Saskia Goldschmidt's Blog, page 3
March 6, 2019
Schokland dingt niet mee naar de Prijs voor het Beste Groningse Boek
Dit wordt geen zuur stukje.
Er is immers genoeg te vieren.
Ik heb een geweldig leven.
Ik mag schrijven wat ik wil.
Ik heb een geweldige geliefde, fantastische kinderen, een huis en een huisje en ik ben gezond.
Dus dit wordt geen zuur stukje.
Alleen….
Het is ongelooflijk K… , dat mijn boek Schokland, in de PR De Eerste Grote Groningse Aardbevingsroman genoemd, en door veel recensenten positief besproken, door de uitgever niet werd ingestuurd om mee te dingen naar de Prijs voor Het Beste Groningse Boek. Een akelige fout. 
En dat het vervolgens de organisatie van de prijs wel was opgevallen dat het boek niet was ingestuurd. Maar dat men vond dat ze de uitgever niet opmerkzaam mochten maken dat het boek ontbrak. Want dat zou ‘inmenging’ zijn. Hoewel de organisatie en de jury niet dezelfde mensen zijn.
Dus Schokland dingt niet mee naar de prijs voor Het Beste Groningse Boek.
En daar heb ik ongelooflijk de pest over in.
Ik vertel mezelf steeds maar weer dat dit, op wereldschaal, van geen enkel belang is.
Dus: dit is geen zuur stukje.
Ik heb grondig gevloekt. Een kast kapot geslagen, maar dat moest ook, want we zijn bezig kleiner te gaan wonen, dus dat was heel functioneel.
En nu ga ik weer over tot de orde van de dag. Die is grijs en waterig. Maar dat is goed, want het land is te droog.
February 13, 2019
Antjie Krog: rolmodel tegen wil en dank
Antjie Krog weet het zeker. Nee, een rolmodel wil ze niet zijn. In geen geval.
We zijn in het Grand Theater in Groningen, waar straks afscheid wordt genomen van stadsdichter Lilian Zielstra, waar deze haar eerste boek presenteert, waar haar inspiratiebronnen Ingmar Heytze en Carmien Michels geestige presentaties geven en waar de nieuwe stadsdichter bekend zal worden gemaakt.
Maar eerst is er Antjie Krog. We hebben het geluk dat ze een maand in Nederland is (‘voor een maand verlost van mijn huidskleur’) als Writer in Residence in Amsterdam. Krog werd geïnterviewd door Margriet van der Waal, bijzonder hoogleraar Zuid-Afrikaanse letterkunde. Ooit zag ik Krog in Kaapstad, waar ik te gast was op het Open Book Festival. Ze interviewde daar Mandla Langa, oud-ANCstrijder, balling en schrijver van het boek The Texture of Shadows. Het interview in het Grand Theater, bevestigde me in mijn mening van toen dat Krog niet alleen een imponerende dichteres is, (…ik scheur je dagelijks terug uit de dood) en een overdonderend talent voor performen heeft, maar dat ze vooral een oneindig inspirerend mens is. Een moedig mens, die het ongemak over haar kleur, levend in een samenleving waarin de gevolgen van het apartheidsregime in alle poriën wordt uitgezweet, niet verdringt. Ze is wit. Op een plek die mij nooit heeft willen hebben. Ze schreef en dichtte al vaker over haar witte huid: zal ik altijd wit blijven/ongeacht waar ik voor sta/bij wie ik me schaar  wat ik doe…wie aan mijn kant staat?… En: …wat zal ik degene verafschuwen/die mij dwingt halsoverkop terug te vluchten naar de blanke/ huid, mij te scharen bij andere blanken omdat ze blank zijn..
 Ze interviewde daar Mandla Langa, oud-ANCstrijder, balling en schrijver van het boek The Texture of Shadows. Het interview in het Grand Theater, bevestigde me in mijn mening van toen dat Krog niet alleen een imponerende dichteres is, (…ik scheur je dagelijks terug uit de dood) en een overdonderend talent voor performen heeft, maar dat ze vooral een oneindig inspirerend mens is. Een moedig mens, die het ongemak over haar kleur, levend in een samenleving waarin de gevolgen van het apartheidsregime in alle poriën wordt uitgezweet, niet verdringt. Ze is wit. Op een plek die mij nooit heeft willen hebben. Ze schreef en dichtte al vaker over haar witte huid: zal ik altijd wit blijven/ongeacht waar ik voor sta/bij wie ik me schaar  wat ik doe…wie aan mijn kant staat?… En: …wat zal ik degene verafschuwen/die mij dwingt halsoverkop terug te vluchten naar de blanke/ huid, mij te scharen bij andere blanken omdat ze blank zijn..
Dat schreef ze aan het begin van de nieuwe eeuw. Nu zijn we twintig jaar verder en haar mening over de witte mens heeft zich verder ontwikkeld. Het is tijd, zegt ze in Groningen, dat witte mensen zich gaan realiseren wat White Privilege betekent. Het betekent: altijd een tweede kans hebben. Je erft een moeder die achter je staat, een vader die je ondersteunt. De eerste generatie zwarte mensen in Zuid-Afrika daarentegen, zij die een kans hebben te studeren, balanceren altijd op een randje. Terwijl ze dat zegt plaatst ze twee vingers op de hoekrand van het blok dat voor haar staat. Twee vingermensjes balanceren op de scherpe rand, langs een gapende afgrond. Het is tricky, voor jonge zwarte mensen in Zuid-Afrika, gaat ze verder, ze hebben niets en niemand om op te leunen.
Ze heeft zich afgevraagd op welke manier ze als witte dichteres het best kan bijdragen aan de hedendaagse Afrikaanse samenleving. Tijdens de Apartheid, was het min of meer duidelijk. Je was verplicht je uit te spreken. Maar, gaat ze verder, dat was niet genoeg. Ik moest de strijd tegen apartheid voorleven. En dat was niet zonder gevaar.
Ze schreef, nadat Mandela president was geworden, naar aanleiding van de getuigenissen van de zittingen van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, haar indrukwekkende dichtbundel: Kleur komt nooit alleen. (Uitgeverij Podium, 2002) De twee dichtfragmenten uit de eerste alinea zijn uit die bundel afkomstig. En nog altijd houdt het haar bezig, wat haar taak moet zijn, als wit mens, in de Zuid-Afrikaanse samenleving. Haar conclusie raakt me. Ik wil de Nederlandse samenleving niet vergelijken met die van Zuid-Afrika. Maar ook in Nederland heeft het racisme de afgelopen jaren haar lelijkste smoel weer laten zien. En Antjie Krog zegt: As whites, we also have to shut up. Speak less. Write less.
Als witten, gaat ze verder, zouden we meer moeten doen wat het land wil dat wij doen. We leefden jarenlang als een machtige minderheid. Nu moeten leren om als minderheid zonder macht te leven. Wij, witten, besluit ze, moeten leren om in bescheidenheid te leven.
Het is een boodschap waar ik stil van word. Witten zijn in Nederland geen minderheid. Maar het zou geen kwaad kunnen, om ‘ons’ eens wat minder te laten gelden. Wat plaats te maken voor anderen. Om wat dienstbaarder te zijn. Om ons af te vragen: wat heb ik te bieden, in plaats van: wat wil ik zijn.
Antjie Krog, ze verdomd het om een rolmodel te zijn. Maar ik geloof wel dat ze het is. Voor mij in elk geval.
January 26, 2019
Telefonische hulplijn voor literatuur
 Als de Elstars, de granaatappel en de rode bieten zijn afgewogen en betaald, vraag ik mijn Turkse groenteboer of hij kan lezen wat er op de cover van de Turkse vertaling van De Hormoonfabriek staat. Hij kijkt op mijn Iphone, leest de naam van de vertaalster, Nevin Soysal. ‘Die ken ik, zegt hij. We kopen al vijfentwintig jaar bij hem en ik weet dat hij suikerpatiënt is, dat hij liever in de Nederlandse koelte dan in de Turkse hitte leeft en in Nederland op school is gegaan. Nu ontdekt hij voor het eerst dat ik boeken schrijf. Hij zoekt naar de goeie vertaling van de twee zinnen op de cover. De bovenste moet zoiets zijn als: De ontzagwekkende wereld van het donkere mysterie MAN en aan de onderkant van de cover staat: Een roman over de seksuele honger naar het vrouwenlichaam. De afdeling marketing van de Turkse uitgever zet stevig in! In elk geval is interesse van mijn groenteboer direct gewekt. Hij maakt een foto van de cover om zijn vrienden in Turkije te tippen en zegt dat hij het zeker gaat lezen. Maar wel in het Nederlands. Ik beloof hem een exemplaar (Een Hormoonfabriek tegen twintig perssinasappels?)  Ik tip hem dat er ook een podcast te beluisteren is bij Parel Radio, twaalf en een half uur Hormoonfabriek. Gespeeld door de  beste acteurs. Dat lijkt hem ook wel wat. En dan vertelt hij dat er in Turkije, waar niet veel gelezen wordt, zegt hij, ter leesbevordering, al jaren geleden een service was opgezet om aanvankelijk kinderen, later ook volwassenen, geïnteresseerd te krijgen in Het Boek. Een aantal gemeentes stelden een gratis telefoonnummer in, zodat geïnteresseerden een student aan de lijn konden krijgen, die hen voorlas uit een door de beller gewenst boek. Het telefoonnummer was gekoppeld aan een bibliotheek, waar de student dienst had. Misschien als een maatschappelijke stage? Als vervangende dienstplicht wellicht? Het voorlezen duurde zo lang als de beller maar wilde. En als ze moesten stoppen, konden ze laten registreren waar ze gebleven waren en zo de volgende keer gewoon verder luisteren. Wat een wonderschone dienst. En dat in Turkije, een land waarover we dikwijls niets anders dan in stereotiepen spreken. Mocht zoiets nog steeds bestaan, dan is deze belservice vast vervangen door een onlinedienst. Hoewel het huidige regime waarschijnlijk niet aan een belezen bevolking hecht. In tegendeel; journalisten, schrijvers, kritische lezers en docenten, een groot deel zit achter de tralies. Ik vrees dat er ook in Turkije geen ruimte meer is voor een telefonische of digitale leesservice.
Als de Elstars, de granaatappel en de rode bieten zijn afgewogen en betaald, vraag ik mijn Turkse groenteboer of hij kan lezen wat er op de cover van de Turkse vertaling van De Hormoonfabriek staat. Hij kijkt op mijn Iphone, leest de naam van de vertaalster, Nevin Soysal. ‘Die ken ik, zegt hij. We kopen al vijfentwintig jaar bij hem en ik weet dat hij suikerpatiënt is, dat hij liever in de Nederlandse koelte dan in de Turkse hitte leeft en in Nederland op school is gegaan. Nu ontdekt hij voor het eerst dat ik boeken schrijf. Hij zoekt naar de goeie vertaling van de twee zinnen op de cover. De bovenste moet zoiets zijn als: De ontzagwekkende wereld van het donkere mysterie MAN en aan de onderkant van de cover staat: Een roman over de seksuele honger naar het vrouwenlichaam. De afdeling marketing van de Turkse uitgever zet stevig in! In elk geval is interesse van mijn groenteboer direct gewekt. Hij maakt een foto van de cover om zijn vrienden in Turkije te tippen en zegt dat hij het zeker gaat lezen. Maar wel in het Nederlands. Ik beloof hem een exemplaar (Een Hormoonfabriek tegen twintig perssinasappels?)  Ik tip hem dat er ook een podcast te beluisteren is bij Parel Radio, twaalf en een half uur Hormoonfabriek. Gespeeld door de  beste acteurs. Dat lijkt hem ook wel wat. En dan vertelt hij dat er in Turkije, waar niet veel gelezen wordt, zegt hij, ter leesbevordering, al jaren geleden een service was opgezet om aanvankelijk kinderen, later ook volwassenen, geïnteresseerd te krijgen in Het Boek. Een aantal gemeentes stelden een gratis telefoonnummer in, zodat geïnteresseerden een student aan de lijn konden krijgen, die hen voorlas uit een door de beller gewenst boek. Het telefoonnummer was gekoppeld aan een bibliotheek, waar de student dienst had. Misschien als een maatschappelijke stage? Als vervangende dienstplicht wellicht? Het voorlezen duurde zo lang als de beller maar wilde. En als ze moesten stoppen, konden ze laten registreren waar ze gebleven waren en zo de volgende keer gewoon verder luisteren. Wat een wonderschone dienst. En dat in Turkije, een land waarover we dikwijls niets anders dan in stereotiepen spreken. Mocht zoiets nog steeds bestaan, dan is deze belservice vast vervangen door een onlinedienst. Hoewel het huidige regime waarschijnlijk niet aan een belezen bevolking hecht. In tegendeel; journalisten, schrijvers, kritische lezers en docenten, een groot deel zit achter de tralies. Ik vrees dat er ook in Turkije geen ruimte meer is voor een telefonische of digitale leesservice.
Ik raak het beeld dat mijn onvolprezen groenteman me schetste, maar niet kwijt: hoe een vrouw (ja, vast veel vrouwen) in een dorp ergens in Anatolië een gratis nummer belt en door een student in een provinciestad wordt voorgelezen uit Madame de Bovary, of Wuthering Heights, of A room of one’s own. Laten we het instellen, overal waar de domheid regeert: een voorleesservice. Ik bied me aan.
December 5, 2018
Dit boek gaat over ons….
Dit boek gaat over ons. Het gaat over alle mensen die leven in dit verafgelegen, fraaie deel van Nederland.
De eerste woorden van het voorwoord in een speciale druk van Schokland, tweeduizend exemplaren, besteld en aangeboden door Jannie Nijlunsing, bestuursvoorzitter van De Hoven, een zorginstelling in het noorden van Nederland. De druk is bestemd voor alle medewerkers en vrijwilligers, voor stakeholders en betrokken ministeries.
De Hoven, zo vertelde een medewerkster me, ziet het niet alleen als haar taak om de mensen die aan haar zijn toevertrouwd lichamelijk hulp en fysieke verzorging te bieden. Ook het geestelijk welzijn van cliënten, werknemers en vrijwilligers zijn van belang. De Hoven staat voor een ingewikkelde taak, werkend in een gebied, waarin steeds meer mensen lijden onder de nog altijd heftige gevolgen van de gasbevingsschade en de bestuurlijke chaos die door de bevingen veroorzaakt is. Een chaos die cliënten, werknemers, vrijwilligers en bestuurders verbindt.
Ik vind het, en niet alleen omdat het mijn boek betreft, een bijzonder en hoopvol gebaar dat een bestuursvoorzitter juist een Boek heeft uitgekozen, om de mensen een hart onder de riem te steken. En ik ben er fier op, dat ik, geboren en getogen Amsterdammer, dankzij intensief onderzoek en een verblijf op het Hogeland, met mijn roman veel Groningers heb weten te raken. Dat is een mooi resultaat.
Bovendien is het tegenwicht tegen een sentiment dat ik de rest van Nederland ben tegengekomen. ‘We zijn bevingsmoe.’ ‘Niet weer dat Groninger gezeur..’  ‘Het is nu toch opgelost, want de gaskraan gaat dicht..’ Veel geslaakte verzuchtingen.
Ik hoorde de afgelopen maanden van sommige boekhandelaren, lokale kranten, talkshows, veel te vaak uitspraken als: ‘een dergelijk maatschappelijk onderwerp leeft in onze klantenkring niet.’ Of:  ‘Groningen is voor dit deel van het land een ver van mijn bedshow.’ Of: ‘we hebben er al eens aandacht aan besteed. Dat doen we niet nog eens.’
Kennelijk wil een groot deel van Nederland zich nog altijd niet realiseren, dat het Groninger verhaal heel dichtbij is. Een verhaal dat een rechtstreekse relatie heeft met iedere huiskamer, elk gasfornuis, geiser, groentekas en fabriekshal. Dat is niet gek. Je kunt niet al het leed van de wereld op je schouders meetorsen. Maar toch….
Er zijn veel lezers uit alle delen van Nederland, die het boek lezen en daarna zeggen: ‘ik heb me nooit gerealiseerd wat er aan de hand is, daar in het noorden. Maar nu snap ik het, nu voel ik het, hoe het voor de Groningers is.’
Daarmee is de ellende nog lang niet opgelost. Maar het kweken van een beetje begrip is een begin. Annemarie Heite zei bij de boekpresentatie van Schokland dat literatuur misschien nodig is om het menselijke verhaal te vertellen en daarmee een brug te slaan naar de technocratische instelling van bestuurders en politici.
Een zorginstelling die in deze grijze decembermaand Schokland cadeau geeft, slaat die brug naar bewoners, werknemers, vrijwilligers, naar stakeholders, politici en bestuurders. Met de hoop dat de kloof die er ligt tussen in systemen denkende politici en talloze menselijke rampen die zich op het Groningerland afspelen, overbrugd kan worden. Als een boek zoiets vermag…
October 19, 2018
Saskia Goldschmidt te gast bij RTV Noord
   
Donderdag 18 oktober 2018 was Saskia te gast bij RTV Noord om over haar boek Schokland te praten.
 Klik op de afbeelding om de uitzending te bekijken op de website van RTV Noord (scroll naar 10:01 minuten, vanaf die tijd is Saskia aan het woord.)
Klik op de afbeelding om de uitzending te bekijken op de website van RTV Noord (scroll naar 10:01 minuten, vanaf die tijd is Saskia aan het woord.)
  August 6, 2018
Mecenassen gezocht!
De definitieve versie van Schokland werd ingeleverd. Eind september, begin oktober zal het verschijnen.
Samen met regisseur Piet Hein van der Hoek, regisseur van De Stille Beving, maakte Saskia Goldschmidt een plan. Een experiment. Kun je met een filmtrailer als boekpromotie een groter publiek bereiken? Geen boektrailer. Een trailer met door Arnold Veerman gemaakte muziek en een song, gefilmd op diverse Groningse locaties, met verschillende acteurs en dialogen uit het boek. We gaan het proberen en we hebben daarvoor minimaal 5.000 euro nodig. Donaties zijn welkom! 
Saskia Goldschmidts boek SCHOKLAND is een geëngageerde en actuele roman over een moeder en een dochter, over wat de aardbevingen en de veronachtzaming door de overheid met een mens doet, over de rijkdom van het leven in de natuur en over het failliet van de intensieve veehouderij.
Samen met Piet Hein van der Hoek, de regisseur van de documentaire De Stille Beving, wil de schrijfster een korte filmtrailer maken van twee minuten. Geen boektrailer, maar een filmtrailer: Een filmpje met verschillende scènes, gespeeld op binnen- en buitenlocaties, met speciaal voor de film gemaakte muziek en uit het boek afkomstige dialogen. Op het moment dat bij een echte filmtrailer de tekst verschijnt: Binnenkort in de bioscoop, verschijnt hier de tekst: vanaf begin oktober te koop bij de boekhandel.
Het is een experiment, kun je op een dergelijke manier een groter publiek interesseren? Zijn tv-omroepen te verleiden om een mooie filmtrailer te laten zien en daarmee aandacht voor het boek te genereren? De trailer is uiteraard te zien op You Tube, wordt verspreid via de sociale media, wordt vertoond bij alle lezingen door het land.
Dit project drijft op enthousiasme. De Groningse componist en zanger Arnold Veerman componeert de filmmuziek en maakt een song van het enige gedicht dat er in het boek te vinden is. De acteurs: Ton van der Velden, Marike van Weelden, Oscar Siegelaar, Bienke Erlhardt, en Anne Meijer werken mee. De regisseur werkt voor een minimaal bedrag. Gerard Rijper doet drie dagen lang belangeloos de catering. Locaties worden voor niks ter beschikking gesteld. Props en kostuums bij elkaar gescharreld.
Het is allemaal verschrikkelijk korte termijn werk. We willen in het weekend van 7,8 en 9 september op locatie in Groningen gaan draaien. In een boerderij, in een oud en beschadigd pand, langs het Reitdiep en in een weiland.
Daarvoor is geld nodig. Want een cameraman en een editor moeten betaald worden, er moet onderdak voor de acteurs in Noord Groningen geregeld worden, er moet eten en drinken gekocht worden, er moet iets zijn voor representatie. Vandaar deze oproep voor mecenassen.
De minimale begroting waarvoor we de trailer kunnen maken is 5.000 euro. Als er meer geld binnenkomt kunnen we de deelnemende mensen iets, of iets meer dan het minimum betalen.
Er zijn tegenprestaties mogelijk.
Voor elk bedrag is er grote dankbaarheid van de schrijfster. Er zijn tegenprestaties mogelijk, maar niet noodzakelijk.
Voor 100 euro of meer is er een uitnodiging voor de boekpresentatie (je bent gewaarschuwd, die is in Groningen en de eerlijkheid gebied te zeggen dat iedereen er welkom is) en ontvang je een gesigneerd exemplaar van SCHOKLAND.
Voor 600 euro of meer krijg je een uitnodiging voor de boekpresentatie, is er een gesigneerd exemplaar en is de schrijfster beschikbaar voor een middag of avond waarop ze op een door jouw bepaalde locatie een presentatie van anderhalf uur houdt over Schokland.
Voor 1000 euro of meer krijg je de uitnodiging voor de boekpresentatie, ontvang je een getekend exemplaar van SCHOKLAND en word je, met een door jouw bepaald gezelschap van maximaal acht mensen, uitgenodigd voor een literair diner bij de schrijfster thuis. Maaltijd wordt verzorgd door de onvolprezen kok van haar leven: Gerard Rijper.
Het streven is om dit project met behulp van de schrijfsters eigen netwerk te financieren. Lukt het haar dit bedrag voor 20 augustus binnen halen? Je kunt daaraan bijdragen. En mocht het niet lukken, gaat de film niet door, dan wordt het geld uiteraard teruggestort.
Je kunt jouw bijdrage, het liefst voor 20 augustus,storten op rekening NL83TRIO0254419941 ten name van Saskia Goldschmidt, ovv: Filmtrailer
De dank van de schrijfster is groot!
Ik houd jullie uiteraard op de hoogte van de actie. Mocht je iemand kennen die je heel geschikt acht ook een bijdrage te leveren dan mag deze mail uiteraard doorgestuurd worden. Natuurlijk ontvang je de link naar de trailer zodra die on line is. En achteraf krijgen jullie uiteraard te horen of we het experiment als geslaagd kunnen beschouwen.
En wellicht ten overvloede, doneer alleen als je wilt. Voel je vooral niet verplicht.
Je kunt me natuurlijk altijd benaderen met vragen of opmerkingen.
Met lieve groet,
Saskia Goldschmidt
mob: +31 629053532
June 17, 2018
Romeinse Tragedies, moeder de vrouw en Frieda Pittoors
In het weekend van de ophef over het door de CPNB aangekondigde Boekenweekthema: Moeder de vrouw, een thema waar de spruitjeslucht van afdruipt, in dat weekend, waarin de CPNB ook aankondigde dat zowel de schrijver van het Boekenweekgeschenk, als de schrijver van het Boekenweekessay mannen zouden zijn, een keuze die gemotiveerd werd met het argument dat mannen ook moeders hebben, in dat weekend zag ik Romeinse Tragedies, een spectaculaire multimediavoorstelling over de oorsprong van de patriarchale samenleving. Een zes uur durend spektakel, met fenomenaal toneelspel van Chris Nieveldt als een even hysterische als vileine Cleopatra, Hans Kesting die de mooiste rouwspeech hield die ik ooit gehoord heb, Gijs Scholten van Aschat als een fenomenale Coriolanus. Ze schitteren allemaal, acteurs en actrices, die laatste gewoon gecast in rollen als van Cassius, (Marieke Heebink), Octavius Caesar (Maria Kraakman). Vrouwen die mannenrollen spelen, als vrouw, niet als man, perfect gedaan. Geen woord aan vuilgemaakt.
Een glansrol is weggelegd voor Frieda Pittoors. Iedere acteur en actrice moet afstand kunnen doen van het ego, op zijn minst voor de duur van de rol. Hoe meer een acteur of actrice in staat is de ijdelheid af te leggen, hoe groter het genot naar hem of haar te kunnen kijken. Frieda Pittoors kan dat als geen ander. In alle rollen die ik van haar zag, bij Proloog en De Appel, bij Zt. Hollandia en Toneelgroep Amsterdam, altijd stond ze met een enorme bezieling op het podium, is wat ze speelt waar en echt. Nu, in de rol van Volumnia, moeder van Coriolanus, projecteert ze de ambities die zij als vrouw in de patriarchale Romeinse samenleving niet kan realiseren, op haar zoon. Pittoors trekt daarbij het hele register aan emoties open, is vilein, dreigend, vleiend, boosaardig, grimmig. En nederig, als het niet anders kan.
 Iedere acteur en actrice moet afstand kunnen doen van het ego, op zijn minst voor de duur van de rol. Hoe meer een acteur of actrice in staat is de ijdelheid af te leggen, hoe groter het genot naar hem of haar te kunnen kijken. Frieda Pittoors kan dat als geen ander. In alle rollen die ik van haar zag, bij Proloog en De Appel, bij Zt. Hollandia en Toneelgroep Amsterdam, altijd stond ze met een enorme bezieling op het podium, is wat ze speelt waar en echt. Nu, in de rol van Volumnia, moeder van Coriolanus, projecteert ze de ambities die zij als vrouw in de patriarchale Romeinse samenleving niet kan realiseren, op haar zoon. Pittoors trekt daarbij het hele register aan emoties open, is vilein, dreigend, vleiend, boosaardig, grimmig. En nederig, als het niet anders kan.
Als we de komende Boekenweek vastzitten aan het vreselijke spruitjesluchtthema: Moeder, de vrouw, laat dan Frieda Pittoors, in de rol van Volumnia, onze leidsvrouw zijn. Dan is moeder de vrouw vooral woede, niets ontziende ambitie, voorwaardelijke liefde, allesverterende passie, honger naar roem. En onvermogen.
Overigens, die Romeinse Tragedies zijn nog maar twee of drie keer te zien. Er zijn nog plaatsen. Twijfel niet. Gaan!
June 8, 2018
Waar Groningers goed in zijn.
Een mengeling van nieuwsgierigheid en solidariteit deed me gisteren in een van de vier bussen stappen die vanuit Groningen naar Den Haag togen om vanaf de publieke tribune het gasdebat mee te maken. Er was koffie, thee en koek, er waren petjes en T-shirts, er waren heel veel schrijnende verhalen en er werd met enige hilariteit verteld hoe de dorpsagent door de Haagse politie gisteren naar een van de organisatoren was gestuurd om te achterhalen wat die Groningers van plan waren.  Op het plein voor de tweede kamer deelde Sandra Beckman ijsjes uit, en de ongeveer tweehonderd Groningers werden door mevrouw Arib welkom geheten en verzocht om iedere emotionele uiting tijdens het debat in te slikken.
Daarna begon het politiek theater, waarin het mededogen met de Groningers over de banken klotste. Men sprak over vertrouwen dat te voet komt en te paard gaat en waarom in vredesnaam de minister op het paard was gesprongen. Er werd geconstateerd, Jan Schaeffer indachtig, dat er in beloftes en in mooie woorden niet te wonen valt. Men had het over het gebrek aan veiligheid en over het eenzijdig verbreken van de zo moeizaam tot stand gekomen afspraken. Terwijl, zo werd er dikwijls gememoreerd, een afspraak toch een afspraak is. Of zou moeten zijn.
Er klonk oprechte woede in de betogen van de woordvoerders van de oppositie, dikwijls zelf bewoners van de geplaagde provincie. In de verstikte stem van een van de afgevaardigden van een coalitiepartij was de onderdrukte weerzin te horen van het verkondigde partijstandpunt waarin het regeringsbeleid verdedigd moest worden.
Er was het eloquente antwoord van de minster, een retorisch talent met gevoel voor humor maar met standpunten die in het hardste beton gegoten zijn, waarin geen scheurtje verscheen, ondanks alle smeekbedes om herziening van zijn besluit. Hij suggereerde dat er slechts nog maar een maandje gewacht hoefde te worden, en dat dat, hoe zuur ook, tot meer veiligheid zou leiden. Alsof er op 1 juli niet alleen een nieuwe advies, en dus nog lang niet nieuwe beleidsplannen zullen liggen. Hij was doof voor de pleidooien om in ieder geval de mensen die te horen hebben gekregen dat ze in onveilige huizen wonen, de keuze te geven om de versterkingsoperatie al dan niet uit te voeren zoals eerder was afgesproken. En er werden talloze moties ingediend.
De bussen vertrokken weer naar Groningen voordat de tweede termijn van het debat helemaal was afgerond, want de Arbowet stond de chauffeur niet toe nog langer te blijven. De meeste Nederlanders worden door wetgeving beschermd. De nieuwe dag was al begonnen toen we uiteindelijk Loppersum weer binnenreden.
Voor sommige mensen was het de zoveelste gang naar Den Haag geweest. Nooit keerde men terug met een tastbaar resultaat.
Ik vermoed dat de politie van Den Haag bij de lokale agent informeerde wat de Groningers van plan waren, omdat ze zich in het barre westen niet konden voorstellen, dat de Groningers na al die jaren in de wachtkamer van het bestaan te hebben verkeerd, alweer alleen maar zouden komen om rustig te luisteren. Door de voorzitter van de Tweede Kamer gemaand iedere emotie in te slikken, omdat die geen rol mogen spelen in het huis van de democratie. Emoties inslikken. Als de Groningers ergens goed in zijn, dan is het dat.
April 12, 2018
Preview van Schokland op Bookstore Day
Op zaterdag 14 april, International BookStore Day, geeft Saskia Goldschmidt een preview van de presentatie van haar nieuwe boek SCHOKLAND.
De schrijfster verhuisde naar het aardbevingsgebied van Groningen, betrok een huisje midden op het land (bij de Plus in het dorp twee kilometer het betonpad af) hield een dagboek van het landschap bij,  liep dagelijks twee uur over het land en door het riet, werkte mee op diverse melkveehouderijen en deed intensief onderzoek naar het effect van de aardbevingen op de bewoners. Al deze ervaringen gebruikte ze voor het schrijven van een roman die in september verschijnt bij uitgeverij Cossee.
Speciaal voor de Bookstore Day een preview van dit alles in Rhoden. Van harte welkom! Meer informatie>
March 14, 2018
Dagboek van een landschap, nr. 245: Lenteperikelen
Een buizerd met donkere kop en wit onderkleed zit met zijn rug naar me toe op een baggerberg. Hij richt zijn donkere kop  westwaarts. Daar, zo’n tien meter verder zit op een paaltje een tweede buizerd, het bruine verenkleed is op de schouders wit gespikkeld, een witte bef, een burgemeestersketting van dezelfde kleur en een witte buik. Misschien is het een vrouwtje, ze verorbert een prooi. Met haar gele snavel trekt ze een nekje of een pootje aan gort. Zeven kraaien observeren haar vanaf het veld. Af en toe vliegt er eentje op en cirkelt intimiderend dicht rondom haar, tot drie keer toe doet een kraai een uitval en pikt haar in de rug. Altijd van achteren. De laatste keer wankelt ze even, lijkt haar evenwicht te verliezen maar herstelt zich. Na elke aanval heft ze de kop, kijkt om zich heen, maakt zich breed door haar veren op te zetten, blijft zo een tijdje zitten, voordat ze het kennelijk veilig genoeg acht om verder te gaan met haar hapje. Rustig eten is er niet bij in de natuur.
Het mannetje op de baggerberg ziet het aan, lijkt geen enkele drang te voelen het vrouwtje te hulp te schieten. Misschien heeft hij haar van een lekker hapje voorzien om haar zo van zijn geweldige kwaliteiten als man te overtuigen, dat doen mannetjes nu eenmaal en kijkt hij  of zijn uitverkoren vrouw wel haar mannetje staat. Maar ja, dit zijn allemaal veronderstellingen van een leek.
Ondertussen jaagt een kraai een kiekendiefmannetje na. De kraai valt keer op keer agressief aan, de kiek met zijn witte gespatte vleugels ontwijkt en duikt het rietland in, De kraai verliest zijn interesse. De oorlog om het territorium is in volle gang!
Het vrouwtje (?) buizerd is uitgegeten, de kraaien paraderen nog altijd om haar heen, kleine patsers in het veld. Af en toe werpt ze een blik op hen, hoog op haar paaltje gezeten.
Ondertussen buitelen de kieviten elkaar achterna door de lucht. Och, hoe moet een mens in deze lenteperikelen ooit aan het werk komen!
Saskia Goldschmidt's Blog
- Saskia Goldschmidt's profile
- 15 followers
 


