Mutlu Binark's Blog, page 32

Yeni Medya Eski İnsan radyo programı devam ediyor

Trt Ankara Radyosu program yapımcılığında Radyo 1 de her Pazartesi 11.00-11.55 arası canlı yayınlanmakta olan Yeni Medya Eski İnsan (@YeniOlanNe) 2017 yılında da yayın yaşamına devam  edecek. [image error]

Programın 2016 podcastlerini Internet Archive dan dinleyebilirsiniz.

Programı Twitter ve Instagram’dan takip edebilirsiniz.

Bir Haber: AMERİKAN HÜKÜMETİ YABANCI ZİYARETÇİLERDEN SOSYAL MEDYA HESAPLARINI SORMAYA BAŞLADI

Amerikan hükümeti, ülkeyi ziyaret eden yabancılardan sosyal medya hesapları hakkında bilgi istemeye başladı. Potansiyel terör tehditlerini tespit etmek için tasarlanmış bu hareket kamu mahremiyetine ilişkin soruları gündeme getirdi.

Yeni politika geçen hafta yürürlüğe girdi ve pek çok ziyaretçinin ABD seyahat öncesi yapması gereken Seyahat Yetkilendirme İçin Elektronik sistem olarak adlandırılan İnternet üzerinden vize başvurusunda uygulanacak.

Şu anda “zorunlu olmayan” istekte, başvuru sahiplerinden “çevrimiçi faaliyetleriyle ilgili bilgileri girilmesi” istenmekte ve Facebook, Twitter, Youtube ve Instagram gibi platformların listelendiği ve bu sitelerde kullanıcıların hesap adlarını girmeleri için boş alan bir alanın olduğu açılır bir menü sunulmaktadır.

Yeni politikanın taslak önerisi Washington’un şüpheli kişileri tespit etme ve potansiyel terörist tehditlerden kaçma kabiliyetini geliştirme yönündeki bir hareketin parçası olarak Haziran ayında açıklandı .

Her ne kadar ABD Gümrük ve Sınır Koruması bu uygulamanın çevrimiçi mevcudiyetleri hakkında bilgi vermeyenlerin ABD’ye girişi yönünde bir engel oluşturmayacağını söylese de, tartışmalı politika uygulamayı mahremiyetin ihlali olarak adlandırılan ve yetkilileri açık ve şeffaf ilkeler sunma konusunda uyaran insan hakları aktivistlerini kızdırdı.

Kaynak: http://en.people.cn/n3/2016/1227/c90000-9159994.html

Twitter’da Eğlence Trolleri ve Yeni Medya Okuryazarlığı

[image error]

Twitter’da eğlence trolleri ve yeni medya okuryazarlığı konusunda çalışma için bakınız:

Binark, M., Ş.Karataş, T.Çomu ve E.Koca. “Twitter’da Eğlence Trolleri ve Yeni Medya Okuryazarlığı: Trolleri Beslemeyin”, Medya Okuryazarlığı, (Der.) Elif Küçük Durur. Ankara: Siyasal. 91-108.

ISBN: 978-605-9221-40-5

“İnternet Ortamının Düzenlenmesi: Özgürlükten Disipline Etmeye Tekno-Siyasal Politika” kitap bölümü yayınlandı…

Mutlu Binark’ın “İnternet Ortamının Düzenlenmesi:Özgürlükten Disipline Etmeye Tekno-Siyasal Politika” kitap bölümü, Nevin Yıldız Tahincioğlu’nun derlediği Yamuk Hakikat: İfade ve İletişim Hakkı Üzerine (Ankara, Ütopya Yayınevi, 2016, ss.148-163) adlı kitapta yayınlandı.

[image error]

Kişisel Sağlık Verileri II.Ulusal konferansı 3-4 Haziran 2017’de

[image error]

12. Galatasaray Üniversitesi Teknoloji ve İletişim Günleri: TEKİL12

Sizleri bu yıl on ikincisini gerçekleştireceğimiz “12. Galatasaray Üniversitesi Teknoloji ve İletişim Günleri: TEKİL12” etkinliğimize davet etmek istiyoruz. Etkinliğimizin bu yılki konusu “Yapay Zeka” olarak belirlendi.

21 Aralık 2016 tarihinde GSÜ Ortaköy Kampüsü Aydın Doğan Salonu’nda gerçekleştireceğimiz etkinlikle ilgili detayları aşağıdaki afiş ve programda bulabilirsiniz.

Daha önceki yıllarda gerçekleştirilen TEKİL etkinlikleri ve TEKİL12 ile ilgili detaylı bilgiye www.tekil.gsu.edu.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Etkinlik herkese açık olup katılım ücretsizdir.

21 Aralık 2016 Çarşamba – GSÜ Ortak ö y Kamp üsü Aydı n Do ğan Salonu

SABAH OTURUMU 10.00-12.00

Açılış Konuşması: Prof. Dr.Dilruba Çatalbaş Ürper, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı

“Yapay Zeka Nedir & Topluma Etkileri Nelerdir?”

“Yapay Zeka Nedir?”, Prof. Dr. Levent Akın, Boğaziçi Üniversitesi
“Yapay Zekaya Epistemolojik bir Yaklaşım”, Prof. Dr. Aydan Turanlı, İstanbul Teknik Üniversitesi
“Giyilebilir, Çevresel ve Mobil Cihazlarla Akıllı Algılama”, Yard. Doç. Dr. Özlem Durmaz İncel, Galatasaray Üniversitesi
“Bireysel ve Toplumsal Bir Eklenti Olarak Yapay Zekalar” Ahmet Alphan Sabancı, İstanbul Üniversitesi

Soru cevap

ÖĞ LEN YEME Ğİ 12.00 -13.15

ÖĞ LEDEN SONRA OTURUMU 1:  13. 15 – 15.00

“Yapay Zeka Manzaraları”

“Robot Şair Deniz Yılmaz”, Bager Akbay, Kadir Has Üniversitesi & Maker Türkiye
“Elinde Makas Tutan İnsana Yakın Çekim”, Osman Koç, İskele 47
“Go & Yapay Zeka”, Mehmet Emin Barsbey, İstanbul Go Okulu
“Günlük Hayatta Yapay Zeka Bize Ne Getiriyor?”, Bahadır Burak Evren, Kadir Has Üniversitesi

Soru cevap

Kahve Molası: 15.00 –  15.30

ÖĞLEDEN SONRA OTURUMU 2: 15.30 – 17.00

“Yapay Zekanın İletiş im Alan ına Etkileri Nelerdir?”

“Robot gazetecilik nedir?”, Bilge Narin, Gazi Üniversitesi
“Veri Gazeteciliğinde Yapay Zeka Kullanımı”, Pınar Dağ, Kadir Has Üniversitesi
“Post-gerçek Toplum Bağlamında Botlar, Algoritmalar ve Gazetecilik Pratiğinin Geleceği”, Orhan Şener, Galatasaray ve Kültür Üniversitesi

Soru cevap

Tehlikeli Zamanlarda Medenî Hak ve Özgürlüklere Dair B.E. Tarih Bilimcilerinden Kolektif Bildiri

YERSİZ ŞEYLER

(Google belgesi)

Birleşik Eyaletler’in tarih bilimcileri olarak bölücü bir kampanya sezonu ardından Donald Trump’ın başkan seçildiği bu süreçte kaygı ve teyakkuz içine girdik. Nefret besleyen lafazanlıklar pazarlayan anahtar oyuncularıyla çeşitli hedeflere eziyet edilmesini kışkırtan bu yeni idarenin arifesinde, Amerikalıları bu gibi sıkıntılı gelişmeler denetimsizce sürecek olursa medenî hak ve özgürlüklere yönelecek kitlesel ihlâllere karşı uyanık olmaya çağırıyoruz. İkinci Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş’ı gözden geçiriyor ve büyük belirsizlik dönemlerinde insanların haklarının ne kadar kolaylıkla askıya alındığını görüyoruz. Bu gibi büyük imtihanlardan çıkan anahtar ders, bu hataların asla bir daha tekrarlanmaması olmuştur, o yüzden biz de

tarihsel bilgi, bilgilenmiş yurttaşlık ve medenî ve insanî haklar arasındaki kritik bağların görülmesi ve ele alınmasına dönük bu çağrıyı yayınlıyoruz.

İkinci Dünya Savaşı sürerken Japonya’nın İnci Limanı [Pearl Harbor] saldırısı üstüne B.E. resmî yetkilileri 120 bin –B.E’de ya da yurtdışında doğmuş, çoğu B.E. yurttaşı– Japon Amerikalının hapse atılmasını “askerî gereklilik” savıyla…

View original post 376 kelime daha

MIT hocalarından değerlerimizi bildiren mesaj

YERSİZ ŞEYLER

Aralık 2016 — mitvalues.org

Başkan seçilen şahsın iktidar konumlarına tayin ettiği bireyler ırkçılığı, mizojeniyi, [kadın düşmanlığını] felsefe düşmanlığını ve dinsel yobazlığı desteklemişlerdir. Kendisi iklim değişimi gerçeğine dair yaygın bilimsel mutabakatı inkâr etmiştir. Siyasi görüşlerimiz ne olursa olsun, olmazsa da olmasın, verilen bu destekler MIT’nin görevinin özündeki ilkeleri ihlâl eder. Mevcut şartlarda, ortak tutumumuzu oluşturan bu değerleri bildirmek çok önemlidir.

Biz aşağıda imzası bulunan MIT hocaları işbu ilkeleri bildiririz:

Yobazlığın, ayrımcılığın, nefret besleyen lafazanlığın ve nefret kışkırtan eylemlerin her türlüsünü koşulsuzca reddederiz: hangi ırka, toplumsal cinsiyete, toplumsal cinsiyet kimliğine, cinsel yönelime, dine, ulusal kökene, engelliliğe, yurttaşlığa, siyasi görüşlere, sosyoekonomik duruma, veteranlık durumuna ya da göçmenlik durumuna yönelmiş olursa olsun.
MIT’nin değerlerini, yani entelektüel, dinî, kültürel ve siyasi bakış açılarının en geniş çeşitliliği içinde açık ve saygılı söylem ve fikir alışverişini destekleriz.
Bilimsel yöntemin ilkelerini, yani olguya ve akla dayanan sorgulama ilkelerini muhafaza ederiz. Bilim özel bir…

View original post 106 kelime daha

The Eyes of History — Işık Barış Fidaner

YERSİZ ŞEYLER

Published in Turkish in the e-book compilation Brave New Media (April 2011) by Alternative Informatics Association

Camera had long been deemed as marking a secure and obscene enthusiasm that’s inclined to interesting sights. War photographer journalists whose occupations were deemed sacred were a more specific party exempted from these weaknesses. But the cameras that were turned into a device of action by the people participating in the Arab rebellions of 2011, marks the collapse of both of these privileges. The world approaches a point where we might not need journalists to witness what goes on far away, where we can get out of this sanctity also by all citizens becoming journalists, a point where the camera watching over world streets cease to be an intruding foreign eye to become the world peoples’ own eyes.

View original post 1.085 kelime daha

ABD Seçimlerinde Facebook’un Rolü: Post truth siyaset, algoritmalar ve sahte haberler

Derya Güçdemir, Hacettepe Üniversitesi KLM Programı Yüksek Lisans Öğrencisi

“Post truth” siyasete hoş geldiniz!

“Post truth” kelimesi Oxford Dictionaries tarafından yılın kelimesi seçildi. Kelimenin seçilmesinin nedeni 2015 yılından itibaren kelimenin kullanımındaki yüzde 2.000 artış. Sözlüğün tanımladığı şekilde kelime Donald Trump’ın Twitter biyografisi olabilir: Kamuoyunu belirlemede objektif doğruların, duygulardan ve kişisel inançlardan daha az etkili ve çekici olduğu durumlarla ilgili olarak kullanılmaktadır (Wang). Kelimenin kullanımına duyulan ihtiyaç aslında yaşadığımız dünyanın değerler bütünü hakkında fikir vermektedir. Bu durumu U.S. Dictionaries başkanı Katherine Martin “kültürümüz ve kelimelerimiz arasındaki karşılıklı etkileşimi belirtecek kelimeler seçiyoruz, belirli bir yıl için seçilen kelime o yılın ethosunu, modunu ya da zihinsel meşguliyetlerini yakalayabilmesi ve kültürel değerin bir ifadesi olarak kalıcı bir potansiyele sahip olması anlamına gelmektedir” şeklinde açıklamaktadır (a.g.e). Kelimedeki “post” eki “sonradan olan” anlamında değil, “truth” kavramının artık önemsizleştiğini ve gereksizleştiğini vurgulamak için kullanıyor (Teyit.org). Yani artık “post truth” denildiğinde, “doğruların, hakikatlerin, olguların önemini yitirdiği bir dönemden” bahsedilmektedir (a.g.e). Bu durumda, önemli olan “gerçek” olarak doğrulanan bilgi değil, bireylere “gerçek” hissettiren olgulardır.

Post truth siyaset, siyasetçilerin anlatılarını sahte (fake) olgular üzerinden kurması, iddialarını doğru hissettiren ama temeli olmayan olgulara dayandırarak kitleleriyle iletişime geçmesi olarak düşünülebilir. Bu siyasetin, kandırılan ve arkada bırakılanların sesi olan Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump ile birlikte anılması şaşırtıcı değildir, çünkü insanlar ne yapıldığını, ne söylendiğini unutabilir ama kendilerini nasıl hissettirdiğinizi asla unutmazlar (Zeynalov). Kendisini güçlü ve harika hissettirilen seçmen, siyasetçilerin doğruyu söyleyip söylemediği ya da yasalara saygı duyup duymadıklarını önemserler mi (a.g.e)? Post truth siyaseti, siyasetçilerin duygulara hitap edebilme başarısının yanında, seçmenlerin karar verme ve muhakeme yoksunluğuyla da beraber düşünülmelidir.

Post truth hakkındaki tartışmaların diğer bir boyutu kavramın yanıltıcı olduğuna dikkat çekmektedir. Post-truth “doğruluk ötesi” siyaset, siyasetin “doğru”, “hakikat” olduğu bir zaman olduğuna ama şimdi o zamanın geride kaldığına işaret ediyor gibidir (Clark). Durum aslında pek de bu şekilde değildir, bugün post-truth siyaset yapıldığını eleştiren ana akım medya kurumları, yeni medya ortamları yokken kendileri “fake” haberler ile kamuoyu üretiyorlardı. Örneğin, Amerika’nın Irak’a girmesini, NATO’nun insani yardım amaçlı Yugoslavya’yı bombalamasını meşrulaştıran, kamuoyunu bunun gerekli olduğuna inandıran sebepler sahte bir şekilde üretildi ve insanlar inandı (a.g.e). Yani siyasetin eylemlerini meşrulaştıran sahte haberler üretilmesi ve insanların duygularının kullanılması yeni bir gerçeklik olarak değerlendirilmemektedir.

Fakat her yeni iletişim aracıyla iletişim kurmanın boyutu ve kapsamı da değişmektedir. Yeni medya ortamları ve özellikle sosyal medya düşünüldüğünde, sahte haberlerin daha çok bireye daha kısa bir sürede yayılması ana akım medyaya göre çok daha kolaydır. Bu ortamlar, aynı zamanda kullanıcılarına kendi hikâyelerini, haberlerini anlatabilmelerini ve içerik üretebilmelerini sağlayan yeni sosyallikler sağlamaktadır, böylece bireylerin içeriği doğrulanmamış haberleri dolaşıma girebilmektedir. Yani sosyal medyanın, yayılım (dissemination) ve güçlendirme (reinforcement) özelliklerinin daha etkili olmasından dolayı, Facebook’ta yürütülen post truth siyasetin ve sahte haberlerin Trump’ın seçilmesinde etkili olduğu düşünülebilir. Özellikle, yeni medya okuryazarlığının ve demokratik hakların ve özgürlüklerin gelişmemiş olduğu yerlerde, sosyal medya platformlarının birincil haber kaynağı şeklinde kullanıldığı göz önüne alındığında, bireylerin Facebook sayfalarında ve newsfeed (haber akışı) kısmında gördükleri haberlere inanmalarında ve oy verme pratiklerinde etkili olduğu söylenebilir.

Donald Trump’ın seçim anketlerinde daha önde olduğu, Trump’ın öldüğü, Hilary Clinton’ın dış işleri bakanıyken gizli bir mail sunucusu kullandığı ve kendisine dava açıldığı, eğer Trump seçimleri kazanırsa Obama’nın ülkeden gideceği, Obama’nın Clinton’ı Twitter’da takip etmeyi bıraktığı, Clinton’ı soruşturan FBI ajanının şüpheli bir şekilde öldüğü yönünde çeşitli haberler üretilmiştir (Borchers). Bu haberlerin amacı karşıdaki kişiyi itibarsızlaştırmaktır.

Bir adayı itibarsızlaştırmaya ve karalamaya çalışan bu haberler, diğer adayın temsilini öne çıkarmakta ve yüzergezer seçmenin yani kime oy vereceğine karar veremeyen ve seçimlerde farklı reflekslerle oy veren kararsız seçmen kitlesinin önde giden etkisiyle temsili güçlü ve güvenilir imgelerle öne çıkmış adaya oy vermesine sebep olmaktadır. Bu bağlamda, sahte haberler Facebook gibi sosyal paylaşım platformlarını bağlayıcı hale getirmektedir. Bu bağlayıcılık, sahte haberlerin dolaşıma girmesi ve platformun kullandığı algoritmaların yapısı üzerinden iki noktada tartışılabilir.

Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, Facebook’taki sahte haberlerin seçimleri etkilediğini düşünmenin “çılgınca bir fikir” olduğunu, “kendilerinin bir medya kuruluşu değil, insanların birbiriyle iletişim kurup bilgi paylaşabileceği bir açık teknoloji platformu” olduğunu ve kişilerin Facebook’u suçlamasında “insanların seçim sonuçlarını anlamlandırma çabası yattığını” söylemektir (Kokalitcheva). Facebook’taki aldatmacaların ABD seçimlerini etkilemediğini, çünkü bu aldatmacaların her iki taraftan da geldiğini vurgulamaktadır (Forster). Facebook’taki paylaşımların bireylerin kararları üzerinde büyük ölçüde etkili olduğu söylenemese de, karar verme sürecini etkilediği Facebook’un kendi yaptığı araştırmalarda da ortaya konmuştur. Facebook’un politik söylemdeki etkisi sadece sahte ve asılsız haberlerin dolaşıma sokulmasıyla ilgili değildir, bu etki kurumun algoritma seçimlerinde yer alan “eco chambers” (yankı odası) ve “bubbles” (baloncuk) ile de ilgilidir (Tüfekçi).

Bir algoritma en basit anlamıyla bir sorunu düzenleme şeklidir. Algoritmalar girdileri alıp sonuçlar üreten sınırlı ve düzenlenmiş adımlardır (Shadoan). Facebook’un kullandığı algoritmalar hangi bildirilerin daha üstte gösterileceğine ve hangilerinin gömülüp gösterilmeyeceğine karar vermektedir. Newsfeed kısmında gösterilmeyi tercih edilen gönderiler, kişinin etkileşime geçtiği sayfalarla, beğenilerle ve paylaşımlarla benzerlik eğilimi içindedir. Bir süre sonra bu durum kullanıcının, kendi beğenileri ve eğilimleri dışında kalan gönderileri görmemesine ve benzer severliğe (homophily) sebep olmaktadır. Bir filtre baloncuğunun (bubble) içinde olduğumuzu, beğenilerimizin kümeleştiğini ve bunu sadece Facebook’un değil, Google’ın, Youtube’un ve diğer büyük şirketlerin de yaptığı bilinmektedir. Fakat Eli Pariser’in Ted Talks’daki konuşmasında belirttiği gibi internetten önce okuyucular habere sadece gazeteler aracılığıyla eşik bekçilerinin filtresinden sonra ulaşabiliyorken, internet ile birlikte eşik bekçileri ortadan kalmış ve bireyler daha özgür ve daha demokratik kullanıcılar haline gelebilmiştir. Fakat algoritmaların opak yapısı yüzünden Web, 1915’deki yıllara geri dönmektedir, çünkü tercihlerimizin sonucu olarak karşımıza çıkan gönderilerin nasıl gerçekleştiği ve hangi tercihlerimiz yüzünden o gönderi ile karşılaştığımızı bilemiyoruz. Yani bir anlamda “bir filtre baloncuğunun içinde kısılıp kaldık ve dünya görüşümüze karşı çıkacak ya da değiştirecek bilgiyle karşılaşmıyoruz” (Teyit.org).

Facebook’taki sahte gönderilerin ve kullandıkları algoritmaların, seçimlerde bir etkisinin olmadığını belirten Zuckerberg, 19 Kasım 2016’da kendi Facebook hesabından bu konuda sorumluluk aldıklarını ve sahte içeriği daha kolay raporlama, daha güçlü denetim, “fact-checking” (doğruluğunu kontrol etme) sistemleri de dahil olmak üzere neler yapmayı planladıklarını anlatan bir yazı paylaştı. Fakat Zuckerberg ve Facebook ekibinin önerdiği çözümlerin asıl sorunu anlamadığı düşünülmektedir. Çünkü sahte haberlerin, aldatmacaların ve yanlış bilginin nasıl yayıldığını, bunları kimin yarattığını ve kimlerin okuduğunu ve ne kadar etkisi olabileceğini ortaya çıkartabilecek veri ve bu veriye erişimin tam kontrolü sadece Facebook’tadır (Tüfekçi). Facebook dışındaki kimse bu bilgiye sahip değildir ve sorulduğunda şirketin içinden kimse bu bilgiyi paylaşmayacaktır (Oremus). Bu durumda, kişilerin karşılarına çıkan içeriğin sebebi ve nasıl gerçekleştiği şeffaf değildir ve temel sorun çözülmeden, duruma yönelik bir çözüm bulunulduğu düşünülmektedir.

Sonuç olarak, Facebook’un, ABD’de Trump’ın seçilmesinde sahte haberlerin dolaşıma girmesi ve yayılmasıyla etkili olduğu düşünülebilir ama tek sebep bu değildir. Facebook’un algoritmalarının nasıl çalıştığı da kişilerin seçimlerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Fakat bu söylemin daha çok yeni medya okuryazarlığı gelişmemiş, Facebook’ta karşılaştığı bir haberi nasıl teyit edebileceği bilgisine sahip olmayan veya teyit etme ihtiyacı duymayan, vereceği oy konusunda kendi düşünceleriyle değil farklı reflekslerle hareket eden yüzergezer seçmen için etkili olduğu düşünülmektedir.

Donald Trump, seçimleri kazanmasında Facebook ve Twitter’ın yardımcı olduğunu, sosyal medyadaki “gücünün” seçimlerde çok da para harcamadan etkili bir araç olduğunu söylemektedir (Parsons). O halde sosyal medyada pratik edilen bu güçlere ve onların mücadelelerine yenilmemek ve sosyal medyadaki davranışlarımızı anlamlandırabilmek için ne yapılmalı? Sosyal medya platformlarının mimarisi veya tasarımı belki de etik konusunu sorgulayacak şekilde geliştirilmelidir. Algoritmalar şeffaf olmalıdır. Böylece ilgilenen vatandaşlar kendisinin ve diğerlerinin medya davranışıyla neler olduğunu gerçekten anlayabilir, böylece bireylerde algı bozukluğu oluşmaz (Mozur ve Scott). Diğer bir deyişle, “algoritmaların içine kamusal yaşam anlayışı ve sivil sorumluluk kodlanmalıdır. Bu algoritmalar, filtrelerden neyin geçip geçemediğini belirleyen kuralları görebileceğimiz kadar şeffaf olmalıdır” (Pariser). Son olarak, “arzu ettiğimiz ağı oluşturmanın, arzu ettiğimiz geleceği oluşturmak” anlamına geldiğini unutmamalıyız (Teyit.org). Çünkü internetteki özgürlüklerimizi, gerçek hayattaki özgürlüklerimizden ayrı düşünmek, internette yaşadığımız sorunları da bütüncül bir bakış açısından yoksun bir şekilde sadece teknik sorunlar olarak algılamamıza sebep olacaktır.

 Dipnotlar

Mahir, Zeynalov . Trump, Erdogan And Post-Truth Politics.

Vinay Menon. Why do we fall for fake news? Here’s the post-truth: Menon < https://www.thestar.com/entertainment/2016/11/18/why-do-we-fall-for-fake-news-heres-the-post-truth-menon.html >

2010 yılında, Facebook ile çalışan araştırmacılar, dönem ortası seçimlerinden hemen önce ABD’de 61 milyon kullanıcı üzerinde bir deney yaptılar. Bir gruba, sade bir kutunun içinde “git oy ver” mesajı gösterilirken diğer bir grup ise aynı mesajı küçük bir ek ile: “Oy verdim” butonuna tıklamış olan arkadaşlarının küçük resimleriyle gördü. Seçimden sonra grupları karşılaştırmak için kamusal oy kütüklerini kullanarak, araştırmacılar ikinci gönderinin yüz binlerce seçmen oluşturduğu sonucuna vardılar.

2012 yılında, Facebook’taki araştırmacılar bir deney için haber akışına yine gizlice düzenleme yaptılar: Bazı insanlara biraz daha pozitif gönderiler gösterilirken, diğerlerine biraz daha negatif gönderiler gösterildi. Daha iyimser gönderiler gösterilenler önemli ölçüde daha iyimser gönderiler paylaştı; daha kötümser gönderiler gösterilenler de daha kötümser gönderiler paylaştı. On yıllık diğer bir çalışma ise insanların akranlarından ve sosyal ağlarından etkilendiği konusunda hemfikirdir.

Eli, Pariser: Beware Online “Filter Bubbles” <https://www.ted.com/talks/eli_pariser_beware_online_filter_bubbles&gt;

Facebook’taki algoritmaların nasıl çalıştığını anlayabilmek için 48 saat boyuncu gördüğü her şeyi beğenen bir kişinin deneyimini aktardığı bir yazıya ve iki hafta boyunca Facebook’ta hiçbir şey beğenmeyen bir kişinin deneyimini aktardığı yazıya bakmak anlamlı olacaktır.

<https://www.wired.com/2014/08/i-liked-everything-i-saw-on-facebook-for-two-days-heres-what-it-did-to-me/>

<https://medium.com/swlh/i-quit-liking-things-on-facebook-for-two-weeks-heres-how-it-changed-my-view-of-humanity-29b5102abace#.vnxj5g8oj>

https://www.facebook.com/zuck/posts/10103269806149061

Kaynaklar

Borchers, Callum. This is a real news story about fake news stories. 7 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2016/11/07/this-is-a-real-news-story-about-fake-news-stories/&gt;.

Clark, Neil. ‘Fake news’ & ‘post-truth’ politics? What about those Iraqi WMDs? 21 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <https://www.rt.com/op-edge/367625-fake-news-post-truth-iraqi-wmds/&gt;.

Forster, Katie. Facebook hoaxes didn’t affect US election because they came from both sides, says Mark Zuckerberg. 13 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/facebook-mark-zuckerberg-hoaxes-fake-news-us-election-both-sides-media-extremely-unlikely-a7414891.html&gt;.

Kokalitcheva, Kia. Mark Zuckerberg Says Fake News on Facebook Affecting the Election Is a ‘Crazy Idea’. 11 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <http://fortune.com/2016/11/11/facebook-election-fake-news-mark-zuckerberg/&gt;.

Mozur, Paul ve Mark Scott. Fake News in U.S. Election? Elsewhere, That’s Nothing New. 17 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <http://mobile.nytimes.com/2016/11/18/technology/fake-news-on-facebook-in-foreign-elections-thats-not-new.html?smid=tw-nytimestech&smtyp=cur&referer=https://t.co/3KmHK6KVEf&gt;.

Oremus, Will. Who Controls Your Facebook Feed. 3 Ocak 2016. 23 Kasım 2016. <http://www.slate.com/articles/technology/cover_story/2016/01/how_facebook_s_news_feed_algorithm_works.html&gt;.

Pariser, Eli. Beware Online Filter Bubbles. Mart 2011. 23 Kasım 2016. <https://www.ted.com/talks/eli_pariser_beware_online_filter_bubbles?language=tr#t-518358&gt;.

Parsons, Jeff. Trump says Facebook and Twitter ‘helped him win’ historic US presidential election. 14 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <http://www.mirror.co.uk/tech/trump-says-facebook-twitter-helped-9257857&gt;.

Shadoan, Rachel. Why Algorithm Transparency is Vital to the Future of Thinking . 11 Temmuz 2014. 23 Kasım 2016. <http://www.akashiclabs.com/why-algorithm-transparency-is-vital-to-the-future-of-thinking/&gt;.

Teyit.org. Algoritmalar komplo teorilerini destekleyerek gerçekleri tahrif ediyor. 19 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <https://teyit.org/algoritmalar-komplo-teorilerini-destekleyerek-gercekleri-tahrif-ediyor/&gt;.

—. Yılın kelimesi “post-truth” nedir? 18 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <https://teyit.org/yilin-kelimesi-post-truth-nedir/&gt;.

Tüfekçi, Zeynep. Mark Zuckerberg Is in Denial. 15 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <http://www.nytimes.com/2016/11/15/opinion/mark-zuckerberg-is-in-denial.html?rref=collection%2Fcolumn%2FZeynep%20Tufekci&action=click&contentCollection=Opinion&module=Collection&region=Marginalia&src=me&version=column&pgtype=article&_r=1&gt;.

Wang, Amy B. ‘Post-truth’ named 2016 word of the year by Oxford Dictionaries. 16 Kasım 2016. 23 Kasım 2016. <;.

Zeynalov, Mahir. Trump, Erdogan And Post-Truth Politics. 21 Eylül 2016. 23 Kasım 2016. <http://www.huffingtonpost.com/entry/trump-erdogan-and-post-truth-politics_us_57e214cde4b00267764fb551&gt;.