Yanis Varoufakis's Blog, page 90
January 13, 2019
Το ΜέΡΑ25 στις εθνικές εκλογές – συνέντευξη στο Metropolis TV
Διαβάστε το εκλογικό πρόγραμμα του ΜέΡΑ25 εδώ
Αντιμέτωποι με τη νέα διεθνή ύφεση του 2019 – EφΣυν 12 Ιανουαρίου 2019
Το ελληνικό δημόσιο χρέος πριν από τη νέα διεθνή ύφεση
Πριν δούμε τα κακά μαντάτα από την υπόλοιπη Ευρώπη και την Κίνα, που καταδεικνύουν πως η επόμενη διεθνής ύφεση έχει ήδη ξεκινήσει, δυο λόγια για την απελπιστική κατάσταση με το δημόσιο χρέος μας.
Για να μπορεί ένα κράτος να μετακυλίει το χρέος του απαιτείται ρυθμός αύξησης του εθνικού εισοδήματος (σε τιμές αγοράς) μεγαλύτερος του ρυθμού αύξησης του χρέους, δηλαδή του επιτοκίου.
Το επιτόκιο που πληρώνουμε σήμερα στην τρόικα, στην οποία «ανήκει» το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους, είναι περίπου το ίδιο με τον αναιμικό ρυθμό αύξησης του εθνικού εισοδήματος. Αν λάβουμε υπ’ όψη και τα υψηλότερα επιτόκια για το μέρος του χρέους που αποπληρώνουμε σε ιδιώτες, το ήδη δυσθεώρητο χρέος του κράτους μας διογκώνεται αργά αλλά σταθερά.
Πώς ήλπιζε η κυβέρνηση να εμφανίσει αυτή την κατάσταση ως… ανάκαμψη; Αναμασώντας την πρόβλεψη-υπόσχεση ότι η προοπτική της αύξησης του εθνικού εισοδήματος, μαζί με την αξιοπιστία μιας κυβέρνησης που παράγει μεγαλύτερα πλεονάσματα από εκείνα που απαιτεί η τρόικα, θα ρίξει τα επιτόκια δανεισμού κάτω από τον ρυθμό αύξησης του εθνικού εισοδήματος καθιστώντας έτσι το χρέος βιώσιμο.
Οταν γίνονταν αυτοί οι επί χάρτου σχεδιασμοί τον περασμένο Αύγουστο, τα θεωρητικά επιτόκια των 10ετών ομολόγων του Δημοσίου που είχαν εκδοθεί το 2012 κυμαίνονταν στο 3,6%. Η ελπίδα τρόικας και κυβέρνησης ήταν ότι, έως την άνοιξη του 2020, οι επενδυτές θα αγόραζαν 10ετή ομόλογα, λίγα λίγα, με επιτόκια που, σιγά σιγά, θα κινούνταν προς το 2% ενώ, ταυτόχρονα, ο ρυθμός αύξησης του εθνικού εισοδήματος θα ξεπερνούσε το 2%, σταθεροποιώντας έτσι το χρέος. Εως τότε, έως την άνοιξη του 2020, η κυβέρνηση θα έκανε χρήση του δανείου-«μαξιλαριού» από την τρόικα των 26 δισ. ευρώ για να αποπληρώνει την… τρόικα.
Συνοπτικά, το αφήγημα της ανάκαμψης, της εξόδου από τα Μνημόνια, του «success story» βασιζόταν σε αυτά τα δύο νούμερα: Επιτόκιο δανεισμού από τις αγορές περί το 2%, ρυθμός αύξησης του εθνικού εισοδήματος πάνω από το 2%. Εξ αρχής, από τον περασμένο Αύγουστο δηλαδή, επρόκειτο για υπεραισιόδοξο σενάριο. Σήμερα, τον Γενάρη του 2019, έχει μετατραπεί σε κατάφωρο ψέμα: Ηδη, τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων έχουν ανέλθει από το 3,6% στο 4,4%, αντί να ωθούνται προς το 2%.
Οσο για τον ρυθμό αύξησης του εθνικού εισοδήματος, αυτός όχι μόνο δεν θα ξεπεράσει το 2% αλλά, δεδομένης της ύφεσης που έχει ήδη έρθει στη Γερμανία και στην Κίνα, θα παραπαίει σε χαμηλότερα επίπεδα. Με απλά λόγια, την άνοιξη του 2020 που θα έχει ξοδευτεί το δάνειο-«μαξιλάρι», το αφήγημα της ανακάμπτουσας «μεταμνημονιακής» Ελλάδας θα ντρέπεται ακόμα και ο κ. Τσίπρας να το ψελλίζει.
Η διεθνής ύφεση του 2019
Το πιο ηχηρό μαντάτο έρχεται από την Κίνα, την ατμομηχανή της διεθνούς οικονομικής δραστηριότητας από το 2008 έως σήμερα. Η κυβέρνηση του Πεκίνου εδώ και εβδομάδες σηματοδοτεί μείωση ζήτησης και επενδύσεων επιπέδου που προϊδεάζει για αρνητικό αντίκτυπο στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. Αλλά δεν είναι μόνο η Κίνα. Τόσο στην Ιαπωνία όσο και στη Γερμανία οι οικονομικοί δείκτες συρρικνώθηκαν κατά το τρίτο τρίμηνο του 2018. Ειδικά στη Γερμανία, την ευρωπαϊκή ατμομηχανή, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε τον Οκτώβριο κατά 1,9% και τον Νοέμβριο κατά 4,7% επί πλέον.
Κοιτάζοντας στο μέλλον, οι οιωνοί δεν είναι καλοί. Η ευρωζώνη, λόγω των πολιτικών λιτότητας, βασίζει την ανάκαμψή της βασικά στις καθαρές εξαγωγές: από τη στιγμή που η λιτότητα εξασθενεί την εγχώρια ζήτηση, οι εξαγωγές είναι οι μόνες τονωτικές ενέσεις. Στο τέλος του 2018 το εμπορικό πλεόνασμα της ευρωζώνης μειώθηκε, σε σχέση με την αρχή της χρονιάς, από 403 δισ. στα 376 δισ. ευρώ. Αυτό από μόνο του δεν είναι ανησυχητικό.
Ανησυχητική είναι η διαπίστωση ότι από αυτά τα 376 δισ., που ενισχύουν βασικά τη γερμανική βιομηχανία, τα 165 δισ. προέρχονταν από εξαγωγές στη Βρετανία και περίπου άλλα 150 δισ. από τις ΗΠΑ. Το Brexit ήδη συρρικνώνει κατά 12% τις καθαρές εξαγωγές της ευρωζώνης στη Βρετανία. Παράλληλα, ο εμπορικός πόλεμος της κυβέρνησης Τραμπ με τις Βρυξέλλες, που προβλέπεται να κορυφωθεί την ερχόμενη άνοιξη, σε συνδυασμό με την υποχώρηση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ, θα συρρικνώσει και τα εμπορικά πλεονάσματα της ευρωζώνης που έρχονται από την άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Συνολικά, ο ευρωπαϊκός, αλλά και ο διεθνής καπιταλισμός ετοιμάζεται για μια νέα ύφεση. Εκτίμησή μου είναι ότι δεν θα είναι ιδιαίτερα βαθιά, αλλά θα είναι σημαντική. Μάλιστα, αντίθετα με την κρίση του 2008-09, όταν οι κεντρικές τράπεζες είχαν περιθώριο να αντιδράσουν μειώνοντας δραστικά τα επιτόκια, σήμερα αυτό δεν γίνεται, καθώς π.χ., στην ευρωζώνη το επιτόκιο της ΕΚΤ είναι ήδη… αρνητικό.
Με απλά λόγια, το 2019 θα έχουμε μια νέα διεθνή οικονομική απειλή, την ώρα που οι Αρχές έχουν ξεμείνει από πυρομαχικά για να την καταπολεμήσουν. Το μόνο λογικό συμπέρασμα είναι ότι η ύφεση του 2019, τουλάχιστον στην Ευρώπη, είναι αναπόφευκτη.
Η θέση του ΜέΡΑ25 για την ελληνική οικονομία
Μια ανακάμπτουσα διεθνής οικονομία ήταν, εξ αρχής, προαπαιτούμενο για να φαντάζει αληθοφανές το μύθευμα ότι η Ελλάδα ανακάμπτει υπό τους όρους του 4ου Μνημονίου.
Το 2019 ο λαός μας θα πάει στις κάλπες άλλη μια φορά με κυβέρνηση που τον παραπλανά με ανυπόστατες προβλέψεις και μια αξιωματική αντιπολίτευση που υπόσχεται να κάνει πράγματα (π.χ. μείωση φορολογικών συντελεστών) που προαπαιτούν τη σύγκρουση με τους δανειστές την οποία δαιμονοποιεί.
Πριν τελειώσει η χρονιά που μόλις ήλθε, η κυβέρνηση, όποιο μέρος του Μνημονιακού Τόξου και να εκπροσωπεί, θα ψάχνει αφηγήματα που θα δικαιολογούν τη νέα λιτότητα που θα απαιτήσουν οι δανειστές για να κρατήσουν ζωντανό, για ενδέκατη χρονιά, το παραμύθι ότι το χρέος μας είναι βιώσιμο.
Ποια είναι η λύση; Τι πρέπει να κάνει ο Σίσυφος για να τερματίσει το μαρτύριό του; Είναι απλό. Να πάψει να σπρώχνει τον βράχο στο ανηφόρι της Χρεοδουλοπαροικίας. Να νομοθετήσουμε μονομερώς τα αυτονόητα, π.χ. μείωση φορολογικών συντελεστών, ίδρυση δημόσιας εταιρείας διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων (με παράλληλο τερματισμό των πλειστηριασμών), ίδρυση ψηφιακού δημόσιου συστήματος πληρωμών, μετατροπή ΤΑΙΠΕΔ και Υπερταμείου σε Αναπτυξιακή Τράπεζα (με παράλληλο τερματισμό του ξεπουλήματος δημόσιας περιουσίας) κ.λπ. (Βλ. το αναλυτικό εκλογικό πρόγραμμα του ΜέΡΑ25)
Πάνω απ’ όλα, η απόδραση από τη Χρεοδουλοπαροικία και η πραγματική ανάκαμψη απαιτούν απελευθέρωση από τον φόβο τού «Και τι θα πει το Eurogroup αν κάνουμε τα αυτονόητα;».
January 11, 2019
Mrs Merkel’s Athens visit, her fall from grace and Greece’s demand for war reparations – on BBC Radio 4
BACKGROUND TO MRS MERKEL’s VISIT
Mrs Merkel was visiting Athens over the past two days. In her mind, she would have liked to think of her visit as a victory lap. In the mind of most Greeks, Mrs Merkel came to Greece to inspect the desert she helped create (through her bailouts-austerity combination) and to call it… recovery. Ironically, her Greek triumph unleashed deflationary forces that hit Germany (eg -ve interest rates) and wrecked her career. Yes, it is the case that most conservative German voters turned decidedly against her when she did the right thing by letting one million Syrian refugees into Germany in 2015. But, the tide had turned against her even more decidedly when negative interest rates began to eat into the fabled Swabian housewife’s nest egg. In other words, by the time Mrs Merkel let the Syrians in, her base had lost faith in her due to deflationary forces whose origin was the harsh austerity that was first imposed upon the Greeks. From this perspective, Mrs Merkel’s Athens visit is replete with irony: A chancellor on a victory tour celebrating her loss of power and her impending confinement to the group of politicians that wasted monumental capital; capital used not to unite Europe but to fragment it and to leave it open to the vagaries of xenophobic anti-Europeanism.
January 7, 2019
At the Edinburgh Festival, in conversation with Jeremy Corbyn on reviving socialism, with Maria Alyokhina (Pussy Riot) on despotism, and with Shami Chakrabarti on liberty
My first event took place on Saturday 18 August, 13:30 – 14:30 , at the Baillie Gifford Main Theatre where I was joined with Pussy Riot’s Maria Alyokhina to discuss the different varieties of totalitarianism that we are currently threatened with, her fight for free speech against the forces of Vladimir Putin’s regime, her hunger strike protest while in prison, as well as the work she is now doing to help Russian prisoners at home.
Immediately afterwards, on Saturday 18 August and in the same venue at 15:15 – 16:15, I discussed with Shami Chakrabarti (Labour member of the House of Lords) the Economics of Liberty: democracy, liberty, internationalism and radical Europeanism.
On the following day, Sunday 19 August 20:15 – 21:15 (again at the Baillie Gifford Main Theatre), aided by Ruth Wishart, I was given the opportunity of a solo presentation of the theme: GIVING DEMOCRACY NEW LIFE; reflecting on the 2008 Global Capitalist Crisis, the Greek and European crisis, Brexit, Trump, other such horrors – as well as the prospects of a Progressive International spanning DiEM25 in continental Europe, Corbyn’ Labour in the UK, Bernie Sanfers’ Political Revolution in the US, President Amlo in Mexico etc.
Finally, on Monday 20 August 20:30 – 21:30 (at the Baillie Gifford Main Theatre) I had the pleasure to host Jeremy Corbyn in a discussion on the theme of REVIVING DEMOCRACY & THE RESURGENCE OF SOCIALISM; an opportunity to discuss the renaissance of the left, the future of democracy, and the task of building a Progressive International so as to counter both the clueless establishment and the Nationalist International (inspired by Donald Trump in the United States and revanchist racist forces in Europe).
January 6, 2019
Discussing my candidacy for the European Parliament in… Germany – on Dissens
Please jump to 1’20” for the English version part.
December 22, 2018
Realistic Utopias versus Dystopic Realities – Oxford University, Taylor Lecture, 12/2/2019
The Faculty of Medieval and Modern Languages, Oxford University, kindly invited me to deliver the 2019 Taylor Lecture on 12th February 2019. In my book was addressed to my daughter regarding the economy I tried to offer her a simple, though not simplistic, account on how capitalism works and how it fails. Critics, correctly, pointed out that the book’s criticisms of capitalism (couched in parables borrowed from literature, theatre and science fiction) never really answered the pressing question: “But what’s the alternative? Could social and economic relations be substantially different given human nature and really existing technologies?” In this lecture I shall speak both to the difficulties in answering this question and to the importance of trying to answer it.
Any answer, I will argue, involves writing a modern Utopia. But the trick is to write it (a) without resorting to magical thinking, un-invented technologies or a view of humanity through rose-tinted glasses, while (b) never forgetting that our current (unbearable to most people) reality is defended by means of economic theories that are no more than exercises in vulgar science fiction. Utopian fiction, in other words, is unavoidable. The point is how effectively to expose the science fictions supporting an insupportable capitalism and juxtapose them against humanist science fictions of an alternative, realistic present.
Date: Tuesday 12 February 2019, 17:00 – 18:00
Venue: Main Hall, Taylor Institution, University of Oxford
Contact: events@mod-langs.ox.ac.uk
Booking: https://www.eventbrite.co.uk/e/taylor-lecture-2019-yanis-varoufakis-tickets-5314…
Talking Brexit, Bernie and Left Internationalism with Yanis Varoufakis – VICE
VICE: Can you start by telling me about your trip over to the US. What plans do you have in the pipeline with Bernie?
Yanis Varoufakis: To begin with, an internationalist progressive agenda has been in the offing and desperately needed for quite a while now. In my estimation of the state of play globally, 2008 [the financial crash] was a momentous instant. It changed the world. Nothing that has been happening since 2008 makes sense anymore in terms of the conventional wisdom before 2008.
On the one hand we have a very effective internationalism practiced by members of the financial community. They have banded together to protect their individual interests – not the interests of the financial sector, but their individual interests – and that has shifted the burden of the crisis onto the shoulders of those who had never had organisational capacities beyond the limits of the nation state, and who very quickly became the victims of this cynical shifting of the burden of the bank’s losses, also known as austerity. That bred discontent, discontent bred a second wave of internationalism among the xenophobic, racist neo-fascistic right. Steve Bannon’s sojourn across Europe is just one example of how they are banding together and internationalising.
So some of us have been arguing for a while that progressives must internationalise too. And we must juxtapose internationalism against globalism.
Do you think it’s important that Bernie runs for president again?
No one person matters – I don’t believe history is personality-driven – so I’m not going to say that Bernie is the one and only. But it is true that Bernie Sanders introduced a new kind of politics in the US, introduced a discussion in the US that was forbidden until then. No one was allowed to talk about poverty, at least since the time of LBJ. Bernie Sanders has pointed out the magnificent paradox that the richest country in the world produces the greatest and most hideous aspects of poverty in the world: if you’re a poor American, you’re far worse off than being a poor Indian in Kerala. He’s brought that discussion back to the fore.
Okay, so people say what about his age – it is true. But on the other hand, none of the other people that have risen up in the wake of Bernie Sanders’ revolution are up to the task yet of running for president. This is why it is important that he throws caution to the wind, defers his retirement and runs one more time, to sustain the burgeoning progressive movement in the US.
The far-right appear to be better connected globally than the left. Why do you think that is?
There is a kind answer and an unkind answer. The kind answer is good people, trying to change the world and make it better, traditionally in human history fall out with one another and become divided.
The unkind answer is the answer that was given by the Spanish anarchists during the Spanish civil war in the 1930s, who adorned themselves with the colours red and black. Red was for revolution: it was for heart, it was for changing the world to make it a better place, and black was their reminder of the dark side in us all. And let’s face it, the left has a dark side.
Whenever we managed to get our hands on the levers of power, the whole thing degenerated quite quickly. Not immediately, not everywhere. But we built gulags for our comrades, we backstabbed one another, which is what happened in 2015 with the Syriza government which I was part of. So unless we are self-critical as leftists and progressives, unless we constantly keep an eye out for the dark side, unless we overcome personal ambition and a natural tendency towards sectarianism, we will have failed in our historic role just as we failed in the mid-war period where there was a complete triumph of darkness, of Nazism. So I’m not one of those leftists who celebrate the left. I think the left must never celebrate ourselves – we have many skeletons in our closet, we must be vigilant against our own tendencies towards authoritarianism and sectarianism.
Our current situation/the future of the planet is often characterised as a scrap between the far-right – Bolsonaro, Trump, Orban, Salvini, etc – and the far-left –Corbyn, Sanders, AMLO, Morales. The centre has fallen and it’s either socialism or barbarism now. Is that a fair characterisation? If so, how does the left win this battle?
I wish it was as simple as that. We progressives are far weaker than that framing would make it sound.
But the great tussle at the moment isn’t between us progressives and the Trumps, Salvinis, Orbans, etc. This is – at least seemingly to the vast majority of people – a clash between the liberal establishment and the xenophobic right. That is the main game in town, so to speak. My concern is that this a fake opposition. Yes, they may not like each other at all. Hillary Clinton and Donald Trump loathe one another. Macron and Matteo Salvini dislike each other maybe. But what worries me is that they are co-dependent, they are accomplices in reality. Macron needs Le Pen and Salvini in order to have any chance of remaining in power, and Le Pen and Salvini need Macron to be there implementing their business as usual policies of the establishment which breed the discontent which fuels them. Our objective of progressives should be to expose the fact they are accomplices and co-dependent, the fact that neither of them have the answers, and each one of them is part of the same problem, not a different view clashing with another view. We cannot do this unless we can coalesce at the international level, like they do.
****
In the cacophony created by the clash between the establishment and the far right, it’s very difficult to get a word in edgeways. It’s very difficult to have any sensible debate about anything. I mean look at Brexit today, a disaster in Britain. The greatest victim of it is any sensible debate on matters of substance.
While we’re on the topic of Brexit, what should Labour’s strategy be? A big part of your agenda has been about remaining inside the EU and reforming it. There’s currently a big battle on the left in the UK about whether that’s possible. Why do you think that’s the best idea?
I campaigned against Greece entering the common market back in the 1970s and against Greece entering the euro. At the same time, I’m against the Lexiteer argument that now we should get out. Now, is there an inconsistency? I don’t think so. There is a gigantic difference between saying we should not have entered the European common market and saying that we should exit. It isn’t the same thing. Because once you enter there are new facts on the ground. And exiting will not take you to where you would have been if you had not entered. And this is something that Britain is now finding out. I was completely with Tony Benn in the 1970s when he was saying Britain should not enter the European common market. But once you have entered and you spend 40 years there, and a tide of legislation has flooded your country, and you have this co-dependence now – supply chains, universities are very inter-linked, airlines and so on – stepping out is going to create substantial costs which will disproportionately hit the weakest citizens. So in as much as progressives should try to minimise harm to the weakest, the Lexit argument is one that we should very seriously scrutinise. Even if we all agree that the EU is a terrible set of institutions, that is completely neoliberal, created in order to perpetuate the power of the elites of the cartels, of the oligarchies. There is no doubt about that. Even if we think it is probably impossible to reform, we should take pause before we call for an exodus.
If we all become Lexiteers, and I were to travel to Stuttgart or Hamburg or Hanover, as I usually do to talk to progressives, I would say to them, “Look, it’s all over, the party’s over, the EU is unreformable, stop it. You go back to your nation states, and we’ll go back to ours.” I’ll tell you what will happen. The audience of Germans there is going to be very saddened, they will feel something important has come to an end. Compare and contrast that if I were to say, “Let’s stick together, decide together to storm the winter palace in Brussels and Frankfurt and so on, take over the institutions of the EU and forge a transnational movement where we all make decisions together, we all plan together, we all come up with a new deal for Europe and we have a common view of these important policies. Let’s stick together. And if the thing comes tumbling down, let’s be there to rebuild it, to rebuild a new, internationalist Europe that works.”
Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, Ευρώπη & Ελλάδα, στο Σπούτνικ
Ο Σαλβίνι ετοιμάζει τη «μεγάλη κίνηση» που είναι «η έξοδος από το ευρώ», την ώρα που το σχέδιο του Μακρόν «κατέρρευσε» λόγω ενός «κολοσσιαίου σφάλματος», ενώ η Ευρώπη «στρέφεται προς τον φασισμό». Αυτό είναι το τοπίο που διαμορφώνεται στη Γηραιά Ήπειρο, εκτιμά ο Γιάνης Βαρουφάκης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Sputnik.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και γραμματέας του ΜέΡΑ25 παρομοιάζει τις Βρυξέλλες με μια σύγχρονη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης» καθώς όπως εξηγεί η «τεράστια αναντιστοιχία» μεταξύ χρήματος που «κάθεται» και επενδύσεων, «μας είχε φέρει τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι», ενώ τώρα φέρνει «μια συνολική στροφή προς τον φασισμό».
Ερωτηθείς για τις αυξήσεις μισθών σε Γαλλία και Ισπανία, απαντά με τη φράση ότι «κλειδώνουμε τους στάβλους, αφού τα άλογα το έχουν σκάσει», ενώ για την Ιταλία υποστηρίζει πως η διελκυστίνδα μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. «Όταν απειλούν τον Σαλβίνι να τον πετάξουν από το ευρώ, τον απειλούν με το καλύτερό του όνειρο», τονίζει.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο κ. Βαρουφάκης κάνει λόγο για «τέταρτο μνημόνιο» που εφαρμόζεται και θα είναι «το χειρότερο απ’ όλα» διότι αντί να δανειζόμαστε για να «προσποιούμαστε ότι αποπληρώνουμε χρέη», μετακύλησαν τις πληρωμές για μετά το 2030 και επέβαλαν στόχους για «πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2060». Παράλληλα, κατηγορεί την κυβέρνηση για «παροχολογία χωρίς να υπάρχουν καν παροχές», καθώς προσφέρει «φραγκοδίφραγκα» και «εξευτελιστικά χαρτζιλίκια» για να πείσει ότι είμαστε «στη νέα μεταμνημονιακή πολιτική».
Όσο για το ΜέΡΑ25, ο επικεφαλής του κόμματος ξεκαθαρίζει ότι «το 2015 δε θα επαναληφθεί», καθώς αυτό που προτείνει είναι «η άμεση νομοθέτηση αυτών που πρέπει να γίνουν», όπως η μείωση του ΦΠΑ και η προπληρωμής φόρου, «είτε είμαστε στο ευρώ, είτε όχι».
«Δεν μας ενδιαφέρει η πασαρέλα των τέως πολιτικών που ψάχνουν για στέγη», απαντά σε ερώτημα για τα πρόσωπα στα ψηφοδέλτια του κόμματος, ενώ εκτιμά ότι το ΜέΡΑ25 θα κατέβει αυτόνομα στις εκλογές.
© SPUTNIK /
Ο Γιάνης Βαρουφάκης μαζί με τον σκύλο του, Μόγλη
Αναλυτικά η συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη:
Πώς βλέπετε το τοπίο που διαμορφώνεται σήμερα στην Ευρώπη; Από τη μία είχαμε τις βίαιες διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων. Από την άλλη, ακούμε για αυξήσεις μισθών σε Ισπανία και Γαλλία.
Κατάρρευση οποιασδήποτε πρόφασης ότι η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης μεταρρυθμίζεται. Ουσιαστικά, ο Μακρόν με τις υποχωρήσεις που έκανε στα Κίτρινα Γιλέκα ήταν σαν να ανακοινώνει το τέλος του πρότζεκτ. Έκλεισε ο Μακρόν.
Εξελέγη στη βάση ενός κοινωνικού συμβολαίου με τους Γάλλους και τους Γερμανούς που έλεγε ότι εγώ θα «γερμανοποιήσω» τη Γαλλία, την αγορά εργασίας και τον προϋπολογισμό και μετά θα πάω στη Μέρκελ και θα της πω: «Άνγκελα, εγώ “γερμανοποίησα” τη Γαλλία, έλα να ομοσπονδοποιήσουμε την Ευρώπη», με κοινό υπουργείο Οικονομικών, κοινό προϋπολογισμό, πραγματική τραπεζική ενοποίηση, κοινά ταμεία ανεργίας και κοινό επενδυτικό πρόγραμμα.
Ένα χρόνο πρόεδρος, «γερμανοποίησε» την αγορά εργασίας της Γαλλίας: ελαστικές μορφές εργασίας, διευκόλυνε τις απολύσεις, εισήγαγε μεγάλη λιτότητα που δημιούργησε πολλές μικρές Ελλάδες ανά τη Γαλλία και αυτό γέννησε τα Κίτρινα Γιλέκα. Ήταν η πρώτη φάση. Η δεύτερη φάση κατέρρευσε. Ήταν η συνεννόηση με την Μέρκελ για την ομοσπονδοποιήση της Ευρώπης.
Ήταν ένα κολοσσιαίο σφάλμα τακτικής του Μακρόν γιατί θα έπρεπε να είναι quid pro quo, «εγώ θα κάνω αυτά, αλλά εσύ θα δεχτείς εκ προοίμιου εκείνο». Όταν πρώτα δίνεις στο Βερολίνο αυτό που θέλει, μετά δεν υπάρχει πιθανότητα να σου δώσει τίποτα που ζητάς εσύ. Ιδίως όταν έχει η ίδια (σ.σ. η Μέρκελ) έχει αποδυναμωθεί και δεν υπάρχει πλέον ως πολιτική οντότητα στη Γερμανία.
Ο Μακρόν, όντας σε κατάσταση πανικού εδώ και καιρό, συνειδητοποιεί ότι το εγχείρημά του για την ομοσπονδοποιήση της Ευρώπης καταρρέει και πανικοβάλλεται. Έρχονται τα Κίτρινα Γιλέκα, αποκτούν μέχρι και 80% δημοφιλία και ο Μακρόν συνθηκολογεί. Συνθηκολογώντας, τελειώνει η ιστορία της οποιασδήποτε συνεννόησης με το Βερολίνο. Παράλληλα ήταν ένα τεράστιο δώρο στον Σαλβίνι γιατί δεν μπορούν οι Βρυξέλλες και ο Μοσκοβισί να κυνηγήσουν τον Σαλβίνι για το 2,4% έλλειμμα όταν ο Μακρόν το ορίζει στο 3,6%.
Από την άλλη όμως βλέπουμε τις Βρυξέλλες να εμφανίζονται πιο διαλλακτικές…
Οι Άγγλοι έχουν μια πολύ ωραία έκφραση: «Κλειδώνουμε τους στάβλους αφού το έχουν σκάσει τα άλογα». Η αύξηση (σ.σ. στην Ισπανία) είναι πολύ μικρή εάν σκεφτείς ότι η μείωση του κατώτατου μισθού ήταν αρχικά 40%.
Για να το πω απλά, έχουμε χάσει το παιχνίδι. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης που είναι οι Βρυξέλλες, τρέχει πίσω από τις περιστάσεις. Αυτό που βλέπουμε στη Γαλλία με τα Κίτρινα Γιλέκα είναι αποτέλεσμα μιας βαθιάς καθίζησης κομματιών της γαλλικής κοινωνίας στην αποτελμάτωση, σε μία κατάσταση που θυμίζει λίγο την Ελλάδα.
Στη Γαλλία, η «αύξηση» των μισθών, εάν την κοιτάξετε πιο προσεκτικά, θυμίζει τη βρετανική σειρά «Yes, Minister», όπου ο πρωθυπουργός έκανε μια βαρύγδουπη ανακοίνωση και μετά η γραφειοκρατία εγγυάτο ότι δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθεί. Δεν μιλάμε για αύξηση του κατώτατου μισθού, ο μισθός θα παραμείνει ακριβώς ο ίδιος. Αυτό που γίνεται είναι κάτι αντίστοιχο με το 0+0=14% της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Μέσα από το φορολογικό σύστημα, θα επιστραφούν 100 ευρώ στους εργαζόμενους. Με όλους τους φόρους, όμως, που θα μπουν, δε θα έχει αντίκτυπο.
Έτσι κι αλλιώς το πρόβλημα δεν είναι αυτό. Η Ευρώπη καταρρέει, το πολιτικό κέντρο καταρρέει και έχουμε τη μεγαλύτερη αναντιστοιχία στην ιστορία της ανθρωπότητας μεταξύ των συσσωρευμένων αποταμιεύσεων από τη μια πλευρά και των πολύ χαμηλών επενδύσεων από την άλλη. Ποτέ στην ιστορία του καπιταλισμού δεν είχαμε τόσο υψηλό ποσοστό χρήματος που κάθεται και ταυτόχρονα τόσο χαμηλές επενδύσεις.
Για να το πω και με νούμερα: Εντός Ευρωζώνης, αυτή τη στιγμή, έχουμε γύρω στα 3 τρισ. ευρώ τα οποία κάθονται και δεν επενδύονται. Όταν έχεις αυτή την αναντιστοιχία, εξασφαλίζει πρώτον ότι δε δημιουργούνται καλές θέσεις εργασίας. Άρα ό,τι και να γίνει με τον κατώτατο μισθό, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Δεύτερον, εγγυάται ότι τα επιτόκια στη Γερμανία θα είναι αρνητικά. Συρρικνώνονται τα ασφαλιστικά ταμεία, ιδίως τα ιδιωτικά στα οποία βασίζονται οι περισσότεροι Γερμανοί και αυτοί στρέφονται στο AfD και έχουν εγκαταλείψει τη Μέρκελ. Δεν την εγκατέλειψαν για τους μετανάστες, την εγκατέλειψαν γιατί βλέπουν αποπληθωριστικές τάσεις όσον αφορά τις αποταμιεύσεις τους.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θυμίζει τη δεκαετία του ’30. Αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ επενδύσεων και χρήματος είναι που μας έφερε τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι. Τώρα μας φέρνει τον Σαλβίνι, το AfD και τη συνολική στροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής προς τον φασισμό.
Παρόλα αυτά, στη διελκυστίνδα μεταξύ Ρώμης και Κομισιόν, εκτιμάτε ότι η Ιταλία να μπορεί να αντέξει την πίεση των Βρυξελλών;
Και οι Βρυξέλλες και ο Σαλβίνι σφάλλουν. Αυτό που λένε οι Βρυξέλλες να γίνει, δεν μπορεί να γίνει. Αυτό που λέει ο Σαλβίνι ότι πρέπει να γίνει, επίσης δεν μπορεί να γίνει. Είναι σαν να λέω εγώ ότι «θα αρχίσω να κουνάω τα χέρια μου και θα πετάξω». Όσο φιλόδοξος κι αν είμαι, δε θα το πετύχω.
Εάν εφαρμόσεις την πολιτική του δημοσιονομικού συμφώνου των Βρυξελλών και της συγκεκριμένης φόρμουλας που προσδιορίζει ποιο πρέπει να είναι το έλλειμμα, δεν πρόκειται το έλλειμμα να είναι αυτό που λέει ότι πρέπει να είναι. Ο Σαλβίνι ακόμη και να υλοποιήσει αυτό που λέει ότι «θα αυξήσουμε το έλλειμμα προϋπολογισμού και έτσι θα έχουμε ανάπτυξη», δε θα έχει ανάπτυξη.
Έστω κι έτσι, οι Βρυξέλλες θα επιτρέψουν στους Ιταλούς να το κάνουν;
Δεν έχει αλλάξει τίποτα εδώ και χρόνια, όταν πήγαινε ο Ματέο Ρέντσι στις Βρυξέλλες και υπέγραφε τα πάντα, όλες τις ανοησίες, τη δήθεν τραπεζική ένωση που ουσιαστικά εγγυάται ότι οι τράπεζες της Ιταλίας θα είναι ζόμπι και θα αποτελούν βαρίδι στα πόδια της ιταλικής κοινωνίας. Πήγαινε, υπέγραφε και γύρναγε στη Ρώμη και έλεγε ότι θα απαιτήσει το δικαίωμα του ως πρωθυπουργού της Ιταλίας να παραβιάζει τους κανόνες των Βρυξελλών με τους οποίους μόλις είχε συμφωνήσει! Αυτό δεν έχει αλλάξει.
Τους τελευταίους 18 μήνες έχουν φύγει 200 δισ. ευρώ από την Ιταλία. Οι πλούσιοι Ιταλοί βγάζουν τα λεφτά τους σε άλλες χώρες. Έχεις τράπεζες που είναι ζόμπι, έχεις μια οικονομία που έχει 3% εμπορικό πλεόνασμα που κανονικά θα έπρεπε να την κάνει να πετάει, έχεις μια κυβέρνηση που έχει συστηματικά πρωτογενές πλεόνασμα από το 2011, άρα κανένα πρόβλημα. Κι όμως! Έχεις μια οικονομία που λόγω του τραπεζικού συστήματος και λόγω της κακής δόμησης της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης, έχει καθηλώσει τους Ιταλούς πολίτες. Το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ιταλία μειώνεται εδώ και 15 — 20 χρόνια.
Ο Σαλβίνι είναι ένα σύμπτωμα. Σαλβίνι και Μοσκοβίσι εμφανίζονται ως αντίπαλοι, ως αντιμαχόμενοι. Δεν είναι. Λατρεύουν ο ένας τον άλλο. Γιατί αυτή τη στιγμή οι Γιούνκερ, Μοσκοβισί και Μακρόν δε θα μπορούσαν χωρίς τον Σαλβίνι. Είναι τόσο αποτυχημένες οι πολιτικές τους που αν δεν υπήρχε ο Σαλβίνι δε θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι υπάρχει λόγος ύπαρξής τους.
Όταν βγαίνει ο Σαλβίνι με τα μισαλλόδοξα και ρατσιστικά διαγγέλματά του, Μακρόν και Γιούνκερ εμφανίζονται στο κοινό τους και λένε «ή εμείς ή ο Σαλβίνι» και δικαιολογούν την ύπαρξή τους.
Ο Μακρόν δε θα είχε εκλεγεί εάν δεν υπήρχε η φασίστρια Λεπέν. Τη Λεπέν τη χρειάζεται γιατί αλλιώς δεν υπάρχει, δεν υφίσταται. Και από την άλλη μεριά, ο Σαλβίνι χρειάζεται τον Γιούνκερ και τους υπόλοιπους να έρχονται δήθεν να του επιβάλλουν τους δημοσιονομικούς κανόνες που όλοι ξέρουν ότι είναι ανόητοι, για να εμφανίζεται στο κοινό του στην Ιταλία και να λέει «εγώ είμαι ο ηγέτης που θα σας υπερασπίσω απέναντι στις ανοησίες των Βρυξελλών».
Σαλβίνι και Γιούνκερ, το κατεστημένο που μας έφερε την κρίση και η φασιστική δεξιά, είναι συνεταιράκια, χρειάζονται οι μεν τους δε.
Εάν όμως κερδίσει ο Σαλβίνι δε θα σηματοδοτήσει την επιστροφή της εξουσίας στα κράτη — μέλη;
Είναι ψευδής αυτή η διελκυστίνδα. Κανείς δεν μπορεί να κερδίσει. Θα προσποιούνται ότι σκοτώνονται, θα προσποιούνται ότι θα τα βρίσκουν μέχρι που ο Σαλβίνι αποφασίσει να κάνει τη μεγάλη κίνηση και εγώ θεωρώ ότι θα το κάνει.
Ο Σαλβίνι είναι πολύ επικίνδυνος και δεν είναι Ρέντσι.
Ποια είναι η μεγάλη κίνηση;
Έξοδος από το ευρώ!
Πιστεύετε ότι θα το επιχειρήσει;
Πιστεύω ότι ετοιμάζεται. Απλά μη ξεχνάμε ότι ο Σαλβίνι είναι ο δεύτερος όσον αφορά τις ψήφους μέσα στην κυβέρνηση. Τα Πέντε Αστέρια, ο Ντι Μάιο, έχουν γύρω στο 30%, αυτός έχει 18%. Το γεγονός ότι μιλάμε για τον Σαλβίνι και δε μιλάμε για τον Ντι Μάιο, είναι μεγάλη επιτυχία του. Δείχνει πόσο έξυπνος φασίστας είναι.
Ο στόχος του είναι να γίνει το νούμερο ένα στην κυβέρνηση. Κάνει ό,τι μπορεί μέχρι τις ευρωεκλογές — ο συνδυασμός δήθεν κόντρας με τις Βρυξέλλες και το μισαλλόδοξο, ρατσιστικό του ρεπερτόριο — ώστε η Λέγκα να γίνει το πρώτο κόμμα, τα Πέντε Αστέρια να πέσουν στη δεύτερη θέση και μετά είτε να αναδομήσει την κυβέρνηση με αυτόν πρωθυπουργό είτε να διώξει εντελώς τον Ντι Μάιο και να φέρει το κόμμα του Μπερλουσκόνι.
Κάποιοι επιχειρούν να μας συγκρίνουν με τον Σαλβίνι. Η διαφορά μας είναι ότι εγώ είμαι ευρωπαϊστής, ενώ όταν εκείνον τον απειλούν να τον πετάξουν από το ευρώ, τον απειλούν με το καλύτερό του όνειρο!
Η ΕΕ φαίνεται να προσπαθεί να ενισχύσει τον ρόλο του ευρώ σε σχέση με το δολάριο. Υπάρχει η προοπτική να κλονιστεί η ηγεμονία του δολαρίου;
Είναι πιο πιθανό «οι γάιδαροι να βγάλουν φτερά και να πετάξουν προς την Ασία ή την Αφρική». Είναι αστειότητες. Δεν είναι θέμα βούλησης η αποδολαριοποίηση. Υπάρχει λόγος που το δολάριο είναι το βασικό εργαλείο του καπιταλισμού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι Γιούνκερ και Κομισιόν πολύ θα το θέλαν. Όμως, δεν το θέλει η γερμανική βιομηχανία, η Bundesbank και το γερμανικό πολιτικό κατεστημένο για έναν απλό λόγο: η πεμπτουσία του ευρώ είναι να κρατηθεί χαμηλά το «γερμανικό μάρκο», το νόμισμα της Γερμανίας, ώστε να παραμείνει εξαγωγική. Με το που γίνεται το νόμισμά σου διεθνές, αποθεματικό νόμισμα, αμέσως αυξάνεται η ζήτησή του.
Όταν στην Αθήνα βάζουμε βενζίνη, ακόμη κι αν προέρχεται από ελληνικό διυλιστήριο, το ορυκτό καύσιμο έρχεται από τα Αραβικά Εμιράτα και δε διαμεσολαβεί καμία αμερικανική εταιρεία, επειδή το πετρέλαιο διατιμάται σε δολάρια, αυξάνεται η ζήτηση του δολαρίου. Τα δικά μας ευρώ που δίνουμε στο βενζινάδικο, κάποια στιγμή μετατρέπονται σε δολάρια, αυξάνεται η ζήτηση του δολαρίου που σημαίνει ότι η τιμή του δολαρίου στις διεθνείς αγορές είναι πολύ υψηλότερη απ’ ό,τι εάν δεν ήταν αποθεματικό νόμισμα.
Η Bundesbank που πάντα είχε στόχο την εγγύηση της χαμηλής ισοτιμίας του γερμανικού νομίσματος εκ μέρους των Γερμανών εξαγωγέων, εντός της ΕΚΤ λέει σε όλα αυτά «nein, nein, nein».
Έστω ότι πείθουμε τους Γερμανούς να διεθνοποιήσουμε το ευρώ. Ακόμη κι εάν ο Σαουδάραβας δεχθεί πληρωμή σε ευρώ, κάθε φορά που θα πουλάει ένα βαρέλι πετρέλαιο, θα προσθέτει ένα ποσό χρήματος στην τράπεζά του. Αυτό πρέπει να το επενδύσει. Και το πιο ασφαλές που μπορεί να αγοράσει είναι ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου. Άρα και ευρώ να πάρει, θα τα μετατρέψει σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
Γιατί να μην πάρει ομόλογα του ευρωπαϊκού δημοσίου; Γιατί δεν υπάρχουν! Γιατί εδώ δεν έχουμε ΕΕ, έχουμε ένα ανέκδοτο που το ονομάζουμε ΕΕ. Δεν υπάρχει πιθανότητα αποδολαριοποίησης, όσο η Ευρώπη παραμένει τόσο ανόητη.
Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται εκτός Μνημονίων. Η κυβέρνηση ανακοινώνει «μέτρα ανακούφισης» όσων υπέφεραν από την κρίση και μιλά για το τέλος της κρίσης…
Όπως προέβλεπαν και το 2010 για το 2011. Όπως κάθε κυβέρνηση που τα τελευταία 10 χρόνια έβλεπε για την επόμενη χρόνια ότι «βγαίναμε στις αγορές», ότι «η κρίση ξεπερνιέται», ότι «η ανάπτυξη είναι στη γωνία». Είναι απίστευτο!
Το 2018 δε θα κλείσει με ανάπτυξη;
Όχι! Δεν υπάρχει ανάπτυξη, συρρίκνωση υπάρχει. Συνεχής, συστηματική συρρίκνωση και οργουελιανό double speak που όπως προσπάθησε να το ξεκινήσει ο κ. Σαμαράς το 2014 με το «success story» και το «Greecovery», το ίδιο κάνει ο κ. Τσίπρας σήμερα. Το καταλαβαίνω. Τι άλλο να κάνει; Τι να πει; Ότι η συνθηκολόγησή του δεν απέδωσε;
Ένα καθεστώς, μια χώρα, ένα οικονομικό σύστημα καταλαβαίνεις ότι βρίσκεται σε τεράστια κρίση από την απόσταση μεταξύ πραγματικότητας και προπαγάνδας. Η Σοβιετική Ένωση λίγο πριν την κατάρρευση, ανακοίνωνε ότι είχε ξεπεράσει τον Σοσιαλισμό και περνούσε στον Κομμουνισμό. Κάπως έτσι είμαστε και τώρα.
Ας είμαστε επακριβείς. Τι σημαίνει Μνημόνιο; Εάν το δεύτερο Μνημόνιο, οι κ.κ. Σαμαράς — Βενιζέλος το είχαν πει «μετα-μνημόνιο» θα υπήρχε διαφορά; Όχι, είναι απλά θέμα ορισμού. Μνημόνιο δε σημαίνει επιτήρηση από την ΕΕ. Σημαίνει ότι μια χώρα — μέλος της ΕΕ έχει απολέσει τη δυνατότητα να πληρώνει τα χρέη της και η ΕΕ μαζί με ΕΚΤ και ΔΝΤ, σου εξασφαλίζουν ένα «όχημα» που σε βοηθά να προσποιείσαι ότι αποπληρώνεις χρέη που δεν μπορείς να αποπληρώσεις. Αυτό είναι το πρώτο κομμάτι του μνημονίου. Το δεύτερο κομμάτι είναι η μόνιμη λιτότητα.
Σήμερα, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα χρέη μας είναι αδύνατον να αποπληρωθούν. Δεν μπορούμε να εκδώσουμε τα ομόλογα που χρειάζονται. Άρα έχουμε ένα «όχημα» το οποίο διαφέρει από τα προηγούμενα, με έναν ενδιαφέροντα τρόπο που το κάνει πολύ χειρότερο. Υπάρχουν 100 δισ. ευρώ τα οποία ήταν να αποπληρωθούν μεταξύ του ’20 και του ’30. Αυτά πήγαν και τα έσπρωξαν τοκιζόμενα για μετά το ’30! Ουσιαστικά σου λένε «μη μου τα δώσεις τώρα, μου τα δίνεις στο μέλλον τοκιζόμενα».
Τα πρώτα τρία μνημόνια ήταν μεταξύ ενός και τριών ετών, αυτό είναι για 30 χρόνια! Δεν περιέχει το πολιτικό πρόβλημα να πηγαίνεις στη Βουλή να εξασφαλίζεις συνεχώς δόσεις, απλά σου λέει «μη με πληρώνεις, μέχρι τότε». Κι εκεί έρχεται το δεύτερο κομμάτι του μνημονίου: Για να μπορούμε να προσποιηθούμε λογιστικά ότι θα έχουμε τα λεφτά, πρέπει να έχουμε μέχρι το 2060 πρωτογενή πλεονάσματα που καμία χώρα του κόσμου δεν είχε!
Άρα το τέταρτο μνημόνιο στο οποίο βρισκόμαστε είναι το χειρότερο απ’ όλα γιατί είναι το μακρύτερο και είναι αυτό που εξασφαλίζει ότι όχι μόνο η σημερινή γενιά, αλλά και η επόμενη γενιά θα ζει υπό καθεστώς χρεοδουλοπαροικίας που εξασφαλίζει ερημοποίηση μέσα από τη μετανάστευση.
Παρόλα αυτά δεν ακούμε για νέες περικοπές και νέα μέτρα όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Τρελαίνομαι όταν τα ακούω αυτά! Ας πούμε ότι έχετε μια επιχείρηση. Πρέπει να πληρώνετε 75% των κερδών σας στο κράτος! Δεν είναι περικοπή από έναν μικροεπιχειρηματία όταν του λες ότι το 75% των κερδών του θα το δίνει στο κράτος, όταν στη Βουλγαρία είναι 10%; Αυτό εγγυάται τη συστηματική συρρίκνωση για πάντα. Δεν υπάρχει πιθανότητα να αναπνεύσει η ελληνική κοινωνική οικονομία όταν το 75% πάει σε φόρους και εισφορές και έχεις 100% προπληρωμή του φορολογητέου ποσού για την επόμενη χρονιά!
Στην κυβέρνηση προσπαθούν να κερδίσουν εκλογές κάνοντας ολική επαναφορά του πρότερου αμαρτωλού πολιτικού συστήματος: Παροχολογία χωρίς να υπάρχουν καν παροχές! Με κάτι φραγκοδίφραγκα, κάτι εξευτελιστικά χαρτζιλίκια προσπαθούν οι του ΣΥΡΙΖΑ να πείσουν ότι είμαστε στη νέα μεταμνημονιακή πολιτική και από την άλλη μεριά έχεις τη γνωστή ρεβανσιστική, ακροδεξιά που έχει πάρει τη μορφή της Νέας Δημοκρατίας να υπόσχεται ένα κράτος ατσαλένιο και ιδιωτικοποιήσεις.
Και σε επίπεδο διαδηλώσεων, όμως, παρατηρούμε μια σχετική ηρεμία σε σύγκριση με την περίοδο πριν το 2015.
Αυτό που συνέβη το 2011 με τους Αγανακτισμένους, δε επαναλήφθηκε ποτέ. Ο κόσμος έχει απογοητευτεί. Βγήκε στους δρόμους, μας υποστήριξε, πήραμε το 62% και μετά προδόθηκε και έχασε οποιαδήποτε ελπίδα ότι το πολιτικό σύστημα — είτε μέσα από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες είτε από τους δρόμους — μπορεί να αλλάξει κάτι για τη ζωή του. Όπως συνέβη το ’30 στη Μεγάλη Ύφεση που ο κόσμος μένει σπίτι και γλύφει τις πληγές του, αυτό συμβαίνει και σήμερα. Δε σημαίνει ότι ο κόσμος αποδέχεται ότι έχουμε ανάκαμψη.
Μήπως η πολιτική περίοδος του «ναι» ή «όχι» στο μνημόνιο έχει παρέλθει; Εσείς, στο ΜέΡΑ25, βάζετε μπροστά τα θέματα οικονομίας…
Όταν είσαι αιχμάλωτος, βάζεις μπροστά την απόδραση. Εάν δεν τελειώσουμε με τη χρεοδουλοπαροικία, δεν υπάρχει πιθανότητα για οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση για τη νέα γενιά.
Εκτιμάτε ότι στις επόμενες εκλογές θα κυριαρχήσει και πάλι η αντιπαράθεση για το μνημόνιο;
Το ελληνικό σύστημα πολιτικής και οικονομικής ολιγαρχίας θα κάνει τα πάντα για να έχουμε μια κακοφωνία, μια εκατέρωθεν δαιμονοποίηση και μια συζήτηση από την οποία κανείς δε βγάζει άκρη. Γιατί αυτή η θολούρα είναι εργαλειακά πολύ χρήσιμη για μια ολιγαρχία που δε θέλει να αλλάξει τίποτα. Εμείς, ως ΜέΡΑ25, δε χρησιμοποιούμε καμία τακτική, το μόνο που λέμε στον κόσμο είναι πως «γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ένα πράγμα σε πονάει πως τα παιδιά σου είτε έχουν φύγει στο εξωτερικό είτε θα μείνουν στο εσωτερικό με πολύ χαμηλές προσδοκίες. Εάν θέλουμε να το αλλάξουμε αυτό, πρέπει να κάνουμε κάποια πράγματα. Εάν διαφωνείτε μαζί μας, πείτε μας πού διαφωνείτε».
Με ποια ατζέντα θα κατέβει το ΜέΡΑ25 στις εκλογές; Ζητάτε μία επανάληψη του α’ εξαμήνου του 2015;
Το ΜέΡΑ25 είναι το μοναδικό κόμμα που έχει κατεβάσει πλήρες, ολοκληρωμένο, συνεκτικό, εκλογικό πρόγραμμα. Πηγαίνετε στο mera25.gr και δείτε τι προτείνουμε. Γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να κρινόμαστε στη βάση πολύ συγκεκριμένων προτάσεων που κάνουμε. Έχουμε τις 7 τομές για δημόσιο χρέος, κόκκινα δάνεια, δημόσια περιουσία, ΤΑΙΠΕΔ, υπερταμείο, παράλληλο σύστημα πληρωμών, τραπεζικό σύστημα, ασφαλιστικό και επιστροφή του ΕΚΑΣ και προτάσεις για Παιδεία — Υγεία.
Δεν επιστρέφουμε στο 2015. Το 2015 δε θα επαναληφθεί. Εμείς προτείνουμε την άμεση νομοθέτηση αυτών που πρέπει να γίνουν, είτε είμαστε στο ευρώ, είτε όχι, όπως την κατάργηση προπληρωμής φόρου.
Εάν θέλουν να μας πετάξουν από το ευρώ επειδή κάνουμε το προφανές, ας μας πετάξουν από το ευρώ.
Εάν θέλουν να μας πετάξουν από το ευρώ επειδή θα μειώσουμε τον ΦΠΑ από το 24% στο 18%, ας μας πετάξουν από το ευρώ.
Εάν θέλουν να μας πετάξουν από το ευρώ επειδή θα λύνουμε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων με την ίδρυση εταιρείας διαχείρισης ιδιωτικών χρεών, ας μας πετάξουν από το ευρώ.
Εγώ πιστεύω ότι δε θα μας πετάξουν από το ευρώ γιατί θα τους κοστίσει ένα τρισ. ευρώ την ώρα που βρίσκονται σε παραζάλη με Brexit, Σαλβίνι, Μακρόν, Κίτρινα Γιλέκα. Εμείς δεν προτείνουμε ούτε απειλούμε με έξοδο από το ευρώ.
Προεκλογικά υπάρχει πιθανότητα να συνεργαστείτε με άλλα κόμματα ; Μετεκλογικά θα συνεργαζόσασταν με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Το ΜέΡΑ25 απορρίπτει τον παλαιοκομματισμό τον οποίο ορίζουμε ως εξής: πέντε νοματαίοι από διάφορους σχηματισμούς, βρισκόμαστε και αποφασίζουμε ότι για να εκλεγούμε, θα κατέβουμε μαζί και στο τέλος, αφού τα βρίσκουμε, αναρωτιόμαστε τι θα πούμε στον κόσμο. Τέτοια συζήτηση συνεργασίας δε θα γίνει με το ΜέΡΑ25.
Η μόνη συζήτηση που θέλουμε να κάνουμε και στην οποία καλούμε τους πάντες είναι τι θα γίνει για τα κόκκινα δάνεια, το χρέος, το φορολογικό σύστημα. Αυτή είναι η πρόταση προεκλογικά και μετεκλογικά. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι τι θα γίνει. Όχι ποιος θα το κάνει, όχι με ποιους θα το κάνει. Δυστυχώς βλέπουμε ότι ο παλαιοκομματισμός κράτα πολύ γερά. Οπότε η δική μου πρόβλεψη είναι ότι θα κατέβουμε αυτόνομα.
Στα ψηφοδέλτια που θα κατεβάσει το ΜεΡΑ25 θα δούμε άλλα πρόσωπα εξίσου αναγνωρίσιμα με εσάς;
Έχουμε συγκεκριμένες διαδικασίες. Για την επιλογή των υποψηφίων για το ευρω-ψηφοδέλτιο του αδελφού κόμματός μας στη Γερμανία, έγιναν εσωκομματικές εκλογές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό θα γίνει και για το ευρωψηφοδέλτιο και για τα εθνικά μας ψηφοδέλτια στην Ελλάδα. Το κριτήριο είναι η συμμετοχή στις διαδικασίες για την εκπόνηση του προεκλογικού προγράμματος. Οποίος συμμετέχει σ’ αυτό και ψηφιστεί, θα είναι υποψήφιος.
Δε μας ενδιαφέρει η πασαρέλα των τέως πολιτικών που ψάχνουν για στέγη.
Θα αποκλείατε κάποιον από το παλιό πολιτικό σύστημα;
Όχι, εφόσον συμμετάσχει στη διαδικασία εκπόνησης του προεκλογικού μας προγράμματος ισάξια με όλους τους άλλους που έχουν έρθει και ανέλαβαν το προσωπικό κόστος να εμφανιστούν με κάποιον σαν κι εμένα που δαιμονοποιείται απ’ όλο το σύστημα. Κανείς δεν έχει το προβάδισμα επειδή το πρόσωπό του είναι γνωστό στα ΜΜΕ.
Γιατί επιλέξατε να κατεβείτε υποψήφιος για τις Ευρωεκλογές στη Γερμανία; Δημοσιεύματα επιχείρησαν να συνδέσουν την απόφασή σας με το γεγονός ότι στη Γερμανία δεν υπάρχει ελάχιστο ποσοστό για την είσοδο στην Ευρωβουλή. Τι θα κάνετε ε άν εκλεγείτε και στην Ευρωβουλή και στην ελληνική Βουλή;
Έχει ενδιαφέρον ότι διαβάζουν την πρώτη πρόταση σε μια ανακοίνωση κι όχι τη δεύτερη. Εγώ δήλωσα ότι είναι συμβολική η παρουσία μου στο ευρωψηφοδέλτιο του αδελφού μας κόμματος στη Γερμανία. Ο λόγος που δέχτηκα την πρόταση είναι για να συμβολίσουμε ότι δεν υπάρχει σύγκρουση Ελλάδας — Γερμανίας. Για τον ίδιο λόγο το DiEM25, το κίνημά μας, κομμάτι του οποίου είναι το ΜέΡΑ25, ξεκίνησε στο Βερολίνο για να σηματοδοτήσουμε ότι τίποτα δε θα αλλάξει στην Ευρώπη εάν δεν ξεκινήσει στη Γερμανία που είναι το κέντρο.
Παρόλα αυτά, εγώ θα επικεντρωθώ στην προεκλογική καμπάνια του ΜέΡΑ25 στην Ελλάδα για τις εθνικές εκλογές που προβλέπω ότι θα γίνουν ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές, τον Μάιο.
Είναι κακεντρέχεια αυτό που λένε ότι το κάνω για να εκλεγώ από τη στιγμή που δεν πρόκειται να πάρω τη θέση στην Ευρωβουλή. Εάν οι εκλογές στην Ελλάδα γίνουν τον Σεπτέμβριο και εγώ έχω εκλεγεί εκπρόσωπος Γερμανών ψηφοφόρων, θα πάω στην Ευρωβουλή, θα κάνω μια ομιλία, θα παραιτηθώ και θα ενταχθώ στην προεκλογική εκστρατεία του ΜέΡΑ25.
Τι ακριβώς είναι η Προοδευτική Διεθνής που ιδρύσατε με τον Μπέρνι Σάντερς;
Το 2008, ήταν το 1929 της εποχής μας. Όπως το ’29 ξεκίνησε μια διαδικασία αποδόμησης της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και οι μόνοι που επωφελήθηκαν ήταν οι Ναζί και οι φασίστες, έτσι και σήμερα βλέπουμε την κατάρρευση του πολιτικού κέντρου και τους μόνους ωφελούμενους να είναι οι Σαλβίνι, Ζεεχόφερ, Λέπεν, Τραμπ. Οι παππούδες μας απέτυχαν τη δεκαετία του ’30 να ενωθούν παγκοσμίως γιατί οι τραπεζίτες ενώνονται, οι φασίστες ενώνονται, μόνο οι προοδευτικοί δεν ενώνονται.
Αυτός είναι ο σκοπός της Προοδευτικής Διεθνούς: Να πετύχουμε τώρα, σε αυτή τη μεταμοντέρνα δεκαετία του ’30, αυτό που δεν πετύχαμε ως προοδευτικοί στην αρχική δεκαετία του ’30. Το DiEM25 με τον Μπέρνι Σάντερς ξεκινήσαμε αυτό το κάλεσμα σε προοδευτικές δυνάμεις σε όλον τον κόσμο να βρεθούμε και ανεξάρτητα από χώρα να δώσουμε απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τι νομισματικό σύστημα θέλουμε παγκοσμίως, πώς θα χρηματοδοτήσουμε τη διάσωση του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή.
Διαβάζουμε για τη νέα ταινία που ετοιμάζει ο Κώστας Γαβράς, η οποία θα βασίζεται στα γεγονότα του 2015. Δημοσιεύματα ανέφεραν ότι ο Γιάννης Στάνκογλου θα σας υποδυθεί. Πώς σας φαίνεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Ο Κώστας Γαβράς μου έκανε τεράστια τιμή όταν μερικές μέρες μετά την παραίτησή μου με προσέγγισε και μου είπε ότι «η τελευταία μου ταινία θέλω να είναι για εσένα». Από εκείνη τη μέρα δουλέψαμε μαζί για το σενάριο που το έγραψε εκείνος. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι ο Κώστας θα λάβει τη γνώμη μου σοβαρά όσον αφορά το καλλιτεχνικό κομμάτι και τους ηθοποιούς. Υπάρχει αγάπη, συνεργασία, αλλά όπως δεν επεμβαίνει εκείνος με την οικονομική και πολιτική μου κρίση, έτσι κι εγώ δεν επεμβαίνω με την καλλιτεχνική του κρίση.
Ως λάτρης του κινηματογράφου, θεωρώ ότι ο δημιουργός είναι ο σκηνοθέτης. Τον κ. Στάνκογλου δεν τον γνωρίζω. Θα τον γνωρίσω κάποια στιγμή… Αυτόν που γνωρίζω είναι τον Κώστα Γαβρά.
Yanis Varoufakis's Blog
- Yanis Varoufakis's profile
- 2354 followers
