Nguyễn Quang Lập's Blog, page 49
April 2, 2013
Nhớ chị Bội Trâm- Đám cưới và đêm tân hôn.
Bữa trước mình ra Huế, anh Ngô Minh nhắc mình, nói mi mần chi thì mần, cố sắp xếp thời gian viếng mộ anh Quán chị Trâm. Anh Ngô Minh nhắc hơi thừa, mình đã viếng mộ anh Quán chị Trâm cách đó mấy ngày, trước khi bù khú với anh em văn nghệ Huế.
Nhờ sáng kiến của Ngô Minh, những người yêu mến Phùng Quán đã nhiệt tình hưởng ứng, khu mộ vợ chồng nhà thơ Phùng Quán đã được cất lên phía tây làng Thủy Dương (quê Phùng Quán) phía Nam thành phố Huế, đã trở thành một địa chỉ văn hóa của thành phố Huế cho khách thập phương, thật tuyệt vời.
Mình nhớ năm 1995, ngày đưa anh Quán về trời, an táng ở quê chị Trâm thuộc Nhổn huyện Từ Liêm. Đám tang giữa mưa xuân.Từ khi đầu đám cho đến khi hạ huyệt mình không khóc. Nhưng khi hạ quan tài, thấy cái huyệt ngập nước, quan tài lún dần trong nước mình đã bật khóc. Chị Bội Trâm cũng xỉu đi, có lẽ chị không chịu nổi khi thấy anh Quán phải nằm trong nước. Liền mấy năm sau đó, ngày giỗ anh Quán nào chị Trâm cũng nói chuyện với mọi người ước nguyện của chị là đưa anh Quán về Thủy Dương quê anh.
Chị nhắc đi nhắc lại hoài nghe thật sốt ruột. Từ khi anh Quán mất, chị mỗi ngày mỗi héo đi. Gặp mình lần nào cũng nói chuyện anh Quán, chỉ nói chuyện anh Quán không nói chuyện nào khác. Chị nói anh Quán đã cho chị sống như chị muốn, giờ anh mất rồi, chỉ một ước nguyện cuối cùng là đưa anh về Thủy Dương, mai mốt chị về trời, chị cũng muốn về Thủy Dương với anh Quán. Rồi ngước lên bàn thờ rưng rưng nhìn anh Quán, chị chép miệng nói biết hoàn cảnh mình không nhờ con được, chị đành trông cậy hết vào bạn bè.
Hai chục năm sau ước nguyện của chị Bội Trâm mới thành. Thực ra việc đưa anh Quán về quê không khó. Họ hàng nhà anh Quán đã xin làng Thủy Dương một mảnh đất làm khu mộ, bất kì khi nào chị Trâm muốn anh Quán về quê họ cũng sẵn sàng. Nhưng khi chị Trâm còn sống không ai nỡ đưa anh Quán về quê, chị ở Hà Nội anh nằm ở Huế sao đành. Ngày giỗ tết chị phải về Huế thắp hương, đường xá xa xôi rất vất vả cho chị. Hơn nữa khi chị Trâm còn sống, nếu đưa anh Quán về quê thế nào chính quyền cũng ra tay giúp đỡ, điều mà anh Quán không muốn. Cho nên hai năm sau ngày chị Bội Trâm về trời anh Ngô Minh mới bàn với họ hàng anh Quán đưa anh chị về Huế.
Anh Ngô Minh là người có công rất lớn trong việc đưa chị Trâm anh Quán về Huế, tạo nên khu mộ vợ chồng nhà thơ đầu tiên của cả nước. Vợ chồng về trời được xây mộ bên nhau thì nhiều nhưng đó là do con cái dựng nên, việc vợ một nhà nhà thơ được bạn bè và họ hàng nhà thơ kính cẩn rước về quê ở trong khu mộ của nhà thơ là chuyện xưa nay hiếm. Có lẽ chị Bội Trâm là người duy nhất được hưởng cái phúc này, bởi vì chị là vợ nhà thơ xưa nay hiếm.
Gia đình Phùng Quán
Chị Trâm bằng tuổi anh Quán, năm 23 tuổi chị là cô gái xinh đẹp phố Hàng Cân, là giáo viên văn trường Chu Văn An, trường học danh giá ở Hà Thành. Năm 1955 chị gặp và yêu anh Quán ngay trong năm đó, năm mà anh Quán vừa mang cái án Nhân văn giai phẩm. Anh Quán bị đuổi ra khỏi quân đội, năm trước vừa về Văn nghệ quân đội ở 4 Lý Nam Đế năm sau đã bị buộc phải rời khỏi 4 Lý Nam Đế. Cuốn sách Vượt Côn Đảo được giải thưởng, nổi tiếng như cồn khắp cả nước cũng không cứu được anh, Hội nhà văn khai trừ anh khỏi hội. Từ nhà văn quân đội danh giá Phùng Quán bỗng trở thành kẻ vô gia cư, một homeless hưởng trợ cấp của Hội nhà văn mỗi tháng 25 đồng, tiền cơm bụi cho loại nhà văn bị treo bút. Thế cũng gọi là may, nhiều người bị tù đày, bị đuổi ra khỏi thành phố và không một xu trợ cấp.
Chuyện chị Bội Trâm yêu Phùng Quán gian nan thế nào có thể viết cả một cuốn sách. Chị Trâm không kể cho ai nghe, lần nào mình hỏi chị cũng chép miệng nói cực lắm em à, nhắc lại thêm buồn. Nhưng anh Quán thì kể, kể rất nhiều, cứ mỗi lần hai người cãi nhau, giận nhau vì chuyện gì đó anh Quán thường đem chuyện chị Trâm quyết lấy anh kể cho mọi người như là lý do vì sao họ không thể chia tay nhau được.
Thời đó nghe mấy tiếng “bọn nhân văn” ai nấy đã dựng tóc gáy nổi da gà, việc chị Trâm quyết yêu anh Quán đúng là chuyện lạ. Nhà trường kiểm điểm, gia đình ruồng bỏ, họ hàng bà con ai ai cũng phản đối. Mẹ chị uất quá, vừa khóc vừa mắng chị, nói lấy chồng như thế thì thà nhảy nhảy xuống giếng cho xong. Chị Trâm vẫn không nao núng, nói con đã yêu anh Quán nên con không thể yêu người khác. Nếu bố mẹ không cho con lấy, con xin vâng lời, nhưng con sẽ không lấy người đàn ông nào khác nữa. Cuối cùng bố mẹ chị cũng phải xuống thang cho cưới.
Thực ra anh Quán chị Trâm được đăng kí kết hôn thôi còn lễ cưới đã không xảy ra. Trăm sự vì cái tên Phùng Quán. Họ sợ cái tên Phùng Quán có trong thiệp cưới liệu có mấy ai dám đến dự? Bạn bè anh Quán hầu hết đã cắt đứt quan hệ, lặn một hơi không sủi tăm, anh này chê anh kia hèn nhưng hễ gặp anh Quán anh nào cũng mắt trước mắt sau chuồn lẹ. Bạn bè văn nghệ vẫn gần gũi với anh Quán trong những ngày hoạn nạn như nhà thơ Tạ Vũ, nhà báo Xuân Đài, họa sĩ Lê Huy Quang, nhà báo Xuân Trung… thật là hiếm.
Phông chính đám cưới thời đó thường có đôi bồ câu cắp mỏ nhau, tên cô dâu chú rể được treo lên đấy. Nếu đám cưới xảy ra, bà con hai họ thấy cái tên Phùng Quán, “phần tử chống Đảng”, liệu có ai dám bước vào hôn trường nữa không? Hơn nữa đang khi chính quyền đang phê phán bọn nhân văn mà một phân tử nhân văn lại tổ chức đám cưới ngay trước mũi chính quyền, khác nào thách đố nhau.
Nghĩ vậy nên họ không làm đám cưới, chỉ gửi cầu trau báo hỉ, cũng chỉ báo hỉ tên chi Trâm: “Trầu cau chạm ngõ của cô Trâm”, ngay cái từ cưới cũng không dám dung, chỉ dám nói “ra riêng”. Anh Ngô Minh tìm được cái thiệp báo hỉ do họa sĩ Lê Huy Quang vẽ, “mặt trước là hai bông hoa do bạn thân, họa sĩ Lê Huy Quang vẽ, mặt sau có đôi chim bồ câu và mấy chữ của Phùng Quán viết tay . Đây là thiếp báo tin gửi cho cô giáo Mai Thị Từ của chị Trâm :” Chúng em đã ra ở riêng ngày 12-1-1962. Chúng em nhờ những bông hoa này mang tin vui đến với cô. Mong cô chia vui và mừng cho hạnh phúc của chúng em”.
Anh Ngô Minh đã nói về đám cưới anh Quán chị Trâm thế này: “Chị Vũ Bội Trâm có lẽ là người con gái Việt Nam duy nhất lấy chồng không có lễ tơ hồng, không đám cưới, không được mặc áo cưới, không lên xe hoa, không có đưa dâu, không có phòng tân hôn sang trọng, không chụp ảnh, quay phim…như các đám cưới bình thường khác…” Nghe mà ứa nước mắt. Vợ chồng Phùng Quán tổ chức tiệc cưới tại nhà bà Tưởng Dơi, mẹ nuôi của Phùng quán. Bữa tiệc có vợ chồng Tạ Vũ và hai nhà báo Xuân Đài, Xuân Trung. Anh Ngô Minh kể Phùng Quán ra chợ mua hai con gà, ra Hồ Tây câu trộm ít cá, cùng với mấy lít rượu kí nợ nhà bà Hai Hạnh…thế là thành bữa tiệc. Mình hỏi anh Quán, anh cười, nói đâu có, mọi việc do bà mẹ nuôi lo cả. Sau này mới cá trộm rượu chịu văn chui chứ khi đó chẳng dám làm gì, chỉ biết trông vào 25 đồng trợ cấp của Hội nhà văn, cực lắm.
Sau bữa tiệc là đêm tân hôn. Nhà bà Tưởng Dơi nhỏ hẹp, chỉ hơn chục mét vuông chỉ có hai cái giường đơn, loại giường tập thể hồi đó rộng chừng một mét, dài chừng mét sáu, anh Quán một giường, bà Tưởng Dơi một giường. Bữa đó Tạ Vũ say, phải ngủ lại không về được, bà Tưởng Dơi phải nhường giường cho họ, bà nằm võng. Vì nhà chỉ hơn chục mét vuông, để có khoảng không mắc võng, hai cái giường phải xếp lại gần nhau. Đêm tân hôn vợ chồng Phùng Quán nằm sát giường vợ chồng Tạ Vũ.
Họ nằm im bên nhau, không dám ôm nhau, không dám hôn nhau dù là cái hôn rất khẽ. Họ nằm ngửa, tay nắm chặt tay thở đều cố làm như mình đang ngủ ngon, kì thực trắng đêm không ai chợp mắt.
Đó là đêm tân hôn có một không hai khắp thế gian này.
(Còn nữa)
Nguyễn Quang Lập
Toàn một bọn đạo đức giả!
“… Đất lành thì chim đậu, đất dữ thì kể cả cái lũ kền kền nó cũng chẳng thèm đến… Nó đến nó dọn sạch cho là còn may!…”
Nếu không đồng ý với cái ông Alan Phan ấy (*) thì cứ phản biện thẳng vào những luận điểm trong bài của ông ấy! Mình ghét nhất cái kiểu “bỏ bóng đá người”, đả kích cá nhân, rồi hỏi mấy câu xách mé như “phía sau tư vấn này là gì” hay “ông Alan Phan là ai” như bài viết trên tờ báo của Bộ Xây dựng (ở ĐÂY). “Phía sau” đấy là cái gì hay ông ấy “là ai” thì đã làm sao? Sao không hỏi tiếp xem ở phía dưới người ta còn gì cho mình soi nữa không? Hay là không “chơi nhau” chính diện được thì giở võ bẩn, đánh dưới thắt lưng, xoi mói vào những chuyện riêng của người ta ? Lại còn giật tít: “Quan điểm để thị trường địa ốc Việt Nam “rơi tự do”gây bức xúc trong dư luận”. “Dư luận” nào? Muốn chửi tục một câu quá!
Lúc vớ bẫm thì câm như hến, lúc vỡ trận thì lại mạo danh “dư luận” , lại còn ra cái vẻ “yêu nước” hay bảo vệ “người nghèo”!
Toàn một bọn đạo đức giả!
Nhưng nếu có cách gì hay, vừa cứu được BĐS, vừa cứu được tất cả, cả kẻ giàu lẫn người nghèo thì tại sao không? Mình nghĩ có một cách giải cứu như thế – Đó là tạo ra môi trường giáo dục tiên tiến để học sinh Mỹ, Canada, Úc, Pháp, Đức, Anh … đổ xô sang Việt Nam du học, sửa đổi toàn diện Hiến pháp, cải cách chính trị để tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch, trong sạch làm cho không chỉ dân Việt tị nạn ùn ùn kéo về mà dân Tây cũng ùn ùn kéo đến xin được nhập quốc tịch Việt hay ít ra cũng xin được tư cách thường trú nhân, thì nhu cầu thuê mua nhà cửa sẽ gia tăng, giá theo đó may ra có thể sẽ lên theo, nhất là các căn hộ cao cấp. 
Còn như bây giờ thì chính phủ cứu trợ kiểu gì khi chẳng có ma nào thèm mua nhà cửa vào lúc này? Cũng giống như ở một xứ quê mùa, bụi bặm, trộm cướp đầy đường, công lý bị bẻ cong thì dù ở đó có cái biệt thự lộng lẫy thì có ai muốn đến không? Đất lành thì chim đậu, đất dữ thì kể cả cái lũ kền kền nó cũng chẳng thèm đến. Đừng tưởng bở mà đã chê kền kền! Nó đến nó dọn sạch cho là còn may! Như cái ông già Alan ấy cũng đã “xin long trọng hứa” là “sẽ không bỏ một xu vào BĐS Việt trong 10 hay 20 năm tới” khi mà “toàn dân còn sở hữu đất đai” đấy. Dân sở tại không biết chạy đi đâu thì hoặc là nghèo nên dù các căn hộ có hạ giá đến 90% thì cũng chẳng bao giờ dám mơ, hoặc là có chút dư dả thì cũng chẳng ngu gì khi các đại gia đang muốn chuồn mà mình lại bỏ tiền ra để đầu cơ nhà cửa vào cái thời buổi loạn lạc, thóc cao gạo kém như thế này.
………….
* Xin đọc lại bài:Thơ gửi hiệp hội Bất Động Sản ( Tại đây)
Cố lên Vươn nhé!
Nhìn ảnh của phóng viên AFP đã có thể nhận ra nhiều điều trong phiên xử này, không cần bình luận nữa.
Cố lên Vươn nhé, anh tài hèn sức mọn, không đỡ đần gì được em, chỉ biết thức trắng đêm để nghĩ về em thôi- một con người mà anh cũng chưa hề biết nhưng vô cùng yêu quý và trân trọng. Dù gì thì vợ chồng con cái em cũng đã nhìn thấy nhau, nắm được tay nhau, điều đó quan trọng hơn những lời lẽ lảm nhảm trong cáo trạng mà chính em cũng không muốn nghe tại phiên tòa này em ạ. Ừ! Họ xử là quyền của họ,mình sống như thế nào mới quan trọng phải không em, dù xử kiểu gì thì em vẫn là CON NGƯỜI TỰ DO, thuộc về NHÂN DÂN, nghĩ thế cho nhẹ lòng mà bước tiếp em nhé. Án nặng nhẹ gì cũng không quá được thời gian em đã trần ai, ngụp lặn, bươn chải, lao động quần quật ở đầm hồ nhà mình. Coi như gặp phải một cơn bão đi, gặp phải cơn thủy quái vậy, rồi mình làm lại, nhanh thôi mà em.
Cố lên em nhé!
Báo Dân Việt đã rất kịp thời và khôn ngoan khi cho đưa lại những phát ngôn “ấn tượng” từ vụ cưỡng chế Tiên Lãng (tại đây)- đó cũng là cách bình luận và thể hiện quan điểm của mình trước vụ việc, thay vì phải chịu câm lặng.(Cần biết rằng, báo chí nước nhà được chỉ đạo chỉ được phép đưa tin phản ánh kết quả, không bình luận). Tuy nhiên,dù báo chí trong nước đưa tin dè dặt, thậm chí mới bình vài câu đã bị gỡ bỏ ngay ( như báo Tuổi Trẻ), tưởng vậy thì dư luận không ai biết nhiều về phiên tòa, nhưng hóa ra không phải vậy, càng bít tin thì người dân càng tò mò, càng bức xúc tin, và kết quả là đủ thứ tin tức từ phiên tòa đã phổ biến mạnh trên mạng truyền thông xã hội và đau hơn, báo chí nước ngoài lại thả sức ghi điểm, trong khi báo chí trong nước khoanh tay đứng nhìn sự kiện mà không thể hiện được quan điểm.
Đây là một thất bại về tuyên truyền.
Trong khi chính quyền muốn hạn chế tối đa người dự phiên tòa và hạn chế thông tin để hướng dư luận về tội của Đoàn Văn Vươn,nhưng cách làm này càng cho dư luận hiểu thêm rằng, chính quyền không minh bạch và tỏ ra sợ sệt trước sự thật.
Công cụ bảo vệ hay chống nhân dân?
1.
Vụ xử Đoàn Văn Vươn và các thân nhân của anh có hành vi “giết người”, “chống người thi hành công vụ” đã bước sang ngày thứ hai.
Đối chiếu tất cả những thông tin mà hệ thống truyền thông chính thống đã loan sau khi vụ án xảy ra và tường thuật của VietNamNet ngày hôm qua (1), mình tin Đoàn Văn Vươn và các thân nhân của anh chẳng phạm tội nào cả.
Về mặt khoa học pháp lý, “giết người” là tội thuộc nhóm “cấu thành tội phạm hình thức”.
“Cấu thành tội phạm hình thức” được xem là cấu thành tội phạm chỉ có một yếu tố bắt buộc về mặt khách quan của tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội. Nó khác với “cấu thành tội phạm vật chất” là cấu thành tội phạm mà các dấu hiệu bắt buộc thuộc mặt khách quan của tội phạm phải gồm: hành vi phạm tội, hậu quả, quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả do hành vi phạm tội gây ra.
Trong lĩnh vực pháp lý, định nghĩa – phân loại “cấu thành tội phạm” nhằm giúp định danh tội phạm, để không lầm lẫn giữa tội này với tội khác.
Yếu tố bắt buộc về mặt khách quan của tội “giết người” phải là “cố ý tước đoạt sinh mạng của người khác một cách trái phép”. Thiếu yếu tố này, không thể kết luận ai đó “giết người”. Do đó, ngoài tội “giết người”, Luật Hình sự Việt Nam mới có thêm các tội: “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”, “giết người do vựơt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”, “làm chết người trong khi thi hành công vụ”, “vô ý làm chết người”,…
Cũng vì vậy, chỉ có thể truy tố hoặc kết tội: Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ giết người, nếu các cơ quan bảo vệ pháp luật chứng minh được anh em Đoàn Văn Vươn “cố ý tước đoạt sinh mạng của người khác một cách trái phép”.
Anh em Đoàn Văn Vươn có “cố ý tước đoạt sinh mạng của người khác một cách trái phép” không? Mình tin là không!
Những hành vi: Làm năm hàng rào chắn đường vào khu vực cưỡng chế; rải rơm rạ dự định dùng xăng đốt để gây cháy; dùng kíp điện kích cho các bình ga nổ; dùng súng hoa cải bắn vào đoàn cưỡng chế… chưa đủ để kết luận anh em họ Đoàn “cố ý tước đoạt sinh mạng của người khác một cách trái phép”.
Nếu “cố ý tước đoạt sinh mạng của người khác một cách trái phép”, rơm rạ, bình ga sẽ được gây cháy, cho nổ đúng thời điểm thật sự có thể làm chết người chứ không nhằm cảnh cáo, làm chùn chân lực lượng cưỡng chế. Họ cũng sẽ tìm mua và sử dụng vũ khí quân dụng chứ không phải “súng hoa cải”. Mình muốn nhấn mạnh yếu tố này vì cho đến giờ, Bộ Công an vẫn không xếp “súng hoa cải” vào dạng nguy hiểm và đó là lý do, ngay sau khi xảy ra vụ Đoàn Văn Vươn, bạn Đỗ Hữu Ca – Giám đốc Công an Hải Phòng, lên tiếng phê phán Viện Khoa học Hình sự của Bộ Công an một cách kịch liệt (2).
Đối chiếu toàn bộ các tình tiết trong vụ Đoàn Văn Vươn, từ khi anh và thân nhân khẩn hoang – lập đầm cho đến lúc xảy ra vụ cưỡng chế, có thể thấy, những hành vi: làm năm hàng rào chắn đường vào khu vực cưỡng chế; rải rơm rạ dự định dùng xăng đốt để gây cháy; dùng kíp điện kích cho các bình ga nổ; dùng súng hoa cải bắn vào đoàn cưỡng chế… chỉ vì họ đã bị đẩy đến cùng đường nên muốn gây tiếng vang, hỗ trợ chuyện kêu oan.
Điểm đáng chú ý là họ đã cảnh báo sẽ sử dụng hạ sách (chống chuyện cưỡng chế phi pháp để bảo vệ các quyền hợp pháp và lợi ích chính đáng của mình) nhưng thay vì xem lại toàn bộ vụ việc theo đúng chức trách, chính quyền từ xã, huyện đến thành phố vẫn phớt lờ, cố làm lấy được. Tường thuật của VietNamNet về ngày đầu phiên xử vụ án Đoàn Văn Vươn và các thân nhân của anh có hành vi “giết người”, “chống người thi hành công vụ” cho thấy điều đó! Nếu không biết trước Đoàn Văn Vươn và các thân nhân của anh sẽ chống chuyện cưỡng chế, thậm chí là có thể đã biết rất rõ anh em nhà họ Đoàn sẽ chống chuyện cưỡng chế như thế nào, chẳng việc gì chính quyền phải điều động thêm bộ đội thuộc Ban Chỉ huy Quân sự huyện Tiên Lãng đến rà phá vật liệu gây nổ! Nói cách khác, những kẻ thủ ác không chỉ có ý đồ cướp đoạt tài sản của công dân mà còn âm mưu kích động họ chống trả để đẩy họ vào tù!
Chính phủ đã kết luận những quyết định liên quan đến việc thu hồi đất của gia đình Đoàn Văn Vươn là trái pháp luật. Đoàn Văn Vươn không sai khi tổ chức chống cưỡng chế. Khoản 1, Điều 15 của Luật Hình sự Việt Nam xác định như thế này: Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ không “cố ý tước đoạt sinh mạng của bất kỳ ai một cách trái phép”. Họ không giết người. Chuyện làm năm hàng rào chắn đường vào khu vực cưỡng chế; rải rơm rạ dự định dùng xăng đốt để gây cháy; dùng kíp điện kích cho các bình ga nổ; dùng súng hoa cải bắn vào đoàn cưỡng chế… là sự “chống trả một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các quyền hợp pháp và lợi ích chính đáng của họ”, vốn đã được ghi nhận tại Luật Hình sự. Họ vô tội!
2.
Lời nói đầu của Bộ Luật Hình sự hiện hành viết như thế này: Pháp luật hình sự là một trong những công cụ sắc bén, hữu hiệu để đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, góp phần đắc lực vào việc bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức, góp phần duy trì trật tự an toàn xã hội, trật tự quản lý kinh tế, bảo đảm cho mọi người được sống trong một môi trường xã hội và sinh thái an toàn, lành mạnh, mang tính nhân văn cao. Đồng thời, pháp luật hình sự góp phần tích cực loại bỏ những yếu tố gây cản trở cho tiến trình đổi mới và sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh.
Mình nghĩ, trong vụ Đoàn Văn Vươn, cần phải có ít nhất một vụ án hình sự, nhằm điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự của tất cả những kẻ chủ trương, thực hiện việc cưỡng chế, thu hồi đất, hủy hoại tài sản của gia đình Đoàn Văn Vươn. Bất kỳ ai, cố tình hay vô ý, trực tiếp hay gián tiếp can dự vào chuyện làm trái pháp luật, gây thiệt hại cho gia đình Đoàn Văn Vươn cả về vật chất lẫn tinh thần đều phải chịu trách nhiệm hình sự.
Không có một vụ án hình sự như thế, lời nói đầu – mục tiêu của Bộ Luật Hình sự sẽ trở thành giả dối. Pháp luật hình sự sẽ chỉ còn là một trong những công cụ sắc bén, hữu hiệu để… chống nhân dân. Và tất nhiên nó sẽ phá nát trật tự an toàn xã hội, trật tự quản lý kinh tế. Còn ai dám tin pháp luật hình sự sẽ “bảo đảm cho mọi người được sống trong một môi trường xã hội và sinh thái an toàn, lành mạnh, mang tính nhân văn cao”.
Chú thích:
2) ‘Cảnh báo của tôi về súng hoa cải không được coi trọng’
Vụ án Đoàn Văn Vươn “Phiên tòa xét xử đẹp”!
Luật sư Trần Đình Triển-DL/ FB TĐT
Phần I
Sáng nay phiên tòa khai mạc, đúng như dự đoán “Lực lượng công vụ nhiều hơn hàng nghìn lần người tham gia tố tụng, không một người dân nào được tham gia phiên tòa nếu không có giấy mời hoặc triệu tập của Tòa”. Lực lượng triển khai nhiều ngả đường,…dù lý do gì thì cũng đều không hay, bởi lẽ:
Một là: Nếu vì người dân ở nhiều nơi quá bức xúc muốn kéo về đây để phản đối phiên tòa,..thì mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân không được giải quyết, đây là mầm mống của hậu họa và thể hiện sự rơi vãi đâu đó mất niềm tin của dân với chính quyền;…
Hai là: Sợ kẻ địch, kẻ xấu,.. lợi dụng thì cũng không chấp nhận được, vì: nếu ta làm đúng – ta sợ gì ai? “kẻ địch là ai? ai là kẻ địch” thì nói rõ cho dân biết để phòng tránh! “thêm bạn, bớt thù”, tại sao để cho “kẻ địch, kẻ xấu,…” nhiều thế? Nếu họ nói đúng sự thật thì phải khen vì Đảng đã chỉ rõ “Phải nhìn thẳng vào sự thật…” kia mà! Nếu sợ hội chứng thông tin thì phải xử lý mấy “ông râu da trắng” nào đó ở nước ngoài đã phát minh ra Internet,…chứ đâu phải dân ta; “diệt cỏ phải diệt tận gốc” sao lại xử lý mấy người “ấm ớ” sử dụng?!
Các luật sư đến tòa được chăm sóc chu đáo: để xe từ xa đi bộ vào tòa gần nửa km; qua một phòng kiểm tra giấy tờ, sang phòng bên gửi điện thoại (mặc dù cả khu vực tòa đã bị phá sóng); tiếp đến một trạm kiểm tra giấy tờ, trạm cuối cùng là đưa cặp và người qua máy soi rồi mới được vào tòa;…
Nguyên tắc Hiến định: “Xét xử công khai”, mọi công dân đủ năng lực hành vi đều có quyền tham dự phiên tòa đang bị vô hiệu trên thực tế, “nói một đàng, làm một nẻo” thì dân tin sao?
Tòa tạm dừng buổi trưa, ra ngoài đường công cộng, tôi và một số luật sư đang đứng nói chuyện với chị Thương (vợ Anh Vươn) và chị Hiền (vợ anh Quý), bỗng nhiên có một người măc thường phục đeo biển “Ban tổ chức” ra ngăn cản cuộc nói chuyện. Tôi bực mình quá, đành phải thốt lên: “Này Anh! Nên bỏ vào đầu một chút kiến thức; đây là quyền của chúng tôi; anh sai nhưng nếu tôi chống lại thì sẽ bị xử lý về chống người thi hành công vụ như vụ án này đây!” buồn quá!
Ngày hôm nay, nhiều tình tiết tại phiên tòa làm cho anh em luật sư và báo chí tham dự bàng hoàng,..nhưng anh chị em fb cho tôi đi ăn cơm đã, về sẽ viết tiếp phần 2;…
PHẦN 2:
Phần mở đầu phiên tòa: Luật sư Hùng (bào chữa cho anh Vươn) đề nghị thay đổi toàn bộ Hội đồng xét xử với lý do: thẩm quyền điều tra truy tố và xét xử thuộc thẩm quyền của Tòa án Quân sự. Hội đồng xét xử vào nghị án và ra quyết định bác đề nghị của luật sư Hùng với lý do đã được Tòa án Thành phố Hải Phòng và Tòa án Nhân Dân Tối Cao trả lời khiếu nại của luật sư Hùng và khẳng định thuộc thẩm quyền của Tòa án Nhân Dân Thành phố Hải Phòng xét xử.
Đa số các bị cáo đều tố cáo trong giai đoạn điều tra bị đánh đập, bức cung, mớm cung, dụ cung. Có nhiều trường hợp đưa giấy trắng ép bị cáo ký khống vào.
Cả Hội trường giật mình khi anh Đoàn Văn Vệ khai trong quá trình điều tra có một điều tra viên đưa điện thoại cho anh Vệ gọi về cho vợ đã đưa cho điều tra viên hai lần. Một lần 20 triệu và một lần 10 triệu. Điều tra viên hứa sẽ lo cho anh Vệ không có tội; nhưng sau đó không thấy kết quả vì vậy anh Vệ đề nghị thay đổi điều tra viên nhưng không được đáp ứng.
Vài tình tiết như vậy, các anh chị em FB đã đủ no buổi tối chưa? Hehe…
Quê Choa thứ tư ngày 03/04/2013
Cập nhật liên tục trong ngày
Bài trên báo TT đã bị xóa:Vụ án Đoàn Văn Vươn và đồng phạm: nhiều bị cáo phản cung, kêu oan
Chiều 2-4, HĐXX sơ thẩm vụ án Đoàn Văn Vươn và đồng phạm “giết người, chống người thi hành công vụ” tiếp tục phần xét hỏi 5 bị cáo còn lại trong vụ án.
Trong khi các bị cáo Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Quý phần nào thừa nhận hành vi phạm tội thì các bị cáo Đoàn Văn Vệ, Nguyễn Thị Thương, Phạm Thị Báu cho rằng hành vi của mình không như cáo trạng truy tố.
Ngày đầu xét xử vụ Đoàn Văn Vươn: Các bị cáo bác lời nhau
“Trong khi đó, bị cáo Đoàn Văn Quý lại không công nhận một số lời khai của Đoàn Văn Vươn, bởi theo bị cáo này, không phải Vươn hướng dẫn cài mìn nổ mà do bị cáo tự làm.”Đọc thì thấy chẳng có gì đáng kể khi ông Quý bác lời khai ông Vươn
Cách giật tít giật gân có thể làm phương hại đến thông tin muốn đưa đến cho người đọc, rất không nên
Khi bộ trưởng hứa cái rẹt, nói ráo hoảnh
Còn nhớ hơn 10 hôm trước, Phó trưởng đoàn ĐBQH Đồng Nai Trương Văn Vở, một cách thẳng thắn nhưng mềm mỏng, đã nhắc khéo Bộ trưởng rằng ông đã thất hứa với cử tri Đồng Nai, khi ông từng “hứa cái rẹt” sẽ bỏ trạm thu phí Định Quán trong quý IV/2012.
Trong công văn trả lời liền ngay sau đó, Bộ trưởng Thăng lại “hứa cái rẹt” với một mốc thời gian mới “chậm nhất trong quý III/2013”, nhưng không phải là bỏ mà là “có trạm mới thay thế trạm Định Quán”.
Thật hài hước. Phí vẫn là phí. Chuyện cái trạm và lời hứa, chỉ là sự dịch chuyển người này đóng thuế thay vì người khác.
Nhập khẩu vàng tăng 7 lần, ai hưởng lợi?
Quý I/2013, trong số nhóm hàng cần kiểm soát nhập khẩu kim ngạch có mặt hàng vàng nhập khẩu tăng đột biến, tăng hơn gấp 7 lần so với cùng kỳ.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng Thư ký Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), nhận xét: Không có NH trung ương nước nào lại có nhiều chính sách quản lý vàng như Việt Nam. Dường như NH Nhà nước đang rơi vào vòng luẩn quẩn của chính mình, đưa ra một cái “mạng nhện” về quản lý vàng rồi dính vào đó! NH Nhà nước đấu thầu vàng để làm gì?
![question[1]](http://quechoainfo.files.wordpress.com/2013/04/question1.png)
Ngày càng nhiều người Việt Nam vượt biển sang Australia tị nạn
Một phúc trình mới đây của chính phủ Úc cho biết ngày càng có nhiều người Việt Nam dấn thân vào những chuyến đi biển nguy hiểm và đầy bất trắc để sang Australia tị nạn.
Theo báo chí Úc, Việt Nam là một trong ba quốc gia được coi sẽ là điểm xuất phát của nhiều người tị nạn tới Australia trong năm nay….
Cô giáo ra đề thư gửi ông Tập Cận Bình: ‘Người lớn giật mình’
“Có lẽ chúng ta và cả ông Tập Cận Bình cũng nên đọc một số lời các em đã viết, để biết thế hệ tương lai của Việt Nam nghĩ gì về đất nước mình và nước láng giềng Trung Quốc”.
Thật đáng khen cô giáo Đặng Nguyêt Ánh. Điều mà bộ trưởng của cô dù có chẻ óc ra cũng không dám nghĩ tới thì cô đã làm mấy năm nay rồi, đó là dạy cho học trò về chủ quyền biển đảo
Ý CHÍ NGƯỜI DÂN VÀ SỰ MINH BẠCH CẦN THIẾT CỦA NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN
Đạo luật pháp quyền là văn bản của cơ quan quyền lực nhà nước không chỉ được thông qua và bảo đảm bởi Nhà nước hay các định chế xã hội mà còn phải phù hợp (về nội dung, hình thức, thủ tục) với các nguyên tắc của ý thức pháp luật xã hội, phù hợp với các quy phạm của hiến pháp và do vậy, có hiệu lực đầy đủ trong phạm vi hệ thống pháp luật.
Công lý bị thách thức tại Việt Nam
Họ đã trở thành những anh hùng dân gian tại quốc gia được cai trị bởi quyền độc đoán, hạn chế quyền sử dụng đất đai của người dân và bất bình đẳng ngày càng lan rộng. Sự thách thức của họ vẫn còn được nghe thấy từ những người phụ nữ mà họ buộc phải bỏ lại ở phía sau.
“Không ai muốn gây ra một mớ hỗn độn như vậy”, vợ ông Vươn, bà Nguyễn Thị Thương nói. “Nhưng chúng tôi phải chống lại. Chúng tôi không có cách nào khác ngoài việc chống lại những gì chính đáng thuộc về chúng tôi”.
Những cái vỏ bọc mong manh trước “quả bom” họ Đoàn
Những tiếng nói phản biện lâu nay thường xuất phát rôm rả từ các nhân sĩ-trí thức, nhưng trí thức kỳ thực chỉ là những người báo thức, là chất gây men. Nông dân mới đích là “quân chủ lực”, cách mạng chỉ được cái nói đúng! Chủ lực đã ra quân thì …trí thức chỉ biết đứng sau ủng hộ và cảm phục.
Tình hình đất nước lâu nay rất lạ, cứ nửa như thực nửa như mơ, như thật như đùa, như thật như giả, giữa chính và tà, mọi thứ đều mong manh, bảo là “bên miệng hố” cũng được mà bảo “chẳng có gì mới” cũng xong? Nhưng xin thưa: đùa gì thì đùa, không thể đùa với vận mệnh dân tộc.
Trong khi đang ngồi trên chiếc chuyên cơ trở về nước Nga sau cuộc họp ở Nam Phi, Tổng thống Nga Putin đã nhấc điện thoại, ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng tổ chức ngay lập tức một cuộc tập trận quy mô lớn trên Biển Đen. Động cơ nào khiến ông Putin phát đi một mệnh lệnh có phần bất ngờ và hơi “vội vã” đến vậy?….
Triều Tiên: Hăm dọa cao trào, phản ứng chừng mực
Bản tuyên chiến hăm dọa: “Trận tấn công đầu tiên của quân lực cách mạng CHDCND Triều tiên sẽ nổ tung các căn cứ quân sự xâm lược trong nội địa Mỹ và trên các chiến trường địa bàn hành quân ở Thái Bình Dương, kể cả Hawaii và Guam.
Và trận tấn công của Triều Tiên không những sẽ phá thành tro bụi ngay lập tức những căn cứ quân sự của Mỹ ở Hàn Quốc mà cả những cơ sở của chế độ cầm quyền tại nơi này, kể cả dinh tổng thống và các căn cứ quân sự, khỏi nói đến những kẻ xâm lược và kẻ khiêu khích.”
Giải quyết lũ hiếu chiến Triều Tiên bằng chiến tranh
Đã đến lúc phải dùng chiến tranh để thay đổi thể chế chính trị ở Triều Tiên. Chế độ gia định trị phải được xóa bỏ tận gốc. Phải đưa dân chủ đến cho người dân. Không thể lẫn lộn tinh thần yêu nước với sự điên khùng hiếu chiến. Người dân Triều Tiên không thể tạo ra cách mạng. Chỉ có ngoại lực, dựa vào chiến tranh để khởi đầu cuộc cách mạng ở Triều Tiên. Hy vọng Triều Tiên tự làm cách mạng thì khác nào nuôi chó mà lại đòi đẻ ra voi
Sự phá sản mang tên Đoàn Văn Vươn
Khẩu hiệu độc lập dân tộc giải phóng đất nước thì đất nước chưa bao giờ bị mất đất và biển đảo nhiều như những ngày hôm nay.
Khẩu hiệu Chủ Nghĩa Xã Hội và Công Bằng, Văn Minh thì chưa bao giờ sự giàu nghèo, đạo đức xã hội lại bi thảm như ngày hôm nay. Tài nguyên của cải đất nước nằm trong tay số ít nhóm lợi ích, còn bất công hơn cả các nước tư bản chủ nghĩa lâu đời. Sở hữu toàn dân thì qua các tập đoàn nhà nước đã phá sản hoàn toàn.
Toàn cảnh phiên xử. Ảnh: TTXVN.
Ngày đầu tiên xử anh em họ Đoàn
Ngày đầu tiên xử 4 anh em (chú cháu) họ Đoàn đã để lại những điều tai tiếng cho ngành tư pháp, công an và chính quyền Thành phố Hải Phòng. Với quyết tâm ngăn chặn người dân ở khắp mọi nơi đổ về khu vực tòa án, công an Hải Phòng đã dùng tất cả các biện pháp thô bạo và khó coi nhất. Với người dân, tin tức về vụ xử án kín như bưng. Phòng xử cho dù chật nhưng không có lấy một tiếng loa phóng thanh ra ngoài cho người dân cùng theo dõi? Họ sợ dân hay sợ anh em Đoàn Văn Vươn hay là sợ cả hai?
Người ta không thể không đặt dấu hỏi: Thế này mà gọi là xử công khai ư? Nếu việc làm của Tòa án Hải Phòng đàng hoàng thì tại sao phải giấu giếm như thế.
Sau khi ra Hà Nội dự lễ cầu nguyện cho gia đình ông Đoàn Văn Vươn, nghệ sỹ Kim Chi tiếp tục bày tỏ lòng tin ông Vươn vô tội, và chỉ hành động vì ‘đã bị dồn đến chân tường’.
Trả lời BBC hôm khai mạc phiên xử ông Đoàn Văn Vương và thân nhân 02/04/2013 nghệ sỹ ưu tú, diễn viên điện ảnh Nguyễn Kim Chi nhận định về tòa án và chính quyền:
Thưa Bộ trưởng, ông cứ giả vờ kê cao gối mà ngủ quên
Xin vote cho Alan Phan, dù ông là ai, khi ông khuyên các bộ trưởng “cứ đừng làm gì cả”. Bởi biết đâu đó với việc, giả vờ cũng được, kê cao gối mà ngủ, các vị chả mang lại niềm vui cho ối người, dù chỉ là trong những cơn mơ.
Tại sao chúng ta lại phải cứu số ít các đại gia BĐS khi mà vô khối trong số cần lao đêm đêm trằn trọc, thủ thế, và thở dài thườn thượt ngay cả trong những giấc mơ?
hời Hồ Chí Minh còn lãnh đạo trực tiếp, dù không có Điều 4, không có quy định “Quân đội phải bảo vệ Đảng” trong Hiến pháp, cách mạng ta vẫn đi từ hết thắng lợi này đến thắng lợi khác. Vậy có ghi hay không ghi không phải là vấn đề gì lớn mà cần gay gắt tranh luận, đánh giá, quy kết nặng nề, hoặc thậm chí cho rằng “Bỏ Điều 4 là tự sát” (!) Trái lại, ghi như vậy trong Hiến pháp lại dễ tạo chỗ dựa pháp lý cho những thế lực xấu xa núp dưới danh nghĩa quang minh của toàn Đảng để làm hại dân. Còn chừng nào Đảng ta nói chung đã phải dựa vào những điều này mới tồn tại an toàn, thì lúc đó, chúng ta cũng không nên mơ hồ, thiếu nhậy bén mà hiểu ra rằng: Chúng ta đã hết vai trò lịch sử rồi !
VÌ SAO TÔI KÍ TÊN CHO TUYÊN NGÔN “CÔNG LÝ CHO ĐOÀN VĂN VƯƠN”?
mặc dù ít kì vọng vào một kết quả tích cực của phiên tòa nhưng im lặng trước bất công là sự đồng lõa. HÃY BẢO VỆ ĐOÀN VĂN VƯƠN ĐỂ SẼ ĐẾN LÚC CHÍNH BẠN ĐƯỢC BẢO VỆ. Bảo vệ quyền tư hữu để bảo vệ công lí, bảo vệ quyền tư hữu là cách để tiết kiệm của người dân sinh lợi và không bị thất thoát trong môi trường cạnh tranh vốn và nhân lực toàn cầu.
Trên “mặt trận” Triều Tiên không có những biến đổi
Tình hình trên bán đảo Triều Tiên đang căng thẳng. Nhà lãnh đạo của CHDCND Triều Tiên tiếp tục thể hiện cho thế giới thấy tính chất hiếu chiến của mình: ngày 28 tháng Ba, hãng thông tấn Bắc Triều Tiên đã đưa tin rằng Kim Jong Un đã ký “Kế hoạch cuối cùng chuẩn bị kỹ thuật của lực lượng tên lửa chiến lược tấn công vào căn cứ quân sự ở lục địa Hoa Kỳ, Guam, Hawaii, cũng như Hàn Quốc trong trường hợp gấy hấn từ phía kẻ thù”. Cũng nhận thấy rằng “từ thời điểm này, các mối quan hệ liên Triều bước vào tình trạng chiến tranh, và tất cả các vấn đề giữa hai miền Triều Tiên sẽ được quyết định theo các quy luật thời chiến … Tất cả các hành động của chính phủ, các đảng phái chính trị và các tổ chức bây giờ sẽ xuất phát từ chỗ rằng đất nước của chúng ta hiện đang ở trong tình trạng chiến tranh với miền Nam”.
Công an TP HCM lên tiếng về thu hồi đất
Ý kiến được trang web Công an TPHCM hôm 2/4/2013 đăng tải, nói cán bộ chiến sỹ công an thành phố đã nêu ý kiến:
“Cần tránh việc lợi dụng danh nghĩa thu hồi đất để trục lợi cá nhân, tổ chức và chủ đầu tư dự án phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo quyền lợi về tài sản đất đai của người dân.”
Trong khi Hải Phòng đang diễn ra vụ xử gia đình ông Đoàn Văn Vươn “chống người thi hành công vụ” trong vụ cưỡng chế đất ở Tiên Lãng hồi đầu năm 2012, các ý kiến mà trang Công an TPHCM nêu ra một cách chính thức là điều đáng chú ý dù xảy ra ở một địa phương khác.
Phản ứng về vấn đề biển Đông và những hệ lụy lịch sử
Vào ngày 7.5.1988, chưa đầy hai tháng sau kiện Gạc Ma, tướng Lê Đức Anh – bấy giờ là Bộ trưởng Quốc phòng VN có mặt tại Trường Sa nhân cuộc mít tinh kỷ niệm 33 năm ngày thành lập Quân chủng Hải quân. Tại đây, ông đã đọc một bài diễn văn quan trọng. Đáng chú ý là một số đoạn trong bài diễn văn ca ngợi “sự giúp đỡ của TQ đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta trong những năm từ 1965 đến 1970 là rất to lớn và có hiệu quả. Nhân dân VN vô cùng biết ơn sự giúp đỡ to lớn đó của nhân dân TQ đã dành cho mình”. Diễn văn tiếp tục khẳng định: “tình sâu nghĩa nặng đó sẽ kéo dài mãi mãi và nhất định nó sẽ xóa nhòa, đi đến xóa hẳn trong ký ức của dân tộc VN những tội lỗi mà các triều đại phong kiến TQ đã gây đau khổ cho dân tộc VN suốt hàng ngàn năm đô hộ”. Ta cũng nhận thấy, mặc dù đoạn kết của bài diễn văn có nói đến các chiến sỹ hy sinh vì Tổ quốc nhưng không hề có một chữ nào trực tiếp nhắc đến 64 người lính VN vừa hy sinh trong nỗ lực bảo vệ đảo Gạc Ma ở Trường Sa.
Tất nhiên, chúng ta hiểu, phản ứng đó của tướng Lê Đức Anh là một thông điệp của VN gửi đến TQ và chắc rằng TQ sẽ nghiên cứu rất kỹ càng, tìm xem trong đó ẩn chứa cái gì. Người TQ là bậc thầy trong việc phát đi những thông điệp, tỷ như Nhân dân Nhật báo TQ bất ngờ đăng một tấm ảnh nhà báo Mỹ Edga Snow đứng bên cạnh Mao Trạch Đông trên lễ đài Thiên An Môn trong bối cảnh quan hệ hai nước đang diễn ra căng thẳng. Đáng tiếc (cho TQ) là Bộ ngoại giao Hoa Kỳ đã bỏ qua tín hiệu này vì có lẽ họ đã không thể nhận ra được sự tinh tế của hành động đó.
Một điều cần lưu ý, phản ứng của VN trước sự khiêu khích của TQ ngày 14.3.1988 tại Trường Sa chưa hẳn là một phản ứng tức khắc, nghĩa là vẫn còn có thời gian lựa chọn. Một phản ứng tức khắc bao giờ cũng là việc khó khăn hơn. “Lúc đó, phía ta cũng có nhiều ý kiến khác nhau về quyết định đánh hay không đánh. Bản thân chỉ huy trưởng Giáp Văn Cương muốn đánh, nhưng cuối cùng chúng ta đã quyết định đấu tranh bằng pháp lý để bảo vệ chủ quyền” (theo Thượng tá Hoàng Hoan).
Phản ứng “đấu tranh bằng pháp lý” của VN dẫn đến một hệ lụy lịch sử: những người lính VN (chỉ còn cách) nắm tay nhau làm thành một “vòng tròn bất tử” nhưng cũng không thể bảo vệ được Gạc Ma. Trong tình huống đó, đối diện với quân TQ hung hãn và tàn ác, những người lính anh dũng của VN có thể làm gì hơn là phải chấp nhận hy sinh?
Còn đây là một phản ứng khác của VNCH. Khi nhận được báo cáo về sự khiêu khích của tàu TQ ở khu vực Hoàng Sa, Tổng thống Thiệu phản ứng rất nhanh chóng, quả đoán, kiên quyết: “tìm cách ôn hòa mời các chiến hạm TQ ra khỏi lãnh hải VN. Nếu họ không thi hành thì được nổ súng cảnh cáo trước mũi các chiến hạm này. Nếu họ ngoan cố thì toàn quyền sử dụng vũ khí để bảo vệ sự vẹn toàn lãnh thổ VNCH”. Phản ứng của Tổng thống Thiệu dẫn đến một hệ lụy lịch sử – hải quân VNCH chấp nhận giao chiến với hải quân TQ để bảo vệ Hoàng Sa trước sự gây hấn liên tục và xâm lăng của họ. Dù rằng kết cục sau trận hải chiến là toàn bộ Hoàng Sa rơi vào tay TQ nhưng ý nghĩa lịch sử của trận đánh, tinh thần dám đánh, tính cách anh hùng, lòng dũng cảm và sự hy sinh của những người lính VN đã làm cả thế giới tôn trọng và lịch sử sẽ còn ghi nhớ mãi.
Thời gian gần đây, chúng ta đã chứng kiến rất nhiều phản ứng của VN về vấn đề biển Đông, nói chung hầu hết không phải là những phản ứng nhanh chóng, trong khi không ít những tình huống cần phải có phản ứng ngay. Ngược lại, người ta cho rằng nhiều phản ứng của VN lại quá chậm. Sự kiện mới đây, một tàu cá VN bị quân TQ bắn cháy ngày 20.3.2013, mãi tới năm ngày sau (25.3.2013), VN mới có phản ứng. Lập tức, ngày hôm sau, Hồng Lỗi – người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ đáp trả với sự xuyên tạc vừa xấc xược, vừa ngạo mạn. Ông ta không hiểu rằng, vấn đề bi đát của TQ không phải là sự thật đương đầu với sự dối trá mà là sự thật đương đầu với sự thật.
Phân tích chuỗi các sự kiện, chúng ta có thể hiểu các phản ứng của VN về vấn đề biển Đông. Nhìn chung, các phản ứng đó thường khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi của VN trên biển Đông, tiếp đó phản đối hành động của TQ, sau cùng là nêu một số yêu cầu hoặc đề nghị với TQ. Ngôn ngữ, ý tứ, giọng điệu thường giống nhau, trong khi các sự kiện liên tiếp diễn ra và tính chất, mức độ, quy mô của các sự kiện ngày càng nghiêm trọng. Liệu ai có thể đoán biết được những phản ứng đó sẽ dẫn đến những hệ lụy lịch sử gì? Người TQ, như đã nói ở trên, là bậc thầy của những thông điệp, họ sẽ nghiên cứu rất kỹ phản ứng của VN để vạch ra chiến lược của mình. Đó là điều rất hiển nhiên.
“Mỹ họ sẽ nghiên cứu rất kỹ đấy” – lời của Hồ Chí Minh chỉ thị cho ông Nguyễn Minh Vỹ – người sau này tham gia cuộc hòa đàm Pari và một Tiểu ban có nhiệm vụ soạn thảo một bản Tuyên bố vào thời gian Hoa Kỳ đưa nhiều quân vào Nam VN lập Bộ chỉ huy quân sự và cũng là thời điểm Mặt trân Dân tộc giải phóng miền Nam VN ra đời. Ông Vỹ và Tiểu ban soạn thảo đã cân nhắc từng câu từng chữ hết sức chặt chẽ khi soạn thảo bản Tuyên bố. Chẳng hạn, tố cáo Hoa Kỳ “tăng cường chiến tranh” hay “mở rộng chiến tranh”? Hành động của Hoa Kỳ là “uy hiếp” hay “uy hiếp trực tiếp” toàn vẹn lãnh thổ VNDCCH? Đối với cuộc đấu tranh của nhân dân miền Nam thì “hoan nghênh” hay “biểu dương ca ngợi”? Đấu tranh theo “tinh thần cương lĩnh” hay “cương lĩnh” của Mặt trận? Đối với miền Bắc thì kêu gọi “ủng hộ” hay “tích cực ủng hộ” để làm “thất bại” hay “đánh bại” âm mưu của Hoa Kỳ? Dự thảo của bản Tuyên bố được Hồ Chí Minh xem xét, sửa chữa rất kỹ, sau đó còn chuyển cho các ông Trường Chinh, Phạm Văn Đồng có ý kiến. Đó quả thật là những phản ứng lịch sử.
Hai năm sau, “sự kiện Vịnh Bắc Bộ” nổi tiếng xẩy ra. Quốc hội Hoa Kỳ, với số phiếu tuyệt đối, nhất trí thông qua Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, cho phép Tổng thống Johnson, với tư cách là Tổng Tư lệnh quân đội, “thực hiện mọi biện pháp cần thiết nhằm đánh lui mọi hành động tấn công vũ trang chống các lực lượng Hoa Kỳ và ngăn ngừa những hành động xâm lăng khác”.
“Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” là một bước ngoặt có ý nghĩa rất lớn, liên quan đến cuộc chiến VN. Bấy giờ, ý định của các nhà lãnh đạo Bắc VN là hạn chế chiến tranh ở miền Nam, không để lan ra miền Bắc.
Cuộc đụng độ ngày 2.8 là rất rõ ràng. Theo tướng Hoàng Nghĩa Khánh, vào ngày 2.8.1964, khi hải quân báo cáo lên Bộ Tổng tham mưu có khu trục hạm Mỹ đi vào hải phận VN và xin chỉ thị. Trực chỉ huy là tướng Trần Quý Hai trả lời: “Ủa! Cách xử trí như thế nào à? Tàu địch vào hải phận của ta thì phải đánh chứ còn chờ gì nữa”. Thật là đơn giản, nhanh chóng và rõ ràng. Theo Huy Đức, tác giả Quyền Bính – Bên Thắng Cuộc cho biết “Trần Quý Hai nói là đã báo cáo Bộ Chính trị trước khi ra lệnh nhưng kiên quyết không nói cụ thể báo cáo ai. Võ Nguyên Giáp yêu cầu phải kỷ luật. Trong khi, Văn Tiến Dũng nói, “mình không đánh nó thì nó cũng sẽ đánh mình, bản chất đế quốc là thế”. Cuối cùng Trần Quý Hai nhận kỷ luật cho dù ai cũng biết phía sau lệnh này là ai”.
Còn cái gọi là cuộc tiến công ngày 4.8 thì đến nay vẫn còn tranh cãi. Mặc dù các thủy thủ Hoa Kỳ báo cáo có tổng cộng 22 quả ngư lôi phóng về phía họ và ít nhất ba tàu Bắc VN bị bắn trúng trong một trận giao tranh kéo dài 4 giờ, nhưng lại không đưa ra được bằng chứng nào ? Trận đánh diễn ra trong một đêm tối trời, không có trăng sao và sấm chớp đầy trong khu vực. Người ta cho rằng dường như các tàu khu trục đã hành động như những kẻ thần hồn nát thần tính. Mc Namara nói, có thể lúc ấy, Mỹ có hai phán đoán sai lầm nghiêm trọng.
Từ trong lịch sử, chúng ta thấy, phản ứng về các sự kiện liên quan đến biển Đông của VN rất khác nhau, tùy thuộc tính chất của sự kiện, phẩm chất người lãnh đạo, chỉ huy, tùy thuộc vào hoàn cảnh, tình huống và vì vậy, nó dẫn đến những hệ lụy lịch sử khác nhau. Tư tưởng “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” của Hồ Chí Minh luôn luôn đúng trong mọi trường hợp. Nhưng vấn đề ở chỗ, cái “bất biến” của VN hiện nay là gì? Đó chính là chủ quyền quốc gia, là hòa bình nhưng phải là hòa bình trong độc lập, tự do. Và đó cũng là danh dự VN!
Thư ngỏ của ls Trịnh Minh Tân, người đã từng bào chữa cho bà Ba Sương, gửi kiểm sát viên Hải Phòng đang tiến hành tố tụng vụ án Đoàn Văn Vươn
Thư ngỏ g
ửi ông/bà kiểm sát viên đang là người tiến hành tố tụng vụ án Đoàn Văn Vươn
Tôi là luật sư Trịnh Minh Tân, thuộc Đoàn luật sư thành phố Hồ Chí Minh
Địa chỉ: 22 đường 53, phường Bình Thuận quận 7, Tp. Hồ Chí Minh
Điện thoại: (08) 6262 4841 E-mail: lsminhtan@yahoo.com.vn
Thưa quý ông/bà, tôi không phải là người bào chữa cho các bị cáo
trong vụ án Đoàn Văn Vươn, vì thế không biết rõ các chứng cứ buộc tội cũng như gỡ tội cho các bị cáo được thể hiện trong hồ sơ vụ án nên tôi chưa thể khẳng định những bị cáo bị truy tố có tội hay không và nếu có tội thì tội gì, mặc dù qua các phương tiện truyền thông tôi cũng có thể hình dung ra sự thật khách quan của vụ án. Nhưng để phân tích theo hướng gỡ tội hay buộc tội thì không, vì người phân tích phải nhìn thấy bản cung, nhìn thấy vật chứng và các tài liệu do các cơ quan tiến hành tố tụng thu thập. Tuy nhiên, bất kỳ một luật sư nào khi đọc bản cáo trạng cũng có thể hình thành trong đầu những ý nghĩ, những lập luận bào chữa, nhưng để bào chữa thật sự như người tham gia tố tụng trong vụ án thì không thể.
Do đó, tôi viết bức thư ngỏ này gửi tới các ông/ba kiểm sát viên không với tư cách là người hành nghề luật sư, mà với tư cách là người đã từng là kiểm sát viên, đã từng được phân công thực hành quyền công tố hàng nghìn vụ án trong thời gian xấp xỉ 30 năm công tác trong ngành kiểm sát.
Tôi biết trong vụ án này, kiểm sát viên (KSV) thực hành quyền công tố chịu rất nhiều áp lực:
- Áp lực từ dư luận: đòi hỏi phải có công lý thực sự với người bị truy tố;
- Áp lực từ phía lãnh đạo, từ thành ủy: đòi hỏi KSV phải bảo vệ cho được quan điểm truy tố, qua đó chứng minh việc truy cứu trách nhiệm hình sự các bị cáo là đúng người, đúng tội.
Tôi hiểu những áp lực như vậy có sức nặng khủng khiếp đè nặng lên tâm lý KSV.
Là người tiến hành tố tụng trong vụ án cụ thể này, KSV không chỉ quan tâm đến các chứng cứ buộc tôi, mà phải rất chú ý đến các chứng cứ gỡ tội, thậm chỉ phải phủ nhận những tình tiết được coi là chứng cứ buộc tội được thu thập trong quá trình điều tra để quy kết các bị cáo phạm tội mà với hiểu biết, với tư duy pháp lý và với niềm tin nội tâm của mình, KSV xác định đó chỉ là ngụy chứng cứ.
Cái dũng của người KSV là phải đặt sự thật, lẽ phải lên trên hết. Người KSV, vì thế phải có sức đề kháng với những áp đặt mang tính chủ quan, để từ đó phân tích các khía cạnh của sự kiện pháp lý trên cơ sở khách quan, khoa học. Điều quan trọng nhất vẫn là phân tích các hành vi khách quan, ý thức chủ quan của người thực hiện hành vi bị coi là tội phạm.
Trong vụ án này, KSV không thể không phân tích các nguyên nhân dẫn đến hành vi chống đối lực lượng cưỡng chế của các bị cáo. Điều này thể hiện cụ thể ở các quyết định hành chính của cấp có thẩm quyền ban hành đã vi phạm như thế nào, đã xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân ra sao?
Tôi có một may mắn là làm việc ở một thành phố lớn, áp lực công việc cũng không hề nhẹ, nhưng tâm lý không quá nặng nề giữa cái đúng và cái sai, vì bản thân luôn được bày tỏ quan điểm, và đề xuất ý kiến nhiều khi trái với quan điểm của lãnh đạo, thậm chí được quyền rút ra khỏi vị trí là người tiến hành tố tụng khi quan điểm của mình không đồng quan điểm với lãnh đạo. Đặc biệt, khi tôi còn làm việc ở VKSND TP HCM, Thành ủy luôn tôn trọng ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng, không chỉ đạo cụ thể, không áp đặt phải truy tố thế nào, xét xử ra sao, chỉ yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng phải làm đúng pháp luật, đúng người, đúng tội.
Mạnh dạn bày tỏ quan điểm, đặt công lý lên trên, để sự thăng tiến chức quyền xuống dưới thì người KSV mới bảo vệ được quan điểm đúng của mình trước các áp lực.
Thời gian gần đây, báo giấy cũng như các trang mạng đề cập nhiều đến vụ án Nọc Nạn xảy ra cách đây 85 năm ở miền Tây Nam bộ. Tôi cho rằng chính quyền thực dân (Pháp) không phải vì “thương” nông dân, người đã có công khai khẩn đất hoang mà nương tay tha bổng. Điều quan trọng ở đây là chính quyền không chi phối, điều khiển hệ thống tư pháp, quan tòa được độc lập đưa ra phán quyết mà không chịu một áp lực bởi quyền lực chính trị nào. Đó là đặc điểm của bộ máy nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tam quyền phân lập, nguyên tắc này tạo điều kiện cho người dân dễ tiếp cận cận được với công lý.
Viện kiểm sát nhân dân với chức năng (khi Hiến pháp 1992 chưa sửa đổi năm 2001): “Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các Bộ, các cơ quan ngang Bộ, các cơ quan khác thuộc Chính phủ, các cơ quan chính quyền địa phương, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và công dân, thực hành quyền công tố, bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Các Viện kiểm sát nhân dân địa phương, các Viện kiểm sát quân sự kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền công tố trong phạm vi trách nhiệm do luật định.”
Với chức năng nêu trên, VKS địa phương có quyền kiểm sát và kháng nghị các văn bản do HĐND và UBND ban hành trái luật. Hình thức tổ chức “quyền kiểm sát” này phù hợp với nguyên tắc tổ chức nhà nước tập quyền, với nền kinh tế kế hoạch hóa. Trong nhiều trường hợp, sự lạm quyền của cơ quan hành pháp cũng bị chế ước bởi “đèn đỏ” do VKS phát ra bằng các kháng nghị để tạm dừng thi hành các văn bản trái luật, đặc biệt là các quyết định hành chính sai gây thiệt hại cho lợi ích chung cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Điều 2 Hiến pháp 1992, sửa đổi năm 2001 quy định Nhà nước ta được tổ chức theo nguyên tắc: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.”
Điều 137 được sửa đổi năm 2001: “Viện kiểm sát nhân dân tối cao thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, góp phần bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Các Viện kiểm sát nhân dân địa phương, các Viện kiểm sát quân sự thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp trong phạm vi trách nhiệm do luật định.”
Kể từ khi quy định trên có hiệu lực, các văn bản của chính quyền địa phương thi nhau phạm luật mà không bị “thổi còi”, đặc biệt là trong lĩnh vực đất đai. Trong khi đó thì chế định về khởi kiện hành chính còn mới mẻ và chưa hoàn thiện, người dân không có điều kiện để tiếp cận quyền khởi kiện của mình, mà nhiều khi khởi kiện thì cũng không thắng được chính quyền, do cơ chế vận hành của hệ thống tư pháp không hoàn toàn độc lập.
Trong bất kỳ một chế độ nào, nhà cầm quyền, mà cụ thể là những con người được giao quyền cũng tiềm ẩn sự lạm quyền, chỉ chờ có cơ hội là nó sẽ bung ra.
Trong bức thư ngỏ này tôi không phân tích nhiều về thể chế, nhưng chính cơ chế vận hành bộ máy công quyền có nhiều bất cập, không tương tác với thực tiễn đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng bởi những quyết định sai trái do chính quyền địa phương ban hành.
Nội hàm của điều 137 HP năm 1992 sửa đổi năm 2001 chỉ có thể phù hợp trong một nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tam quyền phân lập, không phù hợp trong một nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tập quyền. Nhà nước ta được tổ chức theo nguyên tắc tập quyền, nhưng cơ sở kinh tế đã có nhiều thay đổi, nền sản xuất không “kế hoạch hóa” như trước đây, mà nó vận hành theo quy luật của thị trường. Đây là sự mâu thuẫn đang tồn tại giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng cần phải được hóa giải.
Vì vậy, nếu nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tập quyền thì VKS phải có chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật (không chỉ là kiểm sát hoạt động tư pháp như hiện nay). Còn nếu giữ chức năng như điều 137 Hiến pháp hiện hành thì nên đổi tên VKS là Viện công tố, và tất nhiên, bộ máy nhà nước phải được tổ chức theo nguyên tắc các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp độc lập, chế ước lẫn nhau thì mới ngăn chặn được sự quá lạm của các nhánh quyền lực.
Nếu như Hiến pháp 1992 sửa đổi năm 2001 không bỏ toàn bộ chức năng kiểm sát chung, mà giữ lại chức năng kiểm sát văn bản thì các KSV có thể không bị áp lực đè nặng như bây giờ.
Trở lại vụ án Đoàn Văn Vươn, những thiệt hại do các văn bản trái luật do UBND ban hành thì đã rõ. Đó là:
- Thiệt hại về tài sản cho gia đình Đoàn Văn Vươn;
- Thiệt hại về sức khỏe cho các chiến sĩ thực thi lệnh cưỡng chế.
Cả hai thiệt hại này là hệ quả của quyết định trái luật của chính quyền thành phố Hải Phòng và huyện Tiên Lãng.
Vì thế nên xem xét:
Miễn trách nhiệm hình sự cho Đoàn Văn Vươn và các bị cáo liên quan đến hành vi của Đoàn Văn Vươn (nếu các luật sư có đủ căn cứ chứng minh Đoàn Văn Vươn không phạm tội giết người, và chỉ dừng lại ở hành vi chống người thi hành công vụ).
Xử lý trách nhiệm, kể cả truy cứu trách nhiện hình sự đối với những cán bộ có trách nhiệm của thành phố Hải Phòng và huyện Tiên Lãng, gắn với việc bồi thường thiệt hại cho gia đình Đoàn Văn Vươn và những người bị thương.
Công nhận thương binh cho những chiến sĩ bị thương nếu họ đủ điều kiện về tỷ lệ thương tật. Điều này có vẻ khôi hài nhưng đó là pháp lý và đạo lý. Những người lính thực thi lệnh cấp trên, họ không có điều kiện và cũng không buộc phải biết là hành vi của họ vào khu đầm thi hành lệnh cưỡng chế là đúng hay sai. Bởi lẽ, đã là người lính thì phải biết “quân lệnh như sơn” (mệnh lệnh trong quân đội là dứt khoát, chỉ biết có chấp hành, ví như là quả núi, không thay đổi, lay chuyển được[1]). Theo logic hình thức thì lệnh cấp trên đương nhiên cấp dưới phải thi hành và trong nhận thức của người lính thì họ đang thực thi nhiệm vụ được giao. Việc đúng, sai phải do người ra lệnh chịu trách nhiệm.
Khó lắm! Trong vụ án này, KSV khó có thể đo được bản lĩnh của mình.
“Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”[2] là đức tính cần có của người kiểm sát viên.
Lịch sử tư pháp Việt Nam chắc chắn sẽ tô đậm dấu ấn vụ Đoàn Văn Vươn. Nó được tô bằng dấu son hay dấu đen còn tùy thuộc vào người tiến hành tố tụng.
Vụ Nọc Nạn cách nay 85 năm, dù là Tòa án của chế độ thực dân hà khắc, nhưng nó lại được tô đậm bằng dấu son với tinh thần: Tòa đến với dân, công lý dành cho tất cả.
Nói như vậy không có nghĩa là Tòa án nhân dân hiện nay không mang lại công lý, mà ngược lại, nhiều oan trái đã được Tòa án nhân dân minh oan. Vụ Tạ Đình Đề năm 1976 là một ví dụ.
Người dân cũng đang mong chờ phán quyết của Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng được phát ra từ những thẩm phán “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”[3]
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 4 năm 2013
Người gửi
Luật sư Trịnh Minh Tân
Tác giả gửi Quê choa
(Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả)
*LS Trịnh Minh Tân đã từng bào chữa cho bà Ba Sương
[1] Đại từ điển tiếng Việt xuất bản 1998, tr.1370
[2] Lời Hồ Chủ tịch căn dặn cán bộ ngành kiểm sát
[3] Thư Hồ Chủ tịch gửi Hội nghị ngành tư pháp tháng 2/1948
Bài học từ Tiên Lãng
Vụ việc Tiên Lãng đã làm lộ rõ mâu thuẫn giữa chính quyền với nhân dân
Không quá khập khiễng, vụ xét xử hành vi ‘giết người, chống người thi hành công vụ’ của Đoàn Văn Vươn và người thân có thể khơi gợi lại vụ án Dreyfus – một vụ án cuốn hút sự chú tâm và lương tri của cả châu Âu vào cuối thế kỷ 19.
Đại úy Alfred Dreyfus, người Pháp gốc Do Thái, bị buộc tội ‘phản quốc’ do tình nghi làm ‘gián điệp’. Từng bị kết tội và bị đày ra đảo chung thân, cuối cùng Dreyfus cũng được tòa án Pháp tuyên trắng án sau một cuộc chiến không khoan nhượng giữa lương tri với nền pháp quyền đầy tính toán.
Cũng như Dreyfus, người nông dân Đoàn Văn Vươn ở vùng đất Tiên Lãng là một quân nhân, một đồng chí của chính thể đương nhiệm.
So với huyện Quỳnh Phụ của tỉnh Thái Bình 16 năm trước, ở vụ việc Tiên Lãng, người ta nhận ra những điều quen thuộc đang xảy ra ở cả ba miền Bắc – Trung – Nam, từ Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Giang, Hà Tĩnh cho đến Đà Nẵng, Bình Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Tiền Giang và An Giang.
Tiên Lãng không còn đơn thuần là một đơn vị hành chính nhỏ hẹp trên bản đồ mà đã đi vào lịch sử là sự kết tụ của bức xúc, bất mãn, phản ứng, xung đột và cuối cùng là bạo động về đất đai – kết cục tất yếu sau ít nhất 4.000 vụ khiếu kiện tập thể trong hơn 7 năm qua tại nhiều địa phương.
Điều gì phải đến đã đến, một khi lối mòn không được phát quang. Phiên tòa Đoàn Văn Vươn có thể xem là phần dẫn nhập cho tấn bi kịch hiện đại của nông dân Việt Nam.
Vào những ngày sát thời điểm phiên tòa ở Hải Phòng, rất đông nông dân Văn Giang, Dương Nội đã chuẩn bị băng rôn, biểu ngữ và định sẽ kéo đến tòa án để biểu thị sự đồng cảnh và nỗi đồng cảm với người bạn nông dân của mình.
Công an có thấu?
Vụ việc ông Vươn đã là dấy lên sự đồng cảm của những nông dân cùng cảnh ngộ
Vào năm ngoái, dân gian có câu ‘Tiên Lãng chưa qua, Xuân Quan đã đến’.
Phiên tòa xử Đoàn Văn Vươn lại đang diễn ra cùng thời điểm cách đây một năm khi những người nông dân ở xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên bị chính quyền chèn ép với mức giá bồi thường rẻ mạt để thu hồi đất đai cho dự án Ecopark – vốn được miêu tả là dự án sinh thái tầm cỡ nhất quốc gia.
Người dân cũng có quá nhiều lý do để nghi ngờ cái gọi là ‘kinh phí cưỡng chế”. Ai gánh chịu chi phí đó? Tiền ngân sách tức có tiền thuế của nông dân hay tiền của chủ đầu tư? Cái gọi là ‘dịch vụ hỗ trợ thi công’ từng xảy ra ở Cần Thơ vẫn còn nguyên trong trí nhớ của người dân mất đất.
Nếu trong vụ việc Đoàn Văn Vươn, Công an Hải Phòng đã tự hào về sự ‘hiệp đồng binh chủng hiệu quả chưa từng có’, thì ở Văn Giang, lực lượng cưỡng chế đã lên đến hàng ngàn người nhằm bảo vệ cho một dự án tư nhân với nhiều khuất tất chưa được làm rõ.
Tại hiện trường cưỡng chế, nhiều tiếng nói đầy phẫn nộ bật lên: “Các anh bảo vệ cho ai? Bảo vệ cho những kẻ cướp đất của cha mẹ các anh à?”, khiến cho một số người đang ‘thực thi pháp luật’ dường như phải quay mặt đi.
Hiện thực mà những người nông dân này đang chứng kiến đã xảy ra không chỉ một lần, không phải chỉ tại một địa phương trên đất nước này. Hậu quả của ngày hôm nay bắt nguồn từ một quá khứ mà người nông dân không nhìn thấy tương lai.
Nhiều đoàn người rồng rắn, hết ngày này đến tháng nọ đội đơn đi thưa kiện ở các cơ quan công quyền như cái cách con kiến kiện củ khoai. Khi mà mọi việc không đi đến đâu, khi mà tình thế trở nên tuyệt vọng thì người dân chỉ còn một hy vọng cuối cùng: làm thế nào phải giữ cho được mảnh đất canh tác cuối cùng của gia đình.
Chưa rút kinh nghiệm?
Ông Nguyễn Văn Khanh, cựu phó chủ tịch huyện Tiên Lãng, là một trong những quan chức bị truy cứu trách nhiệm
Điều trớ trêu là qua vụ việc Tiên Lãng và Văn Giang chính quyền địa phương vẫn không rút ra được bài học xương máu nào về lòng dân, về triết lý ‘nước nâng thuyền nhưng cũng có thể lật thuyền’.
Vài ba ngàn nông dân Văn Giang ra mặt phản ứng chính quyền nhất định không phải là một con số đáng coi thường. Nhất là khi những nông dân nung nấu ý chí quyết giành lại công bằng và quyền lợi mưu sinh cho bản thân và gia đình.
Bài học ở Tiên Lãng đối với chính quyền địa phương vẫn là trật tự cần được áp đặt trở lại, chứ không phải là một cái van tâm lý đã đến lúc phải được xả dần để tránh bùng nổ.
Từ Tiên Lãng, Văn Giang, Dương Nội…, chúng ta có thể hình dung hậu quả xã hội và cả hậu quả chính trị nghiêm trọng trong tương lai không xa khi mà những người nông dân không còn quá sợ sệt việc xung đột với lực lượng cưỡng chế hay việc ra tòa.
Lấy dân làm gốc
Trung Quốc đã trừng trị đích đáng các quan chức trong vụ Ô Khảm
Các cấp chính quyền nên lấy lời dạy “Lấy dân làm gốc” của Nguyễn Trãi như một kim chỉ nam cho việc cai trị. Cái gốc ấy cũng chính là quyền lợi về dân sinh và dân chủ của người dân.
Quyền lợi thiết thân của người dân gắn liền với đất đai – chiếm đến 70-80% số đơn thư khiếu kiện, từ giá bồi thường, cho đến cưỡng chế thu hồi đất và nhu cầu tái định cư.
Quyền lợi đất đai cũng là nguồn cơn của các nhóm lợi ích còn lẩn khuất trong bóng tối. Hẳn người ta đã nhận ra nguy cơ của các nhóm lợi ích và hố sâu phân hóa giàu nghèo là lớn như thế nào và dễ bùng nổ đến thế nào trong xã hội Việt Nam đương đại.
“Sự tồn vong của chế độ” – sự lưu tâm đặc biệt của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng – cũng khởi phát từ chính hiện trạng mà nếu không được cải cách kịp thời có thể sẽ làm biến đổi những gì tưởng chừng không thể thay đổi.
Trong sự kiện ở Quỳnh Phụ hồi năm 1997, hàng ngàn đảng viên và cán bộ đã bị kỷ luật với nhiều hình thức khác nhau. Chỉ có như vậy mới yên được dân và làm chậm lại những gì lẽ ra có thể đã xảy ra sớm hơn.
Không có sự chỉnh đốn nào có thể giải quyết êm thấm mọi vấn đề đất đai nếu như không loại trừ các nhóm lợi ích đang tìm cách đầu cơ và có sự kết nối với một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên biến chất.
Cuộc đấu tranh về ruộng đất đã bước vào thời điểm của những hành động mạnh mẽ hơn – những hành động dẫn đến kết cục lao lý, thay cho những kiến nghị dường như chẳng có chút giá trị nào. Sẽ không còn sự thỏa mãn nửa vời nữa vốn được ấp ủ bằng sự phủ dụ đầy mị dân.
Thậm chí là một nghịch lý ngược ngạo: người ta chỉ có thể tìm thấy bình yên trong cơn dầu sôi lửa cháy.
Bài học tận cùng của mọi vấn đề oan sai chính là con người lãnh đạo. Bi kịch sẽ còn tái diễn chừng nào cái gốc của nó chưa bị nhổ.
Phiên tòa xét xử Đoàn Văn Vươn, Người áo vải, sẽ là một trong những phép thử cuối cùng cho sự tồn tại của cái gốc ấy.
Bài viết thể hiện quan điểm và cách hành văn của ông Phạm Chí Dũng, một cây viết chuyên về các vấn đề chính trị và kinh tế ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Cuộc đi bộ xuyên Việt “Độc nhất vô nhị”
Nguyễn Việt Chiến
Cách đây tròn 20 năm, ngày 1.4.1993, tại cổng tòa soạn báo Văn Nghệ (Hội Nhà văn VN), anh em văn chương Hà Nội tới tiễn các nhà thơ, nhà văn: Hoàng Cầm, Hòa Vang, Nguyễn Lương Ngọc và nhiếp ảnh gia Nguyễn Đình Toán lên đường đi bộ xuyên Việt.
Có thể nói đến hôm nay, đây là cuộc đi bộ xuyên Việt “độc nhất vô nhị” của các nhà văn Hà Nội. Sau 20 năm, ba người trong số họ đã từ bỏ bạn bè văn chương để về cõi vĩnh hằng: nhà thơ Nguyễn Lương Ngọc mất năm 2001, nhà văn Hòa Vang mất năm 2006 và nhà thơ Hoàng Cầm mất năm 2010. Nhắc lại kỷ niệm 20 năm trước, nhiếp ảnh gia Nguyễn Đình Toán xúc động cho tôi biết: “Thời điểm ấy, khi biết các nhà văn Hòa Vang, Nguyễn Lương Ngọc sẽ tổ chức đi bộ xuyên Việt, tôi đến nói với nhà thơ Hoàng Cầm: “Anh ơi! Chúng mình cùng đi với hội này nhé”, anh Cầm lúc ấy đã 71 tuổi, gật đầu bảo ngay: “Ừ, đi thôi!”. Hôm khởi hành ở báo Văn Nghệ, nhà văn Hòa Vang nói với mọi người: “Hôm nay là ngày “cá tháng 4”- ngày nói dối, nhưng chúng tôi không nói gì hết, chúng tôi đi!”. Lúc ấy, nhà thơ Hoàng Cầm nói vui: “Hôm nay đi có bốn con chó: Con chó nhớn là Hòa Vang, tuổi Tuất, sinh năm 1946; con chó con là Nguyễn Lương Ngọc, cũng tuổi Tuất, sinh năm 1958; và tôi đây là con chó già (tuổi Tuất năm 1922); còn Nguyễn Đình Toán là con chó săn (chuyên săn ảnh)”. Ông Toán kể tiếp: “Các bạn hữu văn chương tiễn chúng tôi đi bộ qua công viên Thống Nhất, dọc đường Giải Phóng đến ga Giáp Bát thì chia tay”.
Lúc ấy, Toán dắt xe máy theo Hoàng Cầm, chỗ nào ông già mỏi chân quá thì Toán mời bác lên xe, đi tiếp. Còn Hòa Vang và Nguyễn Lương Ngọc thủng thẳng đi bộ một mạch 18 cây số đến đền thờ danh nhân Nguyễn Trãi ở Nhị Khê, Thường Tín mới chịu dừng chân, ngủ qua đêm”. Hôm sau, đi bộ cùng hội đến Phú Xuyên, thì nhà thơ Hoàng Cầm và Nguyễn Đình Toán phải lộn về Hà Nội để dự đám tang bà vợ của họa sĩ Hoàng Lập Ngôn. Cách một ngày sau, ông Toán tiếp tục đèo nhà thơ Hoàng Cầm bằng xe máy, đuổi theo hai người kia, đến Ninh Bình thì trời xẩm tối, phải vào một khách sạn ngủ qua đêm. Người chủ khách sạn nhận ra nhà thơ Hoàng Cầm là người ông lâu nay vẫn mến mộ, nên dứt khoát không lấy tiền ăn nghỉ và mời ông Cầm uống rượu, đọc thơ suốt đêm. Hôm sau, hai ông tiếp tục xe máy lên đường. Đến cầu Đò Lèn, phải dừng lại để chờ xe lửa đi qua. Chờ hơi lâu, ông Cầm sốt ruột bảo ông Toán: “Cứ phóng vọt qua cầu đường sắt đi, tàu chưa đến đâu!”. Ông Toán rồ ga định vượt lên cầu, không ngờ bác gác cầu nghiêm sắc mặt, chặn lại: “Không được vượt ẩu, nhà thơ Hoàng Cầm là tài sản Quốc gia, mọi người phải có ý thức bảo vệ nghiêm cẩn, sao anh lại liều như thế?”. Mọi người vui vẻ cười trừ. Hôm sau, vào đến Thanh Hóa, gặp lại Hoà Vang, Nguyễn Lương Ngọc, cả hội lại dong chơi hai ngày với anh em văn nghệ xứ Thanh. Rồi mọi người chia tay, nhà thơ Hoàng Cầm và Nguyễn Đình Toán phải lộn về Hà Nội vì sức khỏe ông Cầm không tốt. Về nhà được mấy ngày, vì nhớ bạn và vẫn thèm một chuyến đi xuyên Việt, ông Cầm và ông Toán lại đáp xe lửa vào Huế chờ hai bạn văn đi bộ. Vào tới nơi, họ được các nhà văn ở Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên- Huế là Tô Nhuận Vỹ và Võ Quê ra đón. Hỏi thăm mới biết, Hòa Vang và Nguyễn Lương Ngọc mới bộ hành gần tới Quảng Trị. Hai ông Hoàng Cầm và Nguyễn Đình Toán lại ngược ra Quảng Trị đón bạn và gặp nhà văn Nguyễn Quang Lập ở đó.
Từ trái sang phải: Hòa Vang, Nguyễn Đình Toán (đứng), Nguyễn Lương Ngọc và Hoàng Cầm (ảnh Nguyễn Đình Toán cung cấp)
Sau này, ông Lập kể lại: “Anh Cầm và anh Toán bất ngờ đến thăm, làm mình sướng muốn ngất. Đối với mình, anh Cầm là tượng đài thơ chỉ ngước lên ngưỡng mộ chứ không dám tới gần. Vừa gặp nhau, chưa kịp chào hỏi gì, anh Cầm đã kéo tay mình, bảo mượn giúp cái điếu cày vì thèm thuốc lào quá. Mình huy động 8 ông bạn rải khắp thị xã truy lùng điếu cày, một giờ sau thì kiếm được, anh Cầm rước điếu rít một hơi dài, ngửa cổ phả khói, nói đã! Hỏi ra mới biết, anh Cầm về nhà mình để đón hai ông đi bộ Hòa Vang và Nguyễn Lương Ngọc đang trên đường vào Quảng Trị. Mình có đọc cho anh Cầm nghe bài thơ nhại “Lá Diêu bông” của nhà thơ Thanh Thảo viết tặng anh đã đăng trên tạp chi Cửa Việt hồi ấy: “Chết mẹ đây rồi cái lá Diêu bông/ Cái lá mu mơ cái lá mòng mòng/Một thủa hào hùng anh đâm lút cán/Cái lá phập phồng lành rách như không…”. Anh Cầm nghe xong cười cái hì, rít liền mấy điếu thuốc lào, rồi nói nhiều người hỏi mình lá Diêu bông là lá gì, mình chẳng biết nói sao!”. Ông Lập nhắc lại một kỷ niệm vui: “Chả biết hai ông Hòa Vang- Lương Ngọc đi bộ kiểu gì mà nhiều đoạn nhanh hơn cả ô tô. Hôm ở thị xã Hà Tĩnh, Hòa Vang gọi điện tín cho học trò anh là vợ nhà báo Nguyễn Thế Thịnh (Báo Thanh Niên), nói là ngày nọ ngày kia thầy về Đồng Hới. Ai dè thầy về Đồng Hới hôm trước hôm sau điện tín mới tới tay trò. Tối hôm đón Hòa Vang- Nguyễn Lương Ngọc ở Quảng Trị, ngồi nhậu với nhau trước sân nhà mình. Hoàng Cầm hỏi đi hỏi lại chuyện đi bộ của hai người từ Hà Nội vào Quảng Trị, nói các ông có nhảy cóc đoạn nào không đấy. Mình cười khì khì, nói mấy ông này đi mà không đi, không đi mà đi, ấy là đi vậy!”.
Sau khi gặp nhau ở Quảng Trị, dong chơi hai ngày, bốn ông Cầm, Vang, Ngọc, Toán lại hành quân vào Huế gặp các bạn văn cố đô, dự đêm thơ giao lưu với sinh viên sư phạm Huế. Ông Toán cho biết, cả hội chơi ở Huế khoảng hai tuần, nhà thơ Hoàng Cầm đau bệnh, phải pha thuốc phiện vào rượu cho ông uống mới đỡ đau. Không đi tiếp được, ông Cầm và ông Toán đành lên tàu ngược về Hà Nội. Còn Hòa Vang và Nguyễn Lương Ngọc đi tiếp vào Nam… Vậy mà đã 20 năm, sau chuyến đi xuyên Việt, nhà văn Hòa Vang in liền 3 cuốn: Tai quỷ (tiểu thuyết -1993), Sự tích ngày đẹp trời (tập truyện ngắn- 1996), Hiện tượng Hevya (tiểu thuyết -1998; Nguyễn Lương Ngọc in được tập thơ Lời trong lời (có nhiều bài thơ viết trên đường xuyên Việt); còn nhà thơ Hoàng Cầm in liền 3 tập thơ: Về Kinh Bắc (1994), 99 tình khúc (1995) và Kiều Loan (kịch thơ 1995).
Tác giả gửi cho Quê Choa
Nguyễn Quang Lập's Blog
- Nguyễn Quang Lập's profile
- 27 followers
