Alta Cloete's Blog: www.altacloete.wordpress.com, page 31

Kristel Loots: Katerina se mojo

Met boeke soos Lemoenseisoen, Eendagmooi en Die ander vrou het die ervare Kristel Loots haarself in �� nuwe nis gevestig ��� di�� van �� stem om die verhaal van die moderne vrou binne die moderne huwelik te vertel. Tradisioneel eindig die liefdesroman wanneer die tweetjies teen die sonsondergang wegstap, hand aan hand en met drome in die o��. Oor die aanpassing na die konfetti en die wittebrood trek ons gewoonlik maar die sluier. Maar nie Kristel nie. Kristel pluk die kamerdeur oop en waag dit in die situasies waar die huweliksbed �� slagveld word, waar uiteenlopende verwagtings en die harde realiteit van Suid-Afrika goeie mense se liefdesverhale kan laat misluk.

Die belewing van die lyflike binne die huwelik vorm – soos in die werklikheid – �� belangrike deel van haar verhale. Hierdie stories bevestig wat moderne vroue lankal weet: Die huwelik is geen kortpad hemel toe nie en daar is nie altyd �� pot goud aan die einde van die re��nboog nie. En die huweliksbed is nie altyd met rose bestrooi nie.

Die moderne vrou verwag baie van die huwelik. Nog nooit in die geskiedenis het individue tot so �� mate hulle hoop op mekaar gevestig vir bevrediging in alle opsigte nie. Dis dan ook nie �� wonder dat soveel huwelike vandag in egskeiding eindig nie. Ons verwagtinge is dikwels eenvoudig te hoog vir vlees en bloed om op langtermyn by te kom.

In so �� verhouding waar teleurstelling aan die orde van die dag is, kan �� vrou natuurlik haar mojo verloor. Maar wat is �� mojo? En hoe verloor mens dit? En hoe kry jy dit terug? In my o�� is jou mojo dit wat jou j�� maak, dit wat jou uniek en besonders maak, jou persoonlike bron van energie, die bron van jou persoonlike woema. Mens verloor dit wanneer jy nie in �� situasie is waar die beste in jou na vore kan kom nie en veral wanneer jy verbind is aan �� persoon wat miskien nie eens weet �� vrou (en �� man!) het so �� ding soos �� mojo nie. En jy kry dit terug deur weer beheer oor jou lewe oor te neem.

Katerina is �� vrou met wie vele lesers sal kan identifiseer. Sy is �� inherente sterk vrou met haar eie talente (waaronder �� eiesoortige skoonheid en �� lieflike humorsin), wat probeer oorleef in �� situasie waar sy nie meer tot haar reg kom nie. Haar man is �� werkslaaf en ingesluk deur die ongenaakbare werklikheid van die mediese beroep in Suid-Afrika. En dan is daar Jennifer ��� beeldskoon, knap en die staatmaker aan Simon se sy.

Die twee tieners in die huis maak ook nie dinge makliker nie, maar beslis interessant vir die leser. Hulle is net moeilik genoeg om kleurvolle karakters te wees, maar word nooit eenkantige karikature van werklike moderne tieners nie. En eintlik wil hulle maar net hulle ma en pa bymekaar h��.

Die kwessie van emigrasie is natuurlik so relevant as kon kom. Simon wil gaan en Katerina wil bly. So eenvoudig ��� maar die soort gegewe wat huwelike kan laat wankel. Soos Katerina dan ook agterkom.

Katerina se mojo is �� relevante en eietydse verhaal oor die afgronde wat binne die huweliksbed kan oopgaan, verskuil in �� lighartige jassie van gevatheid en die soort kwinkslae wat lesers al outomaties van Kristel verwag.

Moenie vir Katerina onderskat nie. Lees en word wys.

N.S. Ek dink steeds Broccoli is nie blomme nie sou die ideale titel gewees het. Hoekom? Jy sal maar moet lees en uitvind! :)

‘n Tyd vir besluite … of nie

Ons is so dikwels geneig om te reken ALLES is verkeerd wanneer EEN aspek van ons lewe buite beheer geraak het. Ek druip ���n toets ��� en my hele toekoms in die arbeidsmark is befoeter. Ek baklei met my man oor ���n nietigheid ��� en die huwelik is op die rotse. Ek tel ���n halwe kilo op ��� en ek rol straataf.

Bogenoemde is natuurlik tipiese voorbeelde van die alles-of-niks-denke en rampspoedskepping waaroor ons al so dikwels gepraat het. Ons maak van een insident of probleem ���n permanente saak, ���n magtige berg van ���n kleine molshoop. Ons maak van ���n kraan wat drup ���n golf wat aangerol kom. Sit jy met ���n veld vol molshope en verskeie druppende krane (of dalk is jyself die druppende kraan van Spreuke!), sit jy gou-gou met ���n ganse bergreeks en ���n verwoestende tsoenami. En ���n goeie teelaarde vir depressie.

Hieruit volg dat alles in jou lewe vir jou verkeerd kan voel as jy depressief is. Gou-gou is jy in die verkeerde beroep, met verkeerde man getroud en sommer op verkeerde dorp ook, indien nie in verkeerde land nie. Elders praat ons oor die belangrikheid om stappe te neem as daar dinge in jou lewe verkeerd is, maar dit kan fataal wees om groot veranderinge te maak terwyl jy in die greep van depressie is.

Depressie verwring ons persepsie van die w��reld waarin ons leef. ���n Effens valerige prentjie word alte maklik pikswart. Die gewone daaglikse ellendes lyk na die swaarste las om te dra. Gewone struwelings met familie of kollegas lyk na onherstelbare verwydering.

As ons waarneming van die w��reld verwronge geword het, kan ons so maklik tot verwronge oplossings kom. Daarom is dit beter om met belangrike besluite te wag tot jy uit die put is. Dit geld veral vir lewensveranderende dinge soos egskeiding of ���n verandering van beroep. Moenie van onder uit die put dinge aan die gang sit wat jou lewe vorentoe radikaal gaan verander nie.

Daar is wel ���n paar besluite wat mens van onder uit die modder moet neem, of verkieslik sommer met die eerste tekens dat jy aan die gly is. Die eerste een is om elke oggend uit die bed op te staan. So eenvoudig, maar soms so bitter moeilik. Dan volg die afspraak by die dokter of psigiater en dan die afspraak by die terapeut. En uiteindelik die daaglikse stapppie om die blok.

Ek is bereid om my kop op ���n blok te sit dat hierdie vier stappe dinge vir jou beter gaan maak. Maar bly asseblief weg van groot lewensbesluite tot jy seker is jou kop is weer helder en jou perspektief op dinge nie meer deur depressie verwring nie.

Om besig te bly

Ons weet almal ledigheid is die duiwel se oorkussing. (Wat ���n oorkussing ookal mag wees!).

By Afrikanerkinders van my geslag is ���n werksetiek van kleinsaf ingedril, bewustelik of op onbewustelike vlak. Die meeste van ons se ouers was ongeneeslike harde werkers. Vir sit en mopper was daar nie genade nie. Selfs vir blote sit was daar nie veel genade nie. Ek onthou goed hoe my ma geglo het mens sit en werk nie by die kombuistafel nie, jy staan en skil jou groente. Om nie eens te praat van stryk nie. Hierdie luie kind het sommer jonk-jonk al rugpyn gepleit en op ���n kroegstoeltjie sit en stryk. En so skuldig gevoel dat sy deesdae ook maar weer die staanding doen.

Die oumense het natuurlik ���n punt beetgehad met die stanery. Deesdae lees mens al hoe meer hoe ongesond ons voortdurende gesit is. My seunskind in Noorwe�� het al ���n paar jaar ���n verstelbare lessenaar, waarby mens om die beurt kan sit en staan. Ook hier begin die konsep bekend word en die lessenaars word meer algemeen beskikbaar. ���n Hele paar jaar gelede het ek al gelees die Japannese hou graag vergadering waar almal staan. Dit behoort te help vir daardie siele wat so lief is om met hare kloof ���n vergadering uit te rek.

Voortdurende negatiewe denke ��� veral die soort waar jy in sirkels dink en nie tot ���n oplossing kom nie ��� vorm ���n lieflike teelaarde vir depressie. En negatiewe denke kom soveel makliker as jy nie iets het om jou hande en jou kop besig te hou nie. Aan die positiewe kant gee dit mens ook die geleentheid om die depressiesiklus te verbreek as jy die kringloop van hopelose gedagtes kan verbreek. Een van die beste metodes is om jou hande besig te kry. Handwerk, stokperdjies, doodgewone harde werk kan help. As jy jou kop ook kan betrek, des te beter. As dit met iets kan wees waarvan jy hou, is dit absoluut ideaal. Daarom is dit dan ook so belangrik om jou lewe te vul met goed wat jou inspireer, om ���n doel in jou lewe te h��, ���n rigting waarin jy werk. Hieruit vloei ook dat sinvolle arbeid ons help om belangrike basiese menslike behoeftes te vervul.

���n Stok in die wiel is natuurlik die dodelike vermoeienis wat depressie oor mens laat neerdaal. Die beeld van iemand wat ���onder die swart kombers is��� wat ek as kind in my familie gehoor het, illustreer dit perfek. Daardie kombers l�� jou plat, versmoor jou, belemmer jou uitsig en tap jou energie en kreatiwiteit. En dis baie, baie moeilik om onder hom uit te kom.

Die beste is dus om te probeer sorg dat jy in die eerste plek nie onder hom beland nie. Of weer uitgekruip kan kry terwyl ���n deeltjie van jou darem nog uitsteek, voor jou suurstof heeltemal afgesny word. Daarom is dit belangrik om die tekens van ���n naderende depressie te leer ken. Dit bring ons weer eens by die punt dat ons ons belangrikste vegwerk moet doen terwyl dit (relatief) goed gaan met ons. Aanval bly maar die heel beste verdediging.

Natuurlik kan mens die konsep van besig bly te ver voer en jou lewe met soveel (nie noodwendig sinvolle) aktiwiteit vul dat jy glad nie tyd kry vir dink nie. Dit kan lei tot ���n oppervlakkige lewe en min bevrediging op die lang duur, veral as die aktiwiteit bloot gaan oor die inwin van geld en goed en/of status. Om ���n passie in die lewe te h��, is ���n wonderlike ding. Maar ���n passie kan ook te ver gevoer word. Soos gewoonlik l�� die waarheid weer iewers in die middel. En daardie punt van balans l�� nie vir ons almal op dieselfde plek nie.

Om jou eie balans te vind, kan ���n baie bevredigende ding wees. En die soektog daarna kan op sigself verrykend wees en selfs ���n paar verrassings langs die pad inhou.

Woordfees: Nog ‘n paar lekker boekgesprekke!

Woordfees: Nog boekgesprekke

Woordfees: Heerlike boekgesprekke!

Kry vir jou ‘n nuwe knie – random gedagtes vir dié wat gevra het (of nie)

1. Jammer aan almal wat dit graag wil hoor, maar ek kan op hierdie stadium nie eenvoudig sê dit was maklik en ek sal dit enige tyd weer doen nie. Want maklik was dit allermins. En ek is na vertien dae nog nie seker dit was die moeite werd nie. Ek vermoed ek sal eers na omtrent drie maande regtig weet. Ek vermoed ook dis vir my ekstra ingrypend omdat dit die eerste enigsins ingrypende operasie is wat ek in my lewe gekry het. Wat natuurlik stof tot ongelooflike dankbaarheid is.

2. By my is die vooraf vrees vir enige nuwe ervaring gewoonlik erger as die ding self. In hierdie geval was dit in sekere opsigte so en in ander nie.

3. My vrees vir die dag se lê in Intensief en die morfienpompie was totaal onnodig. Dit was eintlik (relatief) heerlik daar. Want – logies – daar word intensief na jou gekyk. En die morfien sit jou op ʼn heerlike trip. Alles wettig en geoorloof. Moet net die dink jy gaan veel slaap kry daar nie. Dis nie ʼn plek vir slaap nie. Natuurlik my eie onnoselheid wat my ʼn ekstra slaappilletjie van die hand laat wys het. Volgende keer vra ek ʼn handvol.

4. Vermoedelik a.g.v. die morfien was ek op my stukke en oop vir mense. (En natuurlik amper pynvry. En sekerlik op ʼn high, want die operasie is gedoen en ek kan nie meer terugdraai nie.) Wat gelei het tot ʼn paar baie interessante gesprekke. O.a. met twee jong swart assistentjies wat my was en vertel van die tannie wat summier geweier het toe die jong manlike verpleër haar moet kom was. (Genadiglik het hy nooit in my omgewing gekom nie.) En die pragtige bruin assistent wat onopvallend agter my gordyne wegkruip en my vertel sy weier om soos omtrent al haar tydgenote ʼn kind te hê en net tevrede te wees met die lewe van almal rondom haar, sy soek meer in die lewe.

5. Ek kon mooi vir myself uitmaak ek moenie wroeg oor hulpeloos en afhanklik wees nie, ook nie energie vermors op onnodig skaam wees nie. Dit het moeiliker geword toe daai magic pompie weggevat is.

6. Die hoeveelheid kennis en tegnologie (en die berge papierwerk) wat in so ʼn algemene ding soos ʼn knievervanging ingaan, het my verstom. Ek dink ons maak deesdae die fout om algemene goed soos vervangings en hartomleidings se impak te onderskat. Dit mag algemeen geword het, maar dit vereis ʼn magdom insette van ʼn hele klomp mense met gespesialiseerde kennis.

7. Ek het wel gesien hoe die mens in die bed verdwyn tussen die papieroorlog wat die personeel moet voer en die magdom masjiene wat hulle moet dophou. Die persoon wat die nag vir my verantwoordelik was, het nooit gesien ek was heelnag wakker nie, want sy het nooit in my gesig gekyk voor ek met haar gepraat het nie. (Sy was ook moeg – ek herken ʼn moeë vrou as ek een sien – en ek het gewonder hoe ʼn groot en/of moeilike huishouding sy met haar werk aan die gang moet hou.)

8. Ek was nog nooit in my lewe vir ʼn fisioterapeut bang nie, want ek ken myne al dertig jaar en sy het al baie spierpyne (agv fibromialgie) vir my beter gevryf. Ja, dis dikwels seer, maar dit was altyd ʼn lekker soort seer, want dit maak die oorspronklike seer beter. Maar hierdie enetjie (pragtig, jonk en baie effektief) het my heeltemal die skrik op die lyf gejaag. Niemand het my nog ooit so koelbloedig seergemaak en geensins spyt gelyk daaroor nie.

9. Dit bring my by die moeilikste – en helaas, die belangrikste – ding van die hele spulletjie: die oefeninge. Kyk, ek hou van enige vorm van matige oefening. Ek is oorbewus van die belangrikheid van oefening vir algemene gesondheid, veral as mens ouer word. Ek was ook baie bewus van die noodsaaklikheid van die regte oefeninge vir die been en ek is super-gemotiveerd om die hele onderneming suksesvol af te handel. Maar o vrek, dis seer. F&^*%$#@n seer. Maar dit MOET gedoen word. Vanaf die HEEL EERSTE dag. Dis min en eenvoudig. Mens oorleef dit. En dit word wel makliker.

10. My stukkie raad vir vandag is dus om so gou as moontlik by jou eie fisio uit te kom, iemand wat ʼn halfuur of uur vir jou het en nie besig is om deur ʼn lang lys hospitaalpasiënte te jaag nie. Iemand wat nie al ʼn duisend anties met nuwe knieë of heupe deur die basiese steps tot herstel gevat het nie. Iemand wat jou rustig kan beduie wat jy op daardie stadium al moet kan doen en hoe jy dit kan bereik. Iemand wat jou darem so ʼn klein bietjie kan vertroetel, al betaal jy steeds duur daarvoor. (In my geval het ek nie besef my been moes al heeltemal – ja, heeltemal – kon gestrek het nie en dat ek nie meer met ʼn kussing onder die knie moes slaap nie. En dat ek alreeds my bobeenspiere laat verslap het deur my onwillige been met my hande van die bed af te swaai.)

11. KERNGEDAGTES:

Dis noodsaaklik om onmiddellik as jy by die huis kom (na vier of vyf dae) so aktief as moontlik te raak.

Vermy jou bed so ver as moontlik (natuurlik gaan jy moeg word en mag jy gaan rus). Vermy jou pajamas, hulle word alte maklik soos ʼn tweede vel.

Moenie jou geliefdes (met goeie bedoelings en al) meer as af en toe toelaat om jou in die bed te bedien en te vertroetel nie. BEWEEG.

Doen moeite om korrek te leer stap met jou krukke (die fisio leer jou presies hoe).

Begin onmiddellik om minstens een keer per dag ʼn entjie in die straat af te stap met krukke en al (en ʼn assistent om rampe af te weer). Voor en na sonop en sononder as jy verkies. Sluk jou selfbewustheid en stap. Die meeste mense wat jou raaksien, is diep beïndruk met jou pogings – hulle dra selfs vir jou koffie aan.

Begin so gou as moontlik uitbeweeg met krukke en al. Gaan vir koffie, gaan eet iewers. Kom uit. (En raak intens bewus van die probleme van mense wat permanent immobiel is. En rasend dankbaar dat jou situasie tydelik is.) Vir uitstappies het jy natuurlik ʼn chauffeur nodig. As dit ʼn nice een is vir wie jy lief is, is dit nog beter.

12. Dus: Jy is nie ʼn invalide nie. As mens jou soos een gaan gedra, gaan jy gou-gou presies dit word.

(Word vervolg)

Kry vir jou ‘n nuwe knie – random gedagtes vir di�� wat gevra het (of nie)

1. Jammer aan almal wat dit graag wil hoor, maar ek kan op hierdie stadium nie eenvoudig s�� dit was maklik en ek sal dit enige tyd weer doen nie. Want maklik was dit allermins. En ek is na vertien dae nog nie seker dit was die moeite werd nie. Ek vermoed ek sal eers na omtrent drie maande regtig weet. Ek vermoed ook dis vir my ekstra ingrypend omdat dit die eerste enigsins ingrypende operasie is wat ek in my lewe gekry het. Wat natuurlik stof tot ongelooflike dankbaarheid is.

2. By my is die vooraf vrees vir enige nuwe ervaring gewoonlik erger as die ding self. In hierdie geval was dit in sekere opsigte so en in ander nie.

3. My vrees vir die dag se l�� in Intensief en die morfienpompie was totaal onnodig. Dit was eintlik (relatief) heerlik daar. Want ��� logies ��� daar word intensief na jou gekyk. En die morfien sit jou op �� heerlike trip. Alles wettig en geoorloof. Moet net die dink jy gaan veel slaap kry daar nie. Dis nie �� plek vir slaap nie. Natuurlik my eie onnoselheid wat my �� ekstra slaappilletjie van die hand laat wys het. Volgende keer vra ek �� handvol.

4. Vermoedelik a.g.v. die morfien was ek op my stukke en oop vir mense. (En natuurlik amper pynvry. En sekerlik op �� high, want die operasie is gedoen en ek kan nie meer terugdraai nie.) Wat gelei het tot �� paar baie interessante gesprekke. O.a. met twee jong swart assistentjies wat my was en vertel van die tannie wat summier geweier het toe die jong manlike verple��r haar moet kom was. (Genadiglik het hy nooit in my omgewing gekom nie.) En die pragtige bruin assistent wat onopvallend agter my gordyne wegkruip en my vertel sy weier om soos omtrent al haar tydgenote �� kind te h�� en net tevrede te wees met die lewe van almal rondom haar, sy soek meer in die lewe.

5. Ek kon mooi vir myself uitmaak ek moenie wroeg oor hulpeloos en afhanklik wees nie, ook nie energie vermors op onnodig skaam wees nie. Dit het moeiliker geword toe daai magic pompie weggevat is.

6. Die hoeveelheid kennis en tegnologie (en die berge papierwerk) wat in so �� algemene ding soos �� knievervanging ingaan, het my verstom. Ek dink ons maak deesdae die fout om algemene goed soos vervangings en hartomleidings se impak te onderskat. Dit mag algemeen geword het, maar dit vereis �� magdom insette van �� hele klomp mense met gespesialiseerde kennis.

7. Ek het wel gesien hoe die mens in die bed verdwyn tussen die papieroorlog wat die personeel moet voer en die magdom masjiene wat hulle moet dophou. Die persoon wat die nag vir my verantwoordelik was, het nooit gesien ek was heelnag wakker nie, want sy het nooit in my gesig gekyk voor ek met haar gepraat het nie. (Sy was ook moeg ��� ek herken �� moe�� vrou as ek een sien – en ek het gewonder hoe �� groot en/of moeilike huishouding sy met haar werk aan die gang moet hou.)

8. Ek was nog nooit in my lewe vir �� fisioterapeut bang nie, want ek ken myne al dertig jaar en sy het al baie spierpyne (agv fibromialgie) vir my beter gevryf. Ja, dis dikwels seer, maar dit was altyd �� lekker soort seer, want dit maak die oorspronklike seer beter. Maar hierdie enetjie (pragtig, jonk en baie effektief) het my heeltemal die skrik op die lyf gejaag. Niemand het my nog ooit so koelbloedig seergemaak en geensins spyt gelyk daaroor nie.

9. Dit bring my by die moeilikste ��� en helaas, die belangrikste ��� ding van die hele spulletjie: die oefeninge. Kyk, ek hou van enige vorm van matige oefening. Ek is oorbewus van die belangrikheid van oefening vir algemene gesondheid, veral as mens ouer word. Ek was ook baie bewus van die noodsaaklikheid van die regte oefeninge vir die been en ek is super-gemotiveerd om die hele onderneming suksesvol af te handel. Maar o vrek, dis seer. F&^*%$#@n seer. Maar dit MOET gedoen word. Vanaf die HEEL EERSTE dag. Dis min en eenvoudig. Mens oorleef dit. En dit word wel makliker.

10. My stukkie raad vir vandag is dus om so gou as moontlik by jou eie fisio uit te kom, iemand wat �� halfuur of uur vir jou het en nie besig is om deur �� lang lys hospitaalpasi��nte te jaag nie. Iemand wat nie al �� duisend anties met nuwe knie�� of heupe deur die basiese steps tot herstel gevat het nie. Iemand wat jou rustig kan beduie wat jy op daardie stadium al moet kan doen en hoe jy dit kan bereik. Iemand wat jou darem so �� klein bietjie kan vertroetel, al betaal jy steeds duur daarvoor. (In my geval het ek nie besef my been moes al heeltemal ��� ja, heeltemal ��� kon gestrek het nie en dat ek nie meer met �� kussing onder die knie moes slaap nie. En dat ek alreeds my bobeenspiere laat verslap het deur my onwillige been met my hande van die bed af te swaai.)

11. KERNGEDAGTES:

Dis noodsaaklik om onmiddellik as jy by die huis kom (na vier of vyf dae) so aktief as moontlik te raak.

Vermy jou bed so ver as moontlik (natuurlik gaan jy moeg word en mag jy gaan rus). Vermy jou pajamas, hulle word alte maklik soos �� tweede vel.

Moenie jou geliefdes (met goeie bedoelings en al) meer as af en toe toelaat om jou in die bed te bedien en te vertroetel nie. BEWEEG.

Doen moeite om korrek te leer stap met jou krukke (die fisio leer jou presies hoe).

Begin onmiddellik om minstens een keer per dag �� entjie in die straat af te stap met krukke en al (en �� assistent om rampe af te weer). Voor en na sonop en sononder as jy verkies. Sluk jou selfbewustheid en stap. Die meeste mense wat jou raaksien, is diep be��ndruk met jou pogings ��� hulle dra selfs vir jou koffie aan.

Begin so gou as moontlik uitbeweeg met krukke en al. Gaan vir koffie, gaan eet iewers. Kom uit. (En raak intens bewus van die probleme van mense wat permanent immobiel is. En rasend dankbaar dat jou situasie tydelik is.) Vir uitstappies het jy natuurlik �� chauffeur nodig. As dit �� nice een is vir wie jy lief is, is dit nog beter.

12. Dus: Jy is nie �� invalide nie. As mens jou soos een gaan gedra, gaan jy gou-gou presies dit word.

(Word vervolg)

Bekommernis

My liefste ou moeder was die bekommerdste mens wat ek ooit geken het. Dankbaarheid en positiewe denke het nie vir haar vanself gekom nie. Veral as ontevrede tiener het dit ���n negatiewe invloed op my gehad. Ek het skuldig gevoel, asof ek nooit goed genoeg was nie, asof niks wat ek doen of nie doen nie, haar regtig tevrede kon stel nie.

Natuurlik verstaan ek vandag beter. Haar kinders en klein- en skoonkinders was haar alles. Sy het niks meer gevrees as dat een van ons iets kon oorkom nie. Vandag verstaan ek daardie gevoel van w����t die seerkry l�� iewers vir jou en wag, jy weet net nie wanneer hy gaan toeslaan nie. Vandag ken ek self die magtelose liefde van ���n ma en die verskriklike begeerte om jou mense te beskerm teen die lewe se ellendes. En die seker wete dat jy dit nie kan doen nie.

Soos die lewe maar is, het dinge in die familie wel af en toe skeefgeloop. ���n Miskraam of drie, �� dagoud baba wat sterf, hartaanvalle, ���n motorongeluk. Die lewe se tragedies gaan niemand verby nie. Wat natuurlik net vir mens bevestig dat daar oorgenoeg rede vir jou bekommernis is.

Gelukkig het sy lank genoeg geleef dat ek hopelik ���n bietjie kon opmaak vir daardie ontevrede tienerjare. Ek glo graag dat ek haar selfs ���n millimeter of twee in die rigting van ���n lewe vol dankbaarheid kon stoot. Daar was en is immers talle van ons klomp wat niks op aarde oorgekom het nie. En selfs na rampe staan mense wonderbaarlik weer op en gaan voort, dalk selfs met nuwe woema.

Natuurlik was daar in haar tyd bitter min geleentheid ��� en geen simpatie – vir wonder oor jou emosionele gsondheid, oor wat jy voel of dink en hoekom. Daar was te veel om te doen. In die werkskultuur van ons nasie was daar weinig genade vir diegene wat wou wroeg en wonder oor wat in hulle koppe en harte aangaan. Daar was maaltye om te kook en wasgoed om te doen en kinders om groot en geleerd te kry.

Vandag weet ek bekommernis kom voort uit vrees. En dat vrees mens totaal kan verlam. As jy niks doen nie, kan niks immers verkeerd loop nie, of hoe?

Foutiewe aanname! Dis juis wanneer ons niks doen nie, dat dinge begin skeefloop. Die uitweg uit bekommernis lyk dus vir my na DOEN. As jy kan identifiseer wat verkeerd is, ���n plan kan beraam en dit dan kan uitvoer, kan bekommernis verdwyn. Dis juis die in die rondte dink sonder enige aksie of uitkoms wat mens so maklik depressief laat raak.

Die probleem kom in waar daar niks is wat jy aan die oorsaak van jou bekommernis kan doen nie. Dis ook die soort bekommernis wat maklik chronies kan word en uiteindelik ���n lewenswyse.

Hier kom die kwessie van invloed en beheer ter sprake. Daar is dinge waaroor ons beheer het (soos wat ons eet en aantrek, gesondheidskeuses wat ons maak), dinge wat ons kan be��nvloed maar nie beheer nie (soos die besluite wat ons kinders neem) en dinge waaroor ons geen beheer of invloed kan uitoefen nie (soos die weer). Basies moet ons vir onsself uitmaak waaraan ons iets kan doen en waaraan nie. En laasgenoemde moet ons dan laat gaan. Wat natuurlik bitter moeilik is.

Bekommernis is myns insiens niks anders as die rampspoedskepping (catastrophizing) waaroor ons elders al gepraat het nie. Ons bedink alles wat verkeerd kan loop en wag dat dit gebeur. Ons span ons gesonde verbeelding tot ons eie nadeel in.

Ek reken dankbaarheid is dalk die teenpool van bekommernis. Pleks van vorentoe kyk en donkerte sien, kan mens rondom jou en selfs terug kyk en vreugde sien. Want ja, daar is altyd rede tot vreugde. ALTYD. Al kos dit soms bitter fyn kyk.

Nes bekommernis, kan dankbaarheid ook ���n gewoonte raak. Daar is baie maniere om jouself ���n stootjie in die regte rigting te gee. Elke dag ���n dankbaarheidslysie maak, ���n doelbewuste poging om vir elke slegte ding twee of meer goeie dinge in die lewe raak te sien, noem maar op.

Bekommernis oor dinge waaraan ons niks kan doen nie, is seker die grootste vermorsing van energie wat daar is. Ek dink bekommernis is basies om vrees die oorhand in ons lewe te laat kry.

Ek dink ook bekommernis oor allerhande goed kan maklik tot algemene angs lei, waar jy permanent vir alles bang voel ��� die vrees het so vaag en so algemeen geword dat jy nie meer die oorsake kan identifiseer nie en dus baie moeilik daarteen kan veg. As jy op hierdie punt kom, is dit tyd om hulp te kry. Daar is wonderlike pilletjies wat vir algemene angs help. Soms moet mens maar jou trots sluk en die kruk gryp wat vir jou beskikbaar is.

Dankbaarheid, daarenteen, gee energie. Dit maak nie eintlik veel saak of jy regtig dankbaar VOEL nie. Mens kan jouself nogal maklik om die bos lei. Dit kan baie vermoeiend en irriterend wees om gedurig vir jouself en/of andere die goed op te noem waaroor jy dankbaar is. Maar dit werk soos ���n bom. En op ���n dag betrap jy jouself op ���n oomblik van opregte dankbaarheid.

Daardie dag kan die begin van ���n vreugdevolle pad van minder bekommernis en meer dankbare vreugde wees.

Doen gerus die opnametjie by hierdie skakel: https://www.surveymonkey.com/s/FG3H2KZ

Dis ‘n kwessie van balans

Soms gee die lewe �� mens die gevoel dat jy voortdurend met �� balanseertoertjie op �� baie skerp mespunt besig is.

Tree jy agteruit, dan tuimel jy die dieptes van die verlede in.

Is jy te haastig om in die toekoms te kom, foeter jy vooroor in die donkerte van bekommernis in.

Nee, op die mespunt moet ons bly.

Natuurlik is dit flippen maklik om daar af te gly. En meestal is ��f die toekoms ��f die verlede ��f �� kombinasie van die twee betrokke.

Jy laat vrees vir wat vorentoe wag in �� onbewaakte oomblik toe om jou te verlam.

Jy ploeter net �� klein rukkie in die foute van die verlede rond en meteens is hulle opnuut oorweldigend en steeds onherstelbaar en verby.

Asof dit nie genoeg is nie, verbrou jy sommer �� hele dag se werklikheid ook.

�� Handvol negatiewe gedagtes, en siedaar, die hele lewe is meteens pikgitdonker. As daar dalk �� liggie in die tonnel skyn, is dit sekerlik �� trein wat aankom om jou plat te trap.

�� Paar maaltye van hoofsaaklik koolhidrate, en daardie bekende lam wintergevoel kom l�� soos �� kombers oor jou. Jy is net vir een ding lus: sjokolade. Of drank, hang net af wat jou spesifieke swakplek is.

Een oefensessie agterwe�� gelaat en die lamheid is nou deur jou hele lyf. Hopeloos is jy. En dik en onfiks. Met nie �� greintjie deursettingsvermo�� nie.

Een sessie van jouself met andere vergelyk en jou eie vermo��ns afkraak, en jy is die grootste loser van alle tye. Niks wat jy al ooit gedoen het, is die moeite werd nie.

�� Paar uur van niks doen verander alte maklik in dae of weke se niksdoen. En gou-gou glo jy in elk geval daar is niks wat jy regtig KAN doen nie.

Maar genadiglik kom die son elke oggend weer op. Onkeerbaar.

Ons hoef nie eens in hierdie donkerte vir m��reoggend se son te wag nie. Ons kan sommer nou dadelik ons eie dagbreek laat gebeur. Ons kan selfs leer om die donker te keer voor dit oor ons toesak.

Die towerwoorde (of liewer die verwensings van die denkbeeldige bose fee) by die voorbeelde wat ek hierbo genoem het, is rampspoedskepping en alles-of-niks-denke.

Vir ingeval jy vergeet het, herhaal ek gou-gou: Rampspoedskepping is wanneer jy jou verbeelding tot jou eie nadeel inspan en die ellendes van die toekoms alreeds in jou kop haarfyn uitwerk en voor jou geestesoog sien gebeur. Ja, ek het ook al my man se begrafnisdiens haarfyn beplan terwyl hy op die langpad is. Ja, ek het ook al gesien hoe ek dik en eensaam sterf as ek net een verbode stuk wortelkoek weggesit het.

���n Yslike stopteken, dis wat help vir hierdie gedagtes. Mens kan leer om hulle te herken en dan doelbewus te stop. Dit help om daardie aaklige gedagtes met iets moois te vervang. ���n Lekker familiekuier in die plek van die begrafnis, meer realistiese gedagtes oor die invloed van een oortreding met die etery.

Alles-of-niks-denke is wanneer jy aanvaar ���n spesifieke slegte ding gaan vir altyd aanhou, een swak besluit gaan jou hele lewe verwoes. Een swak toetspunt ��� en jy dop die hele kursus en kry nooit ���n ordentlike werk nie. Een stukkie wortelkoek ��� en jy is ���n pateet sonder enige deursettingsvermo�� of selfbeheersing.

Ja, mens verloor soms (dikwels) jou balans en tuimel van die mespunt af. Maar gelukkig kan jy altyd weer terugklim. En naderhad kan jy leer om minder gereeld af te val, veral deur die twee onheile hierbo uit jou lewe te weer soos ons vlooie uit ons bed en gif uit ons kos weer.