Mohammad Hanifeh > Recent Status Updates

آخرین پرنده را هم رها کرده‌ام
اما هنوز غمگینم

چیزی
در این قفسِ خالی هست
که آزاد نمی‌شود

درخت گیلاس درمی‌یابد اوضاعی ناراحت‌کننده‌تر از باریدن تگرگ یا خشک‌سالی پیش آمده: رهاکردن آن وجودی که هر روز می‌آمد زیر سایه‌اش دراز می‌کشید. آغاز عاشق شدن همیشه به این صورت است، حتی با همین نشانه‌هاست که می‌توان به وجود عشق تازه‌ پاگرفته پی برد: از بی‌انصافی‌ای که با خود می‌آورد، یا از یادبردن ناگهانی همه‌چیز و همه‌کس. بی‌انصافی‌ای آرام، بی‌رحمی‌ای ملایم، که از همان آغاز خیلی خوب با عشق هماهنگ است.

مسئلۀ عشق بی‌پاسخ مانده. نه اینکه چیز پیچیده و مبهمی باشد. موضوع این‌جاست که عشق اصلاً مسئله نیست، یک واقعیت است، احساس آرامشی بزرگ، خط آبی باریکی روی پلک‌ها، لرزش لبخندی روی لب‌ها. برای واقعیت کسی پاسخی ندارد. فقط نگاهش می‌کنند، به تماشایش می‌نشینند، در سکوت با دیگری تقسیمش می‌کنند، ترجیحاً در سکوت.

تصویری برای خوشبختی وجود ندارد. خوشبختی عدم حضور است، سرانجام از خود رها شدن و به همۀ چیزهای دور و بر پیوستن. عدم حضور تصویری ندارد.

کافی است آدم آن‌جا باشد. کافی است اسمش ایزابل باشد و انتهای حیاطی قدم بزند، در آخرین روشنایی‌های روز، تا چهرۀ واقعی‌اش را در ژرفای هوا تماشا کند، تا یاد بگیرد تنهاست، نه گذشته‌ای دارد و نه آینده‌ای، تا دریابد یک ملکه است چون تنهاست، تنها و رها از آن‌چه هست، از همه‌چیز و هیچ‌چیز.

آدم وقتی عاشق است همیشه دوست دارد با صدایی شمرده حرف بزند. عاشق کیست؟ نمی‌داند، عاشق همه‌کس و هیچ‌کس، همه‌چیز و هیچ‌چیز؛ عاشق آسمانِ آرام، زمینِ زندگی‌بخش، خودش و سایهٔ یک درخت گیلاس.

احساس حماقت می‌کردم، ولی خوشبخت بودم.
احساس می‌کردم مرده‌ام، ولی خوشبخت بودم.
احساس می‌کردم مرده‌ام، مرده بودم.

آن‌گاه که زندگی رو به سردی می‌رود، در کتاب‌های شاعران به جست و جوی چیزی برای ادامه دادن پرواز خویش می‌پردازم. شاعران اهمیتی ندارند؛ مهم پرواز است.

آینه‌ها و شمایل‌ها و کتاب‌ها را دوست می‌دارم. آن چیزی را دوست می‌دارم که نور را به روی خود نگاه می‌دارد و سپس آن را، در حالی که تابندگی‌اش از شعفی نهفته فزونی یافته، بر ما برمی‌گرداند.

خویشتن را در هیچ تصویری، در هیچ حکایتی، در هیچ خاطره‌ای باز نمی‌یابم؛ گویی هرگز این‌جا نبوده‌ام.

حسرت می‌خورد به چرخی که در شبانه‌روز حتماً می‌گشت و او در هیچ کجای آن جا نداشت، به سکوت خو می‌گرفت و آن‌قدر بی‌حضور شده‌بود که همه فراموشش کرده‌بودند. انگار به دنیا آمده‌بود که تنها باشد.

امّا روزگار همیشه یکجور نبود. روزهای خوب بود و روزهای بد هم بود. و ما بزرگ‌تر که می‌شدیم، بدتر می‌شد.

پدر خیال می‌کرد آدم وقتی در حجرهٔ خودش تنها باشد، تنهاست. نمی‌دانست تنهایی را فقط در شلوغی می‌شود حس کرد.

فقط چند کلمه‌ای... از تهِ دلم و... باز هم... خودم می‌مونم و خودم...

هام: چرا پیشم می‌مونی؟
کلاو: چرا من رو نگه می‌داری؟
هام: کسِ دیگه‌ای نیست.
کلاو: جای دیگه‌ای نیست.

گفتم: «خروس یعنی این!»
گفت: «ناکس بلد شده، هِی می‌پره بالای در.»
گفتم: «مؤذّنای مسجدام می‌رن رو گلدسّه.»
گفت: «می‌رن اذون بگن. نمی‌رینن اون‌جا!»

مگر چند بار به دنیا آمده‌ایم
که این همه می‌میریم؟

ملّاصدرا در میان گریه خندید و گفت: «می‌رویم تا بساطِ آوارگی‌مان را جای دیگری بگسترانیم...
و دلِ زندانی‌مان را به زندانی نو عادت دهیم...
و روحِ تبعیدی‌مان را در تبعیدگاهِ تازه‌ای سرگرم کنیم...»

خداوند، بی‌نهایت است و لامکان و بی‌زمان؛
اما به قدر فهم تو، کوچک می‌شود و به قدر نیاز تو فرود می‌آید و به قدر نخِ پیرزنانِ دوزنده باریک می‌شود و به قدر دلِ امیدواران، گرم می‌شود
پدر می‌شود یتیمان را و مادر
برادر می‌شود محتاجان برادری را
همسر می‌شود بی‌همسر ماندگان را
امید می‌شود نامیدان را
راه می‌شود گمگشتگان را
نور می‌شود در تاریکی ماندگان را
شمشیر می‌شود رزمندگان را
عصا می‌شود پیران را
عشق می‌شود محتاجانِ به عشق را

تحمّل کنید ای دوستان، یاران، وفاداران!
مشقّت را به خاطر خدا تحمل کنید؛ امّا تسلیمِ مشقّت نشوید.
تحمّل اندوه به معنای اندوه‌پرستی نیست.
تحمّل درد، غیر از قبول درد است.
مشقّت، آزمایشی‌ست از سوی حق، و راهی‌ست میان‌بُر به جانبِ آرامش و شادمانی.