Nguyễn Quang Lập's Blog, page 41

Lỗ hổng luật pháp

Trong quản lý đất đai tại Đà Nẵng đã xảy ra bất đồng giữa một cấp chính quyền và cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp.

 Thủ tướng chính phủ nhất trí với Kết luận thanh tra cho rằng chính quyền Đà Nẵng vi phạm luật đất đai và nghị định chính phủ, yêu cầu Đà Nẵng nhận sai và khắc phục hậu quả. Phía Đà Nẵng ngược lại phản hồi là không sai, khi không được chính phủ cho tiếp tục giải trình thì có ý kiến báo cáo sự việc lên Bộ chính trị.

 Đây là sự việc đặc biệt hiếm có bởi hệ thống chính quyền lâu nay vẫn bị xem là chuyên có chế tài thẳng thừng đối với tất cả những sự bất đồng kể cả bên ngoài hay bên trong hệ thống.

 Vụ việc có thể chỉ phát sinh tình cờ do biến đổi tương quan giữa các lực lượng chính trị, tuy nhiên bộc lộ đằng sau thiếu vắng về một cơ chế tài phán pháp lý giải quyết tranh chấp giữa các cơ quan cấp cao, điều có thể còn phát sinh trong tương lai.

Yếu tố pháp lý trong bất đồng

Đà Nẵng và thanh tra chính phủ vẫn bất đồng quanh kết quả thanh tra

 Chính quyền được tổ chức theo luật, ví dụ Luật tổ chức chính phủ, Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức tòa án… Mối quan hệ lãnh đạo điều hành giữa các cấp chính quyền cần đảm bảo tuân theo luật.

 Luật tổ chức chính phủ quy định Thủ tướng có thẩm quyền đình chỉ việc thi hành hay bãi bỏ những quyết định, chỉ thị của Ủy ban nhân dân hoặc Chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trái với Hiến pháp, luật và các văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên.

 Trong vụ việc tại Tiên Lãng – Hải Phòng nội dung trên của luật được thực thi toàn diện, chính quyền Hải Phòng đã hoàn toàn chấp nhận khi Chính phủ đánh giá ngược lại toàn bộ vấn đề mà Hải Phòng đã giải quyết trước đó.

 Tại sao Đà Nẵng phản ứng khác với Hải Phòng?

 Ở góc độ luật pháp, quan điểm của chính quyền Đà Nẵng cũng có cơ sở pháp lý, bất đồng theo đó phát sinh từ một sự thật hay bị quên lãng là luật pháp cũng chỉ là sản phẩm của con người nên có những giới hạn và khiếm khuyết nhất định.

Luật pháp điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, nhưng với sự vận động không ngừng của đời sống với vô vàn sự vụ phong phú phát sinh liên tục, nên trong một số trường hợp đã xảy ra tình trạng thiếu luật hoặc quy định luật lạc hậu trước đời sống.

 Đặc biệt có trường hợp tồn tại những cách hiểu và áp dụng khác nhau về cùng quy định pháp luật, như Chính phủ và chính quyền Hải Phòng đã hiểu và áp dụng hoàn toàn ngược nhau về cùng một chính sách pháp luật, khi đó phát sinh nhu cầu về một cơ chế diễn giải luật pháp để xác quyết xem cách hiểu và áp dụng nào là đúng.

 Sự việc tại Đà Nẵng có nguyên nhân từ mọi khiếm khuyết của luật pháp. Đầu tiên, cả Đà Nẵng và Chính phủ đều cho mình là đúng và vốn dĩ cũng chỉ có ngần ấy quy định pháp luật, tức là tồn tại những cách hiểu khác nhau về sự cho phép của quy định luật.

 Tiếp đến xem ra những quy định bó buộc thanh tra chính phủ viện dẫn đã tụt hậu và không tiến bộ kịp với thực tiễn Đà Nẵng nơi chính quyền vốn năng động của một đô thị phát triển.

 Cuối cùng khi tranh chấp xảy ra lại thiếu một cơ chế tài phán phân định đúng sai, trong khi nếu cứ buộc cấp dưới phải phục tùng cấp trên thì không có cơ sở khoa học vì đâu phải cấp trên lúc nào cũng đúng.

 Hệ thống pháp luật còn đang trong quá trình xây dựng nên không tránh khỏi khiếm khuyết, lâu nay chúng ít được nhận ra do ít có điều kiện được bộc lộ.

 Song trùng với luật pháp hệ thống chính quyền được tổ chức còn nhiều chỗ chưa khoa học, bù đắp vào những chỗ khiếm khuyết quan hệ giữa các cấp chính quyền thường được giải quyết theo đường lối chính trị thay vì theo luật pháp.

 Khi phương thức chính trị tỏ ra không bảo đảm có thể giải quyết do chênh lệch giữa các lực lượng thì điều cần thiết là quay lại tìm kiếm cơ chế bảo vệ bởi luật pháp, thứ vẫn được xem là xuất phát từ nhân dân chủ thể của quyền lực đất nước.

Lỗ hổng của luật

 Trong vụ việc tại Đà Nẵng, khi không được chính phủ cho tiếp tục giải trình, Đà Nẵng có ý kiến sẽ báo cáo sự việc lên Bộ chính trị, vì các cấp không chịu nhau nên cần có một cơ quan thứ ba giải quyết tranh chấp chứ không thể đụng binh đao.

 Về mặt nguyên tắc việc phân định ai đúng ai sai chủ thể thứ ba chỉ có thể là tòa án hoặc trọng tài, việc báo cáo lên Bộ chính trị phải chăng là để tìm kiếm một cơ chế trọng tài khi không có cơ chế giải quyết bằng tòa án hiện nay?

 Do các bên không viện dẫn tới quy định của Hiến pháp để cáo buộc bên kia nên không đặt ra nhu cầu về tòa án hiến pháp trong trường hợp này. Đúng nhất thì sự vụ cần được giải quyết theo đường hướng khiếu nại tố cáo hoặc khởi kiện hành chính.

 Rà soát hệ thống pháp luật hiện tại thì thấy Luật khiếu nại, Luật tố cáo, Luật tố tụng hành chính đều không quy định cơ chế giải quyết trong trường hợp người bị khiếu nại tố cáo hay bị khởi kiện là Thủ tướng, như vậy nếu Đà Nẵng muốn chứng minh là Thủ tướng sai thì không có cơ chế để giải quyết.

 Luật chỉ quy định cơ chế khiếu nại, tố cáo, khởi kiện từ Bộ trưởng trở xuống, đồng nghĩa với luật định Thủ tướng không thể bị khiếu nại tố cáo hay khởi kiện.

Đây là điều vô lý và không đảm bảo cơ sở khoa học bởi lẽ Thủ tướng so với Bộ trưởng thực chất chỉ là người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm cao hơn trong hệ thống hành chính và theo đó mức độ hậu quả của sai phạm nếu có cũng lớn hơn.

 Không quy định cơ chế xử lý Thủ tướng phải chăng không đặt ra trường hợp Thủ tướng làm sai, lúc nào cũng đúng?

 Xét từ gốc rễ mỗi người đều có lý do để vi phạm luật, điều này xuất phát từ căn nguyên bản chất khiếm khuyết của loài người.

 Có thể tin Thủ tướng không cố ý vi phạm nhưng không loại trừ trường hợp vô ý nên vẫn cần cơ chế cảnh tỉnh ngăn ngừa, đề cao trách nhiệm. Quy định thiếu hụt như hiện nay nhân dân không với được tới và không buộc được Thủ tướng chịu trách nhiệm.

 Thủ tướng đã đứng ngoài cơ chế tài phán và không có khả năng bị xử lý khi sai phạm, thêm vào đó lại nắm giữ cả quyền hành pháp, lập pháp đây là vị trí giữ quyền hạn lớn nhất trong hệ thống chính trị.

 Điều này dẫn đến tình trạng Thủ tướng đã mắc sai lầm nhưng không được ai cảnh báo khiến sự việc xấu xảy ra nhân dân nghi ngờ năng lực của Thủ tướng và thất vọng với cơ chế hoạt động của chính phủ.

 Ông Dương Chí Dũng điều hành Vinalines không thể nào tồi tệ hơn nhưng vẫn được Thủ tướng quyết định cho thôi chức chủ tịch Vinalines để được bổ nhiệm làm Cục trưởng cục hàng hải, việc bổ nhiệm ở thời điểm Thanh tra chính phủ đã có kết luận về sai phạm tại Vinalines.

 Sự việc này khiến Thủ tướng mất uy tín và gây ra những thiệt hại khó tính đếm cho đất nước khi lĩnh vực hàng hải được lãnh đạo bởi một người không xứng đáng.

Trách nhiệm Quốc hội

Chính quyền có hiệu năng làm việc cao sẽ khó tránh khỏi xảy ra sự chồng lấn trong hoạt động từ đó đưa đến bất đồng giữa chính quyền các địa phương hoặc chính quyền trên dưới với nhau.

 Mặt khác, trong phân cấp tổ chức hệ thống chính quyền, yếu tố dân chủ giúp cho mỗi cấp có được sự độc lập nhất định, theo đó cấp dưới phục tùng cấp trên nhưng nội hàm việc tuân phục phải theo luật, nội dung chỉ đạo của cấp trên phải đúng luật, nếu không cấp dưới không có nghĩa vụ tuân thủ.

 Trong việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng, nếu Thủ tướng là chủ thể có thể bị khiếu nại tố cáo hay khởi kiện, rất có thể sẽ có một cán bộ chính phủ dũng cảm, một lãnh đạo ngành hàng hải có trách nhiệm sẽ lên tiếng để cảnh báo về quyết định và sự việc xấu có lẽ đã không xảy ra.

 Thực tế có thể kiến nghị tới Thủ tướng nhưng bản thân việc kiến nghị không tạo ra áp lực trách nhiệm, cộng với tính quan liêu trong cách làm việc lâu nay như đã biết thì việc làm này là vô ích.

 Trong tương lai sẽ khó tránh khỏi phát sinh những vụ bất đồng giữa chính quyền các cấp hoặc các địa phương hoặc vụ việc liên quan đến Thủ tướng.

 Không thừa nhận điều đó hoặc thiếu cơ chế công khai minh bạch để giải quyết sẽ khiến cho mâu thuẫn vẫn tồn tại âm ỉ hoặc được giải quyết theo đường lối chính trị sẽ là điều không tốt cho nhân dân, sai phạm nếu có sẽ không được công khai minh bạch, không truy cứu được trách nhiệm, đặc biệt những nguyên nhân khuyết thiếu của hệ thống sẽ không được nhận ra.

 Những sự việc lùm xùm tại Vinalines và Đà Nẵng liên quan đến Thủ tướng hẳn đã đủ tầm mức quan trọng để Quốc hội nhận ra lỗ hổng của luật pháp và nhu cầu bổ khuyết, Quốc hội cần chứng tỏ trách nhiệm bằng việc bổ sung vào Luật khiếu nại, Luật tố cáo và Luật tố tụng hành chính cơ chế giải quyết bất đồng liên quan đến Thủ tướng.

 Có như thế luật pháp mới công bằng khoa học và nghiêm minh, tiệm cận tới khung khổ pháp lý của quốc gia pháp quyền.

Bill Clinton về hưu và “cái tội” của thần đồng Đỗ Nhật Nam

Bùi Hải- GDVN

Khi kết thúc hai nhiệm kỳ, 8 năm làm tổng thống siêu cường hùng mạnh nhất, Bill Clinton mới tròn 55 tuổi.

Bill về hưu ở cái độ tuổi còn khá trẻ và sung sức nhất, nhưng với hiến pháp Mỹ, ông không thể tiếp tục làm tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa, vì người Mỹ sợ sự “già cỗi”, lối mòn trong tư duy của người đã đứng trên đỉnh cao nhiều năm. Họ cần một tổng thống khác để “trẻ hóa” tư duy lãnh đạo.

Ấy thế mà, có những nhà văn Việt Nam gần 50 tuổi, râu ria xồm xoàm, đã phải ngửa mặt kêu trời vì trong bất cứ hội nghị, hội thảo nào ông cũng được giới thiệu đầy âu yếm là “nhà văn trẻ”. Những đồng nghiệp sắp có cháu nội, cháu ngoại của ông, cũng bị gọi là “nhà văn trẻ”, vì quá giận dữ, đã đăng đàn trên báo chí phản đối kịch liệt cách gọi “coi thường” này.

Không chỉ có văn chương, các nhạc sĩ, họa sĩ ngoài 40, các quan chức ngoài 45 đắc cử hoặc được bổ nhiệm một vị trí lãnh đạo cấp sở trở lên, đã được thiên hạ mặc nhiên coi là trẻ.

Khi các văn sĩ vẫn được gọi là trẻ sau tuổi 50, thì ở tuổi 11, Đỗ Nhật Nam đã thành một nhà văn nhí viết tự truyện – thể loại thường được viết khi người ta ta đã về hưu.

Khi các quan chức ngoài 40 đang loay hoay tìm lớp học bằng A ngoại ngữ cho đủ tiêu chuẩn, thì 6 tuổi Nhật Nam đã nhận chứng chỉ Starter của ĐH Cambridge về tiếng Anh với điểm số tuyệt đối và 7 tuổi trở thành dịch giả.

Thế thì rõ ràng thần đồng 12 tuổi Đỗ Nhật Nam đã chính thức “mắc tội già sớm”.

Mắc bệnh “lão hóa sớm” trong y học thì còn đáng thương, chứ “già sớm trong tư duy và phong cách” thì với nhiều người khác, chính là điều đáng… giận. “Con nít” mà lại bàn những chuyện của người lớn, lại khiến người lớn kinh ngạc về sự thông tuệ thì…không ổn rồi, giống như Nam Cao bảo: Trẻ con không được ăn thịt chó!

Trong khi cậu bé “mắc bệnh già” thì trái lại, nhiều vị nhà ta, càng gần đến tuổi nghỉ hưu thì lại càng “hồn nhiên như trẻ nhỏ” khi có những phát ngôn đến con nít còn buồn cười: Coi thường dân, xúc phạm nhà báo, xúc phạm đồng nhiệm đại biểu quốc hội…

Khi đấu tranh kịch liệt để kéo dài tuổi nghỉ hưu thêm 5 năm, có vị gần 60 tuổi tuyên bố: Bây giờ tôi mình mới bước vào thời kỳ sung sức, thời kỳ “chín” nhất, có thể cống hiến được nhiều nhất. Luận điểm này được “đầy tớ” sửa vài từ cho chính xác: “bây giờ mới bước vào thời kỳ thu vén nhiều nhất”.

Có chủ tịch một Tập đoàn nhà nước chỉ chịu rời ghế khi đã ở tuổi ngoài 70. Một số vị khác tìm mọi cách kéo dài cương vị vì cho rằng đội ngũ kế cận trẻ người, non dạ, thiếu kinh nghiệm và năng lực. Họ quên rằng, đội ngũ kế cận ấy chính là do họ bồi dưỡng, cất nhắc.

Cách đây vài năm, cuộc thanh tra do Bộ Nội vụ tiến hành đã phát hiện những kỷ lục về vấn đề kéo dài thời gian công tác và thực hiện chế độ nghỉ hưu tại Bộ GD-ĐT.

Trong tổng số 1.742 trường hợp đã được ngành GD-ĐT giải quyết chế độ nghỉ hưu, số nghỉ hưu khi đã quá tuổi quy định chiếm tới 41%. Có nhiều vị giữ ghế đến gần 70 tuổi mới chịu bàn giao cho “lớp trẻ kế cận”. Có những vị, nghỉ hưu được vài tháng đã sang thế giới bên kia.

Giáo dục là ngành đào tạo ra những thần đồng còn “thích trẻ hóa” đến như vậy, thì việc những thần đồng trưởng thành sớm hơn tuổi, lại trở thành chuyện khó có thể chấp nhận được.

Khi trả lời phỏng vấn tờ The Straits Times, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long khẳng định: “Tôi không muốn trở thành vị thủ tướng trong suốt 20 năm. Nếu như vậy sẽ là sai lầm nghiêm trọng…Không, 70 tuổi là quá già. Người dân Singapore cần một thủ tướng trẻ hơn, dồi dào năng lực, tài năng, một lòng một dạ với lớp trẻ và nhiều thế hệ tiếp theo”.

Chỉ khi các nhà quản lý sớm thấy được mình đã quá già, sẵn sàng rời ghế như Lý Hiển Long, thì những thần đồng như Đỗ Nhật Nam mới không bị ném đá vì trưởng thành trước tuổi và mới có cơ hội đưa vào đội ngũ kế cận.

Nhưng, ngoài chuyện già hay không già, sự kiện về thần đồng Đỗ Nhật Nam còn đặt ra một câu hỏi khác khá thú vị.

Trong phát biểu gây tranh cãi của mình, “trẻ con” Đỗ Nhật Nam dám khẳng định: “Mẹ em bảo truyện tranh là con sâu đục khoét tâm hồn”.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu có vị quan nào dám dạy con ngay từ tấm bé: “Phong bì, chạy chức chạy quyền, ngang ngược, lộng hành cậy thế…là con sâu đục khoét tâm hồn” không nhỉ?

THÁNG TƯ

Võ Trung Hiếu

Tháng Tư nóng như thiêu như đốt

Nóng từ tivi sang báo ra đường

Những giun dế côn trùng cũng bắt đầu nổi cáu

Đất hình như cũng mất ngủ trong vườn

 

Tháng Tư có Cá tháng Tư

Chả mấy khi được dịp nói đùa

Không sợ vạ gió tai bay

Nên thiên hạ đem lòng mình ra nói thật

Nào là giá xăng đột ngột rẻ bằng giá bánh mì

Nào là hai miền Triều Tiên bỗng bất ngờ thống nhất

Nào là Trung Quốc bất ngờ xin lỗi và trả lại Hoàng Sa

Nào là họ Đoàn bất ngờ được thả tại toà

Nào là vân vân những đóng mở ngoặc tạm gọi là “nhạy cảm “…

 

Tháng Tư khô khan, ngột ngạt và ảm đạm

Bệnh viện lại phát cuồng vì quá tải

Đường phố đầy những quả bom đi xe máy hẹn giờ

Lũ trẻ con tự dưng rủ nhau xé đề cương môn Sử ném lên trời

Thành phố thẫn thờ đợi một cơn mưa

 

Tháng Tư một mình vẫn thừa

Xoè bàn tay đếm những buồn vui được mất

Lại sợ chạm vào chông chênh ký ức

Đành thôi …

 

Chiều tháng Tư ngồi ngắm cuộc đời

Ai chở nỗi buồn đi qua

Đánh rơi vào hoang vu tôi

Mà chếnh choáng, mà liêu xiêu mùa hạ ?

 8.4.2013

 VTH

Tác giả gửi QuêChoa

Bất công !

Đoàn Vương Thanh

Trong một cuộc tiếp xúc với đảng viên cấp dưới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói đại ý: “sờ vào đâu cũng thấy hư hỏng”. Còn Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước cũng đã khẳng định : “Bắt một con sâu còn khó nữa là bắt cả một bầy sâu !”. Trong khi đó, Đình Thế Huynh, Trưởng Ban tuyên giáo trung ương thì cứ ra rả nói lớn về chỉ thị 03 của Bộ Chính trị “đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh !” Chao ôi dân Việt Nam vào thời điểm này, có lẽ chán ngấy về các loại “phát động”, “vận động” từ trên giội xuống như thế này. Trong xã hội hiện nay, điều mà hằng ngày diễn ra trước mắt mọi người dân, là sự bất công xã hội, bất công từ chính trị tư tưởng, đến kinh tế xã hội, bất công trong đối xử đầu tư cũng như trong người với người. Nếu mở rộng câu nói của Tổng Bí thư của Đảng thì, ở đâu cũng có bất công. Trong khi đó tiêu chí của Nghị quyết các Đại hội gần đây của Đảng Cộng sản là “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh” !!!

Vì “mất dân chủ” hoặc không có dân chủ nên dẫn đến bất công. Bất công trong chính trị tư tưởng: Cấp trung ương, nhất là các nhà lãnh đạo công tác chính trị tư tưởng, nếu ở trung ương, công tác ở các ban ngành tư tưởng thì hầu như đã bị “lạm phát” về tư tưởng, về nói mà không đi đôi với làm. Nghị quyết trung ương 4 ra đời đã được tròn năm, nhưng tác dụng và kết quả của nó hầu như mới chỉ là trên bàn hội nghị của Trung ương, của Ban tuyên giáo. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vẫn rất mạnh ở cấp trung ương, đặc biệt là các ban ngành thuộc khối tư tưởng chính trị. Nhưng vì sao, như nghị quyết trung ương 4 thừa nhận, “bộ phận không nhỏ” cán bộ đảng viên có suy thoái về chính trị, tư tưởng. Nhưng sau kiểm điểm phê và tự phê, lại không thấy một đồng chí nào nhận có “suy thoái” về chính trị tư tưởng. Trong khi đó, thì tại Vĩnh Phúc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lại lớn tiếng chụp mũ cho những người soạn Hiến pháp 72″ những người “đòi đa nguyên, đã đảng”, “đòi tam quyền phân lập”…là suy thoái về chính trị tư tưởng. Thế còn bảo thủ, duy trì nhóm lợi ích, tham nhũng năng nhất, nhiều nhất, chỉ công bố những góp ý “có lợi” cho Ban soạn thảo Hiến pháp, tức là có lợi cho Đảng, thì lại không phải là suy thoái. Đó cũng là một bất công. Bất công này dẫn đến không biết bao nhiêu hệ lụy nghiêm trọng trong xã hội, nó sẽ đưa xã hội ta đến đâu, bền vững hay không bền vững ?

Từ “bất công” về tư tưởng chính trị, dẫn đến bất công về kinh tế xã hội, về văn hóa giáo dục, cả về đường hướng xây dựng lực lượng quốc phòng bảo vệ tổ quốc đến đường lối ngoại giao “thân thiện, hữu nghị” một chiều, dẫn đến sự hữu khuynh ghê gớm. Từ bất công về chính trị tư tưởng, đến nhận định về xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh cũng có những chệch hướng, có những hậu quả tai hại. Trong đó, bệnh nói dối, bệnh “báo cáo láo” đang là bệnh dịch nguy hiểm hơn cả “H5N1″, “H7N9″ đang hoành hành. Hầu như các cấp, các ngành giữ vai trò lãnh đạo chỉ đạo, có trách nhiệm với vận mệnh quốc gia dân tộc và thực hiện noi gương tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đều “thích” nói dối, thích “xu nịnh” thích xuyên tạc sự thật để được vinh thân phì gia, chứ không thích sự thật được phơi bầy. Người ta thích kiểu “thùng rỗng” kêu to, hơn là những lời tâm sự chân thành, người ta thích “nhịn” hơn là lời nói thật. Nói thật hay mất lòng.

Đó là sự “bất công lớn nhất, bao quát nhất” đang trùm bóng đen lên cái xã hội chủ nghĩa của đất nước ta ngày nay, khiến cho dân chúng không biết đằng nào mà lần !

– Bất công trong phát triển kinh tế xã hội: Nếu tính từ ngày được phát động công cuộc “đổi mới” cởi trói cho đất nước, thì đến nay đã gần ba mươi năm. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, người đứng đầu BCH trung ương Đảng khóa sáu, cùng với một số đồng chí khác chủ trương “đổi mời” đã cứu dân tộc này thoát khỏi cái vòng kim cô đã siết chặt vào cổ từ mấy chục năm trước. Nhưng trong lãnh đạo cấp cao vẫn còn những “bộ óc Bảo thủ” kinh khủng, nên công cuộc “đổi mới” chưa triệt để, nhiều việc quan trọng làm dở dang, dở dở ương ương “khôn cho người ta dái, dại cho người ta thương, dở dở ương ương chỉ tổ cho người ta ghét” và chỉ có hại. Lúc đầu, ta chưa triệt để chống được tư tưởng bảo thủ, “tả khuynh pha lẫn hữu khuynh” nên qua 5 đại hội Đảng rồi mà vẫn còn đậm nét của sự bảo thủ. Ai có ý kiến phê phán tư tưởng bào thủ, phê phán những cái lối thời đã và đang kìm hãm phát triển của đất nước thì bị “chụp mũ” gán ghép là “suy thoái và thậm chí còn là tư tưởng phản động” Đã là “phản động” rồi thì dễ vào tù như chơi. “Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại”, chẳng ai muốn bị vào tù. Nhưng bị tù về chính trị tư tưởng còn đáng sợ hơn là bị tù còng tay, cho vào nhà giam, cho ăn cớm hẩm với cá kho thối. Trời đất, nghĩ đến thôi cũng đã

thấy rùng  mình !

Trong khi Bộ Chính trị, Ban Bí thư “kéo” Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng về trực tiếp chỉ đạo, triển khai mong một ngày gần đây sẽ “bắt được một bầy sâu” thì cũng dưới sự lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối của Đảng, lại mới sinh ra một cái Ban Phòng chông tội phạm của bên Chính phủ. Hai cái ban này có phải được ra đời trong sự chỉ đạo chung thống nhất của Bộ Chính trị hay không hay chỉ là một sự đối đấu phe phải nhằm tiêu diệt lẫn nhau, tranh giành quyền lực mà thôi. Cuối cùng thì người lương thiện, cán bộ có tâm huyết với Đảng với nhân dân, là bị làm “nạn nhân” của cả hai ban. “Trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết !”Liệu còn có cái Ban nào “ra tay”  nữa hay không? Trong khi một bộ phận dân chúng vẫn đang phải sống quằn quại vì thiếu ăn, rách áo, vì thiên tai lũ lụt, vì bị bóc lột thậm tệ, thì ở trung ương người ta, một mặt phè phỡn trên nhung lụa, một mặt tiêu sài phung phí tiền mồ hôi nước mắt của dân, đặt ra rất nhiều trò vè, ban nọ, bộ kia vơi 30% số cán bộ nhân viên, công chức “ngồi chơi xơi nước và nghĩ cách hại dân !”. Ông Nguyễn Bá Thanh, ít nhất cũng là người “sáng hơn” nhiều vị khác bí thư Đà Nẵng vừa được điều về Trung ương làm Trưởng Ban Nội chính giúp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra tay chống tham nhũng, thì có ngay việc công bố “thất thoát đất đai ở Đà Nẵng” nhằm giảm uy tín Nguyễn Bá Thanh. Trong khi Ban Nội chính đang củng cố tổ chức và bắt đầu hoạt động thì lại có ngay Ban phòng, chống tội phạm trực thuộc Thủ tưởng chính phủ. Thì ra, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, kể cả Ban chấp hành trung ương lại “đối lập” với Chính phủ ư ? Nghe tin mà người dân càng nôn nao nhớ Cụ Hồ. Thời còn sống, Cụ tài đoàn kết thế !

Sự bất công xã hội hiện nay, bắt nguồn từ sự “mất đoàn kết từ chóp bu” trở xuống. Chỉ một Đảng lãnh đạo thôi nhưng có nhiều “phe phái” lắm. Phe nào cũng tập hợp nhiều quân gia xúi bẩy nhằm thịt lẫn nhau. Đó cũng là một sự bất công xã hội chỉ mang lại hậu họa cho dân chúng mà thôi. Điều này, cắt nghĩa vì sao có người ở Hà Nôi, khi viết vào bản gợi ý góp ý Hiến pháp đã nói toẹt ra “Hiến pháp 1992 đã quá hủ bại rồi không thể sửa đổi chỉ có thể hủy đi thôi !” Còn Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh thì nói thẳng: tuyên truyền cho góp ý Hiến pháp mà chỉ nói một chiều là bất công, không công bằng !” Ví dụ, vụ án Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng, xử gia đình anh em Vươn bị tù tổng cộng mấy chục năm, trong khi Đoàn Văn Vươn phải được tuyên dương anh hùng nông dân, thì tuyên án bằng “phất trần” phủi bụi bọn quan tham Tiên Lãng vơi hầu hết là tù án treo. Án treo coi như không có án !” Thế mà có một mụ đàn bà trơ cái mặt trên truyền hình, theo sự sắp xếp của mấy “bồi bút” đã nói rằng, án dành cho bọn “đi cướp” đất nhà anh Vươn là nặng, còn án cho anh em vợ con anh em nhà anh Vương là nhẹ. Ôi sao dưới chế độ này, chúng ta đang đổ xương đổ máu, đổ người đổ của cho sự công bằng mà vẫn phải chịu bất công ghê gớm !. Tìm được công lý trong chế độ này thật khó như đấy biển tìm kim ! Thà cứ trở về với chế độ Vua quan như ngày xưa, may ra gặp được một ông Vua thanh liêm dân chúng lại có nhờ hơn là “chế độ xã hội chủ nghĩa” ngàn lần tươi đẹp hơn phong kiến đế quốc !

Bất công còn biểu hiện trên toàn bộ các hoạt động xã hội, từ chính trị, tư tưởng, đến kinh tế xã hội, đến văn hóa, giáo dục, đến bảo vệ tổ quốc. Mỗi năm, địa phương tôi đều có cuộc vận động thanh niên “tuổi 17″ đăng ký nghĩa vụ quân sự, vì chỉ một năm nữa, những thanh niên trong độ tuổi làm nghĩa vụ quân sự đã 18 tuổi, tuổi để làm nghĩa vụ quân sự. Nếu ai không chịu đi đăng ký, thì UBND xã (như thông báo) chịt mọi chứng nhận khi đi học, đi làm, đi vào công ty. Thế cho nên phải nhanh chóng đi “đăng ký tuổi 17″ Nhưng đăng ký thì đảng ký, còn đến đúng 18 tuổi. ai ” bị gọi” vẫn bị gọi, còn ai là con ông cháu cha, có tiền đưa cho ông xã đội thì được miễn. Tóm lại, nghĩa vụ của toàn dân, nhưng chỉ được thực hiện ở một số người “thấp cổ bé họng” thôi. Xông ra chốn “múi tên hòn đạn” ai muốn. Đó cũng là một sự bất công.

Trong xã hội “xã hội chủ nghĩa tươi đẹp của chúng ta hiện nay”, sự bất công đã thể hiện cụ thể trên mọi lĩnh vực, kể ra không thể hết và có tài thánh cũng không kể cho hết. Chủ trương xây dựng một xã hội “Dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh” chỉ là khẩu hiệu mị dân không bao giờ với tới được, chỉ là cái “bánh vẽ” ru ngủ những người dân nhẹ dạ cả tin” Khổ cái, dân mình từ xưa vốn nhẹ dạ cả tin nhiều lắm rồi, nay lại được một lần nữa tinh vi hơn, lại nhẹ dạ cả tin gấp nhiều lần. Họ hô thật to, nói rất nhiều lần cả văn bản lẫn nói miệng rằng phải bảo đảm sự công bằng. Thậm chí còn dẫn lời Cụ Hồ rằng “không sợ thiếu chỉ sợ không công bằng” Nhưng Cụ dạy là đúng, là chân lý, nhưng thế hệ này, nhất là thế hệ các quan thời nay không áp dụng đâu, không “học” cụ đâu, học cụ để mà “ăm cám” ư ? Nước ta, dưới sự lãnh đạo tài tình và sáng suốt của Đảng, đã có một lớp người “ăn không bao giờ hết gạo và cao lương mỹ vị” ở không bao giờ hết nhà (và biệt thự), đi lại không bao giờ hết xe sang, máy bay dành riêng cho “VIP” và muốn “cặp bồ thì không bao giờ hết chân dài !”. Bây giờ chỉ cấn chạy được cái chân cán bộ xã trở lên là có thể có đời sống ung dung cả vật chất lẫn tinh thần. Muốn thế phải phấn đấu vào Đảng. Phấn đấu đươc vào Đảng rồi thì phải tìm cách “ngoi lên” Trình độ học vấn và tài năng cá nhân, chuyện nhỏ không cần tính đến. Vì “đất đai là sở hữu toàn dân, do Nhà nước làm chủ sở hữu” nên UBND xã quản lý hết đất đai, cho dân bào nhiêu được bấy nhiêu, bán cho doanh nghiệp vào đầu tư bao nhiêu được bấy nhiệu, chia cho “cánh hẩu” bao nhiêu cũng được. Thực hiện sự thỏa thuận của Chủ tịch huyện và Chủ tịch xã, người ta “đổi” đất một cơ sở thủ công cho mảnh đất UBND xã. đòi “các” 1,2 tỷ. cò kè mãi thỏa thuận 600 triệu, rồi không biết 600 triệu ấy vào túi ai thì chỉ có Trời mới biết. Quyền hành bất công, khuất tất dẫn đến bất công trong sở hữu đất đai, làm giầu bất chính. Trên đời này chỉ những thằng biết làm giầu bằng mọi cách là sung sướng thôi, là ô tô nhà lầu thôi, chứ còn “thần dân” thì chỉ nhìn mà thèm thôi ! Bất công sờ sờ ra đấy. ai cũng biết, những chẳng ai biết làm gì !

Các bạn quan tâm đến “bất công xã hội” thời nay cứ nghĩ và quan sát xem. Chắc chắn các vị lãnh đạo dù ở cấp nào cũng thấy nhưng các vị không dám nói vì sợ mất phần. Vì thế, con trai duy nhất của Bí thư Đảng ủy, cờ bạc cá độ tiền tỷ, vẫn “cười như Liên Xô”. Bản thân Bí thư bồ bịch thoải mái với một nữ đồng chí của mình làm cho vợ chồng nó phải ly thân, chủ yếu là thằng chống là dân thường thấp cổ bé miệng thấy vợ mình cặp kè với BTĐU vẫn không dám hé răng, một trường hợp khác, vợ một đảng viên “bồ” với Chủ tịch xã, đảng viên nọ có biết tức quá trèo lên mái nhà mình dỡ quẳng xuống sân 72 viên ngói cảnh cáo nhưng “bà vợ” chứng nào vẫn tật ấy, sau đành chịu vì cái ghế của bà ta kiếm được quá nhiều tiền để mang về nhà xây ngôi lầu 4 tầng ngon ơ, khuấy lên làm gì. Việc bà ta làm bồ của ông Chủ tịch là chuyện nhỏ ! Bất công cả trong tình cảm riêng tư nữa. Còn bao nhiêu bất công nữa các bạn ? Bao giờ thì hất bất công và có công bằng ?

Tác giả gửi cho Quê Choa

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

Nhà chùa thời suy thoái

Tranh vẽ gia đình ông Trầm Bê treo ngay lối vào chánh điện chùa Ba Sát

Trao đổi với Tuổi Trẻ ( tại đây), ông Trầm Bê cho biết ông có công trùng tu và xây dựng đến nay được bảy ngôi chùa. Ông xác nhận chuyện treo hình ảnh gia đình, tạc tượng cha mẹ và khắc chữ ghi tên các con xung quanh chánh điện là có thật. Ông khẳng định chuyện đó là do sự đồng ý của các sư sãi nhà chùa trong quá trình ghi nhận công lao ông trùng tu, xây dựng chứ ông không tùy tiện làm chuyện đó.

“Nhưng có nhiều cách tri ân, sao có thể đưa hình ảnh, tạc tượng dòng họ quanh chánh điện tôn nghiêm sẽ gây phản ứng đối với nhiều người?” – chúng tôi hỏi. ông Trầm Bê trả lời rằng có thể số ít phản ứng nhưng phần đông đồng thuận với ông về việc làm đó.

Hu hu thảm thương nhà chủa thời suy thoái!

Cơ hội WTO đi qua, ngổn ngang ở lại

Nguyễn Vạn Phú- Blog NVP
Hơn sáu năm đã trôi qua kể từ ngày Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Từng ấy thời gian nay nhìn lại cũng đủ để nói rằng Việt Nam đã bỏ lỡ cơ hội tận dụng tư cách thành viên WTO, một phần do cái tâm thế “ăn xổi, ở thì” ngay sau khi gia nhập.
Rất nhãn tiền
Theo báo cáo “Đánh giá tổng thể tình hình kinh tế xã hội Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO” mà Bộ Kế hoạch & Đầu tư vừa mới công bố, tình hình kinh tế Việt Nam giai đoạn 2007-2011, tức 5 năm sau khi gia nhập WTO thua sút giai đoạn 2002-2006, tức 5 năm trước khi vào WTO, về nhiều mặt. Từ xuất khẩu, nhập khẩu, GDP đến đầu tư toàn xã hội… tất cả đều có mức tăng trưởng kém hơn trước.
Thật ra tình hình không đơn giản như thế.
Việt Nam chính thức gia nhập WTO vào tháng 1-2007. Sự hào hứng của giới đầu tư nước ngoài và dân kinh doanh trong nước đã tạo ra những kỷ lục ngay trong năm đó. Tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế tăng kỷ lục ở mức 53,9% theo giá thực tế. Nhìn lại mức tăng chỉ vài ba phần trăm hiện nay mới thấy đây là con số khó tưởng tượng nổi. Mức tăng tín dụng này đã phần nào biến tiền ảo thành tiền thật.
Trước khi vào WTO, giá đủ loại tài sản ở Việt Nam đã tăng vọt. Chủ các công ty đang làm ăn bình thường bỗng một hôm thức dậy thấy tài sản của mình được định giá gấp 5, 10 lần (mà từ phổ biến lúc đó gọi là 5 chấm, 10 chấm). Vào WTO, quả bong bóng tài sản này càng phình to rất nhanh. Không hiếm công ty niêm yết trên sàn có giá cổ phiếu gấp mấy chục lần mệnh giá như FPT (665.000 đồng), SJS (728.000 đồng). ACB (292.000 đồng)… Tiền ảo trên sàn chuyển sang tiền ảo bất động sản, giá nhà đất tăng vọt từng ngày, từng giờ, làm ai nấy đều “phấn khởi” vì biến thành tỷ phú trong chốc lát. Sự giàu có trên sàn chứng khoán hay địa ốc dù sao cũng là ảo (trừ phi bán đi cho người khác) nhưng định giá cho nó thì không ảo chút nào. Và dựa trên sự định giá cao ngất đó, ngân hàng đã cho vay vô tội vạ trong khi vẫn tưởng mình đang cầm cái chuôi trong tay là vật thế chấp đang lên giá đều đều. Tín dụng đã biến tiền ảo thành tiền thật đổ vào nền kinh tế là thế.
Xã hội giàu lên nên nhập khẩu tăng vọt đến 40% trong năm 2007 (lại một kỷ lục mới), nhập siêu hàng hóa tăng mạnh, đạt 14,2 tỷ đô-la vào năm 2007 và 18,0 tỷ đô-la năm 2008. Thế nhưng đồng tiền vẫn không hề mất giá; thậm chí còn lên giá trong một thời gian từ tháng 10-2007 đến tháng 4-2008. Đó là bởi dòng tiền nước ngoài chảy mạnh vào Việt Nam trong năm 2007 ngay sau khi có tin Việt Nam trở thành thành viên WTO: vốn đầu tư trực tiếp tăng kỷ lục đến 93,4% so với năm trước (5,6 tỷ đô-la); vốn gián tiếp cũng đổ vào đến 6,5 tỷ đô-la. Cán cân tổng thể thặng dư đến 10,2 tỷ đô-la. Một kỷ lục khác của năm này là mức đầu tư toàn xã hội tăng đến 46,5%. Tất cả những yếu tố đó đã giúp GDP có mức tăng kỷ lục trong năm 2007 – 8,5%, cao nhất so với 10 năm trước đó.
Và ở đây đã xuất hiện phép thử rất nghiệt ngã: nếu mọi  người bình tĩnh tận dụng hết những lợi thế vừa mới xuất hiện trong năm 2007, năm đầu tiên sau gia nhập WTO để đi vào sản xuất kinh doanh theo thế mạnh của từng người, tận dụng cơ hội để mở rộng thị trường xuất khẩu, để đầu tư chiều sâu, thâm nhập thị trường nội địa thì mọi chuyện đã khác. Đằng này bong bóng tài sản hào nhoáng quá, sức hút của sự làm giàu trong chốc lát nhờ chứng khoán, địa ốc, ngân hàng lớn quá, mọi người bỏ sở trường nhảy vào sở đoản và mọi chuyện hư sự từ đây.
Thị trường chứng khoán là nơi phản ánh rõ nét cơ hội đã vụt qua như thế nào: sau khi đạt đỉnh 1.170 điểm vào đầu năm 2007, thị trường đã lình xình lên xuống, rồi nhanh chóng tụt dốc từ tháng 10-2007, xuống đáy còn 235 điểm vào tháng 2-2009.
Nhưng như những con bạc khát nước, cộng với gói kích cầu của chính phủ lên đến xấp xỉ 9 tỷ đô-la Mỹ vào năm 2009, mọi người, kể cả các doanh nghiệp nhà nước vẫn lao vào cuộc chơi: đầu tư vào địa ốc nhờ mối quan hệ với chính quyền địa phương và làm sân sau cho các ngân hàng thương mại; đầu tư tài chính vào các công ty con, công ty cháu; hùn vốn mở ngân hàng, tiếp tục cho vay vô tội vạ. Khủng hoảng tài chính thế giới bùng phát cùng thời điểm làm tình hình chuyển biến nhanh, sự suy thoái ngày càng hiển hiện.
Hậu quả thì ai cũng rõ: Lạm phát tăng liên tục, đạt đỉnh 28,3% vào tháng 8-2008; Nợ xấu bùng phát mà con số chính thức cho đến nay vẫn chưa xác định; Các tập đoàn kinh tế nhà nước lớn như Vinashin, Vinalines đổ vỡ; Thị trường địa ốc đóng băng, thị trường chứng khoán không hồi phục nổi; Hàng loạt doanh nghiệp tư nhân phá sản, ngưng hoạt động. Đau nhất là nhận xét của báo cáo: “Dường như gia nhập WTO chưa mang lại lợi ích đáng kể đối với tăng trưởng xuất khẩu, hoặc doanh nghiệp nước ta chưa tận dụng được đáng kể cơ hội mới từ các nền kinh tế thành viên WTO”. Tổng quát hơn, cũng theo báo cáo của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, chất lượng tăng trưởng kinh tế giai đoạn 5 năm sau WTO giảm sút hơn nhiều so với 5 năm trước WTO.
5 năm tới
Lúc nào nhìn lại cũng dễ hơn nhìn tới. Nhưng có một điều có thể đoan chắc, tư cách thành viên WTO không gây ra những điều nói trên: nó chỉ là chất xúc tác, đẩy nhanh quá trình phát triển nếu đi đúng hướng và đẩy nhanh xuống vực suy thoái nếu chọn sai con đường. Thứ hai, chúng ta đang ở giai đoạn giải quyết hậu quả nên chưa thể nói chắc tương lai 5 năm sắp tới sẽ như thế nào.
Tuy nhiên một số xu hướng cũng đã dần dần hình thành khá rõ nét: Trong khi khu vực trong nước đang lao đao vì hậu quả chạy theo bong bóng thì khối đầu tư nước ngoài đã có những sự bức phá ngoạn mục tiếp tục tận dụng được cơ hội WTO từ phía họ. Dần dà những cam kết của Việt Nam như mở cửa thị trường ngân hàng, tài chính, logistics đã được nhà đầu tư nước ngoài nắm lấy: các ngân hàng và tổ chức tài chính nước ngoài chiếm thị phần ngày càng lớn; xuất khẩu của doanh nghiệp FDI ngày càng tăng trong khi trong nước lại đang giảm.
Cũng do cam kết giảm thuế nên một số nhà đầu tư nước ngoài từ bỏ việc sản xuất tại Việt Nam cho thị trường Việt Nam (để tận dụng ưu đãi thuế trước đây) mà chuyển sang nhập khẩu (vì chênh lệch thuế không còn đáng kể nữa). Ngược lại cũng một số doanh nghiệp FDI khác chọn Việt Nam làm cơ sở sản xuất cho dây chuyền tiêu thụ toàn cầu của họ, đúng y bài bản của việc tận dụng đúng cách WTO.
Riêng nước ta, cho đến bây giờ vẫn còn loay hoay tìm một chiến lược hậu WTO mà trong nhiều trường hợp lại thất bại. Lấy ví dụ, để chuẩn bị cho việc gia nhập WTO, Việt Nam tham gia Công ước Berne, các nhà xuất bản đã biết mua bản quyền thay vì dịch lậu. Nhưng cũng từ đó mới có chuyện cân nhắc giá rẻ, nhiều nhà xuất bản đã quay sang mua bản quyền từ Trung Quốc. Thế là nảy sinh vấn nạn chất lượng sách, sách in cờ Trung Quốc, sách dạy tiếng Anh mà toàn nói chuyện văn hóa Trung Quốc…   
Cuộc khủng hoảng vừa qua cũng có mặt tốt của nó khi mỗi doanh nghiệp không còn hào hứng vô căn cứ như ngày xưa nữa, nay phải tự mình thiết kế chiến lược WTO cho mình.
Riêng ở tầm mức vĩ mô, cũng không thể kỳ vọng gì nhiều vì ngay chính đề án tái cơ cấu nền kinh tế vừa mới ban hành cũng đã nhận được nhiều góp ý, đòi sửa lại nhiều điều, thậm chí là viết lại.
Chỉ biết có những bài học từ cuộc khủng hoảng mà cho đến nay tính thời sự vẫn còn nóng hổi. Ví dụ, giảm mức tăng tín dụng là tốt để giới ngân hàng từ từ xử  lý những năm tháng nôn nóng cho vay tràn lan, có lúc có ngân hàng cho vay đến 250% vốn huy động. Tại sao cứ khăng khăng đòi ngân hàng phải cho vay ồ ạt, phải tăng tín dụng lên nhanh, phải giảm lãi suất khi tài chính chưa vững?
Hay ví dụ, để tăng xuất khẩu, không chỉ tập trung tìm cách tăng sản lượng mà còn phải nâng cao chất lượng hàng xuất khẩu. Thay vì xuất thô titan, hãy đầu tư xây dựng nhà máy chế biến để tăng giá trị hàng xuất khẩu. Công cụ trong tay nhà nước là thuế, đánh thuế cao nguyên liệu xuất thô và khuyến khích giảm thuế nếu xuất hàng tinh chế. Xét ở góc độ này, câu trả lời nên ứng xử như thế nào với khoáng sản bauxite từng gây nhiều tranh cãi e đã rất rõ – để đó cho con em khai thác và chế biến trong tương lai chứ không xuất thô và gánh chịu lỗ lã như bây giờ.
Có lẽ câu nói của Adam Smith, nhà kinh tế kinh điển nổi tiếng, nay càng thấm thía hơn cả: “Sự thịnh vượng của thế giới không phải được mua bằng vàng hay bạc – nó được tạo ra bởi lao động” – đơn giản vậy thôi.

Tại cái nước mình nó thế!

Hà Văn Thịnh-VNN

Chuyện học sinh Trường THPT Nguyễn Hiền, Q.1, TP HCM, sau khi nhận được “tin vui” không cần học môn Sử để thi tốt nghiệp nữa, đã xé rồi vất trắng sân trường đề cương ôn thi môn này, quả là độc nhất vô nhị…

Bây giờ, khi sự việc đã rồi, những tiếng nói “phản biện” nhằm mục đích làm dịu, dùng các… uyển ngữ để “phá núi khơi sông” với những mệnh đề như “không chỉ là đề cương mà còn là giấy nháp”, rằng “học sinh không ghét môn Sử”… chỉ là cách khỏa lấp sự thật.

Vì sao lại thế- hay “tại cái nước mình nó thế”?

Trước hết, là một người dạy Sử, người viết bài này đã thực sự thấy rát mặt và xót xa, bởi sự thật phũ phàng mà bao nhiêu năm nay, tất cả mọi người đều… biết nhưng nếu có nhìn vào sự thật thì lại nhắm mắt, bưng tai.

Câu hỏi đặt ra cho mệnh đề uyển ngữ thứ nhất là con người có hỉ hả, đồng loạt, khi xé giấy nháp để cười vui hay không? Dù có giấy nháp đi nữa thì cái sự hoan hỉ cay đắng ấy cũng xuất phát chủ yếu từ đề cương môn Sử. Nếu không phải thế thì tự hỏi xem, còn bao môn học không thi tốt nghiệp, sao không học sinh không xé mà chỉ xé mỗi đề cương môn Sử mà thôi?

Với mệnh đề uyển ngữ hai, rằng “chúng em yêu…” Sử, thật ra chỉ là để làm bớt đi cái đau đớn, ê chề của người dạy và tất cả những ai quan tâm đến lịch sử nước nhà, lịch sử nhân loại mà thôi.

Đã không ghét thì lâu nay chẳng hề có chuyện hàng ngàn điểm không môn Sử, không có chuyện lịch sử bị biến thành… đá và gạch vụn trên cái bàn ăn của nhận thức và nhân cách.

Tôi đã từng viết hàng chục bài báo phê phán sách giáo khoa trong chuyên mục Lịch sử theo trang sách học trò, đăng tải trên báo Lao động năm 2005. Không hề có bất kỳ phản hồi nào từ hàng trăm người viết, biên soạn SGK cũng như từ cơ quan chủ quản là Bộ GD&ĐT(!)?

Đây là điều không thể chấp nhận bởi dù tôi sai hay đúng thì sự tranh biện luôn là cần thiết. Chắc chắn tôi đã có những ý kiến chưa thật sự thỏa đáng; vậy mà, sự lặng yên, cứ như “khẩu ngữ” của Bộ vậy.

Giấy rơi trắng sân trường. Ảnh cắt từ clip

Làm sao học sinh có thể tiêu hóa nổi khi năm nào cũng thế, cứ lặp đi lặp lại mãi hoài “ta thắng, địch thua; ta sáng suốt, địch dại khờ”? Mỗi con trẻ thời nay đều có thể hiểu rằng trong cuộc đời này không có ai không thất bại, không có cuộc chiến tranh nào không có sai lầm.

Chúng cũng biết chắc chắn rằng cuộc đời một con người, lịch sử dân tộc không chỉ là trận đánh này giết được bao nhiêu kẻ thù, trận đánh kia bắn cháy bao nhiêu xe tăng, máy bay mà còn nhiều nữa – vô khối những điều tốt đẹp như văn hóa, văn minh, những thành tựu của cuộc sống vật chất và cuộc sống tinh thần.

“Người lớn” đưa cho những đứa trẻ mỗi một món ăn nhàm chán vì “khuôn sáo hóa, gò ép hóa” mọi sự phản biện về mặt tư duy, làm sao không chán?

Một khi lịch sử chỉ là sự chấp nhận một chiều thì nó hủy hoại và đe dọa mọi sự sáng tạo, mọi sự nhận chân thực tại. Sao lại không phải là bệnh giả dối khi người lớn chúng ta dạy cho lũ trẻ một bộ môn khoa học xã hội, nhưng lại thiếu sự tôn trọng lịch sử khách quan?

Điều mà học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Hiền làm buộc chúng ta nhớ đến câu ca dao nuối tiếc, thất vọng thuở nào: Em ngỡ giếng nước sâu/ Em nối sợi gàu dài/ Ai ngờ nước giếng cạn/ Em tiếc hoài sợi dây. Hàng triệu học sinh đã nối những sợi nhớ, sợi thương thật dài với lịch sử – quá khứ giống nòi, tổ tiên nhưng, những người thầy (kể cả SGK) đã làm… giếng cạn tự lâu rồi.

Chẳng lẽ bất lực sao?

Nước Mỹ chưa từng thất bại trước bất kỳ đối thủ nào trong bất kỳ cuộc chiến tranh nào, trừ chiến tranh Việt Nam. Đó là thất bại đầu tiên, cho đến nay là duy nhất và nhiều năm nữa vẫn là duy nhất của Hoa Kỳ. 90% những bộ phim về chiến tranh của nước Mỹ do Hollywood sản xuất là dựng lại sự thất bại của quân đội Mỹ.

Họ đã xây Đài Kỷ niệm chiến tranh Việt Nam ngay giữa thủ đô Washington theo cách chưa có tiền lệ: Gọi là “đài” nhưng xây chìm dưới đất, phía trên là trảng cỏ rộng mênh mông như một nấm mồ. Muốn chôn sâu xuống đất để làm vơi bớt nỗi đau nhưng không thể.

Vết đen ô nhục bằng đá là điều phải nhận chân; lối lên nhọn hoắt với hình chữ V đâm thẳng vào trái tim nước Mỹ (Nhà Trắng và nhà Quốc hội) chính là do Lầu Năm Góc gây ra (phía sau phần nhọn của chữ V, bên kia sông Potomac)… là những thông điệp mà hai cánh của chữ V có chiều dài 247 feet chuyển tải.

Lịch sử không nhắm mắt của người ta là như thế; và vì thế, nó hấp dẫn mọi trái tim, khối óc của con người. Vì nó phải tôn trọng sự thật khách quan.

Nhân chuyện học sinh xé đề cương môn Sử, và cũng nhân chuyện ngành GD có chủ trương viết SGK mới cho sau năm 2015, người viết bài- đồng thời là một người đứng trên bục giảng lâu năm xin kiến nghị:

Viết lại SGK môn Sử sao cho đúng, cho thật, cho sinh động và không nên dùng những từ khô khan, nhiều tính robot, ít chất nhựa sống của trái tim là điều nên làm thứ nhất.

Phải phân bố lại chương trình theo nguyên tắc tiên tiến nhất: Trung học phổ thông phân ban ngay từ đầu lớp 10, và thi tốt nghiệp tất cả các môn đã học, nhưng tinh giản, thiết thực với đời sống.

Hãy tin rằng cái hình ảnh đau lòng xé đề cương môn Sử đó là ranh giới cuối cùng của sự chịu đựng trước nhu cầu GD cần thay đổi, chương trình môn Sử cần thay đổi.

Và, cũng nên mặc định rằng, đó không chỉ là “hành vi” thiếu chín chắn của một lớp trẻ “ăn chưa nên đọi (bát), nói chưa thành lời” mà đó chính là sự phản kháng mãnh liệt đối với sai lầm của cha ông, trong đó, có người viết bài này…

Sự thật không cần phải tồn tại

Phạm Thị Hoài- pro&contra

Hiện trường vụ xe “điên” do ông Thanh lái gây ra. Ảnh: Phùng Bắc

Vừa rồi ở Sài Gòn có chuyện một người đàn ông lái chiếc xe điên Toyota Fortuner lần lượt tông vào hông hai chiếc taxi chạy cùng chiều phía trước, tông tiếp một chiếc xe hơi khác, đổi sang làn đường dành cho xe hai bánh, cán thêm hai chiếc xe tay ga, vượt qua giao lộ, leo lên vỉa hè ủi gãy hai trụ biển báo, phóng tiếp xuống làn đường, ủi thêm một chiếc xe hơi nữa rồi dừng lại.

Chuyện đến đây chưa có gì đáng để ý. Tai nạn giao thông là môn thể thao quốc dân ở Việt Nam. Việc người lái chiếc xe đó là ông Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao-Du lịch TPHCM thực ra cũng không có gì đáng để ý. Tất cả những gì thuộc về con người đều không xa lạ với giới quan chức.

Nhưng sau đó thì bắt đầu thú vị. Cũng theo báo chí, sau khi gây ra một tai nạn hoành tráng như thế ông này nhanh chóng rời khỏi hiện trường, khoảng một giờ sau mới đến cơ quan công an trình diện, với lí do – chưa thấy báo nào xác minh – là phải vào bệnh viện thăm hỏi nạn nhân trước. Tại thời điểm làm việc với công an, tức ít nhất một tiếng đồng hồ sau đó, ông vẫn còn nồng nặc hơi men, nồng độ cồn đo được là 0,2mg/lít khí thở [i]. Ông khẳng định rằng mình “hoàn toàn không uống rượu bia do bị cao huyết áp“. Trước câu hỏi của phóng viên, vì sao không uống rượu bia mà có nồng độ cồn nói trên, ông đáp: “Cái đó chờ kết luận của phía cảnh sát giao thông, khi đó tôi sẽ chấp hành” [ii]. Một tình huống lời thoại xứng đáng để Samuel Beckett ghen tị. Nhưng trước khi màn hạ, nhân vật bỗng bỏ phắt các quy tắc của sân khấu phi lí để trở về với chuẩn mực hiện thực hậu xã hội chủ nghĩa: Ông Phó Giám đốc Sở hé lộ là “có nhấp môi trong bữa cơm trưa tiếp khách tại ủy ban“. Ước gì tôi được biết, ông thật sự đã nhấp môi hay chỉ chấp hành kết luận nhấp môi của cảnh sát.

Tôi không theo trường phái bê tông đạo đức. Tôi không thấy nói dối là tuyệt đối đáng lên án. Tôi tin chắc là tất cả chúng ta, không trừ một ai, đều đã vô tình hay cố tình nói dối ít nhất vài ba lần trong đời, chưa tính những lần tự lừa dối nhiều không kể xiết. Trong nghĩa rộng nhất của nó, nói dối thậm chí là bản chất hay kĩ năng căn bản của một số lĩnh vực có ảnh hưởng lớn như chính trị, quảng cáo, thời trang, truyền thông hay văn chương nghệ thuật. Nghệ thuật, nói như Picasso, là một sự lừa dối để giúp chúng ta tiệm cận sự thật hay chí ít tiệm cận cái sự thật mà chúng ta có thể hiểu được. Đằng sau giây phút huy hoàng của nền dân chủ, khi Quốc hội Mỹ thông qua Tu Chính án số 13 chấm dứt chế độ nô lệ, là một chiến dịch vận động đầy áp lực, thủ đoạn và cả nói dối của Tổng thống Lincoln. Còn theo Thủ tướng Anh Winston Churchill, một thần tượng chính trị khác của phương Tây, thì trong chiến tranh sự thật quý giá tới mức phải cấp cho nó một sự dối trá đi kèm làm hộ sĩ.

Pha nói dối của ông Phó Giám đốc Sở đáng phân tích không phải vì tự thân hành vi nói dối. Cái đó nhạt nhẽo, dù bối cảnh có là một tai nạn giao thông liên hoàn. Cũng không phải vì cung cách nhập nhằng của đương sự. Phần lớn các vụ nói dối đều có kiến trúc quanh co. Theo tôi điều đáng chú ý ở ông Lê Tôn Thanh, một quan chức cao cấp ngành văn hóa, là sự trống vắng của ý thức về dối trá và sự thật, là sự cùn mòn của năng lực nhận thức về cặp phạm trù ấy.

Ai không có khả năng nói dối thì không biết sự thật là gì, Friedrich Nietzsche đã cho Zarathustra của ông nói như thế [iii]. Song thành tựu nói dối ở nhiều người chỉ cho thấy rằng họ không cần biết sự thật là gì, vì sự thật không cần phải tồn tại.

Đầu đề của QC

[i] 0,2 mg/l tương đương với 0,4 ‰. Mỗi tiếng đồng hồ, một cơ thể bình thường phân hủy được 0,1 ‰ – 0,15 ‰ nồng độ cồn trong máu. Như thế, ở thời điểm xảy ra tai nạn, nồng độ cồn ở ông Lê Tôn Thanh ít nhất là 0,5 ‰. Tại phần lớn các nước châu Âu, nồng độ cồn cho phép khi lái xe là 0,00 ‰. Tại Đức, nồng độ cồn cho phép là 0,5 ‰, nhưng nếu gây tai nạn hoặc có dấu hiệu gây nhiễu giao thông thì 0,3 ‰ cũng đủ để bị truy tố hình sự chứ không còn là vi phạm hành chính.

[ii] Hãy hình dung: Tổng thống Bill Clinton tuyên bố “I did not have sexual relations with that woman, Miss Lewinsky“. Và khi bị chất vấn, thế thì vì sao chiếc váy dài mầu xanh của nàng có dấu vết tinh trùng của ông, nếu ông trả lời: “Cái đó chờ kết luận của Thượng Viện, khi đó tôi sẽ chấp hành”.

[iii] Theo nghĩa đó thì ông Hồ Chí Minh biết rõ sự thật về ngày sinh và những người vợ của mình.

Án treo và khả năng “dại gì mà kháng cáo”

Luật sư Trần Hồng Phong

Thế là một vụ án có thể nói là đặc biệt nghiêm trọng (xét về bản chất, tầm vóc, đối tượng phạm tội), có tầm ảnh hưởng và quan tâm của tòan xã hội cuối cùng đã kết thúc với kết quả cực kỳ nhẹ nhàng. Bị cáo được dư luận quan tâm nhất, đứng đầu cơ quan hành chính địa phương, là khởi nguồn của vụ án tiếng súng hoa cải Đoàn Văn Vươn, ông Lê Văn Hiền, nguyên chủ tịch UBND huyện Tiên Lãnh chỉ phải nhận hình phạt nhẹ nhàng nhất (trong số 5 bị cáo): 15 tháng tù treo. Nói tóm gọn là chẳng phải ở tù ngày nào.

 Vấn đề tội danh của ông Hiền, nhiều người đã phân tích, nên tôi chỉ muốn nói “thêm” về băn khoăn của mình liên quan đến cái gọi là “án treo” trong pháp luật hình sự Việt Nam. .

 Trước hết, tôi là người phản đối án treo. Cách nay vài năm, tôi đã có lần đề nghị (được đăng trên báo Pháp luật TP.HCM) cần bỏ hẳn “án treo”. Vì theo tôi, án treo thực chất đã tạo ra sự bất công chứ không hề có ý nghĩa “nhân đạo” như lý thuyết của nó.

 Trong Bộ luật hình sự qui định thế này : “Khi xử phạt tù không quá ba năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo”.

 Chính qui định về áp dụng án treo quá rộng và mơ hồ như vậy, đã vô tình tạo ra “điểm tựa vững chắc” để Tòa án tiêu cực ( hối lộ, chạy án) hoặc “bao che” cho đối tượng cán bộ, đảng viên khi họ phạm tội. Gây phản ứng rất nhiều trong xã hội.

 Tới nay không có văn bản nào định nghĩa hay giải thích án treo là gì, kể cả trong Bộ luật hình sự. Mọi người thường chỉ hiểu nôm na án treo là “bị tù nhưng… không ở tù”. Điều này là không thể chấp nhận được về mặt lý luận pháp lý hình sự.

 Mặt khác, án treo không phải là “hình phạt” – vốn được qui định trong Bộ luật hình sự, nhưng lại đem áp dụng cho kẻ phạm tội – tức là người đáng phải chịu hình phạt tù, là không hợp lý.

 Theo qui định, căn cứ để tòa áp dụng cho hưởng án treo đối với người phạm tội là là “nhân thân” và “tình tiết giảm nhẹ”. Vậy thử hỏi “nhân thân” là sao? Chẳng lẽ một người từng là cán bộ, đảng viên thì hiển nhiên được xem là có nhân thân tốt? Vậy thì qui định “mọi người điều bình đẳng trước pháp luật” phải được hiểu như thế nào?

 Hơn nữa, trong bất kỳ vụ án hình sự nào, các yếu tố “nhân thân” và “tình tiết giảm nhẹ” trên thực tế đã được cơ quan công tố và cả tòa án xem xét khi quyết định truy tố và tuyên hình phạt rồi. Sau đó, lại cho người phạm tội dược hưởng án treo, tức các yếu tố này được xem xét tới hai lần. Điều này có hợp lý không?

 Chưa kể, án treo còn dẫn đến tình trạng người bị kết những tội nhẹ có thể lại bị xử nặng hơn người tội nặng. Chẳng hạn một người bị phạt 6 tháng tù, phải ở tù thật, trong khi một người khác bị tuyên tới 3 năm tù, nhưng lại được ở ngoài nhờ án treo. Trong khi ai cũng biết rõ “một ngày trong ngục bằng ngàn thu ở ngoài”. Sự tự do về thân thể là vô giá.

 Một điểm nữa, là trong khi luật qui định hình phạt nhẹ nhất là “cải tạo không giam giữ” chỉ áp dụng với người phạm tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng. Thì án treo được áp dụng đối với tất cả các loại tội, kể cả tội nghiêm trọng, tham nhũng … là không hợp lý. Thực tế cho thấy tòa rất “khoái” tuyên án treo đối với bọn quan tham !

 Theo tôi, trong bối cảnh hiện nay chí ít cũng cần qui định rõ là án treo không được áp dụng cho những kẻ phạm tội từng là đảng viên, cán bộ cấp trung cao – vì những người này mặc dù đã được rèn luyện về phẩm chất đạo đức, chính trị, có nghĩa vụ gương mẫu, đi đầu – mà vẫn cố tình phạm tội thì còn làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của đảng, của Nhà nước, cần phải nghiêm trị.

 Trong thâm tâm, tôi hy vọng và tin rằng tòa án cấp phúc thẩm sẽ xem xét và không cho các bị cáo trong vụ án này được hưởng án treo như sự ưu ái của tòa án Hải Phòng. Nhưng điều mà tôi “lo” nhất là có lẽ sẽ chẳng có bị cáo nào kháng cáo, vì án đã quá nhẹ rồi thì dại gì mà kháng cáo?

Tác giả gửi Quê Choa

(Bài viết thể hiện quan điểm riêng cuả tác giả)

 

 

 

 

Bi và hài. Sẽ còn dài dài!?…

  AFR Dân Nguyễn

Chỉ sau hai ngày phiên tòa kết tội họ Đoàn, thì giờ, thiên hạ lại đang được chứng kiến một phiên tòa nữa.

Nếu như kết quả phiên tòa xử anh Vươn là một sự bất công quá lớn, là một bi kịch thực sự, thì phiên tòa xử “các quan tép riu” HP (có ai đó đã gọi như thế), lại là một hài kịch, mà người xem chỉ có thể cười gằn, cười ra nước mắt!

Biết rằng các phiên tòa đó chẳng liên quan trực tiếp đến cuộc sống của mình, nhưng những người có lương tri và lòng tự trọng, không thể “điếc” cho được. 

Những gì đã diễn ra trong hai phiên tòa trên, và kết quả của nó, là một sự sỉ nhục công lý, là sự thách thức dư luận. “Trọng tài” đã quá thiên vị, thiên vị lộ liễu, trắng trợn. Anh Vươn bị đốn ngã trong “vòng cấm địa”. Thay vì phải cho anh Vươn được hưởng một quả penalty, thì trọng tài lại rút thẻ đỏ, truất quyền thi đấu của anh Vươn, với lời kết tội anh Vươn “đá rắn”. Cục diện trận đấu vì thế sẽ thay đổi từ cái phút anh Vươn “rời sân cỏ”. “Trận đấu” mà gia đình anh đã mong mỏi đêm ngày, đã khép lại; Và mặc dù thua đậm một cách oan ức, anh Vươn vẫn không quên dành cho “Ban Trọng Tài” lời cám ơn sâu sắc!!!

Mùa giải còn dài. “Nhiều đội” “ sẽ ra sân” trong những ngày tới. Nhưng với những trọng tài vừa non về nghiệp vụ(?), vừa có những hành động bất minh trong lúc cầm còi, người ta có lý do để mà lo lắng “lối chơi rắn” sẽ nảy nở như nấm mùa xuân, và “lối đá rừng” sẽ tha hồ tung tác; và hậu quả là những “ngôi sao” sẽ tiếp tục bị đốn giò, sẽ lăn lộn trên “sân cỏ” trong cả mùa giải và những mùa tiếp theo!…

Kẻ khốn nạn lên mặt đạo đức, tỏ ra “hối hận” trước việc để cho cấp dưới của y “phải hưởng” án treo, trong khi y không hề tỏ ra mảy may hối hận vì hành động “thiếu trách nhiệm” của hắn đã đẩy cả một đại gia đình nông dân lương thiện trong trắng vào vòng lao lý, khuynh gia bại sản. Bọn quan tòa bù nhìn, ngồi đực mặt như phỗng, những cái mặt sáp vô hồn thực thi pháp luật rừng!

Liệu người ta có được phép hy vọng vào “cú lội ngược dòng” ngoạn mục của anh Vươn? Với thực lực của mình, anh hoàn toàn có thể làm được điều đó, miễn trọng tài không “xử ép”. Bọn được trọng tài thiên vị sẽ có màn ăn mừng “chiến thắng” vào ngày mai. Chúng đương nhiên bằng lòng và hả hê với kết quả “trận đấu”; Nhưng anh Vươn thì không. Anh sẽ có “khiếu nại” lên “FIFA”. Nếu “FIFA” đã ngầm “chỉ đạo” cho trọng tài “xử ép” anh Vươn, và biết thể nào anh Vươn cũng kháng nghị, lúc đó FIFA sẽ “xem xét lại”, kiểu như “đèn giời soi xét”, cho anh Vươn được Trắng Án. Lúc đó Triều đình sẽ ghi điểm, “lấy lại lòng tin” trước “khán giả”. Cho dù FIFA Triều đình có diễn trò, diễn hài kịch đến thế nào, thì “khán giả” cũng không để tâm cho lắm. Cái mà có thể giải tỏa cho họ bây giờ là anh Vươn phải được trắng án trong phiên tòa phúc thẩm. Để anh Vươn có thể ra khỏi vòng lao lý trở vể thực hiện kế hoạch lăm năm lần thứ…gây dựng lại cơ đồ từ đống đổ nát, thay vì phải làm cái việc vô nghĩa rất không đáng có là ngồi bóc lămcuốn lịch trong nhà đá…

Lời cuối cho mọi lời nói, chẳng có lý do gì để anh Vươn phải bị cách ly khỏi đời sống xã hội, dù chỉ một ngày, cả trên phương diện luật pháp cũng như đạo lý. Anh Vươn không hề nguy hại cho cộng đồng, cho xã hội. Ngược lại, anh là người có công, là tấm gương sáng về mọi mặt của đời sống, đáng để cho hết thảy chúng ta noi gương. Thiết tưởng một năm “tạm giam” để “điều tra” đã là quá đủ với con người lương thiện này, là cú ra đòn đánh vào bộ hạ đối phương của bọn người đang nắm quyền sinh quyền sát HP.

Để anh Vươn về…dù không còn một con bống sót lại trong đầm, anh vẫn cười ngạo nghễ. Đừng cướp đi của anh quá nhiều, cướp cả thời gian, cũng là cướp đi sức khỏe và trí tuệ của một con người.

Nhân gian hỡi, xin đừng thêm lên những bi kịch. Xin xóa đi thật nhanh những hài kịch chẳng ai muốn cười.

Xin hãy cho bi kịch một cái kết có hậu!

10th April/2013

Tác giả gửi cho Quê Choa

(Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả)