Saskia Goldschmidt's Blog, page 8

De gast is koning

Gastschrijver in Oldenburg. Ik zou nu, aan het eind daarvan, net als de jongen uit de reclame voor een uitzendbureau, de toegestroomde medewerkers kunnen toeroepen: het waren drie fantastische dagen! Enkele impressies:

Een stad die niet platgebombardeerd is geweest omdat de toenmalige burgemeester direct gecapituleerd heeft en dus zijn er mooie huizen met balkons en stucwerk, kleurrijk geschilderd en voortuinen waarin wilde klaprozen en lupinen bloeien. Geen zware lucht, de zee is niet al te ver, eb en vloed komen tot in het piepskleine haventje in de rivier. In het gras bij de universiteit zit een zwarte kraai, met een kaal kopje, waardoor hij oogt als een vale gier in miniformaat.– Ralf Grüttemeier is niet alleen professor en hoofd van het instituut maar ook een uitmuntend gastheer, die bij alles roept dat de gast koning is.

Een groep studenten heeft de vertaling van De Hormoonfabriek kritisch onder de loep genomen en vindt dat de kernachtige en specifieke taal van de hoofdpersoon in de Duitse vertaling aan kracht heeft verloren.

– Een werkgroep hield zich een paar weken bezig met De Hormoonfabriek en boog zich over de motieven, de intertextualiteit en de literatuurkritiek. Nooit eerder zag ik een exemplaar van De Hormoonfabriek met zoveel onderstrepingen, aantekeningen, plakkertjes versiert.

– Een standbeeld van groothertog Peter Friederich Ludwig, die onder nadere een ziekenhuis stichtte. Het stenen evenbeeld doet denken aan tijdgenoot Napoleon, omdat ook Ludwig in de zo kenmerkende Napoleontische pose staat, rechterhand in de jasopening geschoven. Het houten barakje naast het ziekenhuis, ooit een quarantaine lokaal, doet nu dienst als  cultureel centrum; het Musik- und Literaturbüro, waarin door een enthousiaste directrice  goedbezochte culturele activiteiten organiseerd worden. Daar trad ik op, las voor uit Die Glücksfabrik en had een mooi gesprek met moderator Ralf Grüttemeier. Het was een genoegen geïnterviewd te worden door iemand die je werk goed gelezen heeft en die zich er voor interesseert.

– De Beiserei is de enige locatie in de stad waar je na tien uur ‘s avonds nog lekker eten kan. Het was de laatste week dat er asperges waren.

– Een lezing in het Nederlands, over mijn literatuuropvatting, een zaal vol studenten  en medewerkers rondom een grote conferentietafel. Ik vertelde daarin ook over een van de mooiste verhalen die ik ken, De geschiedenis van mijn duiventil, van Isaac Babel, prachtig vertaald door Froukje Slofstra. Babel noemde zichzelf een grootmeester in het zwijgen, toen hem de mond gesnoerd werd door de keiharde censuur van Stalin in de dagen van de grote terreur, maar hij is ook een grootmeester in vertellen en in het geven van woorden aan datgene wat voor velen onzegbaar is en daarmee vervulde hij de taak die een schrijver heeft. 

– En dan nog de Spätburgunder; het is de lievelingswijn van professor Levine, een van de personages uit De Hormoonfabriek, en daarom werd deze door de gastheer uitgekozen bij het gezellige afscheidsdiner dat georganiseerd was met een deel van het team Niederlandistiek van de universiteit. Een geanimeerde avond met mensen die in die kleine Duitse stad dag in dag uit hun enthousiasme voor de Nederlandse taal en literatuur overbrengen aan hun studenten.

Echt, het waren drie fantastische dagen!

Het waren drie fantastische dagen!

Gastschrijver in Oldenburg. Ik zou nu, aan het eind daarvan, net als de jongen uit de reclame voor een uitzendbureau, de toegestroomde medewerkers kunnen toeroepen: het waren drie fantastische dagen! Enkele impressies:

Een stad die niet platgebombardeerd is geweest omdat de toenmalige burgemeester direct gecapituleerd heeft en dus zijn er mooie huizen met balkons en stucwerk, kleurrijk geschilderd en voortuinen waarin wilde klaprozen en lupinen bloeien. Geen zware lucht, de zee is niet al te ver, eb en vloed bepaalt de waterstand in het haventje in de rivier. Er zit een zwarte kraai in het gras, met een kaal kopje, waardoor hij oogt als een vale gier in miniformaat.Er is een professor die het de gastschrijver in alles naar de zin maakt.

Een groep studenten heeft de vertaling van De Hormoonfabriek kritisch onder de loep genomen en vindt dat de kernachtige en specifieke taal van de hoofdpersoon in de Duitse vertaling aan kracht heeft verloren.

Een werkgroep hield zich een paar weken bezig met De Hormoonfabriek en boog zich over de motieven, de intertextualiteit en de literatuurkritiek. Nooit eerder zag ik een exemplaar van De Hormoonfabriek met zoveel onderstrepingen, aantekeningen, plakkertjes versiert.

Een standbeeld van groothertog Peter Friederich Ludwig, in een pose die doet denken aan zijn tijdgenoot Napoleon, en die onder andere een ziekenhuis stichtte. Naast het ziekenhuis werd een houten barak gebouwd, als quarantaine lokaal. Daarin is nu een cultureel centrum gevestigd, het Musik- und Literaturbüro, met een enthousiaste directrice die daar goedbezochte culturele activiteiten organiseert, deels samen met de universiteit. Ik trad er op, las voor uit Die Glücksfabrik en had een mooi gesprek met de perfecte moderator Ralf Grüttemeier. Het was een genoegen geïnterviewd te worden door iemand die je werk goed gelezen heeft en die zich er voor interesseert.

De Beiserei is de enige locatie in de stad waar je na tien uur ‘s avonds nog lekker eten kan. Het was de laatste week dat er asperges waren.

Een lezing in het Nederlands, over mijn literatuuropvatting, een zaal vol studenten  en medewerkers rondom een grote conferentietafel. Ik vertelde over een van de mooiste verhalen die ik ken, De geschiedenis van mijn duiventil, van Isaac Babel, en prachtig vertaald door Froukje Slofstra. Babel noemde zichzelf een grootmeester in het zwijgen, toen hem de mond gesnoerd werd door de keiharde censuur van Stalin in de dagen van de grote terreur, maar hij is ook een grootmeester in vertellen en in het geven van woorden aan datgene wat voor velen onzegbaar is en daarmee vervulde hij de taak die een schrijver heeft. 

En dan nog de Spätburgunder: het is de lievelingswijn van professor Levine, een van de personages uit De Hormoonfabriek, en daarom werd deze door de gastheer uitgekozen bij het gezellige afscheidsdiner dat georganiseerd was met een deel van het team Niederlandistiek van de universiteit. Een geanimeerde avond met mensen die in die kleine Duitse stad dag in dag uit hun enthousiasme voor de Nederlandse taal en literatuur overbrengen aan hun studenten.

Echt, het waren drie fantastische dagen!

Jacques Audiard en De Hormoonfabriek

The filmrights of  De Hormoonfabriek, La fabrique d’hormones are sold to Film Talents and Jacques Audiard, the guy who directed Un Prophète and Dheepan, the film that won a Palm d’or last week on the filmfestival of Cannes. Noé Debré and Joachim Schnerf will write the script. Je suis très fière! 

PERSBERICHT

Filmrechten van De hormoonfabriek van Saskia Goldschmidt verkocht aan Franse producent

Amsterdam, 9 juni 2015

De Franse filmproducent Film Talents heeft deze week de filmrechten verworven van de Nederlandse roman De hormoonfabriek van Saskia Goldschmidt. De film zal worden geproduceerd door Jacques Audiard die vorige week op het filmfestival in Cannes de Gouden Palm won voor de door hem geregisseerde film Dheepan. Vertalingen van De hormoonfabriek zijn inmiddels verschenen in de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland en Zuid Afrika, en het boek zal ook in Turkije verschijnen. In augustus verschijnt de nieuwe roman van Saskia Goldschmidt, De voddenkoningin.

  De auteur

Saskia Goldschmidt (Amsterdam, 1954) studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en was lang actief als theaterdocente en actrice. Haar debuut Verplicht gelukkig, portret van een familie (Cossee 2011) werd een groot succes. In oktober 2012 verscheen De hormoonfabriek dat werd verkozen tot Boek van de Maand bij De Wereld Draait Door en vertaald werd in het Engels, Duits, Frans en Afrikaans. Het boek werd bewerkt tot een theaterstuk en een 25-delig hoorspel voor AVRO|TROS, ingesproken door o.a. Mark Rietman, Hans Hoes, Monic Hendrickx, Jacob Derwig en Anneke Blok.

Het boek

De hormoonfabriek verscheen in 2012 en werd warm onthaald door pers en boekhandel. De roman werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2013 en stond samen met titels van o.a. Michael Cunningham, Richard Flanagan, Haruki Murakami, Ben Okri, Wilbur Smith en Helen Walsh op de shortlist van de Bad Sex Award 2014.

‘Een schitterende roman waarin we de adem van de tijd van vooruitgang voelen. De roman over de trotse geweldenaar De Pauw is gebaseerd op fantasie, maar bevat misschien wel meer waarheid dan ons lief is.’ – Brabants Dagblad

‘Lees het en je zult het verhaal nooit meer vergeten.’ – Monique Burger, De Nieuwe Boekhandel

‘Een met kleur en vaart geschreven verhaal.’ – de Volkskrant

‘De hormoonfabriek staat bol van zelfoverschatting, dubbele moraal, jaloezie en macht. Een geweldig boek!’ – Gerda Aukes, Boekhandel Den Boer, Baarn *****

‘Saskia Goldschmidt heeft de sfeer en het tijdsbeeld goed getroffen. Ik vind dat zij met dit boek weer heeft laten zien dat ze tot de top van de Nederlandse schrijvers behoort.’ – Tonia Koblens-Vrind, Algemene Boekhandel, Amersfoort *****

‘Een goed geschreven roman waarbij je af en toe met schaamte de beweegreden leest van de succesvolle ondernemer die schaamteloos misbruikt van zijn macht. Vaak komt hij er ook mee weg maar in zijn thuissituatie komt hij er niet zo makkelijk van af is wel maar dat heeft hij pas laat in de gaten!’ – Boekhandel Krings ****

  De regisseur

Jacques Audiard (Parijs, 1952) wordt getypeerd als de meest vernieuwende en verrassende Franse regisseur van dit moment. De film Dheepan waarvoor Audiard de regie en het scenario voor zijn rekening nam, werd vorige week bekroond met de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes.  Zijn films zijn bekroond en genomineerd voor Bafta Awards, de Gouden Beer van het Berlijnse filmfestival, Europese film awards en Lumière awards. De film Un prophète (2010) werd door Jacques Audiard geregisseerd en genomineerd voor een niet-Engelstalige Oscar en een Golden Globe. Het scenario zal worden geschreven door Noé Debré en Joachim Schnerf.

Noot voor de redactie:

Neem voor meer informatie contact met Uitgeverij Cossee – Eva Bouman, via bouman@cossee.com of 020 – 528 99 11

Jaques Audiard en De Hormoonfabriek

The filmrights of  De Hormoonfabriek, La fabrique d’hormones are sold to Film Talents and Jaques Audiard, the guy who directed Un Prophète and Dheepan, the film that won a Palm d’or last week on the filmfestival of Cannes. Noé Debré and Joachim Schnerf will write the script. Je suis très fière! 

PERSBERICHT

Filmrechten van De hormoonfabriek van Saskia Goldschmidt verkocht aan Franse producent

Amsterdam, 9 juni 2015

De Franse filmproducent Film Talents heeft deze week de filmrechten verworven van de Nederlandse roman De hormoonfabriek van Saskia Goldschmidt. De film zal worden geproduceerd door Jacques Audiard die vorige week op het filmfestival in Cannes de Gouden Palm won voor de door hem geregisseerde film Dheepan. Vertalingen van De hormoonfabriek zijn inmiddels verschenen in de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland en Zuid Afrika, en het boek zal ook in Turkije verschijnen. In augustus verschijnt de nieuwe roman van Saskia Goldschmidt, De voddenkoningin.

  De auteur

Saskia Goldschmidt (Amsterdam, 1954) studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en was lang actief als theaterdocente en actrice. Haar debuut Verplicht gelukkig, portret van een familie (Cossee 2011) werd een groot succes. In oktober 2012 verscheen De hormoonfabriek dat werd verkozen tot Boek van de Maand bij De Wereld Draait Door en vertaald werd in het Engels, Duits, Frans en Afrikaans. Het boek werd bewerkt tot een theaterstuk en een 25-delig hoorspel voor AVRO|TROS, ingesproken door o.a. Mark Rietman, Hans Hoes, Monic Hendrickx, Jacob Derwig en Anneke Blok.

Het boek

De hormoonfabriek verscheen in 2012 en werd warm onthaald door pers en boekhandel. De roman werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2013 en stond samen met titels van o.a. Michael Cunningham, Richard Flanagan, Haruki Murakami, Ben Okri, Wilbur Smith en Helen Walsh op de shortlist van de Bad Sex Award 2014.

‘Een schitterende roman waarin we de adem van de tijd van vooruitgang voelen. De roman over de trotse geweldenaar De Pauw is gebaseerd op fantasie, maar bevat misschien wel meer waarheid dan ons lief is.’ – Brabants Dagblad

‘Lees het en je zult het verhaal nooit meer vergeten.’ – Monique Burger, De Nieuwe Boekhandel

‘Een met kleur en vaart geschreven verhaal.’ – de Volkskrant

‘De hormoonfabriek staat bol van zelfoverschatting, dubbele moraal, jaloezie en macht. Een geweldig boek!’ – Gerda Aukes, Boekhandel Den Boer, Baarn *****

‘Saskia Goldschmidt heeft de sfeer en het tijdsbeeld goed getroffen. Ik vind dat zij met dit boek weer heeft laten zien dat ze tot de top van de Nederlandse schrijvers behoort.’ – Tonia Koblens-Vrind, Algemene Boekhandel, Amersfoort *****

‘Een goed geschreven roman waarbij je af en toe met schaamte de beweegreden leest van de succesvolle ondernemer die schaamteloos misbruikt van zijn macht. Vaak komt hij er ook mee weg maar in zijn thuissituatie komt hij er niet zo makkelijk van af is wel maar dat heeft hij pas laat in de gaten!’ – Boekhandel Krings ****

  De regisseur

Jacques Audiard (Parijs, 1952) wordt getypeerd als de meest vernieuwende en verrassende Franse regisseur van dit moment. De film Dheepan waarvoor Audiard de regie en het scenario voor zijn rekening nam, werd vorige week bekroond met de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes.  Zijn films zijn bekroond en genomineerd voor Bafta Awards, de Gouden Beer van het Berlijnse filmfestival, Europese film awards en Lumière awards. De film Un prophète (2010) werd door Jacques Audiard geregisseerd en genomineerd voor een niet-Engelstalige Oscar en een Golden Globe. Het scenario zal worden geschreven door Noé Debré en Joachim Schnerf.

Noot voor de redactie:

Neem voor meer informatie contact met Uitgeverij Cossee – Eva Bouman, via bouman@cossee.com of 020 – 528 99 11

Open Joodse Huizen: verhalen ‘on the spot’

Open Joodse Huizen is bedacht door Frits Rijksbaron en Denise Citroen, het is een manier om de herdenking op vier mei meer invulling te geven. Verhalen vertellen in de huizen waar het verhaal zich heeft afgespeeld. Verhalen over vooroorlogs leven dat verstoord werd door onderdrukking en deportatie. De kracht van het project zit ‘m in het feit dat het publiek zich bevindt ‘on the spot.’  Zo wordt de geschiedenis dichtbij gehaald en gepersonifieerd. Ik stond op vier mei op Transvaalkade 13, mijn geboortehuis, en elf jaar daarvoor, in 1943, het huis van de familie Oestreicher. Het verhaal dat ik daar vertelde, is een van de vierentwintig verhalen die zijn opgenomen in het boek Joodse Huizen, verhalen over vooroorlogse bewoners. (Gibbon Uitgeefagentschap,ISBN 9789491363429)

Lees het verhaal, met foto’s van Maria Austria:

 

Alles Waan

Ik was twee weken geleden op de boekpresentatie van Alles Waan, Louis Ferron en het derde rijk, geschreven door Jan Konst. Hij is literatuurwetenschapper en hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Freie Universität Berlin en hij blijkt een even bevlogen verteller als schrijver te zijn. Als een ‘jager’ zoals Konst het zelf noemt, heeft hij zich  door het struikgewas van historische geschriften geworsteld, waarbij hem steeds duidelijker werd de Duitslandromans van Ferron veel meer zijn dan een ‘literaire reflectie op het verleden.’  Konst onthult een indrukwekkende hoeveelheid  historische bronnen  en bewijst dat die ten grondslag liggen aan de Duitslandromans van Ferron. 

Konst toont aan dat Ferrons roman De keisnijder van Fichtenwald (1976)  in feite een sleutelroman over een kamparts is. En in Alles Waan wordt ook gescheven over de zoektocht van het Täterkind Ferron naar zijn nooit gekende vader, een Duitse Wehrmachtsoldaat en naar de ‘wortels van het fascistisch denken’. Het boek is een inspirerende ingang tot het werk van Ferron, maar het is meer dan dat. Konst toont aan hoe het nazisme een religie geworden is, waarin de Führer als de verlosser wordt gezien en in het Derde Rijk de rede en het redelijke niet langer de leidraad voor de moraal zijn. Het irrationalisme neemt het over van de rede, alles draait  om ‘gevoel, sentiment en de mythe, de mythe van het ras, van het bloed en van de natie.’  Voortdurend toetst Konst de historische context aan de fictieve geschiedenissen van Ferron, die veel minder fictief blijken te zijn dan eerder gedacht. 

Daarnaast is het boek ook een persoonlijke beschrijving van de manier waarop de beladen geschiedenis van Duitsland doorwerkt in de generaties van nu en de wijze waarop de ‘Erinnerungsarbeit’ een plicht is geworden, die tot ingewikkelde afwegingen dwingt. Norbert Lammert, parlementsvoorzitter, sprak over de verantwoordelijkheid die ‘wij als Duitsers dragen.’ Hij zegt: ‘het is aan ons, wij die later geboren zijn, ervoor te zorgen dat wij deze tijden nooit meer beleven. Wij dragen verantwoordelijkheid voor ons land.’  Jan Konst beschrijft dat hij de Nederlandse vader is van twee Duitse dochters, en de redenatie van Lammert impliceert een ondermijning van de verbondenheid die Konst met zijn dochters voelt. Een ondermijning die hij moeilijk kan aanvaarden. ‘Ik heb me vaak afgevraagd waarom de last van het verleden sterker op hen dan op mij zou moeten rusten.’ Zo zit het boek vol met thema’s en met vragen, die niet simpelweg te beantwoorden zijn. 

Alles Waan is een rijk boek, dat ondanks de zware thematiek prettig leesbaar is.

Jan Konst vertelt op 20 en 21 mei over zijn boek. Ik raad iedereen aan om te gaan luisteren, en ook om het boek te kopen.

 

 

.

Springen op de duikplank van de werkelijkheid

Ik ben uitgenodigd om in juni drie dagen als gastschrijver in Oldenburg, op het Institut für Niederlandistik, colleges bij te wonen, waarvan een gewijd is aan De Hormoonfabriek en wordt gegeven door een Duitse professor. Verder ben ik een avond te gast in het Literaturbüro, waar ik ga voorlezen en geïnterviewd word voor een algemeen publiek en op de laatste dag is me gevraagd een lezing te geven, gelukkig in het Nederlands,  over mijn literatuuropvatting. Dit onderdeel beklemde me enigszins, ik stelde me hoogdravend literatuurwetenschappelijke colleges voor, tot ik bedacht dat ik mijn taak als gastschrijver ook bescheidener kan opvatten. Laat ik maar dicht bij mijn eigen schrijverschap blijven.

Mijn boekonderwerpen beginnen tot nu toe altijd in de werkelijkheid. Of het nu gaat over de nooit vertelde verhalen uit mijn familie, een bedrijfsgeschiedenis die zo pijnlijk is dat hij onder het tapijt geschoffeld is, een handel in armoe die in dure vintage verandert; ik zie een bericht dat me intrigeert, ik hoor een verhaal dat me raakt en daarmee begint de jacht op feiten. Zoals Philip Roth zegt: Eerst spring ik een tijdlang op de duikplank van de werkelijkheid, voor ik het water van de fictie induik.

Herkenbaar. Wanneer ik voldoende heb rondgeneusd in archieven, boeken en interviews heb gehouden, als ik een beeld heb van de wereld die ik wil beschrijven en uitgesprongen ben, pas dan duik ik het water in en groeit het verhaal, dankzij de vraag: wat als…wat als de werkelijkheid, zoals die in de archieven te lezen staat, niet zo zwart-wit geweest is? Wat als niet alles verteld wordt? Wat schuurt er, wat doet pijn, waarover wordt niet gesproken of geschreven, wat wordt het liefst vergeten?

Een geschiedenis is  als een foto-afdruk van de werkelijkheid, en ik ga als ‘documentaire fictie-schrijver’, op zoek naar de niet belichte kanten van het negatief, en speculeer daar op door, buiten de kaders van het plaatje. Daarover ga ik vertellen in Oldenburg, in juni. Ik heb er zin in.

Het ontstaan van De Voddenkoningin

Het begon met een baljurk. In 2011 had ik, dankzij het verschijnen van mijn debuut,  voor het eerst in mijn leven een uitnodiging voor het boekenbal. Laura Dols is een bekende winkel in Amsterdam waar je heen gaat als je een betaalbare baljurk wilt aanschaffen.  Maar Laura Dols is niet alleen een winkelnaam, ze is een persoon en zij en ik waren klasgenoten op de lagere school. Als pubers zaten we samen in Paradiso en vergaapten ons aan de jongens van de bands die daar optraden. Na een tijd verloren we elkaar uit het oog. Amsterdam is klein, maar toch kun je er een leven lang wonen zonder elkaar tegen te komen. Tot er een baljurk nodig is….

Ik had het geluk dat ze zelf in de winkel was. Laura schonk me een jurk en ik bedankte haar met een exemplaar van mijn boek en toen ze dat gelezen had, aten we samen en vertelde ze over haar leven als handelaar in tweedehands kleding. Ze is een rasverteller en aan het eind van de avond wist ik dat ik een onderwerp voor een nieuw boek gevonden had.

Ik heb haar en tientallen anderen verkopers, voddenboeren, sorteerders, inzamelaars en modeliefhebsters geïnterviewd, films bekeken en boeken gelezen en ben daarna aan het schrijven gegaan. Fictie, geïnspireerd door het leven van Laura en al die anderen. Ik herken me in hoe Philip Roth over zijn schrijfwijze spreekt: ‘Eerst spring ik een tijdlang op de duikplank van de werkelijkheid, voordat ik ten slotte in het water van de fictie duik.’

De Voddenkoningin gaat over een vrouw, de roaring sixties en de wilde seventies, de verglijdende tijd waarin tweedehands kleding in vintage verandert, voddenboeren in handelaren en hippies in zakenmensen. Een verhaal over mode en mensen, over de tijd die af te lezen is aan textiel, over wat snit vertellen kan en over liefde voor vakmanschap. Over angst voor intimiteit en dicht op de huid zitten, over succes dat verdooft en mislukking die wakker doet schrikken. Over vallen en opstaan, iedere keer weer, omdat een mens nou eenmaal geen andere keus heeft. En over verlangen dat vaak zo moeilijk te herkennen is.

Ode aan Bach

Als atheïst heb ik doorgaans een aversie tegen alles wat er in een kerk gezegd en gedaan wordt, maar er is een uitzondering, en dat is de Matthäus door de Bachvereniging in de grote kerk van Naarden. Het moet in Naarden, vanwege dat kerkorgel en de akoestiek. En omdat het lijdensverhaal dat zich voor ons ontrolt geschilderd staat op de houten dakpanelen, en omdat als het begint het zonlicht door de ramen op het orkest, het publiek en de muren schijnt en het licht dan langzaam afneemt tot het net zo donker is als het verhaal dat gezongen en gespeeld wordt.

Ik ken geen andere muziek die drie uur lang ontroert en zo rechtstreeks bij mij binnenkomt, en in me jankt, verzacht en verzoent. Muziek waarna het heel stil wordt, in de kerk en in mij.

Stephan MacLeod was de dirigent, maar ook een van de bassen, zowel solist als onderdeel van het koor. Hij dirigeerde terwijl hij tussen het orkest en de koorleden in stond, met het gezicht naar de zaal, dan weer met de rug ernaar toe, aan de ene of de andere kant van het toneel. En soms dirigeerde hij niet en stond met de armen over elkaar en luisterde en keek. Het schijnt dat dirigenten dat in de tijd van Bach nooit alleen dirigeerde, maar altijd meezongen of speelden.

Het is een droom van een voorstelling, er schijnen nog een paar kaarten te zijn, voor vandaag en voor morgen. Een prachtervaring, en ja, het versterkt het geloof. Het geloof in de muziek en het geloof in mensen die zoiets moois weten voort te brengen. Dank aan de musici en de Nederlandse Bachvereniging.

 

Ode aan Naarden

Als atheïst heb ik doorgaans een aversie tegen alles wat er in een kerk gezegd en gedaan wordt, maar er is een uitzondering, en dat is de Matthäus door de Bachvereniging in de grote kerk van Naarden. Het moet in Naarden, vanwege dat kerkorgel en de akoestiek. En omdat het lijdensverhaal dat zich voor ons ontrolt geschilderd staat op de houten dakpanelen, en omdat als het begint het zonlicht door de ramen op het orkest, het publiek en de muren schijnt en het licht dan langzaam afneemt tot het net zo donker is als het verhaal dat gezongen en gespeeld wordt.

Ik ken geen andere muziek die drie uur lang ontroert en zo rechtstreeks bij mij binnenkomt, en in me jankt, verzacht en verzoent. Muziek waarna het heel stil wordt, in de kerk en in mij.

Stephan MacLeod was de dirigent, maar ook een van de bassen, zowel solist als onderdeel van het koor. Hij dirigeerde terwijl hij tussen het orkest en de koorleden in stond, met het gezicht naar de zaal, dan weer met de rug ernaar toe, aan de ene of de andere kant van het toneel. En soms dirigeerde hij niet en stond met de armen over elkaar en luisterde en keek. Het schijnt dat dirigenten dat in de tijd van Bach nooit alleen dirigeerde, maar altijd meezongen of speelden.

Het is een prachtvoorstelling, er schijnen nog een paar kaarten te zijn, voor vandaag en voor morgen. Het is een prachtervaring, en ja, het versterkt het geloof. Het geloof in de muziek en het geloof in mensen die zoiets moois weten voort te brengen. Dank aan de musici en de Nederlandse Bachvereniging.