Θοδωρής Γεωργακόπουλος's Blog, page 15

Η Υγιής Δυσπιστία Των Αριθμών Και Η Κλιματική Αλλαγή

Καθώς διπλωμάτες από όλο τον κόσμο κουβεντιάζουνε στη Λίμα για το κλίμα (τι ωραία ομοικοαταληξία, προτείνω όλες οι συνδιασκέψεις για το κλίμα να γίνονται στη Λίμα) και την υπερθέρμανση του πλανήτη, ας ρίξουμε μια ματιά στο πρόβλημα μέσα από ένα φίλτρο γόνιμο, που τώρα τελευταία με ενδιαφέρει πολύ: Το φίλτρο της δυσπιστίας απέναντι στις εύκολες γνώμες.

Είναι μια δυσπιστία πολύ ωραία, γιατί προκύπτει από data και σου δίνει και πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για να λες στις κουβέντες. Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα για να καταλάβετε τι εννοώ.

Το κάπνισμα στοιχίζει $2,1 τρισεκατομμύρια ετησίως στην παγκόσμια οικονομία. Τα ναρκωτικά κοστίζουν τρεις φορές λιγότερο. Τα τροχαία ατυχήματα κοστίζουν το ίδιο με τα ναρκωτικά. Τα προβλήματα στην ποιότητα του νερού και την ύδρευση στοιχίζουν $100 δις δολάρια. Η παχυσαρκία στοιχίζει $2 τρις. Περίπου όσο στοιχίζουν μαζί οι πόλεμοι, η βία και η τρομοκρατία. (στοιχεία από εδώ). Καταλαβαίνετε τι εννοώ; Αυτά δεν είναι τα ποσά που φαντάζεται κανείς. Τα προβλήματα του κόσμου ιεραρχούνται πολύ διαφορετικά αν τα κατατάξει κανείς με βάση το πραγματικό τους κόστος, αντί με ηθικά, ειδησεογραφικά ή άλλα κριτήρια.

Η “δυσπιστία” που αναφέρω δεν είναι ακριβώς δυσπιστία. Είναι επιφύλαξη απέναντι στο περίπλοκο. Υπάρχουν διάφορα στοιχεία για τον κόσμο μας τα οποία δεν είναι προφανή στο μέσο πολίτη, ο οποίος συνήθως ιεραρχεί με αυθαίρετα κριτήρια, λιγότερο αξιόπιστα. Έγραψα πρόσφατα γι’ αυτό το θέμα στην Καθημερινή, με αφορμή την απόρριψη χρηματοδότησης έργων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διαβάστε επίσης αυτό το καταπληκτικό και πάρα πολύ μακρύ άρθρο που αναφέρεται στη δράση των φιλανθρωπικών και μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Αναφέρει παραδείγματα από projects που ήταν εξαιρετικά δημοφιλή και φιλόδοξα και απέτυχαν παταγωδώς (όπως τα Millenium Villages του Τζέφρι Σακς στην Κένυα), και καταρρίπτει την τάση που θέλει τη συντριπτική πλειοψηφία του budget τέτοιων οργανισμών να πηγαίνει στο αντικείμενο της δραστηριότητάς τους και μόνο ψίχουλα σε administrative costs (κι εγώ νόμιζα ότι έτσι είναι το σωστό).

This is the paradox: When you improve something, you change it in ways you couldn’t have expected. You can find examples of this in every corner of development practice. A project in Kenya that gave kids free uniforms, textbooks, and classroom materials increased enrollment by 50 percent, swamping the teachers and reducing the quality of education for everyone. Communities in India cut off their own water supply so they could be classified as “slums” and be eligible for slum-upgrading funding. I’ve worked in places where as soon as a company sets up a health clinic or an education program, the local government disappears—why should they spend money on primary schools when a rich company is ready to take on the responsibility?

Είναι δύσκολο για τους περισσότερους από εμάς να καταλάβουμε ότι μερικές πεζοδρομήσεις βελτιώνουν τη ροή της κίνησης των αυτοκινήτων, ας πούμε (παράδειγμα: Η λεωφόρος Μπρόντγουεϊ στη Νέα Υόρκη). Είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί ένα πρόγραμμα που δούλεψε για κάποια σχολεία στην Ουγκάντα δεν θα δουλέψει απαραίτητα και σε τεράστια κλίμακα σε όλες τις χώρες της Αφρικής. Είναι δύσκολο να κρίνουμε πολύπλοκα και πολυπαραγοντικά συστήματα αν δεν ξέρουμε καλά τους παράγοντες που τα επηρεάζουν και πώς.

Για παράδειγμα, στο Λος Άντζελες κάθε αυτοκίνητο μεταφέρει κατά μέσο όρο 1,1 επιβάτες. Αν αύριο το νούμερο γινόταν 1,3, το Λος Άντζελες θα έπαυε να έχει μποτιλιαρίσματα. Τελείως. Μια αλλαγή που φαινομενικά μοιάζει μικρή, αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολη, μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις σε θέματα εξαιρετικά περίπλοκα, κι αυτό είναι δύσκολο να το χωνέψουμε.

Ένα θέμα πολύ περίπλοκο και δύσκολα κατανοητό, βεβαίως, είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη. Υπάρχει άραγε μια μικρή αλλαγή που μπορεί να γίνει, ένα νούμερο κάπου κάπως που, αν αλλάξει κατά 0,2 ή, έστω, 2, θα μας σώσει από τις φουσκωμένες θάλασσες;

Απ' ό,τι φαίνεται, υπάρχει.

Για να πάρετε μια καλή εικόνα για το πρόβλημα και για το τι συζητάνε αυτή την εβδομάδα στη Λίμα, διαβάστε αυτό το link. Περιέχει μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως για παράδειγμα:

Υπολογίζεται ότι, συνεχίζοντας με τον ίδιο ρυθμό, μέχρι το τέλος του αιώνα η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η αύξηση θα προκαλέσει πολύ σοβαρές περιβαλλοντικές αλλαγές, την εξαφάνιση του πάγου της Γροιλανδίας, σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή τροφίμων, την αύξηση της στάθμης της θάλασσας σε βαθμό που θα απειλήσει άμεσα παράκτιες περιοχές με εκτενείς και καταστροφικές πλημμύρες (παρένθεση: ένα άρθρο που διάβασα πρόσφατα έχει τον εξής τίτλο: “Την τελευταία φορά που υπήρχε τόσος λίγος πάγος στους πόλους, το ανθρώπινο είδος δεν υπήρχε”), και άλλες συνέπειες που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Η λύση που ψάχνει η ανθρωπότητα εδώ και λίγες δεκαετίες έχει να κάνει με τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Είναι μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη καθώς το είδος μας, καθώς ζει και εξελίσσεται και μεγαλώνει και πλουτίζει, εκλύει όλο και περισσότερα τέτοια αέρια στην ατμόσφαιρα. Και είναι και εξαιρετικά πολύπλοκη, και σε κάποιο βαθμό και μάταιη. Ακόμα κι αν καταφέρουμε με κάποιο μαγικό τρόπο να εκμηδενίσουμε την αύξηση της εκπομπής των αερίων, υπολογίζεται ότι η θερμοκρασία του πλανήτη στο τέλος του αιώνα θα φτάσει τους 2°C πάνω από τη θερμοκρασία που είχε πριν από τη βιομηχανική επανάσταση, καθώς έχουμε ήδη φορτώσει 2000 γιγατόνους τέτοιων αερίων στην ατμόσφαιρα από τότε. Οι δύο βαθμοί θα προκαλέσουν λιγότερα προβλήματα από ό,τι οι τέσσερις, βεβαίως. Θεωρείται ότι μέχρι 2°C αύξηση μπορούμε να τους αντέξουμε. Η θερμοκρασία όμως έχει ήδη αυξηθει 0,8 βαθμούς από τότε. Υπολογίζεται ότι σε δυο-τρεις δεκαετίες τους δυο βαθμούς θα τους πιάσουμε.

Οπότε οι άνθρωποι έχουν μαζευτεί τώρα στη Λίμα για να κουβεντιάσουν διάφορα σημαντικά θέματα, όπως για παράδειγμα το ότι η Κίνα πλέον εκπέμπει περισσότερο CO2 από την Ευρώπη κατά κεφαλήν.

Οι λύσεις είναι πολύ δύσκολες και κατά κύριο λόγο είναι πολιτικές. Κουβεντιάζεται το ποιες χώρες πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές και πόσο -και πότε-, οι πλούσιες χώρες προσπαθούν να εξασφαλίσουν ότι οι φτωχές δεν θα πλουτίσουν πάρα πολύ, ενώ ταυτόχρονα μειώνουν τις δικές τους εκπομπές εξάγοντας την οικονομική τους δραστηριότητα προς τις φτωχές, οι οποίες έτσι αυξάνουν τις εκπομπές τους και πλουτίζουν. Ο κόσμος το 1997, όταν υπογράφηκε το σύμφωνο του Κυότο, ήταν πολύ διαφορετικός από τον δικό μας σήμερα, και ο κόσμος του 2035 θα είναι πολύ διαφορετικός επίσης. Μπορεί να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις στη Λίμα ή στο μέλλον αλλά, όπως συνέβη και μ' αυτές του Κυότο, η αποτελεσματικότητά τους μπορεί να αποδειχτεί περιορισμένη ή και μηδαμινή, καθώς το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής είναι πάρα πολύ περίπλοκο και πολυπαραγοντικό, πολύ περισσότερο από την κίνηση στους δρόμους.

Πέρα από τα κράτη -και, ενίοτε, με την επιβολή των κρατών-, ο ιδιωτικός τομέας λαμβάνει υπ' όψιν το θέμα επίσης, έστω και από διαφορετική αφετηρία. Κι εκεί υπάρχει μια ενδιαφέρουσα έκφανση της δυσπιστίας των αριθμών.

Ο CPLI (Climate Performance Leadership Index -pdf link) είναι ένας δείκτης που βαθμολογεί την περιβαλλοντική στατηγική και τις πρακτικές που ακολουθούν μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις το κόσμου. Υπάρχει ένας φορέας που λέγεται CDP, ο οποίος ζητάει τα αντίστοιχα data από χιλιάδες εταιρείες, και στη συνέχεια τα αξιολογεί. Για την έκθεση του 2014, την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ, έδωσαν στοιχεία 1.971 εταιρείες από όλο τον κόσμο (ανάμεσα σ’ αυτές που δεν έδωσαν στοιχεία, παρεμπιπτόντως, είναι η Berkshire Hathaway του Γουόρεν Μπάφετ, η Amazon και το Facebook). Από την αξιολόγηση προέκυψε μια A-list εταιρειών που καλύπτουν κάποια αυστηρά κριτήρια (βαθμολογία πάνω από 85%, έχουν μειώσει τις εκπομπές αερίων που συνεισφέρουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου πάνω από 4% τον τελευταία χρόνο και άλλα τέτοια), στην οποία ανήκουν εταιρείες όπως η BMW, η L’Oreal, η Samsung, η Apple, η Google, ακόμα και λαομίσητες επιχειρήσεις όπως η Goldman Sachs και η Philip Morris. Συνολικά 187 εταιρείες ανήκουν στην A-list. Μόνο μία από αυτές συνδέεται με την Ελλάδα, η Coca Cola HBC, μητρική εταιρεία της Coca Cola Τρία Έψιλον, την ώρα που η Ισπανία έχει 11 επιχειρήσεις στην A-list (και 39 συνολικά που συμμετείχαν στην αξιολόγηση) και η Πορτογαλία 2 (12 συνολικά).

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έχουν αρκετό ενδιαφέρον -κι εδώ έρχεται η δυσπιστία των αριθμών- γιατί δείχνουν πώς κάποιες εταιρείες εφαρμόζουν υπεύθυνες περιβαλλοντικές πολιτικές μειώνοντας ταυτόχρονα και το κόστος. Υπάρχει γενικά η αντίληψη ότι η εφαρμογή περιβαλλοντικά υπεύθυνης στρατηγικής είναι κάτι που αυξάνει το κόστος του επιχειρείν, και υποθέτω σε πολλές περιπτώσεις ακόμα ισχύει, αλλά σύμφωνα με την έκθεση του CDP, οι 187 τουλάχιστον είχαν και σοβαρά κέρδη. Η Coca Cola HBC μείωσε τις εκπομπές CO2 από τη δραστηριότητά της κατά 30.000 μετρικούς τόνους πέρυσι και μείωσε και τα κόστη της κατά $20 εκατομμύρια, μόνο και μόνο αλλάζοντας το product design των προϊόντων της. Αλλάζοντας τα logistics των μεταφορών της (διαδρομές φορτηγών, μεγαλύτερη χρήση σιδηροδρόμων) η General Motors περιόρισε τις δικές της εκπομπές κατά 244.000 μετρικούς τόνους, και περιόρισε τα κόστη κατά $287 εκατομμύρια. Συνολικά οι 187 εταιρείες της “A-list” μείωσαν τις εκπομπές CO2 κατά 33 εκατομμύρια μετρικούς τόνους πέρυσι.

H Κίνα πλέον εκπέμπει περισσότερο CO2 από την Ευρώπη κατά κεφαλήν

Αυτή η αξιολόγηση δεν γίνεται μόνο για λόγους μάρκετινγκ. Οι επενδυτές που ζητούν και χρησιμοποιούν αυτά τα στοιχεία αντιπροσωπεύουν κεφάλαια ύψους $92 τρισεκατομμυρίων. Πρόκειται για 767 επενδυτικά κεφάλαια, τράπεζες και άλλους οικονομικούς οργανισμούς, λίγο πολύ τους διαχειριστές των μισών επενδυτικών κεφαλαίων του κόσμου, οι οποίοι θέλουν να ξέρουν τι κάνουν για το περιβάλλον οι εταιρείες στις οποίες επενδύουν. Κι οι λόγοι είναι καθαρά εμπορικοί και πρακτικοί, θέμα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων σε ένα διεθνές κλίμα όπου η βιωσιμότητα και η επιβίωση η ίδια τίθενται υπό αμφισβήτηση.

Μέχρι όμως οι πρακτικές της "A-list" να υιοθετηθούν από την πλειοψηφία των φορέων της οικονομικής δραστηριότητας, η επίδρασή τους στη λύση του προβλήματος θα είναι μικρή. Μπορεί οι 187 μεγάλες εταιρείες να μείωσαν τις εκπομπές τους κατά 33 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, αλλά ο κόσμος στέλνει συνολικά 10 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους άνθρακα στην ατμόσφαιρα ετησίως, και κάθε χρόνο (με την εξαίρεση του 2008, όταν είχαμε παγκόσμια κρίση και εργοστάσια κλείναν) ο αριθμός αυτός αυξάνεται.

Διαβάστε κι αυτό το κάπως απαισιόδοξο άρθρο. Για να κατορθώσουμε να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στους 2°C, θα πρέπει κάθε χρόνο να συμβαίνει παγκόσμια οικονομική κρίση τρεις φορές μεγαλύτερη από του 2008. Τόσο πρέπει να επιβραδυνθεί η οικονομική δραστηριότητα για να μειωθούν επαρκώς οι εκπομπές των αερίων. Αυτό σημαίνει ότι όλοι, εταιρείες, κράτη και πολίτες, θα πρέπει να γίνουμε A-list. Τώρα.

Τhe World Bank report wasn’t even sure if humanity could adapt to a 4°C world. At the moment, the large lender is helping poorer countries prepare for global warming by building seawalls, conducting crop research, and improving freshwater management. But, as an internal review found, most of these efforts are being done with relatively small temperature increases in mind. The bank wasn’t planning for 3°C or 4°C of global warming — because no one really knew what that might entail.

Στο ίδιο άρθρο υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα αναλογία, η οποία περιγράφει την (αντίστοιχη των επιβατών στα αυτοκίνητα της Καλιφόρνιας) αριθμητικά μικρή αλλά πρακτικά σχεδόν αδύνατη αλλαγή που θα χρειαστεί για να σωθούμε, την μετατροπή του 4°C σε 2°C. "Φανταστείτε το ανθρώπινο σώμα", είπε ο Χανς Γιόακιμ Σελνχουμπερ από την Παγκόσμια Τράπεζα. "Αν αυξηθεί η θερμοκρασία του κατά 2 ή 3 βαθμούς, έχει πολύ υψηλό πυρετό. Αν όμως αυθηθεί 4 ή 5, κινδυνεύει να πεθάνει. Δεν είναι μια γραμμική αλλαγή. Σπρώχνεις ένα πολύπλοκο σύστημα έξω από τα όρια στα οποία έχει προσαρμοστεί να λειτουργεί. Όλα μας τα αποτελέσματα δείχνουν πως όταν συμβαίνει αυτό, οι αντιστάσεις του συστήματος φθίνουν".

Το 2 από το 4 τα χωρίζουν ένα χάος από θυσίες, δυσκολίες, σοβαρές μα και ασαφείς αποφάσεις και ανθρώπινες τραγωδίες. Ελπίζω στη Λίμα και στο μέλλον να γίνουν τα απαραίτητα βήματα, όποια κι αν είναι αυτά, έστω και κατά τύχη. Αλλά, να σας πω την αλήθεια, έχω μια δυσπιστία.

Ο Μπαράκ Ομπάμα Στον Στίβεν Κολμπέρ

Λίγο πριν πάει να αντικαταστήσει τον Ντέιβιντ Λέτερμαν, ο Κολμπέρ, που στην εκπομπή του υποδύεται έναν γελοίο δεξιό ρεπουμπλικάνο παρουσιαστή, φιλοξένησε για πρώτη φορά τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Το ξεκαρδιστικό σκετσάκι από πάνω είναι το καλύτερο. Η συνέντευξη που ακολούθησε, εδώ.

Μια Θεαματική Καταιγίδα Πάνω Απ' Το Σίντνεϊ

Λινξ 164: Πράγματα Για Διάβασμα

1. Πώς επιβιώνει το βιβλιοπωλείο Strand στην εποχή του Amazon

Ένα εκτενές αφιέρωμα σε ένα πολύ ωραίο μέρος.

The store makes money, if not a crazy amount, and the family has good reasons to keep it going. But the Strand is, when you get down to it, a real-estate business, fronted by a bookstore subsidized by its own below-market lease and the office tenants upstairs. The ground floor of 828 Broadway is worth more as a Trader Joe’s than it is selling Tom Wolfe. When a business continues to exist mostly because its owners like it, the next generation has to like it just as much. Otherwise they’ll cash out.

2. Οι δεινόσαυροι στο καινούριο Jurassic World είναι λάθος

Βλέποντας το τρέιλερ του νέου "Jurassic World" διαπιστώνει κανείς το εξής: Οι δεινόσαυροι μοιάζουν σε γενικές γραμμές με τους δεινόσαυρους που είδαμε στο Jurassic Park, πριν από δύο δεκαετίες. Από τότε, ωστόσο, άλλαξαν πολύ τα πράγματα που ξέραμε για τους δεινόσαυρους. Επιστήμονες έχουν μάθει περισσότερα πράγματα για τη ζωή τους και τη δραστηριότητά τους και διαπίστωσαν ότι η εικόνα που είδαμε σε εκείνη την ταινία ήταν λίγο-πολύ λανθασμένη.

Since 1993, there has been another revolution in our understanding of dinosaur appearance. The naked, scaly dinosaurs of the Jurassic Park ilk have been replaced by feather, spine, quill and things-we-don’t-even-have-names-for covered beasts that look every bit as strange as the original Jurassic Park dinosaurs did to their original audience. This information has been slow to get into the public perception, as books, many museums, and documentaries have been slow to embrace this new look.

3. Η ταραχώδης ιστορία της First Look Media (συνεχίζεται) 

Μια λεπτομερής ανασκόπηση της δημιουργίας αυτού του δημοσιογραφικού οργανισμού από το δισεκατομμυριούχο ιδρυτή της eBay, που ακόμα δεν έχει κάνει πολλά πράγματα -και δεν μπορεί καλά καλά να κρατήσει τους υπαλλήλους της.

“He was very humble,” Greenwald told me, thinking back to that first conversation with Omidyar. (Again, via video chat. To this day, Omidyar and Greenwald have never met in person.) Omidyar said, according to Greenwald, “I don’t know if this is even possible, and you might laugh at me. But I was wondering if you would be interested in playing some role” in getting a new media organization off the ground.

4. Γιατί πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι, από τον Ομπάμα ως τον Στιβ Τζομπς, φοράνε πάντα το ίδιο πράγμα

Επειδή δεν θέλουν να σπαταλάνε επιλογές και σκέψη για κάτι τόσο ανούσιο.

This is all related to the concept of decision fatigue. This is a real psychological condition in which a person’s productivity suffers as a result of becoming mentally exhausted from making so many irrelevant decisions. Simply put, by stressing over things like what to eat or wear every day, people become less efficient at work. This is precisely why individuals like President Obama, Steve Jobs, Mark Zuckerberg and Albert Einstein decided to make life easier by adopting a monotonous wardrobe.

5. Η Χρυσή Αυγή από μέσα 

Μια ακτινογραφία από το δημοσιογράφο Αλεξάντερ Κλαπ, που γράφτηκε μέλος στη φασιστική οργάνωση για να μελετήσει τη λειτουργία της στην Αθήνα και την επαρχία.

Ilias Panagiotaros, the husky Maniot who currently administers the party day to day, slotted me in for a half-hour appointment at parliament. I asked specific questions about the party’s earliest known members. He shrugged and claimed never to have heard their names. His description of Dawn operations contradicted much of what I’d read. Then I arranged to have a press tour of Dawn’s headquarters on Deligianni Street. The office was empty. I was handed a bottle of water and sent away with a couple of party pamphlets.

Ο Σάββας Τσιτουρίδης Και Το Βιβλίο Της Χρονιάς

Κυρίες και κύριοι, ο Σάββας Τσιτουρίδης επιστρέφει. Μια μεγάλη μορφή της ύστερης μεταπολιτευτικής Ελλάδας, ο ρέκορντμαν μαζικών αναφορών σε σκάνδαλα (το όνομά του ενεπλάκη σε τέσσερα μέσα σε τρία χρόνια) μετά από μια οδυνηρή για όλους επταετία αποχής από τα κοινά, επιστρέφει. Με ένα βιβλίο. Το λέν "ευλογημένη η γη". Έτσι, με μικρά.

Δεν έχω διαβάσει αυτό το βιβλίο.

Στο εξώφυλλό του έχει στάχυα.

Τα στάχυα από τις παιδικές του θύμησες, ίσως, θύμησες που πυροδότησαν τη συγγραφή, μνήμες απ' τα χωράφια του Κιλκίς.

Βεβαίως, αυτά μάλλον δεν είναι τα χωράφια του Κιλκίς. Είναι η εξής στοκ φωτογραφία φωτογράφου Σέρβου. Αλλά δεν έχει σημασία. Κάπως έτσι θα είναι τα χωράφια και στο Κιλκίς, ω, Κιλκίς, μαγικό Κιλκίς, πόλη του φονικού φιλιού, αμείλικτη, πλανεύτρα.

Κιλκίς, εσύ, που 'στειλες το Σάββα Τσιτουρίδη στη Βουλή των Ελλήνων, 13 χρόνια συνεχόμενα.

Όπως και τα βιβλία της Ντόνα Ταρτ και του Δημήτρη Κουφοντίνα, το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη. Σας παραθέτω ολόκληρο το δελτίο τύπου, που είναι γραμμένο στο πρώτο πρόσωπο.

Το κείμενο αυτό δεν είναι ούτε επιστημονικό ούτε πολιτικό πόνημα. Είναι μια αφήγηση. Και όπως κάθε αφήγηση έχει ως στόχο να πληροφορήσει, να εξιστορήσει γεγονότα, να μεταδώσει προσωπικές εμπειρίες και να προκαλέσει επιθυμητές αντιδράσεις και ενέργειες. Αναπόφευκτα αναφέρεται και σε πολιτικές αποφάσεις και σε νομικά κείμενα και σε τεχνικές διαπραγματεύσεις και σε αριθμούς. Πρωτίστως όμως αφορά σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες μέσα από μια αναδρομή που απ’ την παιδική μου ηλικία φθάνει στις μέρες μας.

Προσπάθησα να γράψω όσο γίνεται πιο απλά για θέματα που πολλές φορές είναι τεχνικά ή σύνθετα. Γιατί έγνοια μου είναι οι τεχνοκράτες και οι πολιτικοί να μη μιλούν μόνο μεταξύ τους αλλά με τον κόσμο. Με αυτούς των οποίων η επιβίωση, η προκοπή και η ευημερία εξαρτώνται σημαντικά από αποφάσεις που λαμβάνονται μέσα από σύνθετες και τεχνικά περίπλοκες διαδικασίες ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, η νομιμοποίηση των οποίων, σε καιρούς δύσκολους, συχνά αμφισβητείται.

Ο παππούς μου έσκυψε στο χωράφι του. Γέμισε το χέρι του με γη. Κοίταξε ψηλά. Και μετά εμένα. «Είναι ευλογημένη η γη. Αυτή μας θρέφει. Αυτή θα μας θρέφει πάντα. Χρέος μας είναι να την τιμούμε».

Με τον αγρότη παππού μου και την ενασχόλησή του με τη γη ξεκινά, στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η σχέση μου με τη γεωργία. Με φωτογραφικές μνήμες, με εμπειρίες και συναισθήματα της παιδικής ηλικίας, στο Κιλκίς. Και η σχέση αυτή, με κάποια διαλείμματα, κρατά δεκαετίες. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα την καθορίζουν παράγοντες που έχουν να κάνουν με τους τόπους που κατά καιρούς έζησα, με την επαγγελματική διαδρομή μου, με δημόσια αξιώματα…

Στη διαδρομή αυτής της σχέσης θέλω να αναφερθώ.

Να γράφει μέσα, άραγες, για την μεταγραφή του γιού του από την Κρήτη στο Πάντειο; Για τους κουμπάρους, τα δομημένα ομόλογα, για τον κύριο Ευγένιο Παπαδόπουλο; Δεν ξέρω. Ίσως να μη μάθω και ποτέ. Είναι και 200 σελίδες όλες κι όλες. Πού να τα χωρέσει.

Το σίγουρο όμως είναι ότι ο Σάββας Τσιτουρίδης επιστρέφει. Σιωπηρά, διαβάζω στο βιογραφικό του, έχει ήδη επιστρέψει. Από το 2012 δουλεύει ξανά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες. Τι άλλο έγινε το 2012; Ολυμπιακοί Αγώνες; Και τι άλλο; Α, ναι, κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας.

Κοίτα να δεις πράγματα τώρα.

Έχω Ένα Καινούριο Βιβλίο

Εδώ και περίπου ένα χρόνο κάθε Παρασκευή γράφω ένα άρθρο στην εφημερίδα Καθημερινή. Ξέρετε, είναι αυτά τα άρθρα γνώμης για διάφορα θέματα της πολιτικής και την κοινωνικής πραγματικότητας (αυτά που σας αρέσουν), στα οποία αναπτύσσω μια θέση συνήθως παίρνοντας αφορμές και στοιχεία από βιβλία και έρευνες που έχω διαβάσει. Όποιος θέλει μπορεί να τα διαβάσει στο site της Καθημερινής, βεβαίως, αλλά καθώς πολλοί από εσάς διαβάζετε όλο και περισσότερο σε κινητά, tablets και e-readers, αποφάσισα να τα συγκεντρώσω σε μια πιο βολική μορφή. Κυρίες και κύριοι, τα "Πράγματα Που Σκέφτομαι Στο Ντους":

- Δωρεάν στο iBooks

- Δωρεάν στο Google Play

- Δωρεάν στο e-shop του Καστανιώτη

(σύντομα θα σας τα ανεβάσω εδώ και απευθείας σε ePub και σε mobi)

Για να πάρετε μια καλύτερη εικόνα για τα θέματα που πραγματεύομαι μέσα σ' αυτή τη μικρή συλλογή, να η εισαγωγή:

"Γιατί δεν έχει η Ελλάδα αρκετά μεγάλη “δημιουργική μειοψηφία”; Γιατί θα είναι καλύτερα να μην βρούμε πετρέλαιο στο Αιγαίο; Πώς στραγγαλίζεται η ελευθερία της έκφρασης στην Ουγγαρία; Γιατί νομίζουμε πάντα ότι ο κόσμος χειροτερεύει;

Γιατί δεν είναι ανοιχτά τα ανοιχτά δεδομένα; Τι πολιτικούς χρειαζόμαστε; Γιατί υποτιμούμε την οικονομική ανισότητα; Τι μας έμαθε ο Σνόουντεν; Τι μας έμαθε το fappening; Τι μας έμαθε το βιβλίο που κέρδισε το Man Booker; Τι μας έμαθε ένας παιδικός σταθμός στο Ισραήλ;

Γιατί είμαστε ακόμα η 30η καλύτερη χώρα του κόσμου; Γιατί πρέπει να ενοποιηθούν οι δήμοι της Αθήνας; Τι θα γίνει όταν έρθει η singularity; Πόσο εκτεταμένη είναι η θρησκοληψία; Γιατί μισούσε τα καφετιά Μ&Μ ο Ντέιβιντ Λι Ροθ; Τι πίστευε ότι θα γίνει ο Αντώνης Σαμαράς;

Γιατί οι νέοι Έλληνες δίνουν ακόμη πανελλήνιες; Γιατί βλέπουμε ακόμα τηλεόραση; Πώς απέκτησε ηλεκτρονικό κράτος η Εσθονία; Πόσο κινδυνεύει η ελληνική δημοκρατία;

Με ποιον πρέπει να είσαι, όταν φταίνε όλοι;

Γιατί δε μπορούμε να ζήσουμε μαζί;

Τι κάνουμε εδώ και 1700 ημέρες;

Και τι πρέπει να αλλάξει αύριο;

Αυτά είναι ερωτήματα που σκέφτηκα πολύ τον τελευταίο χρόνο.

Από το Νοέμβριο του 2013 μέχρι το Νοέμβριο του 2014 έγραψα τα 50 κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτή τη συλλογή. Δημοσιεύονταν στην εφημερίδα Καθημερινή τις Παρασκευές, και πραγματεύονταν ακριβώς αυτά τα ερωτήματα. Είναι ιδέες που πυροδοτούνταν από την επικαιρότητα και από πράγματα που διάβαζα, συμπυκνωμένες σε εφτακόσιες, οχτακόσιες, το πολύ χίλιες λέξεις, προορισμένες να τροφοδοτήσουν με λίγη πληροφορία και λίγη επιχειρηματολογία ανθρώπους που προβληματίζονταν με τα ίδια θέματα.

Η ερώτηση που πάντως δεν έχω ακόμη καταφέρω να απαντήσω:

Γιατί αυτές οι ερωτήσεις μου έρχονται πάντα στο ντους;"

Θυμηθείτε: Τα υπόλοιπα βιβλία μου.

Η Λαχτάρα Για Άλλους Ουρανούς

Όλες οι σκηνές αυτού του βίντεο δείχνουν αναπαραστάσεις πραγματικών τοπίων από πλανήτες και δορυφόρους του ηλιακού συστήματος. Αν πάμε ποτέ εκεί, κάπως έτσι θα είναι.

Φανταστείτε να κοιτάζετε στον ουρανό και να βλέπετε να λάμπουν τα δαχτυλίδια του Κρόνου.

Ένα Drone Πάνω Απ' Το Τσερνόμπιλ

Το Πρίπιατ είναι η εγκαταλειμένη πόλη δίπλα στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ. Εδώ και 28 χρόνια η πόλη ρημάζει, την καταπίνει η οργιώδης φύση τριγύρω, που θεριεύει ακατάβλητη από τη ραδιενέργεια που υπάρχει ακόμα στο χώμα.

Φανταστικές εικόνες τραβηγμένες από αυτόν.

Λινξ 163: Πράγματα Για Διάβασμα

1. Αυτοί που αποφασίζουν πώς λειτουργεί το ίντερνετ που κοιτάτε τώρα 

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση της λειτουργίας του W3C, του οργανισμού που ορίζει τα standards του world wide web.

The W3C has been meeting for twenty years, led by its director, Tim Berners-Lee, the principal creator of the Web. Its membership is drawn from close to four hundred academic, not-for-profit, and corporate organizations. Among its most engaged participants are large companies that build Web software and host enormous Web sites—ones like Google, Microsoft, and Facebook.

2. Ένα νέο φάρμακο: Τα κόπρανα

Το κομψό όνομα είναι FMT - η "μεταμόσχευση" κοπράνων σε ασθενείς που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, αλλεργίες και άλλες παθήσεις.

Science writers love to cite the freakish fact that for every one of our cells we are hosts to ten microbial ones, and nowhere are there as many as in our digestive tracts, which house about a hundred trillion bacteria, fungi, viruses, and other tiny creatures. (As one gastroenterologist put it to me, with only mild exaggeration, “We’re ten per cent human and ninety per cent poo.”) Collectively, this invisible population is known as the gut microbiome, and lately it has become an object of intense scientific interest.

3. Η ιστορία της Άνγκελας Μέρκελ στον New Yorker και στο Vanity Fair

Δεν κατάλαβα γιατί, αλλά δύο περιοδικά του ίδιου ομίλου έχουν ταυτόχρονα εκτενή αφιερώματα στην καγκελάριο της Γερμανίας. Του New Yorker είναι καλύτερο κείμενο. Είναι το τρίτο λινκ από την ίδια πηγή, παρεμπιπτόντως -φοβερή δουλειά ο New Yorker αυτή την εβδομάδα. Τρία αποσπάσματα:

In a country where passionate rhetoric and macho strutting led to ruin, her analytical detachment and lack of apparent ego are political strengths. On a continent where the fear of Germany is hardly dead, Merkel’s air of ordinariness makes a resurgent Germany seem less threatening.

While most of Europe stagnates, Germany is an economic juggernaut, with low unemployment and a resilient manufacturing base. The ongoing monetary crisis of the euro zone has turned Germany, Europe’s largest creditor nation, into a regional superpower—one of Merkel’s biographers calls her “the Chancellor of Europe.” While America slides into ever-deeper inequality, Germany retains its middle class and a high level of social solidarity. Angry young protesters fill the public squares of countries around the world, but German crowds gather for outdoor concerts and beery World Cup celebrations. Now almost pacifist after its history of militarism, Germany has stayed out of most of the recent wars that have proved punishing and inconclusive for other Western countries. The latest E.U. elections, in May, saw parties on the far left and the far right grow more popular around the Continent, except in Germany, where the winners were the centrists whose bland faces—evoking economics professors and H.R. managers—smiled on campaign posters, none more ubiquitous than that of Merkel, who wasn’t even on the ballot. American politics is so polarized that Congress has virtually stopped functioning; the consensus in Germany is so stable that new laws pour forth from parliament while meaningful debate has almost disappeared.

Among German leaders, Merkel is a triple anomaly: a woman (divorced, remarried, no children), a scientist (quantum chemistry), and an Ossi (a product of East Germany). These qualities, though making her an outsider in German politics, also helped to propel her extraordinary rise.

4. Το ίδρυμα του Μπιλ Γκέιτς επιβάλλει τη δωρεάν δημοσίευση των ερευνών 

Μια πολύ ενδιαφέρουσα και σημαντική αλλαγή: Από το 2017 και μετά κάθε επιστημονική έρευνα που χρηματοδοτείται από το Bill & Melinda Gates Foundation θα πρέπει να δημοσιεύεται οπωσδήποτε σε επιστημονικά περιοδικά που είναι δωρεάν.

The next move is up to the publishers, many of whom -- even those that are open access in name -- have policies that conflict with the Gates policy, meaning that they will not be able to publish Gates-funded research as of 2017, unless they change those policies.

5. Η ακτινογραφία της Ρωσικής ολιγαρχίας

Από αυτό το βιβλίο, μια καταγραφή των ανθρώπων που έχουν όλη την ισχύ και το χρήμα στη Ρωσία του Πούτιν. Μόνο 110 άνθρωποι κατέχουν το 35% της οικονομίας της χώρας.

The buccaneering oligarchs who em-erged in the 1990s were bright, self-made men who ruthlessly exploited every opportunity offered by the transition economy. Mr Putin’s cohort is different. Most of them are secretive, unremarkable, grey men, with backgrounds in the security services. They prospered, not by building new businesses, but by suffocating existing ones and picking up the pieces or sucking money out of the state.

Όλες Οι Ταινίες Και Οι Σειρές Που Αναφέρθηκαν Στο 6ο #Facepalm

Εχτές, στο 6ο επεισόδιο του #Facepalm, μίλησα με τους εκλεκτούς Γιώργο Κρασσακόπουλο και Κυριάκο Πιερρακάκη για ταινίες. Ολόκληρη η κουβέντα είναι η εξής:

#Facepalm - Episode 6 by Tgeorgakopoulos on Mixcloud

Όπως αντιλαμβάνεστε, σ' αυτό το δίωρο αναφέρθηκαν πάρα πάρα πολλές ταινίες, ντοκιμαντέρ, σειρές, βιβλία, ακόμα κι ένα podcast. Σχεδόν 50 ήταν. Αν δεν προλάβατε να τις σημειώσετε, τις μάζεψα εδώ από κάτω για να τις ψάξετε με την ησυχία σας.

House of Cards - οπωσδήποτε

All the Presidents Men - η υποδειγματική πολιτική ταινία

Kill the Messenger - πρόσφατη πολιτική ταινία με το Τζέρεμι Ρένερ

Ο Κυνόδοντας - η πιο πετυχημένη από το νέο ρεύμα

Η Μικρά Αγγλία - η άλλη ελληνική ταινία

Jiro Dreams of Sushi - η ιστορία του καλύτερου σούσι σεφ στο Τόκιο

Queen of Versailles - η άνοδος και η πτώση μιας οικογένειας πολυεκατομμυριούχων

Searching for Suagarman - η ιστορία του χαμένου τραγουδοποιού Ροντρίγκες

The Congress - κινούμενα σχέδια, με μουσική του Μαξ Ρίχτερ

Waltz with Bashir - ντοκιμαντέρ σε κινούμενα σχέδια

Man on a Wire - η ιστορία του Φιλιπ Πετίτ

Page One - πώς είναι τα πράγματα στους New York Times σήμερα

The Act of Killing - ένα ντοκιμαντέρ για φονιάδες στην Ινδονησία

Under the Skin - η καλύτερη ταινία της χρονιάς, σύμφωνα με το Γιώργο

Foxcatcher - με τον Στιβ Καρέλ, θα της έδινε το Όσκαρ ο Γιώργος

The Imitation Game - ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς υποδύεται τον Άλαν Τούρινγκ

The Theory of Everything - ο Έντι Ρεμέιν υποδύεται τον Στίβεν Χώκινγκ

50 Shades of Grey - όχι

Interstellar - έχασα 2-1

Ida - στην Πολωνία δεκαετίας του '60

The Hobbit - για τα 48fps

Βιντεάκια στο YouTube σε 60fps

Let the right one in - για τη μουσική

The West Wing - η πολιτική σειρά που έγραφε ο Άαρον Σόρκιν

Veep - Πολιτική κωμωδία με τη Τζούλια Λουίς Ντρέιφους

How to get away with murder - Δικηγορική σειρά που βλέπεται εύκολα

Game of Thrones - ακουστά το έχουμε

Scorpion - μια σειρά με ιδιοφυίες

The Newsroom - Σόρκιν με δημιοσιογράφους

The Wire - δεν το έχει δει κανείς μας, όλοι θέλουμε όμως

Fargo - όχι η ταινία, η σειρά

Borgen - πολιτική σειρά από την εξωγήινη Δανία

Serial - η αληθινή ιστορία ενός φόνου που έγινε πριν απο 15 χρόνια, σε podcast

Rectify - η φανταστική ιστορία ενός καταδικασμένου για φόνο που βγαίνει από τη φυλακή

Better Call Saul - το prequel του Breaking Bad που ξεκινά το Φεβρουάριο του '15

Breaking Bad - κι αυτό το έχουμε ακουστά

Amour - η ταινία του Χάνεκε με το πολύ κλάμα (λέει και σχετική ιστορία ο Γιώργος)

The Road - βιβλίο του Κόρμακ Μακάρθι και η ομώνυμη ταινία

La Grande Belleza - μια ποιητική ταινία για το γήρας και την ελπίδα

La migliore offerta - Ο Τζέφρι Ρας υποδύεται έναν έμπορο έργων τέχνης

Lincoln - η ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ για το 13th amendment του Συντάγματος

Team of Rivals - το βιβλίο της Ντόρις Κερνς Γκούντγουιν στο οποίο βασίστηκε το "Lincoln"

The Passage of Power - το τέταρτο μέρος της βιογραφίας του Λίντον Τζόνσον

Z - μια καλή ελληνική πολιτική ταινία

Η Εκτέλεση - μια σειρά για τη ζωή του Ίωνα Δραγούμη

Γυναίκα απο Βελούδο & Ακριβή μου Σοφία - βιβλία του Φρέντι Γερμανού που αξίζει να γίνουν ταινίες

Τα Παρασκήνια Της Αλλαγής: Ιούλιος 1974 - ένα βιβλίο του Σταύρου Ψυχάρη για τη μεταπολίτευση που επίσης θα γινόταν ωραία ταινία

...εσείς ποιος πιστεύετε ότι θα έπρεπε να παίξει τον Καραμανλή την ταινία;