Desculţ Quotes

“پیشخدمت محکمه احضارشان می کند. « فلوره آ» دست زنش را می گیرد و به داخل تالار هولش می دهد و خودش با گردن شق و قیافه ی حق به جانب می ایستد. نه هیبت قضات و نه منظره ی مسیحی که به صلیب کشیده شده، هیچ کدام اثری رویش نمی گذارند. اولین باری نیست که به آنجا پا گذاشته. اما زنش چنان وضعی دارد که انگار از یک ستاره ی دیگر به آنجا افتاده.
رئیس: چند وقت است ازدواج کرده اید؟
فلوره آ: سی و پنج سال است آقای رئیس.
رئیس: چند تا بچه دارید؟
فلوره آ: پنج تا جناب رئیس.
زن (بدون این که ازش سوالی شده باشد جواب شوهر را کامل می کند): چهارتاشان هم مرده اند. سه تا در بچگی، یکی همین امسال پاییز...
چشم هایش پر از اشک می شود. اشک خاموش حیوان بارکشی که عادت کرده همه چیز را بی چون و چرا بپذیرد.
رئیس: چرا می خواهید از این زن جدا بشوید؟
فلوره آ: خیلی زشت است جناب رئیس.
رئیس: سی و پنج سال وقت لازم بود تا این را متوجه بشی؟
فلوره آ: همان روز اول متوجه شده بودم جناب رئیس، منتها تازه همین چند وقت پیش توانسته ام یکی دیگر، یک خوشگلش را، پیدا کنم.
رئیس: و لابد خیلی هم جوان تر از این یکی است.
فلوره آ: البته، جناب رئیس، البته. خیلی خیلی جوان تر از این یکی است.
و برقی در نگاهش می درخشد. لبخندی می زند و بی اراده نوک سیبیلش را می تابد.
در بازگشت به ده، از این که نتوانسته قال زنش را بکند برج زهرمار است. پایش که به خانه می رسد زنش را به قصد کشت کتک می زند و دو هفته بعد دفنش می کند.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“پیش از آن که بدانم علت دلخوری کشیش از اهل خانه ی ما چیست، هر وقت تو کوچه بش برمی خوردم مثل باقی مردم می گفتم:
- پدر! دستتان را می بوسم.
دیگران که می گفتند جوابی به شان می داد. من که می گفتم زیرلبی فحشم می داد. وقتی دیدم قضیه از این قرار است است دیگر از آن به بعد من هم عوض سلام فحشش می دادم.
- کار خوبی کردم. نه؟
- نه. کار خوبی نکردی «داریه». می روی جهنم.
- امروز که نمی روم. تازه به جهنم که بروم کشیش «بولبوک» هم پیشم خواهد بود... مگر اسب ها نبرده بودیم بچرانیم؟... خوب. «میلیکا» - پسر کوچکه ی کشیش که شاگرد مدرسه ی طلبگی ست – مگر با ما نیامد؟ آمد که!... آن وقت، دهنه ی اسب هایش را گرفت بردشان توی گندم زار مردم شب تا صبح گندم سبزه ها را چریدند.
به اش گفتیم: هی، «میلیکا»! این کارت گناه است. این گندم ها مال شما که نیست.
گفت: می دانم. منظور؟
گفتیم: از آتش جهنم نمی ترسی؟
گفت: بی خیالش! فقط یک جهنم هست، آن هم جهنمی است که برای ترساندن شما کس خل ها رو دیوارهای کلیسا نقاشی کرده اند... می دانید؟ یک روز که مادرم داشت پدرم را بابت میخوارگی توی میخانه ها سرزنش می کرد، پدرم این جواب را به اش داد.
گفتیم: خوب، کشیش هم که شدی همین حرف ها را خواهی زد؟
گفت: معلوم است که نه.
گفتیم: بنابراین چاخان خواهی کرد؟ چیزهایی به مردم خواهی گفت که خودت به شان اعتقاد نداری؟
گفت: چاخان می کنم. پس چه؟ کار و کاسبی است دیگر.
گفتیم: مرده شویت ببرد با آن کار و کاسبیت!
این را که گفتیم، پاشنه ی دهنش را کشید و فحش مان داد. ما هم تا کله ی سحر کتکش زدیم.
ما سه تا بودیم، او یکی. ممکن بود کشته بودیمش. از خانه در رفتیم و از ترس «ژووته»ی ژاندارم یک هفته ی تمام قایم شدیم. دیگر خبر نداشتیم که پدرش هم دل خوشی ازش ندارد. به خانه که برگشتیم آب از آب تکان نخورده بود.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Poate că din sîngele cu care oamenii au stropit, au adăpat, dar n-au săturat încă pămîntul, răsar macii roşii, aceste flori de sînge care acoperă ici-colo galbenul lanurilor de grîu, în fiecare început de vară.
Poate că macii aceştia răsar şi înfloresc ca să ne spună:
— E timpul să nu mai vărsaţi sînge!
Poate... Cunoaşte cineva tainele lumii?”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“آن هایی که تو ملک ارباب ها رعیتی می کنند، رنج بسیار می برند و زحمت بسیار می کشند. این کارگران اگر هم تکه زمینی داشته باشند، پیش از شخم زدن و بذر افشانی زمین های ارباب حق ندارند به اش برسند. و اگر هم دست بر قضا یادشان رفت و خواستند زمین خودشان را جلو بیندازند، ژاندارمی آن جا هست که یادشان بیاورد.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“پیش از قدم گذاشتن تو تاکستان به هر کدام از انگور چین ها یک زنبیل و یک قیچی باغبانی می دهند، و دو تا نگهبان، به هر کدام آن ها – و حتی به بچه ها – یک پوزه بند می زنند.
می دانید پوزه بند چیست؟ - یک جور نقاب است از توری آهنی، که جلو دهن آدم را می گیرد. این نقاب، مثل یک الک ظریف است. آدم می تواند از میانش نفس بکشد. حتی اگر احتیاج پیدا کرد می تواند از میانش تف کند. اما به هیچ ترتیبی نمی تواند حتی یک حبه انگور بگذارد دهنش.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“- آخر، رئیس! برای چه ما باید برویم بیگاری؟ توی قرارداد کار ما چنین شرطی گذاشته نشده. من سواد دارم و قرارداد را قبل از این که امضا کنم با دقت خوانده ام. خوب، وقتی چنین چیزی تو قرارداد ننوشته باشد، پیداست که من هم نمی روم برای نشای تاکستان ارباب بیگاری کنم. دلم می خواهد ببینم چکارم می توانید بکنید. پوستم را زنده زنده می کنید؟
ژاندارم دوباره تفنگ را گذاشت روی شانه اش و زد زیر خنده.
- با این حرف های احمقانه بی خود وقت تان را تلف می کنید که چه؟ این که تو قرارداد چه نوشته و چه ننوشته مطرح نیست، حالا می بینید! انگار وقت زیادی داریم که به این یاوه ها گوش بدهیم. دستور داریم شما را بکشیم بیرون و بفرستیم سر کار و آن هایی که توی شما خدمت نظام کرده باشند می دانند که دستور باید بی گفت و گو انجام بشود. چرا حماقت می کنید؟ می خواهید خون راه بیفتد؟ به من مربوط نیست. مثل یک پدر به تان نصیحت می کنم که بی چون و چرا راه بیفتید بروید سر تپه دستور را انجام بدهید. شته ها تاکستان ارباب را از میان برده اند. ارباب تاکستانش را لازم دارد. باید به اش کمک کنیم که طفلک تاکستانش را رو به راه کند. فرستاده از فرانسه برایش نشاهایی بیاورند که هیج جور آفتی به اش کارگر نباشد. چرا این قدر احمقید؟ دلتان نمی خواهد کنار آبادی تان یک تاکستان حسابی داشته باشید؟ دلتان نمی خواهد انگور حسابی بخوریم؟
- معلوم است که دل مان می خواهد. منتها دل مان می خواهد تو تاکستان خودمان انگور داشته باشیم نه تو تاکستان ارباب. چون خود شیطان هم جرأت پدرش نیست به چیزی که مال ارباب باشد دست بزند.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“روی تپه های لم یزرع که خاکش بی حاصل و عقیم است، دهقان های دیگر هم چند نسقی زمین دارند. اما دره های حاصلخیز و دشت های پر برکت مال ارباب هاست. هر کدام از این زمین ها، برای آن که با اسب از این سر به آن سرش بروی یک روز تمام وقت می برد. تازه به تهش که رسیدی یک زمین دیگر شروع می شود.
پابرهنه ها تشنه ی زمین اند. تو وجود آن ها گرسنگی فریاد می کشد. این فریادها را کسی نمی شنود. اگر هم بشنود کلاه پوست هشترخانش را روی گوشش می کشد و خودش را به کر گوشی می زند.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“- آخ، اگر زمین داشتیم!
دایی «دومیت راکه» آه می کشد. آه دردناکش از ته و توی دلش بیرون می آید؛ شاید هم از شکمش که از زور گشنگی به آواز خواندن افتاده.
این شکم لعنتی اگر خالی بماند به آدم نارو می زند. سر و صدایش را به گوش می شود شنید: قوررر... قاررر!
برای این که آرامش کنی، برای این که گولش بزنی و گشنگی را از یادش ببری، یک تکه نمک برمی داری لیسش می زنی و یک تغار آب رویش سر می کشی. حس می کنی داری بی حال می شوی. شکمت همان جور مثل پیش خالی است، گیرم روده ها نق و نوق شان را کنار گذاشته اند.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“کدام آدم دست به دهنی را سراغ داری که با این وضع مخالف نباشد و ناله و نفرین نکند؟ اگر اوضاع و احوال رو به راه نیست، خوب نتیجه اش همین است که هست. آتش، زیر خاکستر است. یک روز جرقه می زند و شعله می کشد.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“پابرهنه ها فریاد می زنند: زمین! زمین! زمین!
زمین فراوان است و در عین حال از زمین خبری نیست. به عبارت بهتر: زمین به آن کسی که با عرق خودش آبیاریش می کند تعلق ندارد.
پدرم می گوید:
- اگر زمین مال ما بود زندگیمان پاک جور دیگر بود. خیلی خوب زندگی می کردیم. منتها زمین مال ارباب ها و تازه به دوران رسیده هاست. ارباب ها خوب زندگی می کنند. تازه به دوران رسیده ها همین جور. ما بدبخت ها فقط خودمان می مانیم و استخوان هایمان که از خستگی کار در حال خرد شدن است...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“مدام صحبت آتش جهنم به گوش آدم می رسد.
به کلیسای بزرگ پهلوی بخشداری که پا بگذاریم، از همان دمِ در، چپ بگردیم یا راست بگردیم، از آجر فرش کف تا قبه ی سقف، روی هر دیواری را نگاه کنیم می بینیم جهنم را نقاشی کرده اند... یا مسیح است که زنده شده و دارد بدون بال به آسمان پرواز می کند؛ یا مسیح کوچولوی تپلی است با چشم های زاغ، که در همه ی شمایل ها تو بغل مریم دارد می خندد. مقدسه ی عذرا را هم آن طرف دیگر کشیده اند. آن ته. همان جایی که محراب هست. از این که مادرم هم مثل مقدسه ی عذرا اسمش مریم (ماری) است خیلی خوشم می آید. نمی دانم چرا، اما این موضوع خیلی خوشحالم می کند.
هر بار که رفته ام کلیسا، نقاشی ها را تماشا کرده ام و اسباب تعجب و حیرتم شده. اما آنچه با دقت بیشتری تو بحرش رفته ام جهنم بوده است که کشیش مدام بهش حواله مان می دهد. – همین جهنم خیالی نقاشی روی دیوار طرف ورودی.
شعله های قرمز عظیمی زیر پاتیل های بسیار بزرگ می بینی که توی آن ها قیر جوشان هست و بخار غلیظ سفیدی ازشان به طرف گنبد کلیسا بالا می رود. توی ابر و بخار هم شیطان دیده می شوند با دم های دراز به هم پیچیده و شاخ های شق و رق و گوش های پت و پهن و دماغ های برگشته و پوزه های گرازوار. شیطان های پشمالودی که هر کدام یک شنکش آهنی چهار سیخه دستشان است و با آن ارواح را از این پایین معصیت کرده اند.
می خزی تو باغ همسایه یک دانه سیب می دزدی؟ کلکت کنده است! روحت از دست رفته. وقتی مردی آتش جهنم و پاتیلی که مدام توش پلق پلق قیر می جوشد، و نیزه های چهار سیخه ای که روح آدم را این پاتیل آن پاتیل می کند!
اسب هایت را به چرا برده ای، خسته و مانده خوابت گرفته و حیوان ها رفته اند تو کشت و کارها گندم و ذرت و یونجه یا کنجد دیگران را چریده اند؟ - کارت ساخته است! همان آتش جهنم، همان شیطان ها، همان پاتیل های قیر جوشان چشم به راهند.
«گانت زا» - دشتبان ارباب – فحش و بد و رد بارت می کند؟ بهتر است اصلا محل سگ هم به اش نگذاری: خودش تو آتش جهنم کباب می شود. اما اگر تو هم برگردی تو رویش بایستی و فحش و فضیحتش را به خودش برگردانی، دیگر واویلا، حسابت با کرام الکاتبین است!
دشنام به کشیش و ارباب و بخشدار که، هیچ! اصلا فکرش را هم نباید کرد... این دیگر از هر گناهی که به خیالت برسد بزرگ تر است. بدان و آگاه باش که اگر گناهت این است پدرت در آمده! بهتر است فکری به حال و روز خودت بکنی! چون در این صورت نه فقط بعد از مرگ تو آتش جهنم کباب می شوی بلکه با تازیانه و قنداق تفنگ هم خرد و خمیرت می کنند. هیچ نباشد، دست کم مشت و لگد مفصلی تو دک و پوز و دنده ات می زنند. همین جور به هر جات که دم چک بیفتد!
کشیش یک دم از ترساندن مردم به آتش جهنم و پاتیل هایی که تویشان غل و غل قیر می جوشد کوتاه نمی آید.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“هر سربالایی یک سرازیری دارد. هوای کله پا شدن خودت را هم داشته باش «توماس». چون، آن جور که بویش می آید، چنان به زمین گرم خواهی خورد که دیگر نتوانی روی پاهایت یلند بشوی. پیش از تو هم خیلی های دیگر را دیده ایم که بخت ازشان روبرگزدانده.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Să nu uiţi, Darie. Nimic să nu uiţi. Să spui copiilor tăi. Şi copiilor pe care-i vor avea copiii tăi să le spui... Auzi, Darie? Să nu uiţi... Să nu uiţi, Darie...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Biete suflete care nu vor să se desprindă de trup!... Aceasta mi se pare că e taina cea mare a vieţii. Şi frumuseţea cea mare a vieţii. Că oricît ar suferi trupul, că oricît ar suferi sufletul însuşi, trupul şi sufletul rămîn îmbrăţişaţi. Trupul nu vrea să se despartă de suflet şi sufletul nu vrea să se despartă de bunăvoie de trup.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Oamenii ar putea fi florile pămîntului. Şi, negreşit, vor fi într-o zi florile pămîntului. Mai e pînă atunci...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“[...] pămîntul este grădina înflorită a universului şi în această minunată grădină omul este cea mai frumoasă floare. Oamenii sînt florile pămîntului.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Oamenii, flori ale pămîntului.

Floare a pămîntului era Pavel, care trăgea lîngă mine la lopeţi. Floare veştedă, care avea să se stingă înainte de a lega rod!

Flori ale pămîntului erau ţăranii desculţi şi dezbrăcaţi pe care îi lăsasem pe cheiul ud de ploaie de lîngă şlepurile care aveau să-i ducă în Germania pentru cine ştie cît timp.

Flori ale pămîntului erau şi soldaţii bulgari care îi păzeau, rupţi şi flămînzi.

Flori ale pămîntului erau prizonierii pe care îi ştiam lungiţi sub un şopron pe jumătate ars şi dărîmat şi care-şi aşteptau, tăcuţi şi resemnaţi, împlinirea tristei şi amarnicei lor sorţi.

Flori ale pămîntului erau nemţii, care dăruiau prizonierilor bolnavi şi lihniţi să soarbă cicoare caldă şi îndulcită cu ultimele lor bucăţele de zahăr, din cănuţe de tinichea cenuşie.

Floare a pămîntului eram şi eu, Darie, băieţandrul cîrn, cu obrazul plin de pistrui, cu părul zburlit, ciufulit, care alergam spre largul lumii, într-o luntre şubredă, pe Dunăre.

Nu. Nu era adevărat.

Eram oameni.

Oameni care sufeream.

Oameni care ne chinuiam.

Florile nu cunosc suferinţa.

Florile nu cunosc decît înflorirea şi moartea.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“— Parcă era vorba să nu-ţi mai pui întrebări, băiatule cu părul ciufulit?
— N-aş fi om, dacă nu mi-aş pune întrebări...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“— Bunicule, unde mă duci?
— Acolo unde mă odihnesc şi eu şi unde se odihnesc toţi ai noştri, din moşi-strămoşi, acolo unde nu este nici bucurie, nici întristare... Mi-am adus aminte de voi... Cum vă chinuiţi. Şi-am venit să te iau cu mine, cel puţin pe tine. Să te scap de necazuri. Cînd am închis ochii şi voi mi-aţi încrucişat mîinile pe piept, te-am lăsat băieţandru... Erai ca un măr înflorit, nepoate Tudore... Şi-acum te-am găsit cu părul înspicat, cu spinarea adusă, cu faţa plină de brăzdături...
— Du-mă înapoi pe pămînt, bunicule... Am zece copii. Cine să mi-i crească?
Povestindu-ne visul, lăcrima tata. Lăcrima mama. Lăcrimau surorile... Lacrimi limpezi lăcrimau. Căci sufletul tulbure şi trupul chinuit limpezi lacrimi varsă în lume, în lumină, prin lumina ochilor trişti...
Eu mi-am muşcat limba şi fălcile, pînă am simţit în gură gustul sîngelui, sărat şi neplăcut, pe care îl cunoşteam. Şi n-am lăcrimat... S-au întors înăuntrul meu lacrimile. Le-am simţit picurîndu-mi pe inimă, în inimă... Picături de otravă... Se adunau lîngă altele, lîngă multele neplînse afară. Adunaţi-vă, îmi spuneam în gînd, picături de otravă... Cîndva vă voi da celor din pricina cărora suferim şi plîngem.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Oamenii au împodobit malurile Dunării, din cele mai vechi timpuri, cu sate şi oraşe. Şi tot oamenii, războindu-se unii cu alţii, le-au pîrjolit,le-au pustiit.
Oamenii au umplut pămîntul cu flori şi livezi, şi tot oamenii au umplut pămîntul cu morminte.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Din vremuri străvechi ne-au venit cîntecele şi horele, proverbele şi ghicitorile şi basmele. Oamenii care le-au născocit în ceasurile lor de bucurie ori de tristeţe au trăit pe aceste meleaguri, au suferit ca şi cei de astăzi împilări. Cînd n-au mai putut să rabde, s-au răzvrătit, au ridicat topoarele şi au vărsat sînge pe care l-au plătit apoi cu sînge de-al lor şi, învinşi, au plecat capul şi au îndurat mai departe obidă şi împilare, batjocură şi suferinţă. Mai-marii pămîntului au avut putere să le lovească şi să le biciuie trupurile, dar sufletul poporului a rămas mai departe slobod. Nimeni n-a putut niciodată să robească sufletul. Loveşti trupul omului, şi trupul slab se zvîrcoleşte şi sîngeră, geme şi ţipă. Dar sufletul rămîne slobod, ca o pasăre care s-a ridicat în slăvile cerului. N-ai cum s-o ajungi, n-ai cum s-o atingi, nici cu biciul, nici cu piatra, nici cu glonţul. Ţii trupul omului în obezi şi-l afumi cu fum de ardei iute. Gîndul zboară slobod. Omul gîndeşte că va veni o zi în care şi trupul lui va fi slobod. Nădăjduieşte. Se întăreşte.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“N-aţi petrecut nici o noapte pe cîmp? Cine a spus că noaptea cîmpul doarme? Noaptea cîmpul trăieşte. Fiecare fir de iarbă trăieşte, pe fiecare fir de iarbă lunecă gîze, gîze şi alte vietăţi care stau ascunse ziua în cutele ierburilor, la rădăcinile lor, una cu ţărîna...

Cine a spus că noaptea cîmpul doarme?

Noaptea, cîmpul îşi trăieşte viaţa lui. Şopîrle lungi, pămîntii, lunecă reci printre ierburi. Fiecare vietate pîndeşte altă vietate, o adulmecă, o prinde, o înghite... Fiecare fir de iarbă, fiecare fir de grîiu, fiecare fir de floarea-soarelui ori de porumb, noaptea deschide ochii, priveşte slava... Deschide larg buzele, respiră văzduhul... Deschide larg braţele, îmbrăţişează răcoarea udă. Răcoarea e lacrima stelelor.

Noaptea vîntul e viu, viu ca un om, viu ca un şarpe, viu ca un şoim. Noaptea cerul e viu, îl vezi cum se roteşte. Uite!... Aseară, Carul mare era acolo, spre miază-noapte... Acum, cînd se apropie zorile, Carul mare şi-a strîmbat oiştea. Iată-l spre miazăzi, deasupra pietroaselor nesfîrşiri bulgare.

Noaptea pămîntul e viu.

Aţi rămas lîngă cişmea noaptea? Apa curge mai vie, mai repede parcă, gîlgîiala ei pare plină de bucurie. Dacă o încerci, bagi de seamă că are alt gust - gust de miez de pămînt.

Aţi adormit vreodată pe cîmp noaptea?

Dorm pe cîmp noaptea, înfăşurat în cojoc ori în pătură. E tare pămîntul! E tare. Cînd îl calci cu piciorul, e tare. Noaptea, cînd te-ntinzi pe ierburi să dormi, şi ierburile se culcă sub tine supuse, pămîntul e moale, mătăsos, de parcă ar fi făcut din puf de nori străvezi...

Aţi dormit vreodată pe cîmp noaptea?

Dorm deseori noaptea pe cîmp. Ştiu că dorm. Visez. În vis ştiu că visez. Da - dorm şi ştiu că dorm. Şi pleoapele mele sînt căzute peste ochi şi totuşi simt stelele şi simt văpaia lunii cu pielea trupului...

Da - dorm şi ştiu că dorm. Mă bucur totuşi că dorm atît de bine, atît de uşor. Urechile mele sînt adormite. Totuşi, aud glasul cîmpului şi ştiu că-l aud - cu unghiile, cu picioarele, cu întregul meu trup. Glasurile acestea nu mă turbură, nu mă trezesc - dimpotrivă, mă afundă şi mai adînc în puful dulce al somnului. Şi cu cît mă cufund mai adînc în puful dulce al somnului, cu atît ştiu mai bine că dorm, cu atît văd mai bine noaptea, noaptea pe care n-aş putea-o cuprinde cu ochii, şi cu atît mai bine glasurile cîmpului, ciudate, pline de taină, glasurile cîmpului care vorbesc noaptea mii şi mii de graiuri, pe care urechile mele nu le-ar auzi treze şi nu le-ar înţelege...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Pescarul spune:
— Avem totuşi voie să ne înecăm în baltă, dacă ne-am săturat de trăit, ori să ne spînzurăm. Avem voie să ne scărpinăm de purici. Avem voie să ne gîdilăm singuri la tălpi, dacă asta ne face plăcere... Avem voie să ne plîngem morţii. Nu e destul?
— Ba e destul, grăieşte Dudulică. Vai de voi, vai de noi!...
— Avem voie să prindem şi să mîncăm broaşte, adaugă pescarul. Dar nouă nu ne plac broaştele...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“— Uite, Mitică, neică, adusei o bucată de pâine...
Mitică rămîne întins, nemişcat. Abia catadicseşte să răspundă:
— Nu-mi trebuie, nene Panaite, nu primesc pomană...
— O să mori, Mitică...
— Asta şi vreau...
— Nu-i păcat de tine?
— Nu-i păcat. Dacă a murit taica, vreau să mor şi eu. Nu vreau să fiu văzut muncind. Am fost băiat de cîrciumar, nu înţelegi? Cum o să mă întorc la muncă? Să slugăresc pe la unul sau pe la altul? Să mă bată în cîmp ploaia şi vîntul? Nu! Aştept să mor...
— Aşteaptă, Mitică, o să mori.
Intră şi-l caută şi-l găseşte o femeie.
— Uite, măi Mitică, ţi-am adus, maică, o sticlă de lapte şi trei ouă. Ţi-am adus, măiculiţă, o felie de mămăligă. Mănîncă, maică...
Nevasta lui Ţînţu, văduva celui mai sărac om din sat, i-a adus mîncare lui Mitică Ocî.
— Mulţumesc, dadă, nu mănînc. Vreau să mor...
— Mori, Mitică...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Prinşi în bătaia mitralierelor, cădeau ai noştri ca spicele sub secerătoare. [...] Noi n-am avut arme. Ne-au trimis la război cu mâinile goale - puşti vechi, gloanţe puţine, dezbrăcaţi... Ca pe vite la tăiere...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Merg tot mai des la dascălul meu şi-i cer cărţi. Mă afund printre salcîmii din arie şi citesc. Mereu citesc. În cărţi încep să găsesc bucurii noi. Şi, dintr-o dată, mîhnirea îmi piere. Pot să-mi spună cum or vrea, pot să-şi bată joc de mine cît or vrea. Îmi dau seama acum că ştiu lucruri pe care ei sînt departe de a le cunoaşte, că înaintea mea s-a deschis un drum mai lung decît al lor, o altă viaţă.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Eu n-am trăit. Abia acum am început să pricep viaţa. Auzi? Să mor!... Şi să rămână atîtea cărţi necitite de mine!... Să se fi întîmplat şi să se întîmple atîtea pe lume, atîtea, de care n-am mai avut timp să aflu, să aud.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Inspectorul a scos un teanc de hîrtii. A început a mîzgăli hîrtia.
— E adevărat că ai vorbit copiilor despre Ion-vodă cel Cumplit?
— E adevărat. Trebuia să vorbesc. E în programă.
— E adevărat că ai spus că Ion Armeanul i-a tăiat pe boieri şi chiar pe preasfinţitul mitropolit al Moldovei, în ziua de Paşte?
— E adevărat. Scrie la carte.
— E adevărat că ai povestit copiilor cum l-au vîndut boierii pe domnitor, turcilor?
— E adevărat. Scrie la Cartea de citire.
— E adevărat că ai stăruit asupra faptului că Ion Armeanul îi iubea pe ţărani şi-i ura pe boieri?
— E adevărat. Scrie...
— Ştiu. La Cartea de citire...
— Atunci...
— E adevărat că la această lecţie ţi-ai dat osteneala să le vorbeşti copiilor frumos?
— E adevărat. Cum să nu fie adevărat?
— De ce aţi făcut asta?
[...]
— Sunt lecţii care îmi plac. Pe acestea le predau cu căldură, cu pasiune chiar... [...] Alte lecţii le predau uscat, acelea care nu-mi plac, de pildă Mihai Viteazul, care i-a legat pe ţărani de pămînt, robindu-i şi mai mult boierilor. Nu-mi place Constantin Brîncoveanu, care a jupuit ţara şi a adunat averi nemăsurate...
[...]
— Dar la Cartea de citire scrie altfel...
— Fals. Fals. Cartea de citire e falsificată în multe locuri. Cunosc adevărul din documente...
— Cu asemenea documente, cu asemenea învăţători, n-avem ce face. Eşti pensionar?
— Da. Cu prelungire în activitate.
— Ţi-am tăiat prelungirea. Părăseşte şcoala.
— O s-o părăsesc...
— Acum!
[...]
— Să trăiţi, copii! Să rămîneţi sănătoşi şi să nu uitaţi a citi cartea cum nu e scrisă, cum v-am învăţat eu. [...] Adevărul, să căutaţi adevărul în cărţi. Sînt şi cărţi mincinoase. Multe. Să învăţaţi a le deosebi pe cele bune de cele rele...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“Pe uliţă, Inocenţiu Cocuz a ieşit cu săniuţa, trage săniuţa... Trei băieţi în săniuţă, băieţii lui Inocenţiu Cocuz – unul să tot aibă cinci ani, al doilea trei, al treilea un an. Toţi trei aidoma lui Inocenţiu Cocuz.
— Cum îi cheamă, domnule dascăl, pe băieţi?
— Pe ăsta, măricelul, Primus Inocenţiu Cocuz, pe mijlocaş, Secundus Inocenţiu Cocuz, pe prîslea, Terţius Inocenţiu Cocuz...”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها

“— Aveam copii. Trebuia să mă fac sănătoasă să-i cresc. Cui era să-i las? Cine să-i spele? Cine să-i cîrpească? Cît am fost bolnavă m-am gîndit mult – şi la multe. Numai la moarte nu m-am gîndit. Şi uite, nici moartea nu s-a gîndit la mine. A trecut pe lîngă patul meu şi nu s-a oprit... Cred că omul, dacă nu e prea bătrîn, moare dintr-o boală numai dacă îi e frică de moarte, dacă se gîndeşte el la moarte... De ce să mă fi gîndit eu la moarte?... M-am gîndit la viaţă. La viaţa mea, la viaţa copiilor mei... E bună viaţa.”
― Zaharia Stancu, پابرهنه‌ها