Yanis Varoufakis's Blog, page 89
January 29, 2019
“Ich bin stolz auf die Dämonisierung” – Deutsche Welle
Als Finanzminister Griechenlands verhandelte Yanis Varoufakis während der Finankrise 2015 – ohne Erfolg. Nach seinem Rücktritt Mit der linken Sammelbewegung will der Politiker als landesübergreifender Kandidat in der Europawahl im Mai 2019 antreten.
Deutsche Welle: Herr Varoufakis, als griechischer Politiker und ehemaliges Mitglied der Regierung in Athen machen Sie jetzt für die Europawahlen in Deutschland Wahlkampf. Wie funktioniert das?
Yanis Varoufakis: Indem wir bei der Europawahl in Deutschland antreten und gleichzeitig in Griechenland für die nationalen Wahlen Wahlkampf machen, wollen wir zeigen, dass es keine Differenzen zwischen Griechen und Deutschen gibt. Viel mehr gibt es Reibungen zwischen progressiver Politik in Europa und autoritären Kräften.
Während des Höhepunkts der griechischen Finanzkrise wurden Sie in deutschen Medien oft kritisiert. Wie glauben Sie, werden sie nun von deutschen Wählern empfangen?
Ich bin von griechischen Oligarchen viel mehr verteufelt worden als von deutschen Medien. Denn der eigentliche Konflikt besteht zwischen oligarchischen Regimen, die sowohl in Griechenland als auch in Deutschland, Frankreich und Italien Politik betreiben, und den Progressiven, die unsere Völker vereinen wollen. Die Dämonisierung durch griechische Eliten und die deutsche Presse verstehe ich als eine Auszeichnung und bin stolz drauf. Die Menschen in Deutschland und Griechenland haben nichts gegeneinander, und mit unserer Initiative „Demokratie in Europa” wollen wir das zeigen.
Sie haben oft gesagt, dass die EU ihren Willen durchsetzt und zu hart gegenüber Griechenland ist. Kann und sollte der EU-Beauftragte für den Brexit, Michel Barnier, auch so hart bleiben?
Das Drama ist, dass Brüssel und London verhandeln, aber weder die britische Regierung noch die EU-Bürokratie hat dabei die Interessen der britischen oder europäischen Bevölkerung im Blick. Das sollten wir als Europäer alle bedauern. Im Moment ist Premierministerin Theresa May viel mehr daran interessiert, ihre eigene Position und die Einheit der [konservativen] Tories zu sichern. Gleichzeitig wäre es für Herrn Barnier, Herrn Juncker und Frau Merkel der schlimmste Albtraum, wenn eine für alle Beteiligten vorteilhafte Vereinbarung mit dem Vereinigten Königreich getroffen würde. Denn das würde dem Rest der EU-Mitgliedsländer signalisieren, dass man sich gegen das Establishment in Europa richten kann und trotzdem einen guten Deal bekommt. Wir müssen aus dieser heraus. Unsere Vertreter sollten nach dem Willen der Bevölkerung verhandeln, und nicht nur ihren eigenen engstirnigen Interessen folgen.
Auf der einen Seite haben wir einen wachsenden Nationalismus, und auf der anderen Seite transnationale Initiativen wie Ihre “Demokratie für Europa”. Was sagt das über den gegenwärtigen Zustand der EU aus?
Es ist sehr besorgniserregend, denn derzeit triumphieren nur die Fremdenfeindlichen. Wir müssen das stoppen. Der einzige Grund, warum diese politischen Monster auftreten, ist die Sparpolitik, die die EU seit der Finanzkrise allen aufgedrückt hat. Der Konflikt besteht nicht zwischen Herrn Macron und Herrn Salvini, zwischen dem Establishment und den internationalen Nationalisten, wie ich sie nenne. Er verläuft zwischen transnationalen progressiven Kräften wie “Demokratie in Europa”, und einer vorgetäuschten Opposition gegenüber dem Establishment, das alles wie immer handhabt und damit diese Salvinis entstehen lässt. Die Salvinis wiederum brauchen diese etablierten Kräfte für ihr eigenes Erstarken.
Das Interview führte Maximiliane Koschyk.
Το θέμα δεν είναι τι χρωστάς, αλλά ποιος είσαι εσύ που χρωστάς – ΕφΣυν 26 ΙΑΝ 2019
Το συνολικό ετήσιο εισόδημα της ανθρωπότητας κυμαίνεται στα 77 τρισ. δολάρια. Το συνολικό χρέος είναι 244 τρισ. δολάρια, δηλαδή 318% του πλανητικού ΑΕΠ. Από αυτά τα χρέη τα 45 τρισ. τα χρωστούν οι πολίτες, τα 65 τρισ. τα κράτη, τα 73 τρισ. οι επιχειρήσεις και τα 60 τρισ. οι τράπεζες.
Αν συγκρίνουμε τη σημερινή κατάσταση με το 2007, λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση, θα δούμε πως, παρά το γεγονός ότι τα κράτη επωμίστηκαν τεράστια νέα χρέη για να διασώσουν τις τράπεζες, το χρέος των τραπεζών αυξήθηκε 10% την ώρα που αυξάνονταν εκθετικά και τα… κέρδη τους. Είναι σαν η ανθρωπότητα να ζει και να ιδρώνει για να πλουτίζουν τραπεζίτες, οι οποίοι στο μεταξύ φεσώνουν ακόμα περισσότερο τις τράπεζες που οι πολίτες διασώζουν.
Ερχόμενοι κοντύτερα στην Ευρώπη, και δη στην ευρωζώνη, μια ματιά στα νούμερα φανερώνει μια συγκλονιστική πραγματικότητα: πρώτον, η πλούσια Ευρώπη είναι χρεωμένη, με εξαίρεση τη Γερμανία, είτε το ίδιο είτε περισσότερο από τον υπόλοιπο πλανήτη. Ακόμα και η πλεονασματική Γερμανία χρωστά συνολικά 212% των εισοδημάτων της. Δεύτερον, και πιο σημαντικό, οι πιο υπερχρεωμένες χώρες δεν είναι η Ελλάδα και η Ιταλία, αλλά χώρες όπως η Ιρλανδία (475% του ΑΕΠ), η Ολλανδία (384% του ΑΕΠ), ακόμα και η Γαλλία (331% του ΑΕΠ).
Το ερώτημα τότε είναι: Γιατί γίνεται τόση κουβέντα για το ελληνικό και το ιταλικό χρέος και όχι για το ολλανδικό, το γαλλικό ή το ισπανικό; Η απάντηση βρίσκεται στη δεύτερη στήλη του πίνακα –στο γεγονός ότι αυτό που φαίνεται να δημιουργεί πρόβλημα δεν είναι πόσο χρωστά μια χώρα συνολικά, αλλά πόσα από αυτά τα χρέη είναι δημόσια. Οσο πιο μεγάλα τα ιδιωτικά σε σχέση με τα δημόσια χρέη τόσο το συνολικό χρέος παρουσιάζεται ως βιώσιμο.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί, παραδείγματος χάριν, η Ιταλία θεωρείται στα πρόθυρα της πτώχευσης, ενώ η Ισπανία είναι στο απυρόβλητο παρά το γεγονός ότι οι δυο χώρες έχουν λίγο-πολύ το ίδιο ποσοστό συνολικού χρέους; Οι συνήθεις πολέμιοι του κράτους θα σπεύσουν να επιχειρηματολογήσουν πως ότιδήποτε είναι κρατικό είναι, εξ ορισμού, χειρότερο από το ιδιωτικό. Πρόκειται για ιδεοληψία που δεν έχει καμία βάση ούτε στη λογική ούτε στην εμπειρία.
Οταν μια χώρα είναι υπερχρεωμένη, δεν θα έπρεπε να έχει καμία σημασία αν τα βουνά χρέους βαραίνουν το κράτος ή τις επιχειρήσεις, τις τράπεζες, τα νοικοκυριά. Η κρίση, όταν π.χ. αυξηθούν τα επιτόκια, θα γκρεμίσει με την ίδια μανία τις υπερχρεωμένες τράπεζες και τα υπερχρεωμένα κράτη.
Οποιοι πέσουν πρώτοι, θα συμπαρασύρουν και τους άλλους: οι τράπεζες το κράτος ή το κράτος τις τράπεζες. Πράγματι όταν το 2008 κλονίστηκε ο παγκόσμιος καπιταλισμός, ιδίως στις ΗΠΑ, η αιτία δεν ήταν το δημόσιο χρέος, αλλά το ιδιωτικό. Το ίδιο και με την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Γερμανία: οι τράπεζές τους κατέρρευσαν δημιουργώντας συνθήκες βαθιάς κρίσης και αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να τις διασώσουν αυξάνοντας το δημόσιο χρέος. Μόνο στην Ελλάδα το ωστικό κύμα της παγκόσμιας κρίσης που γέννησε η καθίζηση του ιδιωτικού χρέους εκτός των τειχών χτύπησε πρώτα το δημόσιο χρέος (καθώς το ιδιωτικό ήταν σχετικά μικρό).
Τότε, επανερχόμενος στο πιο πάνω ερώτημα, γιατί Πορτογαλία, Ολλανδία και Γαλλία δεν δακτυλοδείχνονται ως χώρες με μη βιώσιμο χρέος (δεδομένου ότι το συνολικό τους χρέος κυμαίνεται μεταξύ του 330% και 475% του ΑΕΠ), αντίθετα με την Ιταλία (με χρέος 301%) και την Ελλάδα (312%); Ο λόγος είναι καθαρά πολιτικός.
Ζούμε σε μια ευρωζώνη με μια κεντρική τράπεζα (την ΕΚΤ) στην οποία από καταβολής απαγορεύτηκε διά ροπάλου να διασώζει τόσο τα κράτη όσο και τις τράπεζες. Ηταν ο όρος που έθεσε το Βερολίνο στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, για να συναινέσει στην αντικατάσταση του μάρκου από το ευρώ.
Ομως, όταν το 2008 οι τράπεζες άρχισαν να καταρρέουν, η απαγόρευση αυτή καταργήθηκε σιωπηλά και άκρως μεροληπτικά. Ενώ οι τράπεζες έλαβαν πιστώσεις και εγγυήσεις (IOU) σχεδόν δωρεάν (με ελάχιστα, δηλαδή, επιτόκια), τα κράτη είτε δεν έλαβαν τίποτα (π.χ. Ιταλία) είτε δανείστηκαν από την τρόικα με απαγορευτικά επιτόκια (π.χ. 6% ήταν το πρώτο επιτόκιο δανεισμού του πρώτου μας Μνημονίου). Από το 2010 έως σήμερα η ΕΚΤ έχει χορηγήσει πάνω από 2 τρισ. στις τράπεζες χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα ή όρους.
Το μυστήριο υποχωρεί: χώρες με ποσοστό ιδιωτικού χρέους πάνω από το 60% (βλ. πίνακα) δεν αντιμετωπίζονται από την Ε.Ε. και τις αγορές ως υπερχρεωμένες ακόμα κι όταν το συνολικό τους χρέος ξεπερνά το 300% του ΑΕΠ τους, επειδή το μεγαλύτερο κομμάτι του χρέους του (πάνω από 60%) το καλύπτει, παράνομα και στα μουλωχτά, η ΕΚΤ. Να γιατί η Πορτογαλία με 384% χρέος δεν συζητιέται ως προβληματική, ενώ η Ιταλία με 301% χρέους διασύρεται ως αποτυχημένη.
Και ποιος αποφάσισε ότι η ΕΚΤ θα είναι γενναιόδωρη προς τους τραπεζίτες, και το ιδιωτικό χρέος, αλλά κέρβερος με το Δημόσιο, τους συνταξιούχους και τους φτωχότερους των φορολογούμενων; Η ολιγαρχία και οι εν τω Eurogroup εκφραστές της κεκλεισμένων των θυρών και πίσω από την πλάτη των πολιτών. Ομως έτσι η Ευρώπη αποδομείται και τα πολιτικά τέρατα του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας ενισχύονται.
Αυτός είναι ο λόγος που το ΜέΡΑ25 στις ευρωεκλογές καταθέτει ριζοσπαστικές και πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για αναδιάρθρωση του συνόλου του δημόσιου χρέους της ευρωζώνης, των «κόκκινων» δανείων των πολιτών, αλλά και νέες πρακτικές που θέτουν τέλος στο αλισβερίσι των τραπεζιτών εις βάρος των Ευρωπαίων –προτάσεις και πρακτικές που δεν χρειάζονται καν αλλαγές των Ευρωπαϊκών Συνθηκών για να εφαρμοστούν.
Το πρόγραμμα αυτό, που ονομάζουμε ΝΕΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, εγκρίθηκε την περασμένη Πέμπτη στο Βερολίνο από το Συμβούλιο της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ στην οποία συμμετέχει το ΜέΡΑ25 και άλλα δέκα κινήματα ή κόμματα. Νομίζω ότι αξίζει να διαβαστεί απ’ όσους ενδιαφέρονται για ρεαλιστικές, υπεύθυνες λύσεις.
* γραμματέας του ΜέΡΑ25
January 23, 2019
Συζητώντας εφ’ όλης της ύλης στο Στραβούργο με τα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
• Μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών θεωρείτε ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει τη λαϊκή “νομιμοποίηση” να συνεχίσει ή κρίνετε απαραίτητη την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες;
Τη νομική κάλυψη η κυβέρνηση εφόσον εξασφάλισε 151 βουλευτές την έχει. Από εκεί και πέρα το τι πιστεύει ο καθένας μας είναι μια άλλη ιστορία. Μπαίνουμε στον τέταρτο χρόνο της κυβέρνησης άρα το αν θα γίνουν εκλογές τον Μάιο, τον Ιούνιο ή τον Σεπτέμβριο, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε. Η αλλαγή που έχει ανάγκη ο τόπος και η πραγματική νομιμοποίηση μιας οποιασδήποτε κυβέρνησης περνά μέσα από τον τερματισμό αυτού που εμείς στο ΜεΡΑ25 ονομάζουμε «χρεοδουλοπαροικία». Είμαστε μια χώρα που για δέκα συναπτά χρόνια έχουμε ένα πτωχευμένο δημόσιο. Και αυτό έχει σημασία γιατί η πτώχευση όταν “κουκουλώνεται” οδηγεί σε υπερφορολόγηση η οποία με τη σειρά της επιφέρει την πτώχευση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Εχουμε πτωχευμένες τράπεζες οι οποίες δεν λειτουργούν πλέον ως πιστωτικά ιδρύματα και δεν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό όσο τα δάνεια είναι τόσο “κόκκινα” και τόσο πολλά. Αυτή η χρεοδουλοπαροικία που “κουκουλώνεται” μέσα από τις συμφωνίες με το Eurogroup και την τρόικα και παρουσιάζεται ως ανάκαμψη, στρέφει τους νέους μας στο εξωτερικό άρα γεννά την ερημοποίηση. Αυτή είναι η ουσία. Το ερώτημα για το πολιτικό σύστημα είναι το εξής: Εχει τη δυνατότητα μέσα από τις εκλογικές διαδικασίες να παράξει μια απόδραση από αυτή την κατάσταση; Τα τελευταία χρόνια δεν την έχει. Προσπαθήσαμε το 2015. Η προσπάθεια αυτή οδηγήθηκε σε ήττα κι έχουμε μια συνέχεια αυτής της συνθηκολόγησης. Ο ιστορικός του μέλλοντος λοιπόν, δεν θα κάτσει να ασχοληθεί με το ποιος είναι υπουργός Αμυνας ή πρωθυπουργός. Θα ξεχαστούν τα ονόματα αυτά λίγο-πολύ. Το ερώτημα που θα απασχολεί τον ιστορικό του μέλλοντος θα είναι αν το 2019 ήταν χρονιά πραγματικής μεταστροφής. Μια χρονιά κατά την οποία η Ελλάδα απελευθερώθηκε από τα δεσμά της χρεοδουλοπαροικίας.
• DiEM25 και ΜεΡΑ25, διεκδικούν μια Ευρώπη διαφορετική, πιο ανθρώπινη. Μια Ευρώπη «γι’ αυτούς που τη ζουν και όχι γι’ αυτούς που την απομυζούν» όπως αναφέρετε χαρακτηριστικά. Ομως, μετά τη μεγάλη μεταστροφή της ελληνικής κυβέρνησης, πόσο εύκολο είναι να πείσετε ένα απογοητευμένο λαό όπως τους Ελληνες ότι όντως υπάρχει ενναλακτική λύση κι αυτό που ζούμε δεν είναι “μονόδρομος” όπως μας παρουσιάζεται.
Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Τον έχουμε πικράνει τον λαό όλοι μας. Οι Ελληνες έχουν δοκιμάσει όλα τα κόμματα από το 2010. Εδωσε σε όλους ευκαιρία! Με ρωτάνε πολλοί, «ποιοι είναι οι πολιτικοί σας αντίπαλοι, από ποιους θα αντλήσετε ψήφους». Λέω ότι δεν έχουμε αντιπάλους. Πέραν ενός. Του καναπέ. Ο οποίος καθηλώνει, όχι απαθείς, αλλά πολιτικοποιημένους πολίτες. Πολίτες που επειδή είναι πολιτικοποιημένοι, αρνούνται να εμπιστευθούν κάποιον και να πάνε να ψηφίσουν. Αυτό είναι το διακύβευμα για εμάς. Αυτή ήταν και η αγωνία μας όταν συγγράφαμε το πρόγραμμά μας. Τι θα πούμε για τα κόκκινα δάνεια, για τη φορολογία, για την εξωτερική πολιτική. Σκεφτόμασταν ακριβώς αυτό. Πώς μπορούμε να είμαστε τόσο πολύ συγκεκριμένοι που σχεδόν να καταθέτουμε νομοσχέδια στην κρίση του ελληνικού λαού. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο ελληνικός λαός, ένα μεγάλο κομμάτι του, οι απογοητευμένοι, αηδιασμένοι από το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, θα μας ακούσουν ή θα μας διαβάσουν. Εχει κουραστεί ο κόσμος να διαβάζει. Αγωνιά πώς θα θρέψει την οικογένειά του, πώς θα πληρώσει λογαριασμούς, αγωνιά για τα παιδιά του που μετανάστευσαν ή ετοιμάζονται να μεταναστεύσουν. Δεν διαβάζει λοιπόν πολιτικά προγράμματα εύκολα. Γι’ αυτό η απάντηση στο ερώτημά σας είναι απλή: Είναι πολύ δύσκολη η προσπάθειά μας.
• Αντίστοιχα, προκύπτει το ερώτημα πόσο εύκολο είναι να αλλάξει η ίδια η Ευρώπη; Εσείς το ζήσατε και από πρώτο χέρι. Βρεθήκατε σε Eurogroup όπου καταθέσατε απόψεις που ακούγονταν ως η φωνή της λογικής κι όμως πολεμήθηκαν ή και απαξιώθηκαν.
Μα έτσι είναι η ολιγαρχία. Μην κάνουμε το λάθος να μιλάμε για την Ευρώπη γενικά. Οπως δεν μπορούμε να μιλάμε για την Ελλάδα γενικά.
• Σας ρωτώ με την έννοια ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των Ευρωπαίων πολιτών.
Ναι, αλλά σας επαναλαμβάνω. Αυτοί δεν είναι η Ευρώπη. Είναι σα να κάνουμε το λάθος να ταυτίζουμε τους Ελληνες με την ελληνική κυβέρνηση. Τεράστιο λάθος. Δεν πρέπει να ταυτίσουμε την Ευρώπη με τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Ούτε με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ουτε καν με την Ευρωβουλή. Η Ευρώπη είναι κάτι πιο πλατύ. Εγώ δεν έχω καμία αμφιβολία. Η Ευρώπη δεν πρόκειται να αλλάξει αν συνεχίσουμε να σκύβουμε το κεφάλι. Αν συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μας λένε. Να συμμορφωνόμαστε σε υποδείξεις. Ο μόνος τρόπος να αλλάξει η Ευρώπη είναι μέσα από αυτό που εμείς ως ΜεΡΑ25 ονομάζουμε «υπεύθυνη ανυπακοή». Τι σημαίνει αυτό: Δύο πράγματα ταυτόχρονα. Πρώτον, όταν έρχεται κάποιος και σου λέει να κάνεις μια ανοησία που θα κάνει κακό στον εαυτό σου, στον λαό σου, αλλά και στην Ευρώπη, εκεί λες «όχι». Προσπάθησα μέσα στο Eurogroup να τους πως ότι δεν πρόκειται να αυξήσω τον φόρο των επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει πιθανότητα να πάρετε από μένα αυτή την υπογραφή, ή να καταργήσω το ΕΚΑΣ. Δεν βοηθάει ούτε οικονομικά, ούτε δημοσιονομικά, ούτε κοινωνικά. Από την άλλη μεριά, το «όχι» δεν αρκεί ως απάντηση. Χρειάζεται και η πρόταση. Εδώ είναι το υπεύθυνο κομμάτι της ανυπακοής. Γι’ αυτό ως ΜεΡΑ25 και ως πανευρωπαϊκό κίνημα DiEM25 καταθέτουμε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για όλα μας τα προβλήματα. Εχουμε τη νέα συμφωνία για την Ευρώπη που απαντάμε σε όλα τα ζητήματα: Για το τι πρέπει να γίνει με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τις επενδύσεις, με την καταπολέμησης της φτώχειας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Απαντάμε με συγκεκριμένη κοστολόγηση και με το πώς μπορούν αυτά τα πράγματα να γίνουν αύριο το πρωί χωρίς καν να χρειαστεί αλλαγή των Συνθηκών.
Μόνο αυτός ο συνδυασμός, υπεύθυνων και λελογισμένων προτάσεων, αλλά και ταυτόχρονα το τσαγανό να πεις «όχι», να τα “βροντήξεις” και να φύγεις από το Eurogroup, μπορεί να φέρει την Ευρώπη που θέλουμε.
• Στο πρόγραμμά σας κάνετε μεγάλη αναφορά στον τραπεζικό κλάδο. Σε Περιφέρειες όπως η Κρήτη, οι τοπικές οικονομίες στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις συνεταιριστικές τράπεζες τις οποίες όμως ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Στουρνάρας “αφόρισε” χαρακτηρίζοντάς τες «αποτυχημένες». Ποια είναι η θέση σας για το μοντέλο των συνεταιριστικών τραπεζών;
Αλλος ένας λόγος για τον οποίο ο κ. Στουρνάρας θα έπρεπε να έχει παυθεί από τα καθήκοντά του, μάλιστα με το ερώτημα της εσχάτης προδοσίας, για να μην πω και συνδυασμό μιας τέτοιας βαριάς κατηγορίας με ανεπάρκεια. Το συνεταιριστικό μοντέλο είναι το μοντέλο του μέλλοντος. Για τις τράπεζες ιδίως. Πρέπει να ξεφύγουμε από τις συστημικές τράπεζες, οι οποίες είναι διασωληνωμένες με ένα σύστημα που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σύστημα επίσημου τζόγου των χρηματαγορών. Μην ξεχνάμε και την προϊστορία των συνεταιριστικών τραπεζών. Προέκυψαν τον 19ο αιώνα στη Σκωτία, στην Αγγλία σε μια προσπάθεια των τοπικών κοινωνιών, όπως έγινε και στην Κρήτη αργότερα, να προσφέρουν υπηρεσίες πίστης σε ανθρώπους που δεν είχαν πρόσβαση στην ολιγαρχία για να το πω πολύ απλά. Είδαμε τι συνέβη όταν ο συνεταιρισμός υποχώρησε. Μια από τις εγκληματικές κινήσεις της Θάτσερ ήταν όταν πήρε την πιο μεγάλη συνεταιριστική τράπεζα, την “Trustee Savings Bank” και την εθνικοποίησε για να την ιδιωτικοποιήσει! Αυτό το μοντέλο, το 2008 έσκασε στα χέρια των κυβερνώντων. Ηταν η μεγάλη κρίση του 2008. Είναι και ανιστόρητο και οικονομικά κολάσιμο το να απαξιώνουμε τις λίγες συνεταιριστικές τράπεζες που έχουμε στην Ελλάδα, αντί να τις ενισχύουμε και να θέλουμε ουσιαστικά τη μετάβαση από ένα συστημικό τραπεζικό σύστημα σε ένα συνεταιριστικό σύστημα.
• Πρόσφατα βρεθήκατε στην Κρήτη με τις εκδηλώσεις σε Ηράκλειο και Χανιά να προσελκύουν το ενδιαφέρον του κόσμου. Υπάρχουν οι άνθρωποι στο νησί που θα τρέξουν και θα στελεχώσουν την προσπάθειά σας;
Το ΜεΡΑ25 έχει ομάδες και στις τέσσερις μεγάλες πόλεις της Κρήτης και μάλιστα είναι στα πλάνα μας να έχουμε τρεις περιοδείες στην Κρήτη πριν από τις ευρωεκλογές. Δεν ξέρουμε πότε θα γίνουν οι εθνικές. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι θα γίνουν μετά τις ευρωεκλογές. Αλλά μεταξύ του σήμερα και του Μαΐου, θα περάσουμε τρεις φορές από το νησί.
• Η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο ενεργειακών εξελίξεων. Το ΜεΡΑ έχει απαντήσεις στα ερωτήματα του Κρητικού λαού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αλλά και για τους υδρογονάνθρακες;
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι θείο δώρο. Οσον αφορά τους υδρογονάνθρακες, θεωρούμε ότι πρέπει να μείνουν στη γη. Αν δούμε τι συνέβη στις χώρες που είχαν την ατυχία να βρουν μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου ή πετρελαίου, με εξαίρεση στη Νορβηγία, όλες οι άλλες καταστράφηκαν. Νομίζουμε για παράδειγμα ότι η χώρα μας θα είναι πιο κοντά στη Νιγηρία ή στη Νορβηγία; Εγώ θεωρώ το πρώτο. Τα ίδια ολιγαρχικά συμφέροντα θα πέσουν πάνω σε αυτό το αλισβερίσι. Το περιβάλλον θα υποβαθμιστεί και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είτε θα δουν τις συνθήκες ζωής τους να υποχωρούν είτε θα πιαστούν στα πλοκάμια μιας ολιγαρχίας που θα γίνει ακόμα πιο αδυσώπητη απ’ ό,τι είναι. Δεν είναι μοντέλο ανάπτυξης αυτό πια.
• Δεν υπάρχει δηλαδή η πιθανότητα μιας “τίμιας” συμφωνίας, με ρήτρες και οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες;
Καμία απολύτως. Και δεν χρειάζεται πλέον η αξιοποίηση υδρογονανθράκων. Βλέπουμε σήμερα, ότι το κόστος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έχει μειωθεί πολύ. Πλέον το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο δεν είναι ανταγωνιστικά. Και ο μόνος τρόπος να γίνουν είναι να χρησιμοποιήσουμε μεθόδους που θα καταστρέφουν το περιβάλλον και θα κάνουν την Κρήτη να είναι μια μαύρη τρύπα αηδίας για τα επόμενα εκατό χρόνια. Η φυσική ομορφιά της Κρήτης, δεν πρέπει να σπαταληθεί στον βωμό μιας δήθεν ανάπτυξης η οποία τελικά θα κάνει το νησί κρανίου τόπο.
Britain needs a People’s Debate, not a second Brexit referendum
Crashing back into the EU (for instance, via the revocation of Article 50) would undermine trust in democracy among many in Britain, while on the continent it would strengthen the hold of the EU’s staunchly anti-democratic ruling technocracy. An unintended consequence would be the reinforcement of Europe’s xenophobic “nationalist international”, whose power is proportional to the EU establishment’s capacity to continue business as usual
If Brexit has an upside, it is that it has revealed the need for a “People’s Debate”, not only regarding the UK-EU relationship, but also the festering wounds that the British establishment has kept out of sight: the disenfranchisement of rural England, an archaic electoral system, the UK’s ailing economic model, and the Irish and Scottish questions. Crashing out of, or back into, the EU would negate this opportunity by thwarting such a People’s Debate.
Remainers are right to disdain Brexit. In 2016, while representing the Democracy in Europe Movement 2025 (DiEM25) in the run-up to the referendum, I stood side-by-side with Caroline Lucas, John McDonnell and others in a joint campaign for radical Remain. In DiEM25’s language, the message was: “In the EU. Against this EU!” The main reason Brexit won was that the Remain campaign was dominated by the Cameron-Clegg-Osborne-Blair roadshow, fronting for the institutions of global financial capital, for whom an anti-democratic EU was perfectly serviceable and consistent with their capacity to rule on behalf of the privileged few. Arrogance and inanity combined with Project Fear to drown out voices for a radical Remain.
An elderly lady in Leeds put it succinctly to me at one of the meetings I addressed: “I agree that staying in the EU to fight for democracy would be best. But, my dear boy, you are not in 10 Downing Street, and neither is Jeremy. Cameron is. A victory for Remain is a victory for him and his mates.”
While I would relish having access to a time machine in order to fight Brexit more effectively, if I had a magic wand by which to annul Brexit now, I would not use it. For what would I tell the lady in Leeds? She fully understood the costs of Brexit. She was not duped by Cambridge Analytica or Facebook. Her vote was intended to strike a blow at the establishment that did all it could to take the demos out of British and European democracy. By annulling her choice today, in order to avoid Britain crashing out of the EU, I would be betraying her in a way I could not justify.
Proponents of a second vote ask: why is giving her a chance to reconsider, having factored in new information, an act of betrayal? The first referendum was agreed to by both sides with plenty of time for debate. Yet a second referendum would have to take place without the consent of half the country and with a countdown clock ticking ominously in the background. Moreover, a parliament unable to agree on Brexit will, equally, never agree on any plausible wording of the referendum question, or on a voting mechanism for selecting between more than two options.
Might securing EU agreement for a long extension to Article 50 (which expires on 29 March 2019) create the space for the comprehensive People’s Debate that Britain needs? Not really. Any extension beyond June means that the UK must participate in the May 2019 European Parliament elections – for even if Brussels and London agree that the UK should not, British citizens will almost certainly win in the European courts if they sue for their right to vote. DiEM25 would be delighted to include the UK in its pan-European electoral campaign. But I cannot countenance looking the lady in Leeds in the eyes and telling her that, despite the Leave result in 2016, she must now vote in the European Parliament elections.
Moreover, any agreed extension would shift the deadline without removing the deadline effect. Theresa May will use the additional time to continue peddling her hopeless deal, run down the clock anew, and blockade herself in No 10 until an exhausted public is yet again faced with another 11th-hour crisis. A delayed deadline will extend the standstill and the Prime Minister’s tenure, rather than enable compromise.
The lady in Leeds, I must confess, has had a major impact on my thinking: if we want Britain to stay in the EU but to fight against the European establishment, and if we want a People’s Debate, we should not want the revocation or extension of Article 50, or a second referendum. What we should want is a progressive in Downing Street. Given our current predicament, there is only one way to speedily get May out and Corbyn in: let the clock run down.
On 29 March, the European Commission will undoubtedly use its emergency powers to stop the clock indefinitely, not merely to extend the deadline. A general election then becomes inevitable, giving the people an opportunity to vote for a government that can allow them the great debate that they deserve regarding the UK’s long-term relationship with Europe and with itself.
For the New Statesman site click here
The Brexit clock must be run down, not re-set – op-ed
The overwhelming defeat that Britain’s Parliament inflicted upon Prime Minister Theresa May’s Brexit plan was fresh confirmation that there is no substitute for democracy. Members of Parliament deserve congratulations for keeping their cool in the face of a made-up deadline. That deadline is the reason why Brexit is proving so hard and potentially so damaging. To resolve Brexit, that artificial deadline must be removed altogether, not merely re-set.Leaving the European Union is painful by design. The process any member state must follow to exit the EU is governed by Article 50 of the bloc’s Lisbon Treaty, which, ironically, was authored by a British diplomat keen to deter exits from the EU. That is why Article 50 sets a two-year negotiation period ending with an ominous deadline: If negotiations have not produced a divorce agreement within the prescribed period – March 29, 2019, in Britain’s case – the member state suddenly finds itself outside the EU, facing disproportionate hardships overnight.This rule undermines meaningful negotiations. Negotiators focus on the end date and conclude that the other side has no incentive to reveal its hand before then. Whether the allotted negotiation period is two months, two years, or two decades, the result is the same: the stronger side (the European Commission in Brussels in this case) has an incentive to run down the clock and make no significant compromises before the eleventh hour.
Moreover, this realization affects the behaviour of other key players: Tory government ministers opposed to their prime minister, the leader of the Labour opposition, Jeremy Corbyn, members of Labour’s front bench who are opposed to Corbyn, and the German and French governments. Every significant political actor in this game has an incentive to sit back and let the clock tick down to the bitter end.With fewer than three months left, the prospect of Britain falling out of the EU without a deal is, understandably, terrifying. A natural response is to call for an extension of Article 50, to reset the clock and give negotiations more time. That instinct must be resisted.
Any resetting of the clock would simply extend the paralysis, not speed up convergence toward a good agreement. Giving May another three months, or even three years, would do nothing to create incentives to reveal hidden preferences or to drop fictitious red lines.
Indeed, the worst aspect of May’s deal, which Parliament emphatically and wisely rejected, was that it extended the transition process until 2022, with the UK committing to paying around $50 billion, and possibly more, to the EU in exchange for nothing more than unenforceable promises of some future mutually advantageous deal. Had Parliament voted in favour of May’s deal, it would have prolonged the current gridlock to a new cliff edge three years hence.The only plausible reason for resetting the Article 50 clock is the aspiration to hold a second referendum on whether to rescind Brexit altogether. But, unlike the first referendum, which could be framed as a yes-no leave-stay question, there are now multiple options to consider: May’s deal, a softer Brexit keeping Britain within the EU’s single market, a no-deal Brexit, remaining in the EU altogether, and so forth. Agreeing on the precise form of preferential voting between these options is no easier than agreeing on Brexit in the first place.
To synthesize competing views into one coherent position, Britain needs more than a voting scheme: it needs a People’s Debate that the ticking clock makes impossible, even if reset. The standstill and the phoney negotiations will thus come to an end only if the made-up deadline is allowed to expire by a Parliament willing calmly to say “no” to unacceptable deals negotiated by May and the EU. Allowing the clock to run down is now a prerequisite for resolving the Brexit conundrum.
What will happen if the impasse continues until March 29, without a formal extension of the Article 50 period? The threat from Brussels is that the EU will shrug its shoulders and allow a disorderly Brexit, with substantial disruption to trade, transport, and so forth. But it is much more likely that German business, along with the French and Dutch governments, would be up in arms against such a turn, and demand that the European Commission use its powers indefinitely to suspend any disruption in Europe’s ports and airports while meaningful negotiations begin for the first time since 2016.Once we are at, or close to March 29, heightened urgency will dissolve tactical procrastination. May’s deal will have bitten the dust, and Remainers will be closer to accepting that time is not on the side of a Brexit-annulling second referendum, perhaps turning their attention to the legitimate aim of a future referendum to re-join the EU.At that point, government and opposition will recognize that only two coherent options remain for the immediate future. The first is Norway Plus, which would mean Britain would remain for an indeterminate period in the EU single market (like Norway), and also in a customs union with the EU. The second is an immediate full exit, with Britain trading under World Trade Organization rules while Northern Ireland remains within a customs union with the EU to avoid a hard border with the Republic of Ireland. Narrowing it down to two options will enable Parliament to choose.
Once MPs acknowledge that freedom of movement between the UK and the EU is a red herring, the most likely outcome is Norway Plus for an indeterminate, deadline-free period. Then and only then will Parliament and the people have the opportunity to debate the large-scale issues confronting Britain, not least the future of the UK-EU relationship.
Norway Plus would, of course, leave everyone somewhat dissatisfied. But, unlike May’s deal or a hasty second referendum, at least it would minimize the discontent that any large segment of Britain’s society might experience in the medium term. And, because minimizing the discontent, along with a deadline-free horizon, are prerequisites for the people’s debate that Britain deserves, the overwhelming defeat of May’s deal may well be remembered as a vindication of democracy.
January 20, 2019
DiEM25 & the EUROPEAN SPRING event on austerity, xenophobia, the euro and the environment – Thu 24/1, Berlin
Program:
Introductory speech by Yanis Varoufakis, co-founder of DiEM25, Secretary of Greek party MeRA25, and lead MEP candidate for Demokratie in Europa in Germany for the EUROPEAN SPRING
Panel 1: Migration and xenophobia
Panel 2: Poverty and austerity
Panel 3: The Euro and ‘exit’
Panel 4: The environment
Conclusion
Confirmed panelists:
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, leader of the Polish party Razem
Baltasar Garzón, star judge, founder of the Spanish party Actúa
David Adler, member of DiEM25´s Coordinating Collective and coordinator of the Progressive International movement
Daniela Platsch, director of the Austrian party Der Wandel, lead MEP candidate for Demokratie in Europa
Franka Kretschmer, member of the board of the German party Demokratie in Bewegung
Isabelle Thomas, member of the European parliament for the French party Génération.s
Lorenzo Marsili, Italian writer, founder of European Alternatives, member of DiEM25´s Coordinating Collective
Rasmus Nordqvist, member of the Danish parliament for Alternativet
Yanis Varoufakis
Moderator: Bianca Praetorius, MEP candidate for Demokratie in Europa
Sharing stories of political struggles in their countries as well as innovative solutions, our panelists will ensure that everyone gains a deeper understanding of what’s ailing Europe at the start of 2019…. and how we can fix it.
Join us!
Our location is a 15 minute drive from Alexanderplatz, Berlin. It’s the old stock exchange Marzahn, Zur Alten Börse 59, 12681 Berlin. Doors open at 19:00; the event starts at 19:30.
For tickets visit here.
DiEM25 & the EUROPEAN SPRING event on austerity, xenophobia, the euro and the environment – Wed 24/1, Berlin
Program:
Introductory speech by Yanis Varoufakis, co-founder of DiEM25, Secretary of Greek party MeRA25, and lead MEP candidate for Demokratie in Europa in Germany for the EUROPEAN SPRING
Panel 1: Migration and xenophobia
Panel 2: Poverty and austerity
Panel 3: The Euro and ‘exit’
Panel 4: The environment
Conclusion
Confirmed panelists:
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, leader of the Polish party Razem
Baltasar Garzón, star judge, founder of the Spanish party Actúa
David Adler, member of DiEM25´s Coordinating Collective and coordinator of the Progressive International movement
Daniela Platsch, director of the Austrian party Der Wandel, lead MEP candidate for Demokratie in Europa
Franka Kretschmer, member of the board of the German party Demokratie in Bewegung
Isabelle Thomas, member of the European parliament for the French party Génération.s
Lorenzo Marsili, Italian writer, founder of European Alternatives, member of DiEM25´s Coordinating Collective
Rasmus Nordqvist, member of the Danish parliament for Alternativet
Yanis Varoufakis
Moderator: Bianca Praetorius, MEP candidate for Demokratie in Europa
Sharing stories of political struggles in their countries as well as innovative solutions, our panelists will ensure that everyone gains a deeper understanding of what’s ailing Europe at the start of 2019…. and how we can fix it.
Join us!
Our location is a 15 minute drive from Alexanderplatz, Berlin. It’s the old stock exchange Marzahn, Zur Alten Börse 59, 12681 Berlin. Doors open at 19:00; the event starts at 19:30.
For tickets visit here.
January 14, 2019
Turning Brexit Into a Celebration of Democracy – Project Syndicate op-ed, 26 DEC 2018
ATHENS – Discontent without end looms over Britain. Leavers and Remainers are equally despondent. Her Majesty’s Government and the Labour opposition are equally divided. The United Kingdom is deeply divided between a Europhile Scotland and a Euroskeptic England, between pro-EU English cities (including London) and anti-EU coastal and northern towns. Neither the working nor the ruling class can unite behind any of the Brexit options making the rounds in the House of Commons. Is it any wonder that so many Britons feel anxious and let down by their political system?
To read on, click here.
January 13, 2019
Yanis Varoufakis's Blog
- Yanis Varoufakis's profile
- 2354 followers
