Latif Joneydi > Recent Status Updates

و داستانِ آخر: خورشید زیر پوستین آقاجان.
راوی اول شخص، دختری در عوالم چهار، پنج سالگی در حالِ بازیگوشی با پدر بزرگ.
"سوهان عسل و شکرپنیر بود، گذاشت تو سینی و روی رف چید و رفت."ص۱۰۱ زبانی اینگونه جزئی-رِوا و لحنی کودکانه و به جا.
پلات خاصی نداشت و قدرت داستان در توصیف و شرحِ لَمحه ای از کودکیست. خاطره ای، جذبه ای، کششی از دیداری، یادی از، از دست دادن...
خوب بود.

راویِ داستان چهارم و داستان دوم یکسان است. دخترِ نوجوانی که نمی‌خواست سریالش را از دست دهد به مراسم ارفاق الدوله آمده. طنزِ امیرشاهی در این داستان به اندازه و به جا لحنِ روایت را به کنترل در می آورد و نکته جالب پیوند پایانِ داستان چهارم و میانه داستانِ دوم است. بارِ اصلی این داستان نیز بر گفت-و-گوست و کیفیتِ دیالوگ ها در ایجاد فضا، داستان را از روایتی حوصله سر بر و بی رمق به داستانی جاندار و دلکش تبدیل می‌کند.

سومی:نام... شهرت... شناسنامه...
راوی زنی میانسال است که از خانه اش دزدی شده و در ژاندارمری از کسانی که به آن ها بدگُمان اَند سان می‌بیند. گزارشِ خوبی دارد و جدا از تعلیق دارایِ زیر متنی است که روایت را غنی می‌کند. از داستان دوم جذاب تر و تفسیر پذیرتر بود.
تکّه ای از داستان:
"هیچ کس به اینکه چند نفر غریبه ساعت دو بعد از نیمه شب خوابشان را برهم زده اند و رویشان را پس می‌زنند اعتراضی نداشت." ص۷۵

داستان دوم: پیتون پلیس.
راوی اول شخص، دختر نوجوانی که به گفت-و-گوی خانواده و خویشانش درباره ازدواج دختر اقوام با پسر لاستیک فروش گوش سپرده و دوست داره جای خواستگاری به تماشای سریال پیتون بشینه.
زبان و لحنِ اندیشیده و روایتِ ساده و سر راست، بدونِ اضافه گویی و پرداختِ گفت-و-گویِ آمیخته با فُرم و خُرده ای طنز. داستان بنیادش بر گفت-و-گوست و خانواده و فرهنگِ طبقه متوسط احتمالا دهه سی و چهل رو خوب نقد میکنه.

پنج داستان دارد.
اولی لابیرنت:
راویِ اول شخص زنی است که از شوهرش کُتک خورده و با جا به جا با یادآوریِ گذشته هایِ مختلفی رنجِ "بودن" را توصیف می‌کند. کتکی که قرار است با "تصادف کردم" لاپوشانی شود ولی زخم و زیلی ها راوی را می‌کشاند به خاطراتِ خارج و قرارِ حال به هم زَن، می‌کشاند به بیمارستان، به شوخی هایِ دوستی که دوا درمان می‌کند ولی چیزی برای درمان نیست، چون رنج زیاد است، خیلی زیاد.
از کوتاه هایِ خوبِ فارسی.

برای آگاهیِ بهتر و فهمِ پیچیدگی هایِ رویداد هایِ منتهی به کودتایِ بیست و هشتِ مردادِ سالِ سی و دو و گرفتاری ها و خیانت هایِ پیشِ رویِ دولتِ مصدق، خواندن این کتاب بَسی راهگشاست.
روانِ دکتر امینی شاد.

"گر آیند زی ما به جنگ آن گروه
شود کوه هامون و هامون چو کوه"

+فرستاده سلم و تور به پوزش خواهی از قتلِ برادر به دربارِ پدر در بازگشت وضعیت رو چنین توصیف میکنه :)

چه باحاله اولش:






_________________________________________________


"...میخواهم روزنوشت هایی را قلمی کنم که در عین حال دفترچه ای است از پانوشت هایی که متنی نامرئی را تفسیر خواهد کرد..."

"جهان چون شما دید و بیند بسی// نخواهد شدن رام با هر کسی"
+تورج به سلم و تور

"خِرَد رَهنمای وُ خِرَد دِلگشای//خِرَد دَست گیرد به هَر دو سَرای" آیا این "خرد" که اینجا یاد شده همون خِردی هست که در گفتار و زبانِ امروزین ما جاریه؟ قطعا نه و در ادامه فردوسی خِردِ جهانش رو توصیف میکنه ولی فکر میکنم در خوانشی جدی باید مُدام از این دست پرسش ها رو پیش بکشیم که در بندِ کژفهمی و تصورِ اشتباه درباره مفهوم یک واژه گیر نیفتیم و انگاره ای پیشینی درباره مفاهیم رو نپذیریم.

چهارمی چند خُرده داستان که میانه کودتایِ ۳۲ روایت می‌شود. کُتک خوردن دایی و شعارنویسی روی دیوار همسایه و جسد هایِ توی خیابان و اشتباهی عرق خوردنِ راویِ کودک.
راوی پُشتِ نگاهِ کودک، زمینه تاریخی را بازنمایی می‌کند و جاهایی از کودکی می‌زند بیرون و روایت یکدستی اش را از دست می‌دهد، ایدئولوژی داستان را می‌کشد گویی.
تکّه هایِ جالبی در داستان چهارم وجود داشت ولی داستان "تکّه" نیست، داستان جنگل است نه درخت.

سومی، "شِزم، صاعقه، کبوترِ جلد داود" مانند دو داستانِ قبلی کبوتر و پرواز داره. تو داستان اول شاید نشانه امید به زنده موندن آغاباجی، دومی فضاسازی ولی اینجا کبوتر و پرواز، بنیادِ خُرده روایت ها و پلاتِ داستانه. از توضیحِ علتِ یک رسم کفتربازی آغاز میشه و چگونگیِ روایت چیستی روایت رو پشتیبانی میکنه. داستانِ خوبی بود و هنوز هم راویِ سومِ شخصِ کودک در عصرِ پهلوی.
اینم بگم که تو سه تاش جغرافیایِ اسمی تهران بد درنیومده.

زمانِ روایتِ داستان دومی هم پیش از انقلابه و باز هم راوی اول شخصِ کودک. داستانِ جشنِ حکومتی ای که توش بچه ها به طمع سینمای مجانی باطوم میخورن و بعد تو مدرسه هم معاون سَرِ خنده بچه ها خطکِش-کُششون میکنه. نیمه اولش که به جستجوی سینما و دنبال کردنِ دزدِ بی نوایِ کفش گذشت واقعا داستان بود با عناصرِ رواییِ خوب ولی تکه دوم و پایان بندی جز زبان و لحنِ قابلِ قبول ، فُرم و ساختارِ داستانی نداشت و شعاری بود.
دومی که هیچ.

راویِ اول شخصِ کودک که عاشقِ فیلمایِ هیچکاکه و دوستِ مادربزرگش که از قضا زنِ جگرآوری هم بوده رو میبره سینما که فیلمی از هیچکاک ببینه. داستان چفت و بستِ خوبی داشت و با استفاده از موتیفِ هیچکاک هم پایان بندی و هم تنه روایت رو غنی از ارجاعاتِ متنوع کرده بود.
لحنِ شخصیتِ راویِ کودک یه جاهایی تصنعی بود و اشتباه ولی در کل شخصیت راوی و پیرزن به اندازه پرداخت شده بود.
این از اولی‌.

"جالب است که اندکی پیش از خود دکارت نیز فیلسوفی پرتقالی به نام فرانسیسکو سانچز دقیقا همان برنامه شک گسترده را در رساله شگفت انگیز خود، (چرا هیچ چیز را نمی‌توان دانست) معرفی کرد. این رساله در سال ۱۵۸۱ میلادی منتشر شد. سانچز خوش شانس بود که در آن زمان رساله وی توجه چندانی را به خود جلب نکرد وگرنه به جای آنکه در سن هفتاد و سه سالگی در شهر تولوز با آرامش کامل از دنیا برود، ممکن بود در سن سی و یک سالگی اعدام شود." ص۴۳

""مهم نیست من در افکاری که درباره خود یا جهان اطرافم در ذهن می‌پرورانم تا چه اندازه گمراه شده ام؛ تنها یک حقیقت وجود دارد که غیرقابل انکار است: من فکر میکنم. همین حقیقت به تنهایی می‌تواند وجود مرا به اثبات برساند. در معروفترين اصطلاح تاریخ فلسفه، دکارت چنین نتیجه گیری میکند: من فکر میکنم، پس هستم." ص۳۹

"دکارت جهان را متشکل از دو نوع جوهر میدانست- ذهن و ماده. ذهن، جوهر فاقد امتداد[بُعد] و تقسیم ناپذیر است. در مقابل، ماده دارای امتداد و تقسیم پذیر است و از قوانین فیزیک تبعیت می‌کند. به عبارت دیگر، ذهن غیر مهدی در یک جسم مکانیکی قرار گرفته است. اما چگونه ذهن، که فاقد امتداد است، می‌تواند با جسم که تنها قادر است تابع قوانین علم مکانیک باشد، ارتباط متقابل برقرار کند؟" ص۳۵

"آموخته های دوران مدرسه در نظرش عمدتا بی ارزش جلوه می‌کرد: تعلیمات ارسطو که حجم صدها سال تفسیر مفسران گوناگون نیز بدان اضافه شده بود و الهیات آکوئیناس که بوی کهنگی می‌داد و برای هر سوالی پاسخی داشت اما به هیچ سوالی هم پاسخ نمیداد_ به عبارت دیگر، باتلاقی از متافیزیک." ص۱۷

"تمام شد. در شب بودم. از در حیاط رفتم میان هیاهوی چراغ ها که به دیوار شب، نقاشی های سرخ و سبز می‌کشیدند. خطوط رنگین نئون، شب را مثل میدان خیمه شب بازی کرده بود، و ستاره ها، بالای اتوبوس ها و اعلان های سینما، معلق می‌زدند." ص۲۳

"روی تفی که انداخته بودم، هیچ مگسی ننشسته بود. حیفم آمد ؛ آن قدر که خون توی آب دهنم بود ، کاش چند تا مگس لااقل رویش می نشستند." ص۸

"به ماه آذر و در روز آذر همان جشن سده بود ای برادر" ص۴۴
امروزه جشن سده آبان روز از ماهِ بهمن یعنی دَهُمِ بهمنماه برگزار میشه.

موبد پیر برایِ آسوده خاطر شدنِ جادی رایِ هندی بیست و سه بیت شرحِ حالِ قومِ فرار کرده و پناه خواسته به هند رو میگه و از بیست و سه بیت، سیزده بیتش درباره دشتان(عادتِ ماهانه) زنان و اینکه: "به خورشید و سما و مه نبینند" میگذره.
جادی رای گفت دینِ بِهی رو شرح بده آقا جان، چیکار میکنی مَرد؟

"امّا ستاره او نمی گشت و ایزد تعالی چیزِ دیگر خواست، و آن بود که خواست." ص۶۱۴
و کم کم داریم به لحظاتِ ملکوتیِ تیره روزیِ امیر مسعود میرسیم :(

"وقتی شخص به حکم حرفه یا استعداد ذاتی درباره آدمی تأمل بسیار کرده باشد، هنگامی می‌رسد که برای انسانهای نخستین احساس دلتنگی کند. لااقل، آنها افکار پنهانی در سر ندارند." ص۳۷

"و روزِ دوشنبه ششم شعبان بوالحسن عراقی دبیر گذشته شد، رحمة الله علیه و چنان گفتند که زنان او را دارو دادند، که زنِ مطربه و مَرغَزی را به زنی کرده بود. و مرد سخت بدخو بود و باریک گیر، ندانم که حال چون باشد." ص۵۸۰

با خوندنِ هزار پیشه به برگردانِ وازریک درساهاکیان میشه فهمید که تو ترجمه هایِ رسمیِ نشرایِ داخلی چیزی از بوکوفسکی باقی نمیمونه که آدم بخونه.