Alta Cloete's Blog: www.altacloete.wordpress.com, page 20

Kortverhaal: Die handsak

[image error] Die handsak het in Huisgenoot van 5 November 2009 verskyn en het ontstaan uit ‘n glipsie met ‘n handsak wat ek regtig gehad het. Deur die genade het niemand my betrap nie, nie eens ‘n mooi, gawe man soos in die storie nie. Ek het eenvoudig by die wag verbygesluip terug die winkel in en die handsak weer mooi op sy plekkie gaan hang. Ek raak sommer weer kortasem as ek daaraan dink …

Die ouma en die blikbrein

[image error] Die ouma en die blikbrein het in die Huisgenoot van 3 Desember 2009 verskyn. Dit was in die goeie ou dae toe ek nog gedink het sewentig is oud – intussen het ek dit na negentig verhoog.

Kortverhaal: Nag van hoop

[image error]Nag van hoop het in die Huisgenoot van 9 September 2010 verskyn. Ek onthou ons was met ‘n Australiese vroueboer wat ‘n wêreldreis gewen het, in Swellendam se omgewing. Dit was ongelooflik warm en anderkant die berg het dit gebrand. En daar was wel ‘n mooi jong man wat koeldrank gekoop het …

Kortverhaal: ʼn Ma se beste

[image error]Ek kan om my lewe te red nie presies onthou waar hierdie storie sy oorsprong gehad het nie. Miskien maar net by die gedagte dat ʼn mens niks meer as jou beste vir jou kinders kan doen nie. Dit het in die Huisgenoot van 11 Mei 2006 verskyn. Nou klink dit vir my ‘n bietjie melodramaties en intussen moes ek noodgedwonge afleer om in die eerste persoon te skryf. Dit kom ook uit die goeie ou dae toe tydskrifte veel langer en ernstiger stories geplaas het. Ek wonder ook of moderne jongmense nog sal reageer soos dié in my storie van ‘n skrale veertien jaar gelede.

Die laatmiddagson hang in goue gerwe in die ruimtes van die ou klipkerk. Die afwagting bewe saam met die stofdeeltjies in die sonstrepe. Hier en daar kug ‘n gas gedemp. Almal wat iets is in die klein gemeenskap — of dink hulle is iets — is hier vir die troue van die jaar.

Annie, enigste ooilam van die skatryk wolboer Gawie van Rooyen, het teen alle sinnigheid van haar ouers haar hart gesit op die bankklerk met die stywe broekies en die Elvis-haarstyl. Behalwe die brullende motorfiets en gehawende kitaar het die mannetjie niks om tot die familie se skatte toe te voeg nie.

Aan die wol-oplewing en Suid-Afrika se “witgoud” wat aan sy aanstaande skoonfamilie hul aansienlike welvaart besorg het, het Ferdinand Richter weinig erg. Hy leef in die droom van wêreldroem as sanger.

Ná baie trawasies het Gawie sy ontstemde vrou oorreed om maar bes te gee. Hy is nie verniet bekend as Gawe Gawie nie; ‘n sagsinnige man is hy. Anna is die een met die ysterwil; dis ‘n wonder dat hy haar tot bedaring gekry het.

“Netnou kry Annie dit nog in haar kop om die pad te vat met die mannetjie,” was Gawie se troefkaart, “en op die ou end sit sy ongekerk en dalk nog met ‘n broodjie in die oond ook. Al wat ‘n ouer kan doen, is om sy kind die mooiste troue te gee wat geld kan koop, en verder te bid en te hoop.” So het Gawie met sy sagte stem sy toornige vrou gepaai. Hy het geweet hoe om met haar te werk.

Die bruidskar kom stadig in die hoofstraat af. Die kragtige V8-enjin klop-klop onder die pienk enjinkap van die Ford. Mense kom uit hul huise om straataf te kyk; ou ooms op koel voorstoepe tuur met die hand oor die oë agterna.

Agterin die motor is die bruid gehul in massas wit kant en witter lelies. Haar oë skitter soos die piepklein diamantjie aan haar linkerhand. Dié ou speldekoppie is al wat Ferdi kon bekostig. Vir haar is dit egter meer as genoeg; hy het beswaarlik Wooden Heart deurgesing, toe was sy verlore. “… it was always you from the start …” Die sensuele rasperstem kompleet dié van The King.

Haar trourok is in die witste wit, soos dit hoort, ten spyte van die groeiende onrus in haar hart. Maar haar reisuitrusting is ‘n simfonie in rooi, ter viering van die liefde. En die slaapkleertjies is ragfyn en verleidelik. ‘n Vriendin in die Kaap moes haar voete deurloop om net die regte ietsie te kry; op dié dorpie is so iets nie te vinde nie. En ʼn bruid wil darem ook nie hê die hele distrik moet weet hoe lyk haar wittebroodpajamas nie.

Voor die kerk lig die wind die bruid se sluier die lug in, vou die lae van haar rok teen haar lyf vas. Die strooi- en blommemeisies straal in hul sagte pienk weergawes van die bruidstabberd.  Ou tante Mooi, Hollandse modemaakster van die dorp, het nagte lank gewerk aan die drie eenderse tabberds. Met duisende fyn stekies is die uitgeknipte blomme van kant aan die wye rompe geheg, die lyfies styf om die middel ingevat, die hoë halslyne kuis afgewerk.

Gawie plaas sy grofgewerkte hand ‘n oomblik oor die slanke jongmeisiehand wat op sy arm rus. Saam wag hulle in die koel halfskemer van die voorportaal met die trap wat grasieus opspiraal na die orrelgalery. Die orrelis se hande huiwer bo die note van die troumars; die gaste draai in afwagting na die deur.

Die lieflike ruiker bewe in die bruid se angstige hande; haar lippe roer asof in gebed. Maar sy weet dis te laat vir bid. “Treat me nice, treat me good … treat me like you really should …” Ferdi, o Ferdi …

Ek bêre die vooraffoto’s van die stralende bruid met ‘n suggie. Agternafoto’s was daar toe nie. Ferdi het nie opgedaag nie. My ouma Annie was toe ongekerk en met ‘n broodjie in die oond daarby.

Van kleinsdag af kon ek nie genoeg kry van die verhaal nie. Die ontbrekende brokkies het my lewendige verbeelding al jare gelede bygeborduur.

Ek is vyf en twintig, ‘n ware vrou van die nuwe millennium, met twee grade, ‘n droombetrekking, ‘n plat duur aktetas en ‘n plat, duur motor. En ‘n hart so sag soos eendedons.

“Kan ek die rok maar uithaal, Ouma?” vra ek. “En die ring?” Vroeër was my ma ook deel van die jaarlikse ritueel op die herdenking van die huwelik-wat-nooit-was-nie. Maar deesdae kyk ons mekaar nie in die oë nie, en praat soos beleefde vreemdelinge met mekaar.

Ek vou die outydse wit katoenlaken met respek terug van ouma Annie se droomrok van vyftig jaar gelede. Sy haal die ringetjie teer van sy fluweelkussinkie af en pas dit aan die knokkelrige ou ringvinger. Met die ydele gebaar van ‘n jongmeisie hou sy die hand teen die lug, kyk met gekantelde kop hoe die klein steentjie skitter.                                      Meteens is die sagte ou stem sterk en gebiedend:  “Ansa, jy en jou ma en Henry moet dié ding uitpraat. Anders gaan jy een of albei van hulle verloor.”

Ek volg die blompatrone op die romp van die bruidstabberd met my voorvinger. Die ringetjie met die piepklein diamantjie aan my linkerhand gooi klein skerfies lig na my toe terug. Dis al wat Henry my kon gee. Vir my is dit egter genoeg meer as genoeg. Maar nie vir my ma nie.

Ouma Annie sit die ring sorgsaam in sy nessie terug, vou haar hand met die bruin ouderdomsvlekkies koesterend om die boksie. “Ansa-kind, ek gaan jou vandag ‘n ding vertel wat ek nog vir g’n sterfling gesê het nie. Nie eens vir jou ma nie.”

‘n Onrustigheid fladder op die krop van my maag. Wat kan erger wees as om in die jare vyftig van die vorige eeu voor die kansel verlaat te word, en dit nog swanger ook daarby?

Ek vind uit wat erger kan wees: om agterna, gebroke en in skande, per ongeluk uit te vind jou ma — jou eie bloedma wat jy met jou lewe sou vertrou — het jou bruidegom omgekoop om sy kitaar te vat en pad te gee. In Ferdinand se geval met ‘n platekontrak by die voorste platemaatskappy. Anna was ‘n invloedryke vrou met ‘n sterk wil. Ferdinand was ‘n kunstenaar, gefrustreerd in sy muwwe kantoortjie, smagtend na sy groot deurbraak, nie seker van sy talent nie. Hy het nie ‘n kans gehad teen haar nie.

Dit word yskoud binne-in my. My ma is trots daarop dat sy na haar ouma Anna aard. As bekende advokaat is sy invloedryk, nie iemand wat teenstand duld nie. Sal sy so iets aan my doen?

“Ek sou haar nooit vergewe het nie, Ouma!” roep ek hartstogtelik uit. Maar ek sien geen wrok op die sagte ou gesig nie.

“Ek kon ook nie. Maar jare later, toe jou ma op haar beurt met die verkeerde man wou trou, het ek die verskriklike liefde en die verskriklike angs van ‘n ma begin verstaan. En as ‘n mens eers verstaan, dan kan jy begin vergewe. Maar toe was dit te laat; my ou moeder was nie meer met ons nie.”

“Ouma het geweet hulle was nie uitgeknip vir mekaar nie?” Klokslag het ek as kind die pad gevat na ouma Annie toe wanneer die ewige rusies losbreek.

“Ja, my kind, ek het geweet. En ek het jou ma laat begaan; jy weet self watter sterk wil sy het.” Ek het al die jare van hul ongelukkige huwelik saam met haar daarvoor geboet.”

Vir my was dit ‘n heuglike dag toe my ouers tot skei gekom het. Vandag kan ek hulle rustig elkeen op sy eie liefhê.

“Hoekom was Oumagrootjie so vreeslik teen dié Ferdi gekant?” Dis nou vir my lewensbelangrik om te weet. Die verhaal het eensklaps meer geword as bloot die hartseergeskiedenis van ‘n verlore liefde uit vergange se dae.

“Sy kon my nie regtig ‘n konkrete rede gee nie. Hy was natuurlik nie ryk nie, hy sou nooit ‘n boer se agterwêreld wees nie, maar dit was nie die werklike redes nie. My ma het die inherente swakheid in hom aangevoel. Sy’t gesê hy het dit nie in hom om ‘n toegewyde eggenoot en vader te wees nie.”

“Dit gee haar nog nie die reg om so ‘n vreeslike ding te doen nie.” Ek is deel van ‘n geslag wat gesteld is op sy regte.

“Dit het my jare gekos om te aanvaar sy wou net die beste vir my hê. En nog jare om te erken sy was reg oor Ferdinand se karakter.”

“Hoe weet Ouma dit?”

“Ek het al die lare sy lewe gevolg so goed ek kon. Hier ietsie gehoor, daar ‘n paar reëltjies op die sosiale bladsy van ʼn koerant, jare later weer ‘n kennis wat hom iewers raakgeloop het. Ten spyte van die platekontrak het hy dit nie in die musiekwêreld gemaak nie. Hy was nie ‘n vasbyter nie, met die eerste mislukking het hy opgegee. Rondgeval van die een verhouding ná die ander, nooit êrens vastigheid gevind nie, hom eintlik maar uiteindelik dood gedrink.”

“Hoe weet Ouma hy het nie al die jare oor Ouma getreur nie?”

“Geleentheid was daar volop, my kind, maar hy het nooit weer die drade probeer optel nie. Jare lank het ek vir hom soveel spore gelos net waar ek gaan, hy sou my doodmaklik kon opspoor.” Die ylblou oë word dof van die ou, ou hartseer.

“En toe op ‘n dag staan ek onverwags voor hom by die een of ander sosiale geleentheid. Hy het my in die gesig gekyk en weggedraai. Hy het my óf nie herken nie óf hy wou my nie herken nie. Nee, my kind, my ma se beste was inderdaad die beste vir my. Die pad saam met Ferdi sou ‘n swaarkrypad gewees het.”

Die ou hand streel sagkens oor die rooi boksie met die ringetjie. “Maar my bitterste verwyt is dat ek en my ma nooit vrede gemaak het nie. En dit moet jy nie in jou lewe laat gebeur nie. Die band tussen ‘n ma en haar dogter is ‘n ewige band, dit kan nie skeur sonder vreeslike pyn nie.”

‘n Lang rede van my sagte, stil ouma. Maar een wat vasslaan in my kop.

Ek ry reguit na my ma se huis toe. Ek sien die hele tyd my geliefde se beeld voor my. Die bos krulhare wat op die skouers hang, die baardjie, die oorring die argelose kleredrag. Al die dinge wat vir my ma onaanvaarbaar is. Meteens verstaan ek hoekom. Ek kan nie glo ek sien dit nou eers in nie.

My ma sien haar eie pa in my Henry. Sy glo hy gaan my in die steek laat soos haar ma in die steek gelaat is. Indien dan nie voor die kansel nie, dan wel op ander tye en plekke en maniere. Daar is baie resepte vir verraad.

Dis deesdae styf tussen my en my ma; ek val lomp met die deur in die huis: “Ma, Ouma sê Ferdi het haar nie uit vrye wil in die steek gelaat nie.” Ek het dadelik haar onverdeelde aandag; sy het nooit haar onbekende pa vergewe nie. “Grootouma Anna het Ferdi omgekoop. Ek sou dink die feit dat hy daarvoor geval het, was ‘n duidelike bewys dat sy reg was oor sy karakter.” Sy kyk my verstom aan. Dis min dat jy advokaat Goosen sprakeloos kry.

“Ouma sê sy het later verstaan haar ma wou net die beste vir haar hê. Ouma sê die verlies van die band met haar ma was erger as die verlies van haar kêrel.” Ek kyk my ma vas in die oë. “Ouma sê ek en Ma gaan dieselfde paadjie loop as ons nie vrede maak oor Henry nie.”

My ma se oë sak voor myne.

Ek vat my handsak om my ry te kry. “Ma, Henry is nie ‘n swakkeling soos jou pa nie.” Ek ry weg sonder om behoorlik te groet. Sy lyk onverwags broos teen die imposante ingang van haar praghuis.

Ek jaag na my geliefde toe en huil sy hemp sopnat. Hy vryf my rug, bring snesies, skink ‘n glasie wyn en luister rustig na my tirade. As my ma hom net kon ken soos ek hom ken! Sy weet nie hy weier om teen haar sin met my te trou nie, selfs saam met my te bly nie. As dit van my afgehang het, het ek lankal by hom ingetrek. Maar my Henry wil dinge reg doen, hy sê eenvoudig hy wil nie my ma nog meer skietgoed gee nie.

My Henry is ook ‘n toegewyde kunstenaar. Hy leef sober en werk hard. En hy pluk die vrugte daarvan. Mense staan deesdae tou vir sy ongewone nostalgiese tonele op verweerde hout en hy werk alreeds hard aan ‘n volgende konsep. Altyd op soek na nuwe maniere om die ou, ou dinge uit te druk.

My Henry lyk dalk soos ‘n takhaar, maar hy is nie ‘n joller nie, nie ‘n verneuker nie, nie ‘n swakkeling nie. Hy sal nooit ‘n boerseun met ‘n bierpens langs ‘n braaivleisvuur wees nie, maar hy is so eg soos die diamantjie aan my linkerhand. Dis wat my na hom toe aangetrek het, en dis wat my hart sy lê laat kry het in die holte van sy verfbesmeerde hand. Sy egtheid.

Op ‘n respektabele tyd ry ek gehoorsaam terug na my woonstel en klim edel en kuis in my eie enkelbed. Maar ek is siek en sat vir edel en kuis wees, ek word verteer deur my hartstogte, soos Paulus al toenterjare gesê het. En Paulus het tog duidelik gesê dis beter om te trou as om van begeerte te brand. Wie is ek nou om van hom te verskil?

Die volgende dag swyg my selfoon bot; nie eens een ou boodskappie van my ma of my geliefde nie. Ek verbreek ook nie die stilte nie; ek is woedend vir hulle albei. Ek kan mos nie kies tussen hulle nie. Ek wil — nee, ek móét — huIle altwee hê.

Na werk ry ek in ‘n vernietigende bui na Henry se plek. Vanaand moet hierdie ding tot ‘n punt kom. Maar van my plannetjies kom netmooi niks nie. Henry sit met slap handjies na die muur en staar, omring deur halwe koppies koue koffie en ongebruikte verfkwaste. Sy oë is rooi en dof en hy bly stram en onwillig in my omhelsing. Die een skrik ná die ander skiet deur my kop: Hy’t gehoor hy’t kanker, sy ma het iets oorgekom, al sy voltooide skilderye is gesteel, sy kat is doodgery.

Nee, nee, nee, nee, skud hy sy kop op elke angstige vraag.

Ek is naderhand op my knieë voor hom, my kop op sy skoot. “Henry, sê vir my wat dit is. Ek wil dit beter maak vir jou.”

Die gewone warmte is weg uit sy stem: “Hierdie ding sal jy nie sommer beter kan maak nie, my lief.”

“Jy’t my nie meer lief nie!” Ek weet ek is teatraal, maar dit traak my niks.

Nee, skud hy darem sy kop.

‘n Skilpad los glo nie waar hy vasgebyt het nie: ‘n mens moet blykbaar sy kop afsny om hom van jou vinger af te kry. Vanaand is ek die moeder van alle skilpaaie. Hierdie saak laat los ek nie.

Doelgerig gaan ek tot aksie oor. Ek ruim van ‘n kant af op, gooi die vensters oop, dra rooibostee aan, sit rustige musiek op, kook ‘n uithalermaaltyd en drink self meer rooiwyn as wat ek normaalweg in ‘n maand verbruik. Maar laatnag raak my geliefde op sy ateljeebank aan die slaap sonder dat ek ‘n snars wyser is.

Ek ry nie woonstel toe nie. Ek sluimer alleen en onrustig in my geliefde se bed, my selfoon gestel vir douvoordag. Toe gaan stort ek en borsel my hare tot dit kraak van die elektrisiteit.

Die arme man het nie ‘n kans teen my nie. Sy lyf neem oor nog voor sy oë oop is. Laakbaar, ek stem saam.

Maar hy roep sowaar halt en los die bom terwyl hy hom losdraai uit my wanhopige arms. “Jou ma het my probeer omkoop om jou te los.”

“Wát?” Ek skiet orent soos ‘n iemand wat sy vinger in ‘n kragprop gedruk het. Maar toe my voete die koue teëls tref, toe sien ek die lig.

Ek gaan rangskik myself mooitjies in die enigste leunstoel, my bates onbeskaamd uitgestal vir die man van my hart. “O, en wat het jy toe besluit?” vra ek, dik van die lag.

Ek skrik, so kwaad word hy. “@#$@, Ansa, is jy dan so gek soos jou ma? Dink jy ek sal dit vir een oomblik oorweeg?” Ek het hom nog selde hoor vloek, hy is regtig baie ontsteld.

Ek hap nog in die lug, toe land my motorsleutels op my onbeskermde bates. “Ek dink jy moet liewer ry, Ans.”

Tyd vir aksie. Ek gryp my foon en gil op my ma: “Ma, kom na Henry se plek toe. Onmiddellik!” Ek het in my lewe nog nie so met haar gepraat nie.

My ma, ‘n ongeneeslike laatslaper, is sesuur op ‘n Saterdagoggend gestewel en gespoor, so wakker soos die spreekwoordelike haas. En in ‘n vreeslike goeie bui: “Ek is nou daar, Ansa-kind.” Stiltetjie, en toe: “Ek bring vonkelwyn saam.”

My Henry is niemand se gek nie; hy lees op my gesig presies hoe die wind waai. Net ‘n oomblik verdonker sy oë, net ‘n oomblik, toe breek die vreugde deur. Hy het sy aanstaande skoonma se toets met vlieënde vaandels geslaag. Ons wieg ʼn oomblik dronk van verligting in mekaar se arms.

Toe begin ons holderstebolder ons klere bymekaargryp. My ma is op kalmer dae as vandag ‘n derduiwel agter ‘n stuurwiel, sy gaan nou-nou hier wees. Tussendeur bel ek nog so met die een duim vir ouma Annie ook. Sy het klaarblyklik by haar telefoon sit en wag.

“Dis reg so, my kind, jy met liefde in my rok trou,” sê my ouma Annie met vreugde in haar stem.

Kortverhaal: Die trourok

[image error]Die trourok het in Vrouekeur van 4 Augustus 2017 verskyn en het ontstaan uit twee onverwante brokkies wat in my kop bymekaar gekom het.

“Dame, u kan dit nie op die vlug vat nie.” Die amptenaar lyk soos die meeste amptenare op die meeste lughawens lyk. Of ten minste dié wat Jennie al teengekom het. Elke tweede een van hulle was òf stuurs òf oorbewus van die belangrikheid van hulle taak.

“Hoekom nie?” Sy kan voel hoe word haar nek warm van verleentheid. Sy verbeel haar die haastige mense agter haar in die ry se oë brand die rooi nek nog rooier.

“Dis ‘n wedding-dress in die sak, nè? Mevrou kan nie ‘n wedding-dress as handbagasie neem nie.”

“Wat stel jy voor doen ek nou daarmee?” Die laaste paar weke se spanning haal haar skielik en dramaties in. Sy is tot haar siel in moeg vir mans wat vir haar vertel wat sy mag en wat sy nie mag nie. “Dit hier los vir jou om later te verkoop?”

Die man se oë trek nou van verontwaardiging. “Beskuldig Mevrou my altemit van korrupsie?”

Oeps, netnou beland sy met trourok en al in nog dieper moeilikheid as waarin sy alreeds is. Die verkeerde kant van jou gewese verloofde en julle albei se uitgebreide families is erg genoeg, dankie.  “Jammer, Meneer, dit het verkeerd uitgekom. Die laaste tyd was bietjie rof.”

Onverwags glimlag hy. “Is mos maar so met die bruide. Voor die tyd die jitters en dan lyk julle soos ‘n prentjie op die groot dag.” Hy het toe sowaar ‘n romantiese hart.

“Daar gaan nie ‘n groot dag wees nie. Die troue is afgestel.” Sy sê dit hard en duidelik, sodat al die nuuskieriges in die rondte ook sommer deeglik kan hoor.

Die amptenaar se gesig versag in simpatie. “En nou’s jy op pad terug huis toe?”

“Jip.” Sy is verby verleentheid. Sy is verby omgee. Laat die tyd net verby gaan. Laat die lewe net iewers weer normaal word.

“Ag foeitog, het die man jou verneuk?” Dis die ronde tannie agter haar wat onverwags praat.

Toe sy omkyk, is sy omring deur ‘n halfmaan simpatieke gesigte. “Nee,” kan sy eerlik sê. “Hy’t my ook nie geslaan nie. Maar hy’s nie vir my bedoel nie. Ek kon net nie voortgaan met die troue nie.”

“Better safe than sorry,” sê ‘n lang vrou met baie ringe.

“Juffroutjie, dan hoef jy mos nie die rok soos ‘n precious ding te behandel nie. As die stewards met jou sukkel, vou jy die ding op en druk hom in die bagasierak. Ek het net gemeen jy sal hom nie op jou skoot kan hou soos ‘n jacket of ‘n jersey nie.”

“Dankie, Meneer. Jy het toe sowaar ‘n hart.” Sy is lus en omhels die man, maar sy volstaan maar liewer met ‘n vlugtige aanraking van sy hand en ‘n dankbare glimlag na die geduldige siele agter haar.

“Elke mens het ‘n hart, my kind.” Dis weer die ronde tannietjie. Haar oë is sag, haar blik alles behalwe veroordelend. “Ons is net meestal te bang om hom te wys. Te bang vir seerkry, sien?”

Jennie stap met haar kop omhoog en die gewraakte rok kasueel oor haar arm vliegtuig toe. Daar is nog goedheid in die wêreld oor.

 

In die kajuit wag daar egter weer teenstand. “You cannot take this into the cabin.” Die lugwaardin het te veel grimering aan. Dit lyk of sy kan kraak as sy glimlag. Seker dié dat sy dit ten alle koste vermy. “We don’t have space to hang it.”

“I’ll put it in the overhead locker,” belowe sy vinnig. Die mense agter haar gaan sekerlik nie onbepaald geduldig wees met al die vertragings wat sy veroorsaak nie.

“But you’re gonna ruin it,” waarsku die waardin verontwaardig.

“I don’t mind ruining it.” Sy glip verby, soek naarstigtelik na haar sitplek. Al wat sy begeer, is om onsigbaar en anoniem in haar ellende te versink. En om nie meer die blerrie rok soos ‘n albatros oor haar arm te dra nie.

By haar sitplek wag die volgende uitdaging: Sy is te kort om die rok behoorlik in die oorhoofse rak te druk. En sy weet voor haar siel die ander passasiers kyk met afgryse hoe sy al die spasie inneem.

“Wag, ek help jou. Jy sê dit maak nie saak as dit so effens verdruk anderkant uitkom nie?”

“Glad nie.” Sy moet haar nek agteroor knak om die man in die gesig te kyk. Sy lang arms maak korte mette met haar probleem. “Dankie.” Die man was deel van die kringetjie omstanders in die ry agter haar. Sy glimlag is gemaklik, sonder opdringerigheid. Sy hoop maar sy kan ook weer eendag so gemaklik glimlag. Maar nie vir ‘n ander se verknorsing nie; vir dinge wat regtig snaaks is.

“My plesier.” Hy sit teen die paadjie, sy in die middel langs hom. By die venster is alreeds ‘n ernstige Oosterse sakeman met ‘n blink swart pak, blink swart skoene en blink swart hare.

Jennie maak haar gordel vas en haar oë toe. Hoe gouer almal in die rondte die boodskap kry die vertoning is nou verby, hoe beter.

Dit werk net tot hulle in die lug is. “Verskoon my, maar wat het hy gedoen?” vra die lang man langs haar.

“I also want to know.” Die Oosterse sakeman glimlag skaam. Dis duidelik nie in sy aard om vreemdelinge oor hulle skandes en skades uit te vra nie, maar hy voel dis die uitsondering werd.

Jennie haal diep asem. “Hy het my hond laat uitsit.” Daar, dis gesê. Die rede waarom sy haar troue gekanselleer het. Die rede wat niemand kan verstaan nie.

“Could you repeat in English, please?”

Sy wens sy het meer tale geken, sodat sy dit in elkeen kon herhaal. Want die oomblik toe sy dit hardop sê, maak dit vir haar sin. “My fiancée had my dog put down.”

“Is dit al?” vra die lang man verstom.

“But why?” snak die Oosterling.

“My hond was oud en swak,” verduidelik sy in Engels. Dis nogal ironies dat sy tot op hierdie stadium meer dikwels huil oor haar Tammy-hond as oor haar gewese verloofde. Dalk bluf sy haarself, dalk is haar trane oor veel meer as die dierbare ou hond. Haar werk, haar lewe het sy opgegee om in Gauteng te gaan trou. En hier gaan sy – druipstert terug Kaap toe.

Die man se oë kyk sag na haar. “Maar nog nie oud en swak genoeg om aan die slaap te maak nie?”

“Presies.” Gerhard kon nie insien dat sy nog wou wag nie. Gerhard wou hom nie op sy wittebrood oor ‘n ou, swak hond bekommer nie. Gerhard wou nie sy huwelik met ‘n derde persoon(likheid) in die verhouding begin nie. Want Gerhard wil al die aandag vir homself hê. Sy het dit so ampertjies te laat agtergekom.

“Het jou hond nog goed geëet? Nog self beweeg? In haar omgewing belang gestel? Op jou stem gereageer?”

“Ja,” knik sy. “Ja, ja, ja. Maar sy het al pyn gehad en swaar geloop.”

“Blaasbeheer nog oukei?”

“Jip.” Sy probeer die verdwaalde traan ongemerk wegvee. Sy behoort teen hierdie tyd droog gehuil te wees.

“Dan was dit te gou. Maar was dit genoeg rede om die troue te kanselleer?”

“Hy het dit gedoen teen my uitdruklike wens. Sonder om my vooraf te laat weet. Hy  het net eenvoudig vir Tammy gevat toe ek nie by die huis was nie …” Sy kry nie meer die trane gekeer nie. “En hy kon glad nie verstaan hoekom ek so ontsteld is nie. Ek kan nie met so ‘n man trou nie.”

Die lang man se hand rus ‘n vlugtige oomblik oor hare. “Jy’s reg. Mens weet nooit watter besluit hy dalk volgende namens jou kon neem nie.”

“Jy verstaan? Jy dink nie ook ek is mal nie?” Sy gryp die hand vlugtig vas, los dit dan weer verleë.

“Ek verstaan baie goed. My eks kon nie my honde verduur nie. Vir diereliefhebbers is sulke goed belangrik.”

“En jy het haar daaroor gelos?”

“Nee, darem nie, maar dit het my van ander gevaartekens bewus gemaak.” Sy oë maak kreukeltjies as hy glimlag. Hy is ‘n man wat maklik glimlag.

“Dit was presies so met my. Skielik het ek ‘n klomp goed raakgesien wat ek voorheen geïgnoreer het.”

“Dan is dit beter so.”

“Hoe weet jy so goed na watter faktore om te kyk om die besluit te neem?”

“Ek is ‘n veearts. Ek moet amper daagliks iemand met daai besluit help.”

“En dit dan uitvoer.” Wat ‘n vreeslike werk om te doen.

“Jip. Swaarste ding in my beroep. Maar net as ek én die eienaar oortuig is. Dan sien ek dit as ‘n daad van genade.”

Jennie se gespanne lyf verslap. Meteens verstaan sy glashelder. Genadedood, dis wat sy haar huwelik toegedien het, nog voor dit ‘n huwelik was. Pynlik, maar die beste vir almal.

“En ek sou geweet het as dit tyd was vir Tammy?”

“Jy sal.” Soos sy geweet het dis tyd vir die verhouding.

Sy laat haar kop agteroor sak, sluit haar oë. Maar sy bly bewus van die lang man se lyf langs hare. Die man wat weet wat genade is.

Valentynsbruid

Valentynsbruid is nie heeltemal uit my duim gesuig nie en het in Trisa Hugo se My kort vir jou sop verskyn, waarmee sy geld ingesamel het vir liefdadigheid. Die boek vol heerlike kortverhale van ‘n groot aantal skrywers is steeds spotgoedkoop op Amazon te kry by https://www.amazon.com/s?k=my+kort+vir+jou+sop&i=stripbooks-intl-ship&ref=nb_sb_noss[image error]

Ag aarde, ek het vanoggend te lank gedraai, tyd gemors met onbenullighede. Soos wilde rockmusiek op YouTube, nie heeltemal geskik vir ‘n gryse ouma nie. Dis nou volgens my waardige dogters. Nou sal dit jaag kos om die eetgoedjies vir Valentynsdag betyds by die skool te kry. My effens bedorwe laatlam skaam haar dood as Ma alweer laat is. Dis haar eerste jaar van skoolhou, sy bou kliphard aan haar beeld. Haar beeld is vir haar baie belangrik.

Haar ma het nog nooit ‘n beeld gehad nie. Dis nou volgens haar.

Ek trek my funky pienk Skedonkie lekker bý die voordeur van Emma, die engel wat die eetgoed verskaf. (Ek is nie gebore in staat om eetgoed vir so ‘n okkasie te produseer nie – en dis maar een van my vele tekortkominge.) Deur die genade is Emma nie self tuis nie. Mavis is die gewilligste helper. Ons twee wikkel flink kar toe met die keurige borde eetgoed. Mary waggel waardig en krities agterna, haar hande sereen onder haar ruim boesem gevou. Ek sit die skinkbord met pasteitjies en worsrolletjies mooi stewig op die vloer voor die passasiersitplek. Ons bekyk die verdere opsies deeglik, besluit na behoorlike oorweging op die agterste venster vir die ander twee borde met fyn vis-ietsies en frikkadelletjies en nog allerhande mooi en lekker fieterjasies.

Ek trek versigtig weg. Daar’s nie baie tyd nie, om die minste te sê. Ek vat die kortpad bultaf in plaas van die lang pad bultop. Op die skuinste by die groot siersteenhuis hoor ek ‘n vreemde skuifgeluidjie. So tjiet … Met die tweede tjiet! kyk ek om. Berge val op my, heuwels bedek my.

Of liewer, miniatuur frikkadelletjies val op my, slaai en tamaties bedek my.

Ek probeer nog stadig rem, maar dis te laat. Hopeloos te laat. Die skuinste het reeds sy tol geëis. Voor my doem die dorpie se hawe met plesierbote en rooigebrande toeriste op. In my geestesoog ploeg Skedonkie ‘n pad deur hulle tot in die malse groen see en verdwyn spoedig sodat net ‘n paar verlate slaaiblare op die deining bly wieg. Ek strek ‘n wanhopige linkerhand met verwilderde gespreide vingers na agter uit. ‘n Klein tsoenami van vleisies en repies blaarslaai vlieg tussen my vingers deur.  Genadiglik is die voorste passasiersitplek ver terug geskuif. Die rugleuning kaats die kosgolf terug tot die meeste daarvan weer min of meer in die rigting van die skinkbord tot ruste kom.

Paniekerig jaag ek die entjie terug, spring uit die kar en roep: “Mary, Mary, ek het ‘n vreeslike fokop gemaak!”

Inderdaad.

Bedroë oorhandig ek drie borde vol chaos aan die vier vaardige hande.

Mary is die moer in. Sy stel dit nogal mooi: “Die goed wat ek vanmôre met ‘n lekker hart gemaak het.” Ek kners op my tande en wend my maar liewer tot die opruim van die ramptoneel. Voor in die motor is die skade nie te groot nie. Net enkele verdwaalde missiele het die vloer getref. Agter lyk dit minder goed. Ek steek my lang arms onder die sitplekke in en kom te voorskyn met etlike fondse wat ‘n mens nie normaalweg onder motorsitplekke kry nie. Genadiglik het ek myself netmooi gister te buite gegaan en Skedonkie ordentlik skoongemaak. Dit moet sekerlik ‘n bestiering wees. En ja, die vis-ietsies is inderdaad heerlik. So ook die enkele verdwaalde frikkadelletjie. En die ewe verdwaalde velletjie ham.

In die kombuis het Mary haar woede oorwin – sover ek kan agterkom – en is hulle flink besig om die saak te beredder. Met bewonderenswaardige resultate. G’n mens sal enigiets vermoed van die toertjie wat hierdie kos sopas onderneem het nie.

Les vir jong bruide: Sorg áltyd vir ekstra blaarslaai en tamaties in jou yskas. En ‘n botteltjie rooi uitjies. O ja, en maak jou motor af en toe behoorlik skoon. Of leer die bruidegom van die begin af om dit te doen – solank hy nog gewillig is om dié soort dingetjies aan te leer. (Glo my, dit hou nie.)

Vyf minute voor die pouse moet begin, trek ek waardig weg met my kosbare vrag. Mary sit op die agtersitplek met die gerestoureerde vleisbord stewig op die skoot, haar oog ferm en onwrikbaar op die vis-ietsies langs haar op die sitplek. Ek vee die angssweet van my voorkop af.

“Hier gaan die bruid!” lag Mary, haar ergernis vergete, “Die Valentynsbruid!”

Kortverhaal: Die volledige pakket

[image error]Die volledige pakket het in die Vrouekeur van 25 Sept. 2015 verskyn.

Riana moet haarself behoorlik dwing om stil te staan voor die deur wat beslis ‘n lagie vernis kortkom. As mens se drome die dag waar word, wil jou voete sommer vanself aan die trippel bly. Al is jy ook die enigste een wat dink jou droom is die moeite werd.

“Hoe kan jy jou geleerdheid so weggooi, Rientjie?” vra haar ma minstens een keer per dag. “Waarvoor wil jy jou talente op ‘n stofsuier verspil?” hou haar pa vol. “Ek weet – onse Rientjies soek ‘n man,” lag haar tienerboetie, “Sy reken mos sy’s te goed vir ou Franna.”

Dis nie dat daar met Francois enigiets verkeerd is nie. Dis net dat hy deur konstante chaos omring word. Geen orde, geen stelsel. Hy weet te vertel chaos bring vir hom kreatiwiteit. Vir haar bring dit bloot paniek.

Maar bowenal reken hy hierdie droom van haar is bloot belaglik, terwyl sy hom sy toewyding aan sy fotografieboeke heelhartig gun. En juis daarom staan sy nou voor hierdie dors deur. Rondom die matjie lê die herfsblare gesellig bymekaargewaai. In die hoek bokant haar pryk ‘n indrukwekkende spinnerak. Haar dienste is nodig hier, gevraagd of ongevraagd.

Met lam bene staar sy na die man wat eindelik die deur oopmaak. Woeste bos hare, woeste bos baard, yslike frons op die gesig. En hy sprak geen sprook nie.

“Die Stofsuiertjie tot jou diens,” glimlag sy op haar mooiste en rig haarself tot haar volle een en ‘n halwe meter op. Sy kyk netmooi in die paar borshare vas wat uitloer by ‘n gekreukelde hemp wat skeef vasgeknoop is.

Lang oomblikke van onbegrip voor ‘n lig stadig in sy nogal mooierige bruin oë daag. “O. En waar is jou werkers?”

Dis wat al wat vriend en familielid is ook voortdurend wil weet: Waar is die werkers? Dat ‘n intelligente vrou met ‘n onderwysgraad self wil moue oprol en mense se huise skoonmaak, gaan almal se verstand te bowe. Die waarheid is natuurlik dat sy te bang is om werkers aan te stel voor sy enigiets verdien het. Liewer eers self skouer aan die wiel sit en dinge uitkyk. Een van die talle klein besighede wat binne die eerste jaar vrou, gaan sy nie wees nie.

“Ek is die werker. Kan ek maar inkom?”

“Inkom?” Hy kyk by haar verby asof redding uit die straat moet kom. Maar daar staan net haar getroue bakkietjie met ‘n splinternuwe stofsuier en ‘n versameling ewe nuwe stoffers en borsels en spuitbottels met allerhande organiese wondermiddeltjies.

Sy probeer hom streng aankyk: “Om skoon te maak, moet ek binnekom. Ek bied ‘n huisskoonmaakdiens, nie ‘n tuindiens nie.”

“Oukei.” Hy staan opsy, maak ‘n vae gebaar na binne. “Maar jy raak net nie aan my papiere nie.”

Laatmiddag steier sy vuisvoos terug na die bakkie met die blinknuwe logo op die deure: Die Stofsuiertjie. Sy sak diep weg in die sitplek, beskou haar gebreekte naels een vir een. Selfs die jolige geel handskoene het nie veel gehelp nie. Van môre af benader sy die taak met meer realisme, haar naels kort en haar bos hare tot orde geroep. Geen juwele nie, net Ouma Riana se eenvoudige trouring wat sy verlede jaar geërf het. Aan die verloofring wat sy nie van Francois wou aanvaar nie, wil sy liewer nie dink nie.

Maar sy is nie in die besigheid om ‘n plaasvervanger vir Francois te soek nie. Sy is hier om aan hom en haar familie te bewys sy kan ‘n sukses van ‘n onderneming maak, sy het die moed en deursettingsvermoë om weg te breek uit ‘n situasie waarin sy nie gelukkig is nie. Die onderwys is nie vir sissies nie en in sekere opsigte is sy seker maar ‘n sissie. Maar ‘n sissie met oorgenoeg dryfkrag, solank sy self kan besluit in watter rigting daar gedryf moet word.

Riana trek stadig weg. Haar entoesiasme lê maar laag. Sy sal haar nie laat onderkry nie. Dink net hoe sal almal lag as sy sommer nou al oorgee.

Ja, sy kan dink hoe sal Francois lag. Francois vir wie sy uit haar lewe weggestuur het omdat hy nie haar drome kan of wil deel nie. Francois na wie sy dag en nag verlang.

Twee weke later gaan die deur ten minste na die eerste skril van die klokkie oop. Maar die hout is steeds dors en die huisbaas nie danig verwelkomend nie. “O, dis alweer jy?” Hy kyk haar met kwalik bedekte angs aan. En sy reken nogal sy lyk nie vandag te onaardig nie. As mens jeans en ‘n hempie jou uniform moet maak, kan dit steeds jeans wees wat goed sit en ‘n hempie wat nie al jou bates onder die maatemmer versteek nie.

“Dis Donderdag. Ek vermoed jy het teen hierdie tyd weer my dienste nodig,” glimlag sy vasberade. “Ons kan ʼn spesiale prys beding.”

Meer as geld is hier ter sprake. Haar selfrespek, onder andere. Want ja, die afgelope twee weke was ‘n harde leerskool. Daar was die vrou met die honde sonder maniere. Groot honde wat baie hare afgooi, op elke denkbare oppervlak. Daar was die vrou met die kinders sonder maniere. Yslike tieners wat nog nooit in hulle lewe agter hulleself iets opgetel het nie. Daar was die man met die minnaresse wat nie altyd al hul onderklere saamneem wanneer hulle koers kry nie. En daar is die bejaarde paartjie wat Die Stofsuiertjie se organiese wondermiddels glad nie vertrou nie. Nee, hulle soek die outydse onheile wat gate in die osoonlaag brand en dalk nog in jou longe ook. Maar sy het vasgebyt en deurgebyt en hier staan sy vandag, in een stuk en vol moed vir die toekoms.

Hy maak die deur teensinnig wyer oop. “Is dit al Donderdag vandag? Is jy seker?”

“Doodseker,” glimlag sy terwyl sy haastig haar gereedskap die huis inbring, voor hy dalk van gedagte verander.

“O hel, ek gaan dit nie maak nie.” Sy hande gaan na sy hare. Dit lyk of sy hande al heeloggend in sy hare is.

“Is dit dodelik?”

“Dodelik? Wat bedoel jy?”

“Die siekte wat jy het.” Sou daar iets soos ‘n fobie vir ordelikheid bestaan?

Hy skud sy kop soos een wat van spinnerakke ontslae moet raak. “Nee, nie ‘n siekte nie, net dat ek nie die spertyd gaan haal nie.” Hy neem stelling in voor die eetkamertafel, asof hy die warboel daarop teen haar aanslag wil beskerm.

“Wanneer moet dit in wees?” Riana verbeel haar sy voel ‘n prikkeling in haar vingerpunte.

“Maandag.”

“Hierdie Maandag?”

“Hierdie Maandag.” Sy oë sal nog mooier wees as hulle nie met paniek gevul is nie.

Riana stoot die stofsuier terug tot by die voordeur en sit haar mandjie met stoffers en skoonmaakmiddels netjies langsaan neer. “Ek help jou gou.”

“Help? Nee …” Dit lyk of hy sy liggaam ter beskerming voor sy papiere wil gooi. “Net ek weet waar alles is.”

“Hoekom is hier so baie papiere? Is jou goed nie alles op rekenaar nie?” Sy beweeg om hom en begin die eerste skewe hopie tot orde skud.

Dit lyk of hy homself met moeite daarvan weerhou om die goed uit haar hande te pluk. “Party dinge werk eenvoudig beter op die harde kopie.”

“Eerstens gooi jy alles weg wat onnodig is.” Sy trek ‘n swartsak van haar rolletjie af en lig ‘n paar los papiere tussen die hopies uit. “Wat is hierdie? ‘n Rekening? Vyf maande gelede? Het jy dit al betaal?”

“E … nee.”

“Is hier nog?”

“E … miskien, ja.”

“Soek uit en maak ‘n nuwe hopie.”

Sy skouers sak soos dié van ‘n man wat oorgee. “Oukei.”

Na die taai skof bel sy vir Francois uit die bakkie: “Ek hét dit – ek kan diversifiseer. Een kant skoonmaakdiens, ander kant organisasie en uncluttering.” Sy kyk liefdevol na haar kort, kleurlose naels. “Vanaand begin ek aan ‘n nuwe sakeplan werk.”

“Wat gaan jy dit noem?” Hy lag nie hierdie keer nie.

Sy huiwer net ‘n oomblik. “Riana se regrukdiens.”

Die dors voordeur gaan oop. Francois kom na haar toe aangestap, foon teen die oor. Woeste hare en woeste baard en geneigdheid tot chaos, die volledige pakket wat sy volledig liefhet. “Jy’s ernstig, jy gaan dit doen.”

“Natuurlik gaan ek dit doen, Franna.”

“Jy het my vandag regtig baie gehelp, Rientjie.” Hy trap ‘n bietjie rond, besef dan die foon is nie meer nodig nie, druk dit in sy broeksak. “Dalk is daar nog baie deurmekaar siele soos ek.”

“Ek is seker daar is.” Sy probeer selfversekerd glimlag, maar senuwees maak dit ‘n bewerige glimlag. “Maar ek werk nie verniet nie.”

Sy glimlag raak breër. “Natuurlik nie.” Hy vat versigtig na haar hand, asof hy nog nie die vrede vertrou nie. “Kan ‘n verloofring dalk deel wees van die pakket wat jy sal aanvaar?”

“Net as dit van jou af kom.” Sy strengel haar hande deur die woeste bos hare, kyk diep in die nogal mooierige bruin oë. Francois is Francois, sy sal nie die pakket probeer verander nie. Dalk net so effentjies verbeter, waar dit die nodigste is.

SKRYF DAARDIE STORIE: ʼn PAAR NOTAS

[image error]Gebruik jy dalk ons inperkingstyd om te skryf? Tydskrifverhale is ‘n baie lekker plek om te begin. Hier is iets wat ek iewers by die Woordfees – dink ek – kwytgeraak het oor die skryf van tydskrifverhale. Ek het eintlik iets anders gesoek en toe hierop afgekom. Ek plaas maar vir ingeval dit dalk vir iemand iets beteken.  (En moenie dat die prentjie jou afsit nie!)

VOOR JY BEGIN :

Tydskrifverhale word op ʼn spesifieke gehoor gemik.

ʼn Tydskrifverhaal is ʼn baie spesifieke produk vir ʼn baie spesifieke mark – aanbod en aanvraag.

My ondervinding is dat mens die beste skryf vir ʼn tydskrif waarvan jy self hou.

Onthou jy is deel van ʼn span.

Dus: Moenie blindweg die storie skryf wat in jou kop is en sommer vir enige tydskrif stuur nie. So mors jy heel waarskynlik jou eie en die verhaleredakteur se tyd.

Skep ʼn beeld (profiel) van die leser waarop jou verhaal gemik is:

Besluit vooraf na watter tydskrif jy dit gaan stuur.
Lees ʼn hele klomp van die betrokke tydskrif se stories om ʼn gevoel te kry vir die soort verhale wat geplaas word. 3
As jy nie die tydskrif goed ken nie, lees ʼn stapeltjie van hulle heeltemal deur. So kry jy ʼn duideliker prentjie van jou leser, want jy sien waarin hy/sy belang stel.
Vind uit wat die vereistes van die betrokke tydskrif is wat betref temas, lengte (baie belangrik) en formaat (lettertipe, lettergrootte, spasiëring, paragrawe). ONTHOU OM MOOI BRIEFIE TE SKRYF!

GEDURENDE DIE SKRYFPROSES :

ONTHOU:

1.      Tydskrifverhale is daar vir die plesier van die leser en nie in die eerste plek vir intellektuele stimulasie of akademiese waarde nie. Dit moet dus toeganklik wees. Humor is baie belangrik.

2.      Tydskrifstories moet lesersvriendelik wees. Dit beteken in praktiese terme bloot dat dit maklik moet lees en verstaanbaar moet wees.

Hieruit volg dat die skrywer van tydskrifverhale letterlik sy storie moet ken om die leser se aandag te kry en te behou, want die lesers is dikwels haastig of moeg en hulle aandag is dikwels verdeeld.

Kry en behou die leser se aandag:

1.      Die titel moet impak hê en dit kan ook ʼn idee gee van die gevoelswaarde van die storie. Onthou tydskrif kan jou titel verander.

2.      Die storie moet vlot verloop (plot). Daar is nie tyd vir lang beskrywings, lewenslesse of vir lang monoloë deur ʼn karakter nie.

3.      Die beperking op woordgetal help die skrywer met hierdie dinge.

Sny heel eerste onnodige herhalings en byvoeglike naamwoorde uit.

Blaise Pascal het gesê: “I would have written a shorter letter, but I did not have the time.” Elke paragraaf, sin en woord moet funksioneel wees.

4.      Afwisseling tussen dialoog, aksie en gedagtes is noodsaaklik. Te lang paragrawe of sinne vertraag die tempo.

5       Telling en showing (vertelling en beelding):

Showing bring die leser binne-in die storie in, telling maak van hom ʼn toeskouer.

Mark Twain het gesê: “Don’t say the old lady screamed. Bring her on and let her scream.”

LW. Die eerste weergawe word met die hart geskryf. Sê wat jy wil sê terwyl jy rofweg by die vereistes probeer bly.

  Onthou: Die tydskrifverhaal moet toeganklik en lesersvriendelik wees.

Dit beteken nie dis noodwendig spookasem met geen blywende waarde nie.

Ernstige temas kan ook op toeganklike en lesersvriendelike maniere aangebied word.

  AFRONDING :

Die tweede en verdere weergawes word met die verstand benader – redigeer genadeloos.

Oorweeg om jou storie ʼn rukkie te laat rus.
Verkort/verleng tot min of meer die regte lengte.
Rond elke paragraaf en elke sin noukeurig af.
Versorg taalkundig so goed soos jy enigsins kan.
Maak dan seker die lengte is korrek.
Oorweeg om dit vir ʼn eerste leser te gee. Kies daardie leser versigtig.
Maak baie seker die manuskrip is in die regte formaat en dit skep ʼn goedversorgde indruk. Tikfoute en spelfoute is onaanvaarbaar.

AGTERNA :

Begin solank met ʼn nuwe verhaal of bring jou leeswerk op datum.
Hou jou oë oop vir nuwe idees. Luister na mense.
Moenie energie vermors deur bewustelik te wag en spanning op te bou nie.

  Onthou: Tydskrifverhale is veronderstel om pret te wees. Die skrywer moet ook in daardie pret deel!

Die liewe internet!

[image error]Oh, the internet – that amazing global collaboration that brings the world to a digital device near you.

Like all awesome technological progress, it also brings plenty of problems. In this case, it’s the huge amount of useless or even dangerous information it puts at your fingertips.

Let’s see how we can sort the digital wheat from the chaff.

Honestly assess your information diet

A recent post likened the abundant information from the digital revolution to the abundant calories from the agricultural revolution.

Calories are food for our bodies. Information is food for our minds. 

So, how’s your mental diet been lately? Do you feed your mind with healthy amounts of wisdom-rich information? Or is it more like one long empty information binge?

Empty information is just like empty calories: great for instant endorphin releases, terrible for long-term health and vitality. 

Cutting out empty information is key to a healthy digital diet.

Video streaming

Digital video entertainment offers an excellent example of this comparison between information and food: 

Semi-illegal streaming of series and movies is like dirt-cheap empty calories. A decidedly average experience that makes you prone to catching some nasty viruses, but oh so addictive.
Budget subscription platforms like Netflix are like a cheap all-you-can-eat buffet. To get good value from your purchase, you have to stuff yourself to bursting point.
Platforms like Google Play where you pay for what you watch promote quality over quantity. This is like buying a fine chocolate and enjoying it slowly, preferably with friends.
Going to see a highly rated new movie in the cinema is like a fine dining experience.

It doesn’t take a rocket scientist to figure out that the last two are much preferred to the first two.

Just like food, endorphins from digital treats are sometimes useful to improve mood or enhance a nice social situation. And just like food, we should focus on healthier snacking.

The key bit of wisdom in the above-linked post goes thusly: if you can’t get yourself to pay for a healthier snack, you clearly don’t need it.

So, it’s either healthy digital snacking or no digital snacking. 

It’s not just video

This simple rule works for any other type of online information.

Online news offers a highly topical example in these virus-infested times. Having all the world’s problems conveniently summarized at your fingertips is a smooth highway to overwhelm and anxiety.

Oorspronklike post: https://schalkcloete.com/intelligent-internet-use/

Benut jou rekenaar (desktop) ten volle!

[image error]This week, we’ll be spending some quality time with the digital revolution – that wave of clever gadgets that changed our lives forever.

Like all the other technology revolutions, this one certainly has its pros and cons. Our mission is simple: catch all the pros and dodge all the cons.

And what better place to start than the digital agent that first infiltrated our homes: the personal computer (PC).

Ergonomics

This should be top priority for anyone spending a sizable chunk of their day on a PC.

Make sure your work space features the following work and life enhancers:

A supportive chair at a height where your feet comfortably rest on the floor.
Positioning of your mouse and keyboard so that your forearms (and the entire weight of your arms) can rest comfortably on a flat surface.
Positioning of your monitor so that your neck is always in a comfortable position.

Movement

It’s vital to get into the habit of moving your body at least once per hour. 

Actually, there are some studies that want us to get up every 30 minutes, but I find that too disruptive.

A fitness watch that buzzes when you’ve been stagnant for one hour is just the right tool for the job. The cheap Mi Band 4 discussed earlier helped me to finally get this right.

Discipline

Creating a comfortable environment for PC use is awesome when you’re at your productive best, but wrought with danger when you’re getting lost in Netflix or YouTube.

The single best antidote for this slow poison oozing from your PC is  RescueTime . 

You can use it to block distracting websites after a certain amount of time, depending on whether it’s work hours or not. It also gives you some eye-opening statistics on how you use your PC.

Efficiency

There are three keys to graduating from PC user to PC master:

Become an expert in the software you use regularly as well as your chosen operating system. A good test of your expertise is how many keyboard shortcuts you know by heart.
Two words… Blind typing.
Excellent organization of your files (including fully automatic cloud backup), combined with a keystroke launcher like Launchy.

Comfort

Those who have mastered the movement habit, good discipline and high efficiency have earned the privilege of taking ergonomics to the next level: genuine comfort.

Personally, I do most of my work on my PC in a comfortable recliner in front of my TV, which serves only as a computer screen.

Over here in the far North, I’m always working under a lovely soft duvet, often with a nice cup of hot tea on the table beside me. This makes the process of working on my PC deeply pleasant.

So, once you’ve proven yourself worthy, proudly claim your just reward: a luxuriously comfortable workstation