Θοδωρής Γεωργακόπουλος's Blog, page 4

Οι Άνθρωποι Που Είναι Σαν Εμένα Το 2018

Άλλη μια χρονιά, άλλο ένα "Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες", άλλη μια ευκαιρία να μετρηθούμε. Όπως και πέρυσι, έστειλα σε αναγνώστες ένα ερωτηματολόγιο με επιλεγμένες ερωτήσεις από την ετήσια έρευνα που κάνουμε στη διαΝΕΟσις. Καθώς από τα στοιχεία της μεγάλης έρευνας μπορώ να δω πόσοι συμπολίτες μας συμφωνούν μαζί μου σε μερικά βασικά πράγματα, αποφάσισα να μετρήσω και πόσοι από τους αναγνώστες συμφωνούν στα ίδια πράγματα. Λίγο περισσότεροι; Πολύ περισσότεροι; 

Είναι το ίδιο πείραμα που κάναμε και πέρυσι και, για όσους βαριούνται να διαβάσουν το σεντόνι από κάτω, το ένα συμπέρασμα ειναι παρόμοιο (πολύ λίγοι Έλληνες συμφωνούν μαζί μου σε όλα), το άλλο είναι πολύ παρόμοιο (περίπου οι μισοί αναγνώστες μου συμφωνούν μαζί μου σε όλα) και φέτος έχουμε και δυο παράπλευρα συμπεράσματα: Το Facebook είναι πιο αποτελεσματικό στη διάχυση ιδεών και λινξ από ό,τι το Twitter, και τα social media δημιουργούν εξίσου κλειστές κοινωνικές "φούσκες" στις οποίες πάμε και χωνόμαστε. 

Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. 

Επέλεξα, το λοιπόν, μερικές ερωτήσεις από το "Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες". Εφέτος οι ερωτήσεις είναι πάλι επτά, και οι πέντε είναι κοινές με πέρυσι (με μικρή διαφορά στη διατύπωση μιας). Αλλά, όπως πάντα, δεν έχει ακριβώς σημασία. Οι ίδιες οι ερωτήσεις δεν έχουν πολλή σημασία. Θα μπορούσαν να είναι άλλες. Η επιλογή έχει γίνει με μόνο ένα κριτήριο: Στις συγκεκριμένες ερωτήσεις υπάρχει μόνο ένας τρόπος απάντησης με τον οποίο συμφωνώ. Θέλω λοιπόν να δω πόσοι άλλοι συμφωνούν και με τις επτά δικές μου απαντήσεις. 

Όπως έγραφα πέρυσι, "είναι οι ερωτήσεις  στις οποίες, αν κάποιος απαντά διαφορετικά από εμένα, αυτό υποδηλώνει μια πολιτική ή πολιτισμική απόσταση μεταξύ μας. Διάλεξα, λοιπόν, επτά ερωτήσεις στις οποίες οι άνθρωποι που σκέφτονται παρόμοια με εμένα (που "πιστεύουν" "τα ίδια") θα πρέπει να απαντούν με τον ίδιο τρόπο. (...) Αν πιστεύετε ότι τα ομόφυλα ζευγάρια δεν πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υιοθετούν παιδιά, αντιμετωπίζετε τα ανθρώπινα δικαιώματα με τρόπο ριζικά διαφορετικό από εμένα. Αν νομίζετε ότι τα αεροπλάνα μας ψεκάζουν, υπάρχει χάος μεταξύ μας. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι είστε καλύτερος ή χειρότερος. Σημαίνει πως διαφωνούμε. Όπως βλέπουμε καθημερινά στα social media, πολλοί άνθρωποι δεν το αντέχουν αυτό, δεν τους αρέσει, ή πιστεύουν ότι είναι κάτι που αλλάζει (και πολλοί το παλεύουν κάθε μέρα στα σχόλια). Εγώ δεν έχω πρόβλημα. Δεν πρόκειται ποτέ να γράψω σχόλιο κάτω από το Facebook posts σας για να σας διορθώσω. Απλά ήθελα να μετρήσω πόσοι είμαστε αλλιώς".

Να λοιπόν οι φετινές ερωτήσεις, με τις απαντήσεις τις δικές μου με μπλέ, και τα ποσοστά του γενικού πληθυσμού δίπλα. 

1. Με ποια από τις παρακάτω φράσεις συμφωνείτε περισσότερο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα και η χώρα θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ε.Ε. 28%

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σ’ αυτήν 67,2%

2. Συνολικά, από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λέγατε ότι...

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ελλάδα 26,3%

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ε.Ε. 58,2%

3. Για εσάς προσωπικά θα ήταν καλύτερα

Να παραμείνουμε στο ευρώ 66%

Να επιστρέψουμε στη δραχμή 26,3%

4. Κατά τη γνώμη σας είναι σωστό τα παιδιά νόμιμων μεταναστών να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα;

Ναι, σωστό 63,5%

Όχι, λάθος 34%

5. Εσείς προσωπικά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια;

Συμφωνώ και Μάλλον συμφωνώ 18% 

Μάλλον διαφωνώ και Διαφωνώ 79,6% 

6. Θα συμφωνούσατε με την επαναφορά της θανατικής ποινής για ορισμένα εγκλήματα;

Σίγουρα Ναι 36,9% 

Μάλλον Ναι 12,9% 

Μάλλον Όχι 7,7% 

Σίγουρα Όχι 41,5% 

7. Τι θεωρείτε πως είναι τα ορατά σημάδια που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό;

Υδρατμοί 61,3% 

Αέρια ψεκασμού 28,7%

Αυτά που λέτε. Η ανάλυση των στατιστικολόγων που κάνανε τις μετρήσεις τους στο SPSS έδειξε πως αυτοί που απαντούν και στις επτά ερωτήσεις με τον ίδιο τρόπο που απαντώ κι εγώ είναι το 2,2% του γενικού πληθυσμού. Ένα ποσοστό μικρό. Μάλιστα, ένα ποσοστό αρκετά μικρότερο από αυτό που βγάλαμε πέρυσι, σχεδόν το μισό. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία, είπαμε. Το ακριβές νούμερο δεν έχει καμία σημασία, το αν είναι 200.000 ή 400.000 αυτοί που συμφωνούν σε όλα μαζί μου. Η τάξη μεγέθους έχει σημασία. Είναι λίγοι. Είμαστε λίγοι. 

Εσείς, όμως, που είστε εδώ και διαβάζετε αυτές τις κουβέντες δεν είστε ο γενικός πληθυσμός. Λογικά εσείς θα απαντούσατε αρκετά διαφορετικά σε όλα αυτά, σωστά; Σωστά. Έφτιαξα λοιπόν εκείνο το Google Form με τις συγκεκριμένες ερωτήσεις και το έβαλα στο newsletter για το δείτε και στην εβδομάδα που ακολούθησε μέχρι το επόμενο newsletter απάντησαν 595 άτομα. Μπορεί να το απαντήσατε και εσείς. Τα ποσοστά αυτού του δείγματος ήταν τα εξής κόκκινα: 

1. Με ποια από τις παρακάτω φράσεις συμφωνείτε περισσότερο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα και η χώρα θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ε.Ε. 28% (2%)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σ’ αυτήν 67,2% (98%)

2. Συνολικά, από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λέγατε ότι...

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ελλάδα 26,3% (95,8%)

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ε.Ε. 58,2% (4,2%)

3. Για εσάς προσωπικά θα ήταν καλύτερα

Να παραμείνουμε στο ευρώ 66% (98%) 

Να επιστρέψουμε στη δραχμή 26,3% (2%)

4. Κατά τη γνώμη σας είναι σωστό τα παιδιά νόμιμων μεταναστών να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα;

Ναι, σωστό 63,5% (92,6%) 

Όχι, λάθος 34% (7,4%)

5. Εσείς προσωπικά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια;

Συμφωνώ και Μάλλον συμφωνώ 18% (79,1%)

Μάλλον διαφωνώ και Διαφωνώ 79,6% (20,9%)

6. Θα συμφωνούσατε με την επαναφορά της θανατικής ποινής για ορισμένα εγκλήματα;

Σίγουρα Ναι 36,9% (4,7%) 

Μάλλον Ναι 12,9% (8,4%) 

Μάλλον Όχι 7,7% (18,6%)

Σίγουρα Όχι 41,5% (68,2%) 

7. Τι θεωρείτε πως είναι τα ορατά σημάδια που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό;

Υδρατμοί 61,3% (98,8%)

Αέρια ψεκασμού 28,7% (1,2%)

Εντυπωσιακό; Είναι προφανής η διαφορά, έτσι; Άλλος κόσμος. Στο γενικό πληθυσμό αυτοί που συμφωνούν σε όλα μαζί μου είναι το 2,2%, είπαμε. Σ' αυτούς που παίρνουν το newsletter μου, όμως, το ποσοστό που συμφωνούν σε όλα μαζί μου είναι το 52%. Βεβαίως, αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Επιβεβαιώνουμε αυτά που ξέραμε ήδη. Μεταξύ μας τα λέμε. Και, φυσικά, και το υπόλοιπο 48% δεν είναι ότι είναι από εντελώς άλλο πλανήτη. Η συντριπτική πλειοψηφία τους απαντάνε διαφορετικά μόνο σε μία ερώτηση. 

Αλλά φέτος σκέφτηκα να ψάξουμε και κάτι άλλο. Εκτός από το newsletter υπάρχουν και τα social media. Έχω ένα Facebook page και ένα λογαριασμό στο Twitter που παρακολουθούν μερικές χιλιάδες άνθρωποι. Τι είδους άνθρωποι είναι αυτοί; Είναι παρόμοιοι με αυτούς που έχουν γραφτεί και παίρνουν το newsletter; Είναι οι ίδιοι; Οπότε έβαλα και σε αυτά τα κοινά δυο άλλα, ολόιδια αλλά ξεχωριστά Google Forms και περίμενα. Μπορεί κάποιοι από εσάς να είδατε το ερωτηματολόγιο εκεί. Μπορεί κάποιοι να το απαντήσατε κιόλας. 

Το πρώτο συμπέρασμα που βρήκα αξιοσημείωτο είναι η δυναμική του κάθε μέσου. Ας δούμε τα νούμερα:

Το newsletter το λαμβάνουν 3,6 χιλιάδες άνθρωποι και σε μία εβδομάδα μπήκαν και συμπλήρωσαν τη φόρμα οι 595.

Στο Twitter με ακολουθούν 24,8 χιλιάδες άνθρωποι και σε μία ημέρα μπήκαν και συμπλήρωσαν τη φόρμα μόνο 159.

Τη σελίδα του Facebook την παρακολουθούν 12,1 χιλιάδες άνθρωποι, και σε μία ημέρα μπήκαν και συμπλήρωσαν τη φόρμα οι 1099.  

Δεν ξέρω, εγώ το βρήκα ενδιαφέρον. 

Θεωρούσα, δε, ότι αυτά είναι διαφορετικά κοινά. Ότι σε κάθε μέσο βρίσκονται άλλοι άνθρωποι, άλλης ποιότητας, μεγαλύτερη ποικιλομορφία. 

Δεν ισχύει. 

Οι Twitter followers που απαντάνε όπως εγώ σε όλες τις ερωτήσεις είναι το 49% του συνόλου. 

Οι Facebook followers (έτσι τους λέμε;) που απαντάνε όπως εγώ σε όλες τις ερωτήσεις είναι το 43% του συνόλου. 

Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι το πιο χρήσιμο συμπέρασμα από αυτή τη δοκιμή. Όχι το ότι μόνο 200.000 Έλληνες εκεί έξω είναι "Θοδωρόμυαλοι", αλλά το ότι στις οθόνες μου κατά κανόνα μιλάω μόνο με αυτούς, γράφω μόνο σε αυτούς και διαβάζω μόνο αυτούς. Είναι σαν όλη η online δραστηριότητα να συμβαίνει σε μια φούσκα, χωρίς κανένα τρόπο επικοινωνίας με τον απ' έξω κόσμο. Δεν ξέρω. Μπορεί τον υπόλοιπο κόσμο να τον βρίσκουμε στο Instagram, χωρίς να το ξέρουμε. Ή μπορεί εσείς να του μιλάτε στο Σνάψατ, πώς το λένε. 

Για να σας βάλω και τα αναλυτικά νούμερα με εκτυφλωτικά χρωματάκια, ορίστε, παρακάτω βλέπετε τις ερωτήσεις με τα ποσοστά του γενικού πληθυσμού, του newsletter, του Facebook και του Twitter. 

1. Με ποια από τις παρακάτω φράσεις συμφωνείτε περισσότερο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα και η χώρα θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ε.Ε. 28% (2%) (5,2%) (3,2%)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σ’ αυτήν 67,2% (98%) (94,8%) (96,9%)

2. Συνολικά, από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λέγατε ότι...

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ελλάδα 26,3% (95,8%) (90,7%) (96,2%) 

Περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ε.Ε. 58,2% (4,2%) (5,3%) (3,8%) 

3. Για εσάς προσωπικά θα ήταν καλύτερα

Να παραμείνουμε στο ευρώ 66% (98%) (94%) (98,1%) 

Να επιστρέψουμε στη δραχμή 26,3% (2%) (6%) (1,9%)

4. Κατά τη γνώμη σας είναι σωστό τα παιδιά νόμιμων μεταναστών να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα;

Ναι, σωστό 63,5% (92,6%) (88,4%) (88,6%)

Όχι, λάθος 34% (7,4%) (11,6%) (11,4%) 

5. Εσείς προσωπικά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια;

Συμφωνώ και Μάλλον συμφωνώ 18% (79,1%) (74,3%) (73,6%) 

Μάλλον διαφωνώ και Διαφωνώ 79,6% (20,9%) (25,7%) (26,4%)

6. Θα συμφωνούσατε με την επαναφορά της θανατικής ποινής για ορισμένα εγκλήματα;

Σίγουρα Ναι 36,9% (4,7%) (5%) (3,8%) 

Μάλλον Ναι 12,9% (8,4%) (10,2%) (12,6%) 

Μάλλον Όχι 7,7% (18,6%) (23,2%) (19,5%) 

Σίγουρα Όχι 41,5% (68,2%) (61,5%) (64,2%) 

7. Τι θεωρείτε πως είναι τα ορατά σημάδια που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό;

Υδρατμοί 61,3% (98,8%) (97,5%) (97,5%) 

Αέρια ψεκασμού 28,7% (1,2%) (2,5%) (2,5%) 

Αυτά που λέτε. Σας προτρέπω να κατεβάσετε το PDF της φετινής έρευνας και να μελετήσετε τα αποτελέσματα. Αν είστε μερακλής και γνώστης, να κατεβάσετε και τα raw data και να κάνετε και τις δικές σας αναλύσεις. Είναι χρήσιμα γιατί δείχνουν μια αρκετά καλή εικόνα του ποιοι είμαστε και τι μυαλά κουβαλάμε. Κανένα από τα νούμερα που θα βρείτε στην έρευνα ή από αυτά που βλέπετε παραπάνω δεν είναι απόλυτα ακριβή, κανένα από μόνο του δε λέει "την αλήθεια" (αλλά τι είναι "η αλήθεια";) αλλά όλα μαζί δείχνουν αρκετά γλαφυρά προς τα πού πάει η συνισταμένη. Κι εμείς, εγώ κι εσείς, παρεκκλίνουμε της συνισταμένης αισθητά. Ξαναλέω: Αυτό δεν είναι καλό ή κακό. Δεν είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει να νιώθουμε ξεχωριστοί ή αυτάρεσκοι. Ούτε και υπάρχει κάποιο πρακτικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από όλα αυτά, τα νούμερα και τα στοιχεία δεν αποτελούν επιχειρήματα για κάποιας μορφής δράση ή αντίδραση. Αποτελούν σκέτη γνώση, ή ούτε καν γνώση, context. 

Κι αν είστε σαν εμένα, που είστε, αυτό τις περισσότερες φορές αρκεί. 

Τα 5 Καλύτερα Βιβλία Που Διάβασα Το 2017

Όπως και πέρυσι, θα ξεδιαλέξω εδώ πέντε από τα βιβλία που διάβασα τη χρονιά που τελειώνει. Αυτά δεν είναι "τα καλύτερα" που διάβασα, όχι ακριβώς. Γιατί τι θα πει "τα καλύτερα"; Από ποια άποψη; Είναι θολός ο ορισμός. Κοιτάζοντας τη λίστα, όμως, είναι προφανές ότι κάποια από τα βιβλία που διάβασα μου έμειναν περισσότερο, μου έδωσαν περισσότερα, τα θυμάμαι ή τα μνημονεύω συχνότερα. Αυτά έχω εδώ μέσα. Ως εκ τούτου είναι λίγο αχταρμάς η λίστα, η οποία περιλαμβάνει από κινέζικη επιστημονική φαντασία μέχρι non-fiction πολιτικο-ιστορική ανάλυση.  

Για φέτος είχαμε, λοιπόν. 

5. Cixin Liu - The Three Body Problem

Η επιστημονική φαντασία δεν είναι για όλους, κι αυτό εδώ το βιβλίο είναι καθαρή επιστημονική φαντασία, και μάλιστα κινέζικη (!) αλλά τα θέματα τα οποία πραγματεύεται είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα και για ένα λίγο ευρύτερο κοινό, κατά τη γνώμη μου. Το σημαντικότερο στοιχείο του βιβλίου, το οποίο κατά τα άλλα διηγείται ένα μυστικό σχέδιο επικοινωνίας με εξωγήινους πολιτισμούς που ξεκινά κατά την περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα, είναι το ότι σε βάζει να σκεφτείς θέματα αστρονομίας και θεωρητικής φυσικής με τρόπο εντελώς πρωτότυπο, φυσικό και ενταγμένο στην (υποτυπώδη, έστω) πλοκή του βιβλίου. Οι χαρακτήρες είναι απλοϊκοί, η ιστορία δεν είναι τίποτε το τρομερό ή ανεπανάληπτο (αυτή που διαδραματίζεται στον δικό μας κόσμο, τουλάχιστο, γιατί υπάρχει κι άλλη, που είναι πιο ενδιαφέρουσα), αλλά το μήνυμα, οι πολύ ωραίες ιδέες και οι χρήσιμες πληροφορίες περνούν με φυσικό και δομικά άρτιο τρόπο μέσα από την ιστορία, και στο τέλος έχεις την εντύπωση ότι διάβασες κάτι πολύ σημαντικότερο από ένα απλό βιβλίο με εξωγήινους. 

Είναι το πρώτο μέρος τριλογίας, δεν έχω διαβάσει ακόμα το δεύτερο και το τρίτο μέρος. Να σας πω την αλήθεια, μου κάνει εντύπωση το ότι έχει συνέχεια αυτή η ιστορία. Τελειώνει πολύ ικανοποιητικά. 

4. Seth Stephens-Davidowitz - Everybody Lies

Εδώ έχουμε ένα εκλαϊκευμένο non-fiction βιβλίο για τα big data. Βεβαίως, τα big data δεν είναι ένα θέμα πάρα πολύ συναρπαστικό κατά τη γνώμη μου, ούτε και ιδιαίτερα καινούριο. Η προσέγγιση του συγγραφέα, δε, είναι υπέρ το δέον ενθουσιώδης, σε βαθμό που να θυμίζει κάπως αυτούς τους πολύ αλλοπαρμένους μελλοντολόγους που πίστευαν ότι το ίντερνετ θα φέρει παγκόσμια ειρήνη και απεριόριστη ευημερία για όλους. Το σημαντικό και το χρήσιμο, όμως, δεν είναι στα συμπεράσματα του συγγραφέα (ο οποίος ήταν data scientist στη Google) για την αξία των big data, αλλά στα αποτελέσματα των αναλύσεων που έκανε ο ίδιος και άλλοι σε μεγάλα datasets της Google, του Facebook, του Pornhub και άλλων πηγών. Αυτό είναι το ζουμί της ιστορίας. Για πρώτη φορά η ανθρωπότητα έχει πρόσβαση σε αφιλτράριστα, αχανή και ακριβή δεδομένα για τα πράγματα που σκέφτονται, τα πράγματα που πιστεύουν και τα πράγματα που κάνουν στ' αλήθεια τα μέλη της. Ποτέ άλλοτε δεν μπορούσαμε να μετρήσουμε με τόση ακρίβεια πόσοι είναι πραγματικά οι ρατσιστές, ποιες είναι οι μεγαλύτερες ανησυχίες των γυναικών για τους συντρόφους τους, πόσοι άνδρες αναζητούν ομοφυλοφιλικό υλικό στο ίντερνετ και άλλα δεδομένα που οι (κοινωνικές, κυρίως) επιστήμες μέχρι τώρα μόνο να εκτιμήσουν μπορούσαν. Για όποιον ενδιαφέρεται για αυτά τα πράγματα αυτό το βιβλίο είναι μια καλή αφετηρία. Το έχω χρησιμοποιήσει και σε άρθρο μου στο παρελθόν, αν θυμάστε. 

3. Χάνια Γιαναγκιχάρα - Λίγη Ζωή

Αυτό είναι μάλλον το μεγαλύτερο (σε έκταση) βιβλίο που έχουμε διαβάσει ποτέ στο Bookworm, και ενδέχεται να είναι και το πιο μαύρο. Μαύρο, μαύρη μαυρίλα πλάκωσε, μαύρη σαν καλιακούδα, μια θλίψη, μια δυστυχία, μια αλληλουχία απίστευτα οδυνηρών πραγμάτων που συμβαίνουν σε μια παρέα νέων, επιτυχημένων και πλούσιων στη Νέα Υόρκη. Αλλά είναι τόσο καλογραμμένο, και με τόσο ωραία δομή, διάρθρωση, κλιμάκωση και ανάπτυξη, που δεν μπορείς να το αφήσεις κάτω εύκολα, παρ' όλο που όσο περνάνε οι σελίδες όλο και περισσότερο δένεσαι με τους χαρακτήρες, και άρα όλο και περισσότερο σε επηρεάζουν αυτά που τους συμβαίνουν. Είναι δύσκολο, σκληρό και υπέροχο. Το συστήνω ανεπιφύλακτα. 

Κυκλοφορεί στα ελληνικά από το Μεταίχμιο, αν προτιμάτε να το διαβάσετε στα εγγλέζικα, μπορείτε να το βρείτε εδώ. 

2. Archie Brown - The Myth of the Strong Leader

Άλλο ένα non-fiction, αυτό πολύ πιο "σοβαρό" και σφιχτό και βαρύ. Ο Άρτσι Μπράουν είναι καθηγητής στην Οξφόρδη κι εδώ ξεδιαλέγει από την πολιτική ιστορία του τελευταίου αιώνα μερικούς χαρακτηριστικούς ηγέτες και αποδομεί το μύθο του "ισχυρού ηγέτη", αυτού που παίρνει τη χώρα του από το χεράκι και την οδηγεί από μόνος του στο μέλλον. Αναλύοντας τις πολυάριθμες περιπτώσεις, τεκμηριώνει το συμπέρασμα ότι οι πιο σημαντικοί και οι πιο επιδραστικοί ηγέτες της σύγχρονης ιστορίας δεν ήταν οι ισχυροί, αυτοί που συγκέντρωναν μεγάλη δύναμη και έπαιρναν προσωπικά όλες τις σημαντικές αποφάσεις, αλλά άλλοι, πιο "αδύναμοι", πιο άχρωμοι, ίσως και λιγότερο δημοφιλείς, που όμως είχαν περισσότερο συνεργατικό πνεύμα, επεδίωκαν συμβιβασμούς και συναινέσεις και λειτουργούσαν περισσότερο ως καταλύτες για την υλοποίηση ιδεών άλλων, παρά για την επιβολή της προσωπικής τους ατζέντας. Είναι πολύ ωραίο, αν σας ενδιαφέρει είτε η πολιτική, είτε η ιστορία, είτε και τα δύο, αξίζει να το διαβάσετε. 

Είχα γράψει άρθρο και γι' αυτό. 

1. George Saunders - Lincoln in the bardo

Εδώ είμαστε. Η καλύτερη λογοτεχνική εμπειρία που είχα φέτος ήταν το να ακούω το audiobook του πρώτου μυθιστορήματος του Τζορτζ Σόντερς περπατώντας ή οδηγώντας στην Αθήνα, με 166 διαφορετικές φωνές (μεταξύ των οποίων μερικοί εξαιρετικοί και διάσημοι ηθοποιοί, ο Ντέιβιντ Σεντάρις και ο ίδιος ο συγγραφέας) να παίζουν κάτι σαν ραδιοφωνικό θέατρο μεταφέροντας μια συγκινητική, εξαιρετικά καλογραμμένη και εξαιρετικά ασυνήθιστα διαρθρωμένη ιστορία για έναν Πρόεδρο των ΗΠΑ, την απώλεια του γιού του, την αξία της ζωής, της κρίσης, τη φύση της ανθρώπινης ψυχής και άλλα ωραία σε μια ιστορία, βασικά, με φαντάσματα. 

Το βιβλίο κέρδισε το Man Booker το 2017. Έχει κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τον Ίκαρο, το διαβάσαμε κι αυτό στο Bookworm. 

Στα αγγλικά μπορείτε να το βρείτε τυπωμένο εδώ, αλλά είπαμε, εγώ προτείνω το audiobook. 

--

τέλος, μιας και τελείωσε η λίστα, 

Ξεδιάντροπη διαφήμιση: Τα δικά μας βιβλία

Με την άδειά σας θα σας επισημάνω τώρα πως το 2017 από το δικό μου μικρόκοσμο βγήκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα εξής βιβλία, τα οποία σας προτείνω ανεπιφύλακτα και καθόλου αντικειμενικά

Lost and Found 

Μια μικρή αστυνομική ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα, στα αγγλικά. Διαβάστε εδώ το πώς και γιατί την έγραψα πρόπερσι, και γιατί μπορείτε να τη διαβάσετε μόλις τώρα. Κοστίζει $3. 

Στέλλα Κάσδαγλη: Πριγκίπισσα Αθηνά - Πατάκης 

Οι περιπέτειες μιας πριγκίπισσας διαφορετικής από τις άλλες, που θέλει ας πούμε να βρει μια δουλειά να κάνει και βαριέται να περιμένει τον πρίγκιπα. Έχουν κυκλοφορήσει τα δύο πρώτα βιβλία της σειράς (το πρώτο, το δεύτερο) και ακολουθούν άλλα τρία. 

Τζόναθαν Τέπερμαν: Λύσεις Υπάρχουν - διαΝΕΟσις 

Πώς έλυσε η Σιγκαπούρη το πρόβλημα της διαφθοράς; Τι έκανε η Βραζιλία για να μειώσει δραστικά τη φτώχεια; Και πώς κατάφερε η Ν. Κορέα από την επιτήρηση του ΔΝΤ να φτάσει να γίνει μια από τις πιο δυναμικές οικονομίες του κόσμου; 10 λύσεις σε 10 μεγάλα προβλήματα, από έναν αμερικανό δημοσιογράφο. 

Σωτηρόπουλος/Χριστόπουλος: Πολυνομία και Κακονομία στην Ελλάδα - διαΝΕΟσις

Γιατί έχουμε τόσο πολλούς νόμους στην Ελλάδα; Και γιατί είναι τόσο κακογραμμένοι, ασαφείς ή αντικρουόμενοι; Οι ερευνητές κατέγραψαν όλους τους νόμους που πέρασαν στη χώρα από το 2001 ως το 2016 και εξηγούν το μέγεθος και τις αιτίες του προβλήματος, ενώ προτείνουν και πολυάριθμες, συγκεκριμένες λύσεις. 

Έρευνες 2016 - διαΝΕΟσις 

Σε αυτό το τεύχος έχουμε συγκεντρώσει τις συνόψεις όλων των ερευνών που κάναμε το 2016. Χρήσιμο για να πάρετε μια γεύση για το τι κάνουμε σ' αυτή τη δουλειά. Το τεύχος του 2017 ετοιμάζεται τώρα. 

Καινούριο e-Book: "Lost and Found"

Λοιπόν, ξεκινώ από το τέλος λέγοντάς σας το εξής: το τελευταίο μου βιβλίο, μια μικρή αστυνομική νουβέλα γραμμένη στην αγγλική γλώσσα, κυκλοφορεί σε e-Book στο Amazon. Η ιστορία αφορά μία ιδιωτική ντετέκτιβ που αναλαμβάνει μια φαινομενικά απλή υπόθεση: ένας ηλικιωμένος άνδρας της ζητά να εντοπίσει την χαμένη κόρη του, και να της παραδόσει ένα μικρό μαύρο κουτί. Η υπόθεση, όμως, δεν είναι και τόσο απλή τελικά. Η αναζήτηση θα αποκαλύψει αναπάντεχα μυστικά από το παρελθόν και της ίδιας της ντετέκτιβ. Η νουβέλα λέγεται "Lost and Found". Κοστίζει $3 στο αμερικάνικο Amazon (είναι διαθέσιμο και στο εγγλέζικο, αν προτιμάτε. Να, εδώ από κάτω ένα μικρό δείγμα από την αρχή. Ελπίζω να σας αρέσει. 

Τώρα όμως θέλω να σας γράψω μερικά περισσότερα λόγια για το πώς γράφτηκε. Γιατί είναι μία ιστορία ασυνήθιστη και κατά τη γνώμη μου ενδιαφέρουσα. 

Το δραματικό έτος 2016, λοιπόν, το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας και η διαφημιστική J. Walter Thomson, στα πλαίσια προωθητικής τους ενέργειας, μου ζήτησαν να γράψω ένα κανονικό βιβλίο, και μάλιστα στα εγγλέζικα. Έγραψα, λοιπόν, μια αστυνομική ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα (εν μέρει στο αεροδρόμιό της), σε μέγεθος νουβέλας, με τίτλο "Lost and Found". Εσείς δεν το μάθατε, επειδή το μόνο μέρος όπου κυκλοφόρησε το βιβλίο ήταν μια διεθνής έκθεση στην οποία συμμετείχαν μόνο αεροδρόμια και αεροπορικές εταιρείες, στην Κίνα πέρυσι. Το περίπτερο του ελληνικού Αεροδρομίου στην έκθεση είχε τη μορφή βιβλιοπωλείου, το βιβλίο μου μοιράστηκε στους σύνεδρους/επισκέπτες, και ήμουν και εγώ εκεί, υπογράφοντας αντίτυπα και ποζάροντας για φωτογραφίες με Κινέζους που νόμιζαν ότι είμαι διάσημος. Ήταν ωραία. Φέτος, στο πλαίσιο των νέων δραστηριοτήτων του τμήματος μάρκετινγκ του Αεροδρομίου, η JWT έκανε την ιστορία του βιβλίου ταινία μικρού μήκους. Κανονική ταινία, με ηθοποιούς, εξωτερικά γυρίσματα και απ' όλα. Πρωταγωνιστεί, μάλιστα, ο Γιάννης Βογιατζής στο ρόλο του ηλικιωμένου πελάτη. Να το τρέιλερ: 

Όμως κανένας από εσάς δεν είχε ποτέ την ευκαιρία ή τη δυνατότητα να βρει και να διαβάσει το κείμενο, με την εξαίρεση ελάχιστων bookworms που βρέθηκαν σε συγκεκριμένες συναντήσεις από αυτές που κάνουμε και στάθηκαν τυχεροί στην κλήρωση. 

Μέχρι τώρα. 

Με την άδεια των ανθρώπων από το αεροδρόμιο και τη JWT, ανέβασα το e-book στο Amazon για να το διαβάσει όποιος θέλει (και για να δοκιμάσω και το KDP, που ήθελα εδώ και καιρό). Το βιβλιαράκι είναι μικρό, περίπου 70 σελίδες, διαβάζεται γρήγορα, και ελπίζω να το βρείτε ενδιαφέρον. 

Οφείλω θερμές ευχαριστίες κυρίως στην Ιωάννα Παπαδοπούλου και την ομάδα της από το Αεροδρόμιο, για τη δημιουργική σκέψη, την όρεξη και την διάθεση να δοκιμάσουν πρωτότυπες ιδέες, στην Ζέφη Δεμέναγα, την Ιωάννα Χαμοπούλου, και το υπόλοιπο δημιουργικό τιμ της JWT για την έμπνευση και την υποδειγματική υλοποίηση του project -ιδιαίτερα δε το Γιάννη Τσαγκανέλλια και το Δημήτρη Δρακάτο, που είχαν την αρχική ιδέα-, και επίσης στη Τζένη Βαλιάνου και το Λεωνίδα Ραφτόπουλο από το Αεροδρόμιο που, μαζί με την Ιωάννα, ήταν μια εξαιρετική ομάδα (και πολύ καλή παρέα) στην Κίνα. 

To iPhone X, Το Sony Ericsson T68i Και Τι Θα Γίνει Μετά

Πριν από λίγες ημέρες η Vodafone μου έστειλε το ολοκαίνουριο γυαλιστερό και φανταχτερό iPhone X για να το δοκιμάσω αλλά πριν πάμε σ' αυτό το θέμα θέλω να σας δείξω κάτι άλλο. Αυτό είναι το Sony Ericsson T68i.

Είναι το κινητό που είχα πριν από 13 χρόνια. Πολύ μου άρεσε. Δεν είναι πολύ ωραίο; Κοιτάχτε το. Έγχρωμη οθόνη 1,3 ιντσών με 256 χρώματα, αυτό το μπλε κουμπάκι για να περιφέρεσαι στο μενού, 1 MB μνήμη, ελαφρύ, φοβερή μπαταρία. Κάμερα δεν είχε, αλλά μπορούσε να συνδεθεί με τον υπολογιστή με bluetooth. Allegedly. Δεν το δοκίμασα ποτέ αυτό. Αλλά μας άρεσαν αυτά τα κινητά τότε. Έπαιρνες τηλέφωνα από παντού. Έγραφες τα μηνυματάκια σου πατώντας τα κουμπιά με τα 9 νούμερα. Πλήρωνες για κάθε μήνυμα. Κάποιοι είχαν αφιερώσει χρόνο για να μάθουν να πληκτρολογούν πάρα πολύ γρήγορα με τους δυο αντίχειρες. Μια χαμένη τέχνη. Σαν τους πεταλωτές.

Συγκρινόμενο με εκείνο το μηχάνημα, το iPhone X είναι σαν μαγεία. Σα να έχει πέσει από το διάστημα. Σαν ακατανόητη τεχνολογία που την κλέψαμε από τους εξωγήινους. Το κοιτάς και είναι σαν να έχεις ταξιδέψει εκατό χρόνια στο μέλλον, όχι 13. Βλέπετε, είναι αυτό που έχουμε ξαναπεί. Κάπου εκεί πέρα γύρω στο 2007 έγινε ένα τεχνολογικό άλμα. Κάποιες εξελίξεις (σε μπαταρίες, οθόνες, επεξεργαστές, ψηφιακή φωτογραφία) συνέπεσαν και ξέφυγε το πράγμα, και ξαφνικά μέσα σε λίγα χρόνια είχαμε φορητά κομπιούτερ μόνιμα συνδεδεμένα στο ίντερνετ με μεγάλη οθόνη και κάμερες και απ' όλα μέσα στην τσέπη. Και μετά;

Αυτό είναι το θέμα που μου αρέσει να κουβεντιάζω αυτό τον καιρό. Από τα τεχνολογικά θέματα μόνο αυτό με ενδιαφέρει πια. Το "τι θα γίνει μετά".

Όλα τα smartphones που κυκλοφορούν σήμερα στον κόσμο μας είναι πάρα πολύ ωραία. Είναι σχεδόν ίδια. Το iPhone X δίπλα στο iPhone 7 Plus, κοιτάχτε. Είναι πρακτικά το ίδιο πράγμα.

Έχουν μικροδιαφορές, μικρές λεπτομέρειες, αλλά βασικά κάνουν τα ίδια, πολύ σημαντικά πράγματα, σχεδόν το ίδιο καλά. Εμένα αυτό είναι το χόμπι μου, μια εξωσχολική μου δραστηριότητα, μου αρέσει να τα δοκιμάζω αυτά τα πράγματα και τα τελευταία έξι-εφτά χρόνια μου έχουν στείλει περίπου 70 κινητά και άλλα γκάτζετ για να δοκιμάσω (χωρίς να είναι η δουλειά μου, φανταστείτε) και έχω παρατηρήσει ότι τα τελευταία τρία χρόνια στο θέμα των smartphones υπάρχει μια στασιμότητα στα όρια της τελειότητας. Βγάζουν όλες οι εταιρείες που έχουν απομείνει κορυφαία κινητά κάθε χρόνο, και είναι όλα θαυμάσια. Αναγνώστες με ρωτάνε μερικές φορές τι κινητό να πάρουν -ακόμα και στο δρόμο με έχουν σταματήσει άγνωστοι και με έχουν ρωτήσει αυτό το πράγμα, σοβαρά τώρα- και τους λέω, εντελώς ειλικρινά, πάρτε ό,τι να 'ναι. Να, μπείτε εδώ πέρα και δείτε. Όλα καλά είναι.

Οπότε όταν μου έρχεται ένα καινούριο και πολυσυζητημένο κινητό, όπως αυτό εδώ το iPhone X (προφέρεται "δέκα") από τη Vodafone, και το ανοίγω και το κοιτάζω και παίζω μαζί του και το βγάζω βόλτα, το ερώτημα που προκύπτει είναι πάντα ένα, το ίδιο: Και μετά;

Τι θα γίνει μετά;

Πώς θα μοιάζει το συναρπαστικό μέλλον που, το δίχως άλλο, έρχεται; Ποιο θα είναι το επόμενο άλμα, όμοιο με εκείνο που μας πήγε από εδώ εκεί;

Θα είναι ένα (αλλιώτικο) ρολόι; Γυαλιά; Μηχανήματα σαν το Amazon Echo χωρίς interface καν, που θα τα χειρίζεσαι μιλώντας; Κάτι άλλο; 

Δεν είναι πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση; Δεν είναι πολύ πιο ενδιαφέρον θέμα από το αν είναι καλό το iPhone X και το αν θα κέρδαγε το Samsung Galaxy S8+ ή το Google Pixel 2XL αν παίζαν ξύλο; Νομίζω πως είναι. 

Αλλά, ξέρετε, η συνήθεια δεν κόβεται. Μπορείς να βγάλεις το παιδί απ' τη γκατζεταρρώστια, αλλά δε μπορείς να βγάλεις τη γκατζεταρρώστια απ' το παιδί. Οπότε πριν αρχίσουμε να διερευνούμε το θέμα του μέλλοντος σε επόμενα επεισόδια, ας πούμε 10 πράγματα που αξίζει να ξέρει κανείς για το iPhone X, αν τον ενδιαφέρουν τέλος πάντων αυτά τα πράγματα ακόμα. 

10 πράγματα που αξίζει να ξέρει κανείς για το iPhone X

1. Το απ'έξω

Το iPhone X είναι ένα πολύ όμορφο κινητό, όλο γυαλί μπρος πίσω με γυαλιστερό καμπυλωτό ατσάλι στα πλάγια που μοιάζει πάρα πάρα πολύ με το καινούριο Samsung Galaxy, το S8. Στο χέρι η αίσθηση είναι ίδια, και μάλιστα το Samsung είναι κατά τι πιο εντυπωσιακό επειδή στην άκρη το γυαλί του κάνει αυτή τη χαρακτηριστική καμπύλη. Και τα δύο πάντως γλιστράνε πάρα πολύ και είναι εντελώς σίγουρο ότι θα σας πέσουν και θα σας σπάσουν, δεν το συζητώ καν. Δεν υπάρχει θέμα συζήτησης. (FYI, όχι άσχετο, δείτε αυτό). Αυτά τα αντικείμενα έχουν τον επιφανειοδιώκτη, όπου κι αν τα ακουμπήσεις γλιστράνε ύπουλα και αναπόφευκτα, και αργά ή γρήγορα θα πέσουνε. Οπότε θα πρέπει να τους βάλετε θήκη και οπότε το αν είναι όμορφα και πόσο δεν έχει καμία σημασία, αφού δεν θα τα βλέπετε ποτέ γυμνά. Αυτό ισχύει λίγο-πολύ για όλα τα νέα κινητά νομίζω.

2. Το κόστος

Κοιτάξτε, αυτό πρέπει να το πούμε από την αρχή. Αυτό το μηχάνημα είναι ακριβό. Η έκδοση με τα 64 GB του iPhone X κοστίζει 1200 ευρώ χωρίς σύνδεση. Αυτό εδώ το πράγμα που κρατάω αυτή τη στιγμή στο χέρι μου. 1200 ευρώ. Δεν θυμάμαι ακριβώς πόσο έκανε το στρώμα του κρεβατιού που το ζουλάς και δεν επανέρχεται αμέσως, αλλά τώρα ενδέχεται αυτό το μικροσκοπικό κουτάκι από γυαλί και μέταλλο να είναι το ακριβότερο αντικείμενο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο σπίτι μου

(μισό λεπτό, το ακουμπάω σε ασφαλές σημείο πανικόβλητος) 

Να θυμίσω εδώ ότι την ίδια ώρα το ολοκαίνουριο iPhone 8 Plus 64GB κοστίζει 980 ευρώ. Το πρόσφατο (και πολύ παρόμοιο) Samsung Galaxy S8+ κάνει 800 ευρώ. Βεβαίως, έχουμε ξανακουβεντιάσει ότι το smartphone είναι η πολυτιμότερη συσκευή που κουβαλάμε τη σήμερον ημέρα και, ακόμα σε τέτοια εξωφρενικά επίπεδα τιμής, την απόσβεση οπωσδήποτε την κάνει. Το χρησιμοποιούμε πιο συχνά από το λάπτοπ. Πιο παραγωγικά από την τηλεόραση. Δεν είναι δα και στρώμα που το ζουλάς, αλλά έχει μεγάλη αξία. 

Επιπλέον, αφού είναι τόσο πάρα πολύ καλά τα νέα κινητά, διαπιστώνω ότι τα αλλάζουμε πιο σπάνια. Υπάρχουν προσφορές και τρόποι να πάρει κανείς μια τέτοια συσκευή με πολλές άτοκες δόσεις, ας πούμε, οπότε το χάπι να καταπίνεται πιο εύκολα. 

Και πάμε τώρα στο άλλο πολυσυζητημένο θέμα. 

3. Το σεμεδάκι

Εδώ και τρία χρόνια το design των iPhone ήταν λίγο πολύ ίδιο. Από το iPhone 6 μέχρι το iPhone 8 το ίδιο πράγμα, ελάχιστες λεπτομέρειες άλλαζαν, σχεδόν πανομοιότυπα όλα, κοιτάς ένα και δεν ξέρεις ποιο είναι. Το 6s; Το 7; Ποιο; Αυτό σημαίνει ότι ολόκληρο το πολυθρύλητο τμήμα design της μεγαλύτερης εταιρείας του κόσμου είχε τρία χρόνια να κάτσει να ζωγραφίσει ένα νέο κινητό και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ποιο ήταν το καλύτερο που μπόρεσε να βγάλει αυτός ο αστείρευτος πυρήνας ακριβοπληρωμένου ταλέντου; Αυτό.

Σας ρώτησα να μου προτείνετε πώς να το λέμε αυτό το μαύρο εξόγκωμα και ο νικητής ήταν προφανής: Το σεμεδάκι. Ένα αλλόκοτο μαύρο σεμεδάκι πάνω πάνω στην οθόνη. Είναι πολύ άσχημο. Σ' αυτή τη μαύρη λωρίδα οι σχεδιαστές της Apple έχουν στριμώξει το μικροφωνο, τη μπροστινή κάμερα και τον αισθητήρα για το Face ID, αλλά έχουν επιλέξει δεξιά κι αριστερά να αφήσουν κανονικό χώρο για να κάνει η οθόνη κερατάκια. Είναι ακατανόητη επιλογή, και αδικαιολόγητη. Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο να το αποφύγουν με μια απλή κίνηση: Να κάνουν την οθόνη εκεί στο πάνω πάνω μέρος μαύρη. Να εμφανίζονται η ώρα και η μπαταρία διαρκώς στα πλάγια των ηλεκτρονικών με λευκούς χαρακτήρες, αλλά τίποτε άλλο. Και έτσι να κουκουλώνεται η ασχήμια. Θα ήταν ωραίο. Έχω βάλει ένα wallpaper για να κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά στη home screen, μπορείτε να βρείτε κι άλλα τέτοια εδώ, αν θέλετε.

Τώρα, είναι αλήθεια αυτό που λένε ότι μετά από λίγες ημέρες το σεμεδάκι παύεις να το βλέπεις συνέχεια, σταματάς να το προσέχεις διαρκώς. Αλλά πότε πότε κάτι γίνεται, ανοίγεις ένα app με λευκή οθόνη ας πούμε, ή βλέπεις ένα βίντεο σε πλήρη οθόνη, και το βλέπεις, μπαπ, μπροστά σου. Δε γίνεται να μην το δεις. Πήγα να γράψω επίσης ότι δε γίνεται η εταιρεία με το καλύτερο design στον κόσμο να εμφανίζει προϊόντα με τέτοια ασχήμια, δεν επιτρέπεται, είναι πρωτοφανές αλλά σταμάτησα γιατί δεν είναι σωστό να γράφονται ανακρίβειες στο ίντερνετ, όλοι το ξέρουν αυτό. 

4. Το Face ID

Κι εδώ έχουμε μια λύση σε ένα πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να λυθεί αλλιώς, καλύτερα. Το iPhone X είναι το πρώτο iPhone που δεν έχει το στρογγυλό κουμπί στο κάτω μέρος, οπότε έπρεπε με κάποιον τρόπο να μπορείς να το ξεκλειδώσεις το κινητό, πέρα από το passcode που είναι μπελάς. Τα προηγούμενα χρόνια τα iPhones είχαν βρει μια πολύ καλή λύση σ' αυτό το πρόβλημα με τα δακτυλικά αποτυπώματα στο κουμπί. Είχε γίνει πια συνήθεια να πατάς το κουμπί και να ανοίγει το κινητό πάρα πολύ γρήγορα, πριν το βγάλεις καν από την τσέπη, έτσι, όπως το πιάνεις, από οπουδήποτε. Χωρίς κουμπί τι γίνεται; Κάποια Android έχουν βρει μια ικανοποιητική λύση στο πρόβλημα: Έχουν βάλει τον αισθητήρα και το κουμπί από πίσω, στην πλάτη του κινητού. Η Apple όμως αποφάσισε να φτιάξει ένα ολόκληρο καινούριο σύστημα που σου αναγνωρίζει τη μούρη εκτοξεύοντας διαρκώς αόρατες αχτίνες που χαρτογραφούν κάθε πόρο, κάθε αδέσποτη τρίχα και κάθε ρυτίδα και καταλαβαίνει ποιος το κοιτάζει κι έτσι ανοίγει το κινητό. Υποτίθεται ότι είναι πολύ έξυπνο και δεν κάνει λάθη, αλλά εμένα αρκετά συχνά όταν το κοιτάζω χωρίς γυαλιά δεν μου το ανοίγει, ας πούμε, ενώ όταν το έχεις στο τραπέζι και θες να δεις κάτι πρέπει είτε να το πάρεις και να το φέρεις μπροστά στη μούρη, είτε να σκύψεις από πάνω του με τρόπο καθόλου καθώς πρέπει. Τέλος πάντων, μέσες-άκρες δουλεύει. Δεν θα κολλήσουμε εκεί. Αλλά... υπάρχει πάλι ένα αλλά. Ένα μικρό "γαμώτο". Γιατί θα μπορούσε να γίνεται καλύτερα αυτή η δουλειά. Σκέφτηκα τον τρόπο με την πρώτη, με το που έπιασα το κινητό στο χέρι. Αν, μια ιδέα λέω τώρα, η Apple δεν το καταργούσε τελείως το κουμπί, αλλά το μετέφερε, ξέρω γω, κάπου αλλού απάνω στη συσκευή; Ίσως κάπου που υπάρχει χώρος για ένα σχεδόν στρογγυλό στοιχείο; Ίσως και πρόβλεψη σχεδιαστική για ένα σχεδόν στρογγυλό στοιχείο; 

Δεν θα ήταν καλύτερο να υπάρχει και το Face ID μπροστά και ένα κουμπάκι εκεί πίσω; Στο μηλαράκι; 

5. Το νέο UI

Το ότι δεν υπάρχει κουμπί που να σε πηγαίνει στην αρχική οθόνη σημαίνει ότι διάφορα πράγματα που γίνονταν με ένα συγκεκριμένο τρόπο στο παλιό iPhone, γίνονται κάπως διαφορετικά στο καινούριο. Αυτό δεν είναι θέμα που αξίζει να κουβεντιάζει κανείς, ωστόσο. Όλες οι καινούριες κινήσεις που πρέπει να κάνεις στην οθόνη συνηθίζονται εύκολα, ειδικά αυτό που σέρνεις από κάτω για να πας στην κεντρική οθόνη. Το συνήθισα τόσο που το κάνω και στο παλιό μου iPhone, αντί να πατάω το κουμπί (δεν δουλεύει). Βεβαίως, αν η Apple είχε βάλει κι ένα κουμπί από πίσω όπως είπαμε στο #4 θα είχες άλλον ένα τρόπο να κάνεις τη δουλειά, αλλά τέλος πάντων. Αυτοί ξέρουν καλύτερα πάντα, ε. 

6. Η οθόνη

Υποτίθεται ότι επειδή δεν έχει κουμπί, το iPhone X έχει τη μεγαλύτερη οθόνη από όλα τα iPhone, παρ'όλο που είναι αρκετά μικρότερο από το iPhone (6,7,8) Plus. 5,8 ιντσών, λέει. τεσσεράμισι φορές μεγαλύτερη από του Sony Ericsson T68i. Αυτό όμως δεν ισχύει ακριβώς. Η οθόνη είναι μεν πολύ μακρόστενη, αλλά αν υπολογίσει κανένας το σεμεδάκι απάνω και τον συνήθως άχρηστο χώρο στο κάτω μέρος στα περισσότερα apps, κι αν επίσης λάβει υπ' όψιν ότι ως συσκευή (και ως οθόνη) είναι πιο στενή από το iPhone Plus, συμπεραίνει ότι δεν είναι μεγαλύτερη αυτή η οθόνη. Στην πράξη είναι μικρότερη. Όταν βλέπεις ένα βίντεο, ας πούμε, στις σωστές του διαστάσεις, η εικόνα είναι μικρότερη από ό,τι σε ένα iPhone 7 Plus. Όταν διαβάζεις το Twitter, δε, δείχνει λίγο περισσότερα πράγματα, αλλά με μικρότερα γράμματα. Είναι όμως μια ωραία, φωτεινή οθόνη. Χαίρεσαι να την κοιτάς, αν μπορείς να ξεχάσεις το σεμεδάκι. Είναι σχεδόν όσο καλή όσο των Samsung. 

7. Η κάμερα και η μπαταρία

Να σας πω την αλήθεια, εδώ βρήκα την πιο θεαματική βελτίωση απ' όλα, κι ας μην το διαβάζετε αυτό σε πολλά reviews. Η κάμερα του iPhone X είναι πάρα πολύ καλή, εμφανώς και δραματικά καλύτερη από του iPhone 7 Plus που χρησιμοποιώ. Ή μάλλον, για να το πω πιο σωστά, όλες οι κάμερες του iPhone X είναι πολύ καλύτερες, ακόμα και η μπροστινή που έχετε για να βγάζετε σέλφι. Και κυρίως είναι πολύ καλύτερη η δεύτερη κάμερα, αυτή που τραβάει τα αντικείμενα από πιο κοντά. Η διαφορά που είδα εγώ είναι μεγάλη σε όλες τις συνθήκες φωτισμού. Για παράδειγμα, να αριστερά εικόνα από το 7 Plus και δεξιά από το Χ (ανοίξτε τη για πλήρες μέγεθος): 

κι εδώ το ίδιο: 

Εδώ βλέπουμε και αρκετά σημαντική διαφορά στη θερμοκρασία της εικόνας. Η δεξιά (του X) είναι λίγο πιο σωστή και με λίγο λιγότερο θόρυβο.  

κι εδώ το τεστ του ηλιοβασιλέματος: 

Εκ πρώτης όψεως, μια διαφορά υπάρχει #iphonex

135 Λεπτά Με Τη Μούρη Μου Να Μιλάει

Σε αυτή εδώ τη σελίδα συγκέντρωσα κάποιες από τις ομιλίες που έχω δώσει τα τελευταία επτά χρόνια -όλη τη διάρκεια της κρίσης, δηλαδή- οι οποίες υπάρχουν διαθέσιμες σε ικανοποιητική ποιότητα στο ίντερνετ. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος ή νόημα σ' αυτή τη συλλογική παρουσίαση, πέραν της έμμεσης καταγραφής μιας εξέλιξης των πραγμάτων που με ενδιαφέρουν και του τρόπου με τον οποίο μιλάω γι' αυτά, και βεβαίως μια γλαφυρή απεικόνιση των δραματικών συνεπειών που έχει ο αμείλικτος, πανδαμάτωρ χρόνος. 

Ξεκινάμε από το μακρινό 2010 και μια ομιλία στο TEDxAthens περί δημοσιογραφίας. 

To 2015, στο TEDxAcademyYouth μίλησα για 6 μύθους που πιστεύουμε για τον εαυτό μας.

To 2016, στο UP event στις Ημέρες Καριέρας μίλησα για την παραγωγή περιεχομένου στο ίντερνετ (είναι σα συνέχεια της ομιλίας του 2010) και για τις απαρχές της διαΝΕΟσις.   

Το 2017, στην εκδήλωση που συνδιοργανώσαμε με το KAS, μίλησα για τα fake news. 

Το 2017 αργότερα, στο TEDxKavala μίλησα για μερικά συμπεράσματα από τις έρευνες της διαΝΕΟσις. 

Όχι. Δεν είναι το ίδιο πουκάμισο. 

Μερικές Σκέψεις Για Τα Smartphones, Το Samsung Galaxy S8+ Και Το Μέλλον

Το πρώτο μου smartphone το απέκτησα το 2009. Λεγόταν HTC Magic. Είχε οθόνη αφής 3,2 ιντσών ανάλυσης 320χ480 πίξελ, έξι κουμπάκια και μια μπαλίτσα για να περιφέρεται όποιος θέλει στα μενού χωρίς να πατήσει με το δάχτυλο στην οθόνη. Ήταν το δεύτερο κινητό με Android που κυκλοφόρησε ποτέ. Ήταν κάτι το αδιανόητο. Το έπιανα στα χέρια μου και αισθανόμουν ότι κρατάω μαγεία.

Θυμάμαι την πρώτη φορά που το πήρα στις διακοπές. Καθόμουν στο καφέ του ξενοδοχείου περιμένοντας να ετοιμαστεί το δωμάτιο, το άνοιγα και είχα όλο το ίντερνετ στην παλάμη μου. Τσέκαρα το Gmail, το Twitter (είχα μόλις φτιάξει και λογαριασμό στο Twitter) από εκεί που καθόμουν. Θυμάστε την πρώτη στιγμή που συνειδητοποιήσατε ότι ποτέ ξανά στη ζωή σας δεν θα βαριέστε; Ήταν απίστευτο συναίσθημα.

Πριν από το HTC Magic είχα διάφορα άλλα κινητά, από το Nokia 3210 μέχρι το Sony Ericsson T68i με την έγχρωμη οθόνη και φυσικά το Motorola RAZR V3. Το πρώτο, το Nokia, το απέκτησα το 2000. Το 2009, όταν χρησιμοποίησα το πρώτο μου smartphone, μου φάνηκε σαν αυτά τα 9 χρόνια να έχουν αλλάξει τα πάντα. Αυτές οι συσκευές ξεκίνησαν από κάτι αδιανόητα χρήσιμο μα μονοδιάστατο και υποτυπώδες, και έγιναν κάτι πρωτόγνωρο, ένα πλαστικό παράθυρο στον κόσμο, ένα αντικείμενο βγαλμένο από την επιστημονική φαντασία, κάτι που αν ένας άνθρωπος του 1950 έβλεπε θα νόμιζε ότι πρόκειται για μάγια, ή για απάτη.

Γιατί σας τα λέω όλα αυτά.

Πριν από λίγες ημέρες η Samsung μου έστειλε για να δοκιμάσω το νέο Samsung Galaxy S8+. Είναι ίσως το καλύτερο και το πιο εντυπωσιακό smartphone που υπάρχει σήμερα. Έχει οθόνη 6,2 ιντσών με 28 φορές περισσότερα πίξελ από το HTC Magic, έχει υπερδιπλάσια μπαταρία, 128 φορές περισσότερη μνήμη, είναι μια πανέμορφη πλάκα από γυαλί και λίγο μέταλλο, με πολύ καλύτερη κάμερα, με μπροστινή κάμερα για selfies, με πολύ πιο γρήγορο επεξεργαστή, με 11 γενιές πιο εξελιγμένη έκδοση του Android.

Αλλά αν η διαφορά ανάμεσα στο Samsung Galaxy S8 Plus και του HTC Magic είναι διαφορά ανάμεσα σε ένα Volvo XC90 και ένα Volkswagen Σκαραβαίο του 1968, η διαφορά ανάμεσα στο HTC Magic και το Nokia 3210 είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα Volkswagen Σκαραβαίο και ένα πατίνι. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι τα smartphones, αυτές οι συσκευές τσέπης που συνδέονται στο ίντερνετ και τραβάνε φωτογραφίες και βίντεο, μεταξύ άλλων, έχουν φτάσει εδώ και πολλά χρόνια στα φυσικά όρια του τι είναι και του τι μπορούν να κάνουν. Είναι συσκευές που χωράνε σε τσέπες και έχουν οθόνη από τη μια πλευρά και κάμερες. Αυτό είναι. Απλά κάθε χρόνο βγαίνουν λίγο καλύτερα μοντέλα, με λίγο περισσότερες δυνατότητες από τα περυσινά.

Αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να σας το γράψω τα τελευταία χρόνια, καθώς διαπιστώνω ότι κάθε φορά, κάθε καινούριο και πανάκριβο smartphone που μου στέλνουν είναι τόσο μικρή πρόοδος από το προηγούμενο, που δεν βρίσκω λέξεις να σας το περιγράψω με τρόπο συναρπαστικό για να μη μου φύγετε. Αυτά τα αντικείμενα έχουν γίνει -δε θέλω να πω τετριμμένα- προβλέψιμα, αναμενόμενα. Όταν συνηθίζεις τη μαγεία, δε μοιάζει πια με μαγεία.

Τώρα, ας πούμε οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προσπαθούν να περάσουν ως τεράστια καινοτομία το ότι μερικά καινούρια και πανάκριβα κινητά έχουν οθόνες πέρα ως πέρα στην πρόσοψή τους, χωρίς περιττά κενά. Στο Samsung Galaxy S8+ (και στο μικρότερο, σκέτο S8) είναι όντως πολύ ωραίο αυτό το χαρακτηριστικό. Η οθόνη καλύπτει σχεδόν όλη την πρόσοψη του κινητού, αφήνοντας μόνο πολύ λεπτές μαύρες λωρίδες πάνω και κάτω και ακόμα πιο αδιόρατες στα πλάγια, που φαίνονται και λιγότερο επειδή εκεί καμπυλώνει το γυαλί της, με αυτό τον τρόπο που προσπάθησαν να περάσουν σαν τεράστια καινοτομία πρόπερσι. Το αποτέλεσμα είναι ίσως το πιο όμορφο smartphone που έχω δει και έχω πιάσει. Αλλά αν το συγκρίνεις με το Samsung Galaxy S7 Edge ή με το iPhone 7 Plus που βγήκαν πέρυσι, ή με το Samsung Galaxy Note 5 που βγήκε πρόπερσι, η διαφορά δεν είναι και τόσο τεράστια δα. Αν έχεις ένα από αυτά, οπωσδήποτε δεν δικαιολογεί να δώσεις 930 ευρώ για να πάρεις το καινούριο. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτές οι συσκευές δεν αξίζουν τα λεφτά τους. Είναι απαραίτητα εργαλεία για τον σύγχρονο άνθρωπο. Ο οποίος σύγχρονος άνθρωπος μπορεί, βεβαίως, να βρει ωραιότατες συσκευές απολύτως επαρκείς για να κάνει τη δουλειά του με λιγότερη από τη μισή τιμή, ακόμα και από την ίδια εταιρεία. Αλλά είπαμε, η μαγεία κοστίζει, κι αυτά τα προϊόντα είναι εξαιρετικά πολύτιμα, οπότε και αυτές οι διαφορές στις τιμές και η ποικιλία που προκύπτει από τον ανταγωνισμό δικαιολογούνται. Αυτό που δεν δικαιολογείται κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι το να αλλάζεις smartphone κάθε χρόνο, ή και κάθε δύο χρόνια, ή ίσως και κάθε τρία χρόνια αν δεν έχεις εταιρικό πρόγραμμα, ή ένα από αυτά τα επιδοτούμενα που σου δίνουν καινούριο κάθε χρόνο, ή αν κάνεις το άλλο, που πουλάς κάθε χρόνο το περυσινό, έτσι, επειδή είσαι μερακλής. 

Αλλά τα κινητά είναι πλέον όλα ίδια. Ναι, αν έχετε ακόμα το Samsung Galaxy S4 ή το iPhone 4 και σας κάνει κόνξες και η μπαταρία του δε φτουράει πια (πράγμα που πιθανότατα θα συμβαίνει), μάλλον χρειάζεστε καινούριο. Σε αυτή την περίπτωση, ναι, κοιτάξτε το το S8, και μάλιστα κοιτάξτε και το S8+, που έχει ακόμα πιο μεγάλη οθόνη. Είναι πάρα πολύ ωραία.

Αν πρέπει εδώ να σας πω μερικές παραδοσιακές παρατηρήσεις σαν αυτές που έγραφα στα reviews κινητών όταν με ένοιαζε, ας σας πω μόνο πως η πολύ μακρόστενη οθόνη δεν υποστηρίζεται ακόμα από όλες τις εφαρμογές αλλά είναι ομολογουμένως θεαματική, ότι ο αισθητήρας του δαχτύλου βρίσκεται σε πολύ άβολο σημείο (στο πίσω μέρος, δίπλα στην κάμερα) οπότε μάλλον όπως κι εγώ δεν θα τον χρησιμοποιείτε, ότι η κάμερα είναι καταπληκτική αλλά μονή (για όσους έχουν εθιστεί στο κόλπο που κάνει το iPhone 7 Plus, ας πούμε, αυτό είναι ένα σχόλιο που έχει νόημα) και επίσης ότι παρ' όλο που είναι πανέμορφο, αναγκαστικά θα πρέπει να το βάλετε σε θήκη καθώς είναι σχεδόν ολόκληρο από γυαλί και γλιστράει. Θα σας πέσει σίγουρα.

Το σημαντικότερο που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας, όμως, ακόμα κι αν προέρχεστε από κινητό 4 χρονών που σας μοιάζει μπακατέλα, είναι το ότι αυτό, το πιο καινούριο και πιο θεαματικό κινητό της αγοράς ακόμα και σε εσάς θα σας φανεί πάρα πολύ γνώριμο. Το άλμα από το Motorola RAZR στο HTC Magic, το πέρασμα σε μια εντελώς άλλη κατηγορία συσκευής, πάει, τελείωσε. Δεν φαίνεται να ξαναγίνεται σύντομα. Σας το λέω για να είστε προετοιμασμένοι. 

Όπως αντιλαμβάνεστε, το θέμα των reviews τέτοιων κινητών έχει λήξει. Σας το έχω ξαναγράψει. Είναι όλα φανταστικά, και είναι όλα σχεδόν ίδια. Δεν μπορώ να φανταστώ τι είδους άνθρωπος θα πάρει το Samsung Galaxy S8+ και δεν θα μείνει ευχαριστημένος. Το θέμα που με ενδιαφέρει πιο πολύ πλέον δεν είναι το αν το τάδε Samsung είναι ωραίο, ή αν το νέο iPhone που θα ανακοινωθεί το Σεπτέμβριο και επίσης θα είναι σκέτη οθόνη απ' τη μια πλευρά θα είναι "ωραίο". Ωραίο θα είναι, σας το λέω από τώρα. Επίσης, θα είναι πανάκριβο και δεν θα έχει νόημα να το αγοράσει κανείς αν έχει ήδη iPhone 7 ή Samsung Galaxy S8. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το τι θα γίνει μετά. Ποιο θα είναι το επόμενο στάδιο. Προφανώς δεν θα είναι τα γυαλιά ή τα ρολόγια. Ούτε και οι συσκευές τύπου Alexa. Τι θα είναι; Τι θα αντικαταστήσει τα smartphones με τον τρόπο που αυτά αντικατέστησαν τα παραδοσιακά κινητά; 

Ποιος μπορεί να το φανταστεί; Τι είναι αυτό που θα με κάνει ξανά όταν το πιάνω στο χέρι μου να νιώσω ότι κρατάω μαγεία; 

Αυτό με ενδιαφέρει μόνο, πια. Έχετε καμιά ιδέα; 

Ποιοι Ψήφισαν Το Δ. Καμμένο Αντιπρόεδρο

Εχτές το πρωί προήδρευσε στη Βουλή ως 8ος Αντιπρόεδρος ο Δημήτρης Καμμένος, βουλευτής Β' Πειραιώς των ΑΝΕΛ (3.988 σταυροί τον Ιανουάριο του 2015). Ο Δημήτρης Καμμένος, ο οποίος έχει διατελέσει και Υφυπουργός Υποδομών στη “Δεύτερη” Φορά “Αριστερά” για περίπου δώδεκα ώρες, διέθετε ενεργούς λογαριασμούς στο Twitter και το Facebook στους οποίους πριν από την υπουργοποίησή του έγραφε ανέμελος ότι την 11η Σεπτεμβρίου “2500 Εβραίοι δεν πήγαν για δουλειά” στους δίδυμους πύργους, ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι εγκληματίας (το 2013), ότι η Χρυσή Αυγή έπρεπε να παρέμβει στο “γκέι πάρειντ μπροστά στη Βουλή”  και στους οποίους ανέβασε και μια φωτογραφία της εισόδου του  στρατοπέδου Άουσβιτς με το “Arbeit Macht Frei” να έχει αντικατασταθεί από το “Μένουμε Ευρώπη”. Στις 5 Ιουλίου του μαρτυρικού 2017, αυτός ο άνθρωπος εξελέγη 8ος αντιπρόεδρος της Βουλής.  

Η εκλογή ενός τέτοιου ατόμου στο προεδρείο της Βουλής με 182 ψήφους υπέρ συζητήθηκε αρκετά, οπότε δεν θα μπούμε στην ουσία αυτής της συζήτησης εδώ, αλλά θα επικεντρωθούμε σε κάτι που μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει γνωστό πλήρως: Ποιοί ήταν οι 182 που τον ψήφισαν.

Γιατί από την πρώτη στιγμή της εκλογής του, το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο και πολλά άρθρα γράφτηκαν. Κάποια αναδημοσίευαν το δελτίο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, το οποίο ανάφερε τα ονόματα μερικών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που απουσίαζαν ή ψήφισαν “παρών” (που είναι αντίστοιχο του “όχι” σε τέτοιες ψηφοφορίες). Αναφέρθηκε επίσης ότι όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί πλην του Πάνου Καμμένου και του Βασίλη Λεβέντη απείχαν της ψηφοφορίας. Αλλά πουθενά δεν βρισκόταν η πλήρης λίστα της ονομαστικής ψηφοφορίας. Στα πρακτικά της Βουλής που δημοσιεύτηκαν την επόμενη ημέρα, η ανάγνωση της ονομαστικής ψηφοφορίας δεν υπήρχε. Θεωρητικά θα μπορούσε κάποιος να παρακολουθήσει το βίντεο της ολομέλειας εκείνης της ημέρας, αλλά κι εκεί δεν ακούγονταν πολύ καλά τα “ναι” και τα “παρών”. Έτσι οι πολίτες δεν μπορούσαν να εξακριβώσουν ακριβώς ποιοι βουλευτές τους επέλεξαν το Δημήτρη Καμμένο στο προεδρείο της Βουλής.

Μέχρι τώρα.

Σε αυτό το λινκ μπορείτε να βρείτε την πλήρη λίστα των 300 βουλευτών και το πώς ψήφισαν (αν ψήφισαν) στην ψηφοφορία της 5ης Ιουλίου για την εκλογή 8ου και 9ου αντιπροέδρου της Βουλής. Μπορείτε να εντοπίσετε τους δικούς σας βουλευτές και να δείτε τι έκαναν. Για παράδειγμα, 24 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ήταν όντως απόντες, και 5 που ήταν παρόντες ψήφισαν “παρών” ειδικά στην υποψηφιότητα του Δ. Καμμένου. Αλλά 115 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν υπέρ. Το ίδιο έκαναν και 44 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, 5 βουλευτές του ΚΚΕ, 8 βουλευτές των ΑΝΕΛ, όλοι οι βουλευτές της Ένωσης Κεντρώων και δύο βουλευτές από το Ποτάμι. Συνολικά 6 βουλευτές υπερψήφισαν τον υποψήφιο 9ο αντιπρόεδρο (το Μάριο Γεωργιάδη της Ένωσης Κεντρώων), αλλά αρνήθηκαν να υπερψηφίσουν τον Δ. Καμμένο.

Ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Νίκος Ξυδάκης, ο Νίκος Τόσκας και δεκάδες άλλοι δεν είχαν πρόβλημα με τον κ. Καμμένο στο προεδρείο της Βουλής. Ο Θόδωρος Φορτσάκης, ο Μάκης Βορίδης, η Άννα Καραμανλή και ο Σίμος Κεδίκογλου δεν πίστεψαν ότι υπάρχει κάποιο θέμα εδώ. Αντίθετα, ο Νίκος Φίλης, ο Μάκης Μπαλαούρας και ο Γιώργος Αμυράς ήταν μέσα στην αίθουσα και καταψήφισαν μόνο τον Δ.Καμμένο. Ολόκληρη η Δημοκρατική Συμπαράταξη καταψήφισε ή απείχε. Η Τασία Χριστοδουλοπούλου (που είναι 3η Αντιπρόεδρος), η Όλγα Γεροβασίλη, ο Γιώργος Σταθάκης, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Βαγγέλης Βενιζέλος απείχαν. Μπορεί να είχαν πάει για μπάνιο. Μπορεί να είχαν κάτι άλλο να κάνουν. Ή μπορεί να μην άντεχαν την ιδέα ένας τέτοιος άνθρωπος να προεδρεύει στο ελληνικό κοινοβούλιο, το οποίο δεν έχει περάσει και λίγα τα τελευταία χρόνια.

Εδώ πάντως πρέπει να πούμε ότι, καθώς η συγκεκριμένη ψηφοφορία είναι κάπως ιδιαίτερη, αξίζει να αναφέρουμε δυο λόγια για τη διαδικασία εκλογής αντιπροέδρων της Βουλής.

Σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής οι Αντιπρόεδροι αντικαθιστούν τον ή την Πρόεδρο της Βουλής κάθε φορά που αυτός ή αυτή απουσιάζει. Μέχρι τώρα υπήρχαν επτά αντιπρόεδροι της Βουλής: Τρεις από το πρώτο σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμμα, και από ένας από τα επόμενα τέσσερα κόμματα. Κατά σειρά από τον 1ο ως τον 7ο είναι οι Τάσος Κουράκης (197 ψήφοι υπέρ), Γιώργος Βαρεμένος (205) και Τασία Χριστοδουλοπούλου (183) από ΣΥΡΙΖΑ, ο Νικήτας Κακλαμάνης (267) από τη ΝΔ, ο Δημήτρης Κρεμαστινός (245) από το ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Λαμπρούλης (229) από το ΚΚΕ και ο Σπύρος Λυκούδης (186) από το Ποτάμι. Με την πρόσφατη αλλαγή του κανονισμού της Βουλής προστέθηκαν άλλες δύο θέσεις αντιπροέδρων, για να έχουν αντιπρόσωπο στο προεδρείο και τα άλλα δύο κόμματα που περισσεύουν. Υπάρχουν διάφορα άξια συζήτησης θέματα εδώ, όπως για παράδειγμα το αν η Βουλή χρειάζεται εννέα Αντιπροέδρους (το 3% της σύνθεσής της είναι στο Προεδρείο) και επίσης το ότι υπάρχει και ένα κόμμα που εξακολουθεί να μην εκπροσωπείται εκεί: Το ελάχιστο όριο για να εκλεγεί κανείς Αντιπρόεδρος είναι 75 ψήφοι, ένα νούμερο που κανένας βουλευτής της Χρυσής Αυγής δεν πρόκειται να πιάσει ποτέ.

Για τα υπόλοιπα κόμματα, ωστόσο, υπάρχει μια λίγο-πολύ άγραφη συμφωνία: Όλοι ψηφίζουν για αντιπρόεδρο αυτούς που προτείνει το κάθε κόμμα χωρίς πολλά πολλά. “Εμείς θα ψηφίσουμε αυτόν που προτείνετε εσείς”, λέει μέσες-άκρες η συμφωνία, “κι εσείς θα ψηφίσετε αυτόν που προτείνουμε εμείς”. Γι’ αυτό κατά κανόνα οι αντιπρόεδροι εκλέγονται με πολύ περισσότερες ψήφους από την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων τους. Από το 2000 μέχρι το 2015, για παράδειγμα, όλοι οι Α’ Αντιπρόεδροι είχαν εκλεγεί με πάνω από 200 ψήφους. Ενίοτε αυτή η συναίνεση επεκτείνεται και στο αξίωμα του Προέδρου της Βουλής -το 2015 η Ζωή Κωνσταντοπούλου εξελέγη με 235 ψήφους, το 2012 ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης με 223. Συνήθως η εκλογή των αντιπροέδρων είναι μια διαδικασία ρουτίνας, λοιπόν, μια απλή επικύρωση κομματικών επιλογών. Οι βουλευτές παραδοσιακά δεν της δίνουν πολύ μεγάλη σημασία.

Τώρα, όμως, βρέθηκε υποψήφιος ένας άνθρωπος με αξίες και απόψεις που, όπως και να το κάνουμε, δεν είναι και για να τις επιβραβεύεις με θεσμικά αξιώματα. Ακόμα και αυτή η κυβέρνηση που έχουμε σήμερα, αυτή που έχει μέσα τον Παύλο Πολάκη, δεν μπορούσε να σηκώσει μια τέτοια φυσιογνωμία. Οπότε το ποιος αντιμετώπισε την υποψηφιότητά του για το προεδρείο της Βουλής σα να μην τρέχει τίποτε, και ποιος επέλεξε να απέχει ή να καταψηφίσει, μπορεί να έχει σημασία. Ή μπορεί και όχι.

Ο κάθε ένας μπορεί να βρει δικά του ενδιαφέροντα συμπεράσματα στη λίστα, είμαι βέβαιος, αλλά εμένα μου κέντρισαν πάλι το ενδιαφέρον οι 44 της Νέας Δημοκρατίας. Τι σκέφτονταν; Ήταν αφηρημένοι; Τους έχει πιάσει το καλοκαίρι; Ή τους ενδιαφέρει τόσο λίγο μια τέτοια διαδικασία ρουτίνας, που αμελησαν να ασχοληθούν με το ποιόν του υποψηφίου; Ή μήπως το εγκρίνουν, δεν έχουν πρόβλημα μ’ αυτό;

Νομίζω ότι κατά κανόνα τέτοιες ψηφοφορίες δεν προσφέρονται για εξαγωγή ιδεολογικών συμπερασμάτων. Δεν είναι, ας πούμε, σαν μια επερώτηση για το “Τάμα του Έθνους”, που βλέπεις αυτούς που υπογράφουν και καταλαβαίνεις τι συμβαίνει. Εδώ βλέπουμε στη λίστα ότι ψήφισαν υπέρ του Δ. Καμμένου πέντε κομμουνιστές και δυο βουλευτές απ’ το “Ποτάμι”, αλλά απείχε ο Μάκης ο Γιακουμάτος. Τι ιδεολογικό συμπέρασμα να βγάλει κανείς;

Ωστόσο, η εκλογή του Δ.Καμμένου με αυτό το non-chalant τρόπο χρησιμεύει για να καταλάβουμε αφ’ ενός πώς προσεγγίζουν την κοινοβουλευτική διαδικασία οι βουλευτές, έστω και σ’ αυτά τα τετριμμένα και φαινομενικά ανούσια θέματα, και αφ’ ετέρου για να επιβεβαιώσουμε για ακόμα μια φορά ότι τα όποια αισθητήρια του πολιτικού συστήματος απέναντι στο φανατισμό, τις ακραίες φωνές, το λόγο του μίσους και το ρατσισμό έχουν ατροφήσει επικίνδυνα, αν θεωρήσουμε, έστω, ότι υπήρξαν ποτέ.

Τουλάχιστον δεν εκλέγουν Χρυσαυγίτες. Ακόμα.

Άφησα Το Βιβλίο Του Ντόναλντ Τραμπ Σε Μία Στάση Λεωφορείου

Πριν από λίγο καιρό, ο εκδοτικός οίκος Μίνωας μου έστειλε μερικά βιβλία. Πολλοί εκδοτικοί οίκοι μας στέλνουν βιβλία (για το Bookworm, πλέον) αλλά αυτή τη φορά συνέβη κάτι, πώς να το πω, ασυνήθιστο. Ο εκδοτικός οίκος που το τελευταίο διάστημα βγάζει διάφορα κλασικά βιβλία ("Το Άλικο Γράμμα", τη "Σκακιστική Νουβέλα" του Τσβάιχ, Τζέιν Όστεν, τέτοια) έβγαλε και μου έστειλε το εξής: 

Το αριστερό εννοώ, το δεξιό είναι άσχετο (Ή ΜΗΠΩΣ ΟΧΙ).

Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, μου δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα. Ένα conundrum, όπως λέμε στη Μεσσηνία.

Τι να το κάνω αυτό εδώ;

Προφανώς, όπως αντιλαμβάνεστε, το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου είναι ένα μαύρο χάλι. Το ξεφύλλισα, μολονότι δεν ήταν δύσκολο να το μαντέψει κανείς κι από το εξώφυλλο. Το βιβλίο αυτό είναι λίγο-πολύ το "πρόγραμμα" του υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ, κι όταν λέμε "πρόγραμμα" φανταστείτε κάτι σαν το "πρόγραμμα Θεσσαλονίκης", πιο κακογραμμένο, με πιο γενικόλογες μπούρδες, ψευτο-οραματικές ασάφειες και πολύ, πολύ, πολύ περισσότερες χρήσεις των λέξεων "εγώ" και "εμένα". Και το πρόβλημα είναι: Τι το κάνω αυτό εγώ τώρα;

Γενικά, τα περισσότερα από τα βιβλία που μας στέλνουν τα βάζουμε στα υπ' όψιν για διάβασμα, και όσα δεν μας ενδιαφέρουν τα χαρίζουμε. Τι γίνεται όταν έχεις ένα βιβλίο που δεν θέλεις να δώσεις σε κανέναν γνωστό ή φίλο, επειδή κατά κανόνα τους συμπαθείς και δεν θέλεις να τους κάνεις κακό; Επίσης, δεν πετάμε βιβλία, οπότε κάτι άλλο έπρεπε να γίνει.

Στο δρόμο προς το γραφείο περνάω κάθε μέρα από μια στάση λεωφορείου. Eχτές το πρωί, περνώντας από εκεί, έκανα το εξής:

Στην πρώτη σελίδα του βιβλίου είχα γράψει ένα μικρό μήνυμα για τον άνθρωπο που θα επιλέξει να το πάρει, μαζί με ένα email επικοινωνίας, μπας και θελήσει να μου γράψει.

Το απόγευμα που ξαναπέρασα επιστρέφοντας, δεν ήταν πια εκεί.

"Καλοδιάβαστο" δεν είναι μια ευχή που ταιριάζει εδώ. Αλλά τέλος πάντων, θα ήθελα πάρα πολύ μάθω κάποτε τι απέγινε. 

Οι Άνθρωποι Που Είναι Σαν Εμένα

H έρευνα "Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες", αν δεν την έχετε δει ακόμα, είναι μια μεγάλη έρευνα κοινής γνώμης με δεκάδες ερωτήσεις και εκατοντάδες μεταβλητές, στο πλαίσιο της οποίας ρωτήσαμε ένα πανελλαδικό δείγμα πολιτών για τις απόψεις τους για την Ελλάδα, την Ευρώπη, την οικονομία, τη μετανάστευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και πάρα πολλά άλλα σημαντικά θέματα. Μπορείτε να διαβάσετε τα πλήρη αποτελέσματα σε πολλές διαφορετικές μορφές εδώ, και μπορείτε να δείτε και τη συνοπτική (τρόπος του λέγειν) καταγραφή των αποτελεσμάτων που ετοίμασα εκεί. 

Αυτές οι έρευνες πάντα μου άρεσαν. Όχι μόνο επειδή χαρτογραφούν τις αντιλήψεις των συμπολιτών μου (σε κάποιο βαθμό -δεν είναι τόσο απλό αυτό), αλλά και επειδή μου δίνουν την ευκαιρία να δω πόσοι συμφωνούν μαζί μου. Ή, μάλλον, το ανάποδο. Να δοκιμάσω με πόσους συμφωνώ εγώ. Πόσοι συμφωνούν μαζί μου στο ότι η Ελλάδα ωφελήθηκε από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ας πούμε; Περίπου οι μισοί Έλληνες, από ό,τι αποδεικνύεται. Πόσοι συμφωνούν ότι η Ελλάδα χρειάζεται μικρότερο δημόσιο τομέα; Πάνω από 6 στους 10.  

Η ιδέα για μια τέτοια έρευνα, παρεμπιπτόντως, προϋπήρξε της διαΝΕΟσις. Πριν από λίγα χρόνια είχα σκεφτεί να συγκεντρώσω μερικούς φίλους (έναν πολιτικό επιστήμονα, έναν οικονομολόγο, κάπου θα βρίσκαμε και έναν κοινωνιολόγο, αν ήταν εντελώς απαραίτητο) για να φτιάξουμε ένα τέτοιο εκτεταμένο και πολυθεματικό ερωτηματολόγιο. Στη συνέχεια θα αναζητούσα χρηματοδότηση για την υλοποίηση της τηλεφωνικής έρευνας σε κάποια πλατφόρμα crowdfunding. Αυτή ήταν η ιδέα μου. Κάπως αφελής, ιδωμένη εκ των υστέρων. Το σχέδιο δεν προχώρησε καθόλου επειδή στα τέλη του 2014 αρχίσαμε να φτιάχνουμε τη διαΝΕΟσις, και έτσι βρέθηκε ένα πολύ, πολύ καλύτερο περιβάλλον για να σχεδιαστεί ένα τέτοιο project. 

Πέραν της προφανούς αξίας μιας τέτοιας έρευνας (να συγκεντρωθούν πλούσιες πληροφορίες για τις αντιλήψεις των Ελλήνων ή, μάλλον, όπως λέω και στο τέλος της σύνοψης, να καταγραφεί το "τι νομίζουν ότι πιστεύουν οι Έλληνες"), λοιπόν, υπάρχει και κάτι άλλο που μπορεί κανείς να κάνει με τα αποτελέσματά της. Να μετρήσει πόσοι συμφωνούν μαζί του. Με πόσους ανθρώπους εκεί έξω σκέφτονται το ίδιο, έχουν παρόμοιες απόψεις για τον κόσμο, αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα με τα ίδια μυαλά.  

Φέτος, λοιπόν, με το που λάβαμε το πακέτο με τα data της φετινής έρευνας, έκανα ακριβώς αυτό. Μέτρησα πόσοι συμφωνούν σε πολύ μεγάλο βαθμό μαζί μου και προέκυψε ένα νούμερο, το οποίο θα σας πω παρακάτω. 

Να πώς το έκανα. 

Πρώτα απ' όλα, επέλεξα κάποιες ερωτήσεις τις οποίες θεωρώ σημαντικές. Αυτό είναι το πιο κρίσιμο σημείο της διαδικασίας. Με τη λέξη "σημαντικές" δεν εννοώ απαραίτητα αυτές που αφορούν μεγάλα και κρίσιμα θέματα για τη ζωή και τον κόσμο, αλλά κυρίως αυτές που απεικονίζουν ικανοποιητικά και αντιπροσωπευτικά καλά κατοχυρωμένες προσωπικές μου απόψεις. Είναι οι ερωτήσεις  στις οποίες, αν κάποιος απαντά διαφορετικά από εμένα, αυτό υποδηλώνει μια βαθιά και σημαντική πολιτική ή πολιτισμική απόσταση μεταξύ μας. Διάλεξα, λοιπόν, επτά ερωτήσεις στις οποίες οι άνθρωποι που σκέφτονται παρόμοια με εμένα (που "πιστεύουν" "τα ίδια") θα πρέπει να απαντούν με τον ίδιο τρόπο. Εδώ θα σας βάλω τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους. Με μπλε βλέπετε τις απαντήσεις που επιλέγω εγώ, και δίπλα τα ποσοστά του γενικού πληθυσμού στην έρευνα "Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες".  

1. Με ποια από τις παρακάτω φράσεις συμφωνείτε περισσότερο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα 47,7%

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σ’ αυτήν  48,9%

2. Για εσάς προσωπικά θα ήταν καλύτερα

Να παραμείνουμε στο ευρώ 59,6%

Να επιστρέψουμε στη δραχμή 33,1%

3. Κατά τη γνώμη σας είναι σωστό τα παιδιά νόμιμων μεταναστών να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα;

Ναι, σωστό 66,5%

Όχι, λάθος 31,8%

4. Εσείς προσωπικά πόσο εύκολα ή δύσκολα θα προσλαμβάνατε για υπάλληλο ένα άτομο αλβανικής καταγωγής;

Πολύ εύκολα & Μάλλον εύκολα 59,9% 

Μάλλον δύσκολα & Πολύ δύσκολα 39,1% 

5. Εσείς προσωπικά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια;

Συμφωνώ και Μάλλον συμφωνώ 25,8%

Μάλλον διαφωνώ και Διαφωνώ 72,5% 

6. Κατά την εκτίμησή σας

Πολλοί μουσουλμάνοι στον κόσμο συμφωνούν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών 32,4% 

Ελάχιστοι μουσουλμάνοι στον κόσμο συμφωνούν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών 58,7% 

7. Τι θεωρείτε πως είναι τα ορατά σημάδια που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό;

Υδρατμοί 61,9% 

Αέρια ψεκασμού 26,5% 

Όπως αντιλαμβάνεστε, όλες αυτές οι ερωτήσεις θέτουν μια διαχωριστική γραμμή. Αν πιστεύετε ότι τα ομόφυλα ζευγάρια δεν πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υιοθετούν παιδιά, αντιμετωπίζετε τα ανθρώπινα δικαιώματα με τρόπο ριζικά διαφορετικό από εμένα. Αν νομίζετε ότι τα αεροπλάνα μας ψεκάζουν, υπάρχει χάος μεταξύ μας. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι είστε καλύτερος ή χειρότερος. Σημαίνει πως διαφωνούμε. Όπως βλέπουμε καθημερινά στα social media, πολλοί άνθρωποι δεν το αντέχουν αυτό, δεν τους αρέσει, ή πιστεύουν ότι είναι κάτι που αλλάζει (και πολλοί το παλεύουν κάθε μέρα στα σχόλια). Εγώ δεν έχω πρόβλημα. Δεν πρόκειται ποτέ να γράψω σχόλιο κάτω από το Facebook posts σας για να σας διορθώσω. Απλά ήθελα να μετρήσω πόσοι είμαστε αλλιώς. 

Οπότε, ανακεφαλαιώνοντας, εδώ έχουμε επτά ερωτήσεις στις οποίες κατά τη δικιά μου προσωπική άποψη και βιοθεωρία υπάρχει μια ξεκάθαρα σωστή και μια ξεκάθαρα λανθασμένη απάντηση. Για να βρω πόσοι είναι αυτοί που μοιάζουν μαζί μου πολύ, που δηλαδή σκέφτονται όπως εγώ σχεδόν στα πάντα, θα έπρεπε να μετρήσω πόσοι από τους ερωτηθέντες συμφωνούν μαζί μου σε όλες τις ερωτήσεις. Και στις επτά.

Αυτό το ποσοστό είναι 5,3%.

Το 5,3% των Ελλήνων ηλικίας από 17 και πάνω συμφωνούν μαζί μου και στις επτά ερωτήσεις. Καθώς αυτές καλύπτουν μια ποικιλία θεμάτων, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως αυτοί οι Έλληνες συμφωνούν μαζί μου και μεταξύ τους και σε πολλά άλλα πράγματα. Είναι μια συνεκτική μα τεχνητή και αυθαίρετη ομάδα, την οποία μόλις δημιούργησα. Κανένα μέλος της πλην εμού δεν γνωρίζει ότι ανήκει σ' αυτήν. Δεν έχει καν όνομα. Αν σας λένε Χριστίνα και απαντάτε το ίδιο με εμάς σε όλες τις ερωτήσεις, μπορείτε να μας αποκαλείτε, ας πούμε, Χριστινόμυαλους. Εγώ θα τους αποκαλώ Θοδωρόμυαλους.

Είμαστε λίγο περισσότεροι από 500.000 νοματαίοι σε αυτή τη χώρα.  

Θα σας πω τώρα και μια άλλη δοκιμή που έκανα. Όπως ίσως ξέρετε, κάθε Παρασκευή στέλνω ένα newsletter σε μερικούς πιστούς αναγνώστες που έχουν επιλέξει να το λαμβάνουν, για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Το λαμβάνουν πλέον συνολικά 3.400 άτομα και πριν από λίγες εβδομάδες ζήτησα από αυτά τα άτομα μια χάρη: Να συμπληρώσουν ένα μικρό ερωτηματολόγιο επτά ερωτήσεων, αυτών ακριβώς που είδατε παραπάνω, με ακριβώς την ίδια φρασεολογία, χωρίς να ξέρουν περί τίνος πρόκειται. Ανταποκρίθηκαν 977 συνδρομητές, ένας αριθμός πάρα πολύ μεγάλος και, παραδόξως, σχετικά κοντά και στο δείγμα της πανελλαδικής έρευνας που κάναμε. Αλλά, βέβαια, αυτό ένα δείγμα καθόλου αντιπροσωπευτικό των Ελλήνων. Οι άνθρωποι αυτοί λαμβάνουν το newsletter μου, ενδιαφέρονται γι' αυτά που γράφω και άρα θεωρητικά είναι πιθανότερο να συμφωνούν μαζί μου, ή και να ανήκουν στους Θοδωρόμυαλους. Πόσο πιθανότερο; Αυτό ήθελα να μετρήσω.  

Εδώ σας βάζω τα αποτελέσματα όπως και παραπάνω, αλλά τώρα στην παρένθεση υπάρχουν τα ποσοστά των συνδρομητών. 

1. Με ποια από τις παρακάτω φράσεις συμφωνείτε περισσότερο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα 47,7% (14%)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σ’ αυτήν  48,9% (81,3%)

2. Για εσάς προσωπικά θα ήταν καλύτερα

Να παραμείνουμε στο ευρώ 59,6% (87,2%)

Να επιστρέψουμε στη δραχμή 33,1% (7,9%)

3. Κατά τη γνώμη σας είναι σωστό τα παιδιά νόμιμων μεταναστών να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα;

Ναι, σωστό 66,5% (82,5%)

Όχι, λάθος 31,8% (10,1%)

4. Εσείς προσωπικά πόσο εύκολα ή δύσκολα θα προσλαμβάνατε για υπάλληλο ένα άτομο αλβανικής καταγωγής;

Πολύ εύκολα & Μάλλον εύκολα 59,9% (83,4%)

Μάλλον δύσκολα & Πολύ δύσκολα 39,1% (13,3%)

5. Εσείς προσωπικά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια;

Συμφωνώ και Μάλλον συμφωνώ 25,8% (71,3%)

Μάλλον διαφωνώ και Διαφωνώ 72,5% (24,2%)

6. Κατά την εκτίμησή σας

Πολλοί μουσουλμάνοι στον κόσμο συμφωνούν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών 32,4% (14,4%)

Ελάχιστοι μουσουλμάνοι στον κόσμο συμφωνούν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών 58,7% (72,1%)

7. Τι θεωρείτε πως είναι τα ορατά σημάδια που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό;

Υδρατμοί 61,9% (92,3%)

Αέρια ψεκασμού 26,5% (1,4%)

Όλα τα αποτελέσματα μπορείτε να τα δείτε σ' αυτό το φύλλο.

Το συμπέρασμα είναι προφανές: Οι δικοί μου συνδρομητές απαντούν σε εντυπωσιακά, δραματικά μεγαλύτερα ποσοστά όπως εγώ. Σε κάποιες ερωτήσεις, όπως το θέμα της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, πάμε κόντρα στις πεποιθήσεις της πλειοψηφίας. Σε κάθε περίπτωση, οι 977 εκ των 3400 είναι πολύ πιο κοντά στα δικά μου μυαλά, παρά στο μέσο όρο της κοινωνίας μας. Ανάμεσά τους, δε, οι  Θοδωρόμυαλοι, δηλαδή οι αναγνώστες που απαντούν και στις επτά ερωτήσεις όπως εγώ, δεν είναι 5,3% όπως στο γενικό πληθυσμό αλλά 45%. 

Τι σημαίνουν όλα αυτά; 

Διάφορα πράγματα. Ότι οι άνθρωποι που μοιράζονται αυτές τις ιδέες είναι λίγοι, αλλά όχι αμελητέοι σε αριθμό (και, οπωσδήποτε, πολύ περισσότεροι από ό,τι φανταζόμουν). Πως η ιδέα ότι μέσα στον καταιγισμό απόψεων και ιδεών που κυκλοφορούν εκεί έξω οι άνθρωποι φτιάχνουν ιδεολογικές φούσκες στις οποίες κλείνονται αποκόπτοντας τον υπόλοιπο ακατανόητο κόσμο απ' έξω, ποσοτικοποιείται. Νάτη η φούσκα, είναι τόσο μεγάλη. Πως η επιχειρηματολογία και η υποστήριξη ιδεών σ' αυτό το κοινό (τους συνδρομητές που σκέφτονται ήδη τόσο παρόμοια) ενδέχεται να μην έχει πολύ μεγάλη πρακτική αξία πέραν της επιβεβαίωσης πραγμάτων που ξέρουν ήδη ή τυχόν ψυχοθεραπευτικών συνεπειών. Preaching to the choir που λένε.

Πάντως, αυτές οι ιδέες χρειάζονται περισσότερη σκέψη. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλα συμπεράσματα εδώ. 

Eγώ σας προτείνω, αν έχετε την όρεξη, να πάτε να κατεβάσετε τα data της έρευνας, να διαλέξετε τις ερωτήσεις που ενδιαφέρουν εσάς, και να ψάξετε να βρείτε πόσοι είναι οι Παντελόμυαλοι, Ηλεκτρόμυαλοι, Πετρόμυαλοι και ούτω καθ' εξής. Πόσοι χωράνε στη δική σας φούσκα; Αν μη τι άλλο, θα τεκμηριώσετε με νούμερα ότι δεν είστε ολομόναχοι. Έχει κι αυτό μιαν αξία. 

Τρεις Άτλαντες

Σήμερα θα σας δείξω τρία βιβλία που πήρα πρόσφατα. Είναι εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, μα έχουν ένα -και μόνο- κοινό: Το όνομά τους. Είναι "Άτλαντες". 

Πολύ μου αρέσει αυτή η λέξη.  

Κυριολεκτικά Άτλαντας είναι μια συλλογή από χάρτες, αλλά κανένα από αυτά τα βιβλία δεν έχει μέσα χάρτες. Χαρτογραφούν και τα τρία, ωστόσο, διαφορετικά επίπεδα του κόσμου μας. Το ένα χαρτογραφεί -κατά μία έννοια- τη Γη των ανθρώπων. Το δεύτερο χαρτογραφεί τα κτίσματα στα οποία οι άνθρωποι ζουν. Και το τρίτο χαρτογραφεί τους ανθρώπους τους ίδιους. Συγκεκριμένα:

1. Atlas Obscura

Ετούτη η εντυπωσιακή, πολυτελής έκδοση περιέχει μια σειρά από τοποθεσίες και προορισμούς που βρίσκονται όλες στον πλανήτη Γη και όλες έχουν κάτι ενδιαφέρον να προσφέρουν στον κάπως απαιτητικό ταξιδιώτη. 

Δεν έχει εδώ μέσα τυπικούς προορισμούς, τα βασικά τουριστικά αξιοθέατα. Έχει πιο περίεργα μέρη, όπως ένα γιγάντιο μπαομπάμπ στη Νότια Αφρική που στην κουφάλα του έχει φτιαχτεί ένα μπαρ, ή εκείνη την τρύπα που ξερνάει φωτιά ασταμάτητα εδώ και 40 χρόνια στο Τουρκμενιστάν. 

Αυτό το βιβλίο δεν είναι ταξιδιωτικός οδηγός per se. Η αξία του δεν είναι τόσο το "πού να πας" και "τι να δεις" στις διακοπές. Έχει 700 μέρη μέσα, προορισμούς παλαβούς, αξιοσημείωτους μα εκκεντρικούς, ενίοτε και δυσπρόσιτους. Ελάχιστοι πάρα πολύ πλούσιοι (ή άλλοι με απεριόριστο ελεύθερο χρόνο και χωρίς υποχρεώσεις) άνθρωποι θα μπορούσαν όντως να χρησιμοποιήσουν ένα τέτοιο βιβλίο ως οδηγό. Για τους υπόλοιπους η χρησιμότητά του είναι άλλη. 

Άτλαντας. Αυτό είναι. Χάρτης. Μια γιγάντια λίστα από παλαβά πράγματα που έχουν φτιάξει άνθρωποι στον πλανήτη τους και από θεαματικά, αξιοπερίεργα χαρακτηριστικά της Γης καθαυτής. Χάρτης είναι. Να τον ξεφυλλίζεις και να αποκτάς προοπτική, μια υποψία του μεγέθους και της ποικιλίας του κόσμου μας. Αυτή είναι η αξία του. 

Είναι πάρα πολύ ωραίο δώρο, κατά τη γνώμη μου. Μπορείτε να το βρείτε εδώ. 

2. Contemporary European Architecture ATLAS

Ένας εντελώς διαφορετικός άτλας. Το ίδρυμα Mies Van Der Rohe της Βαρκελώνης απονέμει κάθε χρόνο πολύ σημαντικά αρχιτεκτονικά βραβεία, και σ' αυτό τον τόμο συγκεντρώνονται όλα τα κτίρια που νίκησαν από το 1988 μέχρι το 2015. Είναι ένας άτλαντας γεμάτος κτίρια. 

Αυτός ο πολύ ωραίος τόμος περιέχει, συγκεκριμένα, σχεδόν 2900 κτίρια που έχουν βραβευτεί όλα αυτά τα χρόνια, χωρισμένα σε κατηγορίες ανάλογα με τη χρήση. Στις σχεδόν 900 σελίδες του υπάρχουν αθλητικά κέντρα, ξενοδοχεία, κτίρια γραφείων, σπίτια, οτιδήποτε χτίζουν οι άνθρωποι για να ζουν μέσα. 

Είναι ένας πλήρης χάρτης της Ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, αλλά βεβαίως το περιεχόμενο καθαυτό είναι ενδιαφέρον για λίγους και συγκεκριμένους ανθρώπους (αρχιτέκτονες και σπιτόσκυλα, κυρίως). Όπως και στην περίπτωση του προηγούμενου βιβλίου, για τον υπόλοιπο κόσμο η αξία αυτού εδώ του άτλαντα είναι πολύ διαφορετική. 

Όπως ο προηγούμενος άτλαντας σου έδινε σε μια συμπυκνωμένη (πολυτελή, πανέμορφη) υλική μορφή ένα χάρτη της ποικιλομορφίας του κόσμου μας, ετούτος σου δίνει σε μια συμπυκωμένη (βαριά, υπερπολυτελή) υλική μορφή ένα χάρτη της ανθρώπινης δημιουργικότητας, και μάλιστα σε ένα συγκεκριμένο πεδίο, στην κατασκευή της ανθρώπινης στέγης.

 

Ξεφυλλίζοντας αυτό τον τόμο, χαζεύοντας τα εκατοντάδες ποικιλόμορφα κτίρια, τις γωνίες, τις καμπύλες, τα υλικά, αποκτάς μια ολική -και κάπως συγκεχυμένη, μα οπωσδήποτε πλούσια- εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο τα ανθρώπινα όντα παίρνουν τα δομικά στοιχεία που τους προσφέρει ο πλανήτης, τα επεξεργάζονται, τα μεταμορφώνουν και τα μετατρέπουν σε κατασκευές στις οποίες θέλουν να ζουν. 

Κι αυτό είναι ένα ωραίο -ακριβότερο- δώρο. Μπορείτε να το βρείτε εδώ. 

3. The Atlas

Αυτός είναι ένας ακόμα πιο αλλόκοτος Άτλαντας. Πρώτα απ' όλα, δεν έχει καθόλου φωτογραφίες. Έχει μόνο λόγια. Και δεν αφορά τόσο τα πράγματα που περιβάλλουν τους ανθρώπους στον κόσμο τους, όσο τους ανθρώπους τους ίδιους. Σε αυτό το βιβλίο, ο εξαιρετικός συγγραφέας Γουίλιαμ Βόλμαν (έχει γράψει ένα εξαιρετικό βιβλίο για τη βία, ένα άλλο καταπληκτικό για τη φτώχεια, και ετούτο το εκπληκτικό ιστορικό μυθιστόρημα) γράφει 53 ιστορίες "αληθινών" ανθρώπων από όλο τον κόσμο. Αυτό είναι καλό δώρο μόνο για συγκεκριμένους ανθρώπους. Μπορείτε να το βρείτε εδώ.