Yanis Varoufakis's Blog, page 60
June 10, 2020
Our internal radical democracy deepens as DiEM25 takes on the illiberal, anti-democratic European ruling oligarchy
Transnational paneuropean democracy is not just possible, not just a dream. It is here, alive and kicking – within our transnational paneuropean movement, DiEM25.
Over the past week, our members from Finland to Portugal and from Iceland to Turkey and Cyprus have been voting in what we call all member votes. Several votes that re-fashioned our internal constitution – our Ops as we call them.
The votes are now in. Members can see the results in the Members Area of our website diem25.org [More details for non-members available here.]
I want to thank all those who voted. Together, we did something remarkable. We used our democratic process to deepen our already remarkable democracy.
From today, individual members, or groups of members, will have the power to initiate DiEM Member Assemblies, an internal Citizens Assembly of sorts – an Assembly made up of randomly selected members with the authority to fashion proposals that are put to an all member vote. Everything is up for grabs: Our Policy Agenda, our Manifesto, our Rules.
DiEM25 has proven that we mean business about democracy: Our task is to democratise Europe by clashing with its ruling elites. But to do so we are demonstrating how democracy is practised at home – within our movement.
With these democratic tools, we now have no excuse:
We must take the fight to the illiberal establishment running the EU, to the Nationalist International that the establishment’s policy of socialism for the oligarchy and austerity for everyone else is practising.
We must give our all to our members’ campaigns born out last year out of DiEM25’s Prague Assembly.
We must bring to Europeans and beyond a vision of a functioning Post-capitalist Europe that is worth fighting for.
We must engage more and better with our magnificent Progressive International.
We must organise paneuropean campaigns in support of local communities, regional causes and national progressive campaigns.
In short, we have much to do. Europe is in a steady slide toward impoverishment of the many and re-empowerment of the few. DiEM25 has the transnational program, our Green New Deal for Europe, to reverse this slide. Now we have the internal democratic tools as well. Let’s put them to work.
To our members, thank you for being part of this democratic process. To those of you who have not joined yet, if not now when? Visit diem25.org and join us. This very minute!
Carpe DiEM25
Over the past week, our members from Finland to Portugal and from Iceland to Turkey and Cyprus have been voting in what we call all member votes. Several votes that re-fashioned our internal constitution – our Ops as we call them.
The votes are now in. Members can see the results in the Members Area of our website diem25.org [More details for non-members available here.]
I want to thank all those who voted. Together, we did something remarkable. We used our democratic process to deepen our already remarkable democracy.
From today, individual members, or groups of members, will have the power to initiate DiEM Member Assemblies, an internal Citizens Assembly of sorts – an Assembly made up of randomly selected members with the authority to fashion proposals that are put to an all member vote. Everything is up for grabs: Our Policy Agenda, our Manifesto, our Rules.
DiEM25 has proven that we mean business about democracy: Our task is to democratise Europe by clashing with its ruling elites. But to do so we are demonstrating how democracy is practised at home – within our movement.
With these democratic tools, we now have no excuse:
We must take the fight to the illiberal establishment running the EU, to the Nationalist International that the establishment’s policy of socialism for the oligarchy and austerity for everyone else is practising.
We must give our all to our members’ campaigns born out last year out of DiEM25’s Prague Assembly.
We must bring to Europeans and beyond a vision of a functioning Post-capitalist Europe that is worth fighting for.
We must engage more and better with our magnificent Progressive International.
We must organise paneuropean campaigns in support of local communities, regional causes and national progressive campaigns.
In short, we have much to do. Europe is in a steady slide toward impoverishment of the many and re-empowerment of the few. DiEM25 has the transnational program, our Green New Deal for Europe, to reverse this slide. Now we have the internal democratic tools as well. Let’s put them to work.
To our members, thank you for being part of this democratic process. To those of you who have not joined yet, if not now when? Visit diem25.org and join us. This very minute!
Carpe DiEM25
The Past, Present & Post-Pandemic Future of DEBT – El Pais
Before capitalism, debt appeared at the very end of the economic cycle; a mere reflection of the power to accumulate already produced surpluses. Under feudalism, production came first with the peasants working the land to plant and harvest crops. Distribution followed the harvest, as the sheriff collected the lord’s share. Part of this share was later monetised when the lord’s men sold it at some market. Debt only emerged at the very last stage of the cycle when the lord would lend his money to debtors, the King often amongst them.
Capitalism reversed the order. Once labour and land had been commodified, debt was necessary before production even began. Landless capitalists had to borrow to lease workers, land and machines. Only then could production begin, yielding revenues whose residual claimant were the capitalists. Thus, debt powered capitalism’s oeuvre.
After 2008, capitalism changed drastically. In their attempt to re-float the crashed financial system, central banks channelled rivers of cheap debt-money to the financial sector while fiscal austerity limited the public’s demand for goods and services. Unable to profit from austerity-hit consumers, corporations and financiers were hooked up to the central banks’ constant drip-feed of fictitious debt.
Covid-19 found capitalism in this zombified state. With consumption and production hit at once, governments must now replace all incomes to a gargantuan extent. Thus, a mindless virus has forced us into a simple dilemma: Either the post-2008 zombification of banks and corporations will engulf the rest of the economy. Or we shall pursue a massive restructuring of public and private debts. This is the pivotal political decision for our times. Unfortunately, our pseudo-democracies are ducking it.
Capitalism reversed the order. Once labour and land had been commodified, debt was necessary before production even began. Landless capitalists had to borrow to lease workers, land and machines. Only then could production begin, yielding revenues whose residual claimant were the capitalists. Thus, debt powered capitalism’s oeuvre.
After 2008, capitalism changed drastically. In their attempt to re-float the crashed financial system, central banks channelled rivers of cheap debt-money to the financial sector while fiscal austerity limited the public’s demand for goods and services. Unable to profit from austerity-hit consumers, corporations and financiers were hooked up to the central banks’ constant drip-feed of fictitious debt.
Covid-19 found capitalism in this zombified state. With consumption and production hit at once, governments must now replace all incomes to a gargantuan extent. Thus, a mindless virus has forced us into a simple dilemma: Either the post-2008 zombification of banks and corporations will engulf the rest of the economy. Or we shall pursue a massive restructuring of public and private debts. This is the pivotal political decision for our times. Unfortunately, our pseudo-democracies are ducking it.
[A version of the above was published in Spanish in EL PAIS, in May 2020]
June 8, 2020
DiEM25’s internal democracy in action – our latest all-member-vote
Being part of a genuinely democratic movement, that decides everything that matters by all member votes, is a rare respite from living in pseudo-democracies. DiEM25 was created with the lofty task of democratising Europe through a head-on confrontation with its ruling classes. How else could we hope to do this unless our internal processes are in synch with what we propose for Europe?
As these lines are being written, an All Member Vote is in progress (in which you would have a say if you had joined DiEM25 – why don’t you, now?), to consider the movement’s Coordinating Collective’s (CC) proposal for DiEM25 Member Assemblies.
From Day 1, DiEM25 has been campaigning for Citizens’ Assemblies. For bodies comprising randomly chosen citizens, using algorithms that ensure gender and geographical balance, to consider the large issues and to recommend competing options that citizens then choose between in paneuropean referenda.
It is now time to create such DiEM25 Member Assemblies with the power to propose to all DiEMers changes in our Manifesto, our Policy Agenda, our Organising Principles, everything really. That’s what the CC’s proposal establishes.
Who decides when a DiEM25 Member Assembly is convened? Members do. They form a Thematic Spontaneous Collective and then come up with a proposal for a Member Assembly to look into any issue they want: From specific changes to the Organising Principles, a new version of the Manifesto, changes to specific policies,… As long as 300 members agree, the CC convenes the proposed Assembly and off it goes. Once it delivers its proposals, they go to an All Member Vote.
This is participatory democracy in action. While deliberating, members of the Assemblies will be able to summon members of the Coordinating Collective, ex officios, members of National Collectives, outside experts, anyone they want to interrogate and to learn from.
So, DiEMers, if you have not already, go here, study the proposal and alternative suggestions by other members, and cast your vote. As for non-DiEMers, could this perhaps be the right time to join? If so, visit diem25.org, click PARTICIPATE, click JOIN, and you are minutes away from becoming part of us.
Carpe DiEM25
As these lines are being written, an All Member Vote is in progress (in which you would have a say if you had joined DiEM25 – why don’t you, now?), to consider the movement’s Coordinating Collective’s (CC) proposal for DiEM25 Member Assemblies.
From Day 1, DiEM25 has been campaigning for Citizens’ Assemblies. For bodies comprising randomly chosen citizens, using algorithms that ensure gender and geographical balance, to consider the large issues and to recommend competing options that citizens then choose between in paneuropean referenda.
It is now time to create such DiEM25 Member Assemblies with the power to propose to all DiEMers changes in our Manifesto, our Policy Agenda, our Organising Principles, everything really. That’s what the CC’s proposal establishes.
Who decides when a DiEM25 Member Assembly is convened? Members do. They form a Thematic Spontaneous Collective and then come up with a proposal for a Member Assembly to look into any issue they want: From specific changes to the Organising Principles, a new version of the Manifesto, changes to specific policies,… As long as 300 members agree, the CC convenes the proposed Assembly and off it goes. Once it delivers its proposals, they go to an All Member Vote.
This is participatory democracy in action. While deliberating, members of the Assemblies will be able to summon members of the Coordinating Collective, ex officios, members of National Collectives, outside experts, anyone they want to interrogate and to learn from.
So, DiEMers, if you have not already, go here, study the proposal and alternative suggestions by other members, and cast your vote. As for non-DiEMers, could this perhaps be the right time to join? If so, visit diem25.org, click PARTICIPATE, click JOIN, and you are minutes away from becoming part of us.
Carpe DiEM25
June 2, 2020
Οι πολίτες χρειάζονται προστασία αλλά εσείς τους προσφέρετε μεγάλα λόγια την ώρα που προστατεύετε τα αρπακτικά – ΒΙΝΤΕΟ
Οι πολίτες απαιτούν προστασία. Οι νοσοκόμοι και οι γιατροί θέλουν να ακούσουν ότι δεν θα επιστρέψουν στον εργολάβο, αλλά θα διοριστούν. Οι άνθρωποι της ΛΑΡΚΟ ότι δεν θα βρεθούν τον Αύγουστο στον δρόμο. Οι συμπολίτες μας εκεί έξω που δεν θα έχουν τουρισμό φέτος δεν βοηθιούνται με αναστολές και αναβολές φόρων, αλλά με κουρέματα φόρων, το μόνο γιατρικό για τον πτωχευμένο.
Οι πολίτες θέλουν προστασία. Αντί για αυτό, η κυβέρνηση προστατεύει τους εργολάβους των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων και τα αρπακτικά ταμεία. Ακόμα δεν απαντάνε για τον «Ηρακλή»: Θα δώσουν στα αρπακτικά ταμεία 12 δις; Δεν απαντούν επειδή αυτό έχουν δεσμευτεί να κάνουν. Αυτούς μόνο προστατεύουν.
Για αυτό υπάρχει το ΜέΡΑ25. Για να προτείνουμε ελπιδοφόρες λύσεις και τρόπους προστασίας των πολιτών. Για αυτό καταθέτουμε Ολοκληρωμένη Πρόταση Νόμου που προβλέπει:
Την κατάργηση όλων των προκαταβολών φόρου
Κουρέματα φόρων, εισφορών & δόσεων δανείων
Θεσμοθέτηση Δημόσιας Εταιρείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, για να καταργηθεί ο “Ηρακλής” και να προστατευτεί πραγματικά η κύρια κατοικία και ο μικρομεσαίος
Εθνικοποίηση των βαθιά πτωχευμένων τραπεζών
Μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ/Υπερταμείου σε πραγματική αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία χρησιμοποιεί τη δημόσια περιουσία όχι για να την ξεπουλήσει, αλλά ως εχέγγυο για επενδυτικές ροές προς τις δημόσιες υποδομές και τον ιδιωτικό τομέα
Δημόσιο Ψηφιακό Σύστημα Πληρωμών το οποίο θα δώσει ανάσες δημοσιονομικές στο κράτος και φθηνές συναλλαγές στους πολίτες.
Και βέβαια θα συνεχίσουμε να μιλάμε για την ανάγκη ενός βέτο μέσα στο Eurogroup και στη Σύνοδο Κορυφής που είναι το μόνο το οποίο μπορεί να αλλάξει την πορεία αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε η Ελλάδα να πάψει να ασφυκτιά σε μια Ευρώπη που αποδομείται.
Οι πολίτες θέλουν προστασία. Αντί για αυτό, η κυβέρνηση προστατεύει τους εργολάβους των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων και τα αρπακτικά ταμεία. Ακόμα δεν απαντάνε για τον «Ηρακλή»: Θα δώσουν στα αρπακτικά ταμεία 12 δις; Δεν απαντούν επειδή αυτό έχουν δεσμευτεί να κάνουν. Αυτούς μόνο προστατεύουν.
Για αυτό υπάρχει το ΜέΡΑ25. Για να προτείνουμε ελπιδοφόρες λύσεις και τρόπους προστασίας των πολιτών. Για αυτό καταθέτουμε Ολοκληρωμένη Πρόταση Νόμου που προβλέπει:
Την κατάργηση όλων των προκαταβολών φόρου
Κουρέματα φόρων, εισφορών & δόσεων δανείων
Θεσμοθέτηση Δημόσιας Εταιρείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, για να καταργηθεί ο “Ηρακλής” και να προστατευτεί πραγματικά η κύρια κατοικία και ο μικρομεσαίος
Εθνικοποίηση των βαθιά πτωχευμένων τραπεζών
Μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ/Υπερταμείου σε πραγματική αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία χρησιμοποιεί τη δημόσια περιουσία όχι για να την ξεπουλήσει, αλλά ως εχέγγυο για επενδυτικές ροές προς τις δημόσιες υποδομές και τον ιδιωτικό τομέα
Δημόσιο Ψηφιακό Σύστημα Πληρωμών το οποίο θα δώσει ανάσες δημοσιονομικές στο κράτος και φθηνές συναλλαγές στους πολίτες.
Και βέβαια θα συνεχίσουμε να μιλάμε για την ανάγκη ενός βέτο μέσα στο Eurogroup και στη Σύνοδο Κορυφής που είναι το μόνο το οποίο μπορεί να αλλάξει την πορεία αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε η Ελλάδα να πάψει να ασφυκτιά σε μια Ευρώπη που αποδομείται.
May 31, 2020
“Αν έχετε την οικονομία υπό έλεγχο, γιατί δεν απαντάτε; Ποιό θα είναι το έλλειμμα που θα φέρει μέτρα και 5ο Μνημόνιο;” ΒΟΥΛΗ, Παρασκευή 29 Μαίου
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή είναι μια εβδομάδα που θα έπρεπε να είστε -να φαίνεστε τουλάχιστον- περισσότερο ανακουφισμένοι, να υπάρχει μια συνάφεια μεταξύ της πολύ θετικής αντιμετώπισης που είχε ο Πρωθυπουργός στην ανακοίνωση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που σύμφωνα και με την Αξιωματική Αντιπολίτευση ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Έτσι είπε και ο κ. Τσίπρας.
Ο κύριος Πρωθυπουργός μάλιστα, έφτασε και στο σημείο με μια έφεση και μια χαρά -τον είδαμε στην τηλεόραση- να μιλάει στο Υπουργικό Συμβούλιο με τηλεδιάσκεψη και να κάνει έναν παραλληλισμό με την πολύ σημαντική στιγμή, σαράντα ένα χρόνια ακριβώς πριν, όπως είπε, που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπέγραφε τη διασύνδεση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Πρέπει πραγματικά να νιώθετε μια ανάταση και μια αίσθηση ότι δύσκολα τα πράγματα, αλλά η Ευρώπη έκανε το καθήκον της.
Αν πραγματικά νιώθετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε αυτό που χρειάζεται, έτσι ώστε να αποσβέσουμε σε κάποιο βαθμό ή τουλάχιστον σε ανεκτά ανθρώπινα επίπεδα το ωστικό κύμα της μεγάλης ύφεσης που έρχεται, τόσο πανευρωπαϊκά, όσο και εδώ στην Ελλάδα, τότε θα πρέπει επιτέλους να απαντήσετε σε συγκεκριμένα ερωτήματα.
Ευχαριστώ πολύ που θίξατε προηγουμένως ότι όντως μίλησα με αριθμούς. Εσείς δεν μιλάτε με αριθμούς όμως, ούτε ο κύριος Πρωθυπουργός. Θυμάμαι ήταν 30 Απριλίου εδώ που του έθεσα συγκεκριμένο ερώτημα: Ποια θα είναι η ύφεση; Εγώ μίλησα. Είχα πει στα μέσα Μαρτίου -10%, αν είμαστε τυχεροί. Αυτό το αναθεώρησα και παραμένω στο -15%, αν είμαστε τυχεροί. Δεν είναι point estiment στη γλώσσα της στατιστικής. Είναι -αν θέλετε- το πάτωμα της ύφεσης.
Έθεσα το εξής ερώτημα προς τον Πρωθυπουργό: Ποια πιστεύετε εσείς ότι θα είναι η ύφεση; Τι αντιστοιχία υπάρχει μεταξύ της ύφεσης και του ελλείμματος κρατικού προϋπολογισμού που υπολογίζετε; Δηλαδή εάν είναι -15%, τι έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού υπολογίζετε. Επειδή κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος ούτε καν για τις πιθανοτικές κατανομές, αν πέσετε έξω 5%, δηλαδή εσείς πείτε ότι είναι 4% και τελικά αποδειχθεί ότι είναι 9%, τι αντιστοιχία υπάρχει μεταξύ αυτής της απόκλισης όσον αφορά το ΑΕΠ και της απόκλισης όσον αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό;
Έθεσα συγκεκριμένα ερωτήματα. Ο κύριος Πρωθυπουργός καθόταν εδώ και σηκώθηκε και μου είπε «δεν ξέρω». Αυτή ήταν η απάντηση. Ελπίζω τώρα που έχετε τα καλά μαντάτα, σύμφωνα με εσάς και με την Αξιωματική Αντιπολίτευση από τις Βρυξέλλες, να μπορείτε να μας απαντήσετε.
Θα είμαι λίγο πιο συγκεκριμένος στα ερωτήματα: Ποια πιστεύετε ότι θα είναι κατά μέσο όρο η απόκλιση του κρατικού προϋπολογισμού από τον στόχο; Ποιον στόχο πιστεύετε ότι του χρόνου η ενισχυμένη επιτήρηση θα σας επιβάλει;
Σίγουρα δεν θα σας επιβάλλει το 3% ή 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος. Τι είναι αυτός ο στόχος που θα σας επιβάλει; Το -3%; Το -5%; Το -2%; Το -8%; Γιατί αυτό είναι, αν θέλετε, το νούμερο το οποίο θα προδιαγράψει την ιστορία του ελληνικού λαού για τα επόμενα πέντε χρόνια. Είναι η λιτότητα.
Εσείς τι πιστεύετε ότι θα είναι αυτό το ποσοστό κρατικού ελλείματος, πρωτογενούς ελλείμματος, το οποίο θα σας επιβάλουν του χρόνου για το 2021, για το 2022 μετά, για το 2023; Εγώ θεωρώ ότι θα είναι το 3%. Επειδή, όπως είπατε και πριν, μου αρέσει να μιλάω με νούμερα, η πρόβλεψή μου είναι ότι από τη στιγμή που η Γερμανία πλησίασε το 0% στον κρατικό της προϋπολογισμό, από -6% ή -7% φέτος, με το που θα πλησιάσει το λεγόμενο «μαύρο μηδέν», δηλαδή ένα ελάχιστο πλεόνασμα, κάτι παραπάνω από το μηδέν, θα απαιτήσει από τις χώρες του Νότου 3% έλλειμμα ως μέγιστο. Εσείς πείτε μου αν θεωρείτε ότι αυτή είναι μια σωστή πρόβλεψη. Κι αν όχι, ποια είναι η σωστή πρόβλεψη;
Έρχομαι σε ένα τρίτο ερώτημα. Κύριε Υπουργέ, ποιο πρέπει να είναι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το οποίο αυτομάτως θα ενεργοποιήσει μειώσεις μισθών και συντάξεων; Σε ποια περίπτωση θα έρθετε εδώ στη Βουλή και θα πείτε ότι «Τα πράγματα τελικά πήγαν χειρότερα από ότι έλεγα. Έλεγα ότι θα έχουμε τέτοιο έλλειμμα, αλλά τελικά έχουμε τόσο έλλειμμα.»; Αυτό το «τόσο» έλλειμμα το οποίο θα ενεργοποιήσει μείωση μισθών και συντάξεων στο δημόσιο ποιο θα είναι;
Αντίστοιχα, ποιο πρέπει να είναι επίπεδο μείωσης των ιδιωτικών επενδύσεων, της ιδιωτικής κατανάλωσης, του ΑΕΠ, για να έρθετε εδώ εσείς και να πείτε μαζί με τον Υπουργό Εργασίας ότι προτείνετε μείωση του κατώτατου μισθού; Ή, αν θέλετε, αυτό θα το χαιρόμασταν πάρα πολύ, κάντε μια δήλωση σήμερα δεσμευτική ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ, πάνω από το πτώμα σας. Πείτε το!
Έκτη ερώτηση, ουσιαστικά: Μπορείτε να δεσμευτείτε ενώπιον του Κοινοβουλίου ότι τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ των κρατικών εγγυήσεων στα ταμεία στο πλαίσιο του νόμου «Ηρακλή», δεν θα ενεργοποιηθούν; Γνωρίζετε τι σημαίνει 12 δισεκατομμύρια ευρώ; Βεβαίως και γνωρίζετε. Με τα δεδομένα του ΑΕΠ που θα έχουμε του χρόνου, μιλάμε για 7,5% του ΑΕΠ. Θα πάρετε ένα δάνειο από τον ESM 7,5% του ΑΕΠ για να τα δώσετε στα αρπακτικά ταμεία; Δεσμεύεστε ότι πάνω από το πτώμα σας θα γίνει αυτό; Πείτε το τώρα εδώ. Εάν δεσμεύεστε, πώς θα το πετύχετε αυτό χωρίς να παγώσετε το νόμο «Ηρακλή», χωρίς να τον καταργήσετε και να τον αντικαταστήσετε με έναν άλλο νόμο;
Επόμενη ερώτηση, έβδομη και πολύ συγκεκριμένη. Οι τράπεζες θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση; Σύμφωνα μ’ εμάς, είναι νομοτελειακά δεδομένο ότι θα χρειαστούν. Απαντήστε μας. Έχουμε άδικο; Αν δεν έχουμε άδικο, πώς θα την κάνετε την ανακεφαλαιοποίηση; Με τον εγκληματικό τρόπο του 2012-2013 που θα δοθούν μετοχές χωρίς ψήφο στο ελληνικό δημόσιο με αντάλλαγμα χρήματα που θα δανειστεί ο ελληνικός λαός πάλι από την τρόικα; Πείτε μας.
Έχω κι άλλα δύο ερωτήματα που δεν είχα την ευκαιρία να τα θέσω στον Πρωθυπουργό την 30η Απριλίου, γιατί έχουμε εξελίξεις. Πριν από δέκα μέρες βρισκόμουν στη ΛΑΡΚΟ και μιλούσα με τους εργαζόμενους. Είδα την εγκατάλειψη του εργοστασίου. Διαπίστωσα τη διαδικασία που ηθελημένα απαξιώνει αυτή την εταιρεία μόνο και μόνο για να πουληθεί κοψοτιμής σε «ημετέρους».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναστείλει την απαγόρευση κρατικής ενίσχυσης εταιρειών όπως η ΛΑΡΚΟ. Εσείς θα τη χρησιμοποιήσετε αυτή τη δικλίδα που σας δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή θα συνεχίζετε να απαξιώνετε τη ΛΑΡΚΟ με στόχο την παραχώρηση της για ένα κομμάτι ψωμί σε «ημέτερους»;
Παρεμπιπτόντως, συνάδελφοι του ΚΚΕ, χαιρόμαστε για την τροπολογία που καταθέσατε και τη στηρίζουμε.
Άκουσα τον κ. Μητσοτάκη να μιλάει για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ποιος δεν χαίρεται με αυτό! Χτες μιλούσα με τηλεδιάσκεψη, κομματική συγκέντρωση ήταν, αλλά είχαμε και εκπροσώπους από νοσοκομεία της Ηπείρου που δεν ήταν κομματικά μας στελέχη και μου είπαν κάτι το οποίο νομίζω ότι πρέπει να το προσέξετε. Μου αναφέρθηκαν στους εργαζόμενους, στους συμβασιούχους, οι οποίοι θα επιστρέψουν στους εργολάβους από τους οποίους έχουν ενοικιαστεί για τα νοσοκομεία. Και μου είπαν αυτολεξεί: «Οι της Κυβέρνησης μας χειροκροτούν και μας αποχαιρετούν».
Αυτή είναι η στήριξη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας; Υποτίθεται ότι μέσα από όλα αυτά τα χρηματοδοτικά πακέτα έχετε τη δυνατότητα, χωρίς καν να καταγραφεί στο έλλειμμα, να ξοδέψετε σημαντικά ποσά για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Αλλά άκουσα τον κύριο Πρωθυπουργό να μιλά για ΣΔΙΤ, σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, η οποία δεν έχει καμία σχέση με σύμπραξη. Δεν είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας βάζει πλάτες στο ΕΣΥ. Είναι ότι το δημόσιο βάζει πλάτες στους ιδιώτες. Ουσιαστικά τι κάνει; Τους δίνει τη δυνατότητα, τους εξασφαλίζει για την επόμενη δεκαετία εξασφαλισμένα κέρδη, παίρνοντας όλο το ρίσκο και όλο το κόστος αυτού του ρίσκου το δημόσιο και ταυτόχρονα εξακολουθεί αυτή τη διαδικασία της ενοικίασης των εργαζομένων σε ιδιώτες. Αυτή είναι η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας που προτείνετε;
Κύριε Σταϊκούρα, ελπίζω να μου απαντήσετε, αλλά φοβάμαι ότι για τα συγκεκριμένα ερωτήματα -γιατί είναι πολύ συγκεκριμένα τα ερωτήματα- δεν θα πάρω απάντηση, όπως δεν πήρα απάντηση και τις προηγούμενες φορές που σας έθεσα τα ερωτήματα. Για παράδειγμα: Ποιο ποσοστό του ελλείμματος θα ενεργοποιήσει -κατ’ εσάς- μειώσεις συντάξεων και μισθών; Και θα σας πω γιατί δεν θα μου απαντήσετε. Δεν θα μου απαντήσετε, επειδή όσο σωτήριο για την ελληνική οικονομία ήταν το μαξιλαράκι του κ. Τσίπρα, το ίδιο σωτήριο είναι και αυτό το πακέτο των δήθεν 32 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Να τα βάλουμε κάτω. Καταρχάς, δεν υπάρχει συμφωνία. Το ξέρετε αυτό. Και εσείς μιλάτε υποθετικά: Εάν αυτό το οποίο πρότεινε η Πρόεδρος της Κομισιόν περάσει, τότε θα είναι καλό. Το καταλαβαίνω αυτό. Αλλά ας τα βάλουμε κάτω σαν να είχε περάσει, σαν να ήταν απόφαση, που ξέρουμε ότι είναι απόφαση. Καταρχάς, δεν είναι 32 δισεκατομμύρια. Είναι 22,6 δισεκατομμύρια. Τα υπόλοιπα είναι δάνεια. Τα δάνεια είναι εκτός θέματος, γιατί δάνεια μπορούμε να πάρουμε και από τις αγορές, όπως είπατε πολύ σωστά, γιατί οι αγορές έχουν καταρρεύσει και έχουμε αρνητικά επιτόκια παντού πλέον. Δεν θα έχουμε εμείς αρνητικά επιτόκια, αλλά θα είναι σχετικά χαμηλά τα επιτόκια. Υπάρχει ο ESM. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Ο πτωχευμένος δεν βοηθιέται με δάνεια. Το είπε ο Πρωθυπουργός, το λέτε και εσείς. Γι’ αυτό υποστηρίξατε την αρχική πρόταση Μέρκελ-Μακρόν που είχαν μιλήσει για 500 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο ενισχύσεις χωρίς δάνεια.
Ναι, άλλα από αυτά τα οποία κυρία Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε, μόνο τα 22,6 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ενισχύσεις για την Ελλάδα. Από αυτά, όμως, πρέπει να αφαιρέσουμε κάποια χρήματα, έτσι δεν είναι; Γιατί πώς θα βρεθούν αυτά τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Εσείς, ο Υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας θα προσφέρετε στις Βρυξέλλες εγγυήσεις για να δανειστούν, να μοχλεύσουν τα δάνεια και μετά να σας δώσουν αυτά τα χρήματα. Ναι, αλλά αυτά θα πρέπει, όμως, να αποπληρωθούν και η αποπληρωμή τους μπορεί να είπε η κυρία Φον ντερ Λάιεν ότι θα γίνει σε βάθος χρόνου, μέσα από ίδιους πόρους, αλλά όταν διαβάζεις ποιοι είναι οι ίδιοι πόροι, είναι οι ίδιοι πόροι που έχουν ήδη απορριφθεί μετ’ επαίνων και πολλές φορές χωρίς επαίνους, για τον ψηφιακό φόρο, για τον φόρο του άνθρακα κοκ. Δεν μπορείτε να βασίζεστε σε αυτά.
Υπάρχει και ένα άλλο ποσό που πρέπει να αφαιρέσετε για να κάνετε τα κουμάντα σας ως Υπουργός Οικονομικών. Είναι τα rebates, οι επιστροφές που θα απαιτήσουν η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία, μπορεί και άλλες χώρες. Αυτά τα rebates, όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, πρώτη διδάξασα ήταν η κυρία Θάτσερ μέσα από αυτό το παιχνίδι, μειώνουν τα ποσά τα οποία θα έρθουν στο ταμείο σας.
Συνολικά θα πρέπει μέσα από amortization θα πρέπει να έχετε βάλει στην άκρη 10 δισεκατομμύρια ευρώ για να γίνει η αποπληρωμή αυτών που χρωστά η Ελλάδα για να πάρει τα 22,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Διά του 4, μας αφήνει 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για το 2021, το 2022, το 2023, το 2024 και αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων. Γιατί μαζί υποθέσαμε ότι έχει περάσει ακριβώς η πρόταση της κυρίας Φον ντερ Λάιεν. Είναι όχι μόνο το ρετιρέ, αλλά το ταβάνι του ρετιρέ των θετικών προσδοκιών αυτό.
Παρεμπιπτόντως, υπολογίστε –φαντάζομαι ότι το έχετε κάνει- ότι δεν υπάρχουν 500 δισεκατομμύρια ευρώ ενισχύσεις. Είναι 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Πηγαίνετε στο συνοδευτικό κείμενο της Κομισιόν και κάντε τη σούμα. Εκεί που λέει «22,6 για την Ελλάδα» προσθέστε τα 82 της Ιταλίας, κάντε τη σούμα και θα δείτε ότι είναι 400. Τα υπόλοιπα 100 εκατομμύρια ευρώ εξαφανίστηκαν. Και από τα 400 εκατομμύρια ευρώ, τα 90 εκατομμύρια ευρώ είναι χρήματα –το ξέρετε αυτό- που έχουν επαναπροσανατολιστεί από άλλα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με άλλα λόγια, οι καινούργιες ενισχύσεις είναι 310 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτό το συνοδευτικό κείμενο έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Το διάβασα τρεις φορές. Οι άνθρωποι της Κομισιόν, οι τεχνοκράτες της Κομισιόν έχουν κάνει και κάποιες συγκεκριμένες προβλέψεις που αφορούν και τη χώρα μας.
Δεν ξέρω, το διαβάσατε; Διαβάσατε το εδάφιο που αφορούσε την πρόβλεψη ζημιών κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρώτον και, δεύτερον, το κεφάλαιο που αναφέρεται στην προβλεπόμενη μείωση των επενδύσεων; Λέει ότι οι κεφαλαιακές ζημιές στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά θα είναι μεταξύ 720 και 1.220 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το κείμενο της Κομισιόν το λέει αυτό. Δεν το λέω εγώ.
Όσον αφορά τις επενδύσεις, κάνει συγκεκριμένες προβλέψεις. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη για την Ελλάδα είναι ότι στον οικοδομικό-κατασκευαστικό τομέα –αυτή είναι η Κομισιόν που μιλάει, δεν μιλάει το ΜέΡΑ25- η Γερμανία θα έχει 1% μείωση στις επενδύσεις στον κατασκευαστικό-οικοδομικό τομέα, η Ιταλία 1,5%, η Ελλάδα 3,5%. Όσον αφορά τα κεφαλαιουχικά αγαθά και τον εξοπλισμό των επιχειρήσεων, η Γερμανία θα έχει -1,8%, η Ιταλία -2,5%, η Ελλάδα -5%.
Βλέπουμε, δηλαδή, ότι σύμφωνα με την Κομισιόν -μιας και την επικαλείστε, εγώ δεν θα επικαλεστώ ποτέ την Κομισιόν, γιατί πραγματικά τα τελευταία δέκα χρόνια οι αστοχίες της στον οικονομικομετρικό τομέα ανταγωνίζονται εκείνες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου της περιόδου 2010-2015, αλλά εκείνοι τα λένε- η οικονομία μας θα πληγεί πολύ παραπάνω του μέσου όρου.
Οπότε έχουμε εδώ δύο ζητήματα. Πριν ζητωκραυγάσετε, κυρίες και κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει βγει ακόμα –αλλά ακόμα και να βγει όπως είναι- η ίδια η Κομισιόν μας λέει ότι συνολικά οι επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χάσουν κεφάλαια, είτε τα παλαιότερα, είτε από επενδύσεις που δεν θα γίνουν, της τάξης του 5% του ΑΕΠ για τα επόμενα δύο χρόνια, δηλαδή 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ. Και ποιες είναι οι ενισχύσεις οι κεφαλαιακές που έχει αυτό το πακέτο; Είναι 0,6% κάθε χρόνο. Κάθε χρόνο, δηλαδή, θα χάνονται κεφάλαια 5%, με ενίσχυση 0,6%.
Κύριε Σταϊκούρα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η εκτίμησή μας είναι ότι με αυτά τα δεδομένα, ακόμα και τα πάρα πολύ συντηρητικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα αντιμετωπίσετε τους επόμενους δεκαοκτώ μήνες ένα έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού –θα σας το δώσω σε ευρώ, δεν θα σας το δώσω καν ως ποσοστό, γιατί αν σας το δώσω ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα έχω διπλό σφάλμα στην εκτίμηση, δηλαδή μπορεί να κάνω λάθος και στην εκτίμηση του ΑΕΠ, αλλά και του κρατικού προϋπολογισμού- περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ.
Εάν, όπως είπα προηγουμένως, η γερμανική κυβέρνηση καταφέρει και φθάσει στο «μηδέν», στο «μαύρο 0» του χρόνου και επιμείνει στο 3% για σας, μιλάμε ότι ακόμα και να δείξουν μέγιστη ευλυγισία που, όπως ξέρετε, είναι η αγαπημένη έκφραση της Τρόικας –«maximum flexibility», όταν το ακούς αυτό, πρέπει να κρυφτείς κάτω από το τραπέζι, γιατί πέφτει μια βόμβα λιτότητας δίπλα σου- αυτό σημαίνει ουσιαστικά ένα πακέτο λιτότητας για σας στα επόμενα δύο, τρία χρόνια των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο, την ώρα που θα εισπράξετε στην καλύτερη των περιπτώσεων 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ. Και δεν θα τα εισπράξετε καν εσείς. Θα τα εισπράξουν κάποιες εταιρείες. Αναφέρατε τη FRAPORT προηγουμένως. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η FRAPORT θα πάρει, για να εκμεταλλευτεί έτσι πιο όμορφα τα ελληνικά αεροδρόμια που μας πήραν, που μας απέσπασαν με αποικιοκρατικό τρόπο.
Υπάρχει κι άλλο ένα θετικό, κάτι χρήσιμο, στο συγκεκριμένο δεκαεξασέλιδο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για πρώτη φορά μετά το 2008, κείμενο επίσημο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλάει για πολλαπλασιαστές μεγαλύτερους του «1». Με άλλα λόγια λέει ότι για κάθε ένα ευρώ ενισχύσεων που δίνουν στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ευρωζώνη γενικότερα, το ΑΕΠ αυγατίζει, μεγαλώνει με παραπάνω από ένα ευρώ. Θα μου πείτε, αυτό είναι φυσιολογικό. Δεν υπάρχει εγχειρίδιο μακροοικονομικής που να το αμφισβητεί αυτό. Ναι, αλλά η Τρόικα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όλα αυτά τα δέκα χρόνια τώρα –το ξέρετε- μιλούσαν για πολλαπλασιαστή μικρότερο του «1». Οπότε, τουλάχιστον υπάρχει κάποιο σημάδι μιας επαναφοράς μιας απλής λογικής στο κείμενο της Κομισιόν.
Όμως, αυτό δείχνει κι έναν κυνισμό, γιατί ενώ όντως ο πολλαπλασιαστής είναι μεγαλύτερος από το «1» -αν η ανάλυση που σας έκανα είναι η σωστή και πείτε μου αν είναι λάθος- τότε η λιτότητα που θα σας επιβάλουν θα έχει πολλαπλασιαστικό αρνητικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ της χώρας. Η κρίση χρέους ύφεσης, η σκοτοδίνη θα ενισχυθεί και θα επιταχυνθεί.
Όμως, γενικότερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας, ουσιαστικά μιλάμε για ένα ενισχυμένο ΕΣΠΑ. Γιατί νομίζετε ότι ένα ενισχυμένο ΕΣΠΑ θα κάνει τη διαφορά τώρα, όταν το απλό ΕΣΠΑ δεν την έκανε μεταξύ του 2010 και των ημερών σας; Διότι το ΕΣΠΑ «έτρεχε» και ήταν αρκετά τα δισεκατομμύρια.
Ο λόγος είναι ότι η λιτότητα που φέρνουν οι δημοσιονομικές πολιτικές, η λιτότητα που φέρνει το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αμοιβαιοποίηση χρέους, κύριε Σταϊκούρα –και αν θέλετε, μπορούμε να το συζητήσουμε, να κάνουμε μια ακαδημαϊκή συζήτηση- και το γεγονός ότι εγγυάστε όλοι οι Υπουργοί Οικονομικών ένα χρέος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο μετά επιστρέφει στις χώρες, αυτό δεν είναι αμοιβαιοποίηση, γιατί μην ξεχνάμε ότι το κάνατε αυτό και σε άλλες περιπτώσεις. Το κάνατε στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή να δανειστείτε όλοι μαζί. Το κάνει και ο ESM. Τι κάνει ο ESM; Εκδίδει «ESM bonds», τα οποία είναι κοινός δανεισμός. Τι σημαίνει «κοινός δανεισμός»; Σημαίνει ότι η αύξηση του δικού μας ελλείμματος, της Ιταλίας, της Ισπανίας, δηλαδή η αύξηση του χρέους δεν καταγράφεται στους εθνικούς ισολογισμούς, αλλά μεταφέρεται αναδομούμενη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό είναι το ευρωομόλογο.
Αυτό, λοιπόν, δεν υπάρχει. Θα δείτε ότι κάθε παράγραφος, υποπαράγραφος και υποσημείωση θα εμπεριέχει δεσμεύσεις που θα κάνουν δύο πράγματα: Πρώτον, θα δεσμεύουν όλους όσοι δεχτείτε χρήματα από αυτό το Ταμείο ότι δεν θα το ξαναζητήσετε ποτέ. Θα είναι «one off». Είναι ξεκάθαρο αυτό. Το δεύτερο που θα σας δεσμεύσει είναι ότι θα πρέπει να έχετε προβλέψει συνολικά ως EUROGROUP, ως Σύνοδος Κορυφής, πώς και πότε θα αποπληρωθεί αυτό το κοινό χρέος.
Αυτό δεν είναι αμοιβαιοποίηση. Καμία σοβαρή Ομοσπονδία, καμία δημοσιονομική Ένωση δεν προσδιορίζει τους τρόπους και τον χρόνο αποπληρωμής του κοινού δημόσιου χρέους. Είναι το ακριβώς αντίθετο της αμοιβαιοποίησης αυτό που έγινε.
Αν έχω δίκιο –μακάρι να μην έχω, πραγματικά το εύχομαι από ψυχής- όταν θα έρθουν και θα σας επιβάλουν τη μείωση του κρατικού ελλείμματος από ένα δυσθεώρητο -10%, -15%, στο -3%, εσείς τι θα κάνετε; Θα πείτε «ναι σε όλα» πάλι; Δηλώστε το αυτή τη στιγμή. Πείτε ««εμείς πιστεύουμε ότι ο ευρωπαϊσμός απαιτεί να λέμε «ναι σε όλα»». Πείτε το.
Εμείς θεωρούμε ότι ευρωπαϊσμός σημαίνει να μην πούμε σε καμιά περίπτωση «ναι», αλλά να πούμε «όχι», να προβάλουμε βέτο, όπως έκανε ο Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας. Όπως άσκησε βέτο ο κ. Χούκστρα, να ασκήσετε κι εσείς. Αυτή είναι η άποψή μας. Μπορεί να έχουμε άδικο. Πείτε μας τη δική σας. Πείτε μας τι θα κάνετε όταν θα σας ζητήσουν ένα -10%, ένα -15%, να το πάτε στο -3%.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, –για να κλείσω- οι πολίτες κουράστηκαν τόσο με αρνητικές προβλέψεις σαν αυτές που έκανα εδώ, αλλά και με τα ψεύτικα λόγια τα μεγάλα, με τα οποία τους χαϊδεύετε τα αυτιά, μιλώντας για τα δισεκατομμύρια, τον πακτωλό ο οποίος έρχεται. Έχουν αρχίσει, παρά την κούραση, να κατανοούν ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν μια Κυβέρνηση που αποτυγχάνει ακόμα και να προβλέψει το παρελθόν.
Δεν είναι δυνατόν ο κ. Μητσοτάκης να λέει τώρα ότι η χώρα έμπαινε ορμητικά -αυτά ήταν τα λόγια του- σε τροχιά ανάπτυξης πριν μας χτυπήσει ο ιός. Μα, είναι δυνατόν να το λέτε αυτό; Γνωρίζετε -έχετε τις δικαιολογίες σας- ότι τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο, τον Δεκέμβριο το συνολικό ΑΕΠ της χώρας ήταν κατά 274 εκατομμύρια ευρώ χαμηλότερο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Γνωρίζετε πολύ καλά, γιατί το δικό σας Υπουργείο το έχει βγάλει στη φόρα, το έχει δημοσιοποιήσει, το είπε ξεκάθαρα, ότι τον Γενάρη και τον Φλεβάρη, μήνες που τους θεώρησε ο κύριος Πρωθυπουργός εξαιρετικούς, είχατε υστέρηση δημοσιονομικών στόχων της τάξης του 37%, όχι του 3,7%.
Οι πολίτες δεν αντέχουν, κύριε Υπουργέ, τα βαρύγδουπα λόγια.
Ασφυκτιούν και με σας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι δυνατόν να βγαίνετε και να χειροκροτάτε αυτό το άλλοθι για το πέμπτο μνημόνιο που έρχεται όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης. Οι πολίτες δεν θέλουν να ακούν ψέματα, δεν θέλουν να ακούν δυσοίωνες προβλέψεις.
Οι πολίτες απαιτούν από εσάς -γιατί εσείς είστε στην κυβέρνηση- να τους προστατεύσετε. Να πείτε στους νοσοκόμους και στους γιατρούς ότι δεν θα επιστρέψουν στον εργολάβο του χρόνου, αλλά θα διοριστούν. Να πείτε στους ανθρώπους της ΛΑΡΚΟ ότι δεν θα βρεθούν τον Αύγουστο στον δρόμο. Να πείτε στους συνανθρώπους μας εκεί έξω που δεν θα έχουν τουρισμό φέτος -μακάρι πάλι να αποδεχτώ λανθασμένος, αλλά δεν θα έχουν- ότι δεν θα τους κάνετε αναστολές και αναβολές φόρων, ότι θα τους κάνετε κουρέματα φόρων, γιατί οι αναστολές φόρων δεν βοηθούν τον πτωχευμένο. Αν του πεις «θα μου τα δώσεις όλα σε πέντε μήνες» και δεν έχει πελάτες για πέντε μήνες, τον διέλυσες, έχει βάλει λουκέτο και του χρόνου ουκ αν λάβοις παρά του κεκλεισμένου. Δεν έχετε δικαίωμα απέναντι στα μεσοπρόθεσμα δημόσια έσοδα να μην κάνετε κουρέματα. Τα κουρέματα σήμερα, αυτήν ταύτην τη στιγμή είναι επένδυση για να διατηρήσετε τα δημόσια έσοδα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο στο μέλλον.
Οι πολίτες θέλουν προστασία. Δεν θα την κάνετε. Προστατεύετε τους εργολάβους των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων. Προστατεύετε τα αρπακτικά ταμεία. Ακόμα δεν θα μου απαντήσετε για τον «Ηρακλή». Είμαι σίγουρος ότι δεν θα απαντήσετε. Τα 12 δισεκατομμύρια θα τα δώσετε στα αρπακτικά ταμεία; Αυτούς θα προστατεύσετε.
Γι’ αυτό εμείς είμαστε εδώ για να προτείνουμε ελπιδοφόρες λύσεις. Την επόμενη εβδομάδα θα καταθέσουμε σε δημόσιο διάλογο -απλά έτσι επιγραμματικά το λέω- μία ολοκληρωμένη πρόταση νόμου με συγκεκριμένα στοιχεία, νούμερα για την κατάργηση βεβαίως όλων των προκαταβολών φόρου. Είναι δυνατόν να μειώνετε την προκαταβολή φόρου; Πώς θα προκαταβάλει κάποιος φόρους φέτος στη βάση των εισοδημάτων του 2019 για το 2021, εισοδήματα του 2019 που φέτος δεν υπάρχουν. Μηδέν η προκαταβολή φόρου, κύριε Σταϊκούρα. Μηδέν. Όχι 50, 40, 30. Μηδέν. Έπρεπε να είναι μηδέν εξαρχής. Τώρα όμως είναι απαραίτητο.
Θα μιλήσουμε για κουρέματα φόρων, εισφορών και δανείων. Θα μιλήσουμε για το πώς εμείς θα νομοθετήσουμε την κατάργηση του «Ηρακλή» και τη θεσμοθέτηση της δημόσιας εταιρείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, που είχα προτείνει από το 2015.
Θα προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα για τις τράπεζες και τον δημόσιο έλεγχό τους, δεδομένου ότι η ανακεφαλαιοποίησή τους θα είναι απολύτως σίγουρη.
Θα μιλήσουμε με πολύ συγκεκριμένα νομικά και οικονομικά στοιχεία για τη μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ και του υπερταμείου σε πραγματική αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία χρησιμοποιεί τη δημόσια περιουσία όχι για να την ξεπουλήσει, αλλά ως εχέγγυο για να δημιουργήσει επενδυτικές ροές προς τη δημόσια περιουσία και τον ιδιωτικό τομέα.
Θα μιλήσουμε για το δημόσιο ψηφιακό σύστημα πληρωμών το οποίο θα δώσει ανάσες δημοσιονομικές σε εσάς και φθηνές συναλλαγές στους πολίτες.
Και βέβαια θα συνεχίσουμε εμείς να μιλάμε για την ανάγκη υπέρ της Ευρώπης ενός βέτο μέσα στο Eurogroup και στη Σύνοδο Κορυφής, που είναι το μόνο το οποίο μπορεί να αλλάξει την πορεία αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που οδεύει ολοταχώς προς την αποδόμηση.
Ευχαριστώ.
Ο κύριος Πρωθυπουργός μάλιστα, έφτασε και στο σημείο με μια έφεση και μια χαρά -τον είδαμε στην τηλεόραση- να μιλάει στο Υπουργικό Συμβούλιο με τηλεδιάσκεψη και να κάνει έναν παραλληλισμό με την πολύ σημαντική στιγμή, σαράντα ένα χρόνια ακριβώς πριν, όπως είπε, που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπέγραφε τη διασύνδεση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Πρέπει πραγματικά να νιώθετε μια ανάταση και μια αίσθηση ότι δύσκολα τα πράγματα, αλλά η Ευρώπη έκανε το καθήκον της.
Αν πραγματικά νιώθετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε αυτό που χρειάζεται, έτσι ώστε να αποσβέσουμε σε κάποιο βαθμό ή τουλάχιστον σε ανεκτά ανθρώπινα επίπεδα το ωστικό κύμα της μεγάλης ύφεσης που έρχεται, τόσο πανευρωπαϊκά, όσο και εδώ στην Ελλάδα, τότε θα πρέπει επιτέλους να απαντήσετε σε συγκεκριμένα ερωτήματα.
Ευχαριστώ πολύ που θίξατε προηγουμένως ότι όντως μίλησα με αριθμούς. Εσείς δεν μιλάτε με αριθμούς όμως, ούτε ο κύριος Πρωθυπουργός. Θυμάμαι ήταν 30 Απριλίου εδώ που του έθεσα συγκεκριμένο ερώτημα: Ποια θα είναι η ύφεση; Εγώ μίλησα. Είχα πει στα μέσα Μαρτίου -10%, αν είμαστε τυχεροί. Αυτό το αναθεώρησα και παραμένω στο -15%, αν είμαστε τυχεροί. Δεν είναι point estiment στη γλώσσα της στατιστικής. Είναι -αν θέλετε- το πάτωμα της ύφεσης.
Έθεσα το εξής ερώτημα προς τον Πρωθυπουργό: Ποια πιστεύετε εσείς ότι θα είναι η ύφεση; Τι αντιστοιχία υπάρχει μεταξύ της ύφεσης και του ελλείμματος κρατικού προϋπολογισμού που υπολογίζετε; Δηλαδή εάν είναι -15%, τι έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού υπολογίζετε. Επειδή κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος ούτε καν για τις πιθανοτικές κατανομές, αν πέσετε έξω 5%, δηλαδή εσείς πείτε ότι είναι 4% και τελικά αποδειχθεί ότι είναι 9%, τι αντιστοιχία υπάρχει μεταξύ αυτής της απόκλισης όσον αφορά το ΑΕΠ και της απόκλισης όσον αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό;
Έθεσα συγκεκριμένα ερωτήματα. Ο κύριος Πρωθυπουργός καθόταν εδώ και σηκώθηκε και μου είπε «δεν ξέρω». Αυτή ήταν η απάντηση. Ελπίζω τώρα που έχετε τα καλά μαντάτα, σύμφωνα με εσάς και με την Αξιωματική Αντιπολίτευση από τις Βρυξέλλες, να μπορείτε να μας απαντήσετε.
Θα είμαι λίγο πιο συγκεκριμένος στα ερωτήματα: Ποια πιστεύετε ότι θα είναι κατά μέσο όρο η απόκλιση του κρατικού προϋπολογισμού από τον στόχο; Ποιον στόχο πιστεύετε ότι του χρόνου η ενισχυμένη επιτήρηση θα σας επιβάλει;
Σίγουρα δεν θα σας επιβάλλει το 3% ή 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος. Τι είναι αυτός ο στόχος που θα σας επιβάλει; Το -3%; Το -5%; Το -2%; Το -8%; Γιατί αυτό είναι, αν θέλετε, το νούμερο το οποίο θα προδιαγράψει την ιστορία του ελληνικού λαού για τα επόμενα πέντε χρόνια. Είναι η λιτότητα.
Εσείς τι πιστεύετε ότι θα είναι αυτό το ποσοστό κρατικού ελλείματος, πρωτογενούς ελλείμματος, το οποίο θα σας επιβάλουν του χρόνου για το 2021, για το 2022 μετά, για το 2023; Εγώ θεωρώ ότι θα είναι το 3%. Επειδή, όπως είπατε και πριν, μου αρέσει να μιλάω με νούμερα, η πρόβλεψή μου είναι ότι από τη στιγμή που η Γερμανία πλησίασε το 0% στον κρατικό της προϋπολογισμό, από -6% ή -7% φέτος, με το που θα πλησιάσει το λεγόμενο «μαύρο μηδέν», δηλαδή ένα ελάχιστο πλεόνασμα, κάτι παραπάνω από το μηδέν, θα απαιτήσει από τις χώρες του Νότου 3% έλλειμμα ως μέγιστο. Εσείς πείτε μου αν θεωρείτε ότι αυτή είναι μια σωστή πρόβλεψη. Κι αν όχι, ποια είναι η σωστή πρόβλεψη;
Έρχομαι σε ένα τρίτο ερώτημα. Κύριε Υπουργέ, ποιο πρέπει να είναι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το οποίο αυτομάτως θα ενεργοποιήσει μειώσεις μισθών και συντάξεων; Σε ποια περίπτωση θα έρθετε εδώ στη Βουλή και θα πείτε ότι «Τα πράγματα τελικά πήγαν χειρότερα από ότι έλεγα. Έλεγα ότι θα έχουμε τέτοιο έλλειμμα, αλλά τελικά έχουμε τόσο έλλειμμα.»; Αυτό το «τόσο» έλλειμμα το οποίο θα ενεργοποιήσει μείωση μισθών και συντάξεων στο δημόσιο ποιο θα είναι;
Αντίστοιχα, ποιο πρέπει να είναι επίπεδο μείωσης των ιδιωτικών επενδύσεων, της ιδιωτικής κατανάλωσης, του ΑΕΠ, για να έρθετε εδώ εσείς και να πείτε μαζί με τον Υπουργό Εργασίας ότι προτείνετε μείωση του κατώτατου μισθού; Ή, αν θέλετε, αυτό θα το χαιρόμασταν πάρα πολύ, κάντε μια δήλωση σήμερα δεσμευτική ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ, πάνω από το πτώμα σας. Πείτε το!
Έκτη ερώτηση, ουσιαστικά: Μπορείτε να δεσμευτείτε ενώπιον του Κοινοβουλίου ότι τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ των κρατικών εγγυήσεων στα ταμεία στο πλαίσιο του νόμου «Ηρακλή», δεν θα ενεργοποιηθούν; Γνωρίζετε τι σημαίνει 12 δισεκατομμύρια ευρώ; Βεβαίως και γνωρίζετε. Με τα δεδομένα του ΑΕΠ που θα έχουμε του χρόνου, μιλάμε για 7,5% του ΑΕΠ. Θα πάρετε ένα δάνειο από τον ESM 7,5% του ΑΕΠ για να τα δώσετε στα αρπακτικά ταμεία; Δεσμεύεστε ότι πάνω από το πτώμα σας θα γίνει αυτό; Πείτε το τώρα εδώ. Εάν δεσμεύεστε, πώς θα το πετύχετε αυτό χωρίς να παγώσετε το νόμο «Ηρακλή», χωρίς να τον καταργήσετε και να τον αντικαταστήσετε με έναν άλλο νόμο;
Επόμενη ερώτηση, έβδομη και πολύ συγκεκριμένη. Οι τράπεζες θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση; Σύμφωνα μ’ εμάς, είναι νομοτελειακά δεδομένο ότι θα χρειαστούν. Απαντήστε μας. Έχουμε άδικο; Αν δεν έχουμε άδικο, πώς θα την κάνετε την ανακεφαλαιοποίηση; Με τον εγκληματικό τρόπο του 2012-2013 που θα δοθούν μετοχές χωρίς ψήφο στο ελληνικό δημόσιο με αντάλλαγμα χρήματα που θα δανειστεί ο ελληνικός λαός πάλι από την τρόικα; Πείτε μας.
Έχω κι άλλα δύο ερωτήματα που δεν είχα την ευκαιρία να τα θέσω στον Πρωθυπουργό την 30η Απριλίου, γιατί έχουμε εξελίξεις. Πριν από δέκα μέρες βρισκόμουν στη ΛΑΡΚΟ και μιλούσα με τους εργαζόμενους. Είδα την εγκατάλειψη του εργοστασίου. Διαπίστωσα τη διαδικασία που ηθελημένα απαξιώνει αυτή την εταιρεία μόνο και μόνο για να πουληθεί κοψοτιμής σε «ημετέρους».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναστείλει την απαγόρευση κρατικής ενίσχυσης εταιρειών όπως η ΛΑΡΚΟ. Εσείς θα τη χρησιμοποιήσετε αυτή τη δικλίδα που σας δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή θα συνεχίζετε να απαξιώνετε τη ΛΑΡΚΟ με στόχο την παραχώρηση της για ένα κομμάτι ψωμί σε «ημέτερους»;
Παρεμπιπτόντως, συνάδελφοι του ΚΚΕ, χαιρόμαστε για την τροπολογία που καταθέσατε και τη στηρίζουμε.
Άκουσα τον κ. Μητσοτάκη να μιλάει για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ποιος δεν χαίρεται με αυτό! Χτες μιλούσα με τηλεδιάσκεψη, κομματική συγκέντρωση ήταν, αλλά είχαμε και εκπροσώπους από νοσοκομεία της Ηπείρου που δεν ήταν κομματικά μας στελέχη και μου είπαν κάτι το οποίο νομίζω ότι πρέπει να το προσέξετε. Μου αναφέρθηκαν στους εργαζόμενους, στους συμβασιούχους, οι οποίοι θα επιστρέψουν στους εργολάβους από τους οποίους έχουν ενοικιαστεί για τα νοσοκομεία. Και μου είπαν αυτολεξεί: «Οι της Κυβέρνησης μας χειροκροτούν και μας αποχαιρετούν».
Αυτή είναι η στήριξη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας; Υποτίθεται ότι μέσα από όλα αυτά τα χρηματοδοτικά πακέτα έχετε τη δυνατότητα, χωρίς καν να καταγραφεί στο έλλειμμα, να ξοδέψετε σημαντικά ποσά για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Αλλά άκουσα τον κύριο Πρωθυπουργό να μιλά για ΣΔΙΤ, σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, η οποία δεν έχει καμία σχέση με σύμπραξη. Δεν είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας βάζει πλάτες στο ΕΣΥ. Είναι ότι το δημόσιο βάζει πλάτες στους ιδιώτες. Ουσιαστικά τι κάνει; Τους δίνει τη δυνατότητα, τους εξασφαλίζει για την επόμενη δεκαετία εξασφαλισμένα κέρδη, παίρνοντας όλο το ρίσκο και όλο το κόστος αυτού του ρίσκου το δημόσιο και ταυτόχρονα εξακολουθεί αυτή τη διαδικασία της ενοικίασης των εργαζομένων σε ιδιώτες. Αυτή είναι η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας που προτείνετε;
Κύριε Σταϊκούρα, ελπίζω να μου απαντήσετε, αλλά φοβάμαι ότι για τα συγκεκριμένα ερωτήματα -γιατί είναι πολύ συγκεκριμένα τα ερωτήματα- δεν θα πάρω απάντηση, όπως δεν πήρα απάντηση και τις προηγούμενες φορές που σας έθεσα τα ερωτήματα. Για παράδειγμα: Ποιο ποσοστό του ελλείμματος θα ενεργοποιήσει -κατ’ εσάς- μειώσεις συντάξεων και μισθών; Και θα σας πω γιατί δεν θα μου απαντήσετε. Δεν θα μου απαντήσετε, επειδή όσο σωτήριο για την ελληνική οικονομία ήταν το μαξιλαράκι του κ. Τσίπρα, το ίδιο σωτήριο είναι και αυτό το πακέτο των δήθεν 32 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Να τα βάλουμε κάτω. Καταρχάς, δεν υπάρχει συμφωνία. Το ξέρετε αυτό. Και εσείς μιλάτε υποθετικά: Εάν αυτό το οποίο πρότεινε η Πρόεδρος της Κομισιόν περάσει, τότε θα είναι καλό. Το καταλαβαίνω αυτό. Αλλά ας τα βάλουμε κάτω σαν να είχε περάσει, σαν να ήταν απόφαση, που ξέρουμε ότι είναι απόφαση. Καταρχάς, δεν είναι 32 δισεκατομμύρια. Είναι 22,6 δισεκατομμύρια. Τα υπόλοιπα είναι δάνεια. Τα δάνεια είναι εκτός θέματος, γιατί δάνεια μπορούμε να πάρουμε και από τις αγορές, όπως είπατε πολύ σωστά, γιατί οι αγορές έχουν καταρρεύσει και έχουμε αρνητικά επιτόκια παντού πλέον. Δεν θα έχουμε εμείς αρνητικά επιτόκια, αλλά θα είναι σχετικά χαμηλά τα επιτόκια. Υπάρχει ο ESM. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Ο πτωχευμένος δεν βοηθιέται με δάνεια. Το είπε ο Πρωθυπουργός, το λέτε και εσείς. Γι’ αυτό υποστηρίξατε την αρχική πρόταση Μέρκελ-Μακρόν που είχαν μιλήσει για 500 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο ενισχύσεις χωρίς δάνεια.
Ναι, άλλα από αυτά τα οποία κυρία Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε, μόνο τα 22,6 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ενισχύσεις για την Ελλάδα. Από αυτά, όμως, πρέπει να αφαιρέσουμε κάποια χρήματα, έτσι δεν είναι; Γιατί πώς θα βρεθούν αυτά τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Εσείς, ο Υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας θα προσφέρετε στις Βρυξέλλες εγγυήσεις για να δανειστούν, να μοχλεύσουν τα δάνεια και μετά να σας δώσουν αυτά τα χρήματα. Ναι, αλλά αυτά θα πρέπει, όμως, να αποπληρωθούν και η αποπληρωμή τους μπορεί να είπε η κυρία Φον ντερ Λάιεν ότι θα γίνει σε βάθος χρόνου, μέσα από ίδιους πόρους, αλλά όταν διαβάζεις ποιοι είναι οι ίδιοι πόροι, είναι οι ίδιοι πόροι που έχουν ήδη απορριφθεί μετ’ επαίνων και πολλές φορές χωρίς επαίνους, για τον ψηφιακό φόρο, για τον φόρο του άνθρακα κοκ. Δεν μπορείτε να βασίζεστε σε αυτά.
Υπάρχει και ένα άλλο ποσό που πρέπει να αφαιρέσετε για να κάνετε τα κουμάντα σας ως Υπουργός Οικονομικών. Είναι τα rebates, οι επιστροφές που θα απαιτήσουν η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία, μπορεί και άλλες χώρες. Αυτά τα rebates, όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, πρώτη διδάξασα ήταν η κυρία Θάτσερ μέσα από αυτό το παιχνίδι, μειώνουν τα ποσά τα οποία θα έρθουν στο ταμείο σας.
Συνολικά θα πρέπει μέσα από amortization θα πρέπει να έχετε βάλει στην άκρη 10 δισεκατομμύρια ευρώ για να γίνει η αποπληρωμή αυτών που χρωστά η Ελλάδα για να πάρει τα 22,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Διά του 4, μας αφήνει 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για το 2021, το 2022, το 2023, το 2024 και αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων. Γιατί μαζί υποθέσαμε ότι έχει περάσει ακριβώς η πρόταση της κυρίας Φον ντερ Λάιεν. Είναι όχι μόνο το ρετιρέ, αλλά το ταβάνι του ρετιρέ των θετικών προσδοκιών αυτό.
Παρεμπιπτόντως, υπολογίστε –φαντάζομαι ότι το έχετε κάνει- ότι δεν υπάρχουν 500 δισεκατομμύρια ευρώ ενισχύσεις. Είναι 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Πηγαίνετε στο συνοδευτικό κείμενο της Κομισιόν και κάντε τη σούμα. Εκεί που λέει «22,6 για την Ελλάδα» προσθέστε τα 82 της Ιταλίας, κάντε τη σούμα και θα δείτε ότι είναι 400. Τα υπόλοιπα 100 εκατομμύρια ευρώ εξαφανίστηκαν. Και από τα 400 εκατομμύρια ευρώ, τα 90 εκατομμύρια ευρώ είναι χρήματα –το ξέρετε αυτό- που έχουν επαναπροσανατολιστεί από άλλα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με άλλα λόγια, οι καινούργιες ενισχύσεις είναι 310 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτό το συνοδευτικό κείμενο έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Το διάβασα τρεις φορές. Οι άνθρωποι της Κομισιόν, οι τεχνοκράτες της Κομισιόν έχουν κάνει και κάποιες συγκεκριμένες προβλέψεις που αφορούν και τη χώρα μας.
Δεν ξέρω, το διαβάσατε; Διαβάσατε το εδάφιο που αφορούσε την πρόβλεψη ζημιών κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρώτον και, δεύτερον, το κεφάλαιο που αναφέρεται στην προβλεπόμενη μείωση των επενδύσεων; Λέει ότι οι κεφαλαιακές ζημιές στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά θα είναι μεταξύ 720 και 1.220 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το κείμενο της Κομισιόν το λέει αυτό. Δεν το λέω εγώ.
Όσον αφορά τις επενδύσεις, κάνει συγκεκριμένες προβλέψεις. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη για την Ελλάδα είναι ότι στον οικοδομικό-κατασκευαστικό τομέα –αυτή είναι η Κομισιόν που μιλάει, δεν μιλάει το ΜέΡΑ25- η Γερμανία θα έχει 1% μείωση στις επενδύσεις στον κατασκευαστικό-οικοδομικό τομέα, η Ιταλία 1,5%, η Ελλάδα 3,5%. Όσον αφορά τα κεφαλαιουχικά αγαθά και τον εξοπλισμό των επιχειρήσεων, η Γερμανία θα έχει -1,8%, η Ιταλία -2,5%, η Ελλάδα -5%.
Βλέπουμε, δηλαδή, ότι σύμφωνα με την Κομισιόν -μιας και την επικαλείστε, εγώ δεν θα επικαλεστώ ποτέ την Κομισιόν, γιατί πραγματικά τα τελευταία δέκα χρόνια οι αστοχίες της στον οικονομικομετρικό τομέα ανταγωνίζονται εκείνες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου της περιόδου 2010-2015, αλλά εκείνοι τα λένε- η οικονομία μας θα πληγεί πολύ παραπάνω του μέσου όρου.
Οπότε έχουμε εδώ δύο ζητήματα. Πριν ζητωκραυγάσετε, κυρίες και κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει βγει ακόμα –αλλά ακόμα και να βγει όπως είναι- η ίδια η Κομισιόν μας λέει ότι συνολικά οι επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χάσουν κεφάλαια, είτε τα παλαιότερα, είτε από επενδύσεις που δεν θα γίνουν, της τάξης του 5% του ΑΕΠ για τα επόμενα δύο χρόνια, δηλαδή 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ. Και ποιες είναι οι ενισχύσεις οι κεφαλαιακές που έχει αυτό το πακέτο; Είναι 0,6% κάθε χρόνο. Κάθε χρόνο, δηλαδή, θα χάνονται κεφάλαια 5%, με ενίσχυση 0,6%.
Κύριε Σταϊκούρα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η εκτίμησή μας είναι ότι με αυτά τα δεδομένα, ακόμα και τα πάρα πολύ συντηρητικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα αντιμετωπίσετε τους επόμενους δεκαοκτώ μήνες ένα έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού –θα σας το δώσω σε ευρώ, δεν θα σας το δώσω καν ως ποσοστό, γιατί αν σας το δώσω ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα έχω διπλό σφάλμα στην εκτίμηση, δηλαδή μπορεί να κάνω λάθος και στην εκτίμηση του ΑΕΠ, αλλά και του κρατικού προϋπολογισμού- περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ.
Εάν, όπως είπα προηγουμένως, η γερμανική κυβέρνηση καταφέρει και φθάσει στο «μηδέν», στο «μαύρο 0» του χρόνου και επιμείνει στο 3% για σας, μιλάμε ότι ακόμα και να δείξουν μέγιστη ευλυγισία που, όπως ξέρετε, είναι η αγαπημένη έκφραση της Τρόικας –«maximum flexibility», όταν το ακούς αυτό, πρέπει να κρυφτείς κάτω από το τραπέζι, γιατί πέφτει μια βόμβα λιτότητας δίπλα σου- αυτό σημαίνει ουσιαστικά ένα πακέτο λιτότητας για σας στα επόμενα δύο, τρία χρόνια των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο, την ώρα που θα εισπράξετε στην καλύτερη των περιπτώσεων 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ. Και δεν θα τα εισπράξετε καν εσείς. Θα τα εισπράξουν κάποιες εταιρείες. Αναφέρατε τη FRAPORT προηγουμένως. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η FRAPORT θα πάρει, για να εκμεταλλευτεί έτσι πιο όμορφα τα ελληνικά αεροδρόμια που μας πήραν, που μας απέσπασαν με αποικιοκρατικό τρόπο.
Υπάρχει κι άλλο ένα θετικό, κάτι χρήσιμο, στο συγκεκριμένο δεκαεξασέλιδο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για πρώτη φορά μετά το 2008, κείμενο επίσημο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλάει για πολλαπλασιαστές μεγαλύτερους του «1». Με άλλα λόγια λέει ότι για κάθε ένα ευρώ ενισχύσεων που δίνουν στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ευρωζώνη γενικότερα, το ΑΕΠ αυγατίζει, μεγαλώνει με παραπάνω από ένα ευρώ. Θα μου πείτε, αυτό είναι φυσιολογικό. Δεν υπάρχει εγχειρίδιο μακροοικονομικής που να το αμφισβητεί αυτό. Ναι, αλλά η Τρόικα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όλα αυτά τα δέκα χρόνια τώρα –το ξέρετε- μιλούσαν για πολλαπλασιαστή μικρότερο του «1». Οπότε, τουλάχιστον υπάρχει κάποιο σημάδι μιας επαναφοράς μιας απλής λογικής στο κείμενο της Κομισιόν.
Όμως, αυτό δείχνει κι έναν κυνισμό, γιατί ενώ όντως ο πολλαπλασιαστής είναι μεγαλύτερος από το «1» -αν η ανάλυση που σας έκανα είναι η σωστή και πείτε μου αν είναι λάθος- τότε η λιτότητα που θα σας επιβάλουν θα έχει πολλαπλασιαστικό αρνητικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ της χώρας. Η κρίση χρέους ύφεσης, η σκοτοδίνη θα ενισχυθεί και θα επιταχυνθεί.
Όμως, γενικότερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας, ουσιαστικά μιλάμε για ένα ενισχυμένο ΕΣΠΑ. Γιατί νομίζετε ότι ένα ενισχυμένο ΕΣΠΑ θα κάνει τη διαφορά τώρα, όταν το απλό ΕΣΠΑ δεν την έκανε μεταξύ του 2010 και των ημερών σας; Διότι το ΕΣΠΑ «έτρεχε» και ήταν αρκετά τα δισεκατομμύρια.
Ο λόγος είναι ότι η λιτότητα που φέρνουν οι δημοσιονομικές πολιτικές, η λιτότητα που φέρνει το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αμοιβαιοποίηση χρέους, κύριε Σταϊκούρα –και αν θέλετε, μπορούμε να το συζητήσουμε, να κάνουμε μια ακαδημαϊκή συζήτηση- και το γεγονός ότι εγγυάστε όλοι οι Υπουργοί Οικονομικών ένα χρέος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο μετά επιστρέφει στις χώρες, αυτό δεν είναι αμοιβαιοποίηση, γιατί μην ξεχνάμε ότι το κάνατε αυτό και σε άλλες περιπτώσεις. Το κάνατε στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή να δανειστείτε όλοι μαζί. Το κάνει και ο ESM. Τι κάνει ο ESM; Εκδίδει «ESM bonds», τα οποία είναι κοινός δανεισμός. Τι σημαίνει «κοινός δανεισμός»; Σημαίνει ότι η αύξηση του δικού μας ελλείμματος, της Ιταλίας, της Ισπανίας, δηλαδή η αύξηση του χρέους δεν καταγράφεται στους εθνικούς ισολογισμούς, αλλά μεταφέρεται αναδομούμενη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό είναι το ευρωομόλογο.
Αυτό, λοιπόν, δεν υπάρχει. Θα δείτε ότι κάθε παράγραφος, υποπαράγραφος και υποσημείωση θα εμπεριέχει δεσμεύσεις που θα κάνουν δύο πράγματα: Πρώτον, θα δεσμεύουν όλους όσοι δεχτείτε χρήματα από αυτό το Ταμείο ότι δεν θα το ξαναζητήσετε ποτέ. Θα είναι «one off». Είναι ξεκάθαρο αυτό. Το δεύτερο που θα σας δεσμεύσει είναι ότι θα πρέπει να έχετε προβλέψει συνολικά ως EUROGROUP, ως Σύνοδος Κορυφής, πώς και πότε θα αποπληρωθεί αυτό το κοινό χρέος.
Αυτό δεν είναι αμοιβαιοποίηση. Καμία σοβαρή Ομοσπονδία, καμία δημοσιονομική Ένωση δεν προσδιορίζει τους τρόπους και τον χρόνο αποπληρωμής του κοινού δημόσιου χρέους. Είναι το ακριβώς αντίθετο της αμοιβαιοποίησης αυτό που έγινε.
Αν έχω δίκιο –μακάρι να μην έχω, πραγματικά το εύχομαι από ψυχής- όταν θα έρθουν και θα σας επιβάλουν τη μείωση του κρατικού ελλείμματος από ένα δυσθεώρητο -10%, -15%, στο -3%, εσείς τι θα κάνετε; Θα πείτε «ναι σε όλα» πάλι; Δηλώστε το αυτή τη στιγμή. Πείτε ««εμείς πιστεύουμε ότι ο ευρωπαϊσμός απαιτεί να λέμε «ναι σε όλα»». Πείτε το.
Εμείς θεωρούμε ότι ευρωπαϊσμός σημαίνει να μην πούμε σε καμιά περίπτωση «ναι», αλλά να πούμε «όχι», να προβάλουμε βέτο, όπως έκανε ο Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας. Όπως άσκησε βέτο ο κ. Χούκστρα, να ασκήσετε κι εσείς. Αυτή είναι η άποψή μας. Μπορεί να έχουμε άδικο. Πείτε μας τη δική σας. Πείτε μας τι θα κάνετε όταν θα σας ζητήσουν ένα -10%, ένα -15%, να το πάτε στο -3%.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, –για να κλείσω- οι πολίτες κουράστηκαν τόσο με αρνητικές προβλέψεις σαν αυτές που έκανα εδώ, αλλά και με τα ψεύτικα λόγια τα μεγάλα, με τα οποία τους χαϊδεύετε τα αυτιά, μιλώντας για τα δισεκατομμύρια, τον πακτωλό ο οποίος έρχεται. Έχουν αρχίσει, παρά την κούραση, να κατανοούν ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν μια Κυβέρνηση που αποτυγχάνει ακόμα και να προβλέψει το παρελθόν.
Δεν είναι δυνατόν ο κ. Μητσοτάκης να λέει τώρα ότι η χώρα έμπαινε ορμητικά -αυτά ήταν τα λόγια του- σε τροχιά ανάπτυξης πριν μας χτυπήσει ο ιός. Μα, είναι δυνατόν να το λέτε αυτό; Γνωρίζετε -έχετε τις δικαιολογίες σας- ότι τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο, τον Δεκέμβριο το συνολικό ΑΕΠ της χώρας ήταν κατά 274 εκατομμύρια ευρώ χαμηλότερο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Γνωρίζετε πολύ καλά, γιατί το δικό σας Υπουργείο το έχει βγάλει στη φόρα, το έχει δημοσιοποιήσει, το είπε ξεκάθαρα, ότι τον Γενάρη και τον Φλεβάρη, μήνες που τους θεώρησε ο κύριος Πρωθυπουργός εξαιρετικούς, είχατε υστέρηση δημοσιονομικών στόχων της τάξης του 37%, όχι του 3,7%.
Οι πολίτες δεν αντέχουν, κύριε Υπουργέ, τα βαρύγδουπα λόγια.
Ασφυκτιούν και με σας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι δυνατόν να βγαίνετε και να χειροκροτάτε αυτό το άλλοθι για το πέμπτο μνημόνιο που έρχεται όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης. Οι πολίτες δεν θέλουν να ακούν ψέματα, δεν θέλουν να ακούν δυσοίωνες προβλέψεις.
Οι πολίτες απαιτούν από εσάς -γιατί εσείς είστε στην κυβέρνηση- να τους προστατεύσετε. Να πείτε στους νοσοκόμους και στους γιατρούς ότι δεν θα επιστρέψουν στον εργολάβο του χρόνου, αλλά θα διοριστούν. Να πείτε στους ανθρώπους της ΛΑΡΚΟ ότι δεν θα βρεθούν τον Αύγουστο στον δρόμο. Να πείτε στους συνανθρώπους μας εκεί έξω που δεν θα έχουν τουρισμό φέτος -μακάρι πάλι να αποδεχτώ λανθασμένος, αλλά δεν θα έχουν- ότι δεν θα τους κάνετε αναστολές και αναβολές φόρων, ότι θα τους κάνετε κουρέματα φόρων, γιατί οι αναστολές φόρων δεν βοηθούν τον πτωχευμένο. Αν του πεις «θα μου τα δώσεις όλα σε πέντε μήνες» και δεν έχει πελάτες για πέντε μήνες, τον διέλυσες, έχει βάλει λουκέτο και του χρόνου ουκ αν λάβοις παρά του κεκλεισμένου. Δεν έχετε δικαίωμα απέναντι στα μεσοπρόθεσμα δημόσια έσοδα να μην κάνετε κουρέματα. Τα κουρέματα σήμερα, αυτήν ταύτην τη στιγμή είναι επένδυση για να διατηρήσετε τα δημόσια έσοδα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο στο μέλλον.
Οι πολίτες θέλουν προστασία. Δεν θα την κάνετε. Προστατεύετε τους εργολάβους των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων. Προστατεύετε τα αρπακτικά ταμεία. Ακόμα δεν θα μου απαντήσετε για τον «Ηρακλή». Είμαι σίγουρος ότι δεν θα απαντήσετε. Τα 12 δισεκατομμύρια θα τα δώσετε στα αρπακτικά ταμεία; Αυτούς θα προστατεύσετε.
Γι’ αυτό εμείς είμαστε εδώ για να προτείνουμε ελπιδοφόρες λύσεις. Την επόμενη εβδομάδα θα καταθέσουμε σε δημόσιο διάλογο -απλά έτσι επιγραμματικά το λέω- μία ολοκληρωμένη πρόταση νόμου με συγκεκριμένα στοιχεία, νούμερα για την κατάργηση βεβαίως όλων των προκαταβολών φόρου. Είναι δυνατόν να μειώνετε την προκαταβολή φόρου; Πώς θα προκαταβάλει κάποιος φόρους φέτος στη βάση των εισοδημάτων του 2019 για το 2021, εισοδήματα του 2019 που φέτος δεν υπάρχουν. Μηδέν η προκαταβολή φόρου, κύριε Σταϊκούρα. Μηδέν. Όχι 50, 40, 30. Μηδέν. Έπρεπε να είναι μηδέν εξαρχής. Τώρα όμως είναι απαραίτητο.
Θα μιλήσουμε για κουρέματα φόρων, εισφορών και δανείων. Θα μιλήσουμε για το πώς εμείς θα νομοθετήσουμε την κατάργηση του «Ηρακλή» και τη θεσμοθέτηση της δημόσιας εταιρείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, που είχα προτείνει από το 2015.
Θα προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα για τις τράπεζες και τον δημόσιο έλεγχό τους, δεδομένου ότι η ανακεφαλαιοποίησή τους θα είναι απολύτως σίγουρη.
Θα μιλήσουμε με πολύ συγκεκριμένα νομικά και οικονομικά στοιχεία για τη μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ και του υπερταμείου σε πραγματική αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία χρησιμοποιεί τη δημόσια περιουσία όχι για να την ξεπουλήσει, αλλά ως εχέγγυο για να δημιουργήσει επενδυτικές ροές προς τη δημόσια περιουσία και τον ιδιωτικό τομέα.
Θα μιλήσουμε για το δημόσιο ψηφιακό σύστημα πληρωμών το οποίο θα δώσει ανάσες δημοσιονομικές σε εσάς και φθηνές συναλλαγές στους πολίτες.
Και βέβαια θα συνεχίσουμε εμείς να μιλάμε για την ανάγκη υπέρ της Ευρώπης ενός βέτο μέσα στο Eurogroup και στη Σύνοδο Κορυφής, που είναι το μόνο το οποίο μπορεί να αλλάξει την πορεία αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που οδεύει ολοταχώς προς την αποδόμηση.
Ευχαριστώ.
One small step toward postcapitalism: A universal basic dividend to change the game’s rules – VIDEO by Sustainable Human
Socialising part of capital’s returns is one small step toward a postcapitalism worth fighting for. A small step, yes. But a crucial one.
You may also want to watch WHAT COMES AFTER CAPITALISM
You may also want to watch WHAT COMES AFTER CAPITALISM
A Chronicle of a Lost Decade Foretold – FilmsForAction & Project Syndicate
ATHENS – To exorcise my worst fears about the coming decade, I chose to write a bleak chronicle of it. If, by December 2030, developments have invalidated it, I hope such dreary prognoses will have played a part by spurring us to appropriate action.
Before our pandemic-induced lockdowns, politics seemed to be a game. Political parties behaved like sports teams having good or bad days, scoring points that propelled them up a league table that, at season’s end, determined who would form a government and then do next to nothing.
Then, the COVID-19 pandemic stripped away the veneer of indifference to reveal the political reality: some people do have the power to tell the rest of us what to do. Lenin’s description of politics as “who does what to whom” seemed more apt than ever.
By June 2020, as lockdowns began to ease, left-wing optimism that the pandemic would revive state power on behalf of the powerless remained, leading friends to fantasize about a renaissance of the commons and a capacious definition of public goods. Margaret Thatcher, I would remind them, left the British state larger, more powerful, and more concentrated than she had found it. An authoritarian state was necessary to support markets controlled by corporations and banks. Those in authority have never hesitated to harness massive government intervention to the preservation of oligarchic power. Why should a pandemic change that?
As a result of COVID-19, the grim reaper almost claimed both the British prime minister and the Prince of Wales, and even Hollywood’s nicest star. But it was the poorer and the browner that the reaper actually did claim. They were easy pickings.
It’s not hard to understand why. Disempowerment breeds poverty, which ages people faster and, ultimately, readies them for the cull. In the shadow of falling prices, wages, and interest rates, it was never likely that the spirit of solidarity, which soothed our souls during lockdowns, would translate into the use of state power to strengthen the weak and vulnerable.
On the contrary, it was megafirms and the ultra-rich that were grateful socialism was alive and well. Fearing that the masses, condemned to the savage arena of unfettered markets amid a public-health disaster, would no longer be able to afford to buy their products, they reallocated their spending to shares, yachts, and mansions. Thanks to the freshly printed money central banks pumped into them via the usual financiers, stock markets flourished as economies collapsed. Wall Street bankers assuaged their guilt, lingering since 2008, by letting middle-class customers fight over the scraps.
Plans for the green transition, which young climate activists had put on the agenda before 2020, were given only lip service as governments buckled under towering mountains of debt. Precautionary saving by the many reinforced the economic depression, yielding industrial-scale discontent on a browning planet.
The disconnect between the financial world and the real world, in which billions struggled, inevitably widened. And with it grew the discontent that gave rise to the political monsters I was warning my left-leaning friends about.
As in the 1930s, in the souls of many, the grapes of wrath were growing heavy for a new, bitter vintage. In place of the 1930s soapboxes from which demagogues promised to restore dignity to the disgruntled masses, Big Tech provided apps and social networks perfectly suited for the task.
Once communities surrendered to the fear of infection, human rights seemed an unaffordable luxury. Big Tech developed biometric bracelets to monitor our vital data around the clock. In cahoots with governments, they combined the output with geolocation data, fed it all into algorithms, and ensured that the population received helpful text messages informing them what to do or where to go to stop new outbreaks in their tracks.
But a system that monitors our coughs could also monitor our laughs. It could know how our blood pressure responds to the leader’s speech, to the boss’s pep talk, to the police announcement banning a demonstration. The KGB and Cambridge Analytica suddenly seemed Neolithic.
With state power re-legitimized by the pandemic, cynical agitators took advantage. Instead of strengthening voices calling for international cooperation, China and the United States bolstered nationalism. Elsewhere, too, nationalist leaders stoked xenophobia and offered demoralized citizens a simple trade: personal pride and national greatness in exchange for authoritarian powers to protect them from lethal viruses, cunning foreigners, and scheming dissidents.
Just as cathedrals were the Middle Ages’ architectural legacy, the 2020s left us tall walls, electrified fences, and flocks of surveillance drones. The nation-state’s revival made the world less open, less prosperous, and less free precisely for those who had always found it hard to travel, to make ends meet, and to speak their minds. For the oligarchs and functionaries of Big Tech, Big Pharma, and other megafirms, who got on famously with the strongmen in authority, globalization proceeded apace.
The myth of the global village gave way to an equilibrium between great-power blocs, each sporting burgeoning militaries, separate supply chains, idiosyncratic autocracies, and class divisions reinforced by new forms of nativism. The new socioeconomic cleavages threw the prevailing features of each country’s politics into sharp relief. Like people who become caricatures of themselves in a crisis, whole countries focused on their collective illusions, exaggerating and cementing pre-existing prejudices.
The great strength of the new fascists during the twenties was that, unlike their political forebears, they did not even have to enter government to gain power. Liberal and social-democratic parties began to fall over one another to embrace xenophobia-lite, then authoritarianism-lite, then totalitarianism-lite.
So, here we are, at the end of the decade. Where are we?
Before our pandemic-induced lockdowns, politics seemed to be a game. Political parties behaved like sports teams having good or bad days, scoring points that propelled them up a league table that, at season’s end, determined who would form a government and then do next to nothing.
Then, the COVID-19 pandemic stripped away the veneer of indifference to reveal the political reality: some people do have the power to tell the rest of us what to do. Lenin’s description of politics as “who does what to whom” seemed more apt than ever.
By June 2020, as lockdowns began to ease, left-wing optimism that the pandemic would revive state power on behalf of the powerless remained, leading friends to fantasize about a renaissance of the commons and a capacious definition of public goods. Margaret Thatcher, I would remind them, left the British state larger, more powerful, and more concentrated than she had found it. An authoritarian state was necessary to support markets controlled by corporations and banks. Those in authority have never hesitated to harness massive government intervention to the preservation of oligarchic power. Why should a pandemic change that?
As a result of COVID-19, the grim reaper almost claimed both the British prime minister and the Prince of Wales, and even Hollywood’s nicest star. But it was the poorer and the browner that the reaper actually did claim. They were easy pickings.
It’s not hard to understand why. Disempowerment breeds poverty, which ages people faster and, ultimately, readies them for the cull. In the shadow of falling prices, wages, and interest rates, it was never likely that the spirit of solidarity, which soothed our souls during lockdowns, would translate into the use of state power to strengthen the weak and vulnerable.
On the contrary, it was megafirms and the ultra-rich that were grateful socialism was alive and well. Fearing that the masses, condemned to the savage arena of unfettered markets amid a public-health disaster, would no longer be able to afford to buy their products, they reallocated their spending to shares, yachts, and mansions. Thanks to the freshly printed money central banks pumped into them via the usual financiers, stock markets flourished as economies collapsed. Wall Street bankers assuaged their guilt, lingering since 2008, by letting middle-class customers fight over the scraps.
Plans for the green transition, which young climate activists had put on the agenda before 2020, were given only lip service as governments buckled under towering mountains of debt. Precautionary saving by the many reinforced the economic depression, yielding industrial-scale discontent on a browning planet.
The disconnect between the financial world and the real world, in which billions struggled, inevitably widened. And with it grew the discontent that gave rise to the political monsters I was warning my left-leaning friends about.
As in the 1930s, in the souls of many, the grapes of wrath were growing heavy for a new, bitter vintage. In place of the 1930s soapboxes from which demagogues promised to restore dignity to the disgruntled masses, Big Tech provided apps and social networks perfectly suited for the task.
Once communities surrendered to the fear of infection, human rights seemed an unaffordable luxury. Big Tech developed biometric bracelets to monitor our vital data around the clock. In cahoots with governments, they combined the output with geolocation data, fed it all into algorithms, and ensured that the population received helpful text messages informing them what to do or where to go to stop new outbreaks in their tracks.
But a system that monitors our coughs could also monitor our laughs. It could know how our blood pressure responds to the leader’s speech, to the boss’s pep talk, to the police announcement banning a demonstration. The KGB and Cambridge Analytica suddenly seemed Neolithic.
With state power re-legitimized by the pandemic, cynical agitators took advantage. Instead of strengthening voices calling for international cooperation, China and the United States bolstered nationalism. Elsewhere, too, nationalist leaders stoked xenophobia and offered demoralized citizens a simple trade: personal pride and national greatness in exchange for authoritarian powers to protect them from lethal viruses, cunning foreigners, and scheming dissidents.
Just as cathedrals were the Middle Ages’ architectural legacy, the 2020s left us tall walls, electrified fences, and flocks of surveillance drones. The nation-state’s revival made the world less open, less prosperous, and less free precisely for those who had always found it hard to travel, to make ends meet, and to speak their minds. For the oligarchs and functionaries of Big Tech, Big Pharma, and other megafirms, who got on famously with the strongmen in authority, globalization proceeded apace.
The myth of the global village gave way to an equilibrium between great-power blocs, each sporting burgeoning militaries, separate supply chains, idiosyncratic autocracies, and class divisions reinforced by new forms of nativism. The new socioeconomic cleavages threw the prevailing features of each country’s politics into sharp relief. Like people who become caricatures of themselves in a crisis, whole countries focused on their collective illusions, exaggerating and cementing pre-existing prejudices.
The great strength of the new fascists during the twenties was that, unlike their political forebears, they did not even have to enter government to gain power. Liberal and social-democratic parties began to fall over one another to embrace xenophobia-lite, then authoritarianism-lite, then totalitarianism-lite.
So, here we are, at the end of the decade. Where are we?
For the Project Syndicate site click here. And here for Films for Action
May 26, 2020
May 25, 2020
Συζητώντας με την Πάολα Ρεβενιώτη στην “Κατάσταση Πολιορκίας” του ΜέΡΑ-TV
Λίγες φορές έχω χαρεί συζήτηση όσο το περασμένο Σάββατο με την Πάολα Ρεβενιώτη, της οποίας η έντιμη, αγωνιστική, αντι-καταθλιπτική δράση μας δίνει δύναμη . Η εικόνα της Αθήνας των περασμένων δεκαετιών που μοιράστηκε μαζί μας ήταν ένα ακόμα “μπόνους”. Αν δεν την είδατε, δείτε την – δεν θα το μετανιώσετε.
Yanis Varoufakis's Blog
- Yanis Varoufakis's profile
- 2351 followers
Yanis Varoufakis isn't a Goodreads Author
(yet),
but they
do have a blog,
so here are some recent posts imported from
their feed.
