Alta Cloete's Blog: www.altacloete.wordpress.com, page 23

Aartappelslaai met spek en feta

Hierdie slaai met klein aartappeltjies is regtig ongelooflik lekker. Mens kan maar sommige van die bestanddele (bv. suurroom en skil van suurlemoen) uitlaat sonder vreeslike gevolge.

750 g dwerg-aartappeltjies in die skil

60 ml olyfolie

1 ui, in kwarte en dan in dun skyfies gesny

25-30 ml matige kerriepoeier

125 ml hoenderaftreksel

75 ml droë witwyn

15 ml fyn appelkooskonfyt

30 ml blatjang

5 ml fyngerasperde suurlemoenskil

sout en varsgemaalde swartpeper na smaak

125 ml mayonnaise

125 ml suurroom

200 g spek, brosgebraai en in repies gesny

2 skywe fetakaas, in blokkies gesny

grasuie, in 2 cm-stukkies gesny om mee te garneer

1.     Kook aartapppeltjies in water met sout oor ’n lae-matige temperatuur vir 15-20 minute of tot net sag. Dreineer, plaas in ’n groot mengbak en skink dadelik helfte van olyfolie oor. Skud bak heen en weer om aartappeltjies met olie te bedek en laat afkoel.

2.     Sous: Verhit res van olie in ’n braaipan en soteer ui tot sag. Voeg kerriepoeier by en soteer vir nog ’n minuut of twee.

3.     Roer aftreksel, wyn, konfyt, blatjang en skil by. Verlaag temperatuur en laat vir 10 minute sonder deksel prut. Geur na smaak. Laat sous afkoel, meng mayonnaise en suurroom en roer sous geleidelik daarby in. Geur na smaak.

4.     Skep twee derdes van sous oor aartappels en skud die bak weer tot aartappeltjies met sous bedek is – dit werk beter as om met ’n lepel te roer, want die aartappeltjies breek dan nie stukkend nie. Strooi spek en feta oor en meng liggies deur. Skink nog sous oor indien verkies en skep in ’n mooi glasbak of slaaibord. Sprinkel grasuie oor en sit met res van sous voor.

Wenke:

– Voeg ’n paar druppels Tabascosous of 125 ml sultanas by indien verkies.

– Vervang spek met 10-12 peppadews, in repies gesny.

– Voor spek en feta bygevoeg word kan aartappels eers vir ’n paar uur in yskas gebêre word.

 

Braaivleis-mielietert

[image error]

Pampoentert

[image error]

Aartappelgereg

Hierop het my manne so mooi grootgeword!

[image error]

Kortverhaal deur Tinus Viviers: Dag van die e-pos

[image error]Elmien lees haar verhaal deur, stoor dit dan met ʼn sug. Sy gaan dit nie eers instuur nie; dit sal waarskynlik soos die ander net teruggestuur word. Of die karakters gaan nie rond wees nie, of dit gaan te kompleks wees na die keurder se smaak. Sy staan op en maak ‘n beker tee, gaan sit lusteloos op haar woonstel se balkon en kyk na die blou skynsel van die Papegaaiberg. Nou sonder enige direkte sonstrale daarop. Sy proe aan die tee. Dis lekker, maar sou beter gesmaak het met geselskap, maar waar kry sy dit? Haar vriende het so te sê almal saam met JJ verdwyn. Haar oë fokus op ʼn donker kol onder een van die pie ke. Dan verbeel sy haar dis ʼn groot gat en wonder hoe dit sal voel om in die donker daarin af te sak. Sy sal ook graag wil weet of haar siel dan sal rus, maar skrik dadelik vir haar gedagtes. Sy sal iets daaraan moet doen anders beland sy weer in dieselfde groef as agtien maande tevore.

Sy het voltyds gestudeer en was op ‘n beurs en na-uurse werk aangewese om te oorleef, want haar ouers kon dit nie bekostig nie. Toe druip sy haar een hoofvak en sou die jaar moes herhaal. Daarmee saam het sy haar beurs verloor; Java het sy kelners se dienstye gehalveer en sy het haar kontrak vir data vasleggings ten gunste van ʼn BEE-besigheid verloor. Hoe dan anders, Affirmative Action was die ‘buzz word’, en sy was beide blank en Afrikaans. Sy moes dus afskaal. Een maaltyd per dag, wat al kleiner en kleiner geword het. Fliek was uit. So ook kuier saam met vriende. Daarna was dit nie lank nie en het die donker haar ingesluk. Op ʼn dag het sy dit oorweeg om ʼn oordosis pille te drink. Toe daag daar ʼn e-pos op.

Elmien staan op en kom terug met ʼn dik voulêer. Volgens die indeks, sewehonderd drie en tagtig stukke e-pos. Sy gaan sit weer en maak dit oop. Sommige bladsye het uitstaanmerkers. Heel bo, ʼn uitdruk van JJ se eerste e-pos.

Ek is JJ Vermeulen en is besig met ʼn projek wat my erg vasvat. Professor Eloff het my na jou verwys en gesê hy weet jy sal kan help. Kyk asseblief na die aangehegte dokument wat die omvang van die projek beskryf en ook die voorgestelde vergoeding.

Sy glimlag gelukkig. As die prof daardie dag naby was, het sy hom meer as net ʼn druksoen gegee. Sy het die aanbod summier aanvaar, opdragte gekry en naslaanwerk gedoen totdat sy sinvolle insette kon lewer. Alles was per e-pos en baie saaklik. Tot een oggend. Sy maak die lêer oop by een van die merkers. Nommer 51.

Hallo jy, verskoon asseblief my vrypostigheid, maar ek is gewoond om die mense saam met wie ek werk te ken ensovoorts. Vertel my asseblief meer van jouself. O-ja, hoe lyk jy?

Sy het ʼn rukkie gedink, die nuuskierigheid in haarself voel posvat en kortliks met versigtig gekose woorde geantwoord en haar mooiste foto aangeheg. Toe vra sy ook uit, kry ʼn lang e-pos terug waarin hy onder andere van ʼn groot dogter praat, maar geen woord oor ʼn vrou nie. Daarby ʼn foto van ʼn middeljarige man met ʼn pak klere en ʼn dikraambril. ʼn Regte nerd, het sy haarself voorgestel. Sy vat aan nog ʼn merker.

Hallo jy. Vandag moet ek net met iemand praat. Iemand wat nie die mense rondom my ken nie en dus nie ʼn gevaar vir lekkasies inhou nie.

Sy lang vertelling het deernis in haar gewek en haar antwoord het diep uit haar siel gekom. Daarna het persoonlike posstukke mekaar vinniger opgevolg totdat daar daagliks minstens een was, al was dit net om te sê: Hallo, dit gaan goed.

Sy blaai verder, stop by nommer 163 en glimlag gelukkig. Die dag toe sy besef het sy is verlief. Sy wou haar blydskap oor goeie nuus met iemand deel; toe skryf sy vir hom.

As ek vroeër geweet het, het ek kom kuier, het hy geantwoord.

Nou kom dan.

Jammer, erg besig. efijlou

ʼn Traan drup op die bladsy. Die niksseggende letters spel lief jou. Sy het daardie nag met die gedrukte kopie onder haar kopkussing geslaap. Die eerste man wat dit vir haar gesê het, is dit werd om oor te droom. Daarna het hulle e-posse meer intiem geraak, terwyl die projek wat soos ʼn sneltrein op die laaste stasie afstorm.

ʼn Maand later was hy daar. Sy was in ekstase, het hom na al haar gunstelingplekke geneem en die hele Kaap vol rondgery. In ʼn pienk gastehuis in Kleinmond het hy vir haar ʼn stel ringe belowe en het sy haar maagdelikheid met hom gedeel.

Later het hy haar ook as eregas na die gala-aand wat daarop sou volg genooi. “Die een wat eintlik al die eer toekom,” het hy haar oral voorgestel. “Hoor hoe jok hy,” het sy telkens geantwoord, maar in haar binneste geblom. Laataand het hy ʼn bos rooi rose en ʼn bottel Dom Perignon onder luide applous aan haar oorhandig voor hulle daar weg is. In haar hotelkamer het hy haar hand in syne gevat. Sy het gewag vir die ring.

“Liefste, ek het ʼn probleem. My vrou wil nie skei nie en ek kan nie van jou verwag om te lewe op hier en daar se gesteelde uurtjies nie.”

Sy kon haar trane nie keer nie. “Beteken dit alles is verby tussen ons,” het sy gesnik.

“Ongelukkig, ja.”

Sy kon nie glo wat sy hoor nie en geweet sy moet iets doen, maar nie wat nie. “Lamsak!” het sy hom toegesnou, “as jy wil trou, sal jy ʼn manier vind.” Sy het opgespring uitgestorm en ʼn Uber gebel. Op pad huis toe het sy drie keer haar luiende foon doodgedruk en dit daarna afgeskakel.

Elmien proe weer aan haar tee. Dis koud. Vies gooi sy dit oor ‘n potplant uit. Hy het weer gebel en e-posse gestuur, maar sy het nie geantwoord nie. Haar hart was nie gebreek nie, dit was flenters. Sy het letterlik nagte om gehuil. Die huil het intussen verdwyn, so ook die oproepe en e-posse, maar die donker swart gat is terug. Die swart gat waarin sy wil afsak.

Sy gaan weer in om die beker in die kombuis neer te sit. In die verbygaan merk sy daar is ʼn nuwe e-pos. Sy haas haar terug rekenaar toe. Dit kan dalk iemand wees wat op ʼn kortverhaal gereageer het. Sy snak na haar asem toe sy sien van wie die e-pos afkomstig is. Nee, sy gaan dit nie lees nie. Op die punt om dit ui te wis, van haar oog die eerste sin.

Moet groor asseblief nie delete nie, ek is Suzette (Vermeulen) Forster. Sy besluit om verder te lees. Pa se vingers is deesdae te lomp om te tik, toe vra hy ek moet vir jou skryf en sê hy wil jou weer sien. Hy wil ook om verskoning vra omdat hy daardie aand vir jou gejok het oor die egskeiding. Hy en ma was toe al jare lank nie meer getroud nie. Hy het dit net as verskoning gebruik omdat hy geglo het jy sal die ware een nie aanvaar nie. Sien, hy het daardie oggend gehoor hy het MNS en het besluit hy kan nie van jou verwag om onder daardie omstandighede met hom te trou nie. Hy wou eerder sien dat jy ʼn normale lewe lei en kinders sal hê, ensovoorts. Toe jok die pestilensie vir jou. Grrr.

Weer sien? Sodat hy haar nog ʼn keer kan los? No flippen ways.

Dan bly jy in die swart gat, berispe haar gewete haar.

Sy lees verder.

Die volgende is van my af.

Pa, praat elke dag oor jou. Ek sê jou hy is steeds lief vir jou verlang hom siek. Gaan asseblief na hom toe, en jy sal nooit gebrek hê nie.

Suzette.

Heel onder staan sent from my iPhone.

Elmien huil hardop toe sy klik op ‘Reply’. Ek wil nie sy geld of besitting hê nie!!! Ek sou hom destyds gevat het al was hy ook in ʼn flippen rolstoel en sonder ʼn sent. Sy klik op stuur, staar afwagtend na die rekenaarskerm. Gaan haar e-pos enige reaksie gaan uitlok, indien wel, hoe gou?

Dit voel soos ure wat sy met opgehoue asem sit tot daar weer ʼn e-pos inkom.

Hy wag vir jou. Sê daar is ʼn verrassing by ʼn kuierplek. Die naam klink soos koffie.

Elmien hyg na haar asem toe sy by Mugg & Bean instorm. Hy’s nie daar nie! Hy het tog genoem van koffie. Dan bekyk sy die name: Wiener Mischung, French roast, House blend, Mocca Java.

JAVA!

Sy spring om. Hardloop Java toe.

“Waar’s hy?” vra sy hygend vir Ian die eienaar.

“Weg.” Ian gee ʼn glas aan. “Hy het ʼn dubbel Jack en ʼn nota vir jou gelos.”

“Gee!”

“Drink eers.”

Sy sluk dit weg en vat die nota.

Dink aan iets rooi.

Die hotel waar hulle geëet het! Met ʼn “Cheers, Ian,” draf sy om die hoek.

Haar asemhaling jaag toe sy die trappies na die stoep uitklim. Bo-op dieselfde hoektafel lê ʼn rooi angelier met ʼn nota daaronder. “Goeie idee, maar die rooi is iets van jou.”

Lipstiffie! Die soen! Sy spring om en hardloop steeg toe, verby die restourante Kauai en Bird, steek dan vas voor Cage. Kyk na binne en sien ʼn krom man se rug en ʼn loopraam. Die jong vrou oorkant hom knik vir haar. “JJ!” gil sy toe hy opstaan en sy hom herken.

LAPA wen ’n Tinteltong Toekenning!

Ek is vandag trots om lid van die LAPA-familie te wees! 

Op 21 Februarie, Internasionale Moedertaaldag, is LAPA Uitgewers vereer met ’n Tinteltong Toekenning as die uitgewer wat Afrikaans bevorder.

[image error]

Van links na regs: Ian Dennewill, Izak de Vries, Sylvia de Wet en Sumarie Erasmus van LAPA, met Gerhard van Huyssteen, ’n lid van die ATKV se direksie. Van Huyssteen was ook die gasspreker by die toekenningsgeleentheid.

Die prys is toegeken deur AfriVriendelik, ’n filiaal van AfriForum.

AfriVriendelik het die kortlyste bekendgemaak waarna die publiek ’n geleentheid gehad het om vir hulle gunsteling te stem.

LAPA is besonder trots op die toekenning en is dankbaar dat AfriVriendelik ons werk raakgesien het, ook dat die publiek vir ons gestem het.

Ons luister na ons lesers!

Persvrystelling LAPA

 

 

 

Depressie: Is oorwinning vir almal moontlik?

[image error]Hulle sê mos mens kan jou vriende kies, maar nie jou familie nie. Hulle moet jy maar aanvaar en die beste van die saak maak. As jy gelukkig is, kan hulle ook jou vriende wees. Indien nie, kan jy óf die bande verbreek en jou lewe lank skuldig voel (en baie goeie dinge misloop), óf jou mense aanvaar soos hulle is en leer liefkry soos hulle is.

Depressie is vir party van ons soos daardie spreekwoordelike broer in die tronk. Niemand kies dit nie. Maar ontslae raak? Nie so maklik nie.

Natuurlik is daar die gelukkiges wat depressief raak, die regte medikasie kry en siedaar – binne ‘n paar maande is alles weer reg en die monster vir ewig oorwin. Vir baie  mense het depressie egter ‘n lewenswyse geword.

Nou het jy – soos met alles in die lewe – verskeie keuses. Dra jy dit alleen of deel jy dit met spesiale mense? Aanvaar jy dit, drink jou pille en gaan voort met jou lewe, so goed soos jy kan? En as dit sleg gaan, vat jy dit maar en hoop vir beter dae vorentoe? Bly jy in ontkenning en elke dan en wan los jy weer die pille – en beland mettertyd weer in die put? Of bly veg jy daarteen? Is jy hatig en woedend oor jou lot? Word jy ‘n onaangename mens? (Dis hoeka nie moeilik om onaangenaam te wees as jy depressief voel nie.) Of omarm jy jou ellende, word jy ‘n smartvraat wat tydig en ontydig vir almal vertel hoe ellendig jou lewe is? Probeer jy jou lot blymoedig dra en steek vir almal weg hoe swaar jy eintlik kry?

Êrens tussen hierdie uiterstes lê die opsie wat vir my die sinvolste is. Hierdie opsie het twee elemente wat na teenoorgesteldes kan lyk: aanvaarding en aanval (LW. aanval en nie verdediging nie.)

Aanvaarding hoef definitief nie oorgawe te wees nie. Nee, gaan lê gaan ons nie. Aanvaarding kan bloot ‘n verstandsbesluit behels dat hierdie ding waarskynlik nie uit sy eie gaan weggaan nie en dat skop en skree nie gaan help nie. Hieruit vloei voort dat jy kan aanvaar, maar aanhou veg. En dan kan jy begin slim veg. Geen krisisbestuur meer nie, nie net vure doodslaan wanneer dit sleg gaan nie. Nie blote verdediging nie, maar aanval. Nou kan jy planne begin maak, jou strategie vir die aanval uitwerk. En as jy jou strategie verfyn volgens jou eie behoeftes en getrou daarby hou, kan jy voluit en vredig leef ten spyte van depressie.

Bitter min van ons in die greep van ware depressie (nie net ‘n blou of selfs swart bui nie), is egter tot aanval in staat. Hieruit vloei voort dat ons moet veg solank dit goed (of relatief goed)  met ons gaan. Ja, ek weet, mens is geneig om wanneer dit goed gaan, maar net dankbaar jou lewe te lei en te (probeer) vergeet van depressie. Dis egter juis dan dat hy jou so maklik weer ongemerk bekruip en voor jy jou kom kry, is jy weer terug in die gat.

Ek reken die kuns is dus om te probeer proaktief wees wanneer die oukei gaan. Vir elke persoon sal dit ‘n unieke reis wees. Ons is individue met verskillende swak- en sterkpunte, verskillende behoeftes. Dikwels weet ons nie eens wat hulle is nie. Depressie kan die begin wees van ‘n reis na selfontdekking, want sonder kennis oor jouself kan jy nie doeltreffend veg nie.

Gaan dit vandag oukei? Komaan, dan is dit die kans vir planne maak. Wat kan jy doen om daardie afwaartse skuif te voorkom? Die pille wat jy so graag wil los, dalk maar aanhou drink? Dalk maar aanhou gaan na die duur terapeut? Gesonder eet? Begin stap? Werk aan jou tydsbestuur en streshantering? Of iets heeltemal anders wat vir jou van toepassing is?

Gaan dit op die oomblik maar sleg? Dan is dit die tyd vir krisisbestuur, vir verdediging. Medikasie, terapie en oefening, die towerkombinasie. En sodra jy jou kop kan lig, begin jy aan die aanval beplan.

Nee, aanvaar beteken nie oorgee nie. Aanvaar beteken inderdaad om jou vyand te leer ken en jou planne reg te kry. En dan uit te voer.

 

 

Wenners van LAPA se Jeugromankompetisie 2017 aangewys

[image error]Twee gesoute gunstelinge, ’n opwindende nuwe stem wat deur die ATKV-Skryfskool geslyp is… dus drie wenverhale wat jong lesers se asem gaan wegslaan.

Die wenners van LAPA se Jeugromankompetisie vir 2017 is pas bekend gemaak, en aanhangers van dié genre kan uitsien na drie uitsonderlike wenverhale wat later vanjaar die rakke gaan tref.

Die eerste plek gaan vanjaar aan Jan Vermeulen vir Oopmond, die verhaal van Madelaine Taaibosch wat sewe maande ná haar hartoorplanting begin vermoed die nuwe hart wat in haar borskas klop, is ’n gebroke hart. Hoewel die dokters haar verseker daar is niks met die skenkerhart verkeerd nie, begin sy vreemde dinge sien – dinge uit die verlede en in die toekoms. Die skrywer vervleg verskillende intriges meesterlik in ’n storie wat wys hoe harte mekaar selfs oor eeue heen kan vind. Vermeulen was ook in 2015 die wenner van hierdie kompetisie met Asem, en is voorheen al twee maal met die Sanlamprys (goud in 2000 en silwer in 2017), die M.E.R.-prys, die Scheepersprys en ’n ATKV-kinderboektoekenning bekroon. In Maart verskyn Vermeulen se krimi, Die vyfde Aspoester, ook by LAPA.

In die tweede plek is Zelda Bezuidenhout met haar debuut-jeugverhaal, As mens geluk kon eet, ’n heerlike grootwordverhaal vol deernis en humor oor Arnelia wat in haar graadnegejaar vasbeslote is om ’n nuwe begin by haar nuwe skool te maak. Ondanks ’n wankelrige begin maak sy kort voor lank nuwe vriende saam met wie sy ’n kostrok by die skool begin, sy kry die hoofrol in die skool se musical, verloor haar hart op ’n ou met ’n skewe James Franco-glimlag, en vind meer uit oor haar afwesige pa. Die beoordelaars noem hierdie opwindende debuutroman ’n “eerlike, vars, onopgesmukte storie wat jou telkens hardop laat lag”.

Bezuidenhout is van Parys, in die Vrystaat, maar sy het in 2017 ingeskryf by die ATKV-Skryfskool aan die Noordwes Universiteit te Potchefstroom. Sy vertel self:

Die Skryfskool was vir my ’n persoonlike waterskeiding. Dit was net vyf dae lank, maar ek het soveel gesoute en beginnerskrywers met hope talent daar ontmoet. Ek het nie net geleer hoe die skryfproses werk nie, maar ook hoe die uitgewersbedryf in Suid-Afrika aanmekaarsit. Om die teekan, kon ek skouers skuur met mense soos Prof. Hans du Plessis, kinderboek-grootgees Prof. Franci Greyling, gesoute joernalis/skrywer Carla van der Spuy en die broer-en-suster skrywers Fanie Viljoen en Cecilia Steyn. Fanie het een of twee werksessies met ons groepie van vier aspirant-jeugboekskrywers gelei. Aan die einde van die week, het ek van sy boeke gekoop en gevra of hy vir my iets voorin sal skryf. In sy boek Pleisters vir die Dooies het hy vir my hierdie woorde geskryf: “Jy gaan beslis publiseer.”  Ek het besluit om hom te glo en het eenvoudig aangehou skryf aan die werk wat ek vir die Skryfskool gestuur het. Twee maande later was dit ’n boek, en dis hoe As mens geluk kon eet die lig gesien het. Deur dit in te skryf vir ’n kompetisie, wou ek eintlik net seker maak iemand lees dit voordat dit later op ’n “slush pile” begin ontbind. Ek het nie in my wildste drome gedink ek sal ’n prys daarmee wen nie.

 

Nanette van Rooyen palm vanjaar die derde plek in met haar jeugroman Die sewentiende veer, ’n delikate verhaal oor twee tieners wie se lewens verstrengel raak. Aan die een kant is daar Lara wat in haar vrye tyd by ’n tatoeëersalon werk, uit ’n ietwat disfunksionele gesin kom, en wonder oor die pa wat sy nooit gehad het nie. Aan die ander kant is daar Alex wat uit ’n kinderhuis kom, ’n vreemde fassinasie met uile het en lyk asof hy Lara agtervolg. Die keerpunt in die verhaal is sestien hartroerende briewe wat Lara in ’n ou hoededoos op haar ma se kas ontdek en wat haar op ’n ontdekkingstog na haar verlede lei. As skrywer het Van Rooyen geen bekendstelling nodig nie. Sy het in 2011 die LAPA Jeugromankompetisie gewen met Ek was hier, haar kortverhaaldebuut Om te vlerk (2002) is met die RAU-Mardene Marais-prys bekroon, en sy is die skrywer van verskeie kinderboeke asook die volwasse roman Chinchilla.

Die LAPA Jeugromankompetisie is vanjaar vir die derde keer aangebied en met ’n fantastiese oes van 90 inskrywings moes die beoordelaars hul storie deeglik ken. Prysgeld van altesaam R50 000 was vanjaar op die spel: R25 00 vir die eerste plek, R15 000 vir die tweede plek en R10 000 vir die derde plek. Die drie wenverhale word later vanjaar deur LAPA gepubliseer.

Persvrystelling van LAPA

Die waarde van ‘n drukkie

[image error]Ek het – soos seker baie van my tydgenote – nie met drukkies grootgeword nie. Nog minder met openlike verklarings van liefde tussen familie of vriende. Maar wel met die soen-op-die-mond-gewoonte. Nogal ʼn vreemde teenstelling, as mens mooi daaroor dink.

Vandag werk dinge natuurlik meestal andersom. Mondsoene word in my kringe deesdae vir die geliefde gereserveer, of dalk vir ouer familie wat nog in die gewoonte is en dalk kan aanstoot neem as dinge nou skielik verander. Eintlik is dit so ʼn intieme handeling dat ek my amper nie ʼn tyd kan voorstel toe dit algemeen was tussen al wat leef en beef nie. Dink net aan die kieme … J Om nie eens van die snorre en baarde te praat nie. Mens hoef maar net bietjie rond te vra en jy hoor vele stories van kinders wat (vir hulle) grillerige ooms of tantes moes soen. Persoonlik het ek ‘n paar storietjies wat ek dalk nie hier moet deel nie. J Die meeste van hulle behels ‘n skaam dogtertjie en volwasse manlike familielede – of selfs ‘n skaam vrou en manlike familielede.

Deesdae is baie Afrikaanse mense ook entoesiastiese lede van die drukkiekultuur. Self het ek besonder goed – geleidelik oor jare heen – hierby aangepas. Ek dink dit het vir my veral (dalk onbewustelik) gegaan oor die vermyding van einste daardie soenery. Mens het as’t ware iets anders om aan te bied in die plek van die mondsoen. En die feit dat daar soveel omstandighede is waar ‘n drukkie meer kan sê as woorde. Veral in hartseer situasies waar jy eintlik nie woorde het nie, of pynlik bewus is van die ontoereikendheid – en selfs potensiële skadelikheid – van woorde.

Dat aanraking vir die  mens ‘n natuurlike en noodsaaklike ding is, is eintlik heel logies. Ons vel is ons grootste orgaan en ons heel eerste kennismaking met die wêreld geskied via die vel. Navorsing oor die invloed van aanraking of die afwesigheid daarvan op apies en op mensbabas in kinderhuise, is goed bekend. Ek dink niemand sal stry dat dit vir ‘n nuwe ma (en deesdae word die pa’s ook die vryheid gegun) die natuurlikste ding op aarde is om haar baba vas te hou en te vertroetel nie. Borsvoeding pas natuurlik perfek hierby in, maar natuurlik kan ‘n ma ook die baba vashou terwyl hy bottel drink. Dis net soveel makliker om hom te los en solank met iets anders aan te gaan.

Die sosiale norme van samelewings verskil natuurlik, ook wat aanraking betref. Groot dele van die Westerse wêreld het ‘n baie vyandelike omgewing vir spontane aanraking geraak. Alte maklik kan ‘n onskuldige drukkie in die verkeerde konteks as seksueel geïnterpreteer word. Mens hoor van skole in Amerika en ook al in SA waar drukkies verbied is, om onvanpaste vryerasies en ook seksuele molestering of teistering te probeer voorkom.

Baie van ons is dan ook onseker wanneer wat nou eintlik korrek is. Moet ek soen? Moet ek handgee? Moet ek druk? Wangsoene? Hoeveel? Lugsoene? In verskillende kulture en verskillende situasies is die antwoord natuurlik verskillend,

Soen of nie soen nie in verskillende kulture  http://www.iorworld.com/to-kiss-or-not-to-kiss-pages-224.php

http://en.wikipedia.org/wiki/Hug

[image error]A hug, sometimes in association with a kiss, is a form of nonverbal communication. Depending on culture, context and relationship, a hug can indicate familiarity, love, affection, friendship, brotherhood or sympathy.[1] A hug can indicate support, comfort, and consolation, particularly where words are insufficient. A hug usually demonstrates affection and emotional warmth, sometimes arising from joy or happiness at meeting someone or seeing someone long-absent. A non-reciprocal hug may demonstrate a relational problem. A hug can range from a brief one-second squeeze, with the arms not fully around the partner, to an extended holding. The length of a hug in any situation is socially and culturally determined. In the case of lovers, and occasionally others, the hips may also be pressed together.

Unlike some other types of physical contact, a hug can be practiced publicly and privately without stigma in many countries, religions and cultures, within families, and also across age and gender lines,[citation needed] but is generally an indication that people are familiar with each other. Moving from a handshake (or touch-free) relationship to a hug relationship is a sign of a new friendship[citation needed].

http://af.wikipedia.org/wiki/Drukkie

’n Drukkie is ’n vorm van fisieke intimiteit, waar ’n mens gewoonlik jou arms om die ander persoon se nek, rug of middeltjie vou; indien meer as twee mense betrokke is, staan dit bekend as ’n bondeldrukkie/groepdrukkie (group hug). Soos met ’n soen, oogkontak of ander gebare val ’n drukkie ook onder nieverbale kommunikasie. Afhangende van die kultuur, konteks of verhouding kan ’n drukkie gemeensaamheid, liefde, geneentheid of vriendskaplikheid uitdruk. [1] Die een mens kan die ander ’n drukkie gee om vertroosting, ondersteuning of samehorigheid te bied. ’n Drukkie kan ook ’n uitdrukking van emosionele warmte wees, wat partykeer uit vreugde of geluk vir iemand anders se onthalwe voortspruit. Soms kan drukkies ook romanties van aard wees.

Anders as sekere ander vorme van fisieke intimiteit, waar twee of meer mense gesamentlik betrokke is, kan ’n drukkie in die openbaar en in die privaatheid gegee word sonder enige veroordeling in baie lande, gelowe en kulture, binne gesinsverband of tussen ouderdoms- en geslagsgroepe. Dit bly oor die algemeen ’n aanduiding dat die persone met mekaar bekend is. ’n Onverwagse drukkie kan moontlik beskou word as ’n binnedring van ’n mens se persoonlike ruimte, maar as dit wederkerig en gemoedelik aanvaar word, is dit ’n teken dat dit verwelkom word.

http://www.wikihow.com/Hug

Hugs are a great way to express affection. Hugging shows that you care about a person and that you support that person through good times and bad. However, you want to hug your crush or your lover differently than you hug a friend or family member. Read on for some tips on the best ways to hug the people that you care about very, very much.

http://www.mindbodygreen.com/0-5756/10-Reasons-Why-We-Need-at-Least-8-Hugs-a-Day.html

The nurturing touch of a hug builds trust and a sense of safety. This helps with open and honest communication.

‘n Drukkie op die regte tyd help om vertroue en ‘n gevoel van sekuriteit te bou en  bevorder  kommunikasie.

Hugs can instantly boost oxytocin levels, which heal feelings of loneliness, isolation, and anger.

Daar is heelwat navorsing wat daarop dui dat drukkies allerlei gawe fisieke effekte het, soos om die oksitosien- en serontonienvlakke (belangrike goedvoelhormone) te verhoog. Goeie vlakke hiervan laat ons lekkerder voel en kan help om ‘n donker bui te verdryf of te verlig.

Holding a hug for an extended time lifts one’s serotonin levels, elevating mood and creating happiness.

Hugging boosts self-esteem. From the time we’re born our family’s touch shows us that we’re loved and special. The associations of self-worth and tactile sensations from our early years are still imbedded in our nervous system as adults. The cuddles we received from our Mom and Dad while growing up remain imprinted at a cellular level, and hugs remind us at a somatic level of that. Hugs, therefore, connect us to our ability to self love.

‘n Drukkie is goed vir die selfbeeld. Op ‘n diep vlak voel  mens waarskynlik jy kan darem nie so onwaardig/dom/dik/whatever wees soos jy soms dink as iemand bereid is om jou so aan te raak nie. Ons behou (hopelik) as volwassenes die positiewe assosiasies wat aanraking vir ons as kleintjies ingehou het.

Hugging relaxes muscles. Hugs release tension in the body. Hugs can take away pain; they soothe aches by increasing circulation into the soft tissues.

‘n  Drukkie help mens ontspan, die stywe spiere verslap en die pyne van bv fibromialgie kan blykbaar verbeter.

Hugs teach us how to give and receive. There is equal value in receiving and being receptive to warmth, as to giving and sharing. Hugs educate us how love flows both ways.

Drukkies gee ons praktiese geleentheid vir gee sowel as ontvang. Die uitdeler word net so positief beïnvloed soos die ontvanger.

The energy exchange between the people hugging is an investment in the relationship. It encourages empathy and understanding.

‘n Drukkie op die regte tyd kan wys mens gee regtig om, die betrokke verhouding is vir jou belangrik, die persoon is vir jou van waarde.

Aanraking:

http://drbenkim.com/articles-healing-touch.html

Voordele vir babas, babas in kinderhuise/hospitale, fibromilagia, Alzheimer’s.

http://www.psychologytoday.com/articles/201302/the-power-touch

In fact, when we’re the ones initiating contact, we may reap all the same benefits as those we’re touching. For example, Field’s research has revealed that a person giving a massage experiences as great a reduction in stress hormones as the person on the receiving end. “Studies have shown that a person giving a hug gets just as much benefit as a person being hugged,” she adds.

We begin receiving tactile signals even before birth, as the vibration of our mother’s heartbeat is amplified by amniotic fluid. No wonder then that touch plays a critical role in parent-child relationships from the start: “It’s an essential channel of communication with caregivers for a child,” says San Diego State University School of Communication emeritus professor Peter Andersen, author of Nonverbal Communication: Forms and Functions.

  http://edition.cnn.com/2011/HEALTH/01/05/touching.makes.you.healthier.health/

 

 

 

 

2017: Die oppe en die affe

Sommer ‘n klompie random gedagtes, in geen spesifieke volgorde nie. Net vir ingeval dit vir iemand iets kan beteken, nie om te wys hoe oulik ek is nie. Want ek is nie. Ek is ‘n soekende siel wat hard probeer sin maak uit die lewe.

My alreeds leë nes het emosioneel gesproke nog leër geword. Dit was miskien die moeilikste ding van die jaar. ‘n Troue plus ‘n tesis het sy tol geëis. Maar ek is vasberade om nie ‘n needy ma te wees nie. Al bars dit.
Twee familielede ‘n maand uitmekaar verloor. Albei skokkend onverwags. Intens bewus van verganklikheid en die tydelikheid van alles en almal.
Die gevaar van selfbejammering deeglik besef. Siestog, arme ek sonder kleinkinders – en met geen kind in die land nie. Maklikste manier om jouself die afgrond in te stuur.
Die krag van dankbaarheid. Al moet jy dit forseer. Tree vir tree soggens terwyl die lyf én die gees nog in die bed wil lê en hulself jammer kry: Dan-kie-dan-kie-dan-kie …
Die gevoel van buite beheer wees wat angs meebring. Skrikwekkend.
Die genade van die regte medikasie.
Die genade om te sien my besluit om voorlopig op romanses te konsentreer, was die [image error]korrekte een. Die skryf en publikasie van ‘n paar plesierige liefdesverhaaltjies met lieflike, feilbare helde (feilbaar, maar steeds beeldskoon).
Die geleentheid van Lapa om verskillende lengtes verhale te skryf (novelle vir tydskrif, kort romanse vir Romanza Singles en lang SuperRomanza). Dit kom neer daarop om teen verskillende tempo’s elke keer die held en heldin GELOOFWAARDIG by mekaar uit te bring. Jy kan nie die storie bloot vroeër of later afsny nie. Die storie moet sy natuurlike loop neem en tot ‘n bevredigende einde kom teen die regte woordtelling. Nie so maklik nie.
Die voorreg om elke keer ‘n lieflike held te skep, heerlik op hom verlief te raak – en te weet my ware held is steeds fiks en gesond en kom saans steeds getrou huis toe.
Die lekkerte van ‘n bundeltjie met drie van my ouer romanses in een.
My geliefde Springsteen het voortgegaan om nuwe uitdagings die hoof te bied en [image error]my te inspireer. Die grasie waarmee hy sy solo-vertonings op Broadway hanteer het my laat voel ek kan dan seker my ou klein stappies vorentoe ook aangryp.
Een hiervan was die optree as onderhoudsvoerder by ‘n ander skrywer se boekbekendstelling. En volgende jaar dieselfde by die Woordfees. Met ‘n manlike skrywer wat ek nie persoonlik ken nie.
‘n Paar keer se wegsink in die dieptes van depressie. En genadiglik elke keer weer die opstaan en gryp na die lig. Mens leer die lig regtig, egtig waardeer.
Die skokkende effek wat die selfdood van Dana Snyman se verloofde op my gehad het. (Ek ken nie vir hom of haar persoonlik nie, maar ek ken sy skryfwerk goed.) Dit het my laat wonder oor die effek van ander mense se selfdood op depressievegters in die algemeen. Ek vermoed dit word heeltemal onderskat.
My leesprojek in die hospitaal het ‘n paar oppe en heelwat affe gehad. Dis nie so maklik om tweeuur op ‘n somermiddag aan te tree as niemand jou kontroleer nie, niemand jou toejuig nie en niemand ekstaties reageer op jou storietjie nie. (Die kinders is dikwels so getraumatiseer dat hulle min reaksie toon.) ‘n Blinkigheidjie in die ogies, ‘n skelm glimlag is dikwels my enigste beloning. Maar dan is daar die enetjie wat skaterlag vir die storie en die enetjie wie se ma entoesiasties vir hom die Xhosa-woorde sê as ek die prentjies wys.
‘n Klein stukkie van die wêreld in ‘n staatshospitaal het voor my oopgegaan. Dis ‘n harde wêreld met baie moeë ma’s wat dae en weke langs hul kinders se bed omwag op die wiele om stadig te draai. Sonder iets om te doen, dikwels sonder enige ondersteuningsisteem.
My en ‘n vriendin se voorleesprojek by twee speelskole in die township het gemengde vreugde gebring. Die kinders is versorg en vrolik en gretig vir stories. Maar o, vandag se kiddies is woelig!
My werk met graad R-kleintjies wat agter is, het my hart gebreek. En my die gesig van ‘n skool in die township gewys. Daar is goeie en slegte kante aan daardie gesig. Daar is veral baie blink ogies wat aandag soek, liefde soek, stimulasie soek. Daar is talle kleintjies wat net met intensiewe begeleiding (miskien) suksesvol deur hulle skooljare gaan kom. Ek is glad nie seker ek het ‘n betekenisvolle verskil gemaak nie. Maar ten minste het hulle ‘n uur per week se liefdevolle aandag en stimulasie gekry, al is dit ‘n druppel in ‘n groot, groot see.

AS JY IN DIE PAARL WOON EN NET DIE KLEINSTE BEGEERTE HET OM IEWERS VIR ‘N KIND IETS TE BETEKEN, KONTAK MY ASB. OOR HIERDIE VRYWILLIGERSWERK. Hoe meer ons is, hoe ‘n groter verskil kan ons maak.

My betrokkenheid by Paarl Homeless Cats het nog ‘n nuwe wêreld vir my oopgemaak. Ja, daar is mense wat hulle tyd (en geld) opoffer om katte wat niemand wil hê nie, te versorg, met moeite te vang en te laat steriliseer. Daar is mense wat wilde babakatte foster en makmaak en vir hulle huise soek. Daar is goeie siele by besighede wat rondloperkatte voer en ons kontak vir die vang en die steri. Ja, daar is ‘n veearts wat dikwels ‘n Saterdag opoffer om katte teen die minimumkoste te “doen.”
Onvermydelik het ek ontdek my hart het plek vir nog katte. Die huis en die erf ook. [image error]Die swart-en-wit orkaantjie het ek uitgesoek en makgespeel. Die tabby-en-wit lady wat letterlik op death row was, het eenvoudig net weer en weer oor ons pad gekom. Ons kan steeds nie glo niemand wou haar hê nie.
In Junie was daar die afskeid van ons geliefde Hilde. Amper tien jaar se lief en leed. [image error]Vyf jaar se saamleef met die wete van die onvermydelike einde. Die afskeid – die prys van die liefde. (En die professionele deernis van die veearts en sy mense.)
‘n Maandlange reis deur Australië aan die sy van (of eintlik so ‘n tree of twee agter) [image error]my onvermoeibare, rotsvaste, kalm man. Ja, dis ‘n vreeslike vervelige land. Maar dis ook vol skoonheid en lieflike mense. Dit was vermoeiend, maar kosbaar. (En die storie van die tand het reeds sy weg gevind in twee publikasies.)
Die insluit van my storie Nagmusiek in ‘n bundel met kortverhale uit rooirose het my nie ryk gemaak nie, maar baie plesier verskaf. Die dagboek van LAPA met twee (baie kort!) aanhalings van my werk, was ook ‘n lekker verrassing.
En toe kom die liewe Lea. Vermoedelik tien jaar oud, gewoond aan min aandag en [image error]stimulasie en liefde, sag en gedwee. En sy vee ons voete onder ons uit. Sy floreer – en ons floreer. Sy mag dalk selfs die hoogtepunt van die jaar wees.
Die konsep van rou kos vir jou hond kom toe onverwags weer oor my pad, na ek tien jaar gelede al daarvan oortuig was, maar nie kans gesien het vir die moeite en die gemors nie. Nou eet Lea Doggobone se voorafbereide, gebalanseerde rou kos. En sy floreer. En dis goedkoper as die veeartskos wat ek die laaste tyd vir Hilde gegee het en waarop ek nie regtig enige verbetering gesien het nie.
Saam met Lea en die katte het die wete gekom dat ek nie reg is vir afskaal en kleiner gaan nie. Of die lyf gaan byhou, sal ons maar moet sien. Maar die gees floreer.
En dan was dit natuurlik die jaar van die droogte. As Karoo-kind is die konsep om spaarsaam met water te werk, nie vir my vreemd nie. Maar nou funksioneer ons op ‘n heel ander vlak. Elke druppel tel. En ons kom agter mens kan baie goed so leef. Die skrikwekkende situasie het ook sy positiewe kant: dankbaarheid vir wat ons nog altyd as vanselfsprekend aanvaar het, ‘n nuwe bewustheid van die broosheid van ons aarde en hoe ons haar verniel.

Nou is ek moeg. Daar was nog kleiner vreugdes en smarte. Maar my oorheersende ervaring is een van dankbaarheid en die gevoel dat die winste tog meer was as die verliese.