Mihir Jaiswal's Blog, page 3

વાયોલીનની તાલિમ

સંગીતે માનસિકતાના માળખાં બદલી દીધા
સંગીતે દિલના તાર ઝણઝણાવી દીધા
અવાજના અદ્રષ્ય તરંગો હવામાં ફેલાયા
વાયોલીનમાંથી નીકળ્યા અને મનમાં સમાયા

ફીડલ, સ્ટ્રાડીવીરસ,પોચેત છે નામ અનેક
આવાજના તરંગો અડે લાગણીઓને દરેક
પ્રેમ, નફરત, દુખ, આનંદ, યાદ કે ફરિયાદ
વાયોલીન ના તારમાં છે એ દરેકનો સ્વાદ

એક શુભ દિવસે ખરિધ્યું નવું વાયોલીન
વગાડતા ન આવડે અવાજ આવે નવીન
દેડકાઓ રડ્યા અને હાથીએ બુમો પાડી
કેમ કરીને વગાડું હું વાયોલીન એ માડી

એક સર્વજ્ઞાની ગુરુની હતી જરૂર
ગયો એક શાળામાં સંગીતથી ભરપુર
ગુરુ હતા કડક સંગીત હતું નરમ
જલદી શીખીશ એ હતો મારો ભરમ

મગજ હતું અસ્થાયી, મનમાં અહંકાર
ઊભા રહેતા ન આવડે આશંકા ભરમાર
સપનામાં મારા હતો તાળીઓનો ગડગડાટ
વાયોલીન મારું વગવું જોઈએ સડસડાટ

શરીર સ્થિર મગજ સ્થાયી વિચારો પર કાબુ
ભાવનાઓ થઈ કેદ થયો તાલીમનો જાદુ
માથું સીધું, ઢીલા ખભા, અને ટટ્ટાર પીઠ
ઢીલો હાથ,મજબૂત કાંડા, વાયોલીન સટીક

વાયોલીનના ધ્યાનમાં હું સ્થીરપ્રજ્ઞ બન્યો
મગજ, શરીર, વિચારોમાં સ્થિરતાને જણ્યો
મહિનાઓ અને વર્ષો તાલીમમાં ગયા વિતી
તાળીઓના ગણગણાટની થઈ મને પ્રતિતી

મારા પેટમાં બેઠેલ ગઠિયો કરે ધમાચક્ડીમારા પેટમાં બેઠેલ ગઠિ...

મારા પેટમાં બેઠેલ ગઠિયો કરે ધમાચક્ડીમારા પેટમાં બેઠેલ ગઠિયો કરે ધમાચક્ડીમહેનત કરે ઘણી પણ પેટમાં પકડા પકડીછે ગઠિયો હોશિયાર, જીવશાસ્ત્રનો જ્ઞાનીજાણે રસાયણોને, કદી વાત ના કરે નાનીમગજમાં રાખ્યો છે એક સાથિદાર સાવધભુખનું રાખે ધ્યાન, કરે ભાવનાઓનો વધકંટાળાને તરત ભાખી લે ભાઈ એ ગઠિયોપેટમાં કરે કાગારોળ જાણે રાક્ષસ ઉઠ્યોતણાવમાં તણાઇને એનો પિત્તો તો ખસેકાગારોળ ચાલુ રહે કે ખોરાક પેટમાં વસેઆંખો સાથે એની કૃષ્ણ સુદામાની દોસ્તીનજર ત્યાં જ્યાં ખાવાનું હોય પરોસતીભુખ હોય ક્યારેક ને ક્યારેક મન તૃપ્તનજર ફરે વાનગી પર ને બને અતૃપ્તછોલે, નુડલ્સ, પાવભાજી કે હોય સુપદુધપાક, મિઠાઈ ભગવાનના અનેક રૂપપેટમાં ગઠિયાએ બનાવ્યો છે મહેલએના ખબરીઓ બધેજ કરે પહેલએક ખબરી નાકમાં છે સુંધવામાં તેજમસાલાની સુગંધથી ગઠિયાને કરે સતેજદાંત, જીભ, મોં, હાથ કરે બસ કામછેવટે તો એ બધા ગઠિયાના ગુલામમારા પેટમાં બેઠેલ ગઠિયો કરે ધમાચક્ડીછે મારો મિત્ર કરે ભલેને પકડા પકડી

મને શું જોઈએ?જો મને ભુખ હોય તો મને ખાવાનું જોઈએજો મારી પા...

મને શું જોઈએ?જો મને ભુખ હોય તો મને ખાવાનું જોઈએજો મારી પાસે ખાવાનું હોય તો મને સમૃધ્ધિ જોઈએજો મારી પાસે સમૃદ્ધિ હોય તો મને સુરક્ષા જોઈએજો મારી પાસે સુરક્ષા હોય તો મને વિમો જોઈએજો મારી પાસે વિમો હોય તો મને વૃદ્ધિ જોઈએજો મારી પાસે વૃદ્ધિ હોય તો મને આશ્વાસન જોઈએજો મારી પાસે આશ્વાસન હોય તો મને પ્રશંસા જોઈએજો મારી પાસે પ્રશંસા હોય તો મને એની મજા જોઈએજો મારી પાસે મજા હોય તો મને સાથીઓ જોઈએજો મારી પાસે સાથીઓ હોય તો મને સમાજ જોઈએજો મારી પાસે સમાજ હોય તો મને રાજ્ય જોઈએજો મારી પાસે રાજ્ય હોય તો મને રાજકારણ જોઈએજો મારી પાસે રાજકારણ હોય તો મને વિરોધીઓ જોઈએજો મારી પાસે વિરોધીઓ હોય તો મને નેતાઓ જોઈએજો મારી પાસે નેતાઓ હોય તો મને મનમાની જોઈએજો મારી પાસે મનમાની હોય તો મને સુરક્ષા જોઈએઆ ચક્રવ્યુહ ચાલ્યા કરશે જ્યાં સુધી મારું પેટ ભરેલું હશેજરૂરતો લાલચ બનશે અને લાલચ બનશે જરૂરતોજો હું મારામાં સિમિત રહું તો મને શું જોઈએ?જો હું સંતુષ્ટ રહું તો મને શું જોઈએ?લોભ અને લાલચ વગર જોઈએ માત્ર ક્ણલોભ અને લાલચમાં નથી પર્યાપ્ત મણ

અહંકાર અને પ્રેમ

પ્રેમ એક ક્ષણ છે. પ્રેમ આખું જીવન છે.
સ્મિત પ્રેમ છે. આલિંગન પ્રેમ છે. દરકાર પ્રેમ છે.
પ્રેમ વ્યક્ત એક સેકંડમાં થાય છે પણ મેળવવામાં અનંતકાળ લાગે છે.
મીઠા શબ્દો પ્રેમની આડઅસર છે.
આખા દિવસનો ગુસ્સો, અનેક તકરારો
જેની એક નજર ભુલાવી દે બધી ફરિયાદો. એ છે પ્રેમ.
અભિવ્યક્તિ ક્ષણિક છે. અસર અનેક ઘણી છે.
પ્રેમમાં કોઈ માણસાઇ નથી.
એ તો અતાર્કિક, અસાધારણ, અકલ્પનિય અને વિચિત્ર લાગણી છે.
પણ એ કંઈ ભૂત કે ભવિષ્ય નથી. એ વર્તમાન છે. એ હકિકત છે.
તમારી ઊંઘ ઉડાડે એ પ્રેમ છે?
તમને ભુખ ન લાગે એ પ્રેમ છે?
તમારા વિચારોને નચાવે એ પ્રેમ છે?
કે પછી શબ્દોને ભુલાવે એ પ્રેમ છે?
જીવનને આનંદદાયક બનાવનાર પ્રેમ છે?
ડરને દૂર કરનાર પ્રેમ છે?
ઇર્ષ્યા અને અસુરક્ષા પ્રેમ છે?
ના. પ્રેમ એટલો જટીલ નથી.
જીવન સરળ બને, એ પ્રેમ છે.
જીવન સુરક્ષિત બને, એ પ્રેમ છે.
સાચો પ્રેમ સરળ અને સુંદર છે.
જ્યારે તમારો અહંકાર ગુમાવશો, સાચા પ્રેમને પામશો.
અહંકારની વિરોધી લાગણી સાચો પ્રેમ છે.

ફરિયાદી વાહનચાલક

દરેકને હોય એક ફરિયાદ અને ફરિયાદ હોય બેબૂનિયાદ
પાછળની સીટ પર બેઠા-બેઠા, કરે રાખે ચાળા અનુઠા
એક કહે જાઓ ગાંધી રોડ, બીજો પહોંચાડે નહેરુ રોડ
ચિંતા અને બેચેનીનો ભંડાર, એનો પિત્તો ખસે વારંવાર
જવાનું હોય અમારે બેંકમાં, ફસાઈએ ધુમાડાની ટેંકમાં
સવારે મંદિર જવાની આશા, ભૂલા પડીએ થાય નિરાશા
પાછળની સીટ પર બેઠેલ, ખોટો વાહનચાલક કરે ખેલ
ચિંતા અને બેચેનીનો ભંડાર, એનો પિત્તો ખસે વારંવાર
હજારો ગાડીઓ રસ્તાપર, ભીડમાં ફસાય ગંગાધર
અહીંથી જાવ કે ત્યાંથી જાવ, જગ્યાનો બધે અભાવ
અભિપ્રાય હોય એની પાસે, ભીડમાં ફસાવે અનાયાસે
ચિંતા અને બેચેનીનો ભંડાર, એનો પિત્તો ખસે વારંવાર

Lose a War, Win a War, Lose a Child’s Smile

Soldiers, gladiators, braves, gallants or strong
They all valiantly fight wars, be it right or wrong
Leaders – political, social, religious, business alike
They all take sides in wars, they all want to strike

The world runs on a child’s innocent smile
The world runs on cattle’s behavior docile
The world runs on love with a slight guile
The world runs on hope-despair compile
The art of war, then what is left to compile?
Ego is a weapon and weapons full of guile
Take this side, or that side, none is docile
Lose a war, win a war, lose a child’s smile

જો ચંદ્ર જેવા આશિક બનશો

જો ચંદ્ર જેવા આશિક બનશો
તો આખી દુનિયાને યાદ રહેશો
નજર રહે હંમેશા પૃથ્વી તરફ
તમે કોઈ રીતે નહીં ડગમગશો

જો ચંદ્ર જેવા આશિક બનશો
તો એની દરેક ઝાંખીને માણશો
જ્યારે નહીં હોય તમારો સમય
એનો પરિચય અકબંધ રાખશો

જો ચંદ્ર જેવા આશિક બનશો
દરેક પ્રકારના વટેમાર્ગુથી ડરશો
વિક્ષેપ હોય મોટો કે હોય નાનો
પ્રેમના સમર્પણમાં ઝગમગશો

જો ચંદ્ર જેવા આશિક બનશો
તો ખેંચાણને યાદગાર બનાવશો
જશો તમે નજીક કે ભલેને દુર
તમારી અસરમાં એને સમાવશો

પણ ચંદ્ર જેવા આશિક ના બનશો
હારી જશો અને મિલનને તરસશો
નજીક જશો એટલા જ દૂર જશો
ઈચ્છાઓના ભાર તળે તડપશો

દાદીમાં નો મોગરો

દાદીમાંની વાતોનું આજે સંસ્મરણ કરુ છું.
એક વાત એવી કે જેને વારંવાર વાગોળું છું.
એક દિવસ ઓટલે બેસીને દાદીને મેં પુછ્યું.
તમારા લાંબા જીવનમાં તમે શું યાદ રાખ્યું?
હાસ્ય અને આંસુ સાથે મોગરાની વાત કરી.
નવા ઘરના સ્વપ્ન સાકાર થવાની વાત કરી.
બગીચામાં ફૂલ-ઝાડ વચ્ચે મોગરો વાવ્યો હતો.
બગીચો ઘરનો તાજ, મોગરાને ૨ત્ન બનાવ્યો હતો.
રખડતા કુતરાઓને પથ્થર મારીને ભગાડ્યા.
બગીચામાં બેસીને કેટલાય કલાકો વિતાવ્યા.
પતંગિયા અને પક્ષીઓ, અનેક મિત્રો બનાવ્યા.
કુદરતની જીદુગરીએ મોગરાના ફૂલો મહેકાવ્યા.
મારા દાદીનો મોગરો વર્ષો સુધી સદાબહાર રહ્યો.
બગીચાના એ રાજાનો દાદીને સહકાર રહ્યો.
વર્ષો વિત્યા ઘરમાં મોગરાની સુગંધ કાયમ રહી.
દાદીના છેલ્લા શ્વાસ સુધી સુગંધ કાયમ રહી.
મોગરો દાદીનો સાથી અને અંગરક્ષક હતો.
જ્યાં સુધી મોગરો, દાદીને જીવનમાં રસ હતો.
એ યાદની વાતથી દાદીની મને પ્રોત્સાહન મળ્યું.
બગીચામાં સમય વિતાવવાનું આહવાહન મળ્યું.
મેં એક મોગરો વાવ્યો છે મારા બગીચામાં.
રોજ પાણી આપું છું મારા દાદીની યાદમાં.
દાદીનો સઘળો લાડ બગીચાના પ્રેમમાં સમાયો છે.
મોગરાની સુગંધનો જાદુ મારી પર પણ છવાયો છે.

વચનો અને યાદો

જયારે મારે જનમ થયો, હું રડ્યો. કદાચ મને નવી દુનિયાનો ભય હતો. પણ જીવનમાં મને પરિવાર, મિત્રો, યાદો, આનંદ, ઉત્તેજના અને ઘણું બધું મળ્યું.
જ્યારે હું પહેલી વાર શાળાએ ગયો, હું શંકાશીલ હતો. સૈંકડો નવા ચહેરાઓ જોયા, પણ જીવનમાં મને ત્યાંથી વફાદાર સાથીઓ મળ્યાં.
જ્યારે મે પહેલીવાર સાયકલ ચલાવી, મને પડવાનો ડર હતો. પણ જીવનમાં મને એનાથી અઝાદી અને પ્રવાસ મળ્યાં.
જ્યારે હું બીજી ભાષા સીખ્યો, ઍ ભાષાના ઉપયોગ માટે અનિચ્છિત હતો. પણ જીવનમાં એણે નવા જ્ઞાનના દરવાજા ખોલ્યા.
મેં મિત્રો સાથે દલિલ કરી, ઝઘડા પણ કર્યા, પણ એ જ મિત્રો સાથે મજાનો સમય ગાળ્યો અને અનેક યાદો બનાવી.
વર્ષો વિત્યા, સંબંધો ગહેરા બન્યા, વિશ્વાસ વધ્યો, પણ જીવને કેટલાક લોકો અને સંબંધો છીનવી લીધા.
મિત્રો સાથે સાયકલ ચલાવવાની યાદો મોપેડ અને ગાડીઓ ચલાવવામાં ખોવાઈ ગયી.
મારા મનપસંદ ફેરિયાઓ, ઠેલાઓ, બસો, મંદિરો, બંગલાઓ, રસ્તાઓ, જાહેરાતો, ગાયો, કુતરાઓ, ખાડાઓ, ગટરો બધાની આદત પડી. જીવનમાં આગળ વધ્યા અને બધું પાછળ છૂટી ગયું.
દરેક સંઘર્ષની મજા જીવનની સહેલાઇમાં તણાઈ ગયી.
હું વિશ્વાસ કરતા શીખ્યો. હું પ્રેમ કરતાં શીખ્યો. હું મદદ લેતા શીખ્યો.પણ જીવને મને ઘણા દગા આપ્યા.
જીવનનું તો કામ છે દગાખોરી કરવાનું. જીવનની આદત છે વચન આપવાની અને પછી વચન તોડવાની. કેટલાક વચનો સારા તો કેટલાક ખરાબ હોય છે. કેટલાક વચનો ફાયદો કરાવે તો કેટલાક નુકશાન. કેટલાક વચનો ઉત્તેજીત કરે, કેટલાક કંટાળો અપાવે, કેટલાક આગળ લઈ જાય, કેટલાક પાછળ ખેંચે, કેટલાક યાદો બનાવે તો કેટલાક યાદો ભુંસવે.
જયારથી જનમ થયો છે ત્યારથી જીવન આપણને વચનો આપે છે અને આપણે એની યાદો બનાવીએ છીએ. એ યાદોને વાગોળીને જીવન જીવીએ છીએ. જે સમયે આપણે યાદો બનાવવાનું ઓછું અને વાગોળવાનું વધારે કરીએ ત્યારે જીવન અંત તરફ આગળ વધવા માંડે છે. આપણું જીવન ત્યારે જ પતી જાય છે જ્યારે આપણે યાદો બનાવવાનું બંધ કરી દઈએ છીએ. એ દિવસ પછી જીવન ના કોઈ વચન આપશે કે ના કોઈ વચન તોડશે. એટલા માટે નહીં કે જીવનમાં વચનો તોડવાની શક્તિ નથી પણ જીવનમાં તોડવા લાયક વચનો જ નથી બચ્યા. હા, જીવનમાં તૂટેલા વચનોની ભરમાર છે અને એ જ યાદો બને છે. યાદો એવી કે જે આપણને જીવિત રાખે છે.

વાર્તા રે વાર્તા, એક સ્વપ્નની આ વાર્તા

એક અદભૂત સ્વપ્નની આ વાત છે
રજાની મજા કે ભયાવહ રાત છે?
દરિયાને લાંધીને પ્રવાસે ગયા હતા
પાછા આવતા વિમાનમાં બેઠા હતા
વીસ પગ કચડીને છેલ્લી સીટે ગયા
ખાવાનાની નજીક જ અમે રહ્યા
સુંદર પરિચારિકાની મુલાકાત થઈ
દરેક વાનગી પેટમાં ખાલી થઈ
પીણાંઓની ઠંડક બધે ફરી વળી
ધેરાયેલી આખોમાં ઊંઘ સરવળી
વિમાનના અવાજો હાલરડું બન્યા
એક ધડાકાથી બધા ઝણઝણ્યા
ધૃજારી જાણે કે પથરનો વરસાદ
અંદર હતો માત્ર ભયનો સાદ
ડાબી પાંખમાં સફેદ ધૂમાડો
પ્રવાસીઓએ જોરથી પાડી રાડો
મગજ ત્રસ્ત દિલ ભયગ્રસ્ત
સુંદર પરિચારિકા થઈ વ્યસ્ત
પીળા પડી ગયા ચહેરા બધા
નસીબ પર કોઈને ન હતી શ્રદ્ધા
હાથ જોડ્યા અને આંખો બંધ કરી
મનપસંદ ભગવાનની પ્રાર્થના કરી
ખાણીપીણી બંધ, થયા બધા સજાગ
પ્રવાસીઓની ગાયબ હતી દરેક માંગ
સુંદર પારિચારિકા આવી અમારે પાસ
જોયું બારીની બહાર કરવા અભ્યાસ
દોડીને ગઈ પાછી મને જોયા વગર
એની નજર હતી પાયલટને નગર
ફોન ઉપાડ્યો બે મિનિટનો સંવાદ
તરત જ પાયલટે પાડ્યો સાદ
એના અવાજમાં ન હતો ભય
પણ અંદરથી એ ન હતો અભય
ડાબી પાંખમા ઉભરી હતી ખામી
ભવિષ્યમાં હતી નસીબની મનમાની
નીચે દુર દુર સુધી હતો સમુંદર
રસ્તો એક જ, જે પાણીની અંદર
ક્રેશ લેન્ડિંગ માટે કર્યું વિમાન તૈયાર
બ્રેસ સ્થિતીની તાલિમ વારંવાર
વિમાન લાગ્યું પાણી તરફ પડવા
ભય બન્યો ડર, લાગ્યા ઘણા રડવા
ધ્રુજારી એટલી કે નજર ધુંધળાઈ
પાણીમાં શ્વાસ ન લેવાની નબળાઈ
આગળના પૈડાં અડ્યાં પાણીને
ખુબ આનંદ થયો મને જાણીને
વિમાન પહોંચ્યું સમુદ્રના તળીયે
ચારે બાજુ માછલીઓ, શું કરીએ?
આસપાસ ન કોઈ જીવિત ન મૃત
હું હતો જીવિત, શું મેં પીધું અમૃત?
બન્યો હું માનવ, જળચર કે સરિસૃપ
મારું શરીર બન્યું વાતાવરણને અનુરૂપ
આંખો ખુલ્લી સર્વત્ર સૂર્યનો પ્રકાશ
લીલા છોડ, રંગીન પરવાળાનો નિવાસ
એક આકૃત્તિ દુરથી આવવા લાગી નજીક
કોઈકનો શિકાર બનવાની લાગી મને બીક
ચાલીસ ફૂ્ટ લાંબું શરીર અને લાંબું નાક
ચાર મોટા હલેસા હાથનો ના બનું ખોરાક
અકસ્માતમાં બચ્યો, પણ ક્યાં અટક્યો?
મારા જીવનનો રસ્તો આ પ્રાણીને ખટક્યો?
પાઇલોસોરસના મોં માં હું સમાણો
વિચાર્યું આંખો મીચીને હું ક્યાં ફસાણો?
આંખો સામે અંધકાર, મગજમાં શૂન્યાવકાશ
લાગ્યો એક ઝાટકો, થયો મને અહેસાસ
ઊંઘ ઊડી, આંખો ખુલી, વિમાન જમીન પર
એ હતું એક દુ:સ્વપન વિચારવંટોળની અસર