Nguyễn Phương Văn's Blog, page 25

Tiên lãng, VFF và Sacombank

Có cái gì chung giữa những sự kiện không mấy liên quan đến nhau như Tiên Lãng, Sacombank và VFF?

Đó là sự hiện hình về mặt hành vi của chủ nghĩa tư bản lang sói.

Chủ nghĩa tư bản, chỉ trong một thời gian ngắn, ngắn hơn vòng đời của một sản phẩm kỹ thuật số cao cấp, đã chuyển mình gần như đột biến gene từ chủ nghĩa tư bản thân hữu sang chủ nghĩa tư bản cánh hẩu. Một sự tiến hóa ngoạn mục về chất, khi mà các "quan hệ" vốn chỉ được tận dụng như một lợi thế tương đối trong làm ăn nay bỗng nhiên trở thành những kẻ chung một chiếc xuồng.

Xã hội Việt Nam vốn sống đủ lâu trong môi trường chính trị cánh tả ngây ngô và một nền kinh tế tập trung thô sơ, bỗng bất ngờ thấy vừa mang trong mình lại vừa phải cộng sinh với một nền kinh tế sặc mùi độc tài cánh hữu.

Một nền kinh tế, như một sinh vật kì dị, hoài thai từ những năm cuối 80 đầu 90 thế kỷ trước, đột ngột đẻ non sau đó mấy năm, chỉ sau chưa đầy hai chục năm đã trở thành cánh hẩu và lang sói. Ở những nơi khác, thời đại khác, quá trình này có lẽ phải mất cả trăm năm.

Trong hai chục năm ấy, sinh vật kì dị kia đã tự cào cấu lột xa xé thịt mình vài lần, theo các biến động thời cuộc. Từ Đông Âu sụp đổ đến khủng hoảng tài chính Châu Á 1997. Từ suy thoái toàn cầu lần một 2008 đến suy thoái toàn vũ trụ lần này. Lần cào cấu lột thịt sau luôn tàn nhẫn hơn lần trước.

Mỗi lần cào cấu da thịt mình để tiến hóa về chất, cái sinh vật quái dị kia không chỉ tàn phá tài nguyên, hãm hiếp môi trường, quái thai hóa các thị trường địa ốc mà còn tàn nhẫn xóa đi những giá trị căn bản của xã hội. Những giá trị tốt đẹp vốn đã hiếm hoi của cái dân tộc này, đã bị tàn phá qua bao cuộc bể dâu, từ cải cách ruộng đất đến đánh tư sản, còn sót lại những gì, mấy năm vừa qua lại mất nốt.

Hai mươi năm là một quãng thời gian khá ngắn đối với quá trình thay đổi nhận thức chung của một xã hội. Một xã hội hàng chục triệu người, đa phần là nghèo và dốt, khi nhận ra được cái gì đã xảy ra, thì nó đã xảy ra xong mất rồi.

Trong hai mươi năm ấy, giới tư bản trưởng thành quá nhanh so với nhận thức của những người lãnh đạo xã hội và vận hành nền kinh tế, khi họ nhận ra được giới tư bản đã cá mập thế nào, thì lũ cá mập ấy đã trở thành lang sói.

Và trong hai mươi năm qua, một tầng lớp nền tảng của cả xã hội lẫn nền kinh tế, đang bị sói mòn và xuống cấp rất nhanh.  Chất xám, hành vi ứng xử, đạo đức của xã hội;  sản lượng, giá trị gia tăng, tiết kiệm… của nền kinh tế… đều do tầng lớp này dựng nên. Đó chính là tầng lớp trung lưu ở đô thị và trung nông ở nông thôn. Tầng lớp cơ bản này, đang tuột dốc trên con đường "bần hóa".

Nhưng như người ta vẫn nói, cái gì đã xảy ra, nó xảy ra vì một lý do nào đấy. Không thể quay ngược bánh xe thời gian, nhưng lý do để mọi thứ xảy ra, lại là cái có thể học được.

Nếu không học được những gì đã diễn ra trong hai mươi năm qua, cả tốt lẫn xấu, và thực sự đưa ra giải pháp, thì những gì sẽ diễn ra sẽ tiếp tục nằm ngoài kiểm soát. Thời gian thực ra chẳng còn nhiều mà tương lai phía trước của dân tộc lại quá dài. Sẽ chẳng ai muốn đến một lúc nào đó trong tương lai gần, đất nước này có 5% dân là triệu phú còn 95% còn lại là dân lao động bần hàn, một kịch bản đã diễn ra nhan nhản khắp nơi ở hầu hết các nước được gọi là "đang phát triển".

Và nhân tiện đọc thêm cái này và cái này hehehe.

Bổ đề Tình nhân

Hồi học cấp ba, có thầy Thắng bên chuyên toán qua lớp tôi dạy toán. Thầy bảo: Các em có biết nhà toán học và nhà vật lý khác nhau thế nào không? Khác nhau thế này. Nếu hỏi nhà vật lý các bước để đun một ấm nước, nhà vật lý sẽ nói: Bước 1: đổ nước vào ấm, Bước 2: cho lên bếp. Hỏi tiếp: Nếu trong ấm đã có nước thì sao. Nhà vật lý bảo: tiến hành luôn bước 2. Tương tự như vậy, hỏi nhà toán học. Với câu hỏi trong ấm đã có nước thì sao, nhà toán học trả lời: đổ nước trong ấm ra, quay lại bước 1.

Hôm Tết đến thăm căn hộ nổi tiếng ở Vincom, căn hộ có hai phòng ngủ, có phòng khách, nhưng bếp chả có cái quái gì ngoài một ấm nước điện. Chả có người ở luôn. Căn hộ  được sử dụng cho khách nước ngoài của Viện, hoặc để giáo sư Châu ở mỗi khi về nước.

Giáo sư Châu bảo: Văn ngồi đợi anh đun nước pha trà hai anh em mình uống. Đợi nước sôi, hai anh em ra ban công hút thuốc, hút mãi chả thấy nước sôi.

Hóa ra giáo sư quên cắm điện cho cái ấm.

Để tình yêu nồng thắm, nhất là trong ngày Lễ tình nhân, đề nghị các bạn đừng quên cắm điện cho nhau. Cắm cật lực. Cắm nhiều lần. Cắm cho sôi sùng sục, đến cạn nước, thì càng tốt.

Happy Valentines' Day!

PS: Đừng cắm nhầm! Giật chết!

Liên Bang Vina

Tôi cho rằng một trong những nguyên nhân làm cho nước ta nghèo, yếu, sức cạnh tranh kém, tiềm lực vươn lên đuối, chính là vì nước ta có khác biệt vùng miền quá lớn.

Khác biệt không chỉ ở tiếng địa phương, văn hóa vùng miền, tính cách con người, mà còn khác ở khí hậu, địa lý, địa chất, thổ nhưỡng. Khác biệt cả ở các tập quán làm nông, làm sản xuất nhỏ, kinh doanh, sử dụng vốn.

Một chính sách nhất quán cho cả nước, chắc chắn là không thể hiệu quả. Chính sách công nghiệp hoặc dịch vụ công nghiệp, nếu hiệu quả ở Tp Hồ Chí Minh, chắc chắn sẽ thất bại ở Lào Cai. Chính sách khuyến khích nuôi trồng và xuất khẩu thủy sản ở Miền Tây, đương nhiên là vô nghĩa ở Hà Giang.

Trẻ em tp Hồ Chí Minh đã khác trẻ con Hà Nội. Trẻ thành phố khác hẳn trẻ nông thôn. Trẻ nông thôn thì không giống gì trẻ miền núi. Việc bắt hàng triệu đứa trẻ về cơ bản là khác xa nhau ấy, phải học bằng sách giống nhau từ lớp 1 đến lớp 12 là một điều không chỉ không khoa học mà còn hơi ác.

Các chính sách thuế khóa cũng vậy.

Thậm chí cả các chính sách liên quan đến lao động như hộ khẩu, lương cơ bản, bảo hiểm, giáo dục cơ sở, thậm chí an ninh cộng đồng,  cũng không thể hiệu quả ở các vùng miền khác nhau nếu chỉ có một chính sách chung để áp dụng.

Nên tôi nghĩ nước mình nên chăng đi theo mô hình liên bang. Cả nước có độ 8 đến 10 tiểu bang. Cách chia tiểu bang có thể tham khảo hành chính thời Minh Mạng, thời Pháp thuộc (1945-1954), tham khảo mô hình chia vùng từ thời TBT LD và tham khảo các cách chia quân khu. Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh có thể là hai bang mà không cần gắn thêm với tỉnh khác.

Các tiểu bang, tùy vào dân số và vai trò kinh tế chính trị, sẽ có một số lượng cán bộ chủ chốt được vào Trung Ương Đảng. Sẽ có một tỷ lệ phân chia thế nào đấy. Ví dụ Trung Ương Đảng có 125 Trung Ương Ủy Viên, thì mỗi tiểu bang có từ 6 đến 10 ông, tùy theo bang lớn nhỏ, và do các đảng viên địa phương bầu lên như là đại diện của họ.

Các ông Trung Ương Ủy Viên vào TW Đảng sẽ hoạt động như các thượng nghị sỹ. Các ông ấy sẽ phải đấu tranh quyền lợi (chính sách) cho tiểu bang của mình. Thỏa hiệp với ông ở tiểu bang khác để ra chính sách chung cho Liên Bang. TWĐảng cũng sẽ bầu ra Bộ Chính Trị. Bộ Chính Trị sẽ quyết hết các vấn đề lớn của đất nước. Tất nhiên khi hoạt động kiểu thượng nghị viện thế này, chính nhân dân sẽ giám sát các debate chính sách của họp hội nghị TW. Các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, sẽ tự động được luật hóa. Cực kỳ minh bạch. Động tác này, nói ngắn gọn, chính là thể chế hóa vai trò Đảng (cầm quyền) và luật hóa các nghị quyết TW.

Trung ương Ủy viên cũng không chỉ đến từ các tiểu bang, mà còn đến từ Nội Các chính phủ, tức là các Bộ trưởng. Bộ Trưởng cũng đương nhiên là TW ủy viên. Bộ trưởng sẽ do Thủ tướng chọn và Bộ Chính Trị thông qua. Các bộ trưởng – thượng nghị sỹ aka TW ủy viên này được vào TW mà không cần lá phiếu của địa phương nên sau này địa phương không thể gây sức ép lên họ. Khác với các nghị sỹ đi lên từ tiểu bang, sức ép phải phục vụ lợi ích đia phương khiến cho họ không đầu hàng các nghị sỹ ngồi trong nội các.

Tuy nhiên, bộ trưởng sẽ hoạt động chính trị chuyên nghiệp, đấu tranh cho bộ mình và thỏa hiệp với các bộ khác (chính là chính quyền Liên Bang). Còn chính sách của Bộ, khi được TWD hoặc BCT thông qua, sẽ không do Bộ trưởng triển khai mà Thứ trưởng sẽ toàn quyền triển khai. Thứ trưởng không phải là chính trị gia mà là một chuyên gia-công chức cao cấp.

Các tiểu bang sẽ phải cạnh tranh khốc liệt với nhau. Ví dụ cạnh tranh thu hút đầu tư. Cạnh tranh về dịch vụ. Ví dụ có bang mạnh về giáo dục, sẽ hút sinh viên giỏi và giàu của cả nước. Hay có bang mạnh về y tế, sẽ chữa bệnh cho người có tiền chi trả của cả nước.

Căn bệnh thành tích địa phương kiểu tỉnh nào cũng phải có sân bay, có cảng, có khu chế xuất lớn, có trường đại học…, tự nhiên hết bệnh.

Các tiểu bang, nếu có đề xuất tốt, các TW ủy viên chiến đấu tốt, sẽ xin được cơ chế đặc khu riêng cho mình. Ví dụ Tiểu Bang Miền Đông Nam Bộ sẽ xin cho Vũng Tàu thành đặc khu, chuyên làm dịch vụ tài chính và casino. Hay Đồ Sơn làm đặc khu giải trí hehehe.

Các tiểu bang, do đặc thù địa lý kinh tế riêng, sẽ sản xuất được các sản phẩm mà họ giỏi nhất. Dẫn đến "ngoại thương" xảy ra giữa các tiểu bang, kích thích phát triển mạnh mẽ.

Chính sách thuế má, từ đó cũng nên khác biệt.

Các doanh nghiệp tư nhân sẽ thực sự phải lao động, cạnh tranh từ tiểu bang đến liên bang, qua đó tích lũy vốn tư bản, vốn công nghệ, vốn lao động và vốn tên tuổi; thay vì chỉ tích lũy vốn quan hệ và cơ hội rít nhanh vơ vội không thèm tích lũy kinh nghiệm, kiến thức và công nghệ như hiện nay. Chỉ khi thành phần kinh tế tư nhân mạnh và hiệu quả, có chiều sâu vốn, công nghệ, quản trị, thì nền kinh tế của đất nước mới có tiềm năng phát triển được. Suốt từ năm 86 đến giờ, kinh tế tư nhân giàu thì giàu thật, nhưng toàn giàu từ cơ hội mua đi bán lại, không đất đai chứng khoán thì cũng mua đi bán lại hết điện thoại lại đến nồi cơm điện mà chả sản xuất ra nổi một cái gì, dù là cái ấm đun nước.

Chính quyền liên bang sẽ dung tiền ngân sách chính phủ để làm hạ tầng lớn hoặc dịch vụ công: đường cao tốc liên tỉnh, xuyên việt, tàu cao tốc, nhà máy điện hạt nhân, mua tàu ngầm, máy bay chiến đấu, chống ma túy, chống buôn phụ nữ… Người đứng đầu chính phủ liên bang sẽ là Thủ tướng. Thủ tướng có ghế trong thượng viện (TWĐ) và BCT. .

Về cơ bản, chính phủ sẽ "bé" lại rất nhiều, nhưng chuyên sâu hơn. Như Bộ Giáo Dục, không còn phải ngồi làm sách giáo khoa cho cả nước, mà chỉ đơn giản là làm chuyên môn, đặt ra các tiêu chuẩn đào tạo, đi kiểm định chất lượng đào tạo ở các tiểu bang, cầm ngân sách chính phủ đi xây trường công ở những bang cần hỗ trơ.

Chính quyền địa phương làm đường nội bang, các công trình cỡ nhỏ phục vụ tiểu bang.

Bộ Chính Trị và TWĐ sẽ bổ nhiệm nhân sự cho hệ thống tư pháp và Ngân hàng quốc gia. Hệ thống tư pháp sẽ có hai cấp chính, tòa án tiểu bang và tòa tối cao.

Việc bổ nhiệm này cứ 4 năm làm một lần, nhưng lệch 3 năm so với bầu cử vào TWĐảng. Ví dụ Trung Ương Đảng bầu (từ các tiểu bang lên) năm 0 thì đến năm 3 sẽ bổ nhiệm.

Quốc hội như hiện nay, vốn chỉ là hình thức, không hiệu quả, sẽ chuyển thành Hạ viện, hạ nghị sỹ đến từ các tiểu bang, nhiệm kỳ chỉ hai năm một lần. Các kiểu nghị đương nghị cảnh tha hồ vào đây mà phát biểu.

Đại khái mô hình là như thế. Thay vì viết một bản nghiêm túc góp ý sửa đổi Hiến Pháp, thì viết lảm nhảm lên blog chơi.

Tình hình khó khăn lắm rồi, chả thay đổi, thì nước mình còn nghèo đói mãi. Suy thoái thế này, có khi đi xuống luôn, chả bao giờ đi lên nữa.

(Một số ý quan trọng của bài này, lấy từ các thảo luận tay đôi với A và B cách đây nhiều năm hehehehehe).

Xem thêm: Giáo Dục và Sản Lượng

Và bài này về việc hình thành HN.

Đất Nước có từ bao giờ?

Entry Vua Hùng tên thật là gì được các bạn đọc quan tâm kinh ra phết, view tăng ác. Một phần là bài viết thú vị, hehe, một phần là nhờ các bác nổi tiếng đặt link và đăng lại bài.

Nhờ đó mà bác Trương Thái Du đã nhảy vào comment. Đưa ra giả thuyết Âu Lạc phải là Đất Nước. Tôi đã phản đối kịch liệt (ở phần comment) nhưng bác ấy vẫn bảo vệ ghê lắm, chắc giả thuyết này là bác ấy nghĩ ra nên bác ấy mới đặt vào đấy một niềm tin sắt đá như vậy. Từ việc phải đi chứng minh Âu Lạc không phải Đất Nước, tôi tự hỏi, chữ Nước và Đất Nước xuất hiện từ thời kỳ nào. Dưới đây là đáp án:

Thực ra, Đất-Nước (từ ghép) và Nước là một khái niệm địa lý và chính trị cực kỳ mới mẻ, xuất hiện khoảng đầu thế kỷ thứ 10, sau khoảng một ngàn năm bị giặc Tàu đô hộ. (Tức là sau khi chữ Âu và chữ Lạc xuất hiện rất lâu).

Một nghìn năm đô hộ là rất dài, đủ nô dịch cả một dân tộc, đủ để một dân tộc quên đi gốc gác của mình. Không tin nhìn vào Bắc Hàn mấy chục năm vừa qua thì biết. Thế nhưng dân tộc sống ở cái vùng đất, mà cuối cùng được gọi là An Nam Đô Hộ Phủ, không nguôi ý chí li khai và rồi giành được tự chủ và đi đến độc lập.

Những chính trị gia ly khai đầu tiên, cha con Khúc Thừa Dụ  - Khúc Hạo cùng với chỉ huy quân đội của họ là Dương Đình Nghệ, đã xây dựng một thể chế tập quyền đầu tiên ở cho người Việt ở nước Việt ở đầu thế kỷ thứ 10. Cải cách hành chính, cải cách chính quyền của Khúc Hạo, kết hợp với chính sách ngoại giao với phương Bắc của Khúc Thừa Dụ là manh nha của một chính quyền độc lập dành cho dân bản xứ.

Để làm được việc này, họ cần các khái niệm địa lý chính trị hoàn toàn mới để "dân vận" người dân đứng về phe ly khai, chống lại triều đình phương Bắc vốn đã tỏa bóng thôn tính xuống cả ngàn năm (đến tận bây giờ vẫn có kẻ thần phục Bắc Kinh, nữa là hồi đấy).

Đối lập với các khái niệm Giang Sơn, Sơn Hà Xã Tắc vốn để chỉ đất của thiên tử phương bắc, Khúc Hạo và Dương Đình Nghệ đã nghĩ ra khái niệm Đất Nước. Để đối nghịch với Quốc Gia (chỉ/thuộc vua Tàu, triều đình tàu), Khúc Hạo và Dương Đình Nghệ đã nghĩ ra từ Nước Nhà. Từ đó chữ Quốc trong chữ Hán được dịch ra tiếng Việt cổ là Nước. Còn danh từ Nước Nam hoặc Nước Việt, có lẽ là các từ mới được phe ly khai dung để gọi vùng đất An Nam Đô Hộ. Cho đến khi hoàn toàn độc lập, Nước Việt có vị hoàng đế đầu tiên của riêng mình, thì mới thôi sử dụng cách gọi này và gọi tên nước là Đại Cồ Việt.

Dương Đình Nghệ quê Thanh Hóa. Cha con Khúc Thừa Dụ Khúc Hạo cũng có thể ở Thanh Hóa (có chỗ nói ở Hải Dương). Họ quá quen thuộc với người Mường Việt cổ ở vùng này. Và đương nhiên là họ biết sử thi Đẻ Đất Đẻ Nước (Te Tấc Te Đác), một sử thi kể về sự ra đời của thế giới (đất và nước từ vũ trụ hỗn mang) và các dân tộc. (Phát tích của sử thi này, được coi là ở Thanh Hóa, cũng là nơi sưu tầm được sử thi dài hàng ngàn câu này). Có lẽ đây chính là "triết thuyết" để  các nhà chính trị và tướng lĩnh li khai sử dụng để xây dựng các khái niệm Đất Nước và Nước Nhà.

Bởi Nước là từ chữ nước nên về sau chữ nôm đã ghi chữ Nước này với bộ thủy và biểu âm nhược (*).

Rồi quân Nam Hán xâm chiếm. Dương Đình Nghệ cầm quân. Đất Việt lúc đó loạn lạc, các phe phái đánh hau, một lần nữa Dương Đình Nghệ lại sử dụng các khái niệm chính trị mới mẻ là Đất-Nước, Nước- Nhà để kêu gọi đồng thuận. Các nha tướng của ông, thấm nhuần tư tưởng chính trị mới, sau này một người trở thành vua (Ngô Quyền), một người khác là Đinh Công Trứ thì sinh ra Đinh Bộ Lĩnh.

Ngô Quyền là vị vua giành độc lập (đầu tiên) sau 1000 năm bắc thuộc và mở ra thời kỳ độc lập lâu dài cho Việt Nam. Sau Ngô Quyền chính là Đinh Bộ Lĩnh. Ngô Quyền rời đô từ Đại La (vốn là cơ sở hành chính của Tàu) về Cổ Loa là có ý khôi phục lại chủ quyền của dân bản địa (dân Lạc) và đến thời Đinh Bộ Lĩnh, ông xưng đế (giải tán triệt để ảnh hưởng của hoàng đế Trung Hoa), đặt tên nước là Đại Cồ Việt (Cồ là tiếng Việt cổ, chỉ sự mạnh mẽ, xen vào giữa cái tên).

Sau thời Ngô Quyền xưng vương thì cũng là lúc chữ Nôm bắt đầu được hoàn chỉnh. Từ vựng hẳn không thể thiếu từ Nước của Nước Nhà.

Ngày nay, Nước đã trở thành một từ quan trọng, nó chỉ một quốc gia có chủ quyền (Nation), biến thể Nhà Nước là để chỉ một thể chế chính trị hiện đại (State), còn Đất Nước mang hàm ý thân thuộc hơn (Country).  Trong lúc ấy, từ nước vẫn tiếp tục mang nghĩa là nước (sông, suối, biển) như từ thủa hồng hoang đẻ đất đẻ nước.

Cám ơn các cụ Khúc Hạo và Dương Đình Nghệ, đã tạo ra không chỉ những từ mới, mà còn là cả khái niệm mới, đến tận bây giờ, sau hơn 1000 năm, vẫn còn ý nghĩa thời sự. Xin trả lại quyền thân nhân (tác quyền) hai chữ Đất-nước và Nước-nhà về cho các cụ.

Cám ơn cụ Gúc, đã giúp 5xu có thêm một phát kiến lịch sử hạng nặng cho năm 2012 hehehe.

***

Chiều nay qua Nhã Nam Thư Quán để tra nhờ chữ Nước trong các bộ từ điển: Dictionarium Anamitico Latinum (Taberd), Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (Huỳnh Tịnh Paulus Của) , Bảng Tra Chữ Nôm (NXB Khoa học Xã hội HN 1976), và Từ Điển Chữ Nôm (Vũ Văn Kính và Nguyễn Quang Xỹ, TT Học Liệu Xuất Bản).

Thực ra tra từ điển để ghi vào entry này có tính chất dọa ma. Còn thì tán nhảm với chủ thư quán là chính.

Thư quán mở nhiều nhạc xuân. Có bài hát lời thế này:

Mẹ ơi sáng nay xuân về

Mẹ trông ra ngoài hiên nắng,

Mẹ mong đứa con xa nhà, rồi mùa xuân anh ấy sẽ về . 

Xem thêm cho vui:

Ngày giỗ tổ ở đâu ra?

Vua Hùng tên thật là gì?

Vua Hùng tên thật là gì?

1. Hùng và Lạc

Chữ Hùng (trong Hùng vương, Hùng điền) hay chữ Lạc (trong Lạc vương, Lạc điền, Lạc hầu, Lạc tướng) chữ nào có trước?

Chữ Lạc có trước, xuất hiện trong văn bản Giao Châu ngoại vực kí [交州外域記, Jiaozhou waiyu ji]. Cụ thể như sau:

交州外域記曰，交趾昔未有郡縣之時，土地有雒田，其田從潮水上下，民墾食其田，因名為雒民。設雒王雒侯主諸郡縣。縣多為雒將。雒將銅印青綬。

Giao châu ngoại vực kí viết: "Giao Chỉ tích vị hữu quận huyện chi thời, thổ địa hữu lạc điền, kì điền tòng triều thủy thượng hạ/thướng há, dân khẩn thực kì điền, nhân danh vi lạc dân. Thiết lạc vương lạc hầu chủ chư quận huyện. Huyện đa vi lạc tướng. Lạc tướng đồng ấn thanh viện."

Giao châu ngoại vực kí  nói rằng: 'Jiaozhi/ Giao Chỉ thời xưa khi chưa có quận huyện, đất đai (thì) có ruộnglạc. Những ruộng này theo (sự) lên xuống của con nước, và người dân cày cấy lấy cái ăn [ở] ruộng đó vì thế được gọi là dân lạc. Đặt các ông hoàng lạc (lạc vương), các ông quanlạc (lạc hầu) cai quản ở các quận huyện. Nhiều huyện có tướng lạc (lạc tướng). Các tướng lạc có dấu đồng và dải xanh.'

Chữ Hùng có sau, xuất hiện trong Nam Việt Chí. Cụ thể như sau:

交趾之地頗爲膏腴，徙民居之，始知播植，厥土惟黑壤，厥氣惟雄，故今稱其田為雄田，其民為雄民，有君長亦曰雄王，有輔佐焉亦曰雄侯，分其地以為雄將。( 出南越志)

Giao Chỉ chi địa phả vi cao du, tỉ dân cư chi, thủy tri bá thực, quyết thổ duy hắc nhưỡng, quyết khí duy hùng, cố kim xưng kì điền vi hùng điền, kì dân vi hùng dân, hữu quân trưởng diệc viết hùng vương, hữu phụ tá yên diệc viết hùng hầu, phân kì địa dĩ vi hùng tướng.

Vùng đất Jiaozhi/ Giao Chỉ tương đối màu mỡ. Di dân đến sống ở đó, mới bắt đầu biết gieo trồng. Đất ở đây rặt là đất phì nhiêu đen. Khí ở đây mạnh (hùng). Cho nên bây giờ gọi những ruộng ở đây là ruộng hùng, dân ở đây là dân hùng. Có người lãnh đạo tối cao (quân trưởng) cũng gọi là vua hùng (hùng vương). Có những người phụ tá ông ấy [tức ông vuahùng] thì cũng gọi là quan hùng (hùng hầu). Chia đất ở đây để cho các tướng hùng (hùng tướng).

Chi tiết, xin xem bài dịch cực hay "Có các vua "Lạc" hoặc có các vua "Hùng" hay không? Hay là chẳng có cả hai?".

2.Hùng hay Lạc

Nam Việt Chí ra đời sau Giao Châu ngoại vực ký hàng trăm năm. Quan trọng hơn, chữ Lạc (雒) chữ chỉ là để phiên âm từ tiếng Việt cổ qua chữ Hán cổ. Còn chữ Hùng (雄) là một chữ có nghĩa.

3. Chữ Lạc từ đâu mà có.

Người Việt cổ không có họ. Tên đặt theo nghề. Đến đời Trần vẫn đặt tên theo nghề cá. Lần ngược lên thời Hai Bà, tên người được đặt theo nghề nuôi tằm (Trứng Chắc, Trứng Nhì, rồi được người Tàu văn bản hóa bằng hán tự, rồi được các nhà sử học ngày xưa của VN dịch về tiếng ta thành Trưng Trắc, Trưng Nhị. Có rất nhiều ví dụ về tên nôm của danh nhân được người Tàu hán tự hóa rồi dịch ngược ra tiếng ta. Ai đọc Tạ Chí Đại Trường sẽ nhớ trường hợp rất thú vị của Lý Thường Kiệt – Thằng Kặc. Ngay cả trong lịch sử cận đại, nhiều tên riêng do phiên âm qua chữ latin rồi sau này dịch ngược lại qua tiếng Việt cũng có những biến thể thú vị như Chí Hòa – Kỳ Hòa, Vũng Quýt – Dung Quất).

Quay trở lại với văn bản Giao Châu Ngoại Vực Ký đã nói ở trên, thời cổ người dân sống bằng nghề nông, trồng cây lạc, trên các thửa ruộng lạc, tưới tiêu bằng thủy lợi tự nhiên, dân sống trên ruộng lạc, gọi là dân lạc, thủ lĩnh của dân lạc gọi là lạc vương, dưới lạc vương là các lạc hầu, lạc tướng.

Chữ Lạc chính là chữ lúa. Ruộng lạc là ruộng lúa. Dân lạc là dân (trồng) lúa. Tiếng Việt cổ gọi lúa là Lọ. Phiên âm qua tiếng Hán rồi phiên âm ngược lại tiếng Việt mà trở thành Lạc.

Người Mường (cùng ngôn ngữ với người Việt cổ) gọi Lúa là Lọ hoặc Ló. Tục ngữ người Mường có câu "Cơm mường Vó, Lọ mường Vang" (cám ơn chú Huy Tâm đã dạy cháu từ này).

Qua bao năm lạc lối, tên riêng Lúa của cha ông chúng ta, chạy qua bên Tàu, quay về với các nhà viết sử Việt thời cổ, lạc tiếp vài lần nữa, thành chữ Lạc. Nay nhờ 5xu biết google nghiên cứu mà tìm ra nghĩa gốc của từ. Chúc mừng Vua Lúa (nước) tục gọi Hùng Vương. Chúng con xin trả tên đúng về cho cụ.

(Xem thêm cho vui "Con chim Lạc là con chim gì?" và Biển Đông).

Rồng đỏ Khám lớn

Phan Xích Long khi bị bắn chết mới có 23 tuổi. Trước đó mấy tháng, mấy chục hội kín của người Việt (theo mô hình Thiên Địa Hội) đã cùng tổ chức phá ngục (Khám lớn SG) để cứu hoàng đế Phan Xích Long nhưng thất bại. Ám hiệu của cuộc phá ngục là "Cứu Đại Ca". Vì bản chất Phan Xích Long là giang hồ dao búa, biết chế bộc phá, biết tổ chức lực lượng và đặc biệt là giỏi …bùa chú, mật hiệu, ám khí. Phan Xích Long tự xưng là Đông cung, con vua Hàm Nghi, để từ chỗ đứng đầu một chi hội mà thành vua giang hồ, quy phục được khoảng 80 hội kín người Việt.

Phan Xích Long được cho là có ngậm bùa ngải, đạn bắn không trúng. Anh tổ chức bạo động lật đổ chính quyền Pháp nhưng thất bại và bị bắt khi đang "trốn" ở Phan Thiết và bị giam ở Khám Lớn Sài Gòn. Khi cướp ngục, quân của Phan Xích Long chỉ dùng gậy gộc mã tấu, không dùng súng, chỉ ngậm bùa hay cầm bùa chú ở tay mà xông vào. Kết quả là ngục không phá được mà quân bị bắn chết. Sáng hôm sau bọn Pháp chỉ việc đi ngoài đường, thấy ai mặc quần đen áo bà ba trắng, quấn khăn cổ trắng thì cứ thế mà bắt vì đây là uniform của quân Phan Xích Long. Đại Ca Phan Xích Long cuối cùng bị xử bắn chết, chôn ở nghĩa trang Đất Thánh Chà (Công ty Môi trường Đô thị bây giờ, chỗ đường Võ Thị Sáu).

Khám lớn sau này (1950) bị phá. Có một thời gian góc phố này (nay là Nguyễn Trung Trực), những năm 60 thế kỷ trước, là nơi tụ tập của giới tinh hoa trẻ Sài Gòn do có một số lớp Văn Sử học ở đây, xung quanh mở nhiều phòng tranh của họa sỹ trẻ. Đoạn này tôi  hỏi chú Tạ Chí Đại Trường thì chú Trường kể thế. Chú Trường cũng nói những người ở công ty nước mắm Liên Thành kể quân của Phan Xích Long đi xuống Phan Thiết toàn mặc áo trắng, tiêu tiền như rác. (Các hội kín của người Việt là bị ảnh hưởng của mô hình Thiên Địa Hội nên có tính giang hồ cướp bóc kiêm bảo kê, chỉ khác là hội kín người Việt có thần bí hóa và chính trị hóa một chút, cho nên khi kháng Pháp thất bại thì giới giang hồ hảo hán bình thường hết sức ngưỡng mộ, đặc biệt là ngưỡng mộ Phan Xích Long).

Tối nào tôi cũng đi bộ giảm béo ở Phan Xích Long quận Phú Nhuận. Lại nhân mới đọc Khám Lớn Sài Gòn của Vương Hồng Sển mới được Nhã Nam xuất bản. Nên viết mấy dòng về một tay giang hồ mà chống Pháp. Bị hạ ngục kiên cố mà đàn em dám dồn quân đi thuyền từ Long An và Chợ Lớn lên lúc nửa đêm rồi đổ bộ lẻ tẻ, tập hợp lực lượng, rồi cướp ngục. Kể ra trong lịch sử các vị được đặt tên đường, có Phan Xích Long quả là khác biệt.

Về tên đường, Sài Gòn cũ có nhiều đường mang tên danh tướng ở phe Nguyễn Ánh, sau năm 75 bị đổi tên, nên dần dà tên tuổi cũng mờ nhạt. Đáng tiếc nhất là Võ Tánh. Ông này kinh khủng đến mức mà Trần Quang Diệu phá thành xong phải tha cho quân lính Võ Tánh và làm lễ truy điệu cho ông tướng này (mặc dù ông này tự sát bằng thuốc nổ tan thây). Có cả một truyền thuyết là Gia Long vì thấy Trần Quang Diệu tử tế với Võ Tánh nên mới tha tội chết cho Trần Quang Diệu nên vị danh tướng này của Quang Trung thoát chết đi ở ẩn thay vì bị phanh thây (nhưng có lẽ Gia Long đã không tử tế đến như vậy).

Rượu ơi ta đã say rồi

Nhóm nhạc có cái tên ngộ nghĩnh Quái Vật Tý Hon vừa ra một album tên là Đường Về. Trong đó có bài hát "Vợ ơi anh đã sai rồi"  nghe rất dễ chịu, phảng phất Người ơi người ở đừng về.

Bài hát này có câu "Rượu ơi ta đã say rồi".

"Đường về" có vẻ như là một concept album, giống như Beatles thời cuối và Pink Floyd đã làm trong gần như suốt sự nghiệp của mình. Và đặc biệt là có vẻ như rất giống với Final Cut của PL. Giống là ở chỗ cả ban nhạc phục vụ một cá nhân (thay vì sáng tác chung). Và cá nhân ấy đã bày tỏ sự trải nghiệm của mình trong tất cả các sáng tác, cách chơi nhạc và đặc biệt là phần lời của các bài hát.

Lời của các bài hát trong Đường về có sự trải nghiệm của một người đàn ông bắt đầu trưởng thành, Anh ta suy nghĩ về tình yêu, về cuộc sống. Anh ta triết lý nhẹ nhàng. Anh ta tung hứng các hình ảnh, từ các hình ảnh điển hình dân gian, đến các hình ảnh của cuộc sống thường ngày, và cả các liên tưởng có tính chiêm nghiệm cá nhân về tình yêu, tự do và hành trình kiếm tìm hạnh phúc.

Nhạc của Đường về chơi rất tiết chế.

Tay bass của Quái vật, vốn là tay bass của Gạt Tàn Đầy, đã từng chơi bass thanh lịch và phần nào đó là ngây ngô trong Đám Cưới Chuột, nay chơi bass tinh tế và điềm đạm hơn. Đặc biệt là trong Ông trời cô đơn, tiếng bass của anh chàng này làm ta liên tưởng đến tiếng bass công lực dày dặn của Adam Clayton (U2). Bài Ông trời cô đơn còn có sự đóng góp phần bè phụ, có lẽ của tay chơi keyboard, tuy tiết chế và khiêm tốn, nhưng khá ấn tượng, cứ như Joe Hahn đang học chơi nhạc từ Ray Manrazek.

Tay guitar của Quái vật, thành viên cũ của Microwave, là người sáng tác và hát các bài hát trong album này, hình như nghiên cứu và học tập Morrello rất nhiều. Cách chơi nhạc trong đường về, tôi có cảm giác là bị ảnh hưởng (tích cực) từ Tom Morrello, đặc biệt là từ ban nhạc riêng của Tom, chuyên chơi acoustic. (Tom Morrello tham gia tới ba ban nhạc khác nhau).

Với các fan của GnR và không thích kiểu chơi guitar quá gọn gàng của Tom thì bài Vết Nhơ sẽ bù đắp lại khá nhiều (mặc dù theo tôi bài này không hay lắm).

Điều thú vị là album này phần nhạc có khá nhiều màu sắc và khó phân định thể loại nhạc mà nó chơi (mặc dù thấy thiên hạ xếp album này vào nhạc rock) nhưng nghe không bị vay mượn hay lai căng, đâu đó vẫn thấp thoáng chất Việt.

Đường về không tạo ra sự hưng phấn hay cảm xúc trào dâng như nhạc của Gạt Tàn Đầy hay Microwave. Đây cũng là điểm yếu duy nhất của Đường Về, và cũng là điểm yếu khó khỏa lấp, nếu như bạn không muốn hoặc không thể hòa mình vào việc cùng chiêm nghiệm cuộc đời với tác giả của album.

Đường Về đã có bán từ tuần trước.

Thay vì nghe nhạc online (album này đã có trên các website nghe nhạc số), những ai thích alternative rock nên đi ra cửa hàng CD và mua cho mình một đĩa Đường về.

Những ai đã chán ngấy các ca sỹ, chán ngấy các album tác giả (một quái thai buồn nôn của nền âm nhạc vina) và muốn nghe studio album của một-ban-nhạc-đúng-nghĩa, cũng nên đứng dậy đi bộ vào trung tâm và mua cho mình một đĩa Đường về

Trời xanh ơi, sao đứng mãi bên khung cửa, chỉ ngắm nhìn

Chẳng ngồi bên tôi nghe dòng đời như đang bỏ rơi đám mây nhỏ

Tội nghiệp thân mây, trôi mãi trôi đến bao giờ

Hòa vào trời xanh kia lãng quên

(Qua Ô Cửa Thời Gian)