Trisa Hugo's Blog, page 6

Is Tydskrifte ook Skuldig?

Met die sluiting van tydskrifte, huil my skrywersvriende lang trane. Ek ween saam. Maar kom ons dink ‘n bietjie daaroor? Watter rol het tydskrifte gespeel om ons selfbeelde oor die jare aan te tas?

Wie was/is die teikenmark? Baie artikels en die meeste advertensies laat jou wonder daaroor. Wie het geld en die lewensstyl om elke seisoen jou huis se voorkoms te verander? Dis nou nadat jy jou eie klerekas herbeplan en die winkels in was om (weer) basiese stukke soos stewels, jasse, baadjies te koop? Al die geld aan velsorg produkte, hare en naels te spandeer? Terwyl jy nou beplan aan eksotiese vakansies! Modelle is rietskraal en beeldskoon, sonder ‘n kenhaartjie, velvlekkie of uitgegroeide haarkleur. Ie wat

Miskien lewe ek in ‘n bubble, het ek die verkeerde vriende, gemeenskap en familie, want niemand wat ek ken, leef só nie. Almal is doodgewone mense met doodgewone probleme. Ja, ek weet. Baie artikels het gefokus op probleme met gesondheid en kinders, maar lees dit binne die oppervlakkige prentjie wat uitgebeeld word van hoe die lewe is. Elke leser meet haarself immers daaraan?

En verhoudings. Wat het jy van die huwelik geweet op jou troudag? Van die huwelik as sosiale konstruk.

Ten spyte van die hoë egskeidingsyfer, ten spyte van gesinsmoorde, ten spyte van gesinsgeweld, bly elke meisie steeds droom. En Hoop. En elke meisiekind dink al van kleins af aan haar troudag. En Glo. En Hoop. En elke meisiekind wat trou, trou met sterre in haar oë oor haar Groot Dag. Dit mag ‘n siniese siening wees, maar mense is nie meer getrou aan hulle inherente self nie, want wat word van daardie Glo? En Hoop? Dat hierdie die Groot Liefde is wat nooit tot in der alle ewigheid sal vergaan nie? Maar die skeihowe se waglyste bly langer as die waglyste vir trouvenues.

Is dit nie tyd dat mense eerder bewus gemaak van die feit dat daardie eerste verliefde fase binne so 2-3 jaar verbygaan nie? Dis is maar die natuur se manier om voortplanting te verseker. Daarna is dit mos ‘n ander soort liefde wat intree, en dan verwar die jong mevroutjie die ‘minder aandag’ met ‘gee nie meer om’ nie. En hulle begin mekaar verwyt, pleks van mekaar liefhê, op ‘n dieper, deernisvolle manier.

Word ons nie ook bietjie mislei en geïndoktrineer deur die verwagtinge wat deur tydskrifte en die lewe self gestel word nie? Word dogtertjies van kleins af afgerig, of is dit inherent om Bruid te wil wees?

[image error]

En dan die ewige “celebs” se liefdeslewens. Wie wil regtig lees van die siklus van skades en skandes en liefdes en skeidings? Wie ís die mense?

Hoe lyk jóú lewe in vergelyking met wat jy in tydskrifte sien? Hoe laat dit jou voel?

Het tydskrifte dalk bloot hulle teikenmark gemis?

It is the mark of an educated mind to be able to entertain a thought without accepting it.

– Aristotle, Metaphysics

Ode aan ‘n Suurlemoen

‘n Suurlemoen is darem ‘n lieflike vrug, hy is glad en mooi en kleurvol, maar hy staan sy man. Sy skil se olie is pikant, sy sap het byt. Demp hom met ‘n strooisel sout en so ‘n skyfie suurlemoen met skil en al na ete is heerlik. Gegewe jy het dit met jou eie hande in jou eie kombuis gesny bygesê, ‘n moeë suurlemoenkwart in ‘n restaurant tel nie.

Omdat ons baie gremolata eet, het ek dikwels meer suurlemoen as skil en dit is teen my grein om goed net weg te gooi. En as daardie suurlemoen-sonder-skil in ‘n plastiekbakkie in die yskas beland en daar bly lê totdat ek skuldig voel as hy blou begin skyn en dit dan weggooi…

Gisteraand was ons lus vir vis met gremolata. Daar was ‘n heerlike vars Steenbras op die tafel, vars uit die see.

Nou ja, boeremeisies se deug word gelukkig nie meer gemeet aan deeg wat goed rys, of spensrakke vol blink rye ingemaakte vrugte en konfyt nie. Ons kook nou vir die lekker.

As daar ‘n suurlemoen of twee is met afgeskraapte skil, sny ek dit deesdae in dun skywe. Pak in ‘n wyebekfles en strooi growwesout oor elke lagie. Sny ‘n paar knoffelhuisies middeldeur en pak tussenin. Vul met olyfolie. Vergeet dit nou vir ‘n paar weke in die yskas.

So ‘n skyfie gepekelde suurlemoen is heerlik by hoender of vleis. Drup van die olie (dit word dik in die yskas) oor enige kos of slaai. My ontbyt is dikwels ‘n slaai gemaak van ‘n avokado in blokkies gesny, twee skywe van hierdie suurlemoen in klein stukkies gesny, gekrummelde feta daaroor, ‘n paar olywe, bietjie ekstra van die olie en ‘n strooisel tuisgemaakte Dukkah.

Probeer dit. Jy sal altyd twee bottels in verskillende stadiums van beleënheid in die yskas hê as jy dit eers geproe het. Dit hou vir maande.

As iemand in die huis griep het en daar elke dag ‘n suurlemoen uitgedruk word om saam met heuning, gemmer, kookwater, Disprin en brandewyn gedrink te word, het mens meer skil as suurlemoen en maak ons Gremolata.

Gremolata la cocina Trisa: In gelyke hoeveelhede, meng vars knoffel wat jy deur die knoffelpers druk, fyngesnyde pietersielie en suurlemoenskil. Bedek met olyfolie. Maak genoeg vir ‘n paar keer se eet, more is dit nog lekkerder.

[image error][image error][image error][image error]



[image error]

Lewe my ma nog?

Vir meer as ‘n week na my ma se dood, het ek elke oggend met angs in my hart wakker geword. Lewe my ma nog? Is sy dalk dood en niemand het my gebel nie? Is sy dalk dood en iemand het wél gebel en ek het nie die foon gehoor nie? Het iemand ‘n WhatsApp gestuur? Kry sy nog asem? Het sy pyn? Leef sy nog?

Dan onthou ek – sy is nou dood. Al vir twee dae, drie dae, vier dae, ses dae, agt dae.

Nóú, na 13 dae het dit beter geword. Vandag was die tweede dag wat ek gewoonweg wakker geword het, sonder die angs wat my maag hol laat voel en my arms laat prik, te bang om my oë oop te maak. Ek het selfs gedroom van haar. Sy was mooi en jonk, en het meer gelag as wat ek kan onthou en het vir my die heerlikste kospakkies skool toe ingepak. Dit was ‘n mooi droom en ek het met ‘n rustigheid en ‘n glimlag wakker geword.

Vir twee maande het sy erg gely en het almal naby haar gebid vir verlossing. Toe die verlossing kom, was dit ‘n groter skok as waarop ek voorbereid was. Ek het gedink ek sou dankbaar wees, bly vir haar, maar tóé het dit ‘n rou gat in my lyf gelos, ‘n bloederige, seer leemte. Dit het vinnig genees, want ek is sterk, ek is my ma se kind.

In die tyd van inperking weens Corona, was ek danksy tegnologie, bevoorreg om haar begrafnis op Facebook Live te kon meemaak. Ek het deel gevoel van al die reëlings, WhatsApp het dit net alles soveel makliker gemaak. Ek wou nie enige huldeblyk op haar begrafnis laat voorlees nie, ek kon haar in Maart, net voor die inperking, gaan groet toe die dokters laat weet het sy is sterwend. Toe kon ek met my eie asem vir haar dankie sê vir haar inspirasie, en presies hoe sy my gehelp het om te wees wie ek is, om te bereik dit wat wel binne my vermoë was. En steeds is. Danksy haar voorbeeld kan ek ook in my middeljare steeds doen wat ek kan, met wat ek het.

[image error]

My lewe is vol klein, simboliese ritueeltjies, al my lewe lank. Dit help my om die lewe se uitdagings te hanteer. Hierdie sagte toffies het ek in Maart vir my ma gevat, dis al wat sy wou hê ek moes saambring. Sy kon dit nie meer eet nie en ek het ‘n paar teruggebring, om my aan haar te herinner. Ek het dit gebêre in hierdie mooi houtkassie wat Teunet Kuun vir my gemaak het. Ek het dit op 29 Mei geëet, terwyl ek saam met honderde ander toestelle uit ‘n hele klomp lande op haar begrafnis ingeskakel was. Dit was wonderlik om te sien hoe vriende en familie van oral inskakel, ook mense uit ons kinderjare met wie ek nie meer kontak het nie. My ma was ‘n geliefde vrou.

Om hieroor te skryf, help. Om hierdie tipe ritueeltjies te doen, help. Om die lappie wat sy vir my geverf het te gebruik, help. Om soos ‘n besetene te werk aan ‘n nuwe projek, help. Mens moet noodwendig rou. Maar ék lewe nog en net soos wat ons die inperking en die Covid-19 pandemie hanteer, doen ek dit op ‘n manier wat net vir myself sin maak. My hartseer oor my ma hou ek vir myself, my woorde oor die hantering daarvan kan ek deel.

Ek is só bly ek het nie al my ma se talente en ywer geërf nie. Sy was wat jy noem ‘n voorvatvrou, wat tot op 80 vir die aftreeoord se kermis wat sy georganiseer het (en hope koekies en beskuit voor gebak het) voorgevat het. Sy het geweet hoe om vla vir 300 mense te maak en haar pannekoekresep wat in emmers aangemaak is, was onfeilbaar. Kleremaak, brei, spensrakke vol konfyt en ingelegde vrugte – noem dit. Gelukkig het ek haar liefde vir lees gekry – so ter ere van my ma wat deur soveel mense bewonder word, gaan ek nou bietjie lê met ‘n boek….

“Weet net dat sy diep spore getrap het in baie mense se lewens en dat ek as vêrlangse familielid kan sien hoe julle almal haar lewe voortsit en ‘n stukkie van haar in julle saamdra. Elkeen van julle is deur julle voorbeeld en julle lewens ‘n getuienis van die mens wat sy was!”
– Linda Farrel

Corona-Corona

Verlede jaar hierdie die tyd het ek geskryf: Show me a sign, she asked. Have yourself a Heart, my beloved, said the Universe. And the heartrock was there, right at her feet in the sand.

Vandag weet ek ek het bietjie geleer in ‘n jaar. As ek deur my Facebook Memories kyk, sien ek al die wonderlike goed wat ons beleef het die afgelope 12 jaar wat Facebook my die geleentheid bied om daaraan herinner te word. Veral in Mei, wat die weer eintlik oral in die wêreld vir my lekker is en dit ons stil seisoen is. (Hierdie jaar het ons stil seisoen ‘n paar maande te vroeg aangebreek, sonder dat ons enige keuse in die saak gehad het. )

Elke oggend word ek oorval deur ‘n emosie van dankbare tevredenheid, van diepe vrede in my hart. As die Coronavirus my kom vat, is ek tevrede dat ek baie gesien en beleef het. Oorsese reise, maar ook die mooiste klippies onder my voete om my te herinner dat ek vreugde vind in die eenvoudige dingetjies.

Dan wag my dag weer en ek moet letterlik my tyd priotiseer tussen projekte waarmee ek besig is. My hipnosekursus is amper klaar na amper drie jaar se studie; daardie manuskrip se veranderinge vorder goed; nog ‘n skrywersonderhoud wag vandag; stapels boeke wag en daar isnovnog nuwe planne waaraan ons slyp. Tussenin het ek heelwat “dorpswerk” tydens die Covid-19 krisis.

So stoei ons maar elke dag tussen spirituele denke en aardse goeters. Aan die een kant sien en verstaan jy die groter prentjie, verstaan jy die doel van alles. Tog vrywaar dit jou ook nie soms van aardse irritasie nie.

[image error]

Beyond the edge of the world there’s a space where emptiness and substance neatly overlap, where past and future form a continuous, endless loop. And, hovering about, there are signs no one has ever read, chords no one has ever heard.

– Haruki Murakami, Kafka on the Shore

Middelgrond is Vrugbare Grond

Raak jy ook gefrustreerd met hoe dinge is? Dink jy ook soms dit waarvoor jy gehoop het gaan nie gebeur nie? Word jy ook bang as jy realiteite in die oë kyk? Sien jy dikwels al twee kante van ‘n saak in, al maak dit jou ongemaklik? Begin jy soms kriewel omdat jy iets wat jy voorheen verdedig het, liewer wil wegwens en die vlaktes inhol?

Dalk het jy soos baie van ons net eenvoudig gatvol geraak vir die idee dat jy ten alle koste PC moet wees, en saam veg vir alles wat woke klink, en virtue signals gooi sonder om regtig oor ‘n saak te dink of te redeneer.

Gee my die middelgrond en ek ploeg hom om en saai saad wat hopelik op vrugbare grond sal val en gesonde vrugte sal dra.

Sien julle hierdie box? Dis uit hom waaruit ek nou geklim het, en hier voor die hele gemeente bely dat ek moeg is om in boksies gedruk te word as ek my nie kan vereenselwig met die gewilde standpunt van die dag of die groep nie. Ek loop meestal op middelgrond, soms op dun lyne en nou en dan loer ek oor ‘n afgrond, maar ek kyk om my, vorentoe en agtertoe en alles wat ek sien, bêre ek voortaan in hierdie box. Ek sal die deksel afhaal (as ek wil), wanneer jy iets wil sien. As jy nie hou van wat jy sien nie, wys ek jou hoe om jou eie boks te maak sodat jy jou goeters daarin kan bêre.

[image error]

My nuwe modus operandi: Lees koerante, kyk nuus, weet wat aangaan. Maar gesels nie saam oor Die Saak van die Dag nie. Dit loop sonder uitsondering in sirkels, mense wil mekaar in kampe skop. Nee. Genoeg nou. My middelgrond skrop lekker en my draad sit lekker.

I don’t represent anyone’s opinion. Not even my own. I’m neutral.

– Ljupka Cvetanova, The New Land

Kom speel by my, nooi Gansie vir Jakkals.

My Ma in die Tyd van Corona

Anne Pretorius 1/7/34 – Vandag? More?

Die vrou wat meer talente en aanleg gehad het as geleenthede.

Só sal ek altyd aan haar dink. Net voor die inperking, kon ek haar gaan groet toe die hospitaal laat weet het sy is sterwend. Ek was bevoorreg dat ek met my eie asem vir haar kon gaan sê wat sy vir my beteken het in my lewe; en baie van dit wat ek bereik het, is deur die dinge wat sy in my gestimuleer het. Ek kon haar verseker dat sy haar taak gedoen het wat sy moes, en dit góéd gedoen het. Haar werk was klaar.

Op 29 Maart het ek geskryf:

My ma se hele lewenspad het geloop om ander te help en te inspireer. Haar skoonouers het by haar gewoon van die dag wat sy getroud is, totdat sy hulle op hulle sterfbed versorg het. Haar eie ouers het as bejaardes by haar kom woon totdat hulle gesterf het.

En nou, in háár laaste dae, mag niemand haar besoek nie. Ek kan nie met dit vandag nie. Mag sy spoedig gaan. Mag haar Here haar vandag nog kom haal.

Helaas het haar Here nie gedink sy kan ophou ly, vandag ‘n maand gelede nie. Sy het sodanig herstel dat sy ontslaan is, maar tengersorg moes kry. Vir ‘n maand lank moes sy daar lê, seer, siek en naar, maar bowenal alleen in haar “cot”. Die versorgers sorg goed vir haar, maar haar kinders wat naby woon, mag haar nie sien nie. Dit is wet nou.

Sy het nou weer longontsteking en die dokter reken dat hospitalisasie nie meer ‘n verskil gaan maak nie.

My ma!

Ek het haar nooit dawerend hoor lag nie, maar nooit-ooit het ek haar met ‘n dik mond gesien nie, nooit. Sy is een van daardie vreemde mense wat oor niks ooit gekla het nie, al was haar lewe vol uitdagings. Nou die laaste woord wat ek kon uitmaak van haar, was “seeeer”. Seer. Die heel laaste woord wat sy vir een van haar kinders gesê het.

Ek het haar net eenmaal hartseer gesién oor iets wat ek gedoen het. My suster en ek was so 10 en 11 en ons het ewe spottend ‘n prentjie geteken van Ma se ideale dogtertjie, met ‘n rokkie vol valle en strikkies en sakkies. Ons het gegiggel en mekaar aangehits en my ma het gekyk wat ons doen, en trane het net vir ‘n oomblik haar oë blinker gemaak.

Ek glo maar die res van ons lewens kon ons opmaak sodat sy trots op ons kon wees, sy het dit die afgelope tyd aanmekaar vir die kinders en kleinkinders gesê.

‘n Paar staaltjies oor hierdie besondere vrou se moeilike kinderjare, afgesonder op ‘n plaas in die destydse Betsjoeanaland, deur haarself en my suster Kobie geskryf, is opgeneem in die kort-kortverhaalbundel My Kort vir jou Sop.

[image error]



[image error]



[image error]



[image error]



[image error]



[image error]

Spaar in die tyd van Corona

Onthou julle toe ons klein was het ons by die skool “gespaar” met sulke velle seëls? Spaar was toe ‘n werkwoord.

Ons ekonomie moedig nie spaar aan nie, banke en winkels gee te veel en te maklik krediet. Ons word verblind deur al die glansinvoegsels met klatergoud vir Kersfees. Ons verleer dat dit om liefdesgebare gaan en leer aan dat presente ‘n reg is. Verwagtinge word geskep deur advertensies, media en maats.

Die inperking raak ons almal se spaargeld. Die wat voorsiening gemaak het, moet nou deel met die wat – meestal noodwendig – van die hand na die mond leef. No work, no pay, no kitty.

In hierdie spaarvarkie gaan al daardie R5 muntstukke wat jou beursie te dik maak. As Kiara-kleinkind kom kuier, tel ons dit en gaan ruil dit vir note, sodat sy lekker vakansiegeld het. Sy hanteer dit met soveel respek en is heel suinig daarmee, sy het nog nie een vakansie alles opgebruik nie. Ek het respek vir haar wat die waarde van dit wat ons probeer oordra, vat en dit haar eie maak.

[image error]

Gaan daar nou weer ‘n kultuur van spaar in die era ná Corona wees? Gaan mense weer leer dat selfs ‘n baie klein bedraggie wat as roetine eenkant gesit word, stelselmatig vermeerder?

Ek hoop Corona kweek weer daardie kultuur van spaar, ‘n neseier, voorsiening vir eendag, wegsit vir jou oudag, waarmee ons grootgeword het. Stel jou ons lewe voor waar die geslag wat nou verhonger binne ‘n week na lockdown, aftree-ouderdom bereik? Wie gaan eet en wie gaan kyk?

Be true to yourself.
Make each day your masterpiece.
Help others.
Drink deeply from good books.
Make friendship a fine art.
Build a shelter against a rainy day.
Pray for guidance and give thanks for your blessings every day.
― John Wooden

Om goed genoeg te wees

‘n Vreemde vrou in ‘n verre land wat pas met paaalfiksheid begin het, is ekstaties toe ek begryp hoe sy gevoel het toe sy die eerste keer die paal kon klim en die plafon raak. Dit klink vir my so logies om te sê hou aan, jy gaan meer sulke oomblikke beleef. Hoekom logies? Ek verstaan! Elke nuwe beweging wat mens bemeester, voel soos ‘n prestasie vir jouself. En jy moet lekker voel oor wat jy kán regkry, nie sit en seur oor wat jy nié kan doen nie.

Dis mos daardie oomblikke wat maak dat jou lewe die moeite werd voel, wanneer jy die innigheid van die kortstondige gesprekke met ‘n vreemde persoon aanvoel. Die oomblikke wat ek voel ek stap my pad, al doen ek wat. Ek doen net wat ek doen, sê net wat ek sê en as die so ‘n oomblik tot gevolg het, is ek bly. Dis daardie tye wat ek voel ek is op die regte tyd op die regte plek. Dit kom altyd onverwags, deur my mense, my kinders, my vriende, my vreemdelinge. Die natuur, mooi woorde of musiek. Veral ‘n gedeelde oomblik, waar twee souls mekaar herken.

[image error]

Hierdie stukkies seeglas het ek opgetel, diesélfde oggend wat ek vir iemand gesê het ek het nog nooit seeglas opgetel nie, maar gevoel vandag is die dag. En so was dit. Ek kon daardie oomblik later met die persoon deel. Dit was verskriklik spesiaal vir my, al het die ander persoon dit waarskynlik al vergeet.

And I, much like sea glass, shall shatter myself from my broken-bottled beginnings and take the journey of my life. I wish the sea to erode me, transform me, and I hope you’ll then pluck my shards from the sand and call me good enough, call me yours.

Unknown

Bande is nie altyd bloed nie

In 2013 het iemand my gebel en verskoning gevra vir ‘n insident wat in 1975 gebeur het, toe hy hom onnodig vir my gewip het. In 1997 het hy ‘n NDE gehad, en in die tyd wat hy ‘dood’ was, het hy ‘n boodskap gekry dat hy moet regmaak met my daaroor. Die insident was so onbenullig dat ek dit aanvanklik glad nie onthou het nie, maar toe hy by die detail kom van wat ons geëet het daartydens, het ek weer onthou. Vir jare na die NDE het dit hom gepla en selfs ‘n invloed gehad op sy idee oor sterflikheid en die dood, en jare later kon ons saam lag daaroor, dat so ‘n onnodige gatwippery omdat ek sê hy kan sy eie koffie maak, tussen lewe en dood kan staan. Tussen 2013 en ‘n maand gelede, het ons gereeld gesels en met elke gesprek het hy dit opgehaal hoe ek hom van die poorte weggehou het.

Daardie iemand was my swaer Piet, ek was met sy ouboet getroud. Ons is ook dubbele skoonfamilie, want my suster is met ‘n ander broer getroud. So was Piet maar altyd deel van familiebyeenkomste. Hy was lief vir al ons susters en ook ons kinders, maar veral vir my ma, wat hy ook aangeneem het as sy eie ma nadat syne ‘n paar jaar gelede oorlede is.

Ek het hom leer ken as ‘n astrante jong man, met ‘n lekker humeurtjie, maar ‘n hart van goud en ‘n dawerende lag as hy jou siel uittrek. Ek het saam met hom sy eerste liefde beleef, saam as jongmense in sy rooi Volksie gery wat hy een goeie dag op ‘n grondpad gerol het. Daarna het ek ook sy liefde vir Annatjie meegemaak, ook hulle huwelik en vier kinders sien grootword. Die lewe gebeur, en ons het vir Lynette as sy nuwe vrou leer ken en liefkry. Hy het gerook soos ‘n skoorsteen, gevloek soos ‘n matroos en baie suiker in sy koffie geroer, en hoor was min.

Vandat ek hom ken, het hy elke jaar op 24 Februarie as hy verjaar die grappie gemaak dat ons nou weer ewe oud is en nou kan ek nie meer rangtrek op hom nie. (ek is vier maande ouer as hy)

[image error]

My ma was bitter lief vir Piet en het hom as haar eie seun gesien. Dis baie min dat sy so naderleun aan enige persoon, maar ek kan net dink watse onheilighede het hy weer vir haar vertel wat haar so laat lag, want my ma is ook nie van nature uitbundig nie. ‘n Mens kan die band tussen hulle sien en voel.

Piet, ek kon jou nie eergister weer van die poorte weghou nie, hierdie keer moes jy deurstap. Daar is darem nie meer ou koeie in die slote nie, ons het hulle almal uitgesels, as jy bel het ek my battery pap gepraat. Mag die engele wat jou oppas groot sakkke suiker onder hulle vlerke dra vir jou eindelose koppies koffie.

Maar soos my suster Kobie sê: Ek hoor hom eintlik sê ons klomp Petoorse moet nou ophou huil. Sy pyn is nou oor. En dan lag hy te lekker oor ons vies is oor Petoors …

Death Is Nothing At All

Death is nothing at all.
It does not count.
I have only slipped away into the next room.
Nothing has happened.

Everything remains exactly as it was.
I am I, and you are you,
and the old life that we lived so fondly together is untouched, unchanged.
Whatever we were to each other, that we are still.

Call me by the old familiar name.
Speak of me in the easy way which you always used.
Put no difference into your tone.
Wear no forced air of solemnity or sorrow.

Laugh as we always laughed at the little jokes that we enjoyed together.
Play, smile, think of me, pray for me.
Let my name be ever the household word that it always was.
Let it be spoken without an effort, without the ghost of a shadow upon it.

Life means all that it ever meant.
It is the same as it ever was.
There is absolute and unbroken continuity.
What is this death but a negligible accident?

Why should I be out of mind because I am out of sight?
I am but waiting for you, for an interval,
somewhere very near,
just round the corner.

All is well.
Nothing is hurt; nothing is lost.
One brief moment and all will be as it was before.
How we shall laugh at the trouble of parting when we meet again!

(Henry Scott-Holland)

Smokkelbendes en ‘n naïewe vroutjie

Hierdie man is vandag oorlede. Hy het vir my iets verpersoonlik van die lewe wat ek nog nie in myself ontdek het in die jare wat ek hom laas gesien het nie. (Meer as dertig jaar laas.) Hy het eienskappe gehad wat ek aan die een kant bewonder het, tog ook ‘n lewe wat jy dankbaar is jy ken nie. Hoe ook al, ons was almal lief vir ou Jock.

[image error]In sy jonger jare, 1960’s skat ek

As ek aan Jock dink, dink ek onwillekeurig ook aan die jare 70 toe ek per ongeluk met ‘n smokkelbende in die tronk deurmekaar geraak het.

Elke familie het mos maar sy swartskaap, en so was dit ook met my (eks)man se neef Jock. Of Jokkie het sommige mense hom genoem. Hy was ‘n liewe mens, slim en met ‘n goeie humorsin, maar ongelukkig nie baie lief vir ‘n stabiele lewe en werk nie. Hy was ‘n kleurryke figuur en ons was almal eintlik baie lief vir hom. Almal het altyd sy stories geniet en my konserwatiewe pa was net so lief vir hierdie man wat ‘n tipe lewe gelei het, bitter ver van sy eie verwysingsraamwerk.

Klaarblyklik het hy later jare rustiger weë bewandel. Hy was ook die enigste mens vir wie ek ooit in die tronk gaan besoek het. Ek dink hy is die enigste van my vriende/familie wat ooit in die tronk was. Boring lot, ons klomp. Die besoek aan neef Jock in Pretoria Sentraal sal ek ook nie lig vergeet nie. Sy ma het nog so mooi dankie-sê briefie geskryf oor ons “twee rosies”se kuier en koekies wat soveel vir hom beteken het.

[image error]Ouer, maar steeds dieselfde mens

Nou neef Jock was ook my eerste kennismaking met dagga, en hy het eenmaal gevra ek moet vir hom die sakkie goed hou. Ek was verskriklik preuts en ongelooflik naïef en wou die goed weggooi, maar was te bang. Sê nou dit spoel nie weg in die toilet nie? Sê nou iemand kry dit in die vullissak? Sê nou ek brand dit en iemand ruik dit? Uiteindelik het ek dit so goed weggesteek, ek het dit nie eers weer gekry toe ons getrek het nie.

Daar het ook iets gebeur waarvan ek nooit die volle detail gehoor het nie, maar neef Jock, saamgesperste dagga in die vorm van stoelpote, en ‘n sekere meneer Desai van Durban was betrokke. Op daardie stadium het hy gereeld by ons gekuier en ek vermoed die smokkelbende wou hom gebruik om iets in die tronk te kry.

My (eks)man het vir die destydse Gevangenisdiens gewerk. Een aand het ons op die Gevangenisterrein by vriende gekuier. Die kinders was skaars rustig en die Canastakaarte uitgepak, toe is daar ‘n klop aan die deur, en die Hoof van die Gevangenis en nog ‘n amptenaar kom waarsku ons, dat ons liewer nie moet huis toe gaan die aand nie, meneer Desai se manne wag vir ons by ons huis in Pretoria-Noord. Genadiglik was my (eks)man ‘n goeie mens wat die gevangenes menswaardig behandel het en hulle was lief genoeg vir hom om ‘n boodskap uit die tronk uit na ons toe te kry. Kyk nou net hoe het hulle van al ons bewegings geweet!

As jy nog nooit by ‘n vriendin onderklere geleen het nie, wel ek het. Ons vriende het bloot nagklere en klere en nuwe tandeborsels uit die kaste gehaal, en so het ons vir drie dae by hulle gebly. Die kinders het gelukkig altyd ‘n skoon stelletjie klere in hulle kleuterskooltassies gehad, en ons het een in die was en een aan die bas gehad.

Na drie dae het die polisie laat weet ons kan nou huis toe gaan, maar hulle het ‘n polisieman vir ‘n week by ons in die huis laat slaap.

Ek wonder steeds wat was regtig die storie. En of neef Jock dit ooit nog onthou het, want wat vir ons verskiklike drama was, was waarskynlik vir hom net nog ‘n dag. Mag elke mens wat ek ken vannag veilig slaap, of jy nou bewaak word, of nie. En ek dink met liefde terug aan Jock, wat nooit ‘n eie huis gehad het nie.

There is nothing more important than a good, safe, secure home.
– Rosalynn Carter