Femke Dekker's Blog

Vandaag even niet

Ik ben verdrietig.

Ja, ik heb het leukste beroep van de wereld en ja, ik geniet enorm van het schrijven van een nieuw verhaal, van hoe het groeit onder mijn pen, hoe de personages zich ontwikkelen en zich in het avontuur wikkelen. Hoe het verhaal zich meer en meer ontvouwt, hoe ik gaandeweg steeds meer zie hoe het in elkaar steekt en hoe het ene verband blijkt te hebben met het andere en wat er dan nog allemaal kan gebeuren en duidelijk kan worden! Het is een avontuur, een ontdekkingsreis.

Maar ik ben ook verdrietig. En als dat de overhand heeft, lukt het schrijven niet. Ik ben verdrietig omdat er al sinds 2017 geen boeken meer van mij gepubliceerd zijn. Ik heb hier vier (!) ongepubliceerde manuscripten liggen. Twee leuke heksenverhalen (van de serie Verhalen uit de Heksenkeet, die wél heel goed verkoopt), een spannend piratenavontuur met een stoer meisje als hoofdpersoon en een geheimzinnig, magisch avontuur. Toegegeven, dat laatste heb ik nog niet aan heel veel uitgeverijen aangeboden. De drempel daarvoor ligt inmiddels ook best erg hoog.

En toch schrijf ik door. Ik kan niet anders. Het is wat ik het allerliefste doe. Dus schrijf ik het tweede deel van het magische avontuur. Maar vandaag dus even niet, hoe graag ik ook zou willen.

Guur avontuur

Het is guur, gemeen koud, een ijzige wind giert om het huis. Wie zich buiten waagt, moet zich door een sneeuwstorm worstelen die elk zicht belemmert en je de adem ontneemt. Wie zich buiten waagt, heeft grote kans niet meer thuis te komen. Hij zal niet de eerste zijn die verdwaalt in vertrouwde straten en bevangen raakt door de kou.

Onder deze omstandigheden begint een nieuw verhaal: een dorp, afgesneden van de buitenwereld en met veel doden te betreuren. Is het puur een extreem strenge winter, of is er een duistere kracht in het spel?

Soms komt een verhaal aanwaaien en schrijft het zichzelf. De eerste zin klinkt helder in mijn hoofd, de gebeurtenissen volgen elkaar logischerwijze op en ik hoef alleen maar de film die zich in mijn hoofd ontvouwt in de juiste bewoordingen op te schrijven.

Met dit verhaal is het anders. Hierboven schreef ik: een nieuw verhaal, maar eigenlijk is het een heel oud verhaal. Al ruim twintig jaar is het bij me, en met enige regelmaat spelen flarden en fragmenten door mijn hoofd – en heb ik geschreven. Zeven, acht, misschien wel vijftien pogingen om dit verhaal te vangen in woorden. Ik weet niet hoeveel bladzijden ik al aan dit verhaal gewijd heb.

Nu klopt het weer bij me aan, met nieuwe flarden, en ik heb besloten het te schrijven. Helemaal. De stukken die zich in mijn hoofd afspelen lijken soms totaal onlogisch en ik heb geen idee hoe ze met elkaar verbonden zijn. Dat wordt nog een hele ontdekkingsreis.

Hoe ik moet beginnen, weet ik ook nog niet. Op welk moment in het verhaal, met welke scène, welke gebeurtenis. Die eerste zin die het verhaal in gang zet, heb ik nog niet gevonden. Misschien moet ik daar niet te veel over nadenken. Misschien moet ik me gewoon buiten wagen, in die sneeuwstorm, en hopen dat ik het overleef.

Laat het avontuur maar beginnen.

Kinderboekenweek!

Hoera! Het is weer Kinderboekenweek! Superleuk, voor jou en ook voor mij.

Waarschijnlijk zul je op school allerlei leuke dingen doen met het mooie thema vriendschap. Misschien komt er wel een schrijver bij jou op school, om te vertellen over haar of zijn boeken, voor te lezen en wie weet wat nog meer. Misschien ben ik die schrijver wel, want ook ik ga heel wat scholen bezoeken.

En dat vind ik nou zo leuk! Om eens niet achter mijn schrijftafel te zitten en verhalen te verzinnen (wat wel ontzettend leuk is, natuurlijk), maar om te zien wie nou mijn boeken lezen. Het gaat dan vooral over de Verhalen uit de Heksenkeet. Veel kinderen hebben bijvoorbeeld een favoriete heks. Heel vaak wil een klas weten hoe een boek nou eigenlijk gemaakt wordt. Maar het allerleukste is het toveren met zijn allen. Samen een toverspreuk maken, in de ketel roeren, en dan maar hopen dat het lukt!

Wat ik vooral hoop, is dat je samen met je ouders naar de boekwinkel gaat en een mooi boek uitkiest om te lezen (of voorgelezen te worden). Want dat is waar de Kinderboekenweek vooral over gaat: lezen is zo ontzettend fijn!

Verklap ik niet te veel?

“Wanneer laat je welke informatie los bij het schrijven van een thriller? Daar worstel ik nu mee.”

Een leuke vraag van collega Iris Boter, waar ik ook wel even over na moest denken. Tegelijkertijd wist ik meteen: dit is zo’n vraag waarmee je het jezelf als schrijver ongelooflijk moeilijk kunt maken. Want hoe belangrijk is het om de lezer scherp te houden! Om de spanning niet te laten verslappen. En iedereen weet: bij een thriller is de balans enorm belangrijk. Het moet precies goed zijn. Niet te veel verklappen, maar ook niet te lang wachten met het geven van bepaalde informatie.

Ik kan daar wel een paar geheimen over vertellen.

Het eerste geheim is dit: bij élk verhaal is het belangrijk om de juiste informatie op het juiste moment te verstrekken. Bij een thriller is dat niet anders dan bij een literaire roman of kinderboek. Echt waar. Dat neemt alvast wat druk van de ketel.

Het tweede geheim: stel jezelf de vraag wat er gebeurt als… Als ik nu loslaat dat de sympathieke buurman dezelfde schoenmaat heeft als de voetafdruk die de dader heeft achtergelaten, wat betekent dat dan voor mijn verhaal? Hoe leest mijn lezer, met die informatie in het achterhoofd, verder?

Vervolgens kun je je nog afvragen of alleen je lezer die informatie heeft, of weet een van de personages het ook? Hoe beïnvloedt dat mijn verhaal? Wordt het spannender? Of is het, op dat moment, te veel informatie?

(Daarbij hoeft het feit dat die buurman dezelfde schoenmaat heeft als de dader nog niet te betekenen dat de buurman ook daadwerkelijk de misdaad heeft begaan. Ook daar kun je weer mee spelen. Er zijn aanwijzingen dat hij de dader is, maar er zijn ook dingen waaruit je kunt opmaken dat hij onmogelijk de dader kan zijn. Hoe zit het nou? Echt waar, je lezer zit op het puntje van haar* stoel. Dat boek is niet weg te leggen!)

Doe voor de grap eens een oefening. Schrijf een scène waarin je de informatie weggeeft en kijk hoe je verhaal daarna verder gaat. Schrijf vervolgens de scène waarin je de informatie juist achterhoudt. Wat gebeurt er met je verhaal? Ontstaan er meer mogelijkheden voor het verdere verloop, of blokkeer je nu juist dingen? Wordt het spannender, of ben je juist te vroeg met de informatie waardoor er te lange tijd niets mee gebeurt?

*De meeste boeken worden nu eenmaal gelezen door vrouwen. Maar je mag ‘haar’ gerust vervangen door ‘zijn’.

Herschrijven – wanneer is het genoeg?

“Van herschrijven wordt je boek telkens beter. Veel beter. Maar wanneer stop je daarmee?”

Die vraag stelde een van mijn twittervrienden en spontaan reageerde ik met: “Als je je ‘verbeteringen’ weer terug gaat verbeteren. Maar eigenlijk is dat al te laat.’

Want, sjonge, wat zit je soms lang te sleutelen aan een verhaal. Hier een zin weg, daar een alinea erbij, daar weer twee zinnen samengevoegd… Je bent zo gericht op het verbeteren van je verhaal, dat je werkelijk alles wilt verbeteren. Totdat je op een gegeven moment denkt: die zin was vóór de ‘verbetering’ toch beter…

Als dat gebeurt, moet je acuut stoppen. Dan moet je je verbeterblik uitschakelen. Dan is het tijd om je verhaal weg te leggen en afstand te nemen.

Liever eerder, om te voorkomen dat je aan het verslechteren bent in plaats van aan het verbeteren. Dat lukt mij steeds vaker. Op een gegeven moment denk ik: het is wel goed. Welk moment dat precies is, vind ik lastig aan te geven. Maar als je merkt dat tijdens het lezen niet meer tot je doordringt wát je leest, of als je al uit je hoofd weet welke zin de volgende is, zie dat dan als een signaal.

Het borrelt en het bruist

Ja hoor, het begint weer. Zo is het maandenlang stil, en zo staan ze elkaar weer te verdringen.

Ik heb het natuurlijk over verhaalideeën. Vorige week wist ik opeens, na een hele lange tijd, ja, dát verhaal ga ik schrijven! En zie wat er gebeurt. Ik sta onder de douche – altijd gebeurt dat onder de douche. Op de een of andere manier veroorzaakt dat stromende water ook een stroom aan ideeën. Als je als schrijver geen nieuwe ideeën wilt, kun je maar beter niet meer gaan douchen. Maar ja, dat gaat na verloop van tijd wel stinken hè.

Ik sta dus onder de douche, komt er een ander (geweldig) idee opgeborreld. Terwijl ik net aan iets heel anders wilde beginnen. Ik trek me dus niets aan van dat nieuwe idee. Eerst het eerste verhaal maar schrijven en daarna komt er weer iets anders. Of het nu dit geweldige idee is of een ander.

Na de afwijzing

De afwijzing van mijn superleuke piratenboek is binnen. Het duurde even, maar na lang wachten kwam hij dan toch.

Inmiddels ben ik wel over de teleurstelling heen. De wereld is niet vergaan. En hé, er zijn meer uitgevers. Deze ene was blijkbaar niet geschikt voor mijn boek.

De volgende hopelijk wel!

(van sommige mensen moet ik hier schrijven: natuurlijk wel.)

Want mijn proeflezers vinden het geweldig! Die zijn enthousiast, die kunnen niet wachten tot het boek in de winkel ligt. En in de winkel komt het, dat beloof ik je!

Ben je ook zo benieuwd waar ik het over heb? Lees dan alvast de eerste drie hoofdstukken.

Verhalenstaking

Een gapende leegte omringt mij. Diepe stilte in mijn hoofd.

Waar ik altijd, al jarenlang, 24 uur per dag, 7 dagen in de week, werd vergezeld door buitelende zinnen, spannende gebeurtenissen en personages die mij vertwijfeld aankeken (“ga je me hier echt weg krijgen?”) heerst nu… niets.

Geen berglandschappen of klaterende beekjes. Geen draken. Geen middeleeuws aandoende dorpjes. Geen stoere, dappere of slimme personages. Niet eens minder stoere, angstige of dommere personages.

Sinds ik mijn verhaal over het piratenmeisje Mika af heb, is het helemaal stil.

Nog tijdens het schrijven van dat piratenverhaal, buitelden de zinnen door mijn hoofd. Een cursus jeugdfantasy schrijven wilde niet wachten tot ik dat verhaal af had. Nee, hij viel mij dagelijks lastig met heldere, sprankelende zinnen en aansprekende voorbeelden. Er waren ook een stuk of vier verhaalideeën die (niet zo geduldig) op nadere uitwerking wachtten en elkaar verdrongen om mijn aandacht.

Maar eerst wilde ik dat verhaal af hebben!

Nu is het af. Een paar weken al. En mijn andere ideeën en verhalen zijn in staking.

Hoe verzin je toch die namen?

Het is zo’n spannend verhaal, zei iemand laatst over De legende van de Vuurvogel. Vooral het hoofdstuk over de Vinsala’s was hem bijgebleven. En daarop volgde de vraag: hoe verzin je die namen?

Het is een vraag die ik wel vaker krijg en dat kan ik me ook goed voorstellen. Want waar komen ze vandaan, die mooie, vreemde of aparte namen?

Voor mij zijn klank, gevoel en ritme belangrijke ingrediënten. Soms begint een verhaal met een naam. Een gekke of mooie naam, in ieder geval één die niet zo gewoon is. Ik bedenk dan van wie die naam zou kunnen zijn en wat voor verhaal daarbij hoort.

Meestal moet ik even zoeken en soms lang. Wat past er bij het personage? Welke klank moet de naam hebben, moet het een korte of lange naam zijn, is het een lieve, stoere of magische naam? Voor een stoer personage zoek ik een naam waar bijvoorbeeld een o-klank of een a-klank in zit, en een r. Het moet niet zoiets als Lily zijn. Een magische naam moet een bepaald ritme hebben en dat krijg je als je meerdere lettergrepen gebruikt. Dan krijg je een woord als Vinsala of een naam als Meta Zarissa. Voor een fantasyverhaal zoek ik vaak een naam die helemaal niet bestaat, zoals Ravian of Izra.

Als de naam niet zo makkelijk in me opkomt, ga ik lijstjes maken. Bepaalde lettercombinaties of klanken wil ik er dan in hebben. Soms gebruik ik daar een namenboek bij, bijvoorbeeld als ik al weet met welke letter het moet beginnen. Een bestaande naam verbaster ik dan weer naar iets wat niet bestaat.

Voor het piratenverhaal dat ik nu schrijf, heb ik veel namen nodig: van matrozen, kapiteins en schepen. De kinderen over wie het verhaal gaat, hebben gewone namen, de matrozen vaak een bijnaam en bij de kapiteins is het weer anders. Daar zoek ik woorden voor die passen bij piraten. Zo kom ik op bijvoorbeeld Goudzwaard, Bloedgoed of Haaientand. Lekker ruig!

Ik zit nu alweer een tijdje te broeden op een naam voor een schip. Een aantal schepen heeft al een naam, en dan nog eentje verzinnen… dat valt niet mee! Maar het komt wel hoor, wees gerust. Ik ga gewoon weer een lijstje maken.

Voorproefje

Het gaat lekker met De legende van de Vuurvogel! Het boek verkoopt goed en ik hoor van een hoop lezers dat ze het zo’n mooi en spannend verhaal vinden.

Ben je ook wel benieuwd naar het verhaal? Lees dan alvast de eerste hoofdstukken. Je kunt ze hier gewoon downloaden. Veel leesplezier!