Đỗ Hồng Ngọc's Blog, page 42

Hai Trầu: Nghề Nuôi Vịt Hãng

 

Nghề Nuôi Vịt Hãng

 

Ghi chú: Anh Hai Trầu – Lương Thư Trung- năm nay tuổi cũng bộn, gần tám chục, hay ngồi buồn nhớ chuyện xưa, vừa gởi tôi “Lá thơ gởi anh Năm Hiền” kể chuyện một thời anh làm ruộng, giăng câu, chăn vịt đẻ… ở Mặc Cần Dung, Kinh Xáng Bốn Tổng… miệt Long Xuyên Sa Đéc rất thú vị.

Lương Thư Trung là tác giả nhiều sách viết về đời sống Nam bộ hơn nửa thế kỷ trước, trong đó cuốn Mùa Màng Ngày Cũ rất được bạn đọc ưa chuộng. Anh nói sẽ bổ sung thêm bài “Nghề nuôi vịt hãng” này… khi tái bản.

Tuy là “Lá Thơ Gởi Anh Năm Hiền”, thiệt ra, anh Hai Trầu cũng muốn gởi tới anh em bạn bè thân quen.

Vậy nên, xin chia sẻ chút tình nơi đây.

Đỗ Hồng Ngọc

(5.5.2020)

……………………………………………….

Lá Thơ Gởi Anh Năm Hiền

(Nhơn những ngày không đi ra đường vì Covid-19)

 Nghề Nuôi Vịt Hãng

 

Houston ngày 28 tháng 4 năm 2020

 

Nói về nghề nuôi vịt ở các vùng Mặc Cần Dưng, Cần Đăng,  Kinh Xáng Bốn Tổng… thuộc Long Xuyên hoặc Mỹ Hội Đông, Mỹ An Hưng, Gia Vàm… thuộc  Lấp Vò tỉnh Sa Đéc, người ta nuôi vịt dọc đường thì mỗi nơi nuôi mỗi khác nhưng có chung một bắt đầu là đi đặt vịt con và hốt vịt cùng một mùa.

Thập niên 1950-1960, ở Mặc Cần Dưng lúc bấy giờ còn làm lúa mùa, tới mùa lúa chín rồi người ta cắt gặt, trâu bò kéo lúa vô sân gom thành cà lang cao vòi vọi, xong đâu đấy nhà nông mới bắt đầu ra bã và rồi đem bò trâu ra đạp lúa; lúc bấy giờ đồng trống chỉ còn trơ gốc rạ và lung vũng nhiều chỗ còn nước đọng lại và những người nuôi vịt mới lùa vịt lên đồng cho vịt mò cua ốc và ăn lúa đổ, lúa rụng. Hôm nay cho vịt ăn miếng ruộng này, ngày mai họ lại lùa vịt cho ăn miếng ruộng khác; và như vậy cho tới khi nào đồng khô hết lúa thì thôi! Nhưng hồi đó cũng chưa có ai gọi nuôi vịt như vậy là “nuôi vịt chạy đồng”  hoặc nuôi vịt hãng. Sở dĩ gọi vịt hãng vì vịt này do các lò, các hãng ấp trứng vịt sản xuất vịt con hằng trăm hằng ngàn con nở cùng một lượt nên mới có cái tên như vậy.

 

Internet

 

Anh Năm chắc thắc mắc sao gọi là “hốt vịt” chứ gì? Tại vì dân quê ưa dùng chữ nào tượng hình và đơn giản, dễ hiểu! Thí dụ gặp cái gì nhiều quá mà mình muốn lấy cho mau thì hốt, còn lượm thì lượm như mót lúa sót thì lượm từ bông từ bông biết bao giờ mới đầy bồ? Ở đây cũng vậy, tới hãng ấp vịt đâu có lựa vịt tốt vịt xấu gì vì con nào cũng giống như con nào cứ lấy thúng giạ rồi đếm năm trăm, bảy trăm hoặc một ngàn con cho mau lẹ đặng còn đem vịt về lo nuôi nữa nên người ta gọi “hốt vịt” là do vậy!

Nói làm chuồng nghe cho vui vậy thôi anh Năm; chứ thiệt ra là người ta lựa chỗ nào bằng phẳng cặp mé mương hoặc mé ao rồi lấy lưới hoặc đăng ven xung quanh một nửa nằm trên đất, một nửa nằm dưới nước và thả vịt vô đó cho nó ở. Lúc đầu mới về vịt con còn mệt, người ta chưa cho nó ăn, qua ngày hôm sau thì lấy tấm mẳn cho vịt ăn, dần dần vịt quen cái quen nước rồi mình mới cho vịt ăn gạo lứt, rồi dần dần vịt lớn chút nữa bắt đầu cho vịt con ăn tép, ăn cua, ăn lúa hột. Vào mùa này là mùa nước cũng sắp lên rồi, có thể người ta thả vịt ra đồng cho vịt mò cua mò cá tép; hoặc người ta độn mô xúc lùm bắt cua tép cho vịt ăn cũng tiện…

Nuôi vịt đúng ba tháng là tới giai đoạn lựa vịt trống đem ra chợ bán, chỉ chừa lại vịt mái nuôi tiếp để cho chúng đẻ. Giai đoạn lựa vịt trống đem ra chợ như vậy người nhà quê gọi là “vịt tuyển cồ”. Thường thường mỗi một trăm con vịt mái người nuôi chỉ giữ lại chừng năm ba con vịt trống thôi, không để vịt trống nhiều vì nuôi vịt trống nhiều quá chúng giành nhau đạp mái nên khi vịt đẻ trứng, trứng ít có trống; vả lại vịt trống nhiều quá chúng ăn hao lúa mà trứng không có trống thì khi mình bán trứng vịt cho lò người ta lại mua giá rẻ mạt hà!

Làm sao biết trứng nào có trống, trứng nào không chứ gì? Cầm cái trứng vịt đưa lên chỗ ánh sáng, lấy bàn tay che lại một chút, sẽ thấy ở đỉnh đầu của trứng vịt có một vết bằng đầu đũa hơi sậm hơn các vùng xung quanh thì trứng vịt này có trống; còn bằng như mình hổng thấy chỗ nào đậm ấy chắc chắn  trứng này hổng có trống; trường hợp này mình để riêng ra để bán cho các bạn hàng ở chợ và gọi loại hột vịt này là hột vịt lạt đối lại với hột vịt muối mà mình ưa ăn với cháo trắng ở nhà lồng chợ Long Xuyên là hết sẩy!

Sao phải sau ba tháng kể từ ngày bắt đầu nuôi vịt con rồi mới tuyển cồ? Sở dĩ phải đợi tới ba tháng như vậy vì lúc bấy giờ vịt bắt đầu lớn bộn rồi, phân biệt được con nào là vịt trống và con nào là vịt mái rồi. Theo đó thì vịt mái hổng có gì thay đổi, còn vịt trống ở chỗ lông đuôi có những chiếc lông nó cong lên và người lựa những con vịt có lông đuôi quéo lên như vậy đem bán cho người ta mua về ăn thịt, ít khi nào bị lầm giữa trống và mái lắm!

Người nào nuôi vịt giỏi thì sáu tháng có thể vịt đẻ. Khi vịt đẻ như vậy người nhà quê gọi là “vịt rớt hột”. Khi vịt đẻ nhiều thì người ta gọi là “vịt đẻ rộ”, và ngày nào vịt cũng đẻ nhiều như nhau dân quê gọi là “vịt đẻ đều”. Khi vịt trong bầy đẻ hết rồi mà khi lùa vịt lên đồng cho chúng ăn lại có con chưa đẻ kịp, và chúng đẻ dọc đường người nhà quê gọi “vịt đẻ rớt”.

 

Internet

 

Thường thường mấy người nuôi vịt đẻ cắt lá chuối khô buộc lại thành từng chùm, từng chùm lớn bằng cái thúng giạ đựng lúa rồi treo ở một góc trong chuồng vịt. Tùy theo số vịt nuôi nhiều hoặc nuôi ít mà người ta làm lùm lá chuối cho đủ chỗ để chúng thay phiên nhau vào đó để đẻ. Nếu vịt ăn uống đầy đủ thì khoảng từ ba giờ sáng vịt bắt đầu đẻ cho dĩ chí tới năm giờ hoặc sáu giờ sáng là vịt đã đẻ xong. Chúng vui lắm, con nào tới cử đẻ thì chun vô mấy cái lùm lá chuối là đẻ, đẻ trứng xong là chun ra, rồi con khác lại chui vô và đẻ tiếp; cứ liên tiếp như vậy, sáng ra người nuôi vịt cứ vén mấy chum lá chuối lên là lượm trứng. Tùy theo vịt nuôi nhiều hoặc ít mà trứng nhiều trứng ít; nhưng trung bình một bầy vịt mà nuôi cho nó ăn đủ sức thì thường thường khoảng 100 con có tới 90 con đẻ trứng, nếu như nó đẻ ít hơn là nuôi vịt hổng có lời.

Lựa chỗ làm nền chuồng vịt là một trong những yếu tố làm cho vịt đẻ bền. Chỗ rậm rạp hay chỗ đất nhị tì thì chuột bọ dễ làm ổ, làm hang; do vậy nên khi đang lúc vịt ngủ mà mấy con rắn, mấy con chuột này từ các gò mả lùm bụi ấy xuất hiện thì vịt sẽ giựt mình và chúng chạy náo loạn trong chuồng, có khi vì chạy hoảng loạn như vậy sẽ làm chúng bị giập trứng nên nín đẻ luôn là vậy. Còn chỗ nền chuồng ở bờ đất cao thì mỗi khi bầy vịt hì hụt bò về chuồng cũng dễ làm cho vịt bị giập trứng, nên chúng ngưng đẻ dù đang giữa mùa đẻ trứng.

Nuôi vịt đẻ tới mùa chúng cho trứng ham lắm. Mấy năm về quê làm ruộng tôi có nuôi vịt đẻ nên ham lắm nhưng tới mùa vịt hết đẻ thì lại rầu vì vịt ăn dữ lắm, nếu lúc vịt đẻ mà mình hổng cụ bị mua lúa dự trữ để khi vịt thôi đẻ thì coi như bầy vịt của mình khó mập và đẻ đều như lúc chúng ăn uống đầy đủ.Đó là tôi kể là lúc mùa màng thời tiết bình yên, thuận lợi; còn gặp lúc trái gió trở trời thì vịt dễ sinh ra dịch bịnh mặc dù khi bắt vịt con về là người ta đã chích ngừa cho chúng rồi. Bầy vịt bị bịnh, dân nuôi vịt hổng gọi vịt bịnh mà gọi là “vịt bể”hoặc “vịt bị bể”! Hồi đời xưa lúc còn làm lúa mùa, lúc chưa có thuốc chích ngừa, chưa có thuốc trị bịnh cho vịt thì người ta tìm cách dời chuồng vịt đi nơi khác; mấy năm sau này khi có thuốc trị bịnh cho vịt, thì một mặt người ta dời chuồng vịt đến chỗ mới và mặt khác chích thuốc trị cúm cho chúng cũng như có con vịt nào chết vì bị bịnh thì tuyệt đối mình không ăn vịt chết và cách tốt nhứt là lấy rơm đốt mấy con vịt bị chết này cho cháy vàng lên, nếu được ở gần nhà thì thả xuống ao hồ cho cá nuôi dưới đó ăn cũng tiện. Tuy vậy cũng có lúc có nhiều bầy vịt “bị bể” nặng quá thì coi như phủi tay luôn và khăn gói về nhà với hai bàn tay trắng! Bởi vậy ở nhà quê người ta có một câu nói rất quen như một lời khuyên, một lời cảnh giác mà hàm súc: “Muốn giàu nuôi cá, muốn khá nuôi heo, muốn nghèo nuôi vịt”.Và bây giờ sau năm sáu chục năm qua rồi, nay khi tôi ngồi nhẩm tính lại thì tôi thấy lời nói ở cửa miệng nơi nhà quê như tôi vừa nhắc vậy mà nó trúng dữ lắm!

Vài hàng kể chuyện về việc nuôi vịt hãng để anh Năm nghe chơi cho vui. Âu đó cũng là một phần đời mà có bận tôi đã trải qua với những năm tháng tôi sống với nghề làm ruộng, rồi giăng lưới giăng câu, và cả cái nghề nuôi vịt đẻ nữa. Nhớ lại mà bùi ngùi, mình đã có một thời quá lam lũ và cực nhọc đến vậy!

 

Hai Trầu

(Lương Thư Trung)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

thơ Trần Vấn Lệ: Mùa Hạ Tựu Trường

 

Mùa Hạ Tựu Trường

 

TuoiTre online (TTO)

Mùa Hạ tựu trường, em có tin?
…đang mùa hoa phượng đỏ trời xanh
học trò bịt miệng đi vào lớp
chim giật mình bay…bay tứ tung!

       Thế giới không đâu mùa Hạ thế!
       Mùa thơm lưu bút đã ngàn năm
       bây giờ là chiếc khăn che miệng
       là nói gì nghe cũng nói thầm!

Mùa Hạ Thầy, Cô, ông Hiệu Trưởng
gặp nhau ai cũng mắt rưng rưng
Miếng cơm manh áo chia hay sớt?
Bụi gió vô tình một góc sân…

          Chuông Giáo Đường ngân, Chùa cũng đổ
         hồi chuông mừng tủi, tả làm sao?
         Boong boong tỉnh thức đời mê tỉnh
         Cô giáo về hưu lệ bỗng trào…

Mùa Hạ tựu trường…mây trắng trôi
Trôi đâu thì cũng ở trong trời
Trái tim vẫn đập trong lồng ngực
Chỉ nụ cười thì không thấy tươi!

 
Cô giáo soi gương, cô giáo khóc
Rửa tay, rồi phấn lại cầm lên 
Bốn mùa chừ thấy sông trôi ngược
Lòng nhủ lòng mai-mốt-cũng-quen!


Trần Vấn Lệ

Thư gởi bạn xa xôi (26.4)

 

Thư gởi bạn xa xôi (26.4)

Bạn hỏi hổm rày làm gì phải không? Chẳng làm gì cả. Ở nhà, stay-home, không “go outside” được thì “go inside” như cái hình mình đã gởi bạn trong bài “Độc cư/ Thiền định/ Kham nhẫn/ Tri túc” hôm nọ. Mình phải làm điều mình nói chớ phải không? Đâu phải “thuyết lý” suông được. Không ngờ bạn bè chia sẻ bài đó khá nhiều. Có người nói không cần Cô-Vi gì cả, bình thường cũng cứ nên như vậy thì khỏe rồi.

Internet

Nhưng thú thiệt, nhờ Internet, mình ngồi nhà mà cũng giao lưu được với bạn bè khắp nơi. Sáng sáng, tự làm một ly cafe-yaourt (thay vì cafe sữa!), pha một bình trà “nõn tôm” rồi khề khà lướt web cũng vui ghê!

Rồi cũng lõm bõm học Phật, với “Sáng, Trưa, Chiều, Tối” mà lần trước đã trao đổi với bạn nhớ không? Sáng, trà Tào Khê; Trưa, cơm Hương Tích; Chiều, thuyền Bát Nhã; Tối, trăng Lăng Già.

Ăn đơn giản, mặc thoải mái, chỉ với vài bộ cũ mặc tới rách bươm, tóc tai thì tự hớt lấy… Gởi bạn cái hình tụi nhỏ chụp lén mình, coi riêng, đừng có cười nhe.

Nhưng, bạn biết đó, ở tuổi này mình vẫn loay hoay “Về thu xếp lại” nên thu gom một số bài viết ngắn mình ưa thích bấy nay, sắp xếp lại thành một tập bản thảo lấy tên là ĐỂ LÀM GÌ? đọc vui một mình, rồi thấy cũng hay, bèn chia sẻ với vài bạn bè thân thiết. Thế rồi Nguyễn Hiền Đức (5 Hiền) từ nửa vòng trái đất, bỏ mấy ngày dàn trang cho, rất đẹp, làm thành một “Tệp tuyển” (online); Nguyệt Mai tận tình sửa morasse cho, rồi nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh viết một bài cảm nhận… giữa cơn mưa đầu mùa, một thứ “ghi chép lang thang” sâu sắc bất ngờ…

Nhưng chưa hết, một Nhà xuất bản thân quen muốn in tập Tạp bút này để chia sẻ cho đông đảo bạn đọc. Ừ thì “vui thôi mà!”.

Mình gởi bạn coi cái hình… dự kiến làm bìa 4 cho cuốn Tap bút này để bạn thưởng thức trước và… cho ý kiến nhe.

 

Bìa 4: ĐỂ LÀM GÌ? Tạp bút, Đỗ Hồng Ngọc (ảnh Châu Việt, Phan Thiết, 2019)

 

Rồi, nếu có dịp, sẽ gởi bạn bài viết rất hay của Khánh Minh nữa vậy.

Vậy là mình vẫn có chuyện để thu thu xếp xếp rồi đó vậy.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

 

thơ Trần Vấn Lệ: Chuyện Về Con Ngựa Trời

 

 

Chuyện Về Con Ngựa Trời

 

 

Con ngựa trời trên trời?

Chắc chắn là như thế!

Nó là con ngựa bé

Chỉ bé bằng ngón tay!

 

Nhưng nó có cánh bay

Bay trong trời rất rộng

Gặp phải ngày gió lộng

Nó giạt cuối chân mây?

 

Tôi gặp nó hôm nay

Giữa một ngày nắng đẹp

Tôi không việc gì hết

Nhìn nó dạo vườn hoa…

 

Như tài tử đi qua

Hàng giai nhân cười nụ

Nó đúng là tài tử

Hoa đúng là giai nhân…

 

Không có hoa bâng khuâng

Không có ai ngơ ngẩn

Chỉ có gió thỉnh thoảng

Đưa mùi hương phấn hoa…

 

Con ngựa trời đi xa

Hàng giai nhân đứng mãi…

Dám có nàng con gái

Mai này sẽ sang ngang?

 

Tôi nghĩ thế, mơ màng

Ước ao mình là ngựa

Đi về lại chốn cũ

Là Quê Hương mịt mùng…

 

Nhưng con ngựa trên lưng

Không có ai cỡi nó

Cánh nó tung trời gió

Nó bay nó đã bay…

 

Tôi tả gì hôm nay?

Bài thơ tôi vẽ chuyện!

Cái khẩu trang che miệng

Thơ cứ ngậm trong lòng…

 

Nhớ một thuở núi sông

Nhớ phương trời thăm thẳm

Nhớ ai choàng áo ấm

Đà Lạt sớm mai sương…

 

Nhớ các em tới trường

Gió bay lá khuynh diệp

Nhớ Sài Gòn tiếp tiếp

Lá me bay đường hoa…

 

Chuyện gì cũng đi qua

Một bài thơ để lại

Ai là người con gái

Giữa mùa phượng trổ bông?

 

Trần Vấn Lệ

Ngô Tiến Nhân: Tản mạn về con người chúng ta

 

Tản mạn về con người chúng ta

Ngô Tiến Nhân

 

Sáng nay trong tĩnh lặng lúc 3 giờ bài hát Renascero – Renascerai của Roby Facchinetti vang lên đầy ám ảnh đầy khắc khoải. Tiếng hát đau thương – bi tráng như trong tuyệt vọng đó vẫn ấp ủ một niềm hy vọng mãnh liệt vào sự hồi sinh – sự tái sinh  của Con Người . Của Anh – Của tôi – Của Chúng Ta .

Đúng vậy  “ những ngày này làm thay đổi đời sống của chúng ta, nhưng chúng ta sẽ học hỏi được nhiều hơn “ – trích lời ca khúc.  Vậy qua cơn đau thương này chúng ta học được bài học gì ? Thật tuyệt vời lớp học mà Covi “ cưỡng chế “ chúng ta tham dự này hoàn toàn miễn phí , tuyệt đối bình đẳng ( già trẻ trai gái màu da sắc tộc tôn giáo giàu nghèo … ) , lại ở vào một thời điểm không thể tốt hơn khi ai ai cũng phải thực thi “ giãn cách cộng đồng “ hay nói cách khác là không có gì tốt hơn là : Nằm lm ! Ra sức nằm im ! Nín thở nằm im !

Trong trạng thái “ngoạ thiền “ bắt buộc này , trong tĩnh lặng mênh mông khi tâm trí không còn bị náo loạn khi mọi cảm xúc từ từ lắng xuống hình như ta cảm thấy mình điềm đạm hơn , đầu óc sáng suốt hơn, tâm hồn nhạy cảm hơn để “ Ngộ ” nhận ra đôi điều giản đơn mà trong tất bật đời thường mình không nhận biết :

Ta chợt nhận ra rằng : Không có gì quý hơn sự sống – bây giờ ta mới thấy hoá ra tiền bạc quyền lực địa vị danh vọng bản ngã … những thứ chiếm gần hết thời gian tâm lực cả đời ta, những thứ ta ngỡ có thể nương tựa vào chẳng có chút giá trị gì khi Côvi trừng mắt ! Và sâu hơn nữa hoá ra cuộc sống vốn không có mục đích – chẳng qua là mình gán ghép cho nó thôi – vậy thì hãy sống An nhiên !

Ta chợt nhận ra rằng : Không gi thiêng liêng bằng tình  người ! Nhiều khi lòng trắc ẩn , tình thương – báu vật – của  chúng ta bị giấu kín ta chỉ nhận ra trong đau thương mất mát mà quên rằng nguồn năng lượng này là vô tận , ta càng cho đi suối nguồn này càng đầy thêm . Chúng ta vốn giàu có mà hình như hơi keo kiệt ?

Ta chợt nhận ra rằng : Tình yêu có sức mạnh vô biên . Lâu nay ta thường chứng kiến sức mạnh hủy diệt của lòng căm thù , có xu hướng tin vào bạo lực mà quên đi sức mạng phục sinh của tình yêu !

Ta cũng chợt nhận ra rằng : hình như ta bỏ lỡ nhiều điều trong cuộc sống không phải do ta chậm chạp mà do ta sống quá tất bật quá vội vàng , ta để cuộc sống trượt đi bên ta mà không cảm nhận được sự phong phú diệu kỳ của nó . Vậy hãy chậm lại . Ta cũng nhận ra rằng giá như ta biết sống đơn giản hơn , cuộc đời ta sẽ thênh thang hơn , giá như ta sống hồn nhiên hơn thì đời ta sẽ “ bình minh “ hơn ?

Ta cũng nghĩ  về Nhân – Quả , về Thiên nhiên báo ứng , về sự kém cỏi bất lực của việc kiểm soát quản trị lòng tham lam sự sân hận của chính bản thân mình … với bao nhiêu tiếc nuối ; biết thế , giá như …

Miên man  bao suy nghĩ chợt văng vẳng bên tai giai điệu bài hát We are the One chợt nhận ra rằng chúng ta hình như về mặt tâm thức cũng chỉ là những đứa trẻ chưa trưởng thành còn biết bao điều phải học hỏi . Những bài học minh triết trên thực ra đâu có gì mới – nó xưa còn hơn trái đất – biết bao nhà Hiền triết biết bao vị Đạo sư nhẫn nại rao giảng bao đời vậy mà chúng ta …

Lần này Côvi đến nhắc lại ! Nhưng với thời gian Côvi cũng sẽ ra đi , liệu lần này chúng ta có học ?

Nếu thực sự học chúng ta phải không những thay đổi nhận thức , thái độ sống mà quan trọng hơn cả là thay đổi hành vi ! Hãy trở thành Hành giả thay vì Học giả !

Hãy bắt đầu ngay bằng một hành động dù là nhỏ nhất !

Tôi lại nghe tiếng hát Bob Dylan : How many years …

NTN

(viết trong mùa Cô-Vi)

Thư gởi bạn (2.4.2020)

 

Thư gởi bạn (2.4.2020)

Về “Độc cư, Thiền định, Kham nhẫn, Tri túc”

Cảm ơn bạn đã nhắc lại câu mình nói hôm trước: Thời buổi “Cô-Vi 19” hoành hành khắp thế giới này, thì với những người đã có “tuổi hơi cứng” như tụi mình nên thực hành các hạnh Đôc Cư, Thiền Định, Kham Nhẫn, Tri Túc mà Phật đã dạy từ hơn hai ngàn sáu trăm năm trước để có một nếp sống An Lạc và Hạnh Phúc. Thực ra không chỉ với bọn mình mà cả những người bạn trẻ cũng nên học để có một cuốc sống an vui, mạnh khỏe, không mắc phải những thứ bệnh “thời đại” hiện nay là những bệnh như S.A.D (Stress: căng thẳng; Anxiety: Lo âu, sợ hãi; Depression: Trầm cảm), hay như “3 cao 1 thấp” (3 cao là Cao đường, Cao mỡ, Cao máu và 1 thấp là Thấp khớp) cùng rất nhiều các thứ bệnh khác do hành vi lối sống gây ra… Nghĩ cho cùng, mọi thứ đều xuất phát từ tham sân si cả đó thôi phải không?

Và, vì bạn muốn mình nói rõ thêm một chút về 4 hạnh Độc cư, Thiền Định, Kham nhẫn, Tri túc nói trên theo “quan điểm” của mình thì “cung kính chi bằng phụng mệnh” vậy.

Độc cư

là “Ở một mình” “sống một mình”. Không phải sao? Lúc dịch bệnh tràn lan như vầy thì lời khuyên tốt nhất là nên “ở nhà một mình” (Home Alone, nhớ không?). Mọi người nên Stayhome trong Homestay của mình. Bất đắc dĩ mới phải ra đường khi cần thiết, và phải luôn đeo khẩu trang để tránh lây bệnh cho người khác và cũng để nhắc nhở mình đang mùa dịch. Độc cư nhiều khi dễ căng thẳng, buồn chán, dễ gây lộn, dễ “phá thành sầu” bằng chai alcool (không phải để sát khuẩn) và dễ sinh sự cho sự sinh.

Phật giảng một bài rất hay trong kinh “Người biết sống một mình”: đó là người sống với cái Tâm tĩnh lặng, trong sáng, không bị “trôi lăn” (cuốn) vào dĩ vãng hay tương lai bởi “dĩ vãng đã qua rồi/ tương lai thì chưa tới”. Họ an nhiên tự tại với “ở đây và bây giờ” (here and now).

Một người chui vào phòng kín, nhập thất, hoặc lên núi cao cất cái chòi nhỏ… để sống mười năm chưa chắc đã là “độc cư”: quân tử trả thù mười năm chưa muộn… nhớ không?

Thiền định 

Người bạn phương xa vừa gởi mình tấm hình này, rất dễ thương. Tự nó đã nói lên nhiều điều. Xin được chia sẻ cùng bạn.

 

Internet

“Nếu anh không thể đi ra ngoài được thì hãy đi… vào trong”

Dĩ nhiên đây là nói về thời “Cô-Vi”, phải “cách ly”, người cách ly người, nhà cách ly nhà, phố cách ly phố…

Chớ còn hồi xưa, thời Xuân Diệu:

Có một bận em ngồi xa anh quá,

Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn.

Em xích gần thêm một chút: anh hờn.

Em ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa.

Còn Trịnh Công Sơn thì khéo hơn:

Xin em ngồi yên đấy

Tôi tìm cuộc tình cho…

Ngồi yên, đi vào trong (go inside)… dĩ nhiên không phải là Thiền định rồi.

Lục tổ Huệ Năng bảo: Ngoài không dính mắc là Thiền/ Trong không lay động là Định.

Vậy thì đi đứng nằm ngồi gì cũng thiền cũng định. Đi ra ngoài đi vào trong gì cũng thiền cũng định.

Còn Trần Nhân Tông thì bảo:

Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền

Trước cảnh mà tâm vẫn an, vẫn định, thì chẳng cần hỏi tới Thiền làm chi!

Chẳng qua vì tâm ta như khỉ như vượn (tâm viên ý mã), dính mắc tùm lum nên mới vất vả lao đao bao điều.

Cho nên để có thể có tâm an tịnh, thiền là một cách thế trong rất nhiều cách thế. Tụng kinh niệm Phật mà đạt đến “nhất tâm bất loạn” thì cũng là Thiền. Tĩnh tâm cầu nguyện với lòng từ bi rộng mở thì cũng là thiền. Và tinh cần, chánh niệm, tỉnh giác, cũng là thiền, một cách căn cơ nhất. Chánh niệm (Mindfullness) dẫn đến chánh định (Samadhi), từ đó mà có Chánh kiến, chánh Tư duy… trong Bát chánh đạo vậy.

Ngày nay, y học và tâm lý trị liệu, phân tâm học, cũng nghiên cứu ứng dụng Thiền để chữa trị những thứ bệnh thời đại. S.A.D, nghiện ngập, rối loạn chuyển hóa, rồi loạn thần kinh thực vật… đã mang lại nhiều kết quả. Dĩ nhiên, đó chỉ là phần ứng dụng của Thiền, chưa phải là thiền Phật giáo, được hướng dẫn kỹ trong Tứ niệm xứ (Satipatthana).

MBSR (Meditation-Based Stress Reduction) và MBCT  (Meditation-Based Cognitive Therapy) là những ứng dụng thiền học tốt.

Dù sao, thiền cũng là cách giúp mình được an nhiên, tự tại… ít nhiều trong tình hình đầy hoang mang căng thẳng lúc dịch bệnh Cô-Vi đang hoành hành khắp thế giới.

Thiền còn giúp ta “quay về nương tựa chính mình”, nhìn lại mình xem đã bao lâu rồi tất tả ngược xuôi, rượt đuổi với bao “tham lam, sân hận, si mê, tà kiến, kiêu mạn…”

Cho nên “If you can’t go outside, go inside”, là một lời nhắc cũng hay chứ phải không?

Kham nhẫn 

Tri túc

Còn hạnh Kham nhẫn và Tri túc… thì ai cũng biết cả rồi.

Thân mến,

 

Đỗ Hồng Ngọc.

3.4.2020

 

 

Bs Lê Quang Khánh: CÔ VI Ở ÚC (tiếp theo)

 

CÔ VI Ở ÚC (tiếp theo)

Lê Quang Khánh

Ngày 26 tháng 3. Ở Victoria có 520 người bị nhiễm,  3 người chết.  Thảo cầm viên đóng cửa. Tin trên TV cho biết công ty thương  mại Myers, có từ 120 năm nay, đóng cửa, sa thải hàng chục ngàn nhân viên. Cơ  quan thất nghiệp Centre Link người  người sắp hàng thật dài chờ ghi tên thất nghiệp và lãnh phụ cấp trả tiền mướn nhà ở, tiền ăn. Thật là lạ vì có thể đăng ký thất nghiệp qua mạng tại nhà, mà sao phải sắp hàng cả ngày vậy, lỡ bị lây nhiễm thì sao. Ờ, mà đâu phải ai cũng xử dụng được mạng đâu. Tiền không có, việc tìm không ra, thì chờ chết đói trước khi chết ngộp vì Cô Vi à?.

Đường thì vắng, nhưng cũng còn xe. Tiệm ăn thì đóng, dù không được ngồi ăn nhưng mua và mang thức ăn đi thì được. Các siêu thị lớn nhỏ vẫn mở và không đông khách quá. Giá có lên chút ít vì không cần có giá cạnh tranh. Cửa hàng kho Bunning, bán đồ xử dụng trong nhà và ngoài vườn, bỗng tấp nập, vì người ta sợ  có lệnh đóng cửa. Kết quả là phải xếp hàng, vì chỉ được tụ hợp dưới 100 người,  4 mét vuông một người,  2 người ra cửa thì 2 người vào.

Trời nóng ấm nên bải biển St Kilda đông đúc. Ngày mai hay mốt bải biển sẽ bị đóng luôn.

Trên TV thủ tướng Anh và 2 nhân viên y tế cao cấp bị nhiễm Cô Vi. Vậy mà họ vẫn “phớt tỉnh Ăng Lê” la lên là họ dương tính với  Cô Vi nữa chớ, là làm việc ở nhà và lảnh lương đủ? Không hiểu họ khôn hay dại chớ có mấy ông lớn cỡ đó ở mấy nuóc khác, họ giấu, giấu kín mít. Nghĩ cũng hay chớ mấy ông lớn Anh nói , tôi cũng bệnh quí vị coi chừng, hay nôm na là, qua mà bệnh thì bậu cẩn thận nhe. .

Chủng ngừa thì được, nhưng đâu có chắc vì Cô Vi 19 biến dạng thành Cô Vi 20, 21…rồi thành Cô Gi…à 69 thì sao?

Ngoài khơi của Úc có 4 thuyền du lịch mà chuyện cập bến bị rắc rối vì có người nhiễm và có người bệnh nặng. Đi chơi vui mà bị nhốt trong phòng của thuyền, không biết bao giờ bị bệnh, bao giờ được xuống thuyền, thì mất vui, mà rầu thúi ruột.

Nhân viên làm việc trên thuyền bị nhiễm bệnh khá đông vì phải ở chung nhiều người 1 phòng. Hơn 200 người Đức được chánh phủ  Đức mướn phi cơ cho hồi hương. Người Úc hay khách trên thuyền bệnh  nặng thì được xuống thuyền, được điều trị và bị cách ly.

Chỉ còn 2 giờ  nữa thì tất cả người Úc trở  về từ ngoại quốc sẽ bị/được chở từ phi trường đến 1 khách sạn ở Melbourne để  cách ly. Họ ở trong 1 phòng trong thời  gian 14 ngày, miễn phí, có ăn uống, TV, và ở ngoài cửa có lính, cảnh sát, và an ninh khách sạn gác. Hiện trên 2/3 trường hợp  nhiễm là dân về từ  ngoại quốc. Biện pháp cách ly cưỡng bách, tập trung trong các phòng kiểu nầy Úc đi sau hơn nhiều nước rồi. Đây là lần đầu tiên được chánh phủ tiểu bang Úc cho ăn ở miễn phí trong khách sạn 4 hay 5 sao. Vậy mà tại sao không ai vui vậy?

Ở Melbourne người Úc người Âu dù đi ngoài đường hay trong siêu thị đều không mang khẩu trang làm mình nhìn thấy thoải mái hơn. Ở khu người Hoa,  người Á châu nhân viên bán hàng đều đeo khẩu trang còn nguòi đi đường  hay khách hàng phần lớn đeo khẩu trang. Cùng một chỗ mà 2 văn hóa khác nhau. Còn mình hả, mình là người vốn đa văn hóa nên trong túi lúc nào cũng mang theo khẩu trang. Khi vào khu nhiều người Úc người Âu thì giữ khẩu trang trong túi, nhìn quanh thấy như thường, nên yên tâm, thoải mái. Vào khu người Hoa, người Á châu, thì mang khẩu  trang vào mà cảm thấy yên tâm nhưng hơi khó thở hơn. Nhập gia tùy tục, hay đi với  Phật mặc cà sa, đi với  ma mặc áo giấy mà.

Cô Vi ảnh hưởng  đến công ăn việc làm,  kinh tế, thị trường buôn bán, lưu thông mà còn đến sản xuất nửa. Một hảng sản xuất mỹ phẩm chuyển sang làm khăn ướt  sát trùng. Sản phẩm nội địa được bán chạy hơn. Hàng hóa nhập cảng thì mắc hơn vì đô Úc giảm giá.

Mấy đứa con sợ ba mẹ già dễ bị lây nhiễm nên không cho đi chợ. Ba mẹ làm danh sách đưa tụi nó đi chợ mua thực phẩm. Đem bao thực phẩm về để ngoài cửa và gọi điện thoại cho hay. Ba mẹ bước ra khỏi cửa thì không cho tới gần, rồi dặn kỹ phải để  bao thực phẩm ngoài cửa 2 hay 3 giờ mới được đem vô nhà. Vì không phải ở cao ốc chung cư nên không sao, chớ có thể lần mở cửa sau, bao bì không còn và phải đi chợ thêm lần nữa.

Hãng xưởng, công ty, nhà hàng trường  học đóng cửa hết. Cha con chồng vợ sum hợp cùng nhà. Trời thu mà nắng ấm 26 đến 29 độ. Lá vàng, lá đỏ rực rỡ tuyệt đẹp làm sao dân Úc ở nhà được. Bờ biển St Kilda gần thành phố nên đông đúc nguy hiểm lây lan nên bị đóng cửa thì đổ ra các nơi  xa hơn,  từ Angle Sea đến Port Campell vui chơi.  Nướng thịt trên lò điện, ăn BBQ trong công viên thiệt là vui nhộn như những ngày lễ  lớn, chỉ khác là phải giữ khoảng cách an toàn và không tụ tập thành nhóm. Gia đình đi pinic trên bải cỏ gần bờ biển . Ông bà đi xe riêng và không đụng đến mấy cháu khi đang picnic. TV chiếu xe cộ đậu đầy , dài theo con đường như mùa hè mỗi năm vui ơi là vui. Cũng nhờ Cô Vi, cha mẹ nghỉ việc, con cái nghỉ học, gia đình đoàn tụ và trời ấm đẹp quá, không đi biển sao được. TV  cũng chiếu bà con ở chung cư ra hành lang ca hát, nhảy múa như bên Ý. TV nói thêm, lượng rượu sử dụng tăng lên 40%. Không phải rượu sát trùng chùi tay đâu, rượu  uống đó. Uống cho vui, cho giải sầu, giảm lo mà. Không uống nhiều thì vui, uống nhiều thì say sỉnh bạo hành gia đình, nhất là khi việc làm không có, thức ăn, đồ dùng khan hiếm. Dịch kéo dài bạo hành vượt  khỏi  nhà, ra đường phố , vào thành phố, lan ra cả nước,  trần gian biến thành địa ngục. Bởi vậy chúng sanh… Úc, không biết khổ, tưởng là vui, lặn ngụp trong si mê, trầm luân đau khổ, bệnh hoạn… biết chừng nào thoát.

Bởi  vậy, thủ tướng Úc và nội các, các thủ  hiến họp nhau hàng ngày kêu gọi ở nhà, cách ly. Khuyến cáo các bô lão trên 70, không ra khỏi nhà, Cô Vi thấy được vật cho nín thở luôn. Tổ  chức giúp đỡ  người lớn tuổi và cô đơn với những kiện hàng nhu yếu phẩm, hay các bữa ăn làm sẵn, giao tận nhà. Bs Đỗ Hồng Ngọc nói “Thời  bây giờ tốt nhứt là Độc cư, Thiền định, Kham nhẫn, Tri túc”. Chắc ông thủ tướng Úc với  Bs ĐHN biểu mình ở nhà vì mình hơn 70 rồi?

Úc có 4000 người bị nhiễm, 16 người chết phần lớn là các bô lão. Hơn 2 phần 3 người  nhiễm là từ ngoại quốc trở về  Úc. Số  tử vong trên thế giới là 30,000. Đó là số chánh thức.

Ngày 30 tháng 3, TV chiếu những hành khách xuống phi trường Úc, đi qua máy hồng ngoại để được xem thân nhiệt, khai báo sức khỏe, gặp y tá, được đưa lên xe buýt. Cảnh sát, quân đội hộ tống đưa về khách sạn. Cuộc hành trình từ phi trường về khách sạn tốn hơn 3 giờ. Hành khách mang khẩu trang, cảnh sát mang kiếng trong bảo vệ ( protective glasses) mà không có khẩu trang, quân đội thì không đeo gì hết. Không hiểu tại sao mà khác nhau vậy. Hành khách đi trên phi cơ trống trơn, 1 người ngồi 2, 3 hàng. Nếu đi từ Mỹ về Úc thì tốn 16 đến 19 giờ, đến Úc hành khách chỉ  muốn về nhà mà thôi. Có người than vãn là phòng nhỏ, là mất tự do, bị giam cầm trái luật… Họ chưa bị kẹt trên du thuyền, chưa kẹt ở ngoại quốc mà không ra được, hay bị bệnh phải nằm nhà thương ngoại quốc… nên chưa biết hết.

Dân chúng liên lạc nhau bằng điện thoại cầm tay, vi tính, photo, video, Apps, khám bệnh qua màn hình Tele GP , nhảy múa ca hát qua web sites .

Chương  trình tin tức TV cũng bị ảnh hưỡng. Ngoài chuyện Cô Vi ra thì không có tin tức về đánh lộn cả băng, không có ăn cướp vì tiệm đóng cửa, không có tai nạn giao thông vì dân chúng ở nhà và đường trống trơn…

Ngày xưa, thấy cô em nhỏ  bé xinh xinh, nên đem vào lòng , đem vào nhà,  sau bị nhức tim, long não. Bây giờ, cô Vi trẻ trung, hết sức nhỏ bé, tí ti, đem vào người,  mang vào nhà nên nhức đầu,  đau phế phổi, sanh ngột ngạt. Đừng thấy nhỏ mà khinh dễ, không coi chừng, chết nín thở không kịp ngáp đó.

Ngày xưa nghe chửi “Thằng mắc dịch, đi chỗ khác chơi ” hay ” Đồ già dịch, không nên nết, chết đâu chết hắc cho rồi”.  Tưởng là chửi  nhẹ nhẹ thôi, gay gắt ít thôi. Bây giờ,  qua gần hết cuộc đời,  mới  hiểu dịch là thế nào. Mới biết mấy câu chửi là chửi  nặng.

Thằng mắc dịch mà ho thì mình chạy chỗ khác thiệt lẹ. Ông già mắc dịch, khỏi  cần trù ổng cũng chết.

Cô bé hàng xóm ho dữ quá. Ngày xưa, tiếng ho sao thánh thót, dễ thương.  Bây giờ nghe sao rờn rợn như  tiếng Cô Vi mời  gọi. Chạy lẹ vào nhà, đóng cửa kín. Thở đều, bình tĩnh rồi bèn đọc:

Cô vô, cô vô, tất bệnh, tất bệnh.

Cô ra, cô ra, khỏe ra, khỏe re.

Xa ta ra, xa ta ra 

Xa thiệt xa, thiệt là xa.

Liền thấy  tâm yên.

 

(LQK, Melbourne 31.3.2020)

Thư bạn xa xôi: Cảo thơm lần giở

 

30/3/2020-lá thư Úc Châu

Cảo thơm lần giở

Anh Ngọc ơi

Hổm rày truyền hình,báo chí Úc loan liên tiếp các biện pháp của chính phủ nhằm khuyến khích mọi người chung sức vượt qua khó khăn về sức khỏe, kinh tế, lẫn tinh thần do COVID-19 tạo nên.

Tình cờ em lấy trên kệ sách quyển “Sức Khỏe Gia Đình” của anh xuất bản cuối tháng 3 năm 2010.

Mười năm rồi còn gì!

Lần giở ra lại nhằm ngay bài viết “Cúm và những câu hỏi nóng bỏng”. Anh trả lời hai câu hỏi nóng bỏng 1) Nên hay không nên mang khẩu trang? và 2) Nên hay không nên làm xét nghiệm?

Cứ như xin xăm ấy. Những hàng chữ dí dỏm trả lời thật dễ hiểu, hết lo.

Anh lại khuyên thêm làm nhẹ cả người: “Bệnh cúm đã có từ nhiều ngàn năm trước và sẽ tiếp tục nhiều ngàn năm sau. Có điều khi virus cúm thay hình đổi dạng mà ta chưa kịp thích nghi, chưa có sức đề kháng thì ta bị bệnh. Đã có những trận dịch cúm xảy ra trong lịch sử y học. Sau đó là một giai đoạn “sống chung hòa bình”.

Mong cho hòa bình sớm tới, anh nhỉ.

Mừng 10 năm “Sức Khỏe Gia Đình” ra đời

Cám ơn hiền huynh nhiều lắm.

ngu đệ xứ Úc

dũng

………………………………………….

Đỗ Hồng Ngọc- Trần Thiên Dũng- Tuyết Nông
tại Canberra 10-2019

Ghi chú: dũng “ngu đệ xứ Úc” là Trần Thiên Dũng và vợ là tuyet nong ở Canberra mà kỳ rồi đi Úc, tôi có dịp ghé thăm để hỏi về “mô hình bệnh tật” xứ Kanguru này, chuẩn bị cho buổi Nói chuyện của tôi tại chùa Quang Minh Melbourne. Dũng và Tuyết du học ở Nhật trước 75, sau về làm việc ở Canberra Úc hơn 30 năm nay. Hai mươi năm trước, chúng tôi có dịp gặp nhau ở Saigon, cùng gia đình đi chuyến về Hà Tiên năm đó. Tôi còn nhớ chúng tôi có ghé Long Xuyên, thăm nhà học giả Nguyễn Hiến Lê, rồi khi ở Hà Tiên, có ghé thăm Nữ sĩ Mộng Tuyết Thất tiểu muội, phu nhân nhà thơ Đông Hồ. Lần đi đó, Dũng thấy anh em rất hợp ý nhau nên lúc thăm Hòn Phụ tử ở Hà Tiên, Dũng bảo mình kết nghĩa với nhau đi anh Ngọc nhé. Dũng nhỏ hơn tôi 6 tuổi làm em. Đây là người anh em kết nghĩa duy nhất của tôi cho đến bây giờ. Thường viết cho nhau, tôi gọi Dũng “hiền đệ”, nhưng Dũng không chịu, cứ xưng là “ngu đệ”. Thôi kệ. Mình thành “ngu huynh” vậy.

Dũng tình cờ giở lại cuốn “Sức Khỏe Gia Đình” của tôi, in tháng 3 năm 2010 và giống như “xin xăm” lại trúng ngay bài viết về Cúm của tôi. Lúc đó, ngoài HIV/AIDS còn có Cúm A H5N1 đang bùng phát dữ dội. Tôi viết bài “Cúm ơn là Cúm” trên www.dohongngoc.com để thông tin thêm cho bà con bớt hoang mang (ngày 30.7.2009), sau in lại trong cuốn Sức khỏe gia đình (Nxb Tổng hợp Tp.HCM).

 

://www.dohongngoc.com/web/goc-nhin-nhan-...

 

Dĩ nhiên, Cúm H5N1 còn “dễ thở” hơn Covid-19 bây giờ. Covid-19 đã trở thành một đại dịch toàn cầu (Pandemic) và gây tử vong rất cao. Các biện pháp phòng bệnh như cách ly cộng đồng, buộc mang khẩu trang tuyệt đối, giữ khoảng cách 2m v.v… là rất thiết yếu để phòng tránh bệnh cá nhân và giảm lây lan. Các xét nghiệm cũng rất cần thiết để giúp chẩn đoán và giám sát bệnh. Hiện có 2 loại xét nghiệm là tìm kháng nguyên (antigène) và tìm kháng thể (anticorp) có ý nghĩa khác nhau nhưng rất cần thiết. Tuyệt đối làm theo lời hướng dẫn chính thức của Y tế và không nên tin những thông tin rất linh tinh về chữa bệnh trong thời đại gọi là “infodemic” (dịch thông tin) có thể gây nguy hiểm.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

thư Bs Lê Quang Khánh: “CÔ VI Ở ÚC”

 

CÔ VI Ở ÚC

Bs Lê Quang Khánh

Ghi chú: Bác sĩ Lê Quang Khánh là người bạn thân thiết, đồng môn với tôi ở Y khoa Đại học đường Saigon (khóa 1962-1969) hiện cư ngụ tại Melbourne, Australia. Vừa rồi, chúng tôi có dịp gặp nhau ở Úc và tôi có ghi lại trong loat bài “Úc du…Một chuyến” (https://www.dohongngoc.com/web/goc-nh.... ).

Đỗ Hồng Ngọc và Lê Quang Khánh, Melbourne 10.2019

Chúng tôi thường gởi hình ảnh, thư từ cho nhau và gần đây, thư anh viết nhiều về tình hình đời sống trong thời “Cô Vi” ở Úc.

Xin được chia sẻ cùng bè bạn thân quen.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

  

Từ  hôm 20 tháng 3, các cuộc tụ hội trên 100 người  đều bị cấm và tiền phạt là $ Au110.000 . Rồi lệnh cấm xuất ngoại du lịch ban hành. Nếu cho phép chắc cũng chẳng ai dám đi vì chưa chắc đến được và vào được xứ ngoài. Tất cả mọi người từ ngoại quốc trở về Úc đều phải tự cách ly tại nhà 14 ngày. Từ 21 giờ ngày 20 tháng 3, biên giới Úc sẽ đóng cửa. Chỉ trừ những người có quốc tịch Úc hay thường trú Úc mới được vào nước. Có hàng ngàn người Úc bị kẹt lại ở  ngoại quốc vì không ra được xứ đó.  Hiện có 35 thuyền du lịch có người Úc chưa cập bến được .

Nhiều hồ tắm, thư  viện thành phố địa phương đã đóng cửa. Tiệm ăn vắng người và có tiệm đóng cửa luôn. Những tiệm tạp hóa có tiệm đóng cửa vì thiếu hàng hóa hay vì chủ hay nhân viên không muốn nhiễm bệnh vì tiếp xúc với khách hàng.

Trường  học vẫn còn mở cửa, các siêu thị vẫn đông. Chợ vắng người hơn.

Vườn tược thì vẫn xanh tươi . Hoa vẫn nở, ong bướm vẫn lượn bay. Sao mấy Cô không nhập mấy con chuột  mấy con possum cho nhà vườn nhờ! Trong lúc đó, mấy con bọ aphid thường ăn lá non cây hồng, bông bụp, lá hành, hẹ , tỏi mà thôi bây giờ tấn công lá khổ  qua non luôn. Không biết có bị cúm côrona rồi ăn lá khổ qua để tự chữa bệnh hay không. Biết đâu lá khổ qua trị được con corona.

Các hãng máy bay dẹp các chuyến bay, máy bay nằm yên trong sân bay 90%. 80% hay trên 30,000 người bị mất việc. Nhà hàng trống vắng hay đóng cửa.

Trời  nóng ấm và được nghỉ việc nên  bải biển  Bondi beach ở Sydney đầy nghẹt người , hồn nhiên vô tư tắm nắng và giỡn sóng. Thiên hạ cho là đang ở ngoài trời, mà nhiệt độ nóng thì Cô Vi hay Cô Rô không chiếu cố đến đâu.  Nhưng sau hai ngày chính quyền địa phuong đóng cửa  bãi biển. Uổng thiệt! Cô Vi nói.

Cuối tuần ông bà ngoại đến nhà thăm con và cháu. Mấy đứa cháu lúc đang chơi, thấy ông bà ngoại bước vào, 2 đứa chạy thiệt nhanh lên lầu còn đứa nữa chạy không kịp thấy bà ngoại cứ tiến tới gần bèn tròn mắt nhìn và nói “You touch me, you die” (Bà mà đụng cháu cháu, bà chết). Khác với những lần trước bà cháu ôm nhau .

Vợ chồng chở mấy đứa cháu đến thăm ông bà nội. Gặp ông bà nội mấy cháu vẩy tay và nói :”hello”, và tránh chạm mắt với ông bà nội. Chắc sợ bị nhiễm sau khi chạm mắt. Bác sĩ gia đình lên mạng xã-hội khuyên không cho trẻ em tiếpxúc với người già  vì sợ lây bệnh cho người già, họ có sức kháng bệnh yếu.

Ở tiệm bán quần áo của công ty Just…  . món hàng bán nhanh nhứt là đồ ngủ, pyjama, không biết tại sao?

Giá xăng là 115.9 so với giá 165.9 lúc trước.  Hối xuất tương đương với 1 đô Úc hiện nay là 52 cents  đô Mỹ.

Hôm nay 22 tháng 3 “ngã phu nhân” đi lễ nhà thờ nhưng cửa vẫn mở mà không có lễ, cha và vài người cầu nguyện riêng rẽ. Có nhà thờ làm lễ với dưới 100 tín đồ, nhà thờ khác đóng cửa hoàn toàn. Lễ Phục sinh gần đến, con chiên không được dự lễ. Phật Đản, các Phật tử ít tới chùa hơn. Thành tâm cầu nguyện các Đấng Thiên Liêng Tối cao cũng không giúp được gì.  Cô Vi dữ tợn tiệt, không sợ Đấng nào hết.

Tối nay  biên giới giữa các tiểu bang sẽ bị đóng. Các trường học cũng bị /được đóng cửa trong vòng 48 giờ. Nếu tình trạng tệ hơn, từng vùng, thị trấn trong tiểu bang sẽ bị phong tỏa. Các siêu thị vẫn mở cửa, lúc mở cửa có khoảng dưới 20  người đứng chờ, khi mở cửa, mọi người đi vào từ từ không chen lấn xô đẩy. Hàng hóa ít hơn và nhiều mặt hàng vắng đi trên kệ. Có tiệm tạp hóa Á châu đã đóng cửa nhưng phần lớn còn mở. Tiệm đóng cửa vì hết hàng,  mà cũng vì chủ tiệm sợ bị lây nhiễm. Trong các phim giả tưởng, sau thế chiến nguyên tử, thiên tai, đại dịch, chiến tranh giữa các hành tinh, zoombies, tài tử chánh phá cửa siêu thị hay tiệm tạp hóa nhỏ, để lấy thức ăn hộp, đồ ăn nấu sẵn và nước. Trong siêu thị hiện tại đồ hộp,  đồ đông lạnh biến mất, nhưng nước chai vẫn còn. Khi nào điện nước, khí đốt không có mới thiệt là mệt.

Hiện bây giờ muốn được thử nghiệm để biết có bị nhiễm không cũng khó khăn. Phải liên lạc bằng điện thoại trước, kể rõ triệu chứng và nguồn lây. Sau khi được sàng lọc, phân loại xong thì phải  xếp hàng chờ 5 hay 6 giờ mới  được thử. Một que cây với đầu bông gòn thọc vào mũi, thốn ghê đi, một que cây khác quét vào cổ  họng, làm nhợn lắm, và mẫu xét nghiệm được đi cấy tìm vi khuẩn, 2 hay 3 ngày sau mới được kết quả. Ngồi đợi xếp hàng hàng giờ ở bệnh viện không bệnh cũng thành bệnh. Nam Hàn có sản xuất mẩu thử nghiệm kháng thể trong máu, cho biết kết quả từ giọt máu trích từ đầu ngón tay trong 10 phút. Dương tính thì đã bị nhiễm , nhưng  âm tính thì chưa chắc không bị nhiễm mà có thể mới nhiễm nên chưa đủ hay chưa có kháng thể. Úc đã thử máu hơn 200,000 người.

Phương cách tốt nhất để chận sự phát triển cũa dịch cúm là ngừa lây nhiễm  bằng  cách ly. Tuy không tốn kém cho cá nhân nhưng ảnh hưởng nặng nề trên kinh tế quốc gia. Khẩu trang chỉ giới hạn sự truyền lan qua không khí, nhưng vi khuẩn còn sống nhiều ngày ở nhưng đồ vật quanh người bệnh để rồi truyền bệnh cho người khác.

Hạn hán, bão lụt, đại dịch tuy được kể trong kinh các tôn giáo như triệu chứng của tận thế, nhưng thế giới đã trải qua nhiều thiên tai và đại dịch mà thế giới vẫn còn, và dân số cứ tăng trưởng. Trong lịch sử thế giới, đại dịch giết hàng triệu người,  1/3 dân Á châu và 2/3 dân Âu châu, dịch Cô Vi nầy mới có dưới 5 ngàn tử vong , còn ít hơn số  tử do tai nạn lưu  thông . Dịch lan nhanh vì phương tiện di chuyển nhanh, nhưng sẽ tắt sớm nhờ phương  pháp ngừa lây lan và điều trị hiệu quả.

Ngày 23 tháng 3,  số  người bị nhiễm tăng lên. Từ 12 giờ trưa hôm nay trung tâm thể thao và hồ tắm đóng cữa nên mọi người  về nhà sớm hơn. Lái xe chạy đến thư viện , thì thấy còn mở cửa. Vào gặp nhân viên được cho biết là ngày mai thư viện sẽ đóng cửa, nên mượn thêm vài quyển sách nữa, tích trữ để đọc vài tháng. Hạn cuối trả sách là 17/ 07 cách hơn 4 tháng sau. Thường sách cho mượn chỉ 1 tháng. Không biết chừng nào thư viện mở cửa lại.

Nhà hàng, quán cà phê, trường học cũng đóng cửa. Nhà hàng có thể bán thức ăn mang đi mà không ăn tại bàn

Phòng nộp đơn thất nghiệp thật đông,  người ta xếp hàng nối đuôi thật dài vì có nhiều người chờ và khoảng cách với người trước và sau là 1 thước rưởi.

Ngày 25 tháng 3, ở New South Whale số người bị nhiễm tăng lên, phần lớn do từ khách trên các thuyền du lịch trở về nước. Có 1 đứa nhỏ dưới 10 tháng, và 2 đứa nhỏ dưới 10 tuổi  bị nhiễm,  lây từ người bênh cùng nhà. Bệnh nhẹ thôi. Chắc Cô Vi thấy dễ thương  nên nựng chút mà.

Biện pháp ngừa lây trở nên nghiêm nhặt hơn. Đặc biệt là các tiệm, các trung tâm thẩm mỹ phải đóng cửa, nhưng các tiệm hớt tóc thì còn đuọc mở. Đúng là kỳ thị đối với mấy bà, mấy cô (tại cô Vi đó!). Chỉ một người khách với một thợ mà thôi. Những giới hạn khác là chỉ có 5 người cho đám cưới, 10 người cho đám ma. Du lịch ra ngoại quốc đều bị  ngưng lại. Những người Việt đang ở Úc với con đang bị rắc rối vì không có máy bay đi về , mà gần hết thời gian 3 tháng cho phép lưu trú tại Úc với con.

Lê Quang Khánh

(Melbourne, Mar 25, 2020, 5:32 PM)

 

Thư gởi bạn (26.3.2020) liên quan Covid-19

 

THƯ GỞI BẠN…

Bộ Y tế khuyến cáo không dùng buồng khử khuẩn, phòng áp lực âm phòng chống COVID-19

 

Bạn thân mến,

Hôm qua, một “bạn xa xôi” đã mừng rỡ báo tin đã có thể chữa được bệnh Covid-19 của một bác sĩ ở New York, trộn 2-3 thứ thuốc gì đó với nhau, chữa lành 100% bệnh nhân. Tin đã bị bác bỏ ngay tức khắc sau đó. GS Huỳnh Chiếu Đẳng, của “quán bên đường” mỗi ngày cũng bắt bao nhiêu là “vịt cồ” trong thời buổi đầy Fake News này.

Do hoang mang, sợ hãi trong mùa dịch Covid-19, các tin đồn đủ loại thuốc men, đủ cách phòng bệnh, chữa bệnh tung ra, nhiều khi dưới danh nghĩa là ngành y, là bác sĩ, là nhà khoa học v.v… dẫn tới tình trạng lạm dụng, gây nguy hiểm thêm cho sức khỏe như đã có trường hợp bị ngộ độc thuốc đến tử vong…

Cần hết sức tỉnh táo và thực hiện đúng những khuyến cáo chính thức của Bộ Y Tế là tốt nhất.

Báo Tuổi Trẻ chiều nay có bản tin này kịp lúc. Rất mong các cơ quan truyền thông chỉ đưa ra các thông tin có kiểm chứng, tránh tình trạng “mê tín dị đoan” đủ loại ngày càng nhiều thêm, gây hại cho cộng đồng.

Thư này không chỉ gởi cho “bạn xa xôi” mà cả cho “bạn gần gũi” nữa nhé.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

Bộ Y tế khuyến cáo không dùng buồng khử khuẩn, phòng áp lực âm phòng chống COVID-19

26/03/2020 16:28 GMT+7

TTO – Trong thời gian Bộ Y tế xem xét, đánh giá hiệu quả của buồng khử khuẩn toàn thân, người dân và các cơ quan, tổ chức không sử dụng để bảo đảm an toàn.

 

Thời gian qua nhiều tổ chức, viện nghiên cứu của ngành y đã giới thiệu và đưa sản phẩm buồng khử khuẩn toàn thân di động vào sử dụng, nhiều cơ quan đã lắp đặt sản phẩm này.

Nhưng chiều nay 26-3, Cục Quản lý môi trường y tế đã có văn bản cho biết đây là sáng kiến về các giải pháp hỗ trợ phòng chống dịch COVID-19, Bộ Y tế cũng đã nhận được đề xuất nghiên cứu của đơn vị trực thuộc về buồng khử khuẩn toàn thân di động.

Tuy nhiên, đề xuất chưa được hội đồng khoa học cấp bộ thông qua do chưa đủ tài liệu minh chứng và cần được đánh giá về hiệu quả diệt virus và an toàn đối với người sử dụng.

Trong thời gian Bộ Y tế xem xét, đánh giá, Bộ Y tế khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không nên sử dụng để đảm bảo an toàn.

Người dân hãy thực hiện những biện pháp dự phòng đơn giản, dễ thực hiện nhưng hiệu quả như không đi ra ngoài nếu không cần thiết, nếu phải đi ra ngoài thì giữ khoảng cách với mọi người ít nhất 2m và đeo khẩu trang, thường xuyên rửa tay với nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay có nồng độ cồn ít nhất 60%…

Buồng khử khuẩn toàn thân đang được đề xuất hiện nay về cấu tạo thường gồm 1 buồng (phun sương dung dịch clo hoạt tính) hoặc gồm 2 buồng nối tiếp nhau; buồng 1 phun khí ozone nồng độ 0,12ppm trong 30 giây, tiếp đến buồng 2 có phun sương (hạt sương 5µm) nước điện hóa (là dung dịch anolyte hay nước Javen, khử khuẩn bằng clo hoạt tính) trong 30 giây.

Ozone là chất gây hại cho sức khỏe con người, đặc biệt đối với người già, trẻ em và những người có bệnh đường hô hấp. Theo khuyến cáo của Viện quốc gia về sức khỏe và an toàn nghề nghiệp Mỹ, nồng độ ozone trong không khí không được vượt quá 0,10ppm tại bất cứ thời điểm nào. Không có khuyến cáo dùng ozone để khử khuẩn quần áo, da người trong điều kiện bình thường.

Hiện cũng chưa có nghiên cứu nào được công bố chỉ ra dung dịch clo hoạt tính dạng phun sương có tác dụng khử khuẩn quần áo, da người trong vòng 30 giây. Clo hoạt tính dạng phun sương dễ xâm nhập vào đường hô hấp và phổi gây hại cho con người khi hít phải. Tổ chức Y tế thế giới không khuyến cáo áp dụng phương pháp phun sương trong khử khuẩn bề mặt.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng khuyến cáo phòng áp lực âm là một phương pháp cách ly được sử dụng trong các bệnh viện để ngăn chặn sự lây nhiễm chéo, không phải dùng để điều trị bệnh.

Phòng áp lực âm có cấu tạo gồm 2 phòng là phòng đệm và phòng điều trị. Không khí từ bên ngoài sẽ đi qua phòng đệm vào phòng điều trị. Trong phòng điều trị có hệ thống đẩy không khí qua bộ lọc không khí hiệu suất cao (HEPA), sau đó bơm ra ngoài. Không khí bơm ra ngoài không chứa virus vì virus đã được giữ lại tại bộ lọc. Vì vậy, phòng áp lực âm chỉ làm giảm lượng virus có trong không khí mà không có khả năng diệt virus.

Ngoài ra, khi bệnh nhân ho, hắt hơi, nói chuyện sẽ phát tán các giọt bắn có chứa virus và vẫn còn một lượng virus này bám trên các bề mặt trong phòng mà không bị hút theo luồng không khí. Do vậy, phòng áp lực âm vẫn có nguy cơ lây nhiễm virus cho nhân viên y tế, người chăm sóc bệnh nhân nếu không thực hiện kiểm soát nhiễm khuẩn chặt chẽ.

Hiện nay chi phí xây dựng một phòng áp lực âm rất lớn, việc xây dựng phức tạp, tốn nhiều thời gian, quy trình vận hành để đảm bảo không xảy ra hiện tượng đảo ngược chiều luồng không khí và xử lý bộ lọc an toàn tốn kém và đòi hỏi kỹ thuật cao.

Mỗi phòng áp lực âm hiện chỉ có thể sử dụng cho một bệnh nhân. Vì vậy, trong giai đoạn dịch COVID-19 diễn biến phức tạp hiện nay, việc thiết kế, xây dựng, lắp đặt và đào tạo để vận hành phòng áp lực âm sẽ không đáp ứng kịp thời yêu cầu chống dịch COVID-19.

Các bệnh viện chưa có phòng áp lực âm nên tập trung thực hiện các biện pháp cách ly bệnh nhân nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả như bố trí phòng cách ly bệnh nhân thông thoáng, sử dụng thông khí hỗn hợp hoặc thông khí tự nhiên… theo đúng hướng dẫn phòng và kiểm soát lây nhiễm bệnh COVID-19 trong cơ sở khám chữa bệnh của Bộ Y tế và đảm bảo kiểm soát nhiễm khuẩn tốt.

(26.3.2020)