Mohammad Hanifeh > Recent Status Updates

کتاب صوتی آوای یخ و آتش 8 - جشنی برای کلاغ‌ها 1

https://avanameh.com/product/%DA%A9%D...

نسخۀ صوتی جلد پنجم (جلد یک از کتاب سوم) هم مدتیه که منتشر شده.
تفاوت‌های کتاب با سریال داره رفته‌رفته بیشتر می‌شه و این، جذابیت کتاب رو بیشتر می‌کنه.

من باید با این تنهایی خو کنم. هرگز از خود نپرسیده‌ام که آیا باید زندگی کرد یا نه؟ گیاه باید بروید، چون گیاه است و جز نمو چیز دیگری نیست. از این بابت من مردی ابتدایی و غریزی هستم. همیشه از خود پرسیده‌ام چگونه باید زیست. اما خودِ زیستن سؤال ندارد؛ باید زیست، چون باید زیست. اکنون دوران دیگری است و زمانه بازی دیگری کرده است. باید با آن بسازم.

یک‌باره دیدم که بشر چقدر عاجز است و چون مرگ می‌رسد، گرچه بی‌گاه و ستم‌کار باشد، باید با دست بسته و چشم‌های باز سر فرود آورد. آن وقت‌ها بشردوستی احساساتی و بی‌منطقی داشتم. انسانِ پندارِ خودم را واقعیت انسان می‌انگاشتم و می‌پرستیدم. هرگز نمی‌خواستم بپذیرم که چنین انسانی این‌قدر زبون و بیچارۀ نظامی کور و سنگ‌دل باشد. این درد مرا می‌کشت.

نسخۀ صوتی جلد سوم هم منتشر شد: 😌

https://avanameh.com/product/%DA%A9%D...

داریم رو نسخۀ صوتی این مجموعه کار می‌کنیم و جلد اولش هم چند روزیه که منتشر شده..
اگر شنیده‌ید، خوشحال می‌شم نظرت رو بدونم.
اگر هم نشنیده‌ید پیشنهاد می‌کنم از این لینک وارد بشید و گوش کنید.

https://avanameh.com/product/%DA%A9%D...

این‌یکی دیگه واقعاً مسخره‌س. تو کتاب ترجمه‌شده نوشته:
این شد که فرداش یه تیکه کاغذ گندۀ بسته‌بندی گیرآورد و با قلم درشت روش نوشت:

و بعد تمام. فصل تموم می‌شه! متن انگلیسی رو نگاه کردم و دیدم نویسنده یه آگهی کامل نوشته که اکت داستانی هم داره و بود و نبودش واقعاً فرق داره.

حالا مترجم حذفش کرده، اما برای نسخۀ صوتی‌ای که ما داریم درست می‌کنم، من آگهیه رو ترجمه کردم و حتماً به کتاب اضافه‌ش می‌کنیم.

تو متن اصلی، نویسنده این‌جا یک صفحه شعر آورده که اتفاقاً خیلی هم به‌جا و متناسب با محتوای داستانه. اما مترجم یا دلش نخواسته یا نتونسته شعره رو ترجمه کنه. به‌جاش از قول هاک نوشته:
یه کتاب دیگه بود به نام هدیه برای دوستان، پرِ چیزای خوشگل و شعر، اما من شعراشو نخوندم.

هاکِ بیچاره شعرها رو خونده بود آقای مترجم. چرا خالی می‌بندی؟

میزان فاجعه‌بار بودن ترجمۀ کتاب، تا این‌جا بارها من رو شگفت‌زده کرده.
توی این صفحه نوشته:
اگه موفق شدیم چه بهتر والا چیزی گم نکردیم.
و این رو داره در مورد سواد یاددادن به مادر داستان می‌گه.

متن انگلیسی‌ای که کتاب براساسش ترجمه شده رو چک کردم. حتی کلمه‌هایی مثل لوز یا لاست هم به‌کار نرفته که مترجم چنین ترجمۀ عجیبی از روش بکنه.
:|

پایان جلد اول

حقیقتاً شگفت‌زده شده‌م و دارم بی‌نهایت لذت می‌برم از این کتاب.

نویسنده داره در مورد سانسور و نبود آزادی بیان تو کشورش حرف می‌زنه. اون‌وقت همین وسط توی ترجمۀ فارسی سه صفحۀ کامل در مورد سفرش به اسرائیل رو حذف کرده‌ن.

[تا پایان دفتر پنجم: در شب سردی که سرودی نداشت]

اگر عشق نمی‌بود
علف‌های بهاری
در آن سرد سحرگاه
سر از خاک نمی‌زد
▪️
اگر عشق نمی‌بود
ز سنگ سیه آن چشمهٔ جوشان
گریبان زمین را به جنون چاک نمی‌زد
▪️
اگر عشق نمی‌بود
برای شاخهٔ انجیر تک‌افتاده، چکاوک
چنین پردهٔ عشاق، طربناک، نمی‌زد
▪️
اگر عشق نمی‌بود
اگر عشق نمی‌بود.

[تا پایان دفتر چهارم: شیپورِ اطلسی‌ها]

با خاطره‌ها خوشیم، کان خوب‌تر است
کایینۀ پیش رو، نه جای نظر است
چون قطرۀ باران که چکیده‌ست به خاک
هر لطف که دارد، همه، در پُشتِ سر است.

[تا پایان دفتر دوم: از همیشه تا جاودان]

خدایا تا به کی این دایره پرگار خواهد خورد
بس است این عهدِ خاموشی و این عصرِ سیه‌پوشی
کنون صد ساله شد آوازِ آن پیری که می‌نالید
«ز شمعِ مُرده یادآور» به شادی‌ها چو می‌نوشی
شبی آن‌سان که می‌پرسید «یارب در کجای آن،
بیاویزم قبای خویش را» آن شاعر یوشی
...

[تا پایانِ دفتر دوم: هنگامۀ شکفتن و گفتن]

ای غم که عبوس و کینه‌خواه آمده‌ای
شاید سوی من به‌اشتباه آمده‌ای
بر گِردِ من از کهنه غمان بارویی‌ست
آه ای غمِ نو! تو از چه راه آمده‌ای؟

پ.ن: دفتر قبلی رو به‌مراتب بیشتر دوست داشتم.

[تا پایان دفتر اول: زیر همین آسمان و روی همین خاک]

زندگانی می‌کنم، این‌جا، ولی از دور
مثل مشتی کاغذِ چرکِ مچاله
توی یک سطل زباله
زندگی را دور می‌ریزم
در لجن‌زاری که هر رجاله و تعویذخوان آن‌جا
خویش را فرمان‌روای خون و خوان و خواهشِ انسان
می‌شناسد
آه!
*
زندگانی می‌کنم،
آری،
ولی از دور
چون درختی زرد
در پایینِ پاییزان
روزهای عمرِ خود را می‌تکانم
در مسیرِ باد
روزها و روزهای روز
سال‌ها و سال‌های سال
زندگی کردم ولی از دور.

[تا انتهای فیلمنامۀ ایثار که به‌نوعی وصیت‌نامۀ تارکوفسکی‌ست؛ در روزِ درگذشتش]

نمی‌داند چند بار باید به این شاخه آب بدهد، اما اطمینان دارد که نمی‌گذارد روزی بگذرد، بی آن‌که دلوی آب را تا این‌جا بالا آورده باشد، تا آن‌وقت که درخت، غرقِ شکوفه شود. چرا که پدرش به او گفته که چنین خواهد شد.

فصل هفتم (آخر) شهادت تاریخ بر سرگذشت حلاجه
یعنی راوی با تاریخ دیالوگ برقرار می‌کنه و ازش می‌خواد حرف بزنه. خودِ تاریخ هم در قالب یه کاراکتر داستان رو تعریف می‌کنه. حتی میون کلامش گاهی می‌گه «خانم‌ها و آقایان» و باقی ماجرا رو تعریف می‌کنه! به نظرم خیلی حرکت سبُکی بود.
تازه همون اوایل هم می‌گه:
در صحت آن‌چه من این‌جا به عنوان مطلع عرض خواهم کرد، زیاد هم مطمئن نباشید.

خلاصه که به قطع، خسته‌کننده‌ترین فصل کتاب بود.

فصل ششم در قالب گفت‌وگوی احمد بن فاتک با همون فردیه که فصل دوم بهش نامه‌نگاری می‌کرد. کسی که حالا شاگرد زکریای رازیه.
ابن فاتک که بدون حلاج هویتی نداشت، حالا بعد از مرگ او سرگشته شده و به دنبال ردی از حلاج می‌گرده:
«بی‌او و دور از او، بی‌خود و دور از خود مانده‌ام.»
«چطور ممکن است سایه حضور داشته باشد و صاحب سایه حضور نداشته باشد؟»

نویسنده در این بخش طی این گفت‌وگو، به شبحات و اتهاماتی که به حلاج وارد بوده جواب داده.

فصل پنجم به صورت نامه‌ای بود از ابن فاتک -شاگرد حلاج- به یکی از مقامات درباری.
در خلال این نامه، ماجرای اعدام حلاج با مقدمات و پیامدهاش نقل شده بود که به نظرم بهترین بخش‌های کتاب بود. که به طبع خیلی هم غمناک بود.
هر چند بازم هم با صورت بیان ماجرا خیلی ارتباط برقرار نکردم و احساس کردم زورکی و با اضافه کردن مطالبی به اول و آخر محتوی مورد نظر، به شکل نامه درش آورده.

فصل چهارم گزارشی بود که از قول یک به اصطلاح خفیه‌نویس نوشته شده بود و در واقع شرحی بود بر محکمۀ حلاج.
به نظرم کمتر از باقیِ فصل‌ها اغراق و قصه‌سرایی داشت.

فصل سوم مثلاً از قول منشی محکمۀ حلاج نوشته شده و این منشی اومده کل آثار حلاج رو بررسی کرده تا بگه حلاج اون ملحدِ کافریه که می‌گن یا نه.
نویسنده به این شیوه نقد ادبی آثار حلاج رو تو کتابش گنجونده که اصلاً با عقل جور در نمیاد از قول اون کاراکتر و آخر هم گفته:
هرگونه شبهۀ الحاد ناشی از سوءفهم یا سوءتفاهم است. به آنچه در این گزارش آورده‌ام یقین دارم و از اینکه شاید در محکمه مورد پسند و تأیید مدعیان وی واقع نشود متأسفم.

فصل دوم، در قالب نامه‌هایی است که از قول شاگرد حلاج -احمد بن فاتک- برای یکی از دوستانش نوشته شده و طی آن‌ها حال و احوال حلاج شرح داده شده.
اول این‌که، من با این صورتِ نامه‌نگاری نتونستم چندان ارتباط برقرار کنم و فکر می‌کنم کمی زورکی حرف‌ها به حالت نامه درآمده بوند.
و دوم هم این‌که، به نظرم بیشتر از این‌که به دغدغه‌ها و دگرگونی‌های درونی حلاج پرداخته بشه، وجه ضدسرمایه‌داری و سیاسی‌ش برجسته شده بود.

فصل اول که اصطلاحاً طوماریه که به تخیل، از زبان حلاج نوشته شده، تموم شد و هیچ خوب نبود.

به نظر من، متن خیلی سطحیه و بعضی جاها که حرف‌های خوب و عمیق‌تری می‌زنه، باز هم بعد از چند جمله به سطح برمی‌گرده و چیزی که باید، گیرِ خواننده نمیاد.

گذر روزها و سال‌ها مرهمی برای دل دردمندم نبود؛ آن‌گونه که می‌خواستم، نمی‌توانستم باشم و آن‌گونه که بودم، مطلوبم نبود. زندگی آرام را تخطئه می‌کردم؛ ابلیسی در من هرچه را هرچند زیبا و مقدس، انکار می‌کرد. به نفی زندگی خویش برخاسته بودم.

نویسنده انگار تازه اصطلاح‌های برزخ شدن و برزخ بودن به ذهنش رسیده؛ یهو تو سه صفحه، هفت هشت بار این اصطلاح رو تو موقعیت‌های مختلف به کار برده!

[تا انتهای فیلمنامۀ نوستالژیا]

خدا را سپاس می‌گوییم به‌خاطر وجودِ آن‌ها که خود را پیشِ روی جمعیتِ مردمِ ساکت و بی‌درد، به آتش می‌کشند.

- از خاطرات روزانۀ تارکوفسکی

این فیلمنامه، نسخۀ نهایی نیست و تغییرات زیادی روش اعمال‌شده که به نظرم همه‌شون هم تغییرات مثبتی بوده‌ن. چه رؤیاهایی که به فیلم اضافه شده‌ن و چه دیالوگ‌هایی که از فیلم کم شده‌ن و جای خودشون رو به اشاره‌هایی داده‌ن که به مقصود فیلم خیلی نزدیک‌تر هستن.