Marta Dacosta's Blog, page 11

#EstouEstupenda #Flashmobliteraria #Engalego

Anna Ashbless ideou, promoveu e executou un fanzine virtual: #EstouEstupenda #Flashmobliteraria #Engalego



Convidoume a participar nesta reflexi�n colectiva sobre o noso corpo, e as� de marabilloso quedou este poema de Na casa da avoa, con imaxe de Diego Seixo.

Mural de Viki Rivadulla

Viki Rivadulla faime este agasallo marabilloso. Os pequenos versos de Na casa da avoa po�endo palabras ao seu fermos�simo mural e ao lado dos versos do gran Paco Souto. Fico sen palabras.

Grazas!

Feira do libro de Ponteareas

Na casa da avoa estivo na feira do libro de Ponteareas

Urraca

Para este 25 de xullo escrib�n sobre a ra��a Urraca, a que pecha o meu libro Na casa da avoa.



Velaqu� o artigo, que se pode ler completo en Terra e tempo. Comeza as�:



Remataba abril e decid�n visitar as terras de Monterroso.



A asistencia a �Mondo�edo � poes�a� o primeiro de maio d�bame a escusa perfecta para atravesar Galiza polo interior e seguir a descubrir ou redescubrir a nosa terra. En canto ideei o itinerario final, Mondo�edo xa non era o obxecto da viaxe. Co�ecer Monterroso pasou a ser a cuesti�n central, con Urraca, a ra��a, como protagonista.



Coa axuda de internet busquei aloxamento e atopeino nunha casa que levaba o nome da ra��a. Mais, finalmente non puido ser e tivemos que quedar en San Miguel de Penas, unha fermosa casa restaurada. O cambio imped�ame co�ecer o lugar que leva o nome de Urraca e pescudar a que se deb�a. As� que, en conversa telef�nica, pregunteillo � dona da casa. Ela explicoume que a casa fora constru�da cos restos da pedra que un d�a fora o Castelo de Sirgal, do que se di que acolleu � ra��a nun incidente sucedido naquelas terras. Quedei coa m�goa de non poder durmir entre as s�as paredes, mais agard�bame outra sorpresa.



A mesma tarde en que chegamos, sa�mos co�ecer o exterior da casa. Al� mesmo ti�amos a Torre de Penas, maxestosa, precedida por un carballo e defendida por un muro que non podiamos atravesar. Ao lado a igrexa, e entre as d�as edificaci�ns un pasadizo de madeira. Por sorte para n�s, na porta do recinto hab�a un panel informativo e nel mostr�usenos a historia, o f�o que tirara por min naquela viaxe.



...

Carta VIII. Sen fronteiras entre o real e o fant�stico.

Chegamos � oitava entrega, case a piques de deixar a illa do Pico. Neste ano e medio percorr�n coa memoria e a litertura a illa de San Miguel e a de Pico. A�nda quero percorrer as de Faial e Terceira, mais iso ser� dentro duns meses, practicamente a partir de xaneiro de 2018 se todo vai ben. Agora voume centrar noutro proxecto que require toda a atenci�n que lle poida prestar.



Se algu�n gostou destas cartas e seguiu a s�a lectura, grazas.





�as coisas aqui acontecem como tiverem de acontecer, sempre com muita calma�� Romana Petri, A senhora dos A�ores.



As estreitas estradas acabaron por conducir cara ao interior da illa os transe�ntes extraviados pola deficiente sinalizaci�n. Sen comp�s, confundindo o rumbo, chegamos � Lagoa de Caiado, cuberta en parte por unha tona verde. A Lagoa forma parte da Rede Natura 2000 e est� a m�is de 800 metros de altura. Na s�a contorna, descubrimos algunhas das especies vexetais end�micas dos A�ores, como a Erica azorica, denominada comunmente urze, mato, vassoura ou queir�, ou o cedro do mato, Juniperus brevifolia. Ignorantes do seu valor natural tiramos fotos marabillados s� pola beleza, para m�is tarde descubrir o seu inmenso valor.



Por eses cami�os do interior, acheg�monos � n�boa que muda a paisaxe da illa, intern�ndonos por unha especie de decorado extraterrestre ou viaxe no tempo cara a un pasado misterioso de liques e fumarolas. Descubrimos a lingua arqueol�xica da illa. A rocha negra, �s veces esfarelada en area escur�sima, a ocultarse baixo a tona de prados intensamente verdes, ondulantes e coroados con cristas de pedras negras ou sebes. E eu admirada de que entre a pedra volc�nica �spera e seca prendera a vida con follas de bordos espi�entos dos que sa�an unha especie de pampillos.

Esa pedra negra � a primeira imaxe do Pico na memoria. A pedra negra que emerxe entre a vexetaci�n. A pedra negra que rodea a illa e adopta formas asombrosas ao entrar en contacto co mar. A mesma pedra que os habitantes cicelaron para constru�r as s�as casas. A pedra que a�nda garda a forma da lava candente que se deslizou cara ao mar. Pedra ou lava negra.



Esa pedra � o coraz�n do Pico. Unha illa que � un monte que ascende abrupto e se coroa de n�boa sen avisar dos perigos que hai no seu ascenso. O cume m�is alto da Rep�blica portuguesa. Esa pedra � tam�n a imaxe que paira na literatura, como o libro que atopei na antiga f�brica baleeira da Sibil. Ao collelo, lin a contracapa e dixen, vai comigo, preciso deste libro para logo alimentar a memoria deste lugar. E as�, lendo A senhora dos A�ores volv�a � illa, reco�ec�a os lugares escuros de pedra l�vica, coma ela os chama, e que al� reciben o nome de �misterios�. Buscaba entre as fotos. Procuraba o mapa para situar debidamente as localidades de Arcos e Cabrito e lembralas mellor. E recorr�a ao caderno que sempre vai comigo, neste pulso constante coa mi�a contraditoria memoria: �Fomos cara a Cachorro e visitamos a s�a costa, chea de pedras con formas que parece que se fixeran onte... Continuamos contemplando as caprichosas formas que tomou a lava cando baixou cara ao mar, nesta illa que � a m�is nova, pois s� ten 300.000 anos. No Lagido de Santa Luzia visitamos o conxunto etnogr�fico da cultura do vinho, coas parcelas separadas por muros de pedra negra e as vi�as abandonadas, algunha a subir polas �rbores, mesmo.�



A senhora dos A�ores � unha obra de Romana Petri, escritora e tradutora italiana. Na recensi�n doutro libro da autora sobre a mesma illa (Regresso � ilha), realizada por Manuel Tom�s, sabemos que Petri chegou ao Pico en 1996. Aquel ver�n deu lugar � Senhora dos A�ores, un libro que tivo grande �xito en Italia porque: �Em A Senhora dos A�ores, o espa�o � determinante para o enquadramento das personagens, todas elas com nomes reais, bem conhecidos de toda a gente da freguesia de Santa Luzia e n�o s�, que o Pico acaba por ser uma aldeia global(mente) pequena� (Manuel Tom�s, Revista de livros 307)

O libro ten formato de memoria e quere ser un retrato sentimental do Pico. Romana Petri escribe en primeira persoa e � outra personaxe que transita as terras da illa e fala cos seus habitantes. A Senhora dos A�ores � un retrato daquelas xentes, das mulleres e dos homes que un d�a emigraron a Canad� ou aos Estados Unidos e que sempre, sempre se doen desa partida, malia os seus fillos americanos xa na fala e no corpo. A autora demostra un profundo desprezo por esa americanizaci�n e � na s�a propia boca que pon estas palabras:



�N�o devias ter permitido que o teu filho nacesse naquela terra �Debe ser por isso que tantos americanos s�o obessos: vivem a grande derrocada da sua alma. For�ada a estar onde na devia, e compensam a m�goa da mudan�a afogando a comida nos molhos coloridos. A gordura que v�s, pais, consumistes na tristeza das recorda��es, recuperam-na eles�



O libro vai dese�ando ante n�s un retrato real e m�xico da illa, coas s�as cores e formas caprichosas, cos seus habitantes corp�reos e incorp�reos, sen que haxa fronteira ningunha entre o mundo dos vivos e os mortos: �e a alma, no momento de partir, fica desorientada, n�o sabe tomar o caminho suave das alturas, como lhe compete, e fica aqu�, na terra, deixa-se ficar embora saiba que o seu lugar j� n�o � aqu��.

Cando hoxe volvo ao libro, mentres escribo este artigo, conecto esta obra coa dunha autora de noso. Nun dos cap�tulos de A senhora dos A�ores, unha das personaxes, Malvina Sebasti�o, fala dun homem-planta: �� em frente daquela casa, no jardim, h� uma estranha planta com uma �nica flor grande e alongada, que est� ali h� anos e n�o murcha, est� sempre fresca. Por vezes, de noite, no lugar da planta est� um homem de outros tempos, um homem-planta que regressa porque sente a necessidade de aparecer �queles que podem e querem v�-lo.�



Un home-planta, como as mulleres planta que Ledicia Costas creou nunha das s�as �ltimas novelas. Unha creaci�n literaria que tal vez beba da realidade da Epidermodisplasia verruciforme, unha enfermidade rara de orixe xen�tica que provoca a deformidade da pel por medio de verrugas, at� adoptar aparencia vexetal. Unha enfermidade que, como sempre, se analiza desde unha perspectiva masculina, esquecendo que mesmo as mulleres poden chegar a padecela, e aqu� entra o texto de Ledicia, feminizando esta imaxe. Unha imaxe que conecta coa tradici�n literaria dos Ent, descritos por Tolkien como xigantescas �rbores que cami�an e gardan a fraga, tomando o nome da tradici�n anglosaxona; ou coaa tradici�n mitol�xica de pobos como o �uscaro que �s veces representan a s�a deusa Mari como un ser h�brido entre unha muller e unha �rbore.



Ebria de imaxes fant�sticas sinto avanzar o tempo mansamente. O sol intenso esperta a sede de auga salgada e levamos o corpo at� as piscinas constru�das no bordo do oc�ano. Apenas un ensaio de profundidade. Unha balsa de adaptaci�n que xoga coa distancia do horizonte, mostrando o perfil das illas que rodean o canal e calan a dimensi�n do abismo en que se mergullan os seus xigantes na procura de alimento.



Profundidades en que dormen animais p�lidos, como aquela cucumaria dos abismos que Vitorino Nem�sio imaxinou e nomeou estrela, sen decatarse de que era unha masa branda que filtra a auga na escuridade absoluta, un ser vivo parente dos carallos de mar, que tam�n arriban inertes �s nosas praias:



�Ficavam ali secas, estampadas, como enigmas do mar num cemit�rio. E nunca mais se esquecera daquela bicheza pequenina, Cucumaria abyssorum, encontrada pela equipa cient�fica do Hirondelle nas fossas do Atl�ntico a�oriano, ... Pobre estrelinha seca das solid�es do fundo, a cucum�ria dos abismos... � Vitorino Nem�sio, Mau tempo no canal



Marta Dacosta, maio 2017.

Pateleiras

Do Pindo a Combarro.

Das Xornadas da pesca ao Encontro de embarcaci�ns tradicionais.

Versos, humildes, para homenaxear �s traballadoras do mar, a�nda non ben reco�ecidas.

Festival po�tico Fala o mar

Xullo comeza recitando poemas que falan das mulleres do mar.



A nova na prensa.

Entrevista no programa Galegos na Baix

O pasado 22 de xu�o Armando Fern�ndez e Xulio Couxil do programa Galegos no BAIX que se emite en Radio Sant Boi, entrevist�ronme.



Aqu� est� entrevista en que falo, sobe todo de Na casa da avoa:



Galegos na Baix.

II Xogos florais de Ponteareas

Esta tarde, antes de festexar o San Xo�n, participarei nos Xogos Florais de Ponteareas.

Ser� un pracer escoitar e recitar.



Viva a poes�a!!

Un mundo de meu

As� titulei a mi�a participaci�n na secci�n dA Sega "O cuarto de ..."



Agrad�zolle �s segadoras que fagan vis�bel o traballo das escritoras.



Un mundo de meu.



Poder�a mostrarvos como � o lugar en que adoito traballar e ser�a unha ficci�n, porque ordenar�a a mesa e a contorna da computadora para que non descubr�sedes o caos que �s veces se apodera de min.



O certo � que naquel cuarto que tiven na casa dos proxenitores, fun proxectando aos poucos un futuro de meu, porque precisaba espazo e tempo e poder. As� foi que entre as lecturas de poes�a, os apuntamentos de lingua e os dicionarios, o que fac�a realmente era trazar o mapa que me levar�a f�ra da casa do pai, os planos da independencia econ�mica imprescind�bel para ser dona de min.



Hoxe vivo nunha casa de meu. Nun espazo que comparto por decisi�n propia e no que habitamos na igualdade de quen leva ao �mbito dom�stico o que defende na r�a. Unha casa en que non hai fechaduras e nos encontramos na conversa e nos traballos. O noso espazo de paz.



Para quen fantas�a, idea ou escribe en calquera lugar e momento, todos os espazos da casa son �ptimos para a concentraci�n. Desde aqueles que a iso foron dedicados, at� os que te�en outro destino, mais acaban por adaptarse � funci�n literaria. As� o recanto do oeste que inicia un poema de Acu�tica alma e representa un lugar ao p� da vent� orientada a po�ente, un lugar de luz e calor antes de que o d�a remate.



Mais a casa non son s� os espazos de dentro. O eido que a rodea acaba por ser tan principal coma os cuartos, porque ao final � xard�n ou abandono creado � nosa imaxe e semellanza, mundo do que somos as �nicas deusas. Por iso ese lugar sen paredes nin teito, en que respiramos por todos os poros do corpo, pode ser o espazo. Un espazo ao p� da natureza en que deixarse levar pola harmon�a inaud�bel das �rbores e o aloumi�o da brisa. Alentar. Cos ollos fechados. Coas entra�as abertas. Sent�ndose dona dese momento.



Porque escribir � unha actividade que precisa dedicaci�n e m�todo, que precisa domar as imaxes que adoito se desbocan e fannos sa�r alancando na s�a procura, esforzarnos en rodealas co lazo que nos permitan suxeitalas, frealas. Domesticar a s�a ansia. Aprendelas a cami�ar canda n�s, coma as bestas do monte.



Atopar ese punto de equilibrio entre o salvaxe e o cultural.



Xu�o de 2017.