Ton van 't Hof's Blog: Ton van ’t Hof, page 6

Dagboek

Je schrijft een schrijversbiografie omdat het oeuvre belangrijk is, dicteerde Michaël Zeeman.

Een ijskompres voor mijn hielen, tégen hielpijn.

Hij hóórt bij het establishment, hij ís succesvol, zei Zeeman met veel aplomb over een personage uit Philip Roths roman Ik was getrouwd met een communist.

Droomhuis op het platteland, NOS Journaal, Noord-Zuid-Oost-West, Gort over de grens, Met het mes op tafel, Grantchester (moord), Nieuwsuur (genocide) en Sneeuw van Hem.

Vier (4) speculaasjes.

Jaja de oerknal, Maria Barnas

‘Jaja de oerknal’ is het openings- en titelgedicht van de bundel waarmee Maria Barnas werd genomineerd voor de VSB Poëzieprijs 2014. Het gedicht doet nogal geforceerd aan. De dichter heeft geprobeerd om verschillende zaken tot een homogeen geheel te verenigen, maar is daar niet in geslaagd. ‘Angst […] is een vorm // van paniek die […] als opvliegende / zwerm uit mijn keel breekt’ – jaja. Het is een oersoepje gebleven.

JAJA DE OERKNAL

Jaja de oerknal hoor ik mezelf zeggen.
Hoe is het mogelijk dat dit in mijn mond past?
Het ontstaan een klont op mijn tong.

Stil. Angst is een zwerm die rust in een boom.
Of zijn het woorden die zich inktzwart
op de takken verdringen. Het is een vorm

van paniek die opwelt in mij en als opvliegende
zwerm uit mijn keel breekt. Het heelal slaat
de vleugels uit. Wij klapwieken en juichen schril.

///

Peter Sellers was niemand, Tonnus Oosterhoff

Een gedicht als een rookgordijn waarachter betekenis verborgen blijft. Het is afkomstig uit Tonnus Oosterhoffs bundel Mond vol dobbelstenen (2024), waarin toeval en associatie belangrijke rollen spelen. Het is ook een programmatisch gedicht. De namen en woorden: Peter Sellers (1925-1980) was een Britse acteur en komiek, die vier keer trouwde; Paul Chance (1941-2021) was een Amerikaanse psycholoog, gespecialiseerd in het behaviorisme; Chance is ook de (volledige) naam van het personage, een tuinman, dat Sellers in de film Being There speelt; Lavrenti Beria (1899-1953) was een Sovjet-Russische politicus, die leiding gaf aan de binnenlandse veiligheidsdienst; Feliks Dzerzjinski (1877-1926) was een Russische revolutionair, die de bolsjewistische geheime dienst oprichtte; een huik is een lange mouwloze mantel met een kap; een hondsvot is een laf en verachtelijk persoon; doodsster komt nog niet in het woordenboek voor, maar zou hier kunnen verwijzen naar het feit dat Richard Henry Sellers uit eerbetoon aan zijn doodgeboren oudere broer de roepnaam Peter kreeg. Tot slot de programmatisch dansende muis: als er geen dichterlijk toezicht is, springen verzen uit de band.

Peter Sellers was niemand van niemand
een lege huik een hondsvot
een doodsster; Chance iemand anders.
Aangeraakt soms door liefde
schrok hij zich altijd de pleuris.

Niet Peter Sellers geweest zijn
beschouw ik als mijn verdienste.
Maar Sellers mag ook geprezen
omdat hij niet Beria was
(of IJzeren Feliks Dzerzjinski:
‘Men leeft niet alleen voor zijn ego.’)

Voor lege hulzen, heb eerbied,
want morgen hebben zij namen.

Ik ben een levende muizenval.
Gisteren liep er een muis in.
Vandaag danst hij op tafel
met een bewolkt grijs gezicht.

Peter, Feliks, Lavrenti, Paul. Tonnus,
de dichter die tekst van rook maakt
en rook van namen en woorden.

Preview

Verschijnt 4 september a.s.

Leesverslag

Gert de Jager las De wereld zien is jezelf leren kennen en deed er op Neerlandistiek in vijf afleveringen verslag van. Ik heb de afleveringen voor de geïnteresseerde gebundeld.

Sentences, Robert Grenier (4)

///

what a weird deserted place New Hampshire is

///

wat een vreemde verlaten plek is New Hampshire

///

New Hampshire is een kleinere, bosrijke staat in het noordoosten van de VS, half zo groot als Nederland. Er wonen 1,3 miljoen mensen. New Hampshire is ook de naam van een piepklein dorp op het platteland van Ohio. Vijftig huizen, een kerk, een natuurvoedingswinkeltje en een miniwegrestaurant. Je loopt er in een kwartiertje omheen.

Sentences, Robert Grenier (3)

///

lakeshore spondee

///

zeekust spondee

///

Op Google Maps vind ik geen oever van een meer genaamd Spondee. Een spondee is een versvoet van twee beklemtoonde lettergrepen. Greniers ‘lakeshore spondee’ is een versregel van twee spondeeën. Vind maar eens een Nederlands woord van twee beklemtoonde lettergrepen voor ‘lakeshore’. Mijn noodoplossing: zeekust.

Schetsboek (3)

Miedwei, Brantgum, Ton van ‘t Hof, 2025, gouache op papier, 20,6 x 14,7 cm

Sentences, Robert Grenier (2)

///

fortunately we ate everything we bring

///

gelukkig aten we alles wat we meebrachten

///

Hoezo gelukkig? Hebben we hier met een picknick van doen? Aten ze alles op? Hoefden ze geen restjes mee terug te nemen? Context is niet alles, maar wel veel.

Sentences, Robert Grenier (1)

In 1978 verscheen Robert Greniers monumentale werk Sentences, vijfhonderd minimalistische gedichten, gedrukt op vijfhonderd losse kaartjes, opgeborgen in een uitklapbare doos. De gedichten kunnen in willekeurige volgorde worden gelezen. Veertien jaar geleden begon ik aan de vertaling ervan, maar kwam niet verder dan 84 gedichten. Vanaf vandaag pak ik de draad weer op. ‘Sentences’: (1) (vol)zinnen; (2) vonnissen.