Nguyễn Quang Lập's Blog, page 3
May 26, 2013
Vì sao blogger Trương Duy Nhất bị bắt ?
Theo tin từ Thanh Niên online chiều 26/05/2013, blogger Trương Duy Nhất vừa bị cơ quan an ninh điều tra thuộc Bộ Công an Việt Nam bắt giữ tại Đà Nẵng. Ông Nhất bị bắt về “hành vi lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” theo điều 258 Luật hình sự.Công an cũng đã khám xét khẩn cấp nhà ông Trương Duy Nhất ở Đà Nẵng. Hiện nay trang blog “Một góc nhìn khác” của ông không còn truy cập được.
Ông Trương Duy Nhất trước đây là nhà báo, nhưng sau đó ông đã nghỉ việc để chuyển sang viết blog. Các bài bình luận của ông trên blog “Một góc nhìn khác” theo sát thời sự, và có những lúc chỉ trích thẳng thừng các nhân vật lãnh đạo Việt Nam.
Trả lời RFI Việt ngữ, nhà báo tự do Phạm Chí Dũng ở Thành phố Hồ Chí Minh cho biết các nhận định ban đầu về sự kiện trên :
Thật ra tôi không biết rõ về blogger Trương Duy Nhất, và cũng ít đọc bài của Trương Duy Nhất, trừ một số bài gần đây. Tôi nhớ là trước Hội nghị trung ương 7, tôi có đọc một cái tiêu đề là “Tổng bí thư và Thủ tướng nên ra đi”. Và tôi ngạc nhiên là tại sao một blogger lại có thể viết thẳng thắn như thế. Sau đó tôi tìm hiểu và biết blogger đó tên là Trương Duy Nhất, lượng người đọc blogger này tập trung ở bài đó là khá nhiều.
Trong hội nghị trung ương 7 thì lại xuất hiện tiếp một bài của Trương Duy Nhất. Bài này cũng đã lan truyền khá rộng, có tiêu đề là “Hai tân ủy viên Bộ Chính trị”, nói về ông Nguyễn Thiện Nhân và bà Nguyễn Thị Kim Ngân. Nhưng mà vấn đề lớn nhất, có lẽ là đáng chú ý nhất của bài viết này, chính là mức độ cập nhật thông tin của bài viết rất cao. Mà tôi để ý là lượng người đọc blogger Trương Duy Nhất ở bài viết này rất lớn. Có thể nói giống như một bài tường thuật bóng đá, gần như từng phút, hoặc từng nửa tiếng đồng hồ một, và thêm những phần bình luận gần như là một người trong cuộc chứ không phải là một người ngoại cuộc.
Tôi cũng được biết là blogger Trương Duy Nhất trong thời gian họp Quốc hội đã tổ chức một cuộc gọi là “Bỏ phiếu cùng Quốc hội” trên blog. Cuộc bỏ phiếu này nhắm tới việc lấy phiếu tín nhiệm “ngoài lề” cho một số nhân vật là đại biểu Quốc hội, và các chức danh cao cấp trong Đảng và Chính phủ, trong đó có Thủ tướng.
Nói tóm lại, nếu lướt qua những bài viết của Trương Duy Nhất trong thời gian gần đây thì blogger này đánh giá, bình luận và chỉ trích những nhân vật cấp cao của Bộ Chính trị, trong đó chủ yếu có hai người. Một là Thủ tướng và hai là Tổng bí thư. Đó là việc thứ nhất tôi có thể bình luận.
Yếu tố thứ hai là lần này cơ quan an ninh điều tra – như báo Thanh Niên và một số báo trong nước có đưa tin – thực hiện lệnh bắt khẩn cấp đối với blogger Trương Duy Nhất là theo điều 258, tức là “lợi dụng quyền tự do dân chủ”. Tôi cũng đang tự hỏi tại sao.
Thường thì trước đây người ta áp dụng điều 88 (tuyên truyền chống Nhà nước), hoặc nặng hơn nữa là điều 79 (âm mưu lật đổ chính quyền). Song lần này lại không phải là điều 88 và 79 mà lại là điều 258. Rõ ràng là điều 258 nhẹ hơn điều 88 và điều 79.
Và điều 258 này cũng làm tôi nhớ lại một trường hợp khác. Vào tháng 11/2010, blogger Cô Gái Đồ Long, tên thật là Hương Trà, cũng đã bị cơ quan an ninh điều tra của Bộ Công an bắt về điều 258. Thời gian đó thì có một số đồn đoán, cho là Hương Trà đã đưa ra một số thông tin chỉ trích gia đình một Thứ trưởng Bộ Công an, dù có thông tin từ Bộ Công an phủ nhận chuyện đó. Đấy là theo tin đồn ngoài lề.
Trường hợp của Trương Duy Nhất cũng lặp lại như Hương Trà về điều 258. Tôi cho là có thể có một cái ý gì đó, mà tôi chưa biết rõ.
Tuy nhiên có một chi tiết khác liên quan tới việc bắt giữ Trương Duy Nhất. Cũng giống như lần trước bắt giữ Hương Trà, là sau khi Trương Duy Nhất bị bắt, thì ngay lập tức chiều nay báo chí trong nước đã được thông tin. Thậm chí là thông tin một cách khá đầy đủ, lập tức đưa tin ngay. Đó là việc thứ nhất.
Thứ hai, báo chí trong nước cũng đưa tin, là công an Đà Nẵng bắt, nhưng có sự phối hợp với an ninh của Bộ Công an. Sau đó Trương Duy Nhất được di lý ra Hà Nội. Điều đó làm cho dư luận có cảm giác đây là một vụ việc có tính chất nghiêm trọng. Và việc bắt giữ cũng như di lý Trương Duy Nhất ngay ra Hà Nội và thông tin lập tức cho báo chí, cho thấy một quyết tâm nào đó của những người chỉ đạo bắt blogger Trương Duy Nhất.
Đó là một số vấn đề trước mắt, theo những thông tin sơ bộ mà tôi nắm được. Tôi cho là có những vấn đề có lẽ cần phải bàn luận thêm.
Trương Duy Nhất: Cái còng và khẩu súng không thể chĩa vào Nhất
Trương Duy Nhất (áo đen) trong một lần ra Hà Nội
Tháng 10 năm ngoái, “Một góc nhìn khác” đã nhận được lời cảnh cáo về “thái độ tiêu cực, thiếu ý thức xây dựng, thậm chí kích động dư luận xã hội“.
Tuy nhiên, bấy giờ Trương Duy Nhất đã trả lời rằng “nếu chỉ đọc thấy trên trang này “thái độ tiêu cực, thiếu ý thức xây dựng, thậm chí kích động dư luận xã hội“, thì chính quí vị mới là kẻ tiêu cực, thiếu ý thức và kích động, thậm chí là… phản động!”. Nói thẳng như thế, với cơ quan an ninh.
Không ít lần, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp (trên một bản sử ký chẳng hạn tôi đã nói anh “mó dái ngựa”) tôi bóng gió nói về việc Trương quá thẳng thắn và những lời lẽ sắc bén như dao cạo của anh khiến ngay cả những người đọc bình thường cũng gây sốc. Nhưng, với tính cách người xứ Quảng (nơi anh lớn lên từ bé), Trương Duy Nhất nói anh không chịu nổi “cách nói kiểu Bắc Hà”.
Sau khi anh post bài này, tôi có trao đổi với anh rất dài. Trương Duy Nhất có đùa rằng nếu anh “có làm sao” thì hy vọng tôi là người sẽ đi thăm anh. Tuy nhiên, Nhất khẳng định Công an không thể bắt anh được. Vì anh công khai tên tuổi. Vì anh nói thật. Vì người ta không thể bắt một người vì nêu chính kiến cá nhân, dẫu những ý kiến đó là chỉ trích và có thể làm người khác tức giận.
Nhưng hôm nay, Trương Duy Nhất đã bị bắt. Dù lý do chưa được tiết lộ. Nhưng với điều 258, có lẽ, sẽ ít nhiều liên quan đến những điều anh viết. Thôi thì cứ coi như là “Sinh nghề tử nghiệp”. Cứ coi như anh phải trả giá cho khí chất xứ Quảng thẳng đến không thể chịu nổi.
Đây là bài mà Trương Duy Nhất đã viết vào tháng 10 năm ngoái, với nhan đề “Viết sau 3 cuộc làm việc với công an”.
Sau khi về quê ngoại truy lục lý lịch, sáng qua thứ sáu 12/10/2012, công an tiếp tục làm việc với tôi.
Thật ra đây là lần thứ ba. Hai lần trước tôi đã im lặng bởi coi đó là những động thái góp ý thiện chí, tích cực. Lần này là A 87 (cục an ninh thông tin truyền thông Bộ Công an), cơ quan an ninh văn hóa và an ninh điều tra. Thượng tá Trần Quốc Bảo khuôn mặt tươi tỉnh, dễ cảm tình. Phía công an Đà Nẵng, đại tá Nguyễn Ngọc Dương và thượng tá Nguyễn Nho Chinh (trưởng- phó phòng PA83) thì không xa lạ gì. Đây là 3 khuôn mặt tạo cho tôi nhiều ấn tượng tốt, cho tới bây giờ.
Nhưng sau khúc chào hỏi dạng tuyên bố lý do, giới thiệu mục đích quen thuộc khá nhã nhặn cảm tình là một buổi khảo tra, qui chụp khá nặng nề kéo dài đến gần 12 giờ trưa (cho dù tôi đã tuyên bố trước là chỉ làm việc đến 11 giờ). 3 cán bộ khá trẻ với những tập bài viết photo dày cộp ngồi đối diện tôi là Nguyễn Văn Cương (A87, không biết hàm chức gì vì mặc thường phục, không phù hiệu không bảng tên), thiếu tá Nguyễn Ngọc Ánh (PA83) và thượng úy Lê Thanh Dương (PA92).
Phía công an gọi cuộc làm việc, truy hỏi này là “trao đổi đối thoại”, nhưng tôi không có nhu cầu trao đổi đối thoại với công an. Những gì cần viết tôi đã viết, những gì cần nói tôi đã nói, những gì cần trao đổi tôi cũng đã trao đổi, trao đổi đến cạn nghĩa dốc lòng qua hai lần làm việc trước. Vì thế lần thứ 3 này tôi không còn nhu cầu trao đổi đối thoại nữa.
Một “biên bản lấy lời khai” được lập như mọi lần. Tôi ký như muốn rạch nát tờ giấy sau khi ghi “Tôi không đồng ý với cách ghi “lời khai” bởi tôi không phải là tội phạm và cũng không có hành vi sai phạm nào. Tôi không đồng ý với những nhận xét mang tính qui chụp của câu hỏi. Trang blog của tôi không có bất cứ điều gì sai phạm”.
Đã 3 lần công an mời tôi lên làm việc. Thậm chí đã nhiều lần tôi chấp nhận cả các hình thức “trao đổi đối thoại” ở quán nhậu- cà phê. Vì thế, đây cũng sẽ là lần cuối cùng tôi chấp nhận đến làm việc với công an theo giấy mời.
Tôi đã định dành một bài chi li trả lời lại những câu hỏi khảo tra đầy tính qui chụp qua tất cả 3 cuộc làm việc, nhưng nghĩ lại thấy không cần thiết. Điều đó đến giờ là quá thừa.
Nên biết đọc và nhìn những bài viết trên trang của tôi ở nghĩa tích tực. Và thật sự rất nhiều bài viết, nhiều phản biện góp bàn của tôi đã tạo ra những hiệu ứng và thay chuyển tốt. Hơn 4 năm trước, khi một ông Phó trưởng ban tuyên giáo trung ương phán định trang Trương Duy Nhất có “thái độ tiêu cực, thiếu ý thức xây dựng, thậm chí kích động dư luận xã hội“, tôi đã trả lời rằng “nếu chỉ đọc thấy trên trang này “thái độ tiêu cực, thiếu ý thức xây dựng, thậm chí kích động dư luận xã hội“, thì chính quí vị mới là kẻ tiêu cực, thiếu ý thức và kích động, thậm chí là… phản động!”.
Tôi không phải tội phạm. Những bài viết trên trang blog Trương Duy Nhất- Một góc nhìn khác cũng không đả phá, không phản động. Những loại giấy mời, triệu tập và hình thức khảo tra đó hãy dành cho những thằng phản động đang “cõng rắn cắn gà nhà”, những “nhóm lợi ích” đang thâu tóm hệ thống ngân hàng và tài sản quốc gia, những “bầy sâu ăn hết phần của dân”, những “bộ phận không nhỏ” trong đảng đang đe dọa sự tồn vong của đảng và chế độ.
Đấy mới là cách bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ. Bọn đó mới là tội phạm, là lũ trọng phạm đang đục khoét đe dọa đến sự tồn vong của đảng và chế độ, chứ không phải là trang blog của tôi. Bọn đó mới là lũ phải gửi “giấy mời”, phải triệu tập, phải bắt giam, phải… chém đầu bêu trước nhân dân!
Đó mới đúng là chức phận của ngành công an. Cái còng và khẩu súng là để chĩa vào bọn vinh thân phì gia, những kẻ đang cài nhét con cháu vào ghế này chức nọ bất chấp nguyên tắc và đạo lý, đục khoét ăn hại tàn phá đất nước, chứ không phải chĩa về những cây bút dám vứt bỏ hi sinh tất tật mọi quyền lợi để dốc lòng cạn tâm đêm ngày phản biện góp bàn cho sự chuyển thay tích cực của đảng và dân tộc như Trương Duy Nhất
Nghề hốt cứt*
Lúc tôi còn nhỏ mẹ tôi thường đe tôi :
‘’Nếu không học hành tử tế thì sau này chỉ có đi hót cứt thôi con ạ”
Hình ảnh người gánh phân suốt ngày lang thang trong cái thị trấn nghèo quê tôi làm tôi rùng mình. Cái tương lai có mùi khó ngửi này chẳng quyến rũ được ai. Nhưng mẹ tôi lầm. Thời tôi lớn đây là cái nghề hái ra tiền. Ít nhất cũng hơn hẳn cái sự kiếm ăn với cái bằng tiến sĩ của tôi. Anh biết đấy, viện Khoa Học của tôi nằm cạnh làng Cổ Nhuế, tôi có đủ sở cú để khẳng định với anh điều đó. Làng này sống bằng nghề hót cứt, có đền thờ Thành Hoàng hẳn hòi. Thành Hoàng làng Cổ Nhuế là một vị hót cứt chính hiệu. Trong đền người ta thờ đôi quang và chiếc đòn gánh cùng hai mảnh xương trâu cầm tay …Người làng Cổ Nhuế đã đời này qua đời khác, ngày lại ngày, làm sạch cho thủ đô Hà Nội.
Vua Lê Thánh Tông từng ban cho làng này câu đối :
‘’Khoác tấm áo bào giang tay gánh vác Thiên hạ
Vung hai thước kiếm, tận thu lòng dạ Thế gian’’.
Anh đừng so sánh làng Cổ Nhuế với làng Phương Lưu ; cạnh trường đại học Hàng Hải của anh ở Hải Phòng. So sánh như thế là hạ nhục làng Cổ Nhuế của tôi đấy. Ngoài cái vinh quang của nghề hốt cứt (lao động là vinh quang), làng Cổ Nhuế còn là quê hương của một đại tướng : Ðại tướng Văn Tiến Dũng, cùng một tổ tiên vinh quang như các vị đồng hương gồng gánh của ông. Hơn nữa làng Phương Lưu của anh tuy hốt cứt nhưng chủ yếu sống bằng nghề đạo chích, chứ đâu có được ‘’tôn chỉ mục đích’’ như dân Cổ Nhuế.
Thanh niên Cổ Nhuế ta thề
Chưa đầy hai sọt chưa về quê hương
Nhưng không phải dân làng Cổ Nhuế lúc nào cũng được hưởng cái vinh quang của lao động đâu anh ạ. Kể từ những năm hợp tác hóa ồ ạt vào cuối thập niên 50, nghề hót cứt đã phải chịu nhiều cay đắng. Người ta ngăn cấm những người nông dân đi hót cứt, coi như họ là những người trốn lao động, bỏ việc đồng áng để đi ‘’buôn’’ cứt. Người làng Cổ Nhuế phải tôn trọng pháp luật của đảng đành ngồi nhà mà tiếc rẻ những bãi…… đơn côi không người chăm sóc.
Chỉ mãi tới cuối năm 1986, sau đại hội đổi mới của đảng, đất đai được chia ra để cho các gia đình nông dân tự canh tác. Nghề trồng rau ở ngoại thành Hà Nội sống lại, người Cổ Nhuế mới lại được phép đi…. hót cứt và buôn… cứt.
Rau cỏ của xứ ta thơm ngon là nhờ phân Bắc. Các cụ lão nông chi điên dạy thế ! Phân hóa học cho dù là sản phẩm của trí tuệ văn minh, chỉ cho những thứ rau xanh tươi nhưng nhạt thếch.
Ðổi mới và cởi trói do mẫu công khai (Glasnost) có cái mặt trái của nó. Trước đây ai muốn đi hót cứt thì hót. Nhưng từ ngày người người đi hót, nhà nhà đi hót thì theo qui luật. ‘’Người khôn, của hiếm’’, dân Cổ Nhuế đã chiến đấu ngoan cường để dành lấy địa vị đầu ngành…. cứt Việt Nam.
Không biết đại tướng đồng hương , ngày ấy có can thiệp vào chuyện này hay không, nhưng theo qui dịnh của UBND thành phố HàNội dân ngoại thành không được phép tự do đi hót cứt và lấy cứt nữa. Trước đây ngoài những bãi cứt vô tổ chức, vô kỷ luật mà bất cứ ai cũng có thể hót. Người đi lấy cứt có thể đến làm vệ sinh cho các nhà xí hai ngăn ở các thành phố để để thu về cho mình một số cứt kiếm được. Bây giờ người nông dân ngoại thành bị bắt buộc phải mua phân tại chợ Cổ Nhuế, một chợ tự cổ chí kim, từ Ðông sang Tây đều không có, được thành lập năm 1989. Giá cả tùy thuộc chất lượng (nói sau).
Dân ngoại thành bây giờ trở thành người đi lấy phân thuê cho Cổ Nhuế. Họ được phân chia địa bàn hoạt động, theo lịch sắp xếp mang sản phẩm đến chợ nhưng không phải để họ tự bán. Họ chỉ được nhận phần trăm tiền bán mà giá do ban quản lý chợ Cổ Nhuế quyết dịnh. Chống lại ư ?? Mất việc ngay.
Ðội hậu bị, hàng ngàn người xung phong thay chân kiếm cứt (xã hội hiện tại cứt hơi ít lắm, nay phải kiếm, tức là phải đi làm vệ sinh để lấy cứt ở các hố xí, như đã nói trên) Ði kiếm cứt hơn hẳn làm thương nghiệp, đừng nói gì đến nông nghiệp. Mỗi lần tôi hỏi một anh Cổ Nhuế :
- Giá cả như thế chắc các anh chóng giàu lắm.
Anh đáp :
- Anh Giai ơi, trông thế thôi, chứ kiếm được hai sọt thì cũng ăn mẹ nó hết một sọt rồi còn gi !?!
Trong chợ phân, xuất hiện phân giả. Người ta dùng đất xét thuồn qua ống nứa, giã nhỏ thân chối trộn lẫn với nghệ bôi bên ngoài và cho tất cả lẫn vào phân thật. Ðó là bí quyết. Phân giả gây náo loạn cho chợ phân khiên thanh niên Cổ Nhuế phải cử ra một bộ phận ‘’kiểm tra chất lượng’’ trước khi giao hàng. Anh còn nhớ dốc Bưởi chạy về viện Khoa Học không ? Trạm kiểm tra được lập ra tại đó, hoạt động từ mờ sáng đến trưa. Mùi uế khí từ tay các kiểm tra viên thọc thẳng vào sọt phân tìm của giả. Nhờ lành nghề và cương quyết, sau đó vài tuần, những đứa làm phân giả bị cắt giấy phép.
Tại chợ cứt được chia làm bốn loại:
- Hạng nhất (first class) là phân lấy từ khu Ba Ðình… nơi có nhiều gia đình quan chức nên cứt được coi là ‘’nạc’’(tiếng nhà nghề chỉ cục phân rắn chất lượng cao) (!).
- Hạng 2, Từ khu Hoàn Kiếm, nơi có nhiều dân buôn bán, nhiều nhà hàng khách sạn.
- Hạng 3. Từ khu Hai Bà Trưng và Ðống Ða, nơi đa số dân cư là ngưòi lao động, xài nhiều rau nên ‘’mờ’’ (nhiều nước lỏng bõng)
- Hạng 4. Từ ngoại thành, loại này xanh lẹt vì ‘’nguồn nguyên liệu thuần túy là rau muống. Bà con nông dân làm gì có thịt mà ăn.
Có lần tại chợ xuất hiện một sọt phân đề chữ : ‘’Phân ngoại 100 phần trăm’’. Dân chúng không hiểu tại sao có bọn dám qua mặt Hải quan, dám nhập cảng ‘’phân ngoại’’ về xài.
Về sau chủ nhân sọt phân giải thích : Phân lấy từ bể ‘’phốt’’ (fosse septique) của các sứ quán nước ngoài thì không phải là phân ngoại còn là gì ?
Ðây là những điều tai nghe mắt thấy, tôi ghi lại gửi anh để có dịp kể lại cho bà con xa nước nghe chơi… Cho biết quê hương ta có những thứ…. mà người ta hoàn toàn không có. Tôi bảo đảm đây là sự thật ‘’chăm phần chăm’’./.
……………………………….
*Tên bài của Bách Việt, tên gốc: Làng Cổ Nhuế
Tâm thư kính gửi tân bộ trưởng Bộ Tài chính
Tân Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng
Nhận chức bộ trưởng Bộ Tài chính trong giai đoạn “kinh tế khó khăn, đại biểu Quốc hội rưng rưng nước mắt” theo mô tả của báo chí, quả là một trọng trách không chỉ với sự nghiệp của cá nhân ông bộ trưởng mà là với sự sống còn của xấp xỉ 90 triệu dân cùng vận mệnh của cả đất nước.
Sống còn là do tình hình thu ngân sách chưa bao giờ khó khăn như trong giai đoạn này, khi mà số doanh nghiệp đóng cửa phải đếm bằng đơn vị hàng chục ngàn, khi có đến 65% doanh nghiệp nhà nước đang lỗ lã (Chủ tịch Quốc hội còn cho rằng “có thể còn hơn”), khi không ít doanh nghiệp nhà nước làm ăn không có lãi song vẫn cứ phải tiếp tục đầu tư bạc tỉ USD cho nhiệm vụ sản xuất lỗ lã đó… Một tình hình mà đương kim Chủ tịch Quốc hội, từng là bộ trưởng Bộ Tài chính chớ không phải dân “ngoại đạo”, phải quan ngại: “Tình hình tài chính thế này là tôi thấy xấu lắm”! Đó là chưa nói đến sức ép “giảm thuế để vực dậy doanh nghiệp”!
“Đầu vào” ngân sách là như thế, song “đầu ra” ngân sách lại căng thẳng hơn. Chủ tịch Ủy ban Tài chính – ngân sách (Quốc hội) cho biết bốn tháng đầu năm nay thu chỉ được 244.000 tỉ đồng trong khi chi lại lên đến 303.000 tỉ, và rằng: “Thu không đủ bù cho chi thì cũng không thể vay tiền về để tiêu được. Năm nay căng hơn năm ngoái rất nhiều, nếu ngay lúc này đây không tính toán cắt chi đi, để mất cân đối ngân sách thì ngân sách mất cân đối”.
Có nhiều lý do dẫn đến bội chi. Chủ tịch Quốc hội phê phán gay gắt tình trạng tạm ứng dẫn đến nợ xây dựng cơ bản địa phương lên đến gần 100.000 tỉ đồng: “Như vậy là điều hành ngân sách kiểu gì, tiền đâu mà tạm ứng hàng đống gây ra nợ và tạo ra mất cân đối? Anh lấy tiền đâu mà ứng, ứng thế mà sập quỹ à? Mình làm ăn phải có của ăn của để, chứ tiêu thế này có mà chết à?”. Còn vô số than trách từ chính các đại biểu Quốc hội như của một đại biểu tỉnh Quảng Trị: “Đầu năm vừa rồi tôi thấy các tỉnh mua ôtô mà nóng ruột cho ngân sách. Tôi không hiểu tiền đâu mà nhiều như vậy. Bí thư đổi xe mới, rồi cả một loạt xe mới, các cơ quan, sở ban ngành…”.
Đó là đã có lệnh “cắt giảm 10% chi không thường xuyên để tiết kiệm ngân sách” rồi đấy!
Thấm thía thực tế “tiêu thế này có mà chết à?” nhất, nhất định chỉ là người dân, công chức quèn vốn không những không được tham gia “tiêu” mà trái lại đang được tham gia “đóng” đủ loại phí tăng hoặc cộng thêm (mà sống còn nhất là viện phí, học phí, phí đường bộ…) và thuế. Chính vì thế xin mạn phép kính gửi đến ông tân bộ trưởng của giai đoạn khó khăn nhất song cũng là vẻ vang nhất, nếu thành công, ước nguyện sau: mong ông sẽ là người bắt đầu một cuộc cách mạng trong duyệt ngân sách: từ nay không bao giờ duyệt chi những khoản nào sinh ra bội chi nữa. Tin rằng khi ông nhậm chức trước Quốc hội, khi ông nêu yêu cầu có được thẩm quyền này ra, Quốc hội sẽ bỏ phiếu ra nghị quyết ủng hộ 100%! Được như thế, các bộ ngành, địa phương sẽ thôi suy nghĩ kiểu “tại mỗi tỉnh sẽ xây một cụm rạp chiếu bóng hiện đại”, “115 triệu USD phòng chống dịch cúm gà H7N9 (đã tắt) tận Trung Quốc”… để người dân nghèo nói chung và công chức quèn nói riêng được dễ thở hơn…
Ông Trương Duy Nhất bị bắt
Chiều nay 26.5, nguồn tin Thanh Niên Online cho biết Cơ quan an ninh điều tra, Bộ Công an vừa tiến hành bắt giữ ông Trương Duy Nhất (49 tuổi, ngụ tại TP.Đà Nẵng) về hành vi lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân theo điều 258, Bộ luật Hình sự.
Ông Trương Duy Nhất nguyên là nhà báo nhưng được biết đến nhiều hơn với tư cách là chủ của trang blog Một góc nhìn khác.
Hiện tại trang blog Một góc nhìn khác do ông Nhất điều hành đã không còn truy cập được.
Nói thêm: Mấy ông bạn Đà Nẵng cho tui biết An ninh Bộ bắt lúc 10 giờ sáng nay, đưa ra ngay ra Hà Nội. Họ chỉ biết thế thôi
Con số mà biết nói năng
Trong dân gian có câu truyền khẩu:
“Hòn đất mà biết nói năng
Thì thầy địa lý hàm răng chẳng còn”.
Nhìn vào con số thống kê ở Việt Nam do bệnh thành tích và “phục vụ yêu cầu lãnh đạo” nên thường được “chế biến” theo ý kiến chỉ đạo của những người có trách nhiệm ở cả trung ương và địa phương.
Không có gì phải ngạc nhiên, trên báo Phụ nữ Today mới đây đăng bài phỏng vấn ông Chủ tịch hội Thống kê quốc gia Nguyễn Văn Tiến đã huỵch toẹt thẳng thừng các chỉ số thống kê luôn có hai loại. Loại dùng công bố cho dân hầu hết là con số láo, khác xa với chỉ số thật. Chủ tịch hội Thống kê quốc gia còn khuyên người dân một cách rất mỉa mai và… ngang ngược rằng “chấp nhận công bố bao nhiêu biết bấy nhiêu, người dân thấy sao cứ biết vậy đi!”.
Nhìn lại lịch sử từ năm 1954-1975 đất nước Việt Nam chia làm hai miền thuộc hai chế độ chính trị khác nhau. Ở miền Bắc, ngành thống kê áp dụng phương pháp luận của “Hệ thống các bảng cân đối vật chất – MPS”. Ở miền Nam, Viện Thống kê thuộc chính quyền Sài Gòn áp dụng “Hệ thống các tài khoản quốc gia – SNA”. Thời kỳ 1976-1988 đất nước thống nhất, ngành thống kê áp dụng MPS cho phạm vi cả nước. Từ 1989 đến nay, ngành thống kê Việt Nam áp dụng SNA trên phạm vi toàn quốc (ngày 25-12-1992, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định 183/TTg về việc chính thức áp dụng hệ thống SNA trên phạm vi cả nước thay cho hệ thống MPS trước đây).
Theo tôi hiểu tất cả mọi số liệu thống kê đều phải đi từ số liệu nguyên thủy, số liệu gốc từ nơi phát sinh ra. Trình độ phát triền khoa học, công nghệ cho phép thu thập số liệu này ngày càng đầy đủ hơn, chuẩn xác hơn. Thống kê về tình hình kinh tế-xã hội có phức tạp hơn so với những số liệu, thống kê về các hiện tượng tự nhiên. Vấn đề được đặt ra không phải chỉ là có được số liệu thống kê mà còn phải biết phân tích xử lý thống kê. Chẳng hạn như có số liệu thống kê tổng số nợ, nợ xấu và số liệu đó được hình thành từ việc tổng hợp các khoản nợ do các con nợ và chủ nợ đứng ra cho vay. Thế nhưng khi báo cáo lại không chịu làm rõ là ai nợ, vay nợ để kinh doanh trong lĩnh vực nào thì khó có thể có giải pháp thích hợp để khắc phục tình hình. Các đại biểu Quốc hội cũng không chú ý đúng mức đến yêu cầu Chính phủ phải báo cáo cụ thể thực trạng đó mà nặng về đòi hỏi phải có con số chuẩn xác về nợ. Đó là thiếu sót trong việc xử lý phân tích số liệu thống kê.
Về tính độc lập của Tổng cục Thống kê. Trước đây, thời Thủ tướng Võ Văn Kiệt, có lúc ông gộp lại Thống kê vào Bộ Kế hoạch. Chuyên gia tư vấn Vũ Quang Việt xin gặp thẳng ông Kiệt và trình bày là Thống kê các nước phải độc lập để bảo đảm tính khách quan, ngân sách phải được Quốc hội qui định trực tiếp. Mọi điều tra và báo cáo thống kê không phải thông qua bất cứ ai. Ông Kiệt sau đó đồng ý, tách công tác thống kê để đảm bảo tính độc lập. Thời kỳ sau này, người ta lại cho thống kê được gộp vào thành một phần của Bộ Kế hoạch & Đầu tư với lý do gộp vào để dễ quản lý, chứ còn thống kê vẫn độc lập!? Trong thực tế, nói vậy chứ không phải vậy!
Sự tin cậy của số liệu thống kê ở diện quốc gia : Theo chuyên gia Vũ Quang Việt cho biết ngay từ những năm 1989-1990 con số thống kê đã không thể tin cậy được. Nhiều số liệu tính toán về tiền tệ do Ngân hàng nhà nước (thời ông Cao Sỹ Kiêm là Thống đốc) cung cấp cho các tổ chức quốc tế là số giả, không thể dùng được. Lúc ấy, số liệu theo kiểu xã hội chủ nghĩa dù không giả cũng không thể dùng vì chúng không được xây dựng theo nguyên tắc quốc tế. Để giúp Việt Nam lúc đó, chuyên gia Vũ Quang Việt là người chịu trách nhiệm đưa phương pháp tính của Liên Hiệp Quốc vào VN đã hướng dẫn Tổng cục thống kê thực hiện và trực tiếp phải tự tính ra số liệu dựa vào thông tin được cung cấp. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, người ta chịu nhiều áp lực, ngày càng công bố ít số liệu chi tiết nên khó kiểm tra độ tin cậy. Ngoài ra trình độ nghiệp vụ cũng hạn chế hơn thời xưa.
Sự tin cậy của số liệu thống kê ở diện địa phương: Những số liệu này ngay từ những năm 1990 cũng không thể tin cậy được. Bệnh nặng nhất là bệnh giả dối do các địa phương muốn có thành tích. Tổng cục Thống kê có thể sửa lại dựa vào số liệu điều tra để tính GDP cho địa phương nhưng người ta ngại về quy chế và mối quan hệ xã hội nên không dám làm. Cách làm tốt nhất là có thể phải xóa bỏ thống kê địa phương để đỡ tốn tiền vì những con số đó làm ra không có giá trị. Nếu cần lập thống kê vùng phải do Tổng cục Thống kê trực tiếp điều hành. Các nước khác, đều làm như thế.
Sự tin cậy của thống kê thất nghiệp . Tổng cục Thống kê nói là được hướng dẫn bởi ILO là tổ chức về lao động của Liên Hiệp Quốc. Nhưng ngạc nhiên nhất là thống kê thất nghiệp không phản ánh gì tăng trưởng GDP. Một trong những điều thấy rõ là khi làm thống kê thất nghiệp mà đưa khu vực nông thôn vào là có vấn đề, nhất là lao động nông nghiệp vẫn còn chiếm trên 70% lực lượng lao động. Làm sao có thể đánh giá thất nghiệp những người này khi họ làm theo mùa vụ và khi chỉ làm 1 tiếng đồng hồ cũng không bị coi là thất nghiệp. Các nước chỉ đo thất nghiệp ở thành phố. Những con số này mới phản ánh đúng tình trạng việc làm. Minh chứng cho thấy nếu 69% là ở nông thôn mà hầu hết coi như không có thất nghiệp thì tỷ lệ thất nghiệp cả nước rất thấp dù thất nghiệp ở thành thị (hoạt động trong công nghiệp và dịch vụ) tăng rất cao. Nếu thất nghiệp ở thành thị tăng từ 2% lên 8% mà thất nghiệp ở nông thôn không tăng thì thất nghiệp cả nước chỉ tăng từ 0.6% lên. 2.44%.
Thông kê ngân hàng. Các chuyên gia muốn đánh giá công tác của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam rất khó khăn vì thường chỉ công bố vài số liệu, cũng không hệ thống nên khó lòng theo dõi và phân tích. Họ cũng chỉ đưa ra số liệu khi bắt buộc phải công bố. Mấy năm gần đây, khi nhóm lợi ích đầy quyền lực ‘thọc’ vào ngân hàng, thì con số thống kê càng tùy tiện, phấn hứng theo cái roi chỉ đạo ‘nhảy múa’ lộn tùng phèo không biết đâu mà lần, nhiều biểu hiện cố tình ‘lập lờ đánh lận con đen’.
Bài học kinh nghiệm của nước ngoài
Tổng thống Obama mới đề cử ông John H. Thompson là người đứng đầu một tổ chức nghiên cứu có uy tín nhất khu vực tư nhân vào vị trí lãnh đạo Cục điều tra dân số nhưng phải được Thượng viện thông qua. Tiêu chí lựa chọn người đứng đầu làm công tác thống kê là có kinh nghiệm về chuyên môn và quản lý, bản lãnh, ủng hộ đổi mới và có mối quan hệ tốt với Quốc hội, có khả năng lập kế hoạch nghiêm túc cho cuộc tổng điều tra năm 2020, cố gắng tiết kiệm, sử dụng kinh phí có hiệu quả và thích ứng với thời đại kỹ thuật số. Ngân sách thường xuyên của Cục thống kê dân số này là: $900 triệu/năm. Ngân sách cho điều tra thống kê cơ bản (10 năm một lần) năm 2010 là 13 tỷ US, và có thể lên tới $25 tỷ vào năm 2020. Theo luật pháp, các thông tin số liệu đều phải công bố công khai minh bạch, thuận tiện cho người quan tâm phân tích, sử dụng.
Ở Mỹ, với mong muốn thu được số liệu đúng và đầy đủ để điều hành xã hội và nền kinh tế thì thông qua công nghệ và tiền người ta có thể làm được điều đó nhưng ở Việt Nam ngay cả khi có đổ ra hàng núi tiền cũng chẳng thể hy vọng có được con số chính xác và đầy đủ bởi vì hệ thống chính trị không muốn công khai con số thật nếu có. Mặt khác, bản thân nhiều người đi điều tra cũng bị lây nhiễm căn bệnh “tham nhũng cấu trúc”! Người bạn ở Viện nghiên cứu kể cho nghe có dự án đã từng trả nhiều tiền để làm thật, cũng có chuyên gia sang tập huấn, có sử dụng công cụ GPS nhưng mà rồi họ vẫn cứ làm điêu, vẫn bịa đặt để cho xong chuyện nói ra, xấu hổ lắm!
Giải pháp cần thiết ở Việt Nam
Ngẫm suy câu nói của Chủ tịch hội Thống kê quốc gia khuyên người dân một cách rất mỉa mai và… ngang ngược rằng “chấp nhận công bố bao nhiêu biết bấy nhiêu, người dân thấy sao cứ biết vậy đi!”. Đó là nỗi đau không chỉ của riêng ai.
Nhìn rộng hơn, trong chừng mực nhất định, có thể nói là lịch sử phát triển xã hội của nhân loại là luôn chứng kiến việc người được dân bầu ra đã lạm dụng quyền lực được giao để từ chỗ là người đầy tớ của dân biến thành ông chủ của dân. Đó là thực trạng diễn ra vào giai đoạn tan rã của chế độ xã hội cộng đồng nguyên thủy. Sau đó là tình trạng giai cấp cầm quyền, sau một thời kỳ hưng thịnh, thì luôn đi vào con đường thoái hóa dẫn đến bị nhân dân lật đổ. Đặc điểm của chế độ xã hội châu Á (trước hết là của Trung Quốc và Việt Nam) thì dòng họ cầm quyền bị nhân dân lật đổ để thay thế bằng một dòng họ khác, có tiến bộ hơn vì coi trọng lợi ích của nhân dân. Thế nhưng sự lật đổ này không dẫn đến việc thay đổi chế độ xã hội mà chỉ thay đổi dòng họ trị vì. Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn của nông dân Việt Nam là một minh chứng.
Ngày nay, ở các nước tư bản chủ nghĩa phương Tây, sự lật độ này diễn ra dưới hình thức thay thế đảng cầm quyền bằng đảng đối lập nhưng rồi đảng đối lập cũng phải nhường lại vị thế đó cho đảng mà họ đã thay thế. Chủ yếu vì không được lòng dân. Từ thực tế lịch sử đó, chúng ta có thể suy ngẫm là làm sao ngăn chặn sự thoái hóa của đội ngũ lãnh đạo. Hồ Chí Minh đã thấy vấn đề đó nên đã có lời dạy cán bộ là công bộc của dân, nhân dân là chủ nhà nước và nhà nước chỉ là người quản lý thế nhưng thực tế người ta chỉ đi học những cái gì khác.
Hiện nay, người dân thấy rõ việc Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 đã thể hiện việc cố tình loại bỏ quyền làm chủ của nhân dân mặc dù quyền đó đã được Hiến pháp 1992 khẳng định. Do đó, để tháo gỡ những tồn tại về việc đội ngũ cán bộ các cấp đã lạm dụng quyền lực được giao là một vấn đề chung của nhân loại, không riêng của một nước nào. Từ đó, cần suy nghĩ, tìm giải pháp có hiệu lực thực tế để khắc phục, gắn với đặc điểm kinh tế-xã hội của nước ta.
Thay cho lời kết
Chỉ tiêu GDP ngày nay được nhắc đến nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng và trong các báo cáo thành tích cuối năm ở các địa phương. GDP tăng trưởng cao thường gắn liền với sự hãnh diện, GDP tăng trưởng thấp là một sự lo âu vì người ta thường nhìn vào “cái ghế” hơn là tôn trọng sự thật của các con số. Điều này gây ra khó khăn rất lớn cho những người sử dụng và các nhà hoạch định chính sách vĩ mô. Cái sai, cái láo của con số thống kê chỉ là một biểu hiện thấy rõ của cái sai lỗi hệ thống ở nước ta:
“Nhìn ra thế giới mà xem
Thông kê không thể tèm lem ù xòa
Chỉ riêng ở Việt Nam ta
Thống kê theo kiểu con ma cụt đầu
Những con số làm mồi câu
Những con số biết trở đầu xuống đuôi
Khi đằng cán, lúc đằng chuôi
Chẳng qua cũng để mà nuôi chức quyền
Con số mà biết kêu lên
Biết bao cái ghế chức quyền phăng teo.”
TVT
Khôn ngoan như rắn và dịu hiền như bồ câu
Cơn bão truyền thông tại Việt Nam xung quanh Nick Vujicic, nhà truyền bá Phúc âm đến từ phương Tây, đủ sức khiến ngôi sao diễn giả duy nhất trong các nhà truyền giáo cộng sản bản địa hiện tại, ông Nguyễn Bá Thanh, phải ghen tị và báo chí phương Tây phải ngỡ ngàng.
Một bài trên Huffington Post dẫn lời Nick Vujicic nói với bé Linh Chi trong cuộc giao lưu tại sân vận động Mỹ Đình, Hà Nội, trước 25.000 người, về tình yêu Chúa: “Do you know why I love God? Because heaven is real. And one day when we get to heaven, we are going to have arms and legs. And we are going to run, and we are going play, and we are going to race.” (Em có biết vì sao tôi yêu Chúa không? Vì thiên đường là có thật. Và một ngày kia, khi lên thiên đường, chúng ta sẽ có tay có chân. Và chúng ta sẽ chạy nhảy, vui đùa, chúng ta sẽ chạy thi.) Những lời ấy chẳng những không bị truyền hình nhà nước kiểm duyệt, mà diễn giả còn được Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan tặng huy hiệu và kỉ niệm chương. Điều gì đang xảy ra tại quốc gia mà quan hệ giữa nhà nước và nhà thờ vẫn đầy căng thẳng này? Bài báo dẫn tiếp lời một tín hữu Thiên chúa, ông Nguyen Dat An, người tổ chức chuyến đi của Nick Vujicic [i]: “This was a miracle in Vietnam. God is the general director of this event.” Phép mầu ở Việt Nam do Chúa trời làm tổng đạo diễn.
Theo kịch bản của Đấng Toàn năng, nhân vật anh hùng Nick Vujicic biết rõ rằng “ở Việt Nam có những giới hạn về việc nói hay không nói về đức tin của mình như thế nào” và đến một số nơi thì phải “khôn ngoan như rắn và dịu hiền như bồ câu”, cũng theo Huffington Post. Chiến lược này giúp ta hiểu hơn, vì sao chàng trai phi thường ấy khuyên người Việt làm theo gương Bác Hồ. Hãy kính Bác và yêu Chúa, thông điệp cuối cùng và bí quyết thủy chung để người Việt Nam đầu thế kỉ 21 vượt qua số phận kém ưu đãi của mình có thể là như thế, từ chỗ đứng đặc biệt của nhà truyền giáo Nick Vujicic. Song cho đến giờ phút này anh chưa tiết lộ cho đông đảo công chúng Việt Nam rằng số phận của anh chính là do ý muốn và sự sắp đặt của Chúa. Trong cả buổi giao lưu ở sân Mỹ Đình, anh chỉ trực tiếp truyền bá Phúc âm duy nhất qua mấy lời về tình yêu Chúa đã dẫn.
Song chỉ mấy lời tương đối “bồ câu” ấy cũng đủ khiến người phiên dịch bị bất ngờ và lúng túng. Và chính tôi cũng bị bất ngờ khi đọc đến chi tiết này trong bài báo, cho đến khi được biết lí do qua ngả khác, từ thông tin đáng chú ý của ông Vũ Hữu Hùng, tức Francis Hùng, một chuyên gia huấn luyện kĩ năng sống nhiều uy tín và quen thuộc với công chúng Việt Nam, người lẽ ra được chọn làm phiên dịch cho Nick Vujicic nhưng cuối cùng đã không đóng vai trò ấy. Yêu cầu của Ban Tổ chức là phiên dịch viên không được dịch lời của nhà truyền bá Phúc âm nói đến danh Chúa hay nói đến tôn giáo, trong khi Francis Hùng là một tín hữu Thiên chúa.
Tổng đạo diễn vắng mặt, nhưng phép mầu vẫn xảy ra theo cách nào đó. Bằng sự khôn ngoan của rắn và sự dịu hiền của bồ câu, hay bằng hoặc bất chấp một điều khoản không chính thức ghi trong hợp đồng? Lạy Chúa, có trời biết rằng Chúa không phải là thứ duy nhất ở Việt Nam phải chịu kiểm duyệt.
© 2013 pro&contra
_______________
Phụ lục
Bạch hóa của ông Vũ Hữu Hùng (Francis Hùng)
Như đã hứa trả lời cho công chúng lý do tại sao ban tổ chức sự kiện Nick mời tôi phiên dịch chính thức cho tất cả buổi nói chuyện của Nick nhưng cuối cùng tôi lại không tham gia. Trước sự kiện tôi có hứa là sẽ trả lời ngay sau khi sự kiện diễn ra, tối qua nếu các bạn có xem truyền hình trực tiếp thì đã phần nào biết được lý do. Và đây là sự thật:
Buổi họp cuối cùng trước khi sự kiện diễn ra có đại diện của Nick tại Việt Nam, công ty truyền thông và ban lãnh đạo Tôn Hoa Sen, có sự tham dự của anh Vũ người sáng lập Tôn Hoa Sen và là “chủ xị” của sự kiện. Tất cả phiên dịch viên đều phải dự phỏng vấn và trải qua bài kiểm tra dịch trực tiếp từ Video trước khi được xác nhận ai là phiên dịch chính trên sân khấu và ai sẽ là phiên dịch dự phòng. Tôi hoàn thành xuất sắc các bài kiểm tra, thỏa mãn yêu cầu của ban tổ chức.
Buổi họp cuối cùng tôi đến trễ có thông báo trước, khi bước vào phòng họp, sau vài câu xã giao thì anh Vũ nói với ban tổ chức: Tôi muốn các bạn bố trí em Hùng này là phiên dịch chính cho toàn bộ buổi nói chuyện trên sân khấu của Nick. Tôi thấy em Hùng phù hợp.
Anh quay sang tôi nói tiếp: Hùng phải chuẩn bị lúc nào cũng có 3 bộ đồ để thay, đồ vest, sơ mi và quần Jean áo thun để phù hợp với bối cảnh, đây là sự kiện quan trọng mà chúng tôi đã tốn rất nhiều tiền để sự kiện được diễn ra”. Tôi nói, “dạ vâng”.
Anh Vũ nói tiếp: Có một điều kiện bắt buộc Hùng phải chấp thuận thì Hùng mới dịch được, điều kiện đó là “KHÔNG ĐƯỢC NÓI ĐẾN DANH CHÚA, KHÔNG NÓI ĐẾN TÔN GIÁO, KỂ CẢ TRONG TRƯỜNG HỢP NICK NÓI THÌ ANH CŨNG PHẢI DỊCH KHÁC ĐI HOẶC LÀM THINH KHÔNG ĐƯỢC PHÉP DỊCH.”
Sau đó anh tiếp tục thảo luận về mức phí tôi đưa ra, tôi nói với anh Vũ rằng: Em đã giảm một tỷ lệ % rất lớn mức phí để phục vụ cho sự kiện, và đây là mức phí phiên dịch của em… Tuy nhiên, trong trường hợp ngân sách ban tổ chức eo hẹp không đủ tiền, thì em sẵn sàng hỗ trợ theo ngân sách của ban tổ chức.
Anh Vũ nói: Ban tổ chức có thừa tiền, không bao giờ thiếu, tuy nhiên mức phí của em là không thể chấp nhận được, em làm cái này là vì cộng đồng hay là vì kinh doanh?
Tôi trả lời: Nếu phục vụ cộng đồng mà kèm theo mức phí tượng trưng thì vẫn tốt và vui hơn (vì cách em cống hiến cho cộng đồng rất khác so với cách của anh – tôi nghĩ thầm), anh vừa xác nhận với em là ban tổ chức thừa tiền chứ không thiếu. Một giờ nói chuyện của em đã là… $, ở sự kiện này em chỉ nhận tượng trưng… $ cho mỗi bài diễn thuyết của Nick, tuy nhiên anh đã quyết định ngân sách dành cho phiên dịch chỉ là… $ cho mỗi bài nói chuyện, em chấp thuận để cho sự thành công của chương trình tốt hơn.
Anh Vũ hỏi: Lý do nào mà Hùng nghĩ có thể dịch thành công cho Nick?
Tôi trả lời: Trước hết em là một diễn giả chuyên nghiệp, em hiểu cảm xúc sân khấu của một diễn giả, khả năng ngoại ngữ của em đã qua các vòng kiểm chứng của ban tổ chức và điều quan trọng nhất là EM CŨNG LÀ NGƯỜI TIN CHÚA NÊN SẼ DỊCH CHÍNH XÁC KHI NICK NÓI VỀ CHÚA.
Khuôn mặt của anh Vũ biến sắc, anh vội nói: Lần này không hợp tác được với anh Hùng, lần khác vậy. (Mặc dù trước đó chưa đầy 15 phút anh chỉ đạo cho ban tổ chức là chọn tôi dịch chính cho sự kiện). Anh Vũ theo đạo Phật nên tôi có thể hiểu.
Các bạn thân mến,
Là một Cơ-Đốc nhân, tôi muốn làm chứng về việc Chúa cứu tôi khỏi phạm tội trước Ngài thông qua sự kiện này là như thế này:
• Nếu tôi hứa với anh Vũ không được phép dịch Danh của Chúa kể cả trong trường hợp Nick nói đến Danh của Chúa, mà tôi vẫn dịch thì tôi phạm tội không trung tín trong lời hứa.
• Nếu tôi đồng ý với anh Vũ là sẽ không dịch, hoặc dịch khác đi khi Nick nhắc đến Chúa thì tôi sẽ phạm tội chối Chúa trước hàng triệu người. Lời Đức Chúa Jesus Christ đã nói rõ “Ai chối Ta trước mặt thế gian, Ta sẽ chối người đó trước mặt Cha”. Điều tuyệt vời Chúa cứu tôi là Ngài khiến cho anh Vũ không chọn tôi trước khi tôi đưa ra quyết định, lời cầu nguyện “Xin giữ con khỏi mọi sự dữ” mà Chúa dạy cho chúng ta cầu nguyện, tôi thấy Ngài thực hiện điều đó (gìn giữ tôi khỏi sự dữ) thật là quá tuyệt vời. Cảm tạ Cha.
Và sự việc chưa dừng lại ở đây, theo kế hoạch ngày 26/5 (Sáng Chúa Nhật), Nick muốn đến thăm và có buổi nói chuyện ở nhà thờ Tin Lành Gia Định, ban tổ chức nói với tôi là nếu Bộ Công An và phía An Ninh cho phép, họ sẽ mời tôi dịch cho Nick ở nhà thờ Gia Định. Khi ở trong nhà thờ, thì Nick thoải mái nói về Chúa và tôi thoải mái dịch. Các anh chị em Cơ-Đốc nhân tiếp lời cầu nguyện cho sự kiện này có thể diễn ra nhé. Cho đến ngày hôm nay, phía An Ninh vẫn chưa đưa ra quyết định là có cho phép hay không.
Ai chứng kiến chương trình tối qua thì sẽ thấy Danh Chúa Jesus Christ đã không được dịch, câu nói của Nick nói sau khi nữ khán giả chơi xong bản nhạc và Nick chào tạm biệt cô ấy là “God Bless You”, phiên dịch viên đã không dịch câu này. Người phiên dịch viên không phải là con cái Chúa.
Toàn bộ sự việc đã diễn ra như vậy. Trong chương trình tối qua, khi Nick bị hạn chế không được diễn đạt đức tin của mình thì Nick “không có gì nhiều để nói”, nhưng nếu Nick được thoải mái giảng lời Chúa thì bài nói chuyện sẽ khác đi, sẽ sinh động sẽ đầy sự khôn ngoan. Cho nên sáng Chúa Nhật này ngày 26/5 từ 6-8 giờ sáng tại nhà thờ Gia Định đường Phan Đăng Lưu, Phú Nhuận, nếu sự kiện diễn ra bạn sẽ bắt gặp một Nick hoàn toàn khác, bạn sẽ học được nhiều điều sâu sắc hơn thay vì những câu khẩu hiệu suông trong chương trình tối qua.
Nguồn: VietCatholic News, 23-5-2013
[i] Truyền thông Việt Nam không thấy nhắc đến người mang tên này trong những người chủ chốt tố chức sự kiện Nick Vujicic, vì thế tôi xin lỗi là không biết rõ cách viết tên ông trong tiếng Việt.
Vài cảm nghĩ qua bài “Cờ đỏ, cờ vàng và hòa giải” của Huy Đức
Suy cho cùng lá cờ là biểu tượng cho một quốc gia đã đành. Nhưng nó còn gắn với nhiều kỷ niệm mà đã là con người ai chả có.
Biểu đạt về tình yêu quê hương đất nước cũng vậy. Không nhất thiết tất cả mọi người phải hoàn toàn giống nhau. Ở người này là yêu vầng trăng non bên những ngọn cau hay mái hiên ngôi chùa làng. Những ngọn tre, cánh diều, những cánh cò trắng phau trên nền cánh đồng lúa xanh mơn mởn thì con gái cũng là những hình ảnh mà người Việt Nam xa quê nào không yêư, không nhớ? Tình yêu nước có khi chỉ đơn giản là yêu một giọng hát ru, một tiếng hò ven sông, ven đê trong một buổi trưa hè oi nồng hay buổi chiểu tà bảng lảng có khói lam vấn vít trên những mái rạ trong ngõ nhỏ ven làng.
Ở thị thành, nơi ánh điện và nhà cao lấn át ánh trăng. Tình yêu quê hương có khi chỉ là những tiếng rao đêm, tiếng còi tàu, tiếng chim gù trên bankon hay bên khung cửa sổ…
Hình tượng về quốc gia cũng vậy. Ở nơi này thì bao gồm cả dòng sông và ngọn núi (non sông). Ở nơi khác vùng không có núi, thì là đất và nước (Land/Country) là thành tố cấu thành đất nước. Đất nước còn là nơi mẹ ta sinh ra ta (đất mẹ/quê mẹ). Nhưng có khi chỉ là nơi đất lành chim đậu. Nơi loài chim Đỗ Quyên làm tổ và ra rả thấu tâm can suốt 6 tháng hè 3 tháng đông. Vì thế ta mới gọi là Tổ Quốc!
Tóm lại lòng yêu quê hương đất nước không cứ phải to tát phi thường gì nhiều. Có khi là cái tình mộc mạc đơn sơ hay chỉ là những khái niệm mang tính tượng hình, tượng thanh rất cụ thể. Tổ quốc là nơi mà con người ta từng trải nghiệm, gắn bó. Nơi mọi người sống chung trong một mái nhà. Có khế ước, đồng thuận chung được mọi thành viên chấp nhận.
Chuyện lá cờ của một quốc gia cũng vậy. Ngoài mục tiêu để phân biệt vùng miền rộng hơn là nước. Nước này với nước khác. Nó còn bao hàm cả truyền thống lịch sử và khát vọng (lý tưởng) của các nhóm thành viên sinh sống trong đó nữa. Chính vì vậy chuyện một quốc gia tồn tại nhiều lá cờ. Mang dấu ấn của nhiều nhóm người cùng chung sống cũng là chuyện bình thường. Tuyệt đối hóa lá cờ cùng lý tưởng hay ý thức hệ chưa chắc đã hay. Đôi khi mang đến những hệ lụy khó lường.
Gần hai năm trước đây, khi nhiều cuộc biểu tình tự phát chống Trung Cộng gây hấn trên Biển Đông của Việt Nam nổ ra rầm rộ ở cả trong và ngoài nước. Tôi đã đề cập tới chuyện hai lá cờ (cờ đỏ sao vàng và cờ vàng 3 sọc đỏ) qua bài: Tản mạn về cờ và lòng người qua các cuộc biểu tình (xem ở đây)
Nay thấy bài viết của Huy Đức tôi lại muốn tìm hiểu thêm xuất xứ và giá trị lịch sử của những lá cờ này.
Về mặt lịch sử. Cả hai lá cờ đều gắn với lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc.
Về Lá cờ đỏ sao vàng:
Theo nhà văn Sơn Tùng, lá cờ này đã xuất hiện lần đầu tiên trong cuộc Nam Kỳ khởi nghĩa năm 1940. Tác giả là ông Nguyễn Hữu Tiến (còn gọi là “ông Hai Bắc Kỳ”). Cờ đỏ sao vàng ra đời vào lúc phong trào kháng chiến chống Thực dân Pháp và Phát xít Nhật diễn ra mạnh mẽ ở các tỉnh Nam Kỳ. Cụ thể là khi chuẩn bị khởi nghĩa vào cuối tháng 9/1940, một vấn đề được đặt ra là cần có một lá cờ để khẳng định tổ chức, thống nhất hiệu lệnh chỉ huy và tập hợp quần chúng. Một đảng viên Cộng sản là Nguyễn Hữu Tiến, được giao nhiệm vụ thể hiện và mẫu cờ được ban lãnh đạo cuộc khởi nghĩa gồm Võ Văn Tần, Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Văn Cừ… chuẩn y ngay sau đó. Nay tất cả những bậc CS tiền bối đó đã hy sinh hết. Cũng khó xác định thực hư. Một luồng ý kiến khác lại cho rằng, tác giả của cờ đỏ sao vàng là ông Lê Quang Sô và do Tỉnh ủy Đảng CSVN tại Mỹ Tho đề nghị đầu tiên. Mặc dù vậy cả hai giả thuyết trên đều không có nguồn tài liệu chính thống nào chứng minh cả. Chỉ biết nó xuất hiện trong cuộc Khởi Nghiã (bị lộ/ bị đàn áp dã man) ở Nam Kỳ vào cuối 1940.
Một sự trùng hợp khá thú vị là lá cờ đỏ sao vàng của nước CHXHCN Việt Nam hiện nay lại có hình thức khá giống với hai lá cờ của Chính quyền Nhân Dân tỉnh Phúc Kiến (xem ở đây) và cờ của Đội Thiếu niên Tiền Phong Trung Quốc (xem ở đây). Vấn đề đặt ra cho các nhà nghiên cứu là cờ đỏ sao vàng đương đại của Việt Nam (có xuất xừ từ lá cờ trong Nam Kỳ khởi nghiã – 1940) có trước hay hai lá cờ của Chính quyền tỉnh Phúc Kiến và Đội Thiếu niên Tiền phong của Trung Quốc có trước?
Nếu cờ đỏ sao vàng của VN hiện nay mà có tuổi thọ kém hơn cờ của người Tàu. Thì dù đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên cũng rất khó thuyết phục được những người Việt còn có lòng tự trọng, tự tôn thực sự! (xem ảnh so sánh)
Quốc kỳ của CHXHCN Việt Nam được QH thông qua ngày 2/7/1976 (Nguồn: http://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BBc_k%E1%BB%B3_Vi%E1%BBt_Nam)
Cờ của Chính quyền Nhân Dân tỉnh Phúc Kiến đã được sử dụng từ 1933-1934 (Nguồn: http://en.wikipedia.org/wiki/Fujian_People%27s_Government)
Cờ của Đội Thiếu niên Tiền Phong Trung Quốc. (Nguồn: http://www.flagcollection.com/itemdetails-print.php?CollectionItem_ID=951)
Về lá cờ vàng 3 sọc đỏ:
Lá cờ vàng ba sọc đỏ được tạo ra và sử dụng lần đầu tiên như là lá cờ quốc gia dưới triều Nguyễn (Đại Nam Quốc kỳ) từ năm 1890 tới năm 1920 (ở đây). Nhưng theo tác giả Lê Võ Hoài Ân, báo Nhân Dân (trích):
Năm 1890, Thành Thái lên ngôi, lá cờ ba sọc mầu đỏ trên nền vàng mới ra đời, được sử dụng đến năm 1916 – năm hoạt động chống thực dân Pháp của vua Duy Tân thất bại, ông bị Pháp bắt rồi đày ra đảo La Réunion…
(hết trích)
Lá cờ này (cờ vàng 3 sọc đỏ) được vua Bảo Đại sử dụng lại vào năm 1948. Đây là Quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam (do Pháp kiểm soát ở cả miền bắc và miền nam Việt Nam) từ năm 1949 đến 1955 và sau đó là Việt Nam Cộng hòa từ 1955 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975. Ý nghiã của lá cờ vàng 3 sọc đỏ được giải thích, là tương trưng cho người Việt “máu đỏ da vàng“. Màu vàng thuộc hành thổ và ở vị trí trung ương thể hiện cho chủ quyền quốc gia, màu đỏ thuộc hành hỏa và chỉ phương nam, và ba sọc tượng trưng cho ba miền Bắc, Trung, Nam…
Như vậy xét về mặt lịch sử, cả hai lá cờ (cờ đỏ sao vàng và cờ vàng 3 sọc đỏ) đều gắn liền với cuộc đấu tranh chống ách đô hộ của Thực dân Pháp trên đất nước ta. Có khác chăng cờ đỏ sao vàng tuy ra đời muộn hơn (đúng nửa thế kỷ), lúc ra đời đã bị dìm trong bể máu (cuộc Khởi nghiã Nam Kỳ – 1940). Nhưng là biểu tượng của “Bên thắng cuộc” (30/4/1975). Nên hiện vẫn đang ở thế thượng phong. Ngược lại cờ vàng 3 sọc đỏ tuy được ra đời sớm từ hai triều vua yêu nước nổi tiếng (Thành Thái và Duy tân) rồi được Quốc trưởng Bảo Đại dùng làm biểu tượng của Quốc gia Việt Nam. Sau đó được các ông Ngô Đình Diệm cho tới Nguyễn Văn Thiệu kế thừa cho VNCH. Nhưng hiện nay chính quyền VNCH đã không còn hiện hữu. Nên về nguyên tắc lá cờ đó đã đi vào lịch sử. Mặc dù vậy, lá cờ vàng 3 sọc đỏ đã gắn bó với hàng triệu người Việt ở phía Nam Vĩ tuyến 17 trước 30/4/1975. Sau đó lại theo hàng vạn người Việt bất chấp nguy hiểm vượt biên đi tìm tự do ở khắp nơi trên thế giới. Do vậy, nó trở thành biểu tượng của khát vọng về tự do, quyền sống và mưu cầu hạnh phúc của con người. Thiết nghĩ điều vô cùng thiêng liêng này đã mang lại diện mạo mới của lá cờ vàng ba sọc.
Bóng cờ vàng bay trong gió đã khiến nhiều người liên tưởng tới cuộc khởi nghiã của Hai Bà Trưng và Bà Triệu qua câu diễn ca thân thuộc:
Đầu voi phất ngọn cờ vàng
Sơn thôn mấy cõi chiến trường xông pha
Được sinh ra và lớn lên ở bắc Vĩ tuyến 17, dù không có kỷ niệm gì với lá cờ vàng 3 sọc đỏ. Nhưng tôi đã rất cảm động khi nhìn thấy lá đại kỳ này được một thuyền nhân gương cao bên cạnh những lá cờ đỏ sao vàng trong cuộc biểu tình chống Trung Quốc gây hấn vào ngày 16.07.2011 ở trước LSQ Trung Quốc ở TP Hamburg-CHLB Đức.
Hôm đó, tôi có hỏi anh Vũ Thành An, người đem lá cờ vàng ba sọc vào cuộc biểu tình, anh chân thành cho biết, đó chính là cách bày tỏ lòng biết ơn đối với 74 tử sỹ hải quân cuả VNCH đã hy sinh anh dũng trong trận chiến bảo vệ Hoàng Sa vào ngày 19.01.1974. Bên cạnh 64 liệt sỹ thuộc hải quân QĐND Việt Nam ở đảo chìm Gạc Ma Trường Sa ngày 14.03.1988. Tất cả các anh hùng vị quốc vong thân bảo vệ non sông bờ cõi của tổ quốc Việt Nam yêu dấu của chúng ta. Dù dưới màu cờ nào đều xứng đáng nhận được sự tôn vinh như nhau.
Đây chính là nét son rất đáng suy ngẫm. Bởi như tác giả Huy Đức nhận định:
“Sự khác biệt đó trong cộng đồng Việt Nam có thể là những mối đe dọa, đồng thời, cũng là nền móng để xây xựng một Việt Nam thống nhất mà đa dạng. Một quốc gia sẽ trở nên vững mạnh khi sự đa dạng được thừa nhận. Một quốc gia cũng có thể rơi vào sự hỗn loạn hoặc không thể phát triển nếu sự thống nhất bị phá vỡ.
Nhưng, thống nhất quốc gia mà không dựa trên nền tảng hòa giải quốc gia thì sự thống nhất đó chỉ là tạm thời. Thống nhất quốc gia mà bằng cách ém nhẹm lịch sử và dùng vũ lực để dập tắt sự trỗi dậy của những sự khác biệt thì chẳng khác nào gài vào thế hệ tương lai một trái bom”.
Huy Đức còn nêu lên một thực tế đáng buồn:
“Sự khác biệt và đa dạng lúc nào cũng có thể bị kích động bởi các thế lực cực đoan. Không phải độc tài, toàn trị mà theo kinh nghiệm của những quốc gia thành công, càng nhiều tự do thì càng tránh cho sự khác biệt đó trở thành xung đột”.
Thay cho lời kết, xin được chép lại đây ý kiến của một người thuộc phe cờ đỏ sao vàng hiện thị trên ABS với nick name CCB Thành cổ Quảng Trị (25/05/2013 LÚC 11:03) như thế này:
“Tôi từng là người lính miền Bắc bảo vệ thành cổ Quảng Trị 1972, nhưng giờ đây rất dị ứng cờ đỏ sao vàng.
Vì bây giờ lá cờ đó đẫ bị chóp bu đảng bất nhân, vô ơn, bạc bẽo và phản bội dùng làm lá bùa mị dân, nô dịch cả nước.
Cũng như tinh thần bài viết của Huy Đức, tôi yêu tự do, rất khó chịu khi bị tổ dân phố nhắc phải treo cờ mỗi dịp nhà nước yêu cầu. Treo hay không là do tôi, tại sao lại cưỡng ép? Chính vì thái độ nô dịch ấy mà tôi đâm ghét cờ đỏ sao vàng. Nó là cái nhà tù tư tưởng, bình phong che chắn cho lũ gian tham bán nước đương quyền Ba Đình.
Vì thái độ mất dạy ấy của chóp bu ĐCSVN, tôi bớt dị ứng với cờ vàng 3 sọc. Phải chăng đảng càng cố đè đầu cưỡi cổ nhân dân bằng các thủ đoạn tinh vi, càng phản tác dụng?
Hãy xem cờ đỏ búa liềm của Liên Xô đó. Một thời là niềm kiêu hãnh của đội quân tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Rồi bị ĐCS Liên Xô lợi dụng để nô dịch nhân dân. Bây giờ người Nga mấy ai thích nó? Chính các đảng CS đã làm hoen ố màu cờ, khi họ càng ngày càng thủ cựu, vị kỷ, tham nhũng, độc đoán, nhẫn tâm và ngu độn.”
Dù chưa tán thành với cách diễn đạt bằng những từ ngữ khá gay gắt đó. Nhưng tôi thấy đó chính là một thực tế cay đắng rất đáng để cho những người ở Bên thắng cuộc cần xem lại cách hành xử của mình để thu phục nhân tâm. Nếu họ muốn bắt tay vào một tiến trình hòa giải thực sự!
May 25, 2013
Quốc hội sẽ “họp kín” khi “lấy phiếu tín nhiệm” để… “củng cố niềm tin của nhân dân”.*
Theo các tin tức bên lề cuộc họp, báo giới không được tham dự các phiên thảo luận về bỏ phiếu miễn nhiệm Bộ trưởng Tài chính và Tổng Kiểm toán Nhà nước đương nhiệm, phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm Bộ trưởng Tài chính mới, bầu Tổng Kiểm toán Nhà nước mới.
Báo giới cũng không được tham dự buổi báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc chuẩn bị tổ chức “lấy phiếu tín nhiệm”, “bỏ phiếu tín nhiệm” và các phiên thảo luận về vấn đề này.
Sau khi thông tin vừa kể được công bố, ông Nguyễn Minh Thuyết – cựu đại biểu Quốc hội – cho biết, điều đó làm “nhiều người băn khoăn” vì Luật Tổ chức Quốc hội qui định “Quốc hội họp công khai”.
Không phê phán trực tiếp nhưng ông Thuyết khẳng định, “họp công khai” là thông lệ ở các quốc gia dân chủ vì dân chúng có quyền được biết những người mà họ ủy quyền tham gia Quốc hội, đã bàn và quyết định như thế nào về những vấn đề quốc kế dân sinh.
Nhân vật này nhấn mạnh, “Quốc hội chỉ họp kín trong một số trường hợp, thường là để bàn những việc liên quan đến bí mật quốc gia”.
Theo ông Thuyết, bầu và phê chuẩn các chức danh lãnh đạo cơ quan nhà nước không thuộc phạm vi bí mật quốc gia. Mặt khác, trong kỳ họp này, lần đầu tiên, Quốc hội tổ chức lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm nên sinh hoạt đó và các buổi thảo luận về vấn đề đó rất cần được công khai.
Thông tin càng được công khai, dân chúng càng thêm tin tưởng vào sự công tâm của các đại biểu Quốc hội và ý nghĩa của hoạt động lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm. Quốc hội là của dân, cần đáp ứng tốt nhất yêu cầu công khai, minh bạch trước dân về hoạt động của mình.
Có lẽ cũng nên nhắc lại rằng, cuối năm ngoái, Quốc hội thông qua một nghị quyết về “lấy phiếu tín nhiệm” và “bỏ phiếu tín nhiệm”.
Theo đó, “lấy phiếu tín nhiệm” là công việc sẽ tiến hành hàng năm, đối với 49 chức danh vốn do các đại biểu Quốc hội từng bỏ phiếu bầu chọn: Chủ tịch Nhà nước, Phó Chủ tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, các thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và những thành viên khác của chính phủ, Chánh án Tòa án Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước.
Còn “bỏ phiếu tín nhiệm” là công việc sẽ tiến hành đối với những người không đạt mức độ tín nhiệm ở vòng “lấy phiếu tín nhiệm” (bị 2/3 đại biểu Quốc hội xác định là “không tín nhiệm”, hoặc trong hai năm liền bị 1/2 đại biểu Quốc hội xác định là “không tín nhiệm”). Hoặc bị Ủy ban thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội hay 20% đại biểu Quốc hội yêu cầu “bỏ phiếu tín nhiệm”.
Trong kỳ họp này, lần đầu tiên, các đại biểu Quốc hội sẽ cho biết họ “tín nhiệm” hoặc “không tín nhiệm” những ai trong nhóm 49 chức danh mà họ đã bỏ phiếu bầu. Quyết định tổ chức “lấy phiếu tín nhiệm” hàng năm được tuyên truyền là một bước “đột phá” của tiến trình “xây dựng nhà nước pháp quyền”, “xây dựng xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”, “củng cố niềm tin của nhân dân”. Bước “đột phá” này chưa diễn ra thì chính Quốc hội ra lệnh cấm xem, cấm tường thuật diễn biến thực tế.
Cũng cần nhắc lại là dù được quảng cáo rầm rộ, vẫn có rất ít người tin vào hiệu quả của chuyện “lấy phiếu tín nhiệm” hàng năm. Trả lời BBC hôm khai mạc kỳ họp thứ 5 (20 tháng 5), ông Dương Trung Quốc – một đại biểu Quốc hội – cho biết, giống như nhiều người, ông băn khoăn về “kết quả cuối cùng” của việc “lấy phiếu tín nhiệm”. Theo ông Quốc, sự đồng thuận của dân chúng về kết quả cuối cùng là thử thách lớn nhất của Quốc hội.
Thành ra, ông Quốc tin là phải công khai chuyện từng đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu “tín nhiệm” ai và “không tín nhiệm” ai. Làm như thế thì dân chúng mới biết đại biểu mà họ bầu vào Quốc hội có làm đúng ý họ hay không. Làm như thế còn nhằm giảm sự chi phối của các “quan hệ xã hội gắn liền với lợi ích”, khi đại biểu Quốc hội tham gia “lấy phiếu tín nhiệm”.
Những suy nghĩ và đề nghị của ông Dương Trung Quốc không phải là cá biệt. “Lấy phiếu tín nhiệm” có thể sẽ là “con dao hai lưỡi”, nên giờ chót, trước thời điểm chính thức “lấy phiếu tín nhiệm”, Quốc hội quyết định cấm báo giới tham dự.
……………………………..
*Tên bài của Quê Choa. Tên gốc: Quốc hội xác nhận đang “tấu hài”
Ai đủ can đảm để “thất bại” đến 17 lần trong một năm?
12 năm trước, một cuộc “kiểm tra thanh tra các đoàn thanh tra kiểm tra” do Thanh tra Chính phủ và VCCI tiến hành đã công bố bao điều tréo ngoe. Chẳng hạn trường hợp doanh nghiệp Lê Kháng (Cần Thơ). DN khốn khổ này cho biết trong chỉ 365 ngày của năm 2000, họ phải “tiếp” đúng 10 đoàn thanh kiểm tra các loại, trong đó có 5 đoàn là của ngành công an.
Nhắc lại, năm 2000 là thời điểm nghị định 61 về thanh kiểm tra DN có hiệu lực với quy định rành rành tại điều 3, rằng “Không được tiến hành trùng lặp, không quá một lần về cùng một nội dung trong một năm đối với một DN”. Có tới 3 chữ “một” trong một câu.
Nhưng thực tế lại là 10. Lý do, ngành công an thì có an ninh kinh tế, rồi cũng ngạch kinh tế lại có cảnh sát kinh tế, trong ngạch cảnh sát ngoài kinh tế còn có cảnh sát điều tra, cảnh sát PCCC, thậm chí cả cảnh sát khu vực…mà lực lượng nào thì cũng có quyền kiểm tra.
Cuộc kiểm tra các cuộc kiểm tra cho biết lực lượng công an hầu như không có quyết định mà chỉ chủ yếu dùng giấy giới thiệu hoặc thẻ ngành. Và các cuộc kiểm tra không có giấy tờ gì rơi đúng vào lực lượng này.
Nhưng Lê Kháng chỉ là trường hợp cá biệt, phản ánh một thực tế không hề cá biệt là DN bị hành hạ khốn khổ bởi thanh kiểm tra, và nỗi thống khổ này không chỉ mới bắt đầu từ năm 2000, cũng chưa hề có dấu hiệu dừng lại. Chẳng qua, DN bất đắc dĩ chỉ dám nói, dám phản ánh theo kiểu “con giun” bị xéo đến mức không thể chịu nổi.
Tháng 4 năm ngoái, một kỷ lục mới được lập khi Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Khánh Hòa cho biết DN của ông phải tiếp 15 đoàn thanh tra trong một năm. Tình hình “bĩ” đến mức thanh tra thuế moi lại chuyện của 7-8 năm về trước, một vụ việc đã được thanh tra kết luận.
Và đến hôm qua kỷ lục 10 lần thanh kiểm tra của Lê Kháng bị phá sâu. Kỷ lục 15 lần ở Khánh Hòa cũng chẳng còn đứng vững khi Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Bình Phước, TS Hoàng Mạnh Bình “nói thẳng” với các quan chức tỉnh nhà trước tình trạng một DN là Công ty Hùng Nhơn phải “tiếp” 17 đoàn thanh tra của đủ các ban, ngành từ huyện đến tỉnh. Mở ngoặc nói thêm, 17 đoàn thanh tra vào trong chỉ 1 tháng, chỉ thanh tra đúng… 1 nội dung và nội dung này kéo dài từ tháng 6-2011 đến tháng 5-2013 vẫn chưa xong.
Hóa ra, luật là luật, còn thực thi pháp luật là thực thi pháp luật.
Hóa ra nói giúp đỡ DN mà một chuyện, có điều giúp đỡ DN theo cách của những nhà chức trách.
Không cần hỏi cũng biết, việc chính của Hùng Nhơn giờ chỉ là “tiếp” các đoàn thanh tra. Và cũng chẳng khó đoán về tình hình của DN này sau khi được các đoàn thanh kiểm tra vào “giúp đỡ”.
200.000 DN phải ngừng hoạt động, phải phá sản. Và ngoài những nỗi khốn khổ có thể ghi trong báo cáo về tiếp cận vốn, về tồn kho hàng hóa, về giá cả vật tư đầu vào, về sức ép xăng, dầu, điện, về…Còn có biết bao nhiêu điều họ không dám hoặc chưa dám nói ra. “Những khoản thực chi nhưng không được khấu trừ”- lời ĐBQH Trần Du Lịch, khiến khoản thuế thu nhập doanh nghiệp họ đóng trong thực tế không phải chỉ 25%. Chẳng hạn “chi phí không chính thức” mà các DN vận tải phải “rải đường” phải mua hóa đơn để tính vào giá thành. Và giờ thì là liên miên các cuộc thanh tra, kiểm tra.
Nhớ trong buổi nói chuyện với các doanh nhân, chàng trai kỳ diệu Nick Vujicic đã khuyên họ: “Bạn có thể không cần can đảm để chiến thắng. Nhưng chắc chắn bạn cần can đảm để thất bại. Nếu tôi thất bại, tôi cố gắng lần nữa, lần nữa và lần nữa…
Còn PCT Bình Phước, sau khi nghe câu chuyện 17 lần thanh tra đã lên tiếng xin lỗi các DN.
Liệu người ta có thể can đảm để thất bại đến lần thứ 17 trong một năm! Có thể can đảm thất bại cho đến khi phá sản?! Khi mà những lời xin lỗi, giống y những quy định trong luật chỉ là một câu chuyện không giống tí ti thực tế?!
Nguyễn Quang Lập's Blog
- Nguyễn Quang Lập's profile
- 27 followers
