Dimitrios Konidaris's Blog, page 8

DIONYSUS - HERACLES AS A CHARACTER OF THE HELLENIZING OECUMENE FROM ANCIENT TIME TO THE RENAISSANCE UNTIL TODAY ..

Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ - ΗΡΑΚΛΗΣ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΖΟΥΣΑΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ..

Αγγείο Jokhang χρονολογούμενο στις του 7ου αι. (αυτοκράτορος Songtsen Σοφού)
Ο λόγος εδώ[0] είναι γιά ένα Θιβετιανό τεχνούργημα το οποίο φυλάσσεται στο Jokhang και αποτελεί μιά απόπειρα να φωτιστεί το καλλιτεχνικό του υπόβαθρο. Αναφέρομαι σε μια σύντομη παρουσίαση του Δυτικού Επιμελητή της Ρωμαϊκής Βρετανίας για το Βρετανικό Μουσείο με την μορφή βίντεο,[1] για το λεγόμενο Κύπελλο του Ταντάλου. Πρόκειται γιά ένα παράξενα κατασκευασμένο δοχείο πόσεως που, αφού γεμίσει μέχρι ένα ορισμένο σημείο, ξαφνικά και απροσδόκητα αντιστρέφει την πορεία του και στραγγίζει όλο το κρασί του στην αγκαλιά σας. Νομίζω ότι πρέπει να ξεκινήσετε από την αρχή, αλλά αν βιάζεστε, μπορείτε να δείτε το αντικείμενο που μας ενδιαφέρει περισσότερο αυτή τη στιγμή μετακινούμενοι περίπου στο όγδοο λεπτό του βίντεο. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον τεκμήριο είναι το Ρωμανο - Βρεττανικό Βακχικό πινάκιο του 4ου αι., το λεγόμενο του Mildenhall.[2] Δεν αποτελεί το κύριο θέμα του βίντεο, αναφέρεται όμως εν παρόδω όταν σχολιάζεται το Κύπελλο του Ταντάλου. Αυτή η οδός είναι ο αυτοκινητόδρομός μας.

Αν θέλετε, ίσως δείτε - όπως εγώ - μια έντονη τυπολογική ομοιότητα, ανεξάρτητα από άλλες διαφορές, με το αγγείο μπύρας του αυτοκράτορα Songtsen του Σοφού, γιά την οποία έχουμε μιλήσει πριν από έξι χρόνια. Ρίξτε μια ματιά εδώ, <https://www.britishmuseum.org/collec..... Αυτή η κανάτα κρασιού, ένα είδος καράφας με βολβοειδή πάτο και υψηλή στενή κορυφή που καταλήγει σε κεφάλι καμήλου, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι κατά κάποιον τρόπο Σογδιανή. Υπάρχει ένας μουσικός - χορευτής που κάνει κάτι σαν αυτό που είναι γνωστό ως 'Σογδιανή Περιστροφή',[3] που δεν διδάσκεται πλέον σε μαθήματα χορού πουθενά, αν και μπορείτε να δείτε πίνακες της στο Dunhuang. Υπάρχει κάτι σχετικά με το ύφος αυτού του έργου τέχνης που δηλώνει ότι προέρχεται από κάπου έξω από το Θιβέτ στην Κεντρική Ασία, τουλάχιστον, και πιθανότατα αντλεί την έμπνευσή του από την Σογδία.

Πινάκιο του Mildenhall
Αλλά πιστεύω ότι η έμπνευση μπορεί να προέρχεται από ακόμη μακρύτερα! Προφανώς οι παραστάσεις του αγγείου διαθέτουν κατά κάποιον τρόπο Διονυσιακό χαρακτήρα, σχετικόν με συμποσιασμό με άγρια ​​εγκατάλειψη, αλλά και για την πληρωμή του τιμήματος της υπερβολικής πόσεως. Αυτό που δεν μου είχε περάσει από το μυαλό είναι ότι το θέμα θα μπορούσε να έχει ρίζες πέρα ​​από την Σογδία, ακόμη και στον κλασικό κόσμο της Ελλάδος και της Ρώμης. Και πράγματι ευρίσκουμε Διονυσιακές σκηνές και απεικονίσεις του Ηρακλέους στην Βουδιστική τέχνη τής Γανδαρίτιδας.
Διονυσιακή σκηνή από την Gandhara στο Εθνικό Μουσείο του Τόκιο
Αλλά για να σβήσει λίγο ο ενθουσιασμός για την Ελληνική καταγωγή, θα έπρεπε να πω ότι αν ο Ηρακλής ήταν σκοπός του, θα έπρεπε να δούμε το σήμα κατατεθέν του δηλαδή το ρόπαλο και την λεοντή είτε στο σώμα του είτε κοντά. Και δεν το βρίσκουμε!. Και θα μπορούσε εξίσου καλά, ή ακόμα καλλίτερα — δεν είμαι εγώ αυτός που θα κρίνω — να πρόκειται γιά τον Σιληνό, βλέποντας ότι είναι ένας παχουλός και φαλακρός γέρος, χωρίς την σωματική διάπλαση που συνήθως συσχετίζουμε με τον Ηρακλή. Έτσι, στην καλλίτερη περίπτωση, δικαιολογημένα μπορούμε να φανταστούμε ότι οι προηγούμενες καλλιτεχνικές αντιλήψεις για τον Ηρακλή που έχασε τον διαγωνισμό πόσεως (ή τον Σιληνό) θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει τo αγγείο μας του Jokhang. Σίγουρα κανένας Θιβετιανός των περασμένων αιώνων δεν θα σκεφτόταν να αναγνωρίσει τον Ηρακλή σε αυτήν την θέση, αν και πρέπει να αναγνώρισαν την παράσταση ως μια σκηνή μέθης, τελικά είναι μια κανάτα μπύρας. Λοιπόν, τώρα χρησιμοποιείται για την διανομή ευλογημένης μπύρας, υποψιάζομαι δε ότι το επιστόμιο συνιστά μιά ύστερη, αλλά πιθανότατα αρχικά χρησιμοποιήθηκε για οίνο.

Σιληνός επί καμήλου[7]
Για επιπλέον πιστωτικούς πόντους ή απλώς επειδή το βρίσκετε ενδιαφέρον, υπάρχουν μερικά μέρη στον ιστό που μπορείτε να επισκεφτείτε, με φωτογραφίες που αξίζουν πολλά βιβλία. "The Drunken Hercules" by Paul Rubens, c. 1600[8]
Υπάρχει ένας πολύ γνωστός πίνακας του Paul Rubens που ονομάζεται The Drunken Hercules, που μπορείτε να δείτε σε πολλές ιστοσελίδες, συμπεριλαμβανομένου αυτού, <https://commons.wikimedia.org/.../Fil.... Τον απεικονίζει με δύο γυναίκες στην μια πλευρά, τον φίλο του που πίνει τον Σιληνό στην άλλη και μια στάμνα κρασιού να κρέμεται άδεια από το αριστερό του χέρι.

Συγκρίνετε αυτό το έργο τέχνης των αρχών του 16ου αιώνα του Raimondi. Εδώ δύο νεαροί στηρίζουν τον μεθυσμένο άνδρα, που εν προκειμένω προσδιορίζεται ως ο Σιληνός, μια διονυσιακή φιγούρα αν υπήρξε ποτέ. <https://commons.wikimedia.org/.../Fil...

Μερικές φορές φαίνεται να παίρνει ένα χτύπημα, όπως κάνουν συχνά οι μεθυσμένοι άντρες, ακόμα και στα πιο δημόσια μέρη.

Ρίξτε μια ματιά σε αυτό το Γανδαρινό παράδειγμα ενός μεθυσμένου Ηρακλέους που υποστηρίζεται από δύο άτομα, στην προκειμένη περίπτωση γυναίκες.

<https://1.bp.blogspot.com/.../Banquet...

Το Mildenhall Bacchic Platter στο Βρετανικό Μουσείο είναι αυτό που ώθησε αυτό το τρένο σκέψης.

Δεδομένου ότι η κανάτα Jokhang έχει στόμιο με κεφάλι καμήλας, αναρωτιόμουν μήπως οι καμήλες δεν είχαν κάποιους Διονυσιακούς συνειρμούς. Ρίξτε μια ματιά εδώ. Και πες μου αν δεν βλέπεις αυτό που βλέπω.

Ρώτησα την Amy Heller τι πίστευε για αυτό το ιστολόγιο αρκετές μέρες πριν το ανεβάσει, και είπε κάτι που είχε δει στο μυαλό της, ένα αντικείμενο που αποτελεί θέμα για μια εργασία που δεν έχω δει ακόμα — η Suzanne G. Valenstein με Annette L. Juliano και Judith A. Lerner, «Hellenism in Sui-Tang Chang'an: Dionysiac Imagery on Mortuary Camels». Μπορείτε να δείτε το ίδιο το αντικείμενο στον ιστότοπο της Met: <https://1.bp.blogspot.com/.../3-isRMi...

Κάμηλος με Διονυσιακή παράσταση επί των σακκών σέλας (ύστερος 6/7 αι.)[30]

Κατά την Ρωμαϊκή εποχή (οι Σάρδεις καταλήφθηκαν το 133 π.Χ.), ένας εκπληκτικός αριθμός παραδειγμάτων του μύθου του Ηρακλέους & της Ομφάλης παρουσιάζεται σε καλλιτεχνικά δημιουργήματα. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των διασωθέντων παραδειγμάτων ανήκουν στην πρώιμη και μέση αυτοκρατορική εποχή της Ρώμης. Εκτός από τέσσερις γνωστές τοιχογραφίες της Καμπανίας, υπάρχουν ανάγλυφα, ψηφιδωτά και αγάλματα. Πολλά από αυτά, αρκετά εξαιρετικής τέχνης, συνδέονται με το μεθυσμένο, όχι με τοn κλώθοντα Ηρακλή. Επίσης, προκαλεί έκπληξη ότι τα περισσότερα έργα συνδέονται με τον Διόνυσο. Το ότι ο Ρούμπενς το γνώριζε καλά αυτό αποδεικνύεται από την απόδοσή του του Μεθυσμένου Ηρακλέους στην Δρέσδη, ένα θέμα που γνωρίζουμε ότι παρέλαβε από μία αρχαία Σαρκοφάγο. Ο ίδιος ο Ηρακλής εμφανίζεται συχνά μεθυσμένος σε Διονυσιακές σαρκοφάγους δείχνοντας τον θρίαμβο του θεού του οίνου. 
Roman Dionysiac Sarcophagus, 2nd. c. AD, drawing by S. Eichler, Naples, Museo Nazionale[40]
Ο Ηρακλής εμφανίζεται συνήθως στην δεξιά πλευρά, υποστηριζόμενος από έναν φαν, ενώ ένας άλλος κουβαλά το ρόπαλό του. Εκεί κοντά έχει πέσει στο έδαφος ένας κάνθαρος κρασιού. Σε μια περίπτωση, υπάρχει ένας μικρός βωμός με φρούτα και κεφάλι τράγου. Ο Πάν είναι επίσης παρών και υπάρχει μια γυναίκα δίπλα του της οποίας το σώμα είναι γυμνό εκτός από μια κουρτίνα γύρω από τα πόδια της. Είναι πιθανό ότι θα μπορούσε να είναι Ομφάλη δεδομένης της ομοιότητας με το πλαίσιο του ..

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[0]. Dan 2020.
[1]. https://youtu.be/axzFfSvQdYQ?t=5
[2]. BM 1946,1007.1.
[3]. https://www2.buddhistdoor.net/feature...
[7]. El Djem Archaeological Museum, Μωσαικό από τον Thysdrus (Θύστρους), Έπαυλις της Διονυσιακής πομπής, δευτέρου αι. μ.Χ. Αυτοκρατορική Ρώμη. Λεπτομέρεια μωσαϊκού με τον Σιληνό επί καμήλου, με τον θίασο του Διονύσου να ταξιδεύει στη Βόρεια Αφρική. Ο παχουλός, φαλακρός, γέρος θεός ισορροπεί επισφαλώς στην πλάτη της καμήλας με ένα ποτήρι και ένα κέρατο (ρυτό) στο πλευρό του.
[8]. https://commons.wikimedia.org/wiki/Fi....
[30]. ΜΜΑ 2000.8, <https://www.metmuseum.org/art/collect.... Huemer, F. 1979, p. 566, figs. 4, 5.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Valenstein, S. G., A. L. Juliano and J. A. Lerner. 2019. "Hellenism in Sui-Tang Chang’an: Dionysiac Imagery on Mortuary Camels," in New Research on Central Asian, Buddhist and Far Eastern Art and Archaeology, ed. J. A. Lerner and A. L. Juliano, pp. 319-334.

Ge Chengyong. 2018. "Drunken Fulong: Ο Έλληνας Θεός του Βάκχου στην Κίνα," in China Archaeology Network of the Institute of Archaeology (Academy of Social Sciences), https://new.qq.com/rain/a/20210330A07... (7 March 2022).

Dan. 2020. “Who is that Drunken Man?,” in TIBETO-LOGIC, < https://tibeto-logic.blogspot.com/202... (8 March 2022).
https://www.jstor.org/stable/3049937?..., F. 1979. "A Dionysiac Connection in an Early Rubens," The Art Bulletin 61 (4), pp. 562-574.

FINDINGS FROM TUTANKHAMUN TOMB, THE INTERNATIONAL SPIRIT AND THE AEGEAN

 Î¤Î‘ ΚΤΕΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΟΥ ΤΟΥΤΑΓΧΑΜΩΝ, ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΥΦΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟΞΙΦΙΔΙΟ ΜΕ ΘΗΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΤΟΥΤΑΓΧΑΜΩΝΑνάμεσα στα ενδιαφέροντα αντικείμενα που βρέθηκαν στα περιτυλίγματα της μούμιας του βασιλέως περιλαμβάνονται δύο υπέροχα ξιφίδια με την θήκη τους, εντασσόμενα από καλλιτεχνική άποψη, στα έργα της 'Μεσογειακής Κοινής' ή του λεγομένου 'Διεθνούς Ύφους'[2]  Σιδηρούν ξίφος του Τουταγχαμών (με την θήκη του)

Το εδώ παρουσιαζόμενο ξιφίδιο διαθέτει χρυσή θήκη, διακοσμημένη στο εμπρόσθιο μέρος με σχέδιο φτερώματος και στο οπίσθιο μέρος με το θέμα του ανθεμίου. Το θέμα του φτερώματος απαντάται στην Αίγυπτο - επί παραδείγματι στην σαρκοφάγο Rishi coffin of Puhorsenbu,[3] αλλά και στην Κρήτη, βλ. επί παραδείγματι ρυτό από τον Πύργο Μύρτου #87.[4] Î— σημασία του ξιφιδίου έγκειται στο γεγονός ότι η λεπίδα του είναι κατασκευασμένη από περίπου 88 % σίδηρο και 12 % νικέλιο, σε μιά περίοδο κατά την οποία τα όπλα και εργαλεία κατασκευάζονταν από ορείχαλκο, η δε τεχνολογία σιδήρου δεν είχε ακόμη κατακτηθεί ευρέως. Η λαβή είναι χρυσή, εξαιρετικά διακοσμημένη με κοκκίδωση σε τριγωνική γραμμή, διαθέτει υάλινα ένθετα και είναι επίσης εξοπλισμένη με λαβή από ορεία κρύσταλλο. Ο χρησιμοποιηθείς σίδηρος δεν είναι αποτελεσμα εφαρμογής της σχετικής τεχνικής - η οποία έμελλε να κατακτηθεί αργότερα - αλλά προέρχεται από μετεωρίτη! Σύμφωνα με την αλληλογραφία μεταξύ βασιλέων της εποχής της Amarna (π.χ. EA 22) οι Αιγύπτιοι φαραώ αναφέρεται ότι ελάμβαναν κατά καιρούς ως δώρα από το εξωτερικό όπλα πιθανώς σιδηρά, πηγές δε των δώρων αυτών φαίνεται να είναι η αυτοκρατορία των Μιτάννι (Tusratta) αλλά και οι Δαναοί (Tanaya) καθώς και οι Κεφτιού (Κρήτες)![6] Άλλωστε στην Κρήτη έχουμε ένα από τα πλέον πρώιμα σιδηρά αντικείμενα (ταφικό πλαίσιο ΜΜ ΙΙ,[8] ενώ αναφέρονται και άλλα παρόμοια τεκμήρια (Φαιστός της Νεολιθικής, Κακόβατος & Βαφειό της ΥΜ Ι)[90] αλλά και από την Alaca Hoyuk του 2300 BC. 
Μινωικό ξίφος από τα Μάλια (Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, 1800-1700 π.Χ.)[100]
Σιδηρούν ξίφος από το Alaça Höyük (περίπου 2300 π.Χ.)

ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΗ ΠΛΑΚΑ ΜΕ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΑΧΗΣ ΖΩΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΥΡΟ & ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΥΚΗΝΑΪΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΙΓΑΙΑΚΟΥ ΥΦΟΥΣ!!
Ορειχάλκινη πλάκα με παράσταση μάχης ζώων ΥΕΧ[150]
Αυτή η μικρή χάλκινη πλάκα, που θεωρήθηκε ότι προέχεται από την Τύρο στην Συρο - Παλαιστινιακή ακτή, έχει τριγωνική μορφή διαθέτει δε οπές για προσάρτηση σε άλλο υλικό.[1000] Σκηνές κυνηγίου απεικονίζονται πάνω από μια σκηνή ισχυρών θηρίων από το φυσικό και υπερφυσικό βασίλειο - έναν λέοντα και έναν γρύπα- που συγκρούονται για το θήραμά τους. Η βλάστηση και η συνολική διάταξη της διαπάλης δύο και τριών θηρίων σε μητρώα - εδώ οριοθετείται από ένα απλοποιημένο σχέδιο συριακής κυματοειδούς γραμμής - συσχετίζουν αυτήν την πλάκα με ένα σύνολο τεχνουργημάτων μεταλλοτεχνίας του λεγομένου Διεθνούς Ύφους, περιλαμβάνουσα - μεταξύ άλλων - την χρυσή φιάλη από την Ευαγορίτιδα (Ugarit)[1005] και την θήκη ξιφιδίου του Τουταγχαμών.[1010] 
Φιάλη με σκηνή κυνηγίου από την Ugarit
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαφοροποίηση, στα πλαίσια αυτού του κοινού ύφους, αναφορικά με τις λεπτομέρειες της αποδόσεως των αρπακτικών θηρίων, της βλαστήσεως και των διακοσμητικών θεμάτων, καθώς και ο βαθμός απορροφήσεως και ολοκληρώσεως - εντάξεως των δυναμικών, τυποποιημένων εικόνων που συνδέονται με τον κόσμο του Αιγαίου. Δύο διακριτές ζωομαχίες απεικονίζονται στην επάνω οριζόντια ζώνη: η μία με λέοντα και ένα κυνηγόσκυλο που επιτίθεται σε έναν ταύρο και η άλλη με μια λεοπάρδαλη ή τσιτάχ που δαγκώνει το λαιμό ενός αγριοκάτσικου. Σε αντίθεση με τις σκηνές στην Ευαγοριτική φιάλη και την θήκη του ξιφιδίου από την Αίγυπτο, η βία της στιγμής αποτυπώνεται σε αυτές τις συνθέσεις μετωπικής επιθέσεως και διαποτίζει τα σώματα των θυμάτων, με τα κεφάλια τους συνεστραμμένα και τα άκρα τους ανασηκωμένα από το έδαφος. Τα λιοντάρια ορμούν πάνω στο θήραμά τους με το πίσω πόδι πλησιέστερα στον θεατή να κλωτσάει προς τα εμπρός με Αιγαιοπελαγίτικο τρόπο, ενώ ένα κυνηγόσκυλο με ανοιχτά σαγόνια δαγκώνει στην κοιλιά, με το σώμα του να επικαλύπτεται από τα ανασηκωμένα άκρα του ταύρου. Αιγυπτιακά υδρόβια φυτά του γλυκού νερού με άνθη παπύρου χαρακτηρίζουν το τοπίο της σκηνής.[2000] Ελικωτό ανθέμιο - πλησιέστερο υφολογικά πρός τα αιγυπτιακά υποδείγματα από εκείνα της φιάλης από την Ugarit - καταλαμβάνει το κάτω μέρος,[3000] πάνω από το οποίο ένας λέων και γρύπας αλληλοπλήττονται σε σκληρή μάχη διεκδικώντας ένα κατάκοιτο, πιθανότατα νεκρό, μοσχάρι. Αυτή η σκηνή πιθανώς παραπέμπει μιαν Αιγαιοπελαγίτικη σύνθεση που σώζεται σε σφραγίδα από ίασπι από τις Μυκήνες, όπου δύο διασταυρούμενοι λέοντες δαγκώνουν ο ένας τον άλλο.[4000] 
Μυκηναικές σφραγίδες CMS I 117 (αρ.) & CMS II,6 103 (δεξ.)
Εδώ, ωστόσο, ο γρύπας, ενώ αρπάζει την πλάτη του αντιπάλου του με το ράμφος, είναι ο ίδιος θωρακισμένος από το τεράστιο φτέρωμά του, που χρησιμεύει ως σκηνικό για την κεφαλή του λέοντος. Αυτό το ισχυρό ζώο αποδίδεται με κυματισμούς και όχι με σχέδια στον λαιμό, για να υποδηλώσει ίσως την έλλειψη χαίτης. Ο γρύπας, επίσης, είναι χαρακτηριστικός, με τα μεγάλα φτερά του να φαίνονται σε πλάγια όψη, το ένα πίσω από το άλλο, με τη χαρακτηριστική Αιγαιοπελαγίτικη μορφή με λυγισμένα φτερά και ένα στενό κεφάλι με υπερμεγέθες ράμφος και τριπλό λοφίο. Μοιράζεται χαρακτηριστικά με το καθισμένο πλάσμα στην φιάλη της Ugarit και, ακόμη περισσότερο, με τον γρύπα σε ένα εξάρτημα άρματος από φύλλο χρυσού προερχόμενο από τον τάφο του Τουταγχαμών.[4010] 
Ανάγλυφο διακοσμητικό άρματος του τάφου του Tut[4090]
Εκεί, το θηρίο επιτίθεται στο θήραμά του ενώ ένα κυνηγόσκυλο δαγκώνει την κοιλιά του, σε μια σκηνή που αποτυπώνει το δυναμικό πνεύμα και τη σύνθεση των Αιγαιοπελαγίτικων ζωικών αναμετρήσεων. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η μόδα για τέτοιες εικόνες φαίνεται ότι ξεκίνησε ενωρίτερα στο Νέο Βασίλειο, ίσως δε εισήχθη στην Αίγυπτο από τους Αιγαίους τεχνίτες που ήταν υπεύθυνοι για τις νωπογραφίες με σκηνές κυνηγίου αιλουροειδών στην Tell el-Dab'a (βλ. εικ. 120).[5000] 
Απεικόνιση επιτιθεμένης λεοπαρδάλεως από Μινωική τοιχογραφία της Αβάριος[5020]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ[2]. Feldman 2006, p. 31.[3]. ΜΜΑ Accession Number: 30.3.7a, b, 17/18 δυναστείας. [4]. Koehl  2006, p. 55. [6]. Giannakos 2011, pp. 4-5.[8]. Hall 1928, p. 252.[90]. Richardson 1934. [100]. https://commons.wikimedia.org/wiki/Ca.... Aruz et al. 2008, cat. nr. 259. Musee du Louvre, AO 15.557.[1000]. Perrot and Chipiez 1885, p. 813, εικ.565; Longperier 1882, pl. XXI: 4. Σύμφωνα με την Annie Caubet (προσωπική επικοινωνία), η χάλκινη πλάκα ήρθε στο Μουσείο .. με τη συλλογή Salt, η οποία χτίστηκε στην Αίγυπτο σε μια εποχή που αντικείμενα από τον Λίβανο περιήλθαν στα χέρια των εμπόρων στην Αλεξάνδρεια και το Κάιρο. Η προέλευση της συσχετίσεως με την Τύρο, ωστόσο, είναι άγνωστη.[1005].  Aruz et al. 2008, cat. nr. 146. [1010].  Aruz et al. 2008, fig. 121.[2000]. Βλ. Kantor (1945) 1999, pp. 524, 533, για την ταυτοποίηση των φυτών pondweed ή Potamogeton (γένος υδρόβιων, κυρίως γλυκών υδάτων, φυτών της οικογένειας Potamogetonaceae).[3000]. Η Kantor (ό.π., σελ. 53-34) θεωρεί ότι αυτό είναι μια πιθανή ένδειξη μιας νότιας Λεβαντίνικης καλλιτεχνικής παραδόσεως, με στενούς δεσμούς με την Αίγυπτο.[4000]. CMS I, αρ. 117, με δύο λέοντες που συγκρούονται, για το προσκυνημένο θύμα, βλ. CMS II.6 αρ. 103.[4010].  Aruz et al. 2008, fig. 122.[4090]. Metropolitan Museum of Art, temp 30.3.34.52.[5000]. Morgan 2004.[5020]. Morgan 2004: Leopard 1 (Scale: 1:2) Leopard pouncing towards the left amongst blue trefoil plants (F. 9, 78, 265, 315)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Aruz, J., K. Benzel, and J. M. Evans. 2008. Beyond Babylon: Art, Trade, and Diplomacy in the Second Millenium B.C. (Exhibition catalogue, The Metropolitan Museum of Art 2008-2009), New York.
Morgan, L. 2004. "Feline hunters in the Tell el-Dabʿa paintings: Iconography and dating," Ägypten und Levante / Egypt and the Levant 14, pp. 285-298.
Kantor, H. J. [1945] 1999. Plant Ornament in the Ancient Near East,1999 (rev.), < http://www-oi.uchicago.edu/OI/DEPT/RA... (1 March 2015).
https://www.academia.edu/44755780/Aeg.... Giannakos, K. 2011. "The Aegean type Sword found at Hattušas, Silver as rare metal and the written Sources, Contribute to the dating of Trojan War?," paper presented at The International Symposium: "History, Technology and Conservation of Ancient Metals, Glasses and Enamels", N.C.S.R. Demokritos, pp. 1-17.
https://books.google.gr/books?id=iGAP... iron dagger and the Aegean&source=bl&ots=qq8NuAThB0&sig=ACfU3U1G2PJz2ZakW7CYpZDL61OuQarjNQ&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwivsLWh3Zf2AhXU_rsIHSuUAHwQ6AF6BAglEAM#v=onepage&q=Tutankhamenâs iron dagger and the Aegean&f=falseHall, H. R. 1928. The Civilization of Greece in the Bronze Age: The Rhind Lectures 1923pp. 25-253 
https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint... Photos. 1987. “Early Extractive Iron Metallurgy in N Greece: a unified approach to regional archaeometallurgy” (diss. Univ. College Institute of Archaeology). 
https://link.springer.com/content/pdf..., N. L. 2019. “The Innovation and Adoption of Iron in the Ancient Near East,” Journal of Archaeological Research 27, pp. 557–607.
https://www.academia.edu/7151718/Meta...
Ogden, J. 2000. "Metals (ancient Egyptian)," in Ancient Egyptian Materials and Technology, ed. P. T. Nicholson and I. Shaw, Cambridge, pp. 148-176.
Feldman, M. H. 2006. Diplomacy by Design: Luxury Arts and an "International Style" in the Ancient Near East 1400-1200 BCE, University of Chcago Press.
https://books.google.gr/books?id=oaPY... pattern in bronze age Aegean&source=bl&ots=Udr4cThAv4&sig=ACfU3U1fRiJVm_s_XrGLhjpNs-LpEiZKvA&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjN8viWhJj2AhWp8LsIHV1KAn0Q6AF6BAg7EAM&fbclid=IwAR2i-iuhYTBkHnaFsp_eppoQU986ZsukIVzazC3UpWnHAOFbnH5M9Lfv1Kk#v=onepage&q=feather pattern in bronze age Aegean&f=falseKoehl, R. B.  2006. Aegean Bronze Age Rhyta, INSTAP.
Richardson, H. C. 1934. "Iron, Prehistoric and Ancient," AJA 38 (4), pp. 555-583.
Foster, K. P. 1982. Minoan Ceramic Relief (SIMA 64). Göteborg: Paul Åström.
https://collections.carlos.emory.edu/...
Bathtub (Larnax), Late Minoan IIIADATE mid 14th Century BCE, Ceramic, MICHAEL C. CARLOS MUSEUM,OBJECT NUMBER 2002.034.001
Dress Ornament in the Form of a Papyrus Spray, Late Minoan IIIaDATE ca. 14th Century BCE, Gold, MICHAEL C. CARLOS MUSEUM,OBJECT NUMBER 2005.033.002
Dress Ornament in the Form of a Nautilus Shell, Late Minoan IIIaDATE ca. 14th Century BCE, GoldMICHAEL C. CARLOS MUSEUM, OBJECT NUMBER 2005.033.003
Η Foster Foster 1982, p. 98.σημειώνει επιπρόσθετα ότι η επικολλητή διακόσμηση (Appliquéd) δεν είναι πολύ συνηθισμένη στην χώρα του Νείλου, εμφανίζεται όμως σε μερικές θέσεις εκεί, τα δε Αιγυπτιακά παραδείγματα θεωρούνται ότι επαναλαμβάνουν Μινωικά υποδείγματα. Από πλευράς μας σημειώνουμε τα ανωτέρω επίρραφα υπ. αρ. 2005.033.002 & 2005.033.003 ..
H. J. Kantor - Plant Ornament in the Ancient Near East, Chapter XIV: Mitanni Political unity does not necessarily entail a corresponding cultural or artistic unity.Particularly in the case of such a state as Mitanni with its highly diverse ethnic components, there arises the problem of whether craftsmen working within its borders were able to develop stylistic tendencies sufficiently independent to bear the name of the political entity in which they arose.

NEW BOOK RELEASE (2nd enhanced ed.): Early Egyptian Civilization and its Aegean affinities

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΣΕ Β' ΕΠΗΥΞΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ “Ο ΠΡΩΙΜΟΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ”
Egyptian civilization first developed in Upper Egypt and later included the Lower Egypt, when geological conditions became more friendly. It is considered to be one of the oldest in history and is among those who exerted the strongest and most lasting influence on other civilizations. Egyptology is thought to have been founded by Petrie and later adorned by a number of other brilliant excavators and scholars. The establishment of a unified political system for the organization of the country, the establishment of a tax system, the adoption of the 365-day calendar, the writing and keeping of royal records, as well as the adoption of measures for the religious-ideological homogenization of the country are among its most important achievements. As a result, this civilization developed to an excellent level, and was characterized by a high artistic feeling, which was reflected in its special iconography. Similarities and parallelisms with the Aegean are present from the very beginning but are more prominent in the Late Bronze Age with the International Artistic Style.
TABLE OF CONTENTSTABLE OF CONTENTS vSummary viii1. The geographical dualism of Egypt 12. ‘Episkepsis of names’ 53. Pottery 153.1 Badari and Knossos of the Middle Neolithic 153.2 Naqada and Knossos of the Early and Late Neolithic 173.3 Basiliki Ware 203.4 Black-topped ceramics 223.5 Cylixes and sceuomorphism 243.6 Ceramics with plastic button decoration 273.7 Pottery of Abydos 293.8 Ceramic with grooved surface 323.9 Small vessels 333.10 Summary 374. Stone carving 395. Cycladic Correlation 555.1 General 555.2 Similarity of naval vessels and representations 555.2.1 The fish symbol on board 565.2.2 Strofila Settlement of Andros 605.2.3 Settlement of Kefala Petra 615.2.4 Ship decoration 625.2.5 Badges on styluses 695.3 Neith and Athena 735.4 Comments 756. Aspects of early Aegean integration & Egyptian correlation 796.1 General 796.2 The cave of Euripides 806.3 The cave of Amnisos 836.3.1 The name of Eilithia 856.4 The sanctuary of Eleusis 876.5 Concluding remarks 937. Glassware - Innovation, imitation, interfaces 997.1 Steatitis glazing 997.2 Egyptian blue dye 1027.3 Faience 1048. Religious Similarities 1099. Medicine in Egypt and the Aegean 11910. Artistic Expression and Other Similarities 12510.1 Figurines 12510.2 Clothing 13810.3 Tehenu 14010.4 Seals 14310.5 Vaulted tombs 15010.6 Beetles 15210.7 Stone vessels and small objects 15510.8 The symbol of the mountain 15710.9 Trade in metals and other raw materials 15810.10 About murals 16410.11 Architectural correlation 16611. Textiles 17512. First Intermediate Period and Middle Kingdom 18712.1 Politics and religion 18712.2 Sphinxes 19212.3 Tôd Hoard 19312.4 Decorative motifs 20112.5 Ceramics 20812.6 Foreigners in Egypt 21112.6.1 Aegean and Sinai - Arabia 21512.7 Fenestrated Axe in the Aegean and Egypt 22512.8 Comments 22713. Concluding remarks and comments 235NOTES 249BIBLIOGRAPHY 345IMAGES 443ABBREVIATIONS 461INDEX OF NAMES 463
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ vΣύνοψη viii1. Ο γεωγραφικός δυισμός της Αιγύπτου 12. ‘Ονομάτων επίσκεψις’ 53. Αγγειοπλαστική 153.1 Badari και Κνωσσός της Μέσης Νεολιθικής 153.2 Naqada και Κνωσσός της Πρώιμης και Τελικής Νεολιθικής 173.3 Κεραμεική της Βασιλικής 203.4 Μελανοστεφής κεραμεική 223.5 Κύλικες και σκευομορφισμός 243.6 Κεραμεική με πλαστική διακόσμηση κομβίων 273.7 Κεραμεική της Αβύδου 293.8 Κεραμεική με αυλακωτή επιφάνεια 323.9 Μικροσκοπικά αγγεία 333.10 Σύνοψη 374. Λιθογλυπτική 395. Κυκλαδική Συσχέτιση 555.1 Γενικά 555.2 Ομοιότητα ναυτικών σκαφών και παραστάσεων 555.2.1 Το σύμβολο ιχθύος επί πλοίου 565.2.2 Οικισμός Στρόφιλα Άνδρου 605.2.3 Οικισμός Κεφάλας Πετρά 615.2.4 Διακοσμητική πλοίων 625.2.5 Εμβλήματα επί στυλίδων 695.3 Neith και Αθηνά 735.4 Σχόλια 756. Όψεις πρώιμης Αιγαιακής ολοκληρώσεως & Αιγυπτιακή συσχέτιση 796.1 Γενικά 796.2 Το σπήλαιο του Ευριπίδου 806.3 Το σπήλαιο της Αμνισού 836.3.1 Το όνομα της Ειλειθυίας 856.4 Το ιερό της Ελευσίνος 876.5 Καταληκτικά σχόλια 937. Υαλώδη υλικά – Καινοτομία, απομίμηση, διασυνδέσεις 997.1 Εφυάλωση στεατίτη 997.2 Χρωστική Αιγυπτιακού κυανού 1027.3 Φαγεντιανή 1048. Θρησκευτικές Ομοιότητες 1099. Η  Ιατρική στην Αίγυπτο και το Αιγαίο 11910. Καλλιτεχνική έκφραση και Λοιπές Συσχετίσεις 12510.1 Ειδώλια 12510.2 Ένδυση 13810.3 Tehenu 14010.4 Σφραγίδες 14310.5 Θολωτοί τάφοι 15010.6 Κάνθαροι ή σκαραβαίοι 15210.7 Λίθινες σκάφες και μικροαντικείμενα 15510.8 Το σύμβολο του όρους 15710.9 Εμπόριο μετάλλων και λοιπών πρώτων υλών 15810.10 Ολίγα περί τοιχογραφιών 16410.11 Αρχιτεκτονική συσχέτιση 16611. Κλωστοϋφαντουργία 17512. Πρώτη Ενδιάμεση Περίοδος και Μέσο Βασίλειο 18712.1 Πολιτική και θρησκεία 18712.2 Σφίγγες 19212.3 Θησαυρός Tôd 19312.4 Διακοσμητικά θέματα 20112.5 Κεραμεική 20812.6 Ξένοι στην Αίγυπτο 21112.6.1 Αιγαίο και Σινά - Αραβία 21512.7 Ο θυριδωτός πέλεκυς στο Αιγαίο και την Αίγυπτο 22512.8 Σχόλια 22713. Καταληκτικές παρατηρήσεις και σχόλια 235ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 249ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 345ΕΙΚΟΝΕΣ 443ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 461ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ 463

Έντυπη μορφή: AMAZON, ASIN: 6188490154, <https://www.amazon.com/dp/6188490154&... μορφή *.pdf: από τον συγγραφέα 

Egyp

tian 

The (Re)Marriage of Penelope and Odysseus: Architecture - Gender - Philosophy by Ann Bergren

Η ΕΚ ΝΕΟΥ ΓΑΜΗΛΙΑ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΗΝΕΛΟΠΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΩΣ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΦΥΛΟ - ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ υπό Ann Bergren[1]

Penelope and Telemachos, skyphos by the Penelope Painter. Chiusi, Museo Archeologico Nazionale 1831[4]

Στην γαμήλια (επαν-)ένωση του Οδυσσέως και της Πηνελόπης, η Οδύσσεια ξεκινά έναν διάλογο με τις δυτικές παραδόσεις της αρχιτεκτονικής, του φύλου και της φιλοσοφίας.[2b] Αν και ορίζονται εννοιολογικά από ακαδημαικές αναλύσεις θεωρηθείσες ως διαφορετικές από την μυθολογία,[3b] αυτοί οι τρεις τρόποι λειτουργούν ενεργά στον αρχαϊκό ελληνικό πολιτισμό και την σκέψη. Όπως υπήρχε η αρχιτεκτονική πριν από τον Βιτρούβιο, το φύλο πριν από τον Φρόιντ ή τον Λέβι-Στρος και η φιλοσοφία πριν από τον Πλάτωνα, έτσι και στην Οδύσσεια οι "παραθεωρητικές" μορφές αρχιτεκτονικής, του φύλου και της φιλοσοφίας αντικατοπτρίζονται η μία στην άλλη, δημιουργώντας αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί "Οδυσσειακή αρχιτεκτονική θεωρία."

Στην Οδύσσεια, η αρχιτεκτονική είναι η κατασκευή υλικού νοήματος, η μετατροπή της φύσεως σε υλικό, θνητό σῆμα 'σημάδι, τάφος' - το δένδρο που στηρίζει το κρεβάτι του Οδυσσέα είναι το σημάδι της ακινησίας και μοναδικής ταυτότητας και η Πηνελόπη υφαίνει ένα ύφασμα. Το φύλο είναι ένα πολιτικό παράδειγμα μιας τέτοιας αρχιτεκτονικής, στον βαθμό που κατασκευάζει τις κοινωνικές σημασίες της 'φυσικής' σεξουαλικής διαφοράς. Το Οδυσσειακό φύλο σηματοδοτεί τον κίονα ως έναν στύλο με ρίζες στην γή. Φορέας της είναι η φιλοσοφία, ο γνωρίζων νούς 'νους, ευφυΐα' κατασκευάζει και αναγνωρίζει τα σήματα 'σήματα' της αλήθειας ως μοναδική ταυτότητα.[4b] Καθένας από αυτούς τους τρεις τρόπους λειτουργεί μέσω της μήτιος (mêtis), της εργαζομένης και του έργου της 'μεταμορφωτικής νοημοσύνης' που είναι κοινά σε κάθε τέχνη.[5b] Σε ένα συνεχές αμοιβαίας παραγωγής, ο καθένας μπορεί να μιμηθεί το σχήμα του άλλου (ή να κάνει τον άλλο να μιμηθεί το σχήμα του) για να κερδίσει στο παιχνίδι του άλλου. Αλλά όπως ο Ζεύς καταπίνει τη θεά Μήτιδα για να 'κατανοήσε το κακό και το καλό μόνο προς το συμφέρον του', έτσι και η Οδυσσειακή αρχιτεκτονική θεωρία περιορίζει αυτή την ικανότητα σε έναν τελικά αβέβαιο 'κατ' οίκον περιορισμό'.

Τι σχέση έχουν η Πηνελόπη και ο Οδυσσέας με την αρχιτεκτονική; Στην δυτική παράδοση, συγκαταλέγονται στις ιδρυτικές της προσωπικότητες. Χάρις στην μήτιν τους, ο Οδυσσεύς και η Πηνελόπη γίνονται ο καθένας ένας μύθος αρχιτεκτονικού μυαλού και χεριού. Μήτις σημαίνει τόσον την επεξεργασία όσον και το έργο της 'μεταμορφωτικής νοημοσύνης'. Περιλαμβάνει τόσον την νοητική όσο και την χειρωνακτική δεξιότητα, τόσον τη γλώσσα όσον και το υλικό. {215|216} Η Μήτις εργάζεται με συνεχή αλλαγή σχήματος, μετατρέποντας την μορφή 'σχήμα' της ήττας σε εργαλείο νίκης. [6b] Οι μέθοδοί της περιλαμβάνουν τον δόλο 'κόλπο, παγίδα', το κέρδος 'σχέδιο κερδοφορίας' και την ικανότητα να αδράξεις την 'ευκαιρίa' της στιγμής. Καθένα από αυτά εκμεταλλεύεται την ουσιαστική μορφή της μήτιος, τον τρόπο 'στροφής' που δένει τα αντίθετα, εκδηλώνεται στην αναστροφή και τον κύκλο [7b] στην ύφανση, στο στρίψιμο και στο κόμπο και σε κάθε άρθρωση. Η Δέσποινα ή Κύριος της μήτιος γνωρίζει πώς να χειρίζεται 'την κυκλική αμοιβαιότητα μεταξύ αυτού που είναι δεσμευμένο και αυτού που δεσμεύει'.[8b] Ετυμολογικά, η μήτις προέρχεται από μια λεκτική ρίζα που σημαίνει «μετρώ» με την έννοια του υπολογισμού και της ακριβούς γνώσεως, έννοια που διατηρείται και στην λέξη 'μέτρηση'.[9b] Μια παραδοσιακή σύνδεση μεταξύ της μήτιος και των δεξιοτήτων του οικοδόμου φαίνεται στην μορφή της Αθηνάς, κόρης της θεάς Μήτιος, η οποία διδάσκει τους τέκτονας ἄνδρας 'οικοδόμους' να κατασκευάζουν (ποιῆσαι) περίτεχνα πολεμικά άρματα και παρθενικάς 'κόρες' να υφαίνουν (Ομηρικός Ύμνος στην Αφροδίτη 12–15),[10b] και στον μυθολογικό αρχιτέκτονα Τροφώνιο. [11b] Το ουσιαστικό μήτις είναι το αντικείμενο του ίδιου του ρήματος οικοδόμησης στη φράση μῆτιν τεκτήναιτο «χτίζω μια μέτης» (Ιλ.10.19).

Η ελληνική μυθολογία τής μήτιος δραματοποιεί την αμοιβαία κατασκευή της αρχιτεκτονικής, του φύλου και της φιλοσοφίας υπό το πρόσημο του 'ανδροκρατούμενου' γάμου. Φτιαγμένος από Έλληνες άνδρες και εκφράζοντας την άποψή τους, ο μύθος θεωρεί την μήτιν ως μια αθάνατη γυναικεία δύναμη που πρέπει να (επανα)ιδιοποιηθεί μέσω του γάμου από την πολιτική και φιλοσοφική δύναμη του άρρενος. Αφού ο σύζυγός της, ο βασιλεύς Κρόνος, καταπιεί τα προηγούμενα παιδιά της για να τα εμποδίσει να σφετεριστούν την κυριαρχία του, η Ρέα σχεδιάζει να προστατεύσει τον τελευταίο της, τον Δία. Στον Κρόνο, αυτή (ή η μητέρα της Γαία) δεν παρουσιάζει το ίδιο το μωρό, αλλά μίαν μήτιν. [12b] Εκμεταλλευόμενη τυπικώς την επιθυμία του να 'καταπιεί' άλλο ένα τέκνο, του δίνει μια πέτρα τυλιγμένη με σπάργανα (..) ρούχα.[13b] Ο Κρόνος 'καταπίνει το τέχνασμα', επιτρέποντας έτσι στον Δία να μεγαλώσει και να εκδικηθεί τον εαυτό του αναγκάζοντας τον πατέρα του να κάνει εμετό την πέτρα— την οποία ο Δίας 

'στερέωσε στη γη . . . γιά να αποτελέσει σῆμα ‘σημάδι’ και θαῦμα ‘θαύμα’ στους θνητούς' (Θεογονία 498–500).[13m] 

Όντας πλέον πολιτικό μνημείο, η πέτρα υποδηλώνει το καθεστώς του Διός ως απορροφήσαντος την μήτιν, ακινητοποιημένο (όπως ο ριζωμένος στύλος του κρεβατιού του Οδυσσέα) στο έδαφος.[14b] Για να διατηρήσει αυτήν την εξωτερική, πολιτική προσήλωση, ο Δίας την ταιριάζει με μια εσωτερική, εγχώρια 'ενσωμάτωση' της μήτιoς στον γάμο του και την τελική 'κατάποση' της ίδιας της θεάς Μήτιος (Θεογονία 886–900).[14m]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Bergren 1993.
[4]. Bergren 1993, p. 7: Attic skyphos by the Penelope painter showing a 'mourning' Penelope before the loom with a handsome youth, customarily identified as her son Telemachus. Could he rather be Odysseus as beautyfied by Athena with a similarly beautyfied and anachronistically youthful Penelope before the test of the (re)marriage bed?[13m]. <https://www.greek-language.gr/digital... δ᾽ ἐξήμησε λίθον, πύματον καταπίνων·
τὸν μὲν Ζεὺς στήριξε κατὰ χθονὸς εὐρυοδείης
Πυθοῖ ἐν ἠγαθέῃ, γυάλοις ὕπο Παρνησσοῖο,
500σῆμ᾽ ἔμεν ἐξοπίσω, θαῦμα θνητοῖσι βροτοῖσι.ήτοι (καά Γκιργκένη):Αυτόν ο Δίας τον έστησε πάνω στη γη με τους πλατιούς τους δρόμουςστην ιερότατη Πυθώ, μέσα στις κοιλάδες του Παρνασσού,500για να ᾽ναι σημάδι στο εξής, θαύμα για τους θνητούς ανθρώπους.Και τα αδέλφια του πατέρα του τα έλυσε απ᾽ τα ολέθρια δεσμά τους,τους γιους του Ουρανού, που ο πατέρας τους τους έδεσε από την αφροσύνη του.[14m]. <https://www.greek-language.gr/digital... ο Δίας, των θεών ο βασιλιάς, πήρε τη Μήτιδα για πρώτη του γυναίκα,που πιο πολλά γνωρίζει απ᾽ όλους τους θεούς και τους θνητούς ανθρώπους.Μα όταν πια τη θεά Αθηνά, την αστραπόματη, έμελλεεκείνη να γεννήσει, τότε με δόλο το νου της ο Δίας τον ξεγέλασε890και με χαριτωμένα λόγια στην κοιλιά του την κατάπιε,με συμβουλές της Γης και του Ουρανού που ᾽ναι γεμάτος άστρα.Γιατί έτσι τον συμβουλέψανε, για να μην πάρει άλλος κανείςαπ᾽ τους αιώνιους θεούς στη θέση του Δία τη βασιλική εξουσία.Γιατί απ᾽ αυτήν ήταν μοίρα να γίνουνε παιδιά υπέρτερα στο νου απ᾽ όλους.Πρώτα μια κόρη θα γεννούσε, την αστραπόματη την Τριτογένεια,που θα ᾽χε ορμή και φρόνιμη βουλή ίσα με τον πατέρα της,μα έπειτα έμελλε να γεννήσει γιο που θα γινόταν βασιλιάςθεών κι ανθρώπων και θα ᾽χε καρδιά υπερδύναμη.Μα πιο μπροστά ο Δίας στην κοιλιά του την κατάπιε,900για να στοχάζεται μαζί του η θεά το καλό και το κακό.

Ο γάμος του Διός και της Μήτιος είναι ένας 'αρχιτεκτονικός διαγωνισμός' με έπαθλο την ενσωμάτωσή της.[15] Στον μύθο, ο τελικός νικητής δεν αμφισβητείται ποτέ. Στον αγώνα τους για την είσοδο - διείσδυση στο σώμα της, αν και η Μέτις 'μεταμορφώθηκε σε πολλές μορφές για να αποφύγει να ενωθεί μαζί του', [16] ο Δίας 'αναμιγνύεται' μ' αυτήν μέσω σεξουαλικής επαφής (το όργανό του, όπως φαίνεται, είναι η ίδια ἀνάγκη 'δύναμη {216|217} της ανάγκης' που θα αναγκάσει τις γυναίκες στην Οδύσσεια). Στην συνέχεια διαγωνίζονται στην δημιουργία σώματος, ταιριάζοντας τις αντίστοιχες ικανότητές τους για υλική και λεκτική μεταμόρφωση. Η Μέτις μένει έγκυος και μια προφητεία αποκαλύπτει ότι θα γεννήσει ένα παιδί που θα σφετεριστεί την εξουσία του πατέρα του. Για να δέσει τη θεά μέσα του και έτσι να αντιστρέψει τη δύναμη της εγκυμοσύνης, ο Δίας 'παραπλανεί την εξυπνάδα της με ένα τέχνασμα πονηρών λέξεων' και την καταπίνει, 'ώστε η θεά να επινοήσει το κακό και το καλό μόνο προς το συμφέρον του' και μπορεί να δώσει γέννηση του ίδιου του παιδιού από το ίδιο του το κεφάλι. Η απόδειξη της νίκης του είναι η θεά Αθηνά, ερωμένη του Μήτη όπως την κατάπιε ο Δίας, που προεδρεύει στην εκ νέου γαμήλια ένωση της Πηνελόπης και του Οδυσσέως.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://www.jstor.org/stable/3171212h..., A. 1993. "The (Re)Marriage of Penelope and Odysseus Architecture Gender Philosophy," Assemblage 21, pp. 6-23.
https://www.ascsa.edu.gr/uploads/medi...
Bundrick, S. D. 2008. "The Fabric of the City. Imaging Textile Production in Classical Athens," Hesperia 77, pp. 283-334.

ANCIENT SCALE ARMORS: EGYPT - NEAR EAST - GREECE - PONTUS - CYPRUS - CHINA ..

ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΑΝΟΠΛΙΕΣ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ..  Δερμάτινη πανοπλία ευρεθείσα στον τάφο Yanghai IIM127:11, χρονολογηθείσα την περίοδο 786–543 π.Χ.[1]
Πριν από περίπου 2.700 χρόνια στην περιοχή Yanghai - Turfan (Xinjiang) η οποία σήμερα ανήκει στην ΒΔ Κίνα θάφτηκε άνδρας φέρων πανοπλία που ήταν φτιαγμένη από 5.444 δερμάτινα στοιχεία - φολίδες, ένα στρατιωτικό προστατευτικό ένδυμα τόσον περίτεχνα κατασκευασμένο, που το σχέδιό του μοιάζει με τις αλληλοκαλυπτόμενες φολίδες ενός ψαριού, διαπιστώνει μια νέα μελέτη. "Πρόκειται για ένα ελαφρύ, εξαιρετικά αποτελεσματικό αμυντικό ένδυμα ενός μεγέθους για όλους τους στρατιώτες ενός στρατού", δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Wertmann, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ασιατικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.[2] 
Χάρτης εμφαίνων θέσεις ενδιαφέροντος
Οι παλαιώτερες τέτοιες πανοπλίες αποδίδονται από τους μελετητές στην Μεσοποταμία, Ιράν, Urartu, Ανατολία, Αίγυπτο κ.α. χρονολογούνται δε περι τα μέσα της δευτέρας χιλιετίας π.Χ. και μετά.[3] Απεικονίσεις, όμως τέτοιων πανοπλιών παρέχονται από κεραμεικό θραύσμα της Ανατολίας απεικονίζον πιθανώς Αιγαίο πολεμιστή,[4] αλλά και σε τοιχογραφίες του τάφου του Kenamun (Αίγυπτος, 1436-1411 π.Χ.),[5] και του Ramesses III (1198-1167 π.Χ.). Στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης φυλάσσεται άλλη με ασαφή χώρο ευρέσεως, αποδιδόμενη στον πολιτιστικό κύκλο Subeixi ή στους Σκύθες της περιόδου 8ου–3ο αι. π.Χ.[6] 
Φολιδωτές πανοπλίες παριστώμενες σε τοιχογραφίες του τάφου του Kenamon, 1436-1411 π.Χ.[7]

Πανοπλία άρματος του Tutankhamun's (~ 1325 π.Χ., Griffith Institute)
Στην Ελλάδα έχουμε παραστάσεις του λεγομένου λινοθώρακα από το 500 π.Χ., όμως από την Εποχή του Χαλκού χρονολογείται σχετικό εύρημα από την Κύπρο. Τέλος από τις Μυκήνες, την Τίρυνθα και την Πύλο προέρχονται ορειχάλκινά στοιχεία - ελάσματα πιθανώς τέτοιου είδους πανοπλίας (της Εποχής του Χαλκού).[8] Από την θέση Πύλα - Κοκκινόκρεμος Κύπρου προέρχεται επίσης στοιχείο προερχόμενο από πανοπλία αυτού του είδους. 
Ο Αχιλλεύς θεραπεύει τον Πάτροκλο, αφού έμαθε τις τέχνες της ιατρικής από τον δάσκαλό του, Χείρωνα. Και οι δύο άνδρες πιστεύεται ότι φορούσαν λινοθώρακες (500 π.Χ.).[9]
Ανάλογο εύρημα αναφέρεται μεταξύ των λειψάνων του Μυκηναϊκού ενδιαφέροντος ναυαγίου της Αντιφέλλου (Uluburun).[10] Επίσης σχετικό εύρημα έχει ανασκαφεί στον νομαδικό τύμβο 3 του Kelermes (Πόντος) του 650 π.Χ.[11] Σημειώνεται ότι από από τις Ποντικές θέσεις ήδη από τον έβδομο αι. π.Χ. εκλείπουν τα ευρήματα της Εγγύς Ανατολής, την θέση τους δε παίρνουν τεχνουργήματα Ελληνικά (Encyclopaedia Iranica, s.v. Scythians). Τέλος την ίδια πανοπλία φέρουν Μυκηναίοι πολεμούντες στο πλευρό Αιγυπτίων, όπως απεικονίζει ο πάπυρος ΕΑ 74100 της περιόδου Amarna![12] 
Μυκηναϊκή πανοπλία από τα Δενδρά & Κράνος από οδόντες αγριοχοίρου Αργυρός καθρέφτης, τύμβος 4/S του Kelermes, 7ος αι. π.Χ. [13]
Σχετικά με την ανωτέρω αναφερθείσα νεκρόπολη Kelermes σημειώνουμε ότι πέντε τύμβοι της ανασκάφηκαν το 1903-4, εκ των οποίων οι τρείς πρώτοι παρανόμως από τον Γερμανό μηχανικό Schulz (VS, 3/S, 4/S), οι δε άλλοι δύο από τον Nikolai Ivanovich Veselovskii της Αυτοκρατορικής Αρχαιολογικής Επιτροπής (1/V, 2/ V).[14] Οι τρείς τύμβοι που ανεσκάφησαν από τον Schulz οι μόνοι μή συληθέντες, παρήγαγαν μια πλούσια σειρά λειτουργικών τεχνουργημάτων σε ευρασιατικά σχήματα καθώς και αντικείμενα κύρους που συνδυάζουν ευρασιατικούς τύπους αντικειμένων με συμβάσεις εικονικής αναπαραστάσεως της Εγγύς Ανατολής και της Ελλάδας. Δίπλα στον εξοπλισμό ιπποσκευής και ειδικώς τα οστέινα ψάλια σε χαρακτηριστικά ευρασιατικά ζωόμορφα σχήματα, οι τάφοι έδιναν για παράδειγμα ένα ασημένιο ρυτό με παράσταση της Μέδουσας, του κενταύρου Χείρωνος, του Ηρακλέους και τού λέοντος της Νεμέας. Από εκεί προέρχεται και αργυρός καθρέπτης Σιβηρικού σχήματος (στρογγυλός, με κεντρικούς ήλους για λαβή) με κάλυμμα κυνηγημένου ηλεκτροδίου που δείχνει μια Πότνια Θηρών (ή Κυβέλη), σφίγγες, Αριμασπείς και γρύπες. Συνιστώντας έναν κρίσιμο σύνδεσμο μεταξύ της ευρασιατικής και της μεσογειακής αρχαιολογίας, οι παραστάσεις του καθρέπτει έχουν καταστεί χαρακτηριστικά και επώνυμα για το λεγόμενο στάδιο 'Kelermes' στην περιοδοποίηση του Σκυθικού υλικού πολιτισμού. Το ότι τα λείψανα από το Kelermes σηματοδοτούν την παρουσία ιππέων πολεμιστών με μακρινές προσωπικές διασυνδέσεις φαίνεται αρκετά βέβαιο. Ο πολεμικός χαρακτήρας τους υποδεικνύεται από τις πανοπλίες από τις ταφές, όπως αυτή από τον τύμβο 1/S, που είναι φολιδωτή με ορειχάλκινα ελάσματα, ένα κράνος, ένας χρυσός πάνθηρα (πιθανώς προερχόμενος από ασπίδα), αιχμές βέλους, μια ράβδο και δύο ακινάκες, έναν με κυνηγητό χρυσό θηκάρι που δείχνει φτερωτά τέρατα και το διακοσμητικό θέμα του Δένδρου της Ζωής που προσεγγίζονται από πνεύμα. 
Διάδημα από τον τύμβο 3 του Kelermes[15]
Οι τύμβοι παρήγαγαν επίσης τα υπολείμματα από δεκαέξι (2/V) έως είκοσι τέσσερα (1/V) άλογα με ή χωρίς τον εξοπλισμό ιπποσκευής. Τα ζώα ήταν δεμένα σε στύλους για το τελετουργικό της ταφής και θυσιάστηκαν σε δύο ίσες ομάδες μέσα στον κεντρικό ταφικό λάκκο και σε μια επικλινή πλατφόρμα κομμένη σε μια από τις πλευρές του λάκκου. Μερικά από τα άλογα είχαν τακτοποιηθεί ιεραρχικά, ανάλογα με τον πλούτο του εξοπλισμού τους. Η επανεξέταση του χώρου την δεκαετία του 1980, που διεξήχθη από τους Lyudmilla Galanina και Andrei Alekseey, προσέφερε περαιτέρω πληροφορίες για το τελετουργικό ταφής. Τα ερείπια από τους πέντε τύμβους μαρτυρούν σχετικά συνεπείς πρακτικές ταφής, με χωμάτινες αναχώματα ύψους 4 έως 7 μέτρων, το καθένα που καλύπτει ένα τετράγωνο λάκκο επενδεδυμένο με ξύλα, βάθους 2 έως 2,4 μέτρα και επιφάνεια από 40 έως 100 τετραγωνικά μέτρα.


Έλασμα πανοπλίας από την Πύλα Κύπρου & από την Σαλαμίνα[16]
Προσθέτουμε επίσης σχετικώς την ανεύρεση ορειχάλκινου στοιχείου πανοπλίας στην θέση Κανάκια Σαλαμίνος, η οποία θεωρείται ως η πόλις όπου βασίλευσε ο Τελαμώνιος Αίας.[17] Σύμφωνα με τον ανασκαφέα Λώλο τα σημαντικότερα φορητά αντικείμενα που βρέθηκαν στην ανασκαφή έχουν κυπριακή ή ανατολική προέλευση και επαληθεύουν τις διεθνείς σχέσεις του κέντρου. Μεταξύ αυτών θραύσμα πλινθώματος χαλκού προελεύσεως από την Κύπρο και χάλκινο στοιχείο - έλασμα από φολιδωτή πανοπλία 'ανατολικού τύπου', μοναδική και σφραγισμένη από την αιγυπτιακή σφραγίδα - δέλτο του Ραμσή Β' (βλ. εικόνα), ενδεχομένως σύμβολο, ενθύμιο ή λάφυρο (στην κατοχή Σαλαμίνιου μισθοφόρου;). Αυτό το έκθεμα είναι πολύ σημαντικό για την έκταση της δυνάμεως του Μυκηναϊκού Ανακτόρου στην Σαλαμίνα, αλλά και για την ιστορία της ανατολικής Μεσογείου κατά τον 13ο αιώνα.[18] Συμπερασματικά η εμφάνιση της φολιδωτής δερμάτινης ή και ορειχάλκινης πανοπλίας στον Αιγαιακό χώρο φαίνεται να λαμβάνει χώραν περί τα μέσα της δευτέρας χιλιετίας π.Χ., σύγχρονα με ότι συνέβαινε στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Η διάχυση της σχετικής πολεμικής τεχνολογίας στους νομάδες της περιοχής της Μαύρης θάλασσας, ευρισκομένους σε επαφή με τον εκεί Ελληνικό πολιτισμό, είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνισή της σε απομακρυσμένα μέρη, ως την Xinjiang.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ[1]. Wertmann et al. 2006, fig. 6. Πανοπλία από δερμάτινα στοιχεία του Yanghai (τάφος IIM127:11): κύρια θραύσματα στο εσωτερικό, άποψη της επενδύσεως. Εμπρόσθιο κάλυμμα A-1 με υπολείμματα προσαρτημένων πλαϊνών πλαισίων, άκρο A-2 του κατάλληλου αριστερού πλαϊνού πλαισίου, A-3, A-4 πτερύγια ώμων. B – διάγραμμα των πολλών τμημάτων της επενδύσεως (L): L1-κύριο εμπρόσθιο κομμάτι, L2, L3-δύο τριγωνικές προσθήκες στο μέρος του στήθους, L4, L5-δύο τραπεζοειδείς προσθήκες στο τμήμα ισχίου-μηρού, L6-κατάλληλη αριστερή πλευρά τμήματος (συμπεριλαμβανομένου του τελικού τεμαχίου), L7-κατάλληλο δεξί πλαϊνό πλαίσιο, L8, L9-πτερύγια ώμου.[2].  Wertmann et al. 2006.[3]. Dezso 2002, p. 196, nn. 5-13.[4]. Dezso 2002, p. 199, n. 25.[5]. Russell Robinson, 2013.[6]. Φολιδωτή πανοπλία 8ου–3ου αι. π.Χ., Subeixi ή Scythian, MET 2000.66a–c.[7]. Russell Robinson 2013.[8]. Salimbeti 2022. Σε κεραμεικό θραύσμα από την Τίρυνθα της ΥΕ ΙΙΙc συναντούμε μια πιθανή αναπαράσταση πανοπλίας. Φυσικά, λόγω του υψηλού στυλιζαρίσματος της εικόνας, η υπόθεση της φολιδωτής πανοπλίας μπορεί να βασιστεί μόνον στο σχέδιο σταυρού αυτού του ρούχου που ήταν διαφορετικό από τα άλλα που αντιπροσωπεύονταν στον ίδιο κρατήρα. [9]. Και οι δύο άνδρες πιστεύεται ότι φορούν λινοθώρακες. Αττική ερυθρόμορφη κύλιξ, υπογραφόμενη από τον Σωσία (500 π.Χ.), wikipedia, s.v. linothorax.[10]. Salimbeti 2022.[11]. Wertmann 2021, p. 2, fig. 1. Andreeva. 2018, fig. 2.47; Meyer 2013, p. 100. [12]. Κονιδάρης 2019, p. 241, n. 907; D’Amato and Salimbeti 2015, pp. 29-30.[13]. Andreeva. 2018, fig. 2.47; Meyer 2013, p. 100. Αργυρός καθρέφτης, τύμβος 4/S του Kelermes, 7ος αι. π.Χ. Τμήματα που δείχνουν εναλλάξ αρπακτικά, είτε σε εραλδικά ζεύγη είτε με θήραμα, και υπερφυσικά πλάσματα γνωστά από την ελληνική μυθολογία, κυρίως μια Πότνια Θηρών, ένα ζεύγος Αριμασπών με έναν γρύπα και δύο ζεύγη σφίγγες. [14]. Meyer 2013, p. 100. [15]. Petya Andreeva 2018, pp. 123-124, fig. 2.42. Το διάδημα, φυλασσόμενο στο Hermitaz, θεωρείται έργο Ελλήνων της Ιωνίας, παρουσιάζει δε αναλογίες με τεκμήρια από το Shenmu και Aluchaideng.[16]. Salimbeti 2022; Λώλος και Μαραμπέα. 2014-15. [17]. Λώλος, Γ., και Χ. Μαραμπέα. 2014-15[18]. D’Amato and Salimbeti 2015, pp. 29-30.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.sciencedirect.com/science...
Wertmann, P., Dongliang Xu, I. Elkina, R. Vogel, Ma'eryamu Yibulayinmu, P. E. Tarasov, D. J. La Rocca, Mayke Wagner. 2021. "No borders for innovations: A ca. 2700-year-old Assyrian-style leather scale armour in Northwest China," Quaternary International, https://doi.org/10.1016/j.quaint.2021..., pp. 1-17.
https://www.scribd.com/book/271592219... Robinson, H. 2013. Oriental Armour, New York.
http://www.salimbeti.com/micenei/armo..., A. The Greek Age of Bronze - Scale Armour, <http://www.salimbeti.com/micenei/armo... (15 Jan. 2022).
D’Amato, R., A. Salimbeti. 2015. Sea Peoples of the Bronze Age Mediterranean c.1400 BC–1000 BC, Bloomsbury USA. 
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bit..., Γ., και Χ. Μαραμπέα. 2014-15. "Νεώτερα δεδομένα από την ανασκαφή του Παν. Ιωαννίνων στην περιοχή της πρωτεύουσας του Μυκηναϊκού βασιλείου της Σαλαμίνος," Δωδώνη (Ιστορία-Αρχαιολογία) τ. ΜΓ΄--ΜΔ΄ (2014-2015), σελ. 433-465.
https://books.google.gr/books?id=884T..., C. 2013. Greco-Scythian Art and the Birth of Eurasia: From Classical Antiquity to Russian Modernity, Oxford.
https://repository.upenn.edu/cgi/view... Andreeva. 2018. “Fantastic Beasts Of The Eurasian Steppes: Toward A Revisionist Approach To Animal-Style Art” (diss. Univ. of Pennsylvania).
Λώλος, Γ., και Χ. Μαραμπέα. 2014-15. "Νεώτερα δεδομένα από την ανασκαφή του Παν. Ιωαννίνων στην περιοχή της πρωτεύουσας του Μυκηναϊκού βασιλείου της Σαλαμίνος," Δωδώνη (Ιστορία-Αρχαιολογία) τ. ΜΓ΄--ΜΔ΄ (2014-2015), σελ. 433-465.
D’Amato, R., A. Salimbeti. 2015. Sea Peoples of the Bronze Age Mediterranean c.1400 BC–1000 BC, Bloomsbury USA. 
Galina N. Vol'naia. 2015. "Bird's Head Chapes from the Early Iron Age of the Central Caucasus and Their Analogues in the Scythian-Siberian Animal Style," Anthropology & Archeology of Eurasia 54(2), pp. 47-64.DOI: 10.1080/10611959.2015.1114852
https://www.academia.edu/19309982/_Sc..., T. 2002. "Scale Armour of the 2nd Millennium B.C," in A Tribute to Excellence. Studies Offered in Honor of Ernő Gaál, Ulrich Luft, László Török, (Studia Egyptiaca XVII), ed. T. A., Budapest, 195-216.
Κονιδάρης, Δ. 2019. Ο Πρώιμος Αιγυπτιακός Πολιτισμός και οι Αλληλεπιδράσεις με το Αιγαίο, Αθήναι.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: 170122

Athena, Eros, Odysseus, Nausicaa, Laundry at the Shore, a Lion and a Ball in the Odyssey

 Athéna, Éros, Ulysse, Nausicaa, des lavoirs, un lion et une balle dans l’Odyssée

Athena, Eros, Ulysses, Nausicaa, washhouses, a lion and a ball in the Odyssey

This paper re-reads the beginning of Odyssey VI to study the choreography played by Nausicaa and her followers who mark the rhythm of their dance with a ball. While the erotic atmosphere of the passage is undeniable, it is important to note the absence of Eros as a god and not to link too quickly the Homeric hall with the image of an Eros sphairistes that Anacreon proposes in his fragment 358 PMG.[NOTE0] After a critical review of a few studies that have dealt with this theme, our enquiry returns to the Homeric text and analyses two images: the balloon lost in a whirlpool and the comparison of Odysseus with a mountain lion. The face-to-face between Nausicaa and Odysseus is a major issue in the poem and the hero, observed by Athena who is testing him, must resist erotic desire as much as his warlike instinct. Eros is absent in this Book VI where it was up to Athena to conduct the action and deflect the throw of the ball. We must wait for Apolionius of Rhodes to see again the God of love playing with a ball in the Greek Epic. 

Introduction

After ten years of waiting, Ulysses’s return to Ithaca appears to be in jeopardy. To the ten years of war have been added as many years of wandering. The hero pays a heavy price for any fault committed against the gods. Wrath of Poseidon of course, but for an act committed during the return journey, when, to escape this raw flesh-eater, Ulysses blinded the Cyclops, son of the god. Anger of Zeus also, directed against the companions of Ulysses who committed the sacrilege of sacrificing the oxen of the Sun. We have to go back higher. As Jenny Strauss Clay noted, the Odyssey is also underpinned by a third anger, the less obvious and the most important, that of Athena, protector of Ulysses certainly, but who had her reasons for refusing her her protection during the first nine years of his return 1.

Many of the characters in the Odyssey recall the goddess’s anger, without ever explaining its cause. In song I, Phemios sings for the pretenders "the fatal return which Athena imposed on the Achaeans" 2; his listeners would not listen to him if Ulysses were not one of those Achaeans who were victims of the goddess. In song III, Nestor is more precise when he reminds Telemachus, in search of his father, of Athena's anger, augmented by that of Zeus, against the Achaeans: because all had not been "just and reasonable" (οὔ τι νοήμονες οὐδὲ δίκαιοι) 3. Unlike Ajax, who is explicitly implicated by Nestor, Ulysses is not directly named, but it is obvious that he is one of those unjust heroes4. Let us also quote Hermes who says more to Calypso in a passage, perhaps corrupted or reworked. Evoking the fate of Ulysses, the god returns to Athena's anger striking the Achaeans at the time of return:

But at the time of the return, they [?] Offended (ἀλίτοντο) Athena who unleashed against them a fatal wind and violent waves. Then all the other valiant companions perished, but he [Ulysses] the wind and the waves carried him away and threw him on these shores [Calypso Island] 5.
Ancient commentators were already astonished at this passage, which seemed to them to contradict the story. The first difficulty is to identify the subject of the verb "to offend" (ἀλίτοντο) and to know if it concerns all the Achaeans or only Ulysses and his companions7. Difficult to decide, but in both cases Ulysses is involved. And what storm is it? The storm that rises after the sacrilegious sacrifice of the oxen of the Sun? But this storm is caused by Zeus (XII, 405) and not by Athena. The scholies are right, there is an inconsistency. We can think of an alternative version, an interpolation or a reworked text. But the easiest way is to admit with Jenny Strauss Clay that the memory of Athena’s anger haunts the Odyssey: a paradoxical observation since the goddess is Odysseus’s official protector8. However, an event took place which should explain why the goddess abandoned her hero for more than nine years. The poet of the Odyssey is careful not to be too specific on a subject which would require the incrimination of Ulysses. We know from other sources (the Epic Cycle, the tragedy) and various allusions within the Odyssey itself that Ulysses committed faults which exceed, in their gravity, those that may have been committed in his house, the suitors or the servants whom he will punish so violently on his return9.
After ten years and while Ulysses is the prisoner of a nymph ready to give him immortality, Athena has chosen to end her anger. Ulysses is among mortals the hero who best resembles him, his double in the world of men; the story that will tell the glory of one will also tell that of the other. The goddess therefore has an interest in favoring the hero's return and in forgetting the reason for his anger. After ten years, she convinces Zeus that it must be so. She designs her plan, while retaining the right to test the intelligence and loyalty of her champion until the end. Without Athena, Ulysses could have remained forever the prisoner of Calypso, a hero of whom men would have known nothing and whose history would have remained permanently absent. There is a narrative suspense in the Odyssey that stems from the very possibility of the story. It is about rediscovering the story of a missing hero, reconstructing a past that will however retain its shortcomings. The epic of the return must return Odysseus to the word that can tell. It is not only a question of withdrawing the hero from the Nymph who confiscated him from men, but of knowing exactly what he could have done during a journey of which he remained the only witness, he "who knows how to give lies. 'appearance of truth12'.

This requires the intelligence of a perfect script, and Athena is good at weaving a plan, unless her intelligence is never that of the poet who sings it. Aristotle once said of the Odyssey that it was a well "woven" poem (peplegmenon), while he defined the "plot" (plokê) as an interlacing13. It is hardly surprising that the epic of the return of Odysseus has become a reference work for studies in narratology14. More than the Iliad, the Odyssey multiplies and interweaves levels of discourse and interrelated plots. The arrangement work gives the impression of hearing several stories that come together as one. The attention of listeners is suspended waiting for the success or failure of nested scenarios. At the beginning of song VI, Athena approaches her hero to help and test him. Ulysses plays the possibility of his reception among the Pheacians. Athena has planned a complex scenario, which involves Nausicaa, the Phaeacian princess. It remains to be seen whether the goddess has foreseen everything, if the protagonists, who have their freedom of reaction, will act as she foresees, and how it is up to the poet, expert in stories, to integrate the plan of the god into the own organization. of his poem.

https://books.openedition.org/edition...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[NOTE0]. http://www.aoidoi.org/poets/anacreon/...

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://books.google.gr/books?id=-5lO...
Bouvier, D. 2021. "Athena, Eros, Odysseus, Nausicaa, Laundry at the Shore, a Lion and a Ball in the Odyssey," in Dossier : Éros en jeu (Metis N.S. 19), Paris / Athenes, pp. 13-35.

SCYTHIAN JEWELLERY: GREEK INSPIRATION and/or MANUFACTURING!

 ΣΚΥΘΙΚΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ή/και ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΧΡΥΣΗ ΑΝΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΤΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΥΜΒΟ SOLOKHA

Χρυσή κτένα από τον τύμβο Solokha

Έτσι στον τύμβο Solokha του τετάρτου αι. π.Χ., πλησίον της Νικοπόλεως, ευρέθη χρυσή κτένα όπου απεικονίζεται έφιππος Σκύθης φέρων Ελληνικό κράνος,[1] ενώ σε θήκη βέλους (γωρυτός) αναγνωρίζεται ο Ελληνικός γρύπας με αγκαθωτό λοφίο - ράχη.[2] Η κτένα που φυλάσσεται στο Μουσείο Hermitage σχολιάζεται ως εξής: ‘Το τεχνούργημα απετέλεσε αντικείμενο επεξεργασίας και από τις δύο όψεις με αποτέλεσμα να δίδει την ψευδαίσθηση ότι πρόκειται για γλυπτό. Στην δυτική τέχνη, η κατεύθυνση του νικητή είναι συνήθως από αριστερά προς τα δεξιά, οπότε η πλευρά της κτένας που  έχει τον ιππέα και τον ακόλουθό του στο αριστερό ήμισυ της σκηνής είναι πιθανώς η κύρια. Ο αντίπαλός τους έχει ανατραπεί από τον ίππο του, ο οποίος ευρίσκεται αβοήθητος με την πλάτη στο έδαφος. Η ένδυση και η πανοπλία συνδυάζουν τοπικά Σκυθικά με Ελληνικά στοιχεία όπως το κορινθιακό κράνος του αναβάτη και τον μεταλλικό θώρακα. Η κατασκευή είναι καθαρώς Ελληνική και μπορεί να χρονολογηθεί στο τελευταίο τέταρτο του πέμπτου αι. π.Χ., αν και ορισμένοι μελετητές έχουν συνδέσει τον αναβάτη με την ανάγλυφη στήλη του Αττικού τάφου του Δεξίλεω, που χρονολογείται στο 394 π.Χ.’ Στην απεικόνιση έχουμε τον ηττημένο εχθρό ο οποίος ως ύστατο μέσον χρησιμοποιεί το προτεταμένο ξίφος του, θέμα δημοφιλές στην Ελληνιστική και μετα – Ελληνιστική τυπολογία.[3] Άλλωστε στην ίδια νεκρόπολη έχει ευρεθεί Ελληνικό κράνος κ.ά.[4]  Αττική ερυθρόμορφη πελίκη, με παράσταση μάχης μεταξύ γρυπών & Αριμασπών (?)
Χαρακτηριστική είναι στην γλυπτή παράσταση η χρήση της πέλτης (μηνοειδούς ασπίδας) από τον δεξιά προς τον παρατηρητή πεζό μαχητή, η οποία εμφανίζεται επίσης σε Αττική ερυθρόμορφη πελίκη, με παράσταση μάχης μεταξύ γρυπών & Αριμασπών (?),[5] αλλά και στην διάσημη λήκυθο του Ξενοφάντου από το Παντικάπαιον.[6]  Επιπρόσθετα η στάση - εικόνα του έφιππου μπορεί να παραλληλισθεί με ανάλογη σκηνή της προαναφερθείσας ληκύθου από το Παντικάπαιον!
Απεικόνιση παραστάσεων ληκύθου του Ξενοφάντου

ΕΠΙΣΤΗΘΙΟ ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΚΟΣΜΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΥΜΒΟ TOVSTA MOHYLA Επιστήθιο θωρακικό από τον τύμβο Tovsta Mohyla

Τα μηνοειδή επιστήθια κοσμήματα δεν υπήρξαν ξένα προς τον Σκυθικό πολιτισμό. Πολλές ιδέες για την κατασκευή του συγκεκριμένου επιστηθίου, το οποίο ανεσκάφη από τον B. Mozolevsky το 1971 στον τύμβο Tovsta Mohyla, είναι δάνειες από άλλο πολιτιστικό περιβάλλον. Κατά τη γνώμη πολλών ερευνητών, η επίδραση των διαφορετικών παραδόσεων της αρχαίας ελληνικής τέχνης είναι εύκολα ορατή στην σύνθεση αυτού του θωρακικού. Το κόσμημα πράγματι κληρονομεί γλυπτικές συνθέσεις παρόμοιες με αυτές της ζωφόρου του Παρθενώνος [βλ. εικόνες άνω], δανείζεται ιδέες της φυτικής διακοσμήσεως, άλλες από Ελληνικά νομίσματα [π.χ. σκηνές ποιμαντικής ζωής] κ.λπ. Όμως το δημιουργικό έργο της συνθέσεως του κοσμήματος θα μπορούσε να έχε επηρεαστεί όχι μόνον από την διακοσμητική τέχνη αλλά και από τα λογοτεχνικά μνημεία. . Μεταξύ των τελευταίων θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την «Ιλιάδα» του Ομήρου, ιδιαίτερα την 18η ραψωδία, η οποία περιγράφει τον Ήφαιστο να κατασκευάζει την Ασπίδα του Αχιλλέως. Είναι ενδιαφέρον ότι το επιστήθιο από την Tovsta Mohyla συσχετίσθηκε με την Ασπίδα του Αχιλλέως από πολλούς ερευνητές (I. V. Yatsenko, L. A. Lelekov και D. S. Rayevsky, V. Y. Mukhaylin). Στον πυρήνα της, τόσον η Ασπίδα του Αχιλλέως όσον και το επιστήθιο είναι έργα τέχνης υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, που αναπαριστούν παγκόσμιες κοσμολογικές εικόνες με τη βοήθεια των αντίθετων περιοχών δράσεως φτιαγμένες με υψηλές ανάγλυφες φιγούρες. Τα επιστήθια που είναι ευρέως γνωστά από ευρήματα της Ελληνίζουσας Θράκης και της Μακεδονίας, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία ιδεών που επηρέασαν την εφεύρεση αυτού του τεχνουργήματος. Τέτοια επιστήθια ήταν στην πραγματικότητα μικροί κρεμαστοί θώρακες, που προστάτευαν στην μάχη το πιο αδύναμο σημείο του πολεμιστή. Από την μορφή και τις λειτουργίες τους προσομοιάζουν στην πελτή (μηνόσχημη ασπίδα από δέρμα)[πέλτη: ἡ, μικρὰ ἐλαφρὰ ἀσπὶς ἄνευ ἴτυος, γύρου, Λατ. pelta, cetra, πρῶτον ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Θρᾳξίν]. Τέτοιες ασπίδες δεν ήταν μόνον καλώς γνωστές στους τορευτές που εργάζονταν για λογαριασμό των Σκυθών, αλλά επίσης απεικονίστηκαν από αυτούς τους μικρογλύπτες σε κομμάτια μάχης στην κτένα από τη Solokha [βλ. ανωτέρω για εικόνα] και στον κάλαθο από τη Vylyka Blysnytsya. Έτσι, μπορεί να θεωρηθεί ότι η ιδέα του θωρακικού βασίστηκε στις διαφορετικές αλλά συνδεδεμένες ιδέες, που δανείστηκε ο τεχνίτης από τη στρατιωτική σφαίρα. Ως αποτέλεσμα του συγκροτημένου μετασχηματισμού της αλυσίδας συσχετίσεως: Ασπίς Αχιλλέως - Ασπίς πέλτη - θωρακικό κόσμημα (ή αντίστροφα) και με την σύνθεση πολλών ιδεών, διαμορφώθηκε μια γενική εικόνα του θωρακικού με το αντίστοιχο σχήμα, δομή συνθέσεως και διακοσμητικά θέματα.[7]
Θώραξ 'Αγαμέμνονος' - Μυκήνες[8]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Piotrovsky 1973–1974, p. 109, cat. nr. 71, pls. 12, 13.
[2]. Kawami 1991, p. 17, n. 16.
[3]. Skupniewicz and Lichota 2017, p. 85.
[4]. Артамонов / Artamonof 1966, p. 43, pl. 149.[5]. British Museum  (BM 1856,1001.19). 
[6]. Hermitaz, P1837.2 & https://www.beazley.ox.ac.uk/XDB/ASP/...)!
[7] Babenko 2021. 
[8]. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών 626.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Piotrovsky, B. 1973-1974. "From the Lands of Scythians: Ancient Treasures from the Museums of the U.S.S.R., 3000 B.C.–100 B.C.," The Metropolitan Museum of Art Bulletin 32 (5), New York.
Kawami, T. S. 1991. “Greek art and the finds at Pazyryk,” Notes in the History of Art 10 (4), pp. 16-19.
Skupniewicz, P., M. Lichota. 2017. “Diadem on the head from Khalchayan battle scene and possible reconstruction of the composition,” in Crowns, hats, turbans and helmets. The headgear in Iranian history I: Pre-Islamic Period, ed. K. Maksymiuk and G. Karamian, Siedlce-Tehran 2017, pp. 69-95.
Артамонов / Artamonof. М. И. 1966. Сокровища скифских курганов в собрании Государственного Эрмитажа, Прага. 
https://adiu.com.ua/index.php/journal..., L. L. 2021. “Pectoral from Tovsta Mohyla as a Reminiscence of the Shield of Achilles: Searching the Origin of idea (пекторАлЬ З тоВстої Могили Як реМінісЦенЦіЯ ЩитА АхіллА: В поШУкАх ВитокіВ ЗАдУМУ),” Археологія і давня історія України вип. 3 (40), pp. 31-46.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 020122

GOLDEN GRAVES OF VANI AND HELLENIZED COLCHIS (GEORGIA)

 ΧΡΥΣΟΙ ΤΑΦΟΙ ΤΟΥ VANI ΚΑΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΗ ΚΟΛΧΙΔΑ (ΓΕΩΡΓΙΑ)

Golden graves[1]

Archaeological evidence has shown that Vani was in existence from at least the 8th century BC. The twenty-eight graves discovered thus far are from a later period, about 450-250 BC, when Vani was at the height of its prosperity. In the richest of these graves, a vast array of objects was buried with the deceased - from large quantities of locally produced gold jewellery to exotic imports from both western and eastern neighbours.

Of the twenty-eight graves excavated to date, only four (Graves 6, 7, 8 and 11), date to the earliest period (450-350 BC). All four were surrounded by habitation layers. It seems therefore that the dead were buried within or in the vicinity of their homes (a practice held in common with their Near Eastern neighbours). Unlike in the Greek world, where the deceased were buried outside the city limits.

The graves themselves were cut into the bedrock and covered with mounds of pebbles. The discovery of iron nails in some graves has raised the possibility that some sort of wooden constructions were set into the pits, serving as containers for the remains. Both single and group burials have been discovered.

Ορειχάλκινη Ελληνική επιγραφή από το Vani[3]

Grave 6, About 400-350 BC

Grave 6 was excavated in 1961 and found to contain the body of a young woman between twenty and thirty years old. She was buried with precious gold jewellery and a rich array of grave goods. Many of these highlight Vani’s interactions with Greece and the Near East, including glassware which was probably made on the island of Rhodes and a pectoral of Persian origin, which had been modified later in Colchis. In contrast, the grave contained distinctively Colchian jewellery in the form of so-called temple ornaments (decorative elements which were suspended from a diadem in such a way that they fell on either side of the wearer’s head, next to the temples). The temple ornaments in this grave are decorated with figures of horsemen.

This is the only grave in this exhibition that shows no trace of secondary burials.

Glass Amphoriskos, GNM: 11-974:4

Glass Kohl Tube, GNM: 11-974:51

Glass Oinoichoe, GNM: 11-974:50

Glass Amphoriskos, GNM: 11-974:487

Grave 9, About 330-300 BC

The objects found in this tomb, including armour, suggest that it belonged to a warrior. It was found during excavations on the central terrace at Vani in 1969.

The burial consisted of a rectangular pit with a north-south orientation, cut into bedrock and overlaid by a small stone mound. The grave owner lay in the centre while two servants and a dog, who seem to have been sacrificed, lay on a raised platform along the southern wall. There had originally been a wooden structure of some sort inside the grave, which had disintegrated in the damp soil.

The main pit contained fifty-three spearheads and two daggers, as well as an iron shield and arrowheads made of bronze and iron. Near the main body there were two deliberately arranged groups of arrowheads, which may originally have been in a wooden or leather arrow case; a fragment of sheet bronze with repoussé decoration may be part of this.

The dead warrior wore bronze leg armour and a variety of personal adornments made of silver and gold, including a bracelet with an inscription in Greek that reads Δεδατος (Dedatos), which may have been his name. Near his head lay a single openwork temple ornament.

Several objects found in the burial had been imported into Colchis, where there is evidence of increased Greek influence by this period. The inclusion of a coin found by the warrior’s mouth, which was probably placed there to enable him to pay Charon, the ferryman of Greek mythology, to allow him to cross over to the underworld.

Whetstone, Stone and Gold, GNM: 10-975:8

Gold Coin of Philip II of Macedon, GNM: 14646

Three Amphorae, Solokha-type (Scythian), GNM: 10-975:21

Colchian Amphora, GNM: 10-975:23

Grave 11, About 460-430 BC

This tomb was found on the central terrace at Vani and excavated in 1969. It consisted of a rectangular pit, cut into the bedrock and covered over with a mound of pebbles. A series of iron nails found there suggests that there was originally some kind of wooden structure inside. Four skeletons were found in the grave. The main tomb owner was a woman and she can be identified by the richness of the jewellery and other adornments she wore. The skeleton of a horse was found outside the wooden structure.

The woman’s body was adorned with gold and silver jewellery and her garments had also been decorated with valuable ornaments. A shroud, decorated with gold bosses, lay over her body and a large amount of silver jewellery had been placed by her right side. A striking number of valuable imported objects were placed in the grave around her head, including several from Attica (Greece) and others showing influence of Persian art. These demonstrate the extent of Vani’s contact with the world beyond the Black Sea at this time and reflect a taste for luxury wares imported from the West.

The other three skeletons are thought to be the remains of servants. Although they also wore gold jewellery, there were far less richly adorned than the main tomb owner.

Gilded Silver Kylix, GNM: 10-973:99 Small Silver Kylix, GNM: 10:973:100 Silver Situla with Animals and Base Decorated in Lotus Patterns, GNM: 10:975:102 Silver Beads with Granulation, GNM: 10-975:84

Grave 24, About 350-300 BC

Grave 24, excavated in 2004, was situated near a sanctuary on the eastern part of the upper terrace. It was in the form of a rectangular pit, covered by a pebble mound, with a platform of rough sandstone running along the pit’s south wall. The presence of iron nails indicates the existence of some kind of wooden structure, now rotted away. There had been some damage to the grave in the past caused by the cutting of a channel and the construction of a wall in the northeast corner.

The grave seems to have contained five individuals and a horse. The main tomb owner lay in the middle of the grave. He or she wore a great quantity of gold jewellery, a robe covered with gold appliqués and a shroud decorated with brightly colour glass and gold beads, as well as an elaborate headdress, consisting of an openwork decorative element, eight appliqués in the form of stylized griffins, a forehead band and other ornaments. A silver coin lay close to the head.

The tomb owner also wore at least three necklaces and numerous pendants, and his or her body seems to have worn a garment decorated with faience and jet beads. Several rings, made of gold, silver and iron were found near the right wrist. The dead person’s clothing was also lavishly embellished with gold elements, including appliqués in the shapes of eagles and ducks, and a large circular gold brooch.

The remaining four bodies also wore jewellery, but it was made of silver, iron, bronze, glass, faience and carnelian rather than gold.

Ελληνιστικός ορειχάλκινος κορμός[9]

Metal working[10]

In antiquity, Colchis was described by commentators as “rich in gold” (πολύχρυσος), a label long thought to have been due to the wealth of gold mines in the area. However, the excavations of ancient Colchian sites (especially Vani) have brought to light many beautifully-wrought examples of the goldsmith’s art that have challenged previous views, and show that ancient Colchis was rich in craftsmanship as well as raw materials.

The ready availability of precious metals (gold and silver) was a driving force in Colchian gold working. Other factors include a long-standing tradition of artistic metalworking, as well as cultural and economic contacts with the Hellenic and Near Eastern worlds.

Three chronological stages of stylistic development in gold working have been identified as a result of the Vani excavations: a) about 500 BC – 350 BC; b) about 350 BC – 300 BC; c) about 300 BC – 1 BC.

The graves at Vani have yielded many examples of gold work from the earliest chronological phase. The gold diadems with fighting animal scenes from graves 6 and 11 (Cases 13 and 20 respectively) are typical of this period. This style of diadem is confined to the territory of Colchis, but the fighting animal scenes clearly show the influence of Near Eastern as well as Greek art.

Colchian gold work changed greatly during the second half of the 4th century BC. The earlier diadems with rhomboid plaques disappeared to be replaced by new forms, such as the diadem made up of pendants in the form of horsemen, birds, beads and tubes from grave 9 (see Case 11). However, despite the changes in style, the imagery still has much in common with older engraved representations, such as the Colchian axe from the 8th century BC displayed in Case 1.

The most dramatic changes in the goldsmith’s art occurred in period (c), with the introduction of new artistic trends from throughout the Hellenistic world. A new style of gold working emerged in this period incorporating ideas such as polychromy, dynamism and an increased ornateness. This was sometimes used in imitation of Hellenistic styles, but despite this the objects always retained a distinctive Colchian character.

Αττικός μελαμόρφος από το Pichvnari (Κολχίδα) με αφιέρωση στον ΔΙΟΝΥΣΙΟΝ ΛΕΩΔΑΜΑΝΤΟΣ

Viticulture[20]Wine production and consumption have held an important place in Georgian culture and history for centuries. Jars dating to the 6th millennium BC have been discovered at Shulaveri in south eastern Georgia, with the residue of wine still preserved on their inner surfaces. These provide some of the earliest evidence of the consumption of wine in ancient societies. Grape pips dating from the 7th to the 5th millennium BC found at the same site also suggest the very early cultivation of vineyards in ancient Georgia. Both locally produced and imported vessels were found in the graves at Vani; often side by side within the same grave. The inclusion of an imported vessel in a burial would indicate the wealth and status of the deceased. Imports such as Attic kantharoi (drinking vessels) provide evidence of active commerce with mainland Greece; while silver vessels, such as situlae (buckets) and phialai (shallow drinking cups), show a strong stylistic connection from Persia. These vessels were often also made of precious materials, such as gold and silver. Objects of this kind, found in graves, provide valuable information about local wine drinking practices. For example, the absence of larger containers, such as kraters, commonly used for mixing wine with water, suggests that wine was served in the Persian, rather than the Greek, manner; undiluted and in smaller situlae. Wine vessels were also found in religious contexts at Vani. Examples include amphorae found in a small sanctuary near the city gate and in the sanctuary dedicated to viticulture and (by the Hellenistic period) to Dionysos. Μυκηναικές (?) οφθαλμόσχημες χάνδρες από το Pichvnari (Κολχίς),[30] Eye beads, Pichvnari.jpg

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ[1]. <https://golden-fleece.fitzmuseum.cam..... Tsetskhaldze 1994, fig. 11.
[9]. https://upload.wikimedia.org/wikipedi....
[10]. <https://golden-fleece.fitzmuseum.cam.....  <https://golden-fleece.fitzmuseum.cam..... Eye beads, Pichvnari.jpg.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
From the Land of the Golden Fleece, The Fitzwilliam Museum, Cambridge, <> (17 December 2021).
https://www.persee.fr/doc/rea_0035-20..., C. R. 1994. "Archaeological investigations in Georgia in the last ten years and some problems of the ancient history of the Eastern Black Sea region," Revue des Études Anciennes  96-3-4  pp. 385-414.
https://archive.nyu.edu/bitstream/245..., G. 2012. Researches in Iberia-Colchology, Georgian National Museum.
https://www.facebook.com/permalink.ph... ΧΑΝΔΡΕΣ ΜΕ ΠΡΟΕΞΟΧΕΣ Ή ΟΦΘΑΛΜΟΣΧΗΜΕΣ (ΕΛΛΑΔΑ / ΚΙΝΑ)
https://www.facebook.com/permalink.ph... ΜΥΚΗΝΑΪΚΕΣ ΥΑΛΙΝΕΣ ΧΑΝΔΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΩΛΚΟ
https://www.facebook.com/permalink.ph... ΤΑΦΟΙ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ VANI (ΚΟΛΧΙΔΟΣ, πιθανώς η ΛΕΥΚΟΘΕΑ του Στράβωνος) - ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ..
https://www.facebook.com/permalink.ph... ΜΙΘΡΙΔΑΤΟΥ IV ΕΥΠΑΤΟΡΟΣ

DIOSCURI IN ANCIENT ASIA

 Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΩΝ ΔΙΟΣΚΟΥΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑΗ ΠΟΡΠΗ ΑΠΟ ΤΟ Keshengzhuang[0] Πόρπη ζώνης από το Keshengzhuang με παράσταση δύο παλαιστών[1]
The site of Keshengzhuang (Keshengzhuang yizhi 客省庄遗址) is situated at about ten kilometers west of Xi’an City, near the ancient capital of the first emperor of the Qin (Qin Shihuangdi 秦始皇, 260–210 BC). In 1955 archaeologists found bronze belt buckles (or horse harnesses) at this site[5] with decorations that represent two wrestlers (Fig. 1–5). Dating from the middle to the end of the Warring States period (475–221 BC), it is the oldest representation of wrestling in China.These buckles are of Western Scythian origin, according to Emma C. Bunker, a metallurgy specialist on ancient China. In earlier publications, these wrestlers have, it appears, been wrongly associated with the Xiongnu of Mongolia (Di Cosmo 2002, Wu 1995, Lin 1994, Shao 1986).The Keshengzhuang buckles exhibit two tall, elegant horses (not of the shorter Takhi or Mongolian type) in harnesses of a Scythian style, showing also two trees with their leaves turned upward and a flying swan or goose holding an object (perhaps an egg or a weight) that seems to be pinning the two wrestlers together. The swan is represented as having a human hand (Fig. 1–2) that holds an object. The two wrestlers look similar, like twins, with long wavy hair, and both are wearing Scythian-style loose trousers. The two wrestlers are holding each other tightly, each man’s head on the other’s shoulder, the left wrestler holding the waist of his opponent with his right hand, and catching the back of the other’s knee with his left hand, in a tackling pose. The right wrestler holds his opponent with his right arm around the other’s neck, right hand grasping his opponent’s right shoulder, while his left hand is grasping the underside of his opponent’s right thigh, trying to defend against the tackle. I have proposed earlier in two articles (Christopoulos 2010, 2012) that these two wrestlers represent the Dioscuri in the act of wrestling. According to Greek mythology, Leda, the queen of Sparta, was impregnated by Zeus, who took the form of a swan to seduce her. Leda produced two eggs from this union, from which hatched two sets of twins; the Dioscuri (Castor and Polydeuces) and Helen of Troy and Clytemnestra. In Sparta, the pear tree was associated with the Dioscuri, and images of the two twin gods were hung in its branches. Polydeuces was also one of the principal legendary creators of boxing: he supposedly taught the art to the Bebryces tribe (Βάβρυκες), of the Black Sea region (Philostr. Gymn 9; Theocr. Idyll 22).
Philostr. Gymn 9ποτε βαρβάρους ἦλθεν, ἄριστά τε αὐτῇ Πολυδεύκης ἐχρῆτο, ὅθεν οἱ ποιηταὶ αὐτὸν ἐκ τούτων ᾖδον. ἐπύκτευον δὲ οἱ ἀρχαῖοι Λακεδαιμόνιοι διὰ τάδε: κράνη Λακεδαιμονίοις οὐκ ἦν, οὐδ᾽ ἐγχώριον ἡγοῦντο τὴν ὑπ᾽ αὐτοῖς μάχην, ἀλλ᾽ ἦν ἀσπὶς ἀντὶ κράνους τῷ μετ᾽ ἐπιστήμης φέροντι. ὡς οὖν φυλάττοιντο μὲν τὰς κατὰ τοῦ προσώπου πληγάς, πληττόμενοι δὲ ἀνέχοιντο, πυγμὴν ἐπήσκησαν καὶ τὰ πρόσωπα οὕτω ῾στέγειν᾽
Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η παλαιότερη παράσταση του θέματος δύο παλαιστών σε Κινεζικό έδαφος απεικονίζεται σε ορειχάλκινη πόρπη από το Keshengzhuang του τέλους της περιόδου των Αντιμαχομένων Κρατιδίων, η οποία αποδίδεται σε Σκύθες. Άλλωστε έχει επισημανθεί ότι Σκύθες / Σάκες του κύκλου Pazyryk διέθεταν πόρπες από ήλεκτρο με το ίδιο κατά βάσιν θέμα![4_59]
BACTRIAN KING, EUKRATIDES, 171-135 BC........Helmeted bust r./The Dioskouroi[12]
ΟΙ ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ ΣΤΟ DILBERJIN[10]  Dilberjin “Temple of the Dioscuri” (after Kruglikova 1986)[20]
Dilberjin Tepe



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ[0]. Christopoulos 2015.[1]. https://www.facebook.com/wrestlingroo.... http://www.kaogu.cn/en/Chinese%20Arch... (.. the two bronze plaques with wrestling double human figures in openwork unearthed from M140 in Keshengzhuang 客省庄 Village, Chang’an 长安 County, Shaanxi 陕西 Province ..).[10]. Lo Muzio 1999.[12]. British Museum, Museum number IOC.24.[20]. https://upload.wikimedia.org/wikipedi.... Fresque de Siva et de Parvati. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

http://sino-platonic.org/complete/spp...
Christopoulos, L. 2015. “Greek Influences on the Pazyryk-style Wrestling Motif of the Keshengzhuang Bronze Buckles,” Sino-Platonic Papers 260, pp. 1-13. 
https://www.academia.edu/3588068/The_...
Lo Muzio, C. 1999. “The Dioscuri at Dilberjin (Northern Afghanistan): Reviewing their Chronology and Significance,” Studia Iranica 28 (1), pp. 41-71.

https://www.academia.edu/2944507/The_...
Lo Muzio, C. 2003. “The Umāmaheśvara in Central Asian Art,” Rivista degli Studi Orientali LXXVI (1-4), pp. 49-86.

https://www.jstor.org/stable/638874Sens, A. 1994. "Hellenistic Reference in the Proem of Theocritus, Idyll 22," The Classical Quarterly 44 (1), pp. 66-74.
https://books.google.gr/books?id=lKJy..., L. 2012. Greek Gods in the East, Prague.
https://www.persee.fr/doc/crai_0065-0..., I. 1977. "Les fouilles de la mission archéologique soviéto-afghane sur le site gréco-kushan de Dilberdjin en Bactriane," Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 121-2, pp. 407-427.
https://chs.harvard.edu/book/nagy-gre... http://nrs.harvard.edu/urn-3:hul.eboo..., G. 1990. Greek Mythology and Poetics, CHS.
  http://nrs.harvard.edu/urn-3:hul.eboo.... Frame, D. 1978. The Myth of Return in Early Greek Epic, CHS.

Απλός φύλαρχος ο Μένιος (καθ' ημάς Αγαμέμνων ..)

 Απλός φύλαρχος λοιπόν ο Μένιος (καθ' ημάς Αγαμέμνων ..)
σχόλια επί πονήματος εισαγωγικού μονογραφίας τινός ..Ο Άγγελος Χανιώτης είναι διακεκριμένος πανεπιστημιακός με δραστηριότητα σε κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ, ενώ έχει αισθητή παρουσία και στα ακαδημαϊκά και εν γένει πνευματικά πράγματα της χώρας μας. Ως ιστορικός διεθνούς εμβέλειας εξειδικεύεται στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο και την Επιγραφική, εδώ όμως θα μας απασχολήσουν κάποιες απόψεις του, περιλαμβανόμενες στην εισαγωγή του πρόσφατα εκδοθείσας μονογραφίας ιστορικού περιεχομένου. Πρόκειται γιά το έργο Όμηρος και Ανατολή στο σταυροδρόμι του Αιγαίου, Ιστορία, Αρχαιολογία, Μυθολογία,[1] όπου ο προβεβλημένος καθηγητής προβαίνει σε κάποιες δηλώσεις - επισημάνσεις που μάς κέντρισαν το ενδιαφέρον ώστε να τις σχολιάσουμε, στο μέτρο βέβαια των δικών μας δυνατοτήτων ..
Α' ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣτην σελ. 16 αναφέρει:
Στα δίκτυα αυτά έπαιζαν ενεργό ρόλο η Αίγυπτος, οι μεγάλες αυτοκρατορίες των Χετταίων και αργότερα των Ασσυρίων, πληθώρα μικρότερων βασιλείων και κρατών και, στη δυτικότατη περιφέρειά του, «των Ελλήνων οι κοινότητες».[α]
Στο σημείο [α] ο καθηγητής αναφέρεται στα δίκτυα πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων στο δεύτερο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. και τους πρώτους αιώνες της επόμενης, στα οποία δραστηριοποιούνται η Αίγυπτος, αυτοκρατορίες (των Χετταίων και εν συνεχεία των Ασσυρίων), πληθώρα βασιλείων και κρατών (;) και, τέλος, 'των Ελλήνων οι κοινότητες' (!) οι οποίες φαίνεται να μην συνιστούν παράγοντα συγκρίσιμο με την Αίγυπτο, ούτε με τις αυτοκρατορίες, ούτε καν με τα  λοιπά βασίλεια και κράτη (;).. Πέραν από την παρατήρηση για την από μέρους του διαφοροποίηση βασιλείων και κρατών, που μας φαίνεται ακατανόητη και ίσως οφείλεται σε αβλεψία, θα πρέπει να σημειωθεί κατ' αρχήν ότι η Χεττιτική Αυτοκρατορία διελύθη περί το 1200 π.Χ. και, βεβαίως, περαιτέρω συμμετοχή της σε οποιαδήποτε δίκτυα δεν νοείται .. Μας προξενεί, λοιπόν, απορία το γεγονός ότι οι Έλληνες εμφανίζονται σε αυτήν την εισαγωγή ως 'κοινότητες'[2] παραπέμποντας σε ρήση σύγχρονου τραγουδοποιού, που μοιάζει να χρησιμοποιείται εδώ για να αποκρυβεί κάτι 'ανείπωτο' και ίσως γιά να δοθεί ένας πιό ανάλαφρος τόνος στην δήλωση, σε συμφωνία και με το 'αβαρές' του τραγουδιού ... Τι εννοεί ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός με αυτήν την έκφραση: μήπως ότι οι Έλληνες απέκτησαν συνείδηση της ταυτότητάς τους μόνον κατά τους Περσικούς πολέμους,[3] όπως υποστηρίζει ο Lund,[4] δημοφιλής και σεβαστός σε βιβλίο σειράς της οποίας ο ίδιος ως άνω έχει την ευθύνη;[5] Μήπως ότι η αναφορά 'Ελληνες' έχει ως περιεχόμενό της την γλωσσική ταυτότητα των 'κοινοτήτων' οι οποίες όμως δεν έχουν ολοκληρωθεί ως έθνος; Σχετική είναι και η απορία μας άν η κρυπτική και συγκεκαλυμμένη ορολογία του ερευνητού έχει σχέση με την άποψή ότι 'των Ελλήνων οι κοινότητες' δεν είχαν φθάσει ακόμη στην δημιουργία πολιτικών οντοτήτων, δεν είχαν δηλαδή οργανωθεί σε κράτος, παραμένουσες 'κοινότητες', μάλλον όμως κοινότητες με κοινόν την γλώσσα; Στο σημείο αυτό θα επανέλθουμε κατωτέρω στην Β' Παρατήρησή μας, πρός το παρόν όμως θα προβούμε σε λίγα ακόμα σύντομα και σχετικά σχόλια. 

Πολιτικός χάρτης Α. Μεσογείου κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού[6]
Αυτό που ο καθηγητής αποκαλεί 'των Ελλήνων οι κοινότητες' είχε από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (ΥΕΧ) αποκρυσταλλωθεί σε μιά σειρά κρατικών οντοτήτων, η δε Μυκηναϊκή ισχύς αναγνωριζόταν ως μία από τις μείζονες της περιόδου, μαζύ με της Αιγύπτου, Ασσυρίας και Βαβυλώνας.[7] Επίσης η Κύπρος, περισσότερο ή λιγότερο 'εξελληνισμένη' έπαιζε σημαντικό ρόλο στα πράγματα της εποχής στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αντιγράφω εδώ απόσπασμα από βιβλίο μου για τους Χετταίους:[8]
Υπέρ της απόψεως για την διεθνή αποδοχή και αναγνώριση της Μυκηναϊκής ισχύος ακόμη και κατά τα τέλη του 13ου αιώνος συνηγορεί και η γνωστή συνθήκη Sausgamuwa (CTH 105) την οποία υπέγραψε ο Tudhaliya IV με τον υποτελή ηγεμόνα του Amurru (πρωτεύουσας του βασιλείου των Αμοριτών στον σύγχρονο Λίβανο). Σε αυτήν αναφέρονται οι μεγάλοι βασιλείς, ‘που έχουν το ίδιο κύρος’ με τον Χετταίο βασιλέα, και καταγράφονται οι βασιλείς της Αιγύπτου, της Ασσυρίας, της Βαβυλώνας και της Αχιγιάβα, παρ’ ότι η φράση για τον Αχαιό βασιλιά σβήστηκε εκ των υστέρων. Άλλωστε και ο γνωστός μελετητής Cline περιλαμβάνει τους Μυκηναίους στις Μεγάλες Δυνάμεις της Μεσογείου του 13ου αιώνος π.Χ. Αξίζει να σημειωθεί εν προκειμένω ότι κατά την περίοδο της Αμάρνα η Αίγυπτος ενέτασσε στην ομάδα των ‘Μεγάλων Δυνάμεων’ την Arzawa, συνεργασθείσα κατά περιόδους με τους Αχαιούς, όπως και την Κύπρο (Alashiya), του ευρύτερου ελληνικού πολιτιστικού χώρου της Μυκηναϊκής Κοινής.
Θα ήθελα να προσθέσω στο σημείο αυτό ότι την κατάρρευση των Χετταίων ακολούθησε η δημιουργία πολιτικών οντοτήτων στην Κιλικία και Β. Συρο - Παλαιστίνη ως αποτέλεσμα πληθυσμιακών μετακινήσεων, σχετιζομένων και με το φαινόμενο των Λαών της θάλασσας. Στις μετακινήσεις αυτές συμμετείχαν και κάτοικοι του Ελλαδικού χώρου, μάλιστα οι συγκεκριμένες οντότητες είχαν Ελληνικά εκ παραφθοράς ονόματα: Quwê / Que ή Hiyawa (εκ του Αχιγιάβα / Αχαιός) αλλά και Patina/Unqi & Palastin, χωρίς βέβαια το σύνολο του πληθυσμού και ο σχετικός πολιτισμός να χαρακτηρίζονται ως αμιγώς Ελληνικά. Αυτές οι πολιτικές οντότητες εσφαλμένως από μερίδα ερευνητών αποκαλούνται 'νεο-Χεττιτικές', πολύ περισσότερο δε είναι ανακριβές να υποστηρίζεται ότι ανεφύησαν εκεί 'όπου παλαιότερα υπήρχε συμπαγής χεττιτόφωνος πληθυσμός'![9] Σχετικώς με την ανακριβή αναφορά συμπληρώνω ότι ακόμη και στην Χεττιτική πρωτεύουσα ήδη από τον 13ο αιώνα π.Χ. η Λουβιανή είχε καταστεί η ευρύτερα ομιλούμενη γλώσσα![10] Παραθέτω και εδώ μικρό σχετικό απόσπασμα από το ίδιο ως άνω βιβλίο μου:[11]
 Η ιδιαίτερη αυτή σχέση του Αιγαίου με την Κιλικία επιβεβαιώθηκε με την ανακάλυψη και ανάγνωση των δύο δίγλωσσων πινακίδων του Cinekoy και Karatepe. Οι παραπάνω λίθινες επιγραφές αναφέρονται στην ύπαρξη στην Κιλικία του 9ου-8ου αιώνος π.Χ. κρατιδίου το οποίο οι Ασσύριοι αποκαλούσαν Quwê ή Que στην δε Λουβιανή ιερογλυφική αποδιδόταν ως Hiyawa, με αμφότερες τις ονοματικές εκδοχές να συσχετίζονται σαφώς με τον όρο Ahhiyawa, χρησιμοποιούμενο από τους Χετταίους για τους Αχαιούς!
Πρίν κλείσουμε το συγκεκριμένο θέμα, που βέβαια είναι ευρύτατο, σημειώνουμε ακόμη την άποψη του διακεκριμένου αρχαιολόγου Renfrew αναφορικά με την Ελληνική εθνογένεση, την οποίαν αντιμετωπίζει υπό το πρίσμα της αυτοσυνειδήσεως των υποκειμένων ότι είναι Έλληνες:[12]
Φυσικά η γλώσσα είναι ένα σημαντικό συστατικό της εθνικότητας. Όσον αφορά στην αυτογνωσία του να είσαι 'Έλληνας', διαπιστώνουμε ότι ορισμένες πτυχές αυτής της αυτοπαθούς απόψεως αναπτύσσονται πολύ αργά, μερικά χαρακτηριστικά μάλιστα τόσον αργά όσον η περίοδος των Περσικών Πολέμων. Η θεμελίωση της Ελληνικής εθνικότητας (ή της έννοιας του Ελληνικού έθνους) πράγματι χρονολογούνται από την Μυκηναϊκή περίοδο και η ελληνική γλώσσα (προτείνω) είχε διαμορφωθεί στα εδάφη του σύγχρονου έθνους της Ελλάδας πολύ ενωρίτερα, κατά τη μεταγενέστερη νεολιθική περίοδο και την πρώιμη εποχή του χαλκού. Αλλά μια πλήρη αίσθηση ότι είσαι Έλληνας και η διαδεδομένη χρήση των όρων 'Έλληνες' και 'Ελλάς' ήρθε πολύ αργότερα.
Επισημαίνεται λοιπόν ότι η παραπάνω αναφερθείσα - κατά την άποψή μας υπερβαλλόντως συντηρητική - άποψη του Renfrew παρασάγγας απέχει, όπως διαφαίνεται, από τήν εδώ σχολιαζόμενη η οποία μοιάζει να περιορίζει με προκρούστεια διάθεση ακόμη περισσότερο το ιστορικό βάθος του Ελληνικού έθνους, επισημαίνουμε δε παρεμπιμπτόντως ότι και στην περίπτωση του σχολιαζόμενου βιβλίου η Ελληνόγλωσση αρχαιολογία αποδεικνύεται βασιλικότερη του βασιλέως.., όμως επί του θέματος θα επανέλθουμε.
Β' ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣτην ίδια σελ. 16 αναφέρει επίσης:
Σε εκείνα τα χρόνια των μυκηναϊκών διοικητικών κέντρων, που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε ‘ανάκτορα’,[β]..
Φυλαρχεία της Χαβάης[13]
Και στο σημείο αυτό διαπιστώνεται μιά ασάφεια από επιστήμονα τέτοιας στάθμης ώστε αυτή αποκλείεται (;) να είναι τυχαία. Άν έχουμε συνηθίσει να τα αποκαλούμε 'ανάκτορα'[14] και μάλιστα εντός εισαγωγικών, τότε προφανώς θεωρείται ότι δεν υπήρξαν τέτοια με την πλήρη σημασία του όρου, διότι δεν υφίστατο και η σχετική κρατική οντότητα που τα απαιτεί;[15] Μήπως εννοεί ο κ. Χ. ότι οι Έλληνες (Μυκηναίοι) της Ύστερης Εποχής του Χαλκού δεν είχαν δημιουργήσει κρατικές οντότητες με διοικητικά - οικονομικά κέντρα, γραφείς κλπ. αλλά ήταν μάλλον φύλαρχοι, ήτοι αρχηγοί φυλών με οικογενειακούς - φυλετικούς δεσμούς κατά το πρότυπο που στην Αγγλική αποκαλείται chiefdom (αρχηγείο / φυλαρχείο); .. Αδίκως και ψευδώς λοιπόν οι Αιγύπτιοι, Χετταίοι και άλλοι τους αντιμετώπισαν ως μία των Μεγάλων δυνάμεων της εποχής;Προς περαιτέρω υποστήριξη της απόψεώς μας παραθέτω εδώ απόσπασμα από το ίδιο ως άνω βιβλίο μου:[16]
Ο Uchitel, ερμηνεύοντας την σειρά Fq πινακίδων Γραμμικής Β από την Θήβα, θεώρησε εύλογη την άποψη που υποστηρίζει την υιοθέτηση από το Μυκηναϊκό κέντρο ενός δικτύου σταθμών αγγελιαφόρων, κατ’ αναλογίαν προς πρακτικές της Ανατολής (π.χ. Ur III), δηλαδή ενός θεσμού λειτουργούντος στα πλαίσια μιάς αυτοκρατορικής οργανώσεως του λεγομένου βασιλείου των Αχιγιάβα. 
Γιά παράδειγμα η Μυκηναϊκή Πύλος φαίνεται ότι απετελείτο από δύο επαρχίες την Εγγύς και την Άπω, με την πρώτη συνιστάμενη από εννέα πόλεις την δε δεύτερη από επτά, μάλιστα αρχεία πήλινων πινακίδων ετηρούντο και στις πρωτεύουσες των επαρχιών, γεγονός που φαίνεται ότι ίσχυε και στις Βοιωτικές Θήβες![17] Έτσι η Νίγκλαινα ήταν μία από τις εννέα πόλεις της Εγγύς Επαρχίας, ενώ η Άπω Επαρχία με επτά πόλεις είχε πρωτεύουσα το Λεύκτρον. Συμπερασματικά λοιπόν και προκειμένου για το παράδειγμα της Πύλου τεκμηριώνεται ότι αρχεία πήλινων πινακίδων ετηρούντο όχι μόνον στο μείζον ανακτορικό κέντρο, αλλά και στις πρωτεύουσες των επαρχιών, όπως και στις εννέα συν επτά πόλεις των επαρχιών. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι και στην Θήβα έχουν ευρεθεί εγχάρακτες σφραγίδες με τον χαρακτηρισμό ‘προς Θήβα’, γεγονός το οποίο σημαίνει την ύπαρξη και εκεί γραφέων εγκατεστημένων εκτός του μείζονος ανακτορικού κέντρου. Κλείνοντας το σχετικό θέμα σημειώνουμε ότι πλείστοι ιστορικοί υποστηρίζουν την ύπαρξη κρατών στο Αιγαίο της Εποχής του Χαλκού, τόσον στην Κρήτη όσον και στον ηπειρωτικό Ελλαδικό χώρο, αυτό δε διδάσκεται, επί παραδείγματι, στο University College London![18]
Γ' ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣτην σελ. 17 αναφέρεται στην:
πρώτη εγκατάσταση Ελλήνων στη Βόρεια Συρία και ο πρώιμος αποικισμός .. η εισαγωγή της λατρείας του Απόλλωνα από την Ανατολή, .. Η εικόνα που συνθέτουν οι πολλές ψηφίδες των κεφαλαίων του βιβλίου είναι μια εικόνα όσμωσης και αλληλεπιδράσεων, η εικόνα ενός ελληνικού κόσμου που συμμετέχει ενεργά στα δρώμενα ενός ευρύτερου γεωγραφικού χώρου.
Επειδή φοβούμαι ότι ήδη τείνω να καταχρασθώ του χρόνου θα προσπαθήσω επιγραμματικά να σχολιάσω μερικά ακόμα σημεία της προαναφερθείσας εισαγωγής τα οποία δεν με ευρίσκουν σύμφωνο. Στην τελευταία, και όχι μόνο, η εξέταση του θέματος μοιάζει να διεξάγεται υπό το πρίσμα ενός πράγματι υπάρχοντος γεωγραφικού διαχωρισμού μεταξύ του Ελλαδικού χώρου (υπό την σύγχρονη εκδοχή του) και αυτού της Ανατολίας. Αυτός ο γεωγραφικός διαχωρισμός ουδέποτε υπήρξε σε πολιτιστικό πλαίσιο, τουλάχιστον όχι πριν την Γενοκτονία των Ποντίων και την καταστροφή του 1922 που ακολουθήθηκε από βίαιη εκρίζωση εκατομμυρίων Ελλήνων από τις πατρογονικές Μικρασιατικές εστίες τους .. Αντίθετα ο ευρύτερος Ελλαδικός χώρος περιελάμβανε τουλάχιστον την παράλια Ανατολία έως και την Κιλικία.. Από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (ΠΕΧ) η Ανατολία ενεφανίζετο (και εν μέρει παραμένει!) διηρημένη μεταξύ της λεγομένης δυτικής και ανατολικής πολιτιστικής σφαίρας με εκπροσώπους την Τροία και το Alişar αντιστοίχως. Άν λοιπόν ένας Αμερικανός[19] δικαιολογείται κάπως (;) να παρουσιάζει περίπου ως κατηγορία κατά των Ελλήνων και ως γεγονός μειωτικό αυτών (!) ότι ο Ηρόδοτος, κατήγετο  από την ‘Καρική Αλικαρνασσό’ ο δε Παυσανίας, ‘από την Μικρά Ασία’ είναι ανεπίτρεπτο ένας Έλληνας του βεληνεκούς του κ. Χ. να εμφανίζεται αγνοών την πανάρχαια οικειότητα του Ελλαδικού στοιχείου με την παράλια τουλάχιστον Ανατολία,[20] η οποία δεν υπήρξε παρά κατ' εξαίρεση εχθρική, αφού - πέραν των άλλων - και αυτός ο Ελληνικός θεσμός της ξενίας είχε εφαρμογή, επί παραδείγματι, και σε Λυκίους. Άλλωστε αυτή η Ελλαδική και Ελληνική οικειοποίηση τουλάχιστον της παράλιας Μικρασίας προβάλλει με σαφήνεια από τους υπάρχοντες μύθους και αντανακλάται στα άπειρα Ελληνικά τοπωνύμια, παρόντα ακόμη και σήμερα άν και παρεφθαρμένα. Να μήν ξεχάσουμε άλλωστε ότι στην ίδια περιοχή υπήρξε ήδη από την Μινωική, κυρίως δε από την Μυκηναϊκή περίοδο, μόνιμη εγκατάσταση Ελλαδιτών και Ελλήνων σε σειρά θέσεων, ενώ οι Μυκηναίοι Αχιγιάβα δραστηριοποιήθηκαν εκεί όχι μόνον εμπορικά αλλά και στρατιωτικά, για να μήν αναφερθούμε στις Αιγαιακές τοιχογραφίες του ανακτόρου της Hattusha τις οποίες πλείστοι φαίνεται να αγνοούν και άλλοι να αποκρύπτουν. 
Ο κ. Χ. εμφανίζεται επίσης σίγουρος γιά την εισαγωγή της λατρείας του Απόλλωνα από την Ανατολή,[21] όταν αυτό αποτελεί σήμερα σημείο διχογνωμιών.[22] Η Brittanica πράγματι αναφέρει ότι ο τύπος του θεού προέρχεται/γεννήθηκε στην Ανατολία, από όπου πέρασε μέσω Συρίας και Παλαιστίνης και στην Αίγυπτο (;). Άλλοι θεωρούν το θέμα ασαφές (Online Etymological Dictionary), ο δε Huxley συσχετίζει τον θεό με τον Ομηρικό / Μυκηναϊκό Παιήωνα (Ιλ. 5. 898-901, pa-ja-wo-ne). Από την άλλη ο Beekes θεωρεί ότι δεν υπάρχει Ινδο-Ευρωπαϊκή ετυμολογία για το όνομα, ενώ ο Bossert τον θεωρεί Έλληνα![23] Άλλωστε και ο Πετρόπουλος υποστηρίζει την απουσία αναφοράς του Απόλλωνος στα Μυκηναϊκά κείμενα (;), θεωρεί δε ότι ο έως τότε άγνωστος θεός εμφανίσθηκε τον όγδοο αιώνα, οπότε ο Όμηρος 'συνέταξε' (compiled) την Ιλιάδα.[24] Βέβαιος για το ότι ο Απόλλων δεν υπήρξε αρχικώς Έλλην θεός είναι ο Πετρόπουλος σύμφωνα και με άλλη εργασία του,[25] βασιζόμενος εκεί στην Lazova. Η τελευταία σε ακατάληπτο εν πολλοίς συμπίλημά της συνδέει τον Απόλλωνα με τους Υπερβορείους τους οποίους τοποθετεί στην Θράκη, ενώ πραγματοποιεί συσχέτιση του θεού με τον νεαρό θεό - υιό και σύζυγο της Μητέρας θεάς.[26] Σημειώνεται σχετικώς ότι από μέρους του Palmer ο θεός - βρέφος - άναξ της Πύλου συσχετίζεται με τον νεαρό θεό του ελεφαντοστέινου συμπλέγματος των Μυκηνών.[27] Το άρθρο της Lazova ακολουθεί την πεπατημένη της Βουλγαρικής διαστρεβλωτικής προσεγγίσεως η οποία θέλει την Θράκη διακριτή από την Ελλάδα και συσχετιζόμενη κάπως (!) με τους Βουλγάρους, εμφανισθέντες όμως στην περιοχή αιώνες μετά την έναρξη της νέας εποχής. Η όποια τεκμηρίωσή της, βέβαια, 'στηρίζεται' σε Ελληνικές επιγραφές και τεκμήρια εν γένει, όμως ούτε αυτό φαίνεται να πτοεί τον Πετρόπουλο ..
Η τυπική Ινδο - Ευρωπαϊκή θεώρηση θεωρεί τον Απόλλωνα ως μία εκδοχή ή εξέλιξη του αρχικού θεού της ιάσεως, ομόλογον προς τον Rudra,[28] δύσκολα δε μπορεί να θεωρηθεί αυτός ως εισαγωγή από την Ανατολή. Ακόμη όμως και άν υποστηριχθεί ότι οι Έλληνες συνιστούν κλάδο διασπασθέντα από έναν 'γενετικό / γλωσσικό' κορμό της Ανατολής, άποψη που δεν τεκμηριώνεται άλλωστε, και πάλι η εμφάνιση του θεού του φωτός δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως εισαγωγή, αφού τότε θα συνιστούσε επιβίωση προϋπάρχουσας Ινδο - Ευρωπαϊκής (ή Ινδο - 'Γερμανικής' κατά Lund) θεότητος![29]... Σε κάθε περίπτωση το όνομα του θεού φαίνεται να απαντά στην θρυμματισμένη Κνωσιακή πινακίδα KN E 842.3 της ΥΕΧ,[30] επομένως η όποια εισαγωγή θα πρέπει να έλαβε χώραν παλαιότερα (;). Και από ποιά πηγή, μήπως από τους Χετταίους, περίπου σύγχρονους με τους Μυκηναίους; 
Μυκηναϊκό ελεφαντοστέινο σύμπλεγμα με την Αγία Τριάδα, όπου και ο νεαρός θεός[31]
Το όνομα D]a-ap-pa-li-u-na-as εμφανίζεται στην συνθήκη μεταξύ του Ελληνώνυμου Αλεξάνδρου της Τροίας (Aleksandus of Wilusa) και του Muwatalli II (περί το 1280 π.Χ.), ως μάρτυρος θεού από την πλευρά της Τροίας, απαραίτητου - κατά τα τότε ειωθότα - για την επικύρωση της συνθήκης.[32] Το γεγονός ότι το όνομα εμφανίζεται στην σχετική Χεττιτική πινακίδα (KUB 21.1 iv 27-29) κάθε άλλο παρά μπορεί να θεωρηθεί ως αποδεικτικό ή έστω ενισχυτικό της απόψεως για την εισαγωγή του θεού 'από την Ανατολή'.. Το αντίθετο μάλιστα, δεδομένου ότι η Τροία, όντας από την τρίτη χιλιετία π.Χ. κέντρο πολιτιστικού σχήματος του ΒΑ Αιγαίου (με την Λήμνο και Λέσβο), κατά την ΥΕΧ απετέλεσε μήλον της έριδος μεταξύ ποικίλων δυνάμεων, των Χετταίων μη εξαιρουμένων, ενώ ενδιαφέρον και διείσδυση επεχειρήθη αμέσως ή εμμέσως και από τους Αχιγιάβα.[33] Χεττιτικά ίχνη στην Τροία ΔΕΝ φαίνεται να υπάρχουν,[34] ενώ Ελληνικά υπάρχουν αρκετά και περισσότερα στην ευρύτερη Τρωάδα, ιδίως κατά την ΥΕ ΙΙΙa2 (ήτοι περί το 1300 π.Χ.). Αρκεί, μάλιστα, να σημειώσουμε ότι με βάση τα κοινά τεκμήρια της Μεσο-Ελλαδικής περιόδου ο Blegen έφθασε παλαιότερα να αναρωτηθεί εάν οι δύο πληθυσμοί ήσαν συγγενείς, ενώ έχει επίσης υποστηριχθεί ότι στην πρώιμη Τροία VI εντοπίζεται η από μέρους της Τρωικής αριστοκρατίας υιοθέτηση Μινωικών στοιχείων και προτύπων, τα οποία φαίνεται ότι απετέλεσαν τάση της εποχής.[35] Ο Απόλλων πιθανολογείται ότι απετέλεσε θεότητα (και) της Λέσβου κατά την ίδια περίοδο, νήσου επίσης διαφιλονικούμενης τότε, ενώ εμφανίζεται εδώ (KUB 21.1), όπως προείπαμε, ως θεότητα σχετιζόμενη με την Τροία και όχι με τους Χετταίους.. Αξιοσημείωτο είναι ότι κατά τα τέλη της ΥΕΧ και στις αρχές αυτής του Σιδήρου (ΕΣ) στην περιοχή της Τρωάδος φαίνεται να βασιλεύει ο Ελληνικής συσχετίσεως Μόψος, με την επικράτειά του να περιλαμβάνει και την Λέσβο,[36] παρέχοντάς μας έτσι περισσότερα στοιχεία Ελληνικότητος ..
Μινωικός χρυσελεφάντινος νεαρός θεός[37]
Δ' ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣτην σελ. 17 ο κ. Χ. αναφέρεται στην εικόνα όσμωσης και αλληλεπιδράσεων η οποία χαρακτηρίζει την εποχή και περιγράφεται στο βιβλίο, όμως δεν παρέχεται παράδειγμα Ελληνικής επιδράσεως στην Ανατολή, μόνον το αντίθετο .. Έτσι άν και ο καθηγητής γράφει για αλληλεπιδράσεις στην πραγματικότητα σημειώνει περιστατικά οσμώσεως, ήτοι μονόφορης μεταφοράς από το ένα μέλος (Ανατολή) προς το άλλο (Ελλαδικός κόσμος ..) παρόλον ότι - κακώς - συνδέει τα μή συνδεόμενα όσμωση και αλληλεπιδράσεις, τα οποία έχουν διάφορο εννοιολογικό περιεχόμενο.
Αυτές είναι μερικές από τις κατά την γνώμη μου σχολιαστέες θέσεις του άξιου Ακαδημαϊκού οι οποίες όμως πιθανόν και ευκτέον να αποδειχθούν ανασκευάσιμες από την πλευρά του .. Το μεγάλο θέμα των Ανατολικών επιρροών επί ου Ομήρου, αυτό του επικού κύκλου εν γένει κλπ. από μέρους του γράφοντος θα σχολιασθούν σε επόμενο στάδιο ..
Ε' ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ[38]Η αναφορά Μυκηναϊκής πινακίδας του ανακτόρου της Πύλου σε Πότνια asiwija ή *Aswiya (PY Fr 1206) αντιμετωπίζεται από μερίδα ερευνητών υπό το πρίσμα αντιλήψεων οι οποίες έχουν την τάση να διαχωρίζουν την Ανατολία από το Αιγαίο, στα πλαίσια μίας υποκρυπτόμενης απόψεως η οποία συσχετίζει συνολικά την πρώτη με τους Χετταίους, αποδίδοντάς της αυθαίρετα το χαρακτηριστικό της ‘ετερότητος’ ως προς τους Αχαιούς[39].. Αυτή η θεά, διαθέτουσα και άλλους επιθετικούς προσδιορισμούς, φαίνεται να ανήκει στην χορεία των θηλυκών θεοτήτων των συσχετιζομένων με την φύση, αποτελεί δε, τουλάχιστον στην γενική μορφή της, οικείο και παλαιό χαρακτήρα στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο και ευρύτερα ήδη από την νεολιθική περίοδο.. Όμως η εδώ σχολιαζόμενη εκδοχή της η asiwija ή *aswiya θεωρείται, και αυτή, ως δάνεια και μάλιστα από την θεωρούμενη ως πολιτιστικά διακριτή και ενιαία Ανατολία,[40] πάροχο άλλωστε σειράς πολιτιστικών θραυσμάτων προς το Αιγαίο[41].. 
Ο Πετρόπουλος συσχετίζει το όνομα της Πότνιας με την Assuwa,[42] προχωρά δε ένα βήμα παραπέρα σημειώνοντας ότι η θεά λατρευόταν από τις σκλάβες γυναίκες της Πύλου, τις προερχόμενες από την Ανατολία, αν και ο χαρακτήρας τους ως σκλάβων δεν είναι επιβεβαιωμένος, όπως δεν είναι βεβαία και η προέλευσή τους από την Ανατολία,[43] πολύ περισσότερο δε είναι εσφαλμένο ότι υπήρξαν ξένες (foreigners), όπως έχει αποφασίσει ο Πετρόπουλος![44] Υιοθετώντας μία των εκδοχών, ότι δηλαδή ο χαρακτηρισμός asiwija συνδέει την πότνια με την Assuwa ο Πετρόπουλος μοιάζει να αγνοεί ότι η τελευταία υπήρξε μία ισχυρή αλλά μάλλον βραχύβια ομοσπονδία 22 πόλεων, η οποία ήταν γνωστή στους Μυκηναίους, και, σε ορισμένες περιόδους τουλάχιστον, φιλική προς αυτούς.[45] Πράγματι σύμφωνα με το κείμενο KUB 26.91 (CTH 183), περιλαμβάνον επιστολή βασιλέως της Αχιγιάβα πρός τον Χετταίο ομόλογό του, στο παρελθόν είχε λάβει χώραν διπλωματικός γάμος σκοπιμότητος μεταξύ του παππού του Αιγαίου βασιλέως και πριγκίπισσας της Assuwa, γεγονός το οποίο είχε πολιτική χροιά και προεκτάσεις.[46] Η Assuwa εστράφη εναντίον των Χετταίων, πιθανότατα σε συνεργασία με τους Αχιγιάβα, καταδεικνύοντας έτσι ότι η προσέγγιση του προαναφερθέντος μελετητή να εκχωρεί την ομοσπονδία στην ‘ανατολική’ πλευρά είναι υπεραπλουστευμένη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει σχετικώς η άποψη σύμφωνα με την οποία η παραπάνω po-ti-ni-ya a-si-wi-ya ενδεχομένως δεν είναι η Πότνια - Δέσποινα της Ασίας (Assuwa) ή κάποια άλλη αλλά η Πότνια των Ίππων, δεδομένου ότι ο επιθετικός προσδιορισμός a-si-wi-ya μπορεί, ενδεχομένως, να θεωρηθεί ως σχετιζόμενος με τον ίππο, κατά το Σανσκριτικό Aśvins.[47] Σημειώνεται ότι οι Διόσκουροι παρουσιάζουν ισχυρή συσχέτιση με τους ίππους,[48] αποκαλούμενοι εναλλακτικώς και λευκοί πώλοι, γεγονός που φαίνεται να τους συσχετίζει, ενδεχομένως, με την ως άνω Πότνια Ιππεία. Τις ρίζες της λατρείας των Διοσκούρων ο Nilsson έχει συνδέσει με την Μινωική Κρήτη,[49] ενώ γενική είναι η εκτίμηση ότι αυτή αποτελεί στοιχείο της κοινής Ινδο-ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Φαίνεται ότι στην Μυκηναϊκή Ελλάδα οι Διόσκοροι ήταν ιδιαίτερα γνωστοί από παλαιά, όπως αποδεικνύουν οι αναφορές Ορφέως, Ησιόδου και Ομήρου,[50] έχει δε υποστηριχθεί ότι μνεία τους γίνεται και σε πινακίδα της Γραμμικής Β’,[51] η οποία βεβαίως μπορεί να ανάγεται σε περίοδο παλαιότερη του 1300 π.Χ. περίπου που υποστηρίζει ο Χανιώτης![52] O Witczak, μάλιστα, θεωρεί ότι ο τύπος ‘Λακεδαιμονίω υιώ’, σε δυϊκό αριθμό, απαντώμενος στην Θηβαϊκή πινακίδα TH Gp 227.2, αναφέρεται στους Διοσκούρους.[53] Τέλος από τον Maddoli η Αθηνά Ασία της Λακωνίας θεωρείται κληρονόμος της ως άνω Πότνιας,[54] η οποία από τον Παυσανία, Paus. 3.24.6-7, αναφέρεται ως εισαχθείσα από τους Διοσκούρους μετά την επιστροφή τους από την Κολχίδα. Σε κάθε περίπτωση πάντως το θέμα εμφανίζεται ασαφές, η δε απλουστευτική προσέγγιση που σχολιάσθηκε ανωτέρω λίγα μόνον έχει να προσφέρει ..
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Πετρόπουλος 2020. Του ανωτέρω προβληματική φαίνεται η σχέση με την Ελληνική γλώσσα, αφού σε κείμενά του απαντώνται πτωτικές ανακολουθίες κ.ά. γλωσσικά άνθη (έτσι στο βιογραφικό του διαβάζουμε: ο κος Στ.. Χρ.. αποτελεί Υποψήφιο Διδάκτωρ ..!).[2]. Πάντως ο Χανιώτης χρησιμοποιεί τον όρο υπό μία πολύ ενδιαφέρουσα οπτική (προσωπική επικοινωνία): "Το επίσημο όνομα αρχαίων ελληνικών πολιτικών κοινοτήτων είναι πάντοτε ο εθνικός προσδιορισμός των πολιτών τους, π.χ. Κνώσιοι και Χῖοι (όχι Κνωσός και Χῖος). Το «εθνικό» όνομα μερικές φορές συνοδεύεται από το ουσιαστικό δῆμος ή κοινόν: το όνομα του αθηναϊκού κράτους δεν είναι Ἀθῆναι, αλλά οἱ Ἀθηναῖοι ή ὁ δῆμος τῶν Ἀθηναίων, το όνομα του μακεδονικού κράτους είναι οἱ Μακεδόνες, της Αιτωλίας οἱ Αἰτωλοί ή τὸ Κοινὸν τῶν Αἰτωλῶν, της Ηπείρου οἱ Ἀπειρῶται ή τὸ Ἔθνος τῶν Ἀπειρωτᾶν κ.οκ. Ο τρόπος με τον οποίο τα αρχαία ελληνικά κράτη ονόμαζαν τον εαυτό τους, προσδιόριζαν την ταυτότητά τους, είναι αποκαλυπτικός για ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό των αρχαίων ελληνικών κοινοτήτων, ήδη από τη μυκηναϊκή εποχή, κατά την οποία μαρτυρείται ο ρόλος του δάμου: οι ελληνικές κοινότητες, σε αντίθεση προς τα βασίλεια των Χετταίων, των Αιγυπτίων, των Ασσυρίων κλπ. ταυτίζονται με τους πολίτες τους (όχι τους κατοίκους τους, αλλά τους πολίτες τους). Αυτό το δεδομένο συνιστά την ιδιαιτερότητα ενός αρχαίου ελληνικού «κράτους» και εξηγεί γιατί είναι καλύτερο να μιλάμε για «κοινότητα» και όχι κράτος. Στη νοοτροπία των πολιτών των σύγχρονων κρατών είναι βαθιά ριζωμένη η αντίληψη, ότι στην καλύτερη περίπτωση το κράτος είναι κάτι που βρίσκεται πάνω και έξω από τον πολίτη, στη χειρότερη ότι το κράτος είναι ο εχθρός ή ο καταπιεστής του πολίτη. Είναι μια αντίληψη που σχετίζεται με την ιστορία του κράτους και των θεσμών του στους νεότερους χρόνους. Όταν ο Νεοέλληνας αναφέρεται στο «κράτος» δεν εννοεί τον εαυτό του ως κομμάτι αυτού τους κράτους – αντίθετα από όταν αναφέρεται στην Ελλάδα ή στους Έλληνες. Ένας αρχαίος Έλληνας δεν θα μπορούσε καν να κάνει αυτή τη διάκριση, γιατί όταν ο Αθηναίος αναφέρεται στο κράτος του, στους Αθηναίους ή στον δήμο των Αθηναίων θεωρεί τον εαυτό του κομμάτι των Αθηναίων και του δήμου. Αυτή η απόλυτη ταύτιση κράτους και πολιτών ισχύει σε όλες τις κρατικές μορφές και τις μορφές πολιτεύματος, σε πόλεις-κράτη και ομοσπονδίες, σε δημοκρατίες, αριστοκρατίες, ολιγαρχίες ακόμα και σε κοινότητες υπό την εξουσία βασιλέων – δεν ισχύει όμως για τα αρχαία ανατολικά κράτη ούτε για τα μεγάλα πολυεθνικά βασίλεια που δημιουργήθηκαν μετά τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου. Π.χ. το όνομα του «κράτους» των Μακεδόνων είναι «Μακεδόνες» συνοδευόμενο από το όνομα του βασιλέως. Για τον λόγο αυτό είναι καλύτερα όταν αναφερόμαστε στην πολιτειακή οργάνωση και τους θεσμούς της αρχαίας Ελλάδας να μην χρησιμοποιούμε τον όρο «κράτος» που προκαλεί συνειρμούς με σύγχρονες εμπειρίες, αλλά τον όρο «κοινότητα», για κρατικές οντότητες που έχουν πολίτες και όχι υπηκόους.
Αυτό ισχύει ήδη για τη μυκηναϊκή εποχή στην οποία αναφέρεται ο πρόλογός μου. Είναι κρίσιμη η σημασία της λέξης δῆμος ή δᾶμος, που είναι ένας από τους αρχαιότερους πολιτικούς όρους της ελληνικής γλώσσας. Τον συναντούμε για πρώτη φορά στα μυκηναϊκά κείμενα της γραμμικής γραφής Β΄ (δηλ. γύρω στο 1300 π.Χ.) στη μορφή δᾶμος. Από τα κείμενα συμπεραίνουμε ότι ο δᾶμος ήταν μάλλον μια κοινότητα με κάποιο μορφή αυτοδιοίκησης. Η ιδέα αυτή ταιριάζει και με την πιθανότερη ετυμολογία της λέξης δήμος, από το ρήμα δαίω, που σημαίνει μοιράζω, κατανέμω, αλλά και συμμετέχω σε γεύμα. Ο δήμος, αν σχετίζεται με το μοιράζω, είναι η υποδιαίρεση της ομάδας (επομένως η κοινότητα του οικισμού που συμμετέχει σε μια ευρύτερη κοινότητα), ή η κοινότητα των ανδρών που μοιράζεται το ίδιο φαγητό, δηλ. συμμετέχει σε συσσίτια. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση ο δήμος έχει την έννοια μιας κοινότητας, μιας ομάδας ανδρών που επιτελούν κοινές δράσεις, έχουν κοινά δικαιώματα.
Το πιο σημαντικό δεδομένο, που σχετίζεται με τις καταβολές του δήμου ως κοινότητας ανδρών, είναι ότι ο μυκηναϊκός δάμος κατείχε μεγάλες εκτάσεις γης που τις παραχωρούσε σε διάφορους άνδρες, μεταξύ άλλων και στον άνακτα. Αυτό προϋποθέτει ότι ο δήμος, για να λαμβάνει αποφάσεις, θα πρέπει να είχε κάποια μορφή συνέλευσης· δεύτερον, αυτό υποδηλώνει, ότι και οι αξιωματούχοι, δηλ. ο άναξ και ο λαβαγέτας (ο ηγέτης του στρατού) θεωρούνταν ότι βρίσκονται στην υπηρεσία του δήμου, η εξουσία τους αναγνωρίζεται από τον δήμο και η γη την οποία παίρνουν από το δήμο, τα τεμένη τους, είναι ένα είδος αμοιβή για τις υπηρεσίες τους. Αυτή είναι μια ιδέα που βρίσκεται και στον Όμηρο, όπου αναφέρεται ρητά ότι η γη (τέμενος) που έχουν οι βασιλείς και οι άλλοι πρόκριτοι τους έχει δοθεί από τον δήμο (π.χ. για τον Βελλερεφόντη αναφέρεται ότι οι Λύκιοι τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων, του διάλεξαν ένα ξεχωριστό τέμενος). Επομένως στη μυκηναϊκή εποχή υπάρχουν στοιχεία κοινοτικής οργάνωσης, με δημόσια ιδιοκτησία υπό τον έλεγχο του δήμου και με συνέλευση του δήμου, που διαφοροποιούν τις Ελληνικές κοινότητες απόλυτα από τα ανατολικά απολυταρχικά βασίλεια."[3]. Σύμφωνα με τα γραφόμενα από τον διακεκριμένο πανεπιστημιακό στην Εισαγωγή του βιβλίου του Γιαννόπουλου (Γιαννόπουλος 2020 [2012], σελ. xiv-xv) οι Έλληνες φαίνεται να αποκτούν την αυτοσυνειδησία τους κατά τους ιστορικούς χρόνους ('.. στους ιστορικούς χρόνους αυτοπροσδιορίζονταν ως «Έλληνες».')[4]. Lund 2005. Ο ανωτέρω, αναφερόμενος στον Όμηρο, υποστηρίζει ότι από την ποίησή του δεν διαφαίνεται η ύπαρξη εθνισμού (ή εθνότητος) ως εκφράσεως ενός 'κοινοτικού' αισθήματος εθνοτικής μεγαλοπρέπειας, με την έννοια του μεταγενέστερου των Ελλήνων εν συγκρίσει πρός την βαρβαρότητα. Στον επικό ποιητή διαπιστώνει την ύπαρξη μόνον γλωσσικής διαφοροποιήσεως, αν και δέχεται ότι αυτή είναι αρνητικά φορτισμένη έναντι των βαρβάρων .. Μόνο με τους Περσικούς Πολέμους φαίνεται, κατά τον ίδιο πάντα μεταφραστη - καθηγητή, να αναδεικνύεται το ζεύγος Έλληνες - βάρβαροι. Ο Lund, ο οποίος αναφέρεται ως υποστηρίξας την Ελληνική εθνογένεση κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ., υπήρξε Δανός μεταφραστής, δάσκαλος γυμνασίου, 'κλασικός' φιλόλογος (Λατινικής και Νέας Ελληνικής), με σπουδές στο γνωστό μας Lund, το επίσης γνωστό μας ΑΠΘ και το Σοβιετικό Καλίνινγραντ, ενώ υπήρξε και επισκέπτης - λέκτωρ σε ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια του λεγομένου σοσιαλιστικού κόσμου, όπως η Ακαδημία Επιστημών της ΛΔΓ στο Βερολίνο. Το Πανεπιστήμιο Lund, με το οποίο συνεδέθη, απετέλεσε κρίσιμο παράγοντα στην θεσμοθέτηση - προώθηση της δημοτικής μεταξύ των ιθαγενών της Ελλάδος (μέσω Μεσεβρινού - Μυστακίδη, Χρ. Τσολάκη κ.ά.), μάλιστα δε στην κουκουέδικη εκδοχή της .. Γιά βιογραφικό του Lund βλ. <Βλ. βιογραφικό του στο: https://www.gyldendal.dk/forfattere/a.... Γιαννόπουλος 2012. [6]. Barjamovic 2021.[7]. Άλλωστε η συνθήκη μεταξύ του Χετταίου Tudhaliya IV και του Šaušga-muwa του Amurru χρησιμοποιεί τη λέξη LUGAL για να αναφερθεί στον βασιλέα του Ahhiyawa (Barnes 2008, p. 105, n. 312).[8]. Κονιδάρης 2020, σελ. 21-22; Nagy 2015. [9]. Ο Πετρόπουλος (Πετρόπουλος 2012, σελ. 27) πράγματι αναφέρει: ".. αν και σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις τα διάφορα νεοχεττιτικά, όπως επικράτησε στην επιστήμη να χαρακτηρίζονται, κρατίδια που θα δημιουργηθούν σε ορισμένα σημεία όπου παλαιότερα υπήρχε συμπαγής χεττιτόφωνος (δική μας υπογράμμιση) πληθυσμός, θα εξακολουθήσουν με περηφάνια να θεωρούν εαυτούς φορείς και συνεχιστές του πάλαι ποτέ ακμάσαντος χεττιτικού πολιτισμού. Μόνο που η χρήση της σφηνοειδούς γραφής θα παύσει, διότι τώρα θα αντικατασταθεί από την λεγόμενη ιερογλυφική γραφή της Μικράς Ασίας, ενώ η γλώσσα που η εν λόγω γραφή θα καταγράφει δεν θα είναι πλέον η χεττιτική" ..[10]. Κονιδάρης 2020, σελ. 30, σημ. 28,[11]. Κονιδάρης 2020, σελ. 51-57, 120-128 (§ 6_2, 8_8).[12]. Renfrew 1972, p. L. [13]. Davenport 1964.[14]. Ο Χανιώτης (προσωπική επικοινωνία) γράφει: "Ο όρος 'ανάκτορο' αποτελεί μετάφραση του αγγλικού palace", από μέρους μας όμως σημειώνουμε, με την ευκαιρία, ότι ο Αγγλικός όρος όπως και ο πρωιμότερος Λατινικός αποδίδονται κατά μίαν άποψη, στην Ινδοευρωπαϊκή ρίζα sed- ή sel- (Proto-Indo-European Etymological Dictionary, pp. 2576, 2596), ενώ κατά τον Τίτο Λίβιο η λέξη προέρχεται από τον Πάλλαντα και τους Αρκάδες αποίκους, που ίδρυσαν την πόλη Pallantium, Livy 1.5.1, ήτοι έχει Ελληνική συσχέτιση ή ανάγεται στην Ινδοευρωπαϊκή. Πάντως υπάρχουν και άλλες απόψεις ... [15]. Σύμφωνα με τον Χανιώτη (προσωπική επικοινωνία): "Ο όρος «ανάκτορο» αποτελεί μετάφραση του αγγλικού palace και αποτελεί αναχρονισμό που δημιουργεί εσφαλμένους συνειρμούς είτε με τα σύγχρονα ανάκτορα είτε με τα ανάκτορα των ανατολικών βασιλείων. Ο δόκιμος όρος για την κατοικία των ηγετών των μυκηναϊκών κοινοτήτων είναι «μέγαρον», όχι ανάκτορο. Αυτό που αποκαλούμε ανάκτορα είναι πολυσύνθετα οικοδομικά σύνολα με πληθώρα λειτουργιών (χώροι κατοικίας, συναθροίσεων, εργαστήρια, αποθήκες, αρχεία) και είναι καλύτερα να τα περιγράφουμε ως «διοικητικά κέντρα»".[16]. Κονιδάρης 2020, σελ. 204, σημ. 851.[17]. Κονιδάρης 2020, σελ. 211-212.[18]. Legarra Herrero 2019-2020. Σύμφωνα με τους Parkinson and Galaty στην Μινωική Κρήτη το κράτος αναδύεται κατά την ΜΕΧ, ενώ στον ηπειρωτικό Ελλαδικό χώρο έχουμε αρχικώς τα αναδυόμενα κρατίδια (incipient states) της ΥΕ Ι-ΙΙ, τα οποία εν συνεχεία κατά την ΥΕ ΙΙΙ ολοκληρώθηκαν σε κρατικές οντότητες (Parkinson and Galaty 2007, p. 120, table 2). Άλλωστε στο μάθημα ARCH 2295: State Formation in the Prehistoric Aegean του Brown αναφέρεται στην δημιουργία στο Αιγαίο της πρώιμης δεύτερης χιλιετίας κοινωνιών του επιπέδου κράτους - ' appearance in the early second millennium BC of state-level societies'-  βλ. Cherry (Cherry 2014). Αξιοσημείωτη είναι σχετικώς η άποψη του Koehl: 'Οι αλλαγές που παρατηρούνται στον πολιτισμό της Κρητικής Εποχής του Χαλκού μετά τις καταστροφές του EM IIb αντικατοπτρίζουν μια σειρά αποφάσεων και στρατηγικών που υιοθετήθηκαν για την οικοδόμηση ενός Μινωικού έθνους από έναν πολυεθνικό πληθυσμό, ως εναλλακτική λύση στη ζωή σε μια κατάσταση αιώνιας συκρούσεως.' (Koehl 2016, p. 478).[19]. Κονιδάρης 2020, σελ. 16. Πρόκειται περί του Muhly ο οποίος μεταξύ των άλλων ανακριβειών και αθλιοτήτων είχε γράψει: "οι Μυκηναίοι ήσαν τόσο λίγο τμήμα του πολιτισμένου κόσμου της 2ης χιλιετίας π.Χ. όσο η Άγγλία ήταν μέρος του κόσμου του Περικλέους! καθώς και η Ελλάς μέχρι την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν “μια απομακρυσμένη και περιφερειακή περιοχή, στο περιθώριο του πολιτισμένου κόσμου”..[20]. Χαρακτηριστική είναι σχετική αναφορά του Dale: Η αρχαιολογική έρευνα τεκμηρίωσε σημαντική Μυκηναϊκή παρουσία σε διάφορους χώρους της Δυτικής Ανατολίας, ενώ η ανάλυση των κεραμεικών αποκάλυψε την ύπαρξη ενός υβριδικού ύφους Ανατολικού Αιγαίου-Δυτικής Ανατολίας (Dale 2017, p. 2).[21]. Πάντως σε προσωπική επικοινωνία μας δήλωσε σχετικά: "Ως προς την εισαγωγή της λατρείας του Απόλλωνα, όντως δεν είναι βέβαιη".[22]. Κονιδάρης 2020a, σελ. 228-239, σημ. 10_132, 133, 134, 135. Πάντως ο Hintze αναφέρει το Μυκηναϊκό a]-pe-ro2-[ne/Apellōnei, εμφανιζόμενο στην πινακίδα KN E 842.3. Όμως ο García Ramón αμφισβητεί την αναφορά του Απόλλωνος στην προαναφερθείσα θρυμματισμένη άλλωστε πινακίδα, πιθανολογεί δε ότι ο αναφερόμενος στις πινακίδες Γραμμικής Β’ Παιήων αφομοιώθηκε εν συνεχεία στον Απόλλωνα, ενώ συσχετίζει με τον Απόλλωνα και τον δευτερεύοντα θεό Δρίμιο. Στην Χεττιτική, όμως, υπάρχει αναφορά στον [Da-]ap-pa-li-u-na-aš (KUB 21.1 iv 27-29), συγγενούς προς τον Κύπριο Ἀπείλωνα και τον Δωρικό Ἀπέλλωνα, σε συνθήκη του Αλεξάνδρου της Τροίας με τον Muwatalli II (περί το 1280 π.Χ.). Ο Nagy συνδέει την Κυπριακή εκδοχή -a-pe-i-lo-ni/Ἀπείλωνι με το ουσιαστικό ἀπέλλαι, όπως επιβεβαιώνει η Κυπριακή παραλλαγή Ἀπείλων, και του αποδίδει εννοιολογική συσχέτιση με τον Λόγο. Επιπλέον υποστήριξη στην αρχαιότητα του μύθου παρέχει το γεγονός ότι το όνομα Αιγεύς απαντάται τουλάχιστον μία φορά στην Γραμμική Β’ (PY Ta 641). Γιά το θέμα βλ. και: Duev 2007, p. 225; Braun 2020, p. 13, n. 39. Άλλωστε σύμφωνα με τον Petrosyan: 'Τα ονόματα Alaksandu και Apaliuna δεν διαθέτουν ανάλογά τους στην ονομαστική της αρχαίας Ανατολίας, όντας προφανώς αποδόσεις των Ελληνικών Αλέξανδρος και Απόλλων' (Petrosyan 2017, pp. 348, 350). Σημειώνεται επίσης ότι σε πινακίδες των Θηβών και της Κνωσού υπάρχει αναφορά σε Σμινθέα, επίθετο που στον Όμηρο χαρακτηρίζει τον Απόλλωνα (Palaima 2004, p. 453).[23]. Demargne 1948, p. 457.[24]. Πετρόπουλος 2020, σελ. 499.[25]. Petropoulos 2010, p. 2.[26]. Lazova 1994, p. 204. n. 46.[27]. Mylonas 1962, p. 292.[28]. Mallory and Adams 2006, p. 434. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η άποψη του Burkert όπως αναφέρει ο Watkins (Watkins 1995, p. 149).[29]. Είναι χαρακτηριστική η από μέρους του Lund υιοθέτηση του όρου 'Ινδο- Γερμανικός' με τις έντονες φυλετιστικές παραπομπές του, παρ' όλον ότι ο ίδιος υπήρξε πολέμιος του ναζισμού .. Αξιοσημείωτη η από μέρους του αναφορά σε Γερμανούς ήδη από τον πρώτο αι. μ.Χ. (Lund and Mateeva 1997), οι οποίοι έτσι εμφανίζονται περίπου σύγχρονοι των Ελλήνων .. Σημειώνεται ότι η Γερμανική μαρτυρείται από τον έκτο αι. μ.Χ![30]. Κονιδάρης 2020, σελ. 238-239, σημ. 1010, 1011, 1012, 1013.[31]. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Συλλογή Προϊστορικών Αρχαιοτήτων, αρ. ευρ. Π7711. Προέλευση: Μυκήνες, Βόρεια κλιτύς της ακρόπολης, κοντά στο μέγαρο. Διαστάσεις: Ύψος 7,8 εκ., μήκος 7 εκ., πλάτος/πάχος 5,5 εκ. Χρονολόγηση: 15ος -14ος αι. π.Χ. Χώρος έκθεσης: Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων, Aίθουσα 4, Προθήκη Μ 18. <https://www.namuseum.gr/monthly_artef.... Watkins 1995, p. 149. Την Ελληνικότητα του Απόλλωνος φαίνεται να υποστηρίζει και ο Dales (Dales 2017, p. 7), ενώ και ο Mason πιθανολογεί την ταύτιση του ap-pa-li-u-na-aš με τον Απόλλωνα (Mason 2007, p. 8).[33]. Ο Dales σημειώνει ότι η Τροία απετέλεσε αμφισβητούμενη περιφερειακή θέση διεκδικούμενη από Χετταίους και Αχιγιάβα (Dales 2017, p. 6).[34]. Υπάρχει μία σφραγίδα με Λουβιανή ιερογλυφική, καθώς και άλλη με Γραμμική Α.[35].  Κονιδάρης 2020, σελ. 71-74.[36]. Woudhuizen and Zangger 2018, p. 53.[37]. Αγαλματίδιο ελεφαντοστέινου Νεαρου Θεού (Seattle Art Museum no. 57.56, Margaret E. Fuller Purchase Fund, Photograph with permission © Seattle Art Museum. Βλ. <https://art.seattleartmuseum.org/inte.... Η παρατήρηση Ε' συνιστά κριτική απόψεως η οποία δ