Alta Cloete's Blog: www.altacloete.wordpress.com, page 35

Depressie – ´n flatervrye resep

Hierdie resep waarborg vir my ‘n vinnige val tot diep in die depressieput. Joune sal waarskynlik anders lyk. Die verhoudings waarin die bestanddele gebruik moet word, sal ook van mens tot mens verskil.

WAARSKUWING: My tong was diep in my kies toe ek dit geskryf het. Moet asseblief nie letterlik opneem nie!!

· As jy alleen is, oortuig jouself jy is in elk geval nie lus vir mense nie. Konsentreer dan doelgerig daarop dat jy nie net alleen is nie, maar eintlik bitter eensaam. Moet onder geen omstandighede iemand nooi om saam met jou iets te gaan doen nie.

· Moet tog nie jou hare was nie, veral as jy ʼn vrou is.

· Belê in ʼn goeie voorraad trooskos. Hoe soeter en romeriger, hoe beter. As jy alreeds tot agter jou ore soet is, sal gemorskos ook werk. Hoe meer vet en/of suiker en/of sout, hoe beter. Moet tog onder geen omstandighede kafee toe stap nie, ry die paar honderd meter met jou motor en konsentreer daarop om deeglik skuldig te voel.

· Trek die somerklere aan wat effens stywer as verlede jaar sit. Of dié wat laas nog te groot was, maar nou perfek pas. Kyk gereeld in die spieël.

· Konsentreer om gereeld aan elke negatiewe ding in jou lewe te dink, veral dié waaraan jy niks kan verander nie. Sluit jou oë vasberade vir die vermoede dat jy wel iets kan verander aan die manier waarop jy dit hanteer. Maar dis eintlik verkieslik om heeldag in jou pajamas te bly, hoe ouer, hoe beter.

· Tel gereeld op jou vingers af hoeveel familie en vriende jy al aan die dood afgestaan het. Konsentreer op die vermoede dat ouderdom noodwendig eensaamheid beteken.

· Herinner jouself gereeld aan alles wat jy in die laaste dae van ʼn geliefde verkeerd gedoen het of nie gedoen het nie. Konsentreer daarop dat jy dit op geen manier ongedaan kan maak nie. En moenie eens dink daaraan dat jy dalk ook iets reg gedoen het nie.

· Dink diep en ernstig oor die feit dat jou vriende in elk geval mooiweersvriende is wat nie regtig in jou belang stel nie.

· Maak ʼn lys van jou familie se negatiewe eienskappe. Maak seker dat jy besef hulle gaan nooit verander nie.

· Terwyl jy aan die gang is, maak sommer ook ʼn lys van jou wederhelf se foute. Detail is hier belangrik.

· Moet onder geen omstandighede gaan stap nie, veral nie met ʼn hond nie. Vermy enige ander oefening met toewyding.

· As jy lees, lees ʼn dik, moeilike boek wat die lewe in al sy naaktheid blootstel. Vermy gelukkige eindes soos die pes.

· Pas dieselfde beginsels toe by die DVD’s wat jy gaan uitneem. Maar eintlik is dit beter om in die huis te bly en te kyk hoe die verf afdop.

· Spandeer ʼn paar uur op Facebook en konsentreer op jou vriende se foto’s waar almal jonger, mooier, maerder en gelukkiger as jy lyk. YouTube werk ook goed, daar is nogal heelwat gross goeters te kry.

· Kry ʼn koerant en lees soveel tragiese berigte as moontlik. Maak seker dat jy elke detail deeglik inneem. Dink agterna daaroor.

· Maak ʼn lys van al jou mislukkings in die verlede. En sommer een van dié wat nog op pad is ook.

· Maak ʼn lys van elke onreg wat jou al aangedoen is. Konsentreer veral op dié wat uit jou kinderjare kom, veral as jou ouers nie meer lewe nie.

· Moenie na musiek luister nie. Behalwe as jy van klassieke musiek hou, dan sal kommersiële Afrikaanse musiek dalk vir jou werk. En omgekeerd. Vermy Bruce Springsteen soos die pes.

· Moet tog nie ʼn handwerkie aanpak nie. Jy sal in elk geval net ʼn gemors daarvan maak.

· Stap deur jou woonplek en maak ʼn deeglike lys van elke klam plek of stukkie verf wat afdop of vensterraam wat geroes is. Maak ook sommer ʼn paar deure oop en kyk hoe deurmekaar jou kaste is.

· Stap deur die tuin (as jy een het) en konsentreer op die onkruid en die slakke. Ignoreer die voëls met toewyding. Hulle mis in elk geval net oral en skree ʼn mens soggens wakker. As jy per ongeluk ʼn skoenlapper raaksien, onthou net hy gaan binnekort en wurm wees wat jou plante opvreet. Alternatief: Dink met wrewel aan al die mense wat ʼn tuin het en dit nie waardeer nie, terwyl jy met ʼn potplant op die balkon tevrede moet wees.

· As jy dan ʼn oproep móét maak, bel die negatiefste mens wat jy ken. Gee hom/haar kans om al sy/haar probleme met jou te deel. Moenie vergeet om by die land en die politici en die toestand van die aarde ook uit te kom nie.

· Oortuig jouself die land is op die afdraande en niks en niemand kan ons red nie. Hiervoor help dit om die nuus op TV te kyk. Skakel vinnig af as daar dalk êrens ʼn soetsappige storie oor ʼn mooi diertjie of ʼn koninklike baba met ronde wangetjies of ʼn dapper gestremde persoon gewys word.

· O ja, as jy op antidepressante is, kyk ʼn slaggie of jy nie dalk daarsonder kan klaarkom nie. Moet tog net nie vir jou dokter sê nie.

· As jy in terapie is, maak ʼn lysie van die terapeut se foute. Bel sommer dadelik om jou volgende afspraak uit te stel of verkieslik af te stel. Of nog beter: Bly net weg, dan kan jy nog skuldig voel ook daaroor.

As jy nog oukei voel na dié lys, begin van voor af en doen dit hierdie slag ordentlik. As jy na ʼn tweede rondte nog vars en vrolik voel, het ek nie hoop vir jou nie.

Litnet: Onderhoud oor Beveg depressie en leef voluit

Hallo Alta, jou boek Beveg depressie – en leef voluit! het pas verskyn. Sê net eers: hoe weet iemand hy ly aan depressie en hy is nie sommer net vandag af of gaan deur ’n slegte tyd nie?

Daar is talle professionele definisies van depressie in boeke soos Piet Oosthuizen se Ontsnap van depressie enIL de Villiers se bekende Oorkom depressie: die siekte van ons tyd,asook op die internet beskikbaar.

Hier onder is ’n paar van my eie definisies in leketaal, soos in my boek opgeneem:

Jy is moontlik depressief as jy oor ’n lang tydperk weinig vreugde ervaar, geen sin in die lewe sien nie en alles om jou donker lyk, ten spyte van die feit dat daar oënskynlik geen rede voor is nie.
Jy is moontlik depressief as jy vir dae of weke of maande of jare liewer wil doodgaan, al weet jy voor jou siel jy het baie om voor te leef.
Jy is moontlik depressief as die vreugde vir jou uit die lewe verdwyn het en jou beste pogings dit nie terug kan bring nie.

Die kerngedagte is dus dat depressie iets is watáánhou en áánhou en dit vir die persoon moeilik maak om normaalweg te funksioneer. (Hierby moet ek voeg dat depressielyers dikwels meesters is in die kuns van wegsteek en ’n goeie front voorhou.) Iemand kan dus bitter swaar kry en steeds baie min tekens na buite wys.

Kyk gerus ook na hierdie skakel: http://www.webmd.com/depression/is-it-depression-or-the-blues.

Alta Cloete (Foto: Naomi Bruwer)

Depressie is baie algemeen en tog praat mense skynbaar nie genoeg daaroor nie. Is dit waar, en waarom is dit die geval?

Dit is ongelukkig baie waar. Ek self was vir baie jare ’n voorbeeld daarvan (tot my eie nadeel).

Daar is baie moontlike redes. Hier is ’n paar:

Mense is skaam daarvoor, want hulle wil nie as ’n swakkeling beskou word nie.
Daar kleef steeds ’n stigma aan enige geestesiekte. Daar is ongelukkig steeds mense wat negatief, afwysend en selfs veroordelend reageer wanneer iemand van depressie praat.
Mense is bang dit benadeel hulle posisie by die werk.
In ons tyd van individualisme en die klem wat die media op die goeie lewe lê, sien mense nie kans om te wys hulle lewe is nie volmaak nie.

Dit kom dus maar neer op die vrees vir verwerping: ons is bang ons word veroordeel as ons ons swakheid toon. Ongelukkig is dit nog tot ’n mate ’n grondige vrees. My voorstel is dus dat mense nie wild en wakker vir almal van hulle depressie moet vertel nie, maar ’n paar spesiale persone moet uitkies om hulle swaarkry mee te deel.

Lesers kan gerus na hierdie skakel kyk: http://www.trailblazingwoman.com.au/resources/breaking-the-code-of-silence.

As depressie een gesinslid tref, ly almal daaronder. En dit beïnvloed ook die wyer gemeenskap, want dit spoel oor in die samelewing. Wat is vir jou die eerste gevaarligte waarvan mense bewus moet wees?

Dit kan help as ons oor die algemeen deur die lewe gaan met ’n oog en ’n oor vir ons medemens. Ons is so geneig om op onsself ingestel te wees en nie te let op diegene rondom ons nie. Soms gaan dit juis oor wat die persoon nié sê of doen nie.

Enige verandering in ’n persoon se gedrag kan ’n gevaarteken vir depressie (of ander dinge soos verslawings) wees:

Is die persoon stiller as gewoonlik?
Verloor sy** gewig of sit juis gewig aan?
Het haar slaappatrone verander?
Is ’n voorheen energieke persoon moeg en lusteloos en onentoesiasties oor lekker dinge soos uitstappies of kuier?

Op die internet is baie sinvolle inligting hieroor beskikbaar. Ek volstaan met hierdie skakel: http://health.yahoo.net/articles/depression/11-warning-signs-depression.

Vertel vir ons lesers wat die verskil is tussen ’n depressielyer en ’n depressievegter.

Dankie aan Jeanne Els vir die term depressievegter. Lesers kan gerus kyk na haar waardevolle boeke Ligdans en As die stroom jou vat.

Hier is ’n klompie verskille tussen depressielyers en depressievegters wat in my lewe na vore gekom het:

’n Depressielyer verduur haar siekte passief. Sy sluk (hopelik) haar pille en hoop vir die beste. Sy besef nie daar is veel meer wat sy kan dóén nie.
Die diagnose van depressie kan vir die depressielyer ’n vonnis wees, selfs ’n doodsvonnis. Vir die vegter is die diagnose die begin van ’n nuwe pad. Nie ’n maklike pad nie, maar ten minste nie ’n doodloopstraat nie.
Die depressielyer wil ten alle koste onmiddellik gesond wees. Die depressievegter aanvaar (of probeer aanvaar) dat die stryd moontlik lewenslank sal wees. Dis die verskil tussen uitsigloos lewe en met hoop lewe.
Die depressielyer voel dikwels soos ’n magtelose slagoffer. Die depressievegter bemagtig haarself op elke denkbare manier.
Die depressielyer voel dikwels intens eensaam. Die vegter voel ook soms alleen, maar sy doen wat sy kan om dit nie in chroniese eensaamheid te laat oorslaan nie.
Die depressielyer kan maklik soos ’n verloorder voel. Die vegter verloor ook soms, maar sy staan weer op, al is dit met groot moeite en vasbyt.
Die depressielyer kan haar maklik deur haar siekte laat definieer. Jy is naderhand jou siekte. Die vegter werk hard om die twee apart te hou: Jy het die siekte, jy is nie die siekte nie. ’n Subtiele, maar beslissende verskil.
Die depressielyer is dikwels skaam vir haar toestand en steek dit ten alle koste weg. Die vegter neem uitgesoekte mense in haar vertroue en laat hulle toe om haar by te staan.
Die depressielyer vind dit dikwels amper onmoontlik om hulp te vra. Die vegter weet geen soldaat kan alleen die geveg wen nie en dwing haarself om soms hulp te vra.
Die depressielyer kan soms in die versoeking kom om agter haar siekte te skuil. Die vegter aanvaar verantwoordelikheid vir wat sy doen en nie doen nie.

Hierdie ingrypende verandering vind nie in ’n dag of ’n uur of selfs ’n maand of ’n jaar plaas nie. Vir die meeste van ons is dit waarskynlik ’n lewenslange proses. Niemand het gesê dit gaan ’n maklike pad wees nie. Maar dit kan ’n baie opwindende pad wees. ’n Pad met vele belonings.

Hier is praktiese wenke vir die stryd teen depressie: http://www.health.com/health/gallery/0,,20312087,00.html

http://www.webmd.com/depression/features/natural-treatments

Dis egter uiters belangrik om die regte medikasie en die regte terapeut te vind. Ek raai niemand aan om depressie op haar eie te probeer hanteer nie.

Kan jou boek slegs op Amazon afgelaai word, of waar is dit orals beskikbaar?

Goeie nuus is dat daar ook nou ’n beperkte aantal gedrukte kopieë teen ’n redelike prys beskikbaar is. Kontak my gerus by alta1@telkomsa.net vir bestellings.

Nog beter nuus is dat dit nou ook vanaf Graffiti Books & Stationery bestel kan word. Hulle bekwame personeel pos dit sommer gou-gou vir jou. http://graffitibooks.co.za/index.php?page_id=book&book_id=18065

Die e-boek kan benewens by Amazon (skakel hier onder) ook by Kalahari en Leserskring afgelaai word.

http://www.amazon.com/Beveg-depressie-voluit-Afrikaans-ebook/dp/B00G8OBXXK/ref=sr_1_1?s=digital-text&ie=UTF8&qid=1382942285&sr=1-1&keywords=alta+cloete
http://www.kalahari.com/s?Ntt=Beveg+depressie+en+leef+voluit&searchCategories=4294966903+11007&N=4294966903+11007&Ntk=def&pageSize=12
http://www.leserskring.com/Product/ProductDetail/647370.

** Ek verwys bloot om praktiese redes telkens na die vroulike persoon. Mans is egter net so vatbaar vir depressie en dikwels onwilliger as vroue om hulp te soek. Hier is waardevolle inligting oor depressie by mans:

http://www.helpguide.org/mental/depression_men_male.htm

http://www.health.com/health/gallery/0,,20521449,00.ht.

Die oorspronklike artikel het by http://www.litnet.co.za/Article/beveg-depressie–en-leef-voluit verskyn. Dankie aan Naomi Meyer!

 

Iets lekkers vir die romantiese siele!

Sarah du Pisanie is vir jare al een van die mees geliefde skrywers van romantiese fiksie in Afrikaans. Die tien omnibusse waarin haar werk alreeds saamgevat is, word gereeld op aanvraag van lesers herdruk. Die twee romanses wat in Liefde in die Ou-Kaap opgeneem is, is spesiaal vir die bundel geskryf. Hoewel Sarah veral bekend is vir haar verhale wat in die ou Suidwes, nou Namibië afspeel, is sy ewe tuis in die glorietyd van die Ou Kaap.

In Don Poseidon beland ʼn beeldskone jong edelvrou in die jaar 1790 aan boord van ʼn skip op pad na die Kaap die Goeie Hoop. As adellike ontvlug sy van die guillotine deur vermom as ʼn seun die kaptein se kajuitjonge te word, soos deur haar sterwende pa gereël is. Die bemanning van die skip is egter nie wat sy verwag het nie. Gou kom sy agter daar is dinge aan die gang waaroor sy nie ingelig is nie. In die Kaap wag die onbekende markies Giliomee om met haar te trou. Pauline is verskeur tussen haar vrees vir die onbekende en haar groeiende toegeneentheid teenoor veral die skeepskaptein en die stuurman.

Lillie speel op die Kaapse wynplase van die agtienhonderds af en betrek ook die belangrikste karakters uit Don Poseidon. Lillie is ʼn jongmeisie vasgevang in die waardes en gebruike van die tyd, maar is ook ʼn individu wat in die geneeskunde belang stel en haar nie altyd binne die aanvaarde norme gedra nie.

Beide verhale is geskryf met die doel om die leser van die harde werklikheid te laat ontsnap en in die liefde te help glo. Die leser wat van ʼn romantiese aanslag hou, sal ure se genot in Pauline en Lillie se verhale vind. Ook die manne op wie Pauline en Lillie hulle harte verloor, is van die stoffasie waarin romantiese siele graag wil bly glo. En natuurlik seëvier die liefde telkens, soos dit in ʼn goeie romanse moet gebeur. Lesers wat besorg is oor feministiese kwessies in hierdie verhale, moet onthou dis in ‘n sekere tydsgees geskryf en moet as sulks geniet word.

Liefde in die Ou Kaap is ʼn gawe geskenk van Sarah du Pisanie en LAPA Uitgewers aan haar getroue lesers van baie jare, op ʼn tydstip in haar lewe wanneer sy al gerieflik kon afgetree het.

‘n Lekker spanningsverhaal!

Bets Smith is nie net ʼn gunsteling by romanselesers nie, maar is ook besig om vir haar ʼn reputasie as skrywer van spanningsverhale op te bou. Met Bloedspoor maak sy ʼn waardevolle bydrae tot die groeiende skat van geloofwaardige, vindingryke spanningsverhale in Afrikaans. Haar vorige spanningsroman Skrikkelmaan, word ook nou heruitgegee om met die verskyning van Bloedspoor saam te val.

Bloedspoor speel op die kampus van ʼn universiteit af en die simpatieke tekening van die studentelewe is deel van die bekoring van die verhaal. Llyn Morgan en haar huismaats word elk as individu uitgebeeld en bly nie net karikature van die ‘tipiese’ student nie.

Die leser kan nie anders as om aangeraak te word deur die spanning wat op die kampus ontstaan as gevolg van die reeks moorde nie. Llyn se twyfel oor wanneer ʼn situasie werklik potensieel gevaarlik is en wanneer sy onnodig spoke opjaag, laat mens onwillekeurig dink aan die gewone Suid-Afrikaner se dilemma met die daaglikse keuses wat in verband met veiligheid gemaak moet word. Wanneer is jy paranoïes, wanneer is jy bloot versigtig en verstandig? Waar is die lyn tussen die uiterstes?

Die tonele waar die moordenaar uitgebeeld word, skep ʼn mitiese atmosfeer en laat werklik mens se bloed koud word. Die aanhalings uit Caledonia bring onmiddellik die Keltiese konneksie na vore. (Luister gerus hier: https://www.youtube.com/watch?v=wP8A9rtg0iI) Die feit dat daar telkens ʼn Keltiese item op die toneel agtergelaat word, versterk die indruk dat die moordenaar ʼn kenner van die Keltiese geskiedenis is en maak op grond van hulle vakkennis van vier dosente moordverdagtes.

Moet Bloedspoor versterk Smith die groeiende geledere van vroulike misdaadskrywers wat dikwels meer menslikheid na die moordtoneel bring en die psige van die mens op ʼn unieke manier ondersoek. Haar navorsing is deeglik gedoen en verskeie interessante vakgebiede word betrek.

Bloedspoor word sterk aanbeveel vir lesers van spanningsromans!

Wat is die verskil tussen ’n depressielyer en ’n depressievegter?

Hier is ʼn paar punte van verskil:

• ’n Depressielyer verduur haar siekte passief. Sy sluk (hopelik) haar pille en hoop vir die beste. Sy besef nie daar is veel meer wat sy kan doen nie. Of heel moontlik besef sy dit, maar kan eenvoudig nie die energie bymekaarskraap nie. ’n Depressievegter is aktief, of nog beter: proaktief. Sy sit nie en wag vir beter dae nie. Sy benut die dae wat wel goed (of draaglik) is en doen wat sy kan om dinge beter te maak.

• Die diagnose van depressie kan vir die depressielyer ’n vonnis wees, selfs ’n doodsvonnis. Jy kan voel jy het nou hierdie siekte en daar gaan nooit weer lig en ware vreugde op jou pad wees nie. Vir die vegter is die diagnose die begin van ’n nuwe pad. Nie ’n maklike pad nie, maar ten minste nie ’n doodloopstraat nie.

• Die depressielyer het die einde in gedagte. Die een moontlikheid is so erg soos die ander: Jy gaan óf dood (en dalk kom die afskuwelike gedagte van selfdood selfs in jou kop op) óf jy gaan lewe en ly tot in lengte van dae. Die depressievegter aanvaar (of probeer aanvaar) dat die stryd moontlik lewenslank sal wees. Maar daar sal vreugde ook in die geveg wees, klein oorwinnings wat saam-saam dalk ’n groot verskil kan maak, ontdekking van jou innerlike krag wat jy nooit vermoed het nie, diep vreugde as jy dalk vir die eerste keer besef hoeveel mense gee regtig vir jou om. Dis die verskil tussen uitsigloos lewe en met hoop lewe.

• Die depressielyer voel dikwels soos ’n magtelose slagoffer. Die depressievegter bemagtig haarself op elke denkbare manier. Sy sien elke nederlaag as ’n kans om weer op te staan, sy sien elke klein oorwinning as ’n stappie na ’n beter, vreugdevoller lewe. En as sy dit nie regkry nie, máák sy of sy dit regkry!

• Die depressielyer voel dikwels alleen. Die vegter voel ook soms alleen, maar sy doen wat sy kan om dit nie in chroniese eensaamheid te laat oorslaan nie. Sy werk doelbewus aan haar verhoudings en doen alles moontlik om haar met positiewe mense te omring. Sy is veral nie te trots om hulp te vra en te aanvaar nie. En as sy is, dan sluk sy eenvoudig daardie trots.

• Die depressielyer kan maklik soos ’n verloorder voel. Die woord “loser” is eintlik die beste een hier. Die vegter verloor ook soms, maar sy laat haar nie deur haar nederlae definieer nie. Nee, sy sien haarself as ’n wenner en doen haar absolute bes om deurgaans so op te tree. (Nou weet jy seker al wat kom: As sy nie soos ’n wenner voel nie, máák sy of sy een is. Glo my, dit werk om so ’n bietjie met jou eie kop te smokkel.)

• Van definieer gepraat, die depressielyer kan haar maklik deur haar siekte laat definieer. Jy IS naderhand jou siekte. Die vegter werk hard om die twee apart te hou: Jy HET die siekte, jy IS nie die siekte nie. ’n Subtiele, maar beslissende verskil.

• Die depressielyer is dikwels skaam vir haar toestand. Sy loop die gevaar om naderhand te begin glo sy hoort maar eintlik daar onder in die put waar sy so dikwels is. Die vegter probeer haar menslike swakheid aanvaar, maar weer eens, sy laat haarself nie daardeur definieer nie.

• Die depressielyer vind dit dikwels amper onmoontlik om hulp te vra. Die vegter weet geen soldaat kan alleen die geveg wen nie. (Lees weer die direk voorafgaande punt.)

• Die depressielyer kan soms in die versoeking kom om agter haar siekte te skuil. Die vegter neem verantwoordelikheid vir wat sy doen en nie doen nie.

Nee, hierdie ingrypende veranderings vind nie in ’n dag of ’n uur of selfs ’n maand of ’n jaar plaas nie. Vir die meeste van ons is dit waarskynlik ’n lewenslange proses. Niemand het gesê dit gaan ’n maklike pad wees nie. Maar dit kan ’n baie opwindende pad wees. ’n Pad met vele belonings.

Vryheid vir Afrikaanse lekkerleesboeke!

Een van die besware wat die meeste teen ‘soetsappige liefdesverhale’ ingebring word, is die voorspelbaarheid daarvan. Wat ons natuurlik sommer ook by die vermeende soetsappigheid uitbring.

Soos met baie ander dinge, is dit met boeke ook goed om die spreekwoordelike appels met appels te vergelyk en nie met ander vrugte nie, hoe eksoties (en anglisisties) ook al. Wanneer romantiese fiksie met ander (sub)genres van ontspanningslektuur of met letterkunde vergelyk word, is die vrugte nie dieselfde nie en word albei soorte ‘n onreg aangedoen.

As romantiese fiksie met letterkunde vergelyk word, kan dit sekerlik soetsappig of sentimenteel lyk, omdat die romantiese skrywer en leser verkies om die harde werklikheid in ‘n (dik of dun) lagie watte toe te draai. Die letterkundige skrywer beeld meestal die werklikheid in al sy felheid uit en lesers van letterkunde verkies dit meestal so. Wanneer ‘n liefdesverhaal met ‘n spanningsverhaal vergelyk word, kan dit sekerlik voorspelbaar lyk, want by ‘n spanningsverhaal verskaf die skrywer ‘n verrassende ontknoping. Die leser wil graag naels kou en verkieslik verras word deur die slot van die verhaal.

Ek dink dus dit gaan tot ‘n groot mate oor die verwagtinge van die leser. Tot ‘n mindere of meerdere mate word verskillende genres met ‘n leser in gedagte geskryf. Dit geld natuurlik veral vir genrefiksie soos die liefdesroman, romanse, spanningsverhaal, historiese roman, erotika, ens. As die leser met letterkundige verwagtinge na ‘n liefdesroman kyk, gaan laasgenoemde te kort skiet. As die leser met romantiese verwagtinge na die letterkunde gaan, gaan hy teleurgesteld wees.

By ‘n liefdesverhaal gaan dit nie om die verrassingselement nie. Dit gaan nie oor ‘n onverwagse ontknoping teen die einde nie. Dit gaan in der waarheid nie oor die einde nie, maar oor die reis na die einde. Die meeste lesers van romantiese fiksie verkies om te weet wie aan die einde by mekaar gaan uitkom. Die plesier van die liefdesverhaalleser lê in die reis saam met die karakters, in die meelewing aan die ontwikkeling van die karakters as individue en die ontwikkeling van die verhouding tussen die hoofkarakters. Vir die leser van liefdesverhale gaan dit nie eerstens oor die eindbestemming nie, maar oor die proses waardeur die eindbestemming bereik word. Hoewel die werklikheid met ‘n fyn pienk lagie getint mag word, moet romantiese fiksie steeds realisties wees. Ongeloofwaardighede hoort daar net so min as in enige ander genre.

Lesers lees genrefiksie in die eerste plek om te ontspan en nie om intellektueel gestimuleer te word nie. Lesers lees romantiese fiksie omdat hulle in die goeie bly glo – of omdat hulle hard probeer om steeds in die goeie te glo. Hulle ontken nie die werklikheid nie, hulle wil net soms vir ʼn uur of wat daarvan wegkom op ʼn manier wat niemand skade aandoen nie.

Vir die leser (en skrywer) van romantiese fiksie gaan dit nie eerstens oor ‘n verwikkelde verhaallyn, oor aksie of ontknoping nie. Dit gaan hoofsaaklik oor twee dinge: verhoudings en emosies.

Verhoudings en emosies is bitter moeilik om geloofwaardig en onderhoudend uit te beeld, bloot omdat dit subjektiewe dinge is wat moeilik vasgevang kan word. Daarom is die beoordeling daarvan ook subjektief van aard. Wat vir een leser voorspelbaar gaan wees, gaan vir ‘n ander geloofwaardig wees. Wat vir een leser soetsappig gaan wees, gaan vir ‘n ander bloot emosioneel gelaai wees. Natuurlik is daar ‘n lyn wat nie oorgesteek moet word nie, maar die lyn gaan nie noodwendig vir alma op dieselfde plek wees nie.

Meer as een geslag (meestal vroulike, maar nie uitsluitlik nie) Afrikaanse lesers het grootgeword met die liefdesverhale van ‘n ouer geslag skrywers. Wie ken nie vir Tryna du Toit, Ena Murry, Dricky Beukes, Susanna M. Lingua en Ettie Bierman nie? Ongelukkig het daar na hulle ietwat van ‘n lugleegte ontstaan. Maar deesdae word daardie lugleegte met moderne romantiese fiksie gevul wat nie vir hulle voorgangers hoef terug te staan nie. Dis vir vandag se skrywers van romantiese fiksie (mense soos Sophia Kapp, Kristel Loots, Chanette Paul, die uwe en verskeie ander) ‘n vreugde om deel te wees van die oplewing in Afrikaanse lekkerleesboeke.

Niemand hoef meer vandag in die biblioteek of boekwinkel ‘n lekkerleesboek onder ‘n paar dik letterkundige werke weg te steek nie. Ontspanningslektuur is ‘uit die kas’ en staan sy plekkie onder die Afrikaanse son met trots vol. Dis ‘n vreugde om te sien hoe meer Afrikaanse lesers terugkeer na Afrikaans, na ‘n dekade of meer van uitsluitlik Engels lees. (Natuurlik is Engels ‘n wonderlike taal met ʼn geweldige letterkundige verskeidenheid. Niemand probeer dit ontken nie.) Dis ‘n vreugde om te sien hoe dit meer aanvaarbaar word dat selfs lesers wat letterkunde verkies, ook soms openlike genot aan ontspanningsleesstof kan hê. (Natuurlik is die Afrikaanse letterkunde nodig, belangrik, kosbaar en uniek. Niemand ontken dit nie.)

Dit is helaas nie letterkunde wat die nasie aan die lees kry en hou nie. Kyk maar na die stapeltjies waarmee gewone mense by die biblioteek uitkom. Menige gesofistikeerde leser het ook eers sy tande op minder gesofistikeerde leesstof geslyp en mettertyd ‘n smaak vir verwikkelde verhale met verskillende lae van betekenis ontwikkel. Uiteindelik lees die meeste mense agter ‘n lekker STORIE aan.

Wanneer appels met appels vergelyk word, kom mens tot die besef dat daar goeie of swak skryfwerk binne elke subgenre kan wees. Mens kry goeie en swak erotika, spanningsverhale, liefdesromans, historiese romans, romanses en so meer. Elkeen moet met sy eie soort vergelyk word.

Na twintig jaar van demokrasie is ook Afrikaanse ontspanningslektuur uiteindelik vry. Mag ons in die volgende twintig jaar hierdie vryheid meer en meer uitbou en met meer en meer lesers deel.

Mag alle genres sy aan sy staan in hul bydrae tot die verryking van die Afrikaanse taal.

Mag die Afrikaanse son ryk en glansend skyn oor elke skrywer wat sy beste vir die taal lewer.

Mag diskriminasie ook op hierdie gebied uiteindelik heeltemal verdwyn.

Viva, Afrikaans!

 

Die kopskuif wat jou lewe kan verander

As jy jou kop gedraai kry nadat jy self verantwoordelikheid geneem het vir jou emosionele en fisieke gesondheid, is dit nie die kitsoplossing vir al jou probleme nie. Nee, dis die begin van ’n lang, lang pad. Heel moontlik lewenslank. Maar nie lewenslank soos in ’n vonnis nie. Nee, lewenslank soos in ’n pad van ontdekking, groei en toenemende lewensblyheid.

Dis natuurlik maklik om vir jouself te sê jy gaan nou verantwoordelikheid neem en daar vas te steek. Die sê is die eerste stap, maar dis nie genoeg nie. En dis alte maklik om jouself te bluf. Nee, verantwoordelikheid neem behels aksie en dit behels harde werk.

Dit behels dat jy ophou wegkyk van jouself af, ophou wag vir die hulp om van elders te kom. Dit behels inkyk in jouself en in jou omstandighede. Maar nie die broeiende, selfgerigte kyk van die depressiewe persoon nie. Nee, hierdie kyk moet vars en helder en krities wees:

• Wat doen ek in my lewe wat my depressie help beveg?

• Wat doen ek wat depressie vererger?

• Is my denkpatrone toksies en afbrekend?

• Vertroetel ek te veel negatiewe mense aan my boesem?

• Kyk ek na my fisieke gesondheid?

Jy sal self hierdie lysie langer kan maak as jy mooi gaan dink.

Dit behels ook dat jy sal ophou wegsteek. Dis nou as jy ’n meester daarin was, soos ek. Nee, jy gaan nie nou by al wat leef en asemhaal, begin kerm en kla nie. Jy gaan egter nie meer lieg as mense na aan jou vra hoe dit gaan nie. (Daar is ’n saak uit te maak vir ’n witleuentjie as die vraag van ’n vreemdeling kom of van iemand wat jy weet nie begrip gaan hê nie.) Voor jy dit nie self ervaar nie, sal jy nie glo hoe bevrydend dit is om jou swakheid te erken nie. Probeer dit sommer vandag nog.

Vir my het die draaipunt deur middel van die Uncommon Knowledge-program gekom. Gaan maak gerus daar ’n draai, dit kan dalk net die ding vir jou wees. Of dalk spreek dit jou nie aan nie. Die keuse is joune. Dit is belangrik om iets te vind wat vir jou werk. Op die internet is heelwat ander moontlikhede ook te vind.

’n Baie belangrike aspek van bogenoemde kursus is die ontspanningsoefeninge wat daarby ingesluit is. Moenie dat die term “selfhipnose” jou afsit nie, hoor. Ons leke is geneig om te dink aan iemand wat op die verhoog gehipnotiseer word en dan by aanskoue van ’n skare vreemdelinge ’n lieflike gek van homself maak. Dis glad nie wat hier bedoel word nie. Selfhipnose is bloot ’n manier om baie diep te ontspan en by die herhaalde toepassing daarvan sekere beginsels deel van jou onderbewussyn te laat word.

Ja, die kopskuif is maar net die begin van ’n proses wat heel moontlik vir die res van jou lewe kan duur. ’n Baie belangrike deel van hierdie proses is om te soek na dinge wat vir jóú die lewe beter maak. Elke mens se lysie sal anders lyk. Dat jy aan daardie lysie begin werk, is wat belangrik is.

As jy gedink het dit gaan van nou af maklik wees, het ek ongelukkig slegte nuus vir jou. Daar lê baie harde werk vir jou voor. Maar ook talle ontdekkings, vele onverwagse vreugdes en ongekende persoonlike groei.

Is dit die moeite werd? Ja, ja en nogmaals ja!

Uittreksel: Eindelik liefde

Sonbruin en selfversekerd verskyn die man in die deur van die trem. Loshande die mooiste voorbeeld van die spesie waarop Anke Viljoen nog haar twee oë gelê het. Deurleefde jeans, stewels wat al ‘n paar kilo’s afgelê het, sterk gesig. Anke kan sweer die temperatuur van die koel Duitse somerdag styg ‘n paar grade toe die vroulike passasiers hom in hulle radar kry. Die enetjie naaste aan hom se gesiggie kry ‘n ligte gloed en sy vat-vat onbewustelik aan die ringetjie in haar onderlip, haar vriendin vee haar mini-rompie glad oor haar sexy paar bene. Self moet Anke konsentreer om nie aan haar hare te begin vroetel nie.

Met sy bos donker krulle, oopnekhemp met opgerolde moue en gehawende rugsak oor die skouer lyk hy soos ‘n swerwer wat nie regtig op ‘n vaal laatsomerdag in ‘n Europese stad tuishoort nie. Hy lyk soos iemand wat wye horisonne ken, iemand wat al ver geloop het en elke oomblik daarvan geniet het. Sy beny hom uit die diepte van haar hart.

Haar kans sal nog kom, sy sal nog wyd reis, veel wyer as Europa wat sy al betreklik goed ken. Die Ooste, Suid-Amerika, Kanada. Dalk vir ‘n paar jaar in die buiteland gaan werk. Vreemde plekke, verre streke, dis wat haar trek, dis wat haar geliefde ouma Santa by haar ingeprent het – hou jou kop oop, verskuif jou grense. En sy is gelukkig met haar beroepskeuse – oral in die wêreld is tog wetenskaplikes nodig, al word hulle nie oral na waarde geskat nie. Net haar doktorsgraad klaarmaak, ‘n bietjie ondervinding opdoen, ‘n lys van publikasies begin opbou. Dan kan sy die langpad vat, haar vlerke werklik sprei.

Die man se oë flits oor die passasiers op soek na ‘n oop sitplek, vir ʼn oomblik fokus hy op haar. Donker, dringende oë, maar oë wat kan glimlag. Daarvan getuig die bekoorlike lagkreukeltjies, afgeteken deur die son van ander streke. Anke sluk ‘n slaggie, dwing haarself om na haar boek af te kyk, maar die epiese tog na die Suidpool waaroor sy aan die lees is, hou skielik vir haar geen bekoring meer in nie. Dalk was dit nie heeltemal die regte keuse vir ‘n Europese besoek nie, maar daardie ure op Charles de Gaulle was eenvoudig te lank en die boekwinkels op lughawens is hoeka vir haar ‘n konstante versoeking.

Dis nie net sy wat onderlangs na hom loer nie. Hy maak ‘n impak op sy omgewing; almal in die tremwa wéét hy is daar. En hy maak ‘n behoorlike impak op die tempo van haar hartklop. Ai toggie, en sy het haarself so mooi belowe sy gaan nie gou weer hierdie soort hartprobleem opdoen nie. Indien ooit.

Langs haar het ouma Santa natuurlik nie ‘n dingetjie gemis nie. Sy sit soos ‘n kleuter in ‘n lekkergoedwinkel en rondkyk, soos altyd nuwe indrukke met amper kinderlike genot aan die indrink. “Mensig, maar dis nou vir jou ‘n meesterstuk,” spreek sy haar mening uit. En nie besonder saggies nie.

Op elke reis verkeer Anke in die vrees dat ‘n Suid-Afrikaner êrens gaan opduik en een van haar ouma se aanmerkings gaan verstaan. Dis net ‘n kwessie van tyd, dit gebeur elke keer. Nie altyd met die beste gevolge nie, want ouma Santa se opmerkings is nie altyd van die vleiendste nie. Met die paar uur se oorstaan in Parys het sy later gevoel haar ore staan sigbaar gespits om tog net die geringste snapsie Afrikaans op te vang. Nie dat ‘n mens in die vervelige ure op ‘n lughawe veel meer kan doen as lees of mense kyk nie, dit moet sy toegee. Haar liewe ouma is nie een vir stilsit en lees as daar nuwe dinge te siene is nie, al is dit maar net moeë reisigers op ‘n lughawe wat soos al die ander lughawens lyk. Maar ai, as sy net ordentlik wou leer fluister, sou Anke se lewe ook minder gekompliseerd wees.

“Van wie praat Ouma tog?” Asof sy nou nie weet nie.

“Van die een wat nou net opgeklim het, natuurlik. Jy maak verniet of jy hom nie raakgesien het nie, kindjie.” Ouma Santa se mond maak ‘n plesierige bogie na bo, haar blou oë vonkel ondeund. “Hy weet natuurlik baie goed die vrouens kyk vir hom. ‘n Man wat gewoond is aan aandag, hierdie ene.”

“Sjuut, Ouma, netnou is hier iemand wat Afrikaans verstaan.” Anke probeer haar bes om haarself onsigbaar te maak. Haar ouma is te klein om agter weg te kruip en haar eie bos rooi hare trek in elk geval aandag net waar sy gaan. Sy het as student al geleer om dit liewer ‘n bate as ‘n las te maak. Net soms wens sy sy kon effens minder opvallend deur die lewe gaan.

Dis egter klaar te laat vir wegkruip. Die man het die oop sitplek skuins oorkant die paadjie raakgesien en kom doelgerig daarop afgestap. Anke voel soos ‘n voëltjie in ‘n wip; sy voel hoe hy weer op haar fokus, hoe sy oë haar dwing om op te kyk. En in daardie oë sien sy dit: Hy het hulle verstaan.

Waarom is depressie deesdae so algemeen?

Depressie het al bekend geword as die siekte van ons tyd. Dit laat ’n mens wonder: Hoekom juis nou? Hoekom nie honderd jaar gelede nie? Het hulle toe maar net nie ’n naam daarvoor gehad nie? Is ons deesdae pieperiger? Is dit iets in ons lewenswyse of in die samelewing wat dit bevorder? Of dalk ’n kombinasie van al hierdie dinge?Volgens die Uncommon Knowledge Depression Learning Path is daar veral vyf faktore wat deesdae depressie bevorder. Heelwat daarvan hou met verstedeliking verband. Volgens statistiek het twee en sestig persent van die Suid-Afrikaanse bevolking in 2011 in stedelike gebiede gewoon en neem dit steeds toe.

Die onderstaande is uit Uncommon Knowledge verwerk:

 Die verdwyning van die uitgebreide gesin

Veral in die ontwikkelde wêreld bly verskillende geslagte nie meer dikwels saam onder een dak nie. Kinders trek ver weg van ouers, dikwels na ander lande. Bejaardes gaan na tehuise pleks van om by die kinders in te trek. En as ouers wel by kinders woon, is daar dikwels groot uitdagings as gevolg van die geweldige gaping tussen die verskillende generasies se opvattings en lewenstyl.
Enkelouergesinne is algemeen. Dikwels het die enkelouer ook nie die ondersteuning van grootouers naby hom/haar nie.
Die urban clan – ’n groep stedelike vriende wat mekaar gereeld ontmoet en funksioneer soos ’n gesin wat nie saamwoon nie – moes grotendeels die plek van die uitgebreide familie inneem. Mense heg in hierdie urban clan soms meer waarde aan hulle vriendskappe as aan familiebande.

 Die verbrokkeling van hegte gemeenskappe

Hegte plattelandse gemeenskappe waar almal alles van almal weet, bestaan nie in die stad nie. Hoewel ons dit soms idealiseer, is min mense deesdae regtig nog lus om in so ’n gemeenskap te woon. Hegte, klein gemeenskappe kan benouend wees. Ons het baie privaat geword, ons is nie lus om voortdurend onder die oë van sedebewakers te leef nie.
Konserwatiewe gemeenskappe bring ondersteuning mee, maar ongelukkig dikwels ook skinderstories en veroordeling. Dink maar aan die ongehude vroue wat desjare in geheimhouding weggestuur is om hul babas in ’n tehuis of by ’n familielid wat ver woon in die lewe te bring.
’n Gemeenskap waarin almal mekaar ken, kan egter ’n kragtige basis wees wanneer die individu in moeilike tye beland.

 Die geweldige fokus op materiële welvaart

Vroeër jare was ’n redelik lae lewenstandaard dikwels vir hele gemeenskappe die normDit het armoede sekerlik nie maklik of lekker gemaak nie, maar mense het oor die algemeen net minder besittings as vandag gehad. Vandag is die gaping tussen dié wat het en dié wat nie het nie, groter en opvallender as ooit.Materialisme het egter vandag ’n lewenswyse geword. Elke moontlike ding wat jy kan begeer, is in die winkels te kry. Teen ’n prys, natuurlik. Die advertensiewese is ’n magtige masjien wat niemand ontsien nie. Elke liewe advertensie is ontwerp om jou die gevoel te gee jy gaan vir ewig gelukkig, geliefd, gewild en maer wees as jy net hierdie koeldrank of gesondheidsdrankie drink of daardie motor besit. Dis ’n onbegonne taak om nie oorbewus te word van wat andere het en wat jy nie het nie. Om kinders groot te maak sonder ’n materiële instelling, moet vandag ’n nagmerrie wees. Ons het ’n verbruikersamelewing geword wat ons geluk in besittings soek, of ons dit nou wil erken of nie. Ons het onbewustelik ’n verband gelê tussen besittings en geluk.
Statistiek toon egter dat mense hoegenaamd nie gelukkiger word as hulle al hoe meer besittings het nie. Wanneer iemand van brandarm na genoeg vir ’n goeie lewe vorder, verhoog sy geluk wel. Hoër op teen die leer van welvaart word die ervaring van geluk egter geensins meer nie. Meer besittings bring in werklikheid meer verantwoordelikheid, risiko’s en spanning mee. Dat geluk noodwendig met rykdom verband hou, is ’n illusie, maar ons is vandag geneig om daardie illusie te glo.

 Die krag van die media

In tydskrifte, op die internet en veral op TV word ons gebombardeer met inligting oor hoe om mooi te wees, ryk te wees, gelukkig te wees. In die armste huise wys die TV in die hoek vir mense hoe die rykes en gelukkiges lewe. Mammas speel blinkoog met beeldskone babas, modelle is brandmaer terwyl hulle sjokolade eet, stralende huisvroue leun verleidelik teen blinkskoon kombuiskaste. Sonder dat ons dit eens besef, word dit in ons koppe ingehamer dat die gebruik van ’n sekere produk vir ons sukses en geluk sal bring. Advertensies is ontwerp om ons ontevrede te maak met wat ons het en ons na meer te laat smag.
Op die sosiale media oorweldig ons mekaar met foto’s van al die pret en plesier in ons lewe. Niemand plaas egter ’n foto van homself alleen in die donkerte van sy persoonlike probleme nie. Onbewustelik begin ons dink almal daar buite is gelukkiger as ons. Die gevolg? Ons word meer en meer ontevrede met ons eie lewe, al kom ons in werklikheid niks kort nie.

 Die toenemende selfgerigtheid van die moderne mens

Individualisme is aan die orde van die dag. Waar die individu vroeër dikwels as ondergeskik aan groepsbelang beskou is, is min van ons vandag nog bereid om ter wille van die groter geheel op te offer. Ons soek na persoonlike vervulling en geluk en ons skroom dikwels nie om die groep te benadeel in ons soeke nie.
Daar is sekerlik baie te sê vir die groter bewuswording van die self en die strewe na geluk en vervulling. Maar wanneer die individu vandag in die moeilikheid (van watter aard ook al) beland, beskik hy dikwels nie meer oor die uitgebreide ondersteuningstelsel wat ’n vroeër geslag gehad het nie. Daarby vind hy dit in elk geval moeilik om hulp te vra, want die meeste van ons probeer maar die illusie in stand hou dat ons alles kan hanteer wat die lewe na ons kant toe gooi.

Tot hiertoe Uncommon Knowledge se baie geldige idees. Hier is nog ʼn paar gedagtes wat uit my eie ervaring ontstaan het:

 Onrealistiese verwagtings

Die individu in die ontwikkelde wêreld koester dikwels geweldige hoë verwagtings van die lewe. Ons is nie meer soos ’n vroeër (en armer) geslag maar net te dankbaar om kos en klere en ’n werk te hê nie. Nee, ons wil die beste kos, ’n oorvloed van die modernste klere en die heel beste werk hê.

 Nimmereindigende kompetisie

Nie net wil ons graag ’n volmaakte lewe hê nie, ons is konstant in kompetisie met almal rondom ons (bewustelik of onbewustelik). Ons moet ten alle koste byhou met die Joneses en die Van der Merwes. Nie net moet ons motor en ons swembad groter as die bure s’n wees nie, ons huwelik moet ook gelukkiger wees, ons kinders slimmer en ons vakansies lekkerder.
Natuurlik gee almal hulle nie volkome aan hierdie lewenstyl oor nie, maar die potensiaal van ongesonde kompetisie sit in ons almal se psige en dit blaas daardie vlammetjie gretig aan.
Die probleem is nie noodwendig verwagtinge nie. As ons geen verwagtinge gehad het nie, sou niemand ooit iets bereik het nie. Die probleem is wanneer die verwagtinge onrealisties word. Wanneer ons onsself voortdurend opweeg teen vriende op Facebook, maer modelle in advertensies en bure se oënskynlike idilliese huwelik, kom ons altyd êrens tweede.

 Ons leef in ’n veranderende wêreld, maar fisiek het ons grotendeels dieselfde gebly

Ons veg-en-vlug-instink funksioneer nog net soos ’n duisend jaar of wat gelede toe ons moes besluit of ons vir die leeu gaan weghardloop of dit probeer doodmaak.
Vandag, veral in die beroepswêreld, is die bedreigings veel subtieler en die korrekte reaksies veel ingewikkelder. Baie van ons spanning het vandag nog te doen met hierdie diepgewortelde reaksies, maar ons kan nie meer op die ou manier daarop reageer nie.
Ons word ook baie selde opgelei om hierdie nuwe situasies op nuwe maniere te hanteer. Nee, ons foeter maar voort na die beste van ons vermoë en chroniese angs, akute angsaanvalle en depressie is soms die gevolg hiervan.

UIt: Beveg depressie en leef voluit!

E-boek beskikbaar by http://www.amazon.com/Beveg-depressie-voluit-Afrikaans-ebook/dp/B00G8OBXXK/ref=sr_1_1?s=digital-text&ie=UTF8&qid=1382942285&sr=1-1&keywords=alta+cloete

Papierboek beskikbaar by alta1@telkomsa.net

 

 

Springsteen in SA: Ready to grow young again

From Backstreets, the largest Springsteen fanzine, for which I was privileged to write about my experience:

Bruce Springsteen landed in Perth earlier today, where he and the E Street Band will begin a month-long Australia/New Zealand run on Wednesday night. But before we turn our full attention to Oz, let’s take one more look at Bruce’s first visit to South Africa, which wrapped up on Saturday. These four shows constituted a massive road trip for writer Connor Kirkpatrick, who flew 14,000 miles in covering Cape Town and Johannesburg for us. But we also wanted to hear from someone who wasn’t traveling, but rather traveled to — someone for whom South Africa is home. Alta Cloete, who administers a Bruce Springsteen South Africa Facebook page, found Springsteen’s first visit to her homeland “a tremendous experience.”

When I was privileged to see Bruce Springsteen for the first time in the UK in 2012, I never thought for one moment that he would ever come to South Africa. For that matter, when I became a fan in late 2009 I never thought I would ever get to see him live.

Bruce has proved me wrong again and again. He taught me to dream and to work for my dreams. So I, not an adventurous traveler and aged only a few years younger than Bruce, made it to the pit in Sunderland — and survived to tell the story. It ain’t no sin to be glad you’re alive!

When I came home after those two shows, I tried to convince myself that it was a once-in-a-lifetime experience, that I will never spend so much money and endure so much stress to see Bruce again. But the notorious post-show Bruce blues hit me with a vengeance. It was only when I admitted that I would try again, if and when the opportunity arises, that I got back on track.

When the second round of dates for Australia and New Zealand was announced last year, the thought started sneaking in: Would it not be possible for them to make a pit stop in South Africa? Well, the rest is history. Bruce Springsteen not only came to South Africa, he also did three shows at a small venue less than an hour’s drive from my home, and I could make it to the fourth in Johannesburg.

The first night I was jittery with excitement and anxiety, anxious because I did not know what to expect from the SA audience, because I thought he would still be very much jetlagged, because it was the start of the new tour and people did not know High Hopes yet. Also because my friend from Johannesburg could not come to Cape Town and I was left to the mercy of my non-fan husband, who luckily happens to love me very much. Oh, and I was worried about the effect of the heat on Bruce and on me. A real old worrier, me.

The night was a blast. My hubby did his best to let me enjoy myself. The Bellville Velodrome is small (Bruce made sure we knew that he came 8,000 miles to play a place which feels exactly like the Convention Hall back home). We had a good standing place against the railings at the side of the pit. Already in the queue people were friendly and chatty, and I even landed myself on TV News and YouTube for about ten seconds.

Bruce came out like a happy child on a huge playground. Yes, I know he is always like that. But one must still see it to believe it. He worked the crowd like an inspired man (which he is, of course), passed right by us at least five times, kissed the ladies, crowd-surfed right across the pit. Found a child with a great voice for “Sunny Day.” Had at least four women on stage for “Dancing in the Dark.” Leaned backwards into the crowd several times and let himself be probed and patted. Let people touch and “play” his guitar during “Born to Run.” Oh, and I forgot the piano: Not many 64 year olds can stand on a piano, dripping wet and sweaty in a thin T-shirt and just look drop-dead sexy. (If Bruce taught South Africans one thing this last week, it must be what a 64-year-old can look like if he abandons the classic SA lifestyle of too much food and too little exercise.)

With friendly fans around me I found it easy to let go. Yes, it was hot. Yes, it was cramped. But my, oh my, was it fun! As with my first two shows, my sense of utter joy was overwhelming.

For the second show I felt like an experienced fan. Gone were the anxiousness, the jitters, and the fear of the unknown from Sunday night. In was the heady feeling of something great drawing near. I knew the venue, how the process of entering is handled, where I like to stand, what to expect of the audience.

Of course I knew what to expect of Bruce. Has he ever had a bad show in his life? The audience was much more jubilant and expectant than on Sunday night, even outside the gates. It was mostly international fans who got numbers and went for the pit, but even among them the atmosphere was filled with more excitement than the first night. I am sure many friendships had been formed or renewed among them. One also noticed quite a few reddish necks: although it was cooler and cloudy, the African sun still took its toll. Not that it seemed to bother anybody. One of the things that made me happy was seeing so many international fans who came out for the shows, who seemed to be enjoying Cape Town tremendously.

Before the first show, the early birds right after the pit-goers queued quietly and calmly. On the second night there was a more determined shuffle to get in right after the guys getting in the pit. No stampede, but lots of energy and good-humored maneuvering. Thanks to my 24-year-old non-fan companion (with his Dave Matthews T-shirt!) we made it to a good position and were able to get the same spot against the railing right outside the pit (and, importantly, right on Bruce’s way to the little stage center front). The almighty roar that went up the moment Bruce came onstage I will not forget easily. People were ready to party from the word go.

Outside I noticed several signs for “No Surrender,” one of my great favorites and symbolic of the way I try to live my life. After “Free Nelson Mandela” (a choice that most people did not understand, because they are not familiar with Stevie’s campaign in the ’80s) Bruce immediately grabbed a sign and blew me away with “No Surrender.” After that “Two Hearts”… after that… Well, you have seen the set list. Lots and lots of different songs from the first night. Energy. Passion. Joy. Sweat, beer, emotion.

I am no great fan of “Spirit in the Night,” but it was a blast. As was the rest of the show. (Of course I am not being objective here. Who wants to be objective?) Crowd-surfed right across the pit again. The landing seems to be a bit more difficult nowadays, with Nils and Jake quickly coming in to support him, which I think is very wise. He kissed fewer women, I think. Spent quite some time with a group of girls with Courteney Cox photos used as masks. Danced with a lady who survived breast cancer and gave her so much close attention, it was just beautiful to see. Shouted “Security! Security!” when a girl snuck onstage near the end of the show. He made it sound like a joke, but I think they got the message that he does not want that to happen again.

Bruce was jubilant and funny (again the routine of the SA ass sending the message to the SA brain) and energetic, but clearly sad when talking about Pete Seeger and what he stood for, and singing a beautiful “We Shall Overcome.” He was also more serious than usual during “Born in the U.S.A.”

Next to me stood a couple about my age who had been ripped off on the internet and paid R10,000 for their two tickets. I told them they would get their money’s worth. Judging by their faces, they did.

I made various interesting discoveries, mostly about myself and mostly not very positive, during the third show in Cape Town. Firstly, I need to feel at home, even in a crowd of strangers, to really enjoy myself. Unfortunately I could not really relate to the fans around me, simply because they were not fans.

There were clearly more young people in the audience than the previous nights, which was good, as Bruce has surely made some new fans. The fact is, however, that many of them did not know the music and they did not care. (Of course, I was more than willing to share my great knowledge of all things Springsteen with anybody acting vaguely interested.) They were there to have a great time, and they had just that. Of course, Bruce always delivers, and they were surely in for a few surprises. Probably firstly that he is so OLD. Secondly that one can be old AND stunningly sexy. Thirdly, just the sheer energy that he exudes. Fourthly, the frequent interaction with the audience. And finally, the length of the show. I am sure Bruce made many, many new fans in South Africa among young and old alike.

In my opinion, Bruce had to work much harder to get the crowd engaged than on Night Two, especially, when the audience was ready for a party from the very beginning. But of course we know he is not scared of hard work. “Shackled and Drawn” must surely be rated among the most moving performances of the three nights, for the sheer enthusiasm he puts into it alone.

So, sadly, I did not experience quite the overwhelming joy I felt during the first shows. But Bruce can not be accused of lack of trying. Although he must have been tremendously tired, there was no slackening of the pace. I do think he went into the audience and on to the small stage center back of the pit fewer than the previous nights, and the crowd surfing was a bit shaky at a time, although at least he managed to get delivered feet-first this time.

I think there were 16 changes to the setlist: one really got the feeling that he was trying to share the maximum number of songs with us. I expected that to some extent, but when he charged into “Adam Raised a Cain” and “Something in the Night,” I was quite surprised after starting with “We Take Care of Our Own,” “Night” (not one of my favorites), and “Rosalita” (also not one of my favorites, and yes, I know most people would disagree with me), one really got the feeling that everything could happen. What happened was that I got another few of my absolute favorites, especially “Wrecking Ball,” “Tougher than the Rest” (Bruce laughingly took great care to emphasise that the sign said: If you play “Tougher Than the Rest,” I will give him a blow job, not you). My real treat was the tour premiere of “This Is Your Sword,” a song I fell for at first hearing. Some fun was added by Stevie clearly reading the lyrics from the teleprompter after being called to center stage.

The one song where Bruce certainly lost the audience was “Sun City,” as he had by opening with “Free Nelson Mandela” the previous nights. The ironic fact is just that there were very few members of the audience who knew anything about the role those songs played in the struggle history. I am constantly wondering if Bruce and the band are conscious of this irony. Actually, I am quite sure he is.

On Saturday afternoon in Johannesburg six formidable women (yes, I include myself!) packed themselves into a sexy silver 4×4, turned Wrecking Ball up real loud, and got ready to grow young again. As we went barreling along the highway way above the speed limit, I felt like I was living dangerously for the first time in my life. (Yes, I know that’s a bit sad, but so be it.)

Of the dangers of Johannesburg I did not see anything. I saw thousands of excited people streaming into the beautiful stadium affectionately dubbed The Calabash, and groups of friends preparing Boerewors (sausage) on gas fires and drinking lots of beer. I saw diehard fans from Europe who had spent the day in the African sun for that treasured place right in front. I experienced a level of anticipation that I have never felt at any other show of an international artist.
Bruce Springsteen had not only conquered Cape Town during the last week, he had conquered South Africa and evoked much more media attention than I had anticipated. On Saturday the nation (or rather the rock-loving part of the nation) was ready for him.

We only had to spend one hour in the hot sun (and got moderate tans) before we were led to the golden circle right on time. After a quick scramble we could sit down and settle in for some serious waiting and beer drinking (not my strong point). Anticipation was in the air. I was silently hoping that the show would not start as late as in Cape Town as I watched the stadium slowly filling up.

And then it happened: a few guitar chords and people frantically scrambling to their feet. Bruce was there for a few pre-show songs. I am not sure how I got to my feet so quickly. Nor do I know if people realized he only does a pre-show on special occasions when he really wants to thank fans for their dedication and the hardships (including financial ruin) they are prepared to face for his shows. He looked relaxed in his sunglasses and checked shirt and immediately grabbed a sign that read I was your first black fan in South Africa. A short chat (which we could not really hear) and “Working on the Highway,” “I’ll Work For Your Love” (a great treat for me) and “Growin’ Up” set the scene for a great evening.

Then the hardest wait started as we hopefully watched the guys in black on stage, watched that white rope going up, coming down, going up, coming down… It was 20:50 when I was the first in my surroundings to spot Nils and Max and shout: “Hier is hulle!” (Here they are!). And at that moment, everything becomes worth your while. The money, the arrangements, the stress, the non-understanding of non-fans, the travelling, the waiting, the standing, the drunks around you, the elbows in your face (not mine, I am too tall), everything suddenly makes sense when Bruce and his “small army” fill the stage and proceed to blast 60,000 people (give or take a few cynics) away.

I won’t discuss the show song-by-song. All real fans probably already know all the details, like the fact that this show consisted of 31 songs plus the three of the preshow, that it lasted three hours and 22 minutes and contained five tour premieres, bringing the total for the four shows to, I think, 63 different songs. After four shows in one week, details tend to blur into one great haze of happiness. It is the emotion that stays with you (and easily develops into the classic post-Bruce blues). It is the passion and energy I will remember, the solidarity of the crowd in the pit, the sweat and the tears and the laughs and the rain.

Yes, the rain. It started gently, drifting through the echoing lines of forty-one shots… forty-one shots….People were reluctant to break their concentration to put on rain gear, many just opting to get wet and enjoy it. The rain seemed to bring the show to another level, with Bruce (of course) coming out into the rain, also bringing the horns, getting thoroughly wet and just enjoying it. Surely it invigorated a man in his fourth three-hours-plus show less than a week after arriving from across numerous time zones. But something more happened than the physical. The spiritual aspect of the show became more pronounced, making one think of a baptism, of the cleansing of sins, of new beginnings, of forgiveness and hope. The image of that soaking wet man, standing with his face turned into the rain, has captured the minds of many South Africans. Bruce Springsteen at that moment became a symbol of what can be done in this country, of what we believe in, of what a great joy life can be despite difficulties and setbacks.

I could not take my eyes off Bruce’s back when he slowly walked backstage after the third lovely acoustic version of “Thunder Road” I had the privilege to hear in a week. I was not the only one. And it was certainly a bonus to catch another glimpse of him appearing next to the stage as we were ascending the stairs to leave.

The six women in the silver 4×4 were quiet on their way home. They will never by quite the same. In a good way, a very good way.

When we reached home at two in the morning, I could not sleep. The atmosphere, the exuberance in the rain, the happy faces, the raised arms lingered with me through the night, waking me early with Tom Morello’s guitar screaming in my head and Bruce’s face turned to the rain in my mind’s eye.

For one week, Bruce Springsteen brought to South Africa a little bit of the magic we had lost with the passing of Nelson Mandela. Bruce brought the sheer joy and gratitude for being alive that we had experienced when a nation grieving for their leader turned their grief into a celebration of life. He brought an example of an honest man living a clean life, working hard and giving freely of himself. He showed us how to defy age and death and keep on working on your dream. Bruce Springsteen made an impact on South Africa that will linger for a long time.

Of course, he first of all brought the music. The music that breaks your heart and makes you dance at the same time. The music that evokes a sense of fun, of sensuality, of hard work, of determination and dedication. The kind of music that penetrates your life and makes you a better person.

Yes, life goes on. Bruce and the Band have already left for Australia. But for thousands of South Africans the memories will linger for many, many years to come. For me they will stay forever.

Original post in Backstreets: http://www.backstreets.com/news.html

Thanks to Schalk Cloete, Nadia de Kock and various unknown photographers!