Yanis Varoufakis's Blog, page 8

Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμα 2025: Ευχές και μια ανάλυση της συγκυρίας

Είμαι ο Γιάνης Βαρουφάκης με τις ευχές του ΜέΡΑ25 σε όλες κι όλους: φίλους, συνοδοιπόρους, επικριτές και αντίπαλους.Για εμάς, για το ΜέΡΑ25, το 2025 έχει ιδιαίτερη σημασία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το 25 στο όνομά μας.Όταν τέτοια εποχή πριν δέκα χρόνια, τέλη του 2015, ιδρύαμε το κίνημά μας κόντρα στην ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μια ένωση λιτότητας και αυταρχισμού, λέγαμε ότι η Ευρώπη είχε το πολύ μια δεκαετία για να αλλάξει πορεία. Άντε μέχρι το 2025. Τότε ήταν που ο Τζούλιαν Ασάνζ πρότεινε να βάλουμε το 25 στο όνομά μας.Από την πρώτη στιγμή λοιπόν, μια δεκαετία τώρα, λέγαμε ότι η Ευρώπη είτε θα εκδημοκρατιζόταν πριν το 2025 είτε θα κατακερματιζόταν, βυθίζοντας ακόμα πιο βαθιά στο τέλμα την μικρή μας πατρίδα, την Ελλάδα.Η Ευρώπη δεν εκδημοκρατίστηκε. Για αυτό τώρα κατακερματίζεται – και καθιστά την εξαρτημένη, υποταγμένη Ελλάδα λιγότερο βιώσιμη από ποτέ.

Καθώς αποχαιρετάμε το 2024, με το σημαδιακό 25 προ των πυλών, αξίζει να θυμηθούμε πως, αρχής γενομένης με τα Μνημόνιά τους, η άρχουσα τάξη Ευρώπης και Ελλάδας κακοποίησαν, εξουθένωσαν, καταρράκωσαν τους λαούς μας – ενισχύοντας μόνο αρπακτικά και κρυπτο-φασίστες.

Δεκαπέντε χρόνια λιτότητας για τους πολλούς και βουνά κρατικού χρήματος για τους λίγους οδήγησαν, από την μία, στην εκποίηση της Ελλάδας και, από την άλλη, στην αποβιομηχάνιση της Γερμανίας. Μετέτρεψαν την πατρίδα μας σε έρημο που την ονόμασαν ειρήνη. Οδήγησαν την Ευρώπη σε στάση επενδύσεων που την ανάγκασε να χάσει μια ολόκληρη τεχνολογική επανάσταση.Είναι τυχαίο ότι η Ευρώπη τώρα βολοδέρνει σε μη αναστρέψιμη παρακμή; Παρακμή τεχνολογική, οικονομική, πολιτική και, εν τέλει, και ηθική;Είναι τυχαίο που αυτή η Ευρώπη είτε υποστηρίζει είτε κάνει τα στραβά μάτια στη γενοκτονική εκστρατεία του Ισραήλ στην Παλαιστίνη;Είναι τυχαίο ότι αντί να εργάζεται για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία η Ευρώπη κάνει τα πάντα για να τον διαιωνίζει;Είναι περίεργο ότι στις Βρυξέλλες το μέλλον της Ευρώπης διαμορφώνεται όλο και λιγότερο στα κτίρια της ΕΕ και όλο και περισσότερο στα διπλανά κτήρια του ΝΑΤΟ;Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η αρχή έγινε με τα Μνημόνιά τους που ήταν το πρώτο βήμα για αυτό που ζούμε, πανευρωπαϊκά, 15 χρόνια τώρα: Σκληρή λιτότητα και κανόνες της βάναυσης αγοράς για τους πολλούς. Σοσιαλισμός και βουνά κρατικού χρήματος για τους πολύ ολίγους.Σε αυτή την θλιβερή Ευρώπη εντυπωσιάζει πόσο μισητό έχει γίνει το Κέντρο – κεντροδεξιά και κεντροαριστερά, μαζί βέβαια και με τους τέως πράσινους που τώρα ντύθηκαν στα χακί και θέλουν πόλεμο παντού.Στη συλλογική ευρωπαϊκή συνείδηση, οι Βρυξέλλες είναι πλέον η πρωτεύουσα όπου η αξιοπρέπεια και η δημοκρατία πηγαίνουν για να πεθαίνουν – η πρωτεύουσα όπου ο αυταρχισμός συμβαδίζει με την εγκληματική ανευθυνότητα.

Κάθε νέα πολιτική που ανακοινώνεται στις Βρυξέλλες μοιάζει με ακόμη ένα τανγκό με την αποτυχία. Το βλέπουμε στα πρόσωπά τους: Ακόμη και οι ίδιοι δεν πιστεύουν αυτά που λένε. Με την ευρωπαϊκή βιομηχανία σε διαδικασία εκκαθάρισης, την Πράσινη Συμφωνία να έχει ξεχαστεί, την Έκθεση του Μάριο Ντράγκι στο καλάθι των αχρήστων, το μόνο πράγμα που τους απέμεινε είναι να τους τρέχουν τα σάλια με την ιδέα των δισεκατομμυρίων που θα ξοδέψουν για οβίδες, σιδερένιους θόλους και δολοφονικά drones εξοπλισμένα με τεχνητή νοημοσύνη. Με πρώτο και καλύτερο τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της «Μητσοτάκης ΑΕ»!

Απαλλαγμένοι από τις αλυσίδες του Ανθρωπισμού, έχουν πλέον αγκαλιάσει την ίδια τους την αποτυχία. Έχουν ασπαστεί την ματαιότητα της ύπαρξής τους. Εισπράττουν τα αργύριά τους και προσβλέπουν με χαρά στις διευθυντικές θέσεις που τους περιμένουν όταν θα συνταξιοδοτηθούν. Τελικά, δεν τους νοιάζει ότι είναι απατεώνες – ούτε καν ότι οι ψηφοφόροι τους το πήραν χαμπάρι.

Σε αυτή τη μεταμοντέρνα εκδοχή της δεκαετίας του 1930, όπως και τότε, και ιδίως αφού η επίσημη Αριστερά επέλεξε να «πάει συναινετικά» με το Ακραίο Κέντρο, στον πολιτικό στίβο ευδοκιμούν μόνο οι ξενοφοβικοί και οι φασίστες – οι μετεμφιεσμένοι και οι απροκάλυπτοι φασίστες. Από τότε, έντρομο το καταρρέον Κέντρο προσπαθεί να κρατήσει ψηφοφόρους υιοθετώντας έναν ρατσισμό-λάιτ – που, βέβαια, ρίχνει λάδι στη φωτιά του φουλ ρατσισμού και καταβροχθίζει τον ζωτικό χώρο του Κέντρου.

Κοιτάζοντας στο μέλλον, κανένας άνεμος δεν είναι ούριος για κάποιον που προχωρά σε λάθος κατεύθυνση. Εδώ που φτάσαμε η τύχη δεν θα βοηθήσει την Ελλάδα, δεν θα βοηθήσει την Ευρώπη. Το 2025 πρέπει να αρχίσουμε να φτιάχνουμε την δική μας τύχη.Το 2025 το ΜέΡΑ25 θα παρουσιάσουμε την ανανεωμένη ατζέντα μας για την Ελλάδα του 2035. Γιατί όταν ένας λαός χάνει μια δεκαετία έχει διπλή υποχρέωση να παλέψει για την επόμενη.Ραντεβού για όλα αυτά τους επόμενους μήνες.Για τώρα, Χρόνια Πολλά – με την ψυχή ψηλά και την ελπίδα αμείωτη.

The post Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμα 2025: Ευχές και μια ανάλυση της συγκυρίας appeared first on Yanis Varoufakis.

A Message for 2025: DiEM25 predicted Europe’s fall – plus what we must do next

Hello everyone. This is a message on behalf of DiEM25, the paneuropean movement that came together in Berlin when it was still possible to dream of reversing the degeneration of the European Union into an austerity union that drags the peoples of Europe down into a quagmire of naked exploitation of People and Nature, rampant inequality, technological regression, xenophobia and war.Back then, as DiEM25 was coming together toward the end of 2015, we said that Europe had at most a decade to get its act together. That’s why we added 25 to our name: either Europe would democratise by 2025 or it would disintegrate. It didn’t democratise. So, as it is now disintegrating.As we farewell 2024 and prepare ourselves for 2025 – which we had imagined as Europe’s deadline – we now reflect on how Europe’s ruling class has abused, diminished, exploited and depressed our continent.Fifteen years of austerity for the many and free money for the few have led to northern Europe’s deindustrialisation and southern Europe’s desertification. Europe, as a result, missed a whole technological revolution and is now in irreversible decline – technologically, financially, politically, morally.Is it any wonder why, within Brussels, Europe’s future is shaped less and less in the EU building and more and more in NATO’s headquarters? Is it any wonder that Europe plays precisely no role in ending the cruel Ukraine war that Europe’s open, festering wound? Is it any wonder that Europe is either supporting or just putting up with Israel’s war crimes and genocidal drive in Gaza as if it were an act of God?In this postmodern version of Europe’s 1930s, the radical centre has become sensationally unpopular. Brussels is seen as the capital city where decency and democracy come to die; the capital city where unchecked, undemocratic power goes hand in hand with criminal irresponsibility.Every policy announcement by the EU leadership is just another dance with failure. You can see it on their faces. Even they do not believe what they are saying. With Europe’s industry in the process of liquidation, the Green Deal gone, Mario Draghi’s Report already in the dustbin, the only thing they are waxing lyrical about is spending zillions that they do not have on weapons, iron domes, drones and AI-equipped killing machines.Unencumbered by the chains of their pretend-euro-humanism, they have now embraced their own failure. They own the essential futility of their existence. They collect their salaries and look forward to the directorships they will be offered once they retire. Ultimately, they no longer care that they are frauds – and that Europeans can see that.In this postmodern version of Europe’s 1930s, as in the original 1930s, only the xenophobes and the (thinly disguised) fascists flourish. As in the original 1930s, the clueless centrists are paving the ground for them. The EU’s leaders last resort is to try to win over the strident xenophobic right while shoring up the crumbling centre. Alas, as in the original 1930s, the strident xenophobic right will devour them.Luck will not help Europe now. No wind is favourable to a continent that lacks direction.To make our own luck, Europeans need a transnational movement that links local movements together into a paneuropean force that halts this slide into a new version of the 1930s. This movement is already here. It is DiEM25.In 2025 DiEM25 will roll out our renewed agenda for a Europe that promotes Peace around the world, comes down hard on human rights abuses everywhere, introduces a basic income for Europeans, ends humanity’s dependence on a fossil fuel industry determined to wreck what is left of our planet and, last but not least, projects a vision of the economic democracy without which no progressive agenda can flourish.Join us to make 2025 a hopeful year.Carpe DiEM25!

 

The post A Message for 2025: DiEM25 predicted Europe’s fall – plus what we must do next  appeared first on Yanis Varoufakis.

The West Is Not Dying, but It Is Working on It – Project Syndicate op-ed

Western power is as strong as ever. What has changed is that the combination of socialism for financiers, collapsing prospects for the bottom 50%, and the surrender of our minds to Big Tech has given rise to overweening Western elites with little use for the last century’s value system.ATHENS – A motley crew of centrist pundits in Europe, the Global South, and, following Donald Trump’s election victory, the United States believe that the West is in decline. To be sure, never has so much power been concentrated in the hands of so few people (and postcodes) in the West, but does that alone mean Western power is doomed?In Europe, there is good reason to embrace the narrative of decline. Just as the Roman Empire shifted its capital to Constantinople to extend its hegemony by another millennium, abandoning Rome to the barbarians, so did the West’s center of gravity shift to the United States, abandoning Britain and Europe to the stagnation that is rendering them inert, backward, and increasingly irrelevant.But there is a deeper reason for the pundits’ gloomy sentiment: the tendency to confuse the decline of the West’s commitment to its own value system (universal human rights, diversity, and openness) with the West’s decline. Like a snake shedding its old skin, the West is gaining power by shedding a value system which sustained its ascendancy during the twentieth century but which, in the twenty-first, no longer serves that goal.Democracy was never a prerequisite for the rise of capitalism, and what we now think of as the West’s value system is not a prerequisite for it, either. Western power was built not on humanist principles but, rather, on brutal exploitation at home coupled with the slave trade, the opium trade, and various genocides in the Americas, Africa, and Australia.Make your inbox smarter.Select NewslettersDuring its ascendancy, Western power went unchecked abroad. Europe sent millions of colonists to subjugate peoples and extract resources. Europeans pretended the natives they saw were not human and declared their land terra nullius, a land without a people for settlers craving that land – the first act of every genocide from the Americas, Africa, and Australia to Palestine today.But, while unassailable abroad, Western power was challenged at home by its wretched lower classes who rose up in response to economic crises caused by the inability of the many to consume enough of the goods they were producing in the factories belonging to the few. These conflicts spilled over into industrial-scale warfare between Western powers vying for markets, culminating in two world wars.As a consequence, the West’s elites had to make concessions. Domestically, they acquiesced to public education, health systems, and pensions. Internationally, outrage at the West’s cruel wars and genocides led to decolonization, universal declarations of human rights, and international criminal courts.For a couple of decades after World War II, the West basked in the warm glow of distributive justice, the mixed economy, diversity, the rule of law at home, and a rules-based international order. Economically, these values were served extraordinarily well by the centrally planned, US-designed global monetary system known as Bretton Woods, which allowed America to recycle its surpluses to Europe and Japan, essentially dollarizing its allies to sustain its own net exports.But then, by 1971, America had become a deficit country. Rather than tighten its belt in Germanic style, the US blew up Bretton Woods and blew out its trade deficit. Germany, Japan, and later China became net exporters, whose dollar profits were sent to Wall Street to buy US government debt, real estate, and shares in companies that the US allowed foreigners to invest in.Then, the American ruling class had an epiphany: Why manufacture stuff at home when foreign capitalists could be relied upon to dispatch both their products and their dollars to the US? So, they exported whole production lines abroad, triggering the deindustrialization of America’s manufacturing heartlands.Wall Street was at the heart of this audacious new recycling mechanism. To play its role, it had to be unrestrained. But wholesale deregulation needed an economics and a political philosophy to support it. Demand created its own supply, and neoliberalism was born. Before long, the world was awash in derivatives surfing the tsunami of foreign capital inundating New York’s banks. When the wave broke in 2008, the West nearly broke with it.Panicked Western leaders authorized the minting of $35 trillion to refloat the financiers while imposing austerity on their populations. The only part of these trillions that was actually invested in machinery went to building up the cloud capital that gave Big Tech its pervasive power over Western populations’ hearts and minds.The combination of socialism for financiers, collapsing prospects for the bottom 50%, and the surrender of our minds to Big Tech’s cloud capital gave birth to a Brave New West, whose overweening elites have little use for the last century’s value system. Free trade, anti-trust rules, net zero, democracy, openness to migration, diversity, human rights, and the International Court of Justice were treated with the same contempt with which the US treated friendly dictators – its “own bastards” – after their usefulness ended.With Europe rendered impotent by its inability to federate political power after it had federated its money, and the developing world more in debt than ever, only China is left standing in the West’s way. The irony, however, is that China does not want to be a hegemon. It just wants to sell its wares unimpeded.But the West is now convinced that China poses a lethal threat. Like Oedipus’s father, who died at his son’s hand because he believed the prophecy that his son would kill him, so the West is working tirelessly to push China to take the plunge and seriously challenge Western power, such as by turning the BRICS into a renminbi-based Bretton-Woods-like system.In 2024, the West continued to grow stronger. But, with its value system in the gutter, so did its penchant for engineering its decline.

For the Project Syndicate site click here.

The post The West Is Not Dying, but It Is Working on It – Project Syndicate op-ed appeared first on Yanis Varoufakis.

My reply to Chris Giles celebration of the eurozone bailouts in the Financial Times

@ChrisGiles (Financial Times) decided to have some fun by celebrating “The astonishing success of Eurozone bailouts”, using Greece as the poster girl/boy of that exercise in futility, the EU’s most spectacular failure. With such friendly scribblers, Europe has no need for sworn enemies!His evidence? That Greece, the basket case of the euro crisis, reported GDP per head growth between 2019 and 2024 of “more than 11 per cent”. Seriously? Has he never heard of that cruel phenomenon called a ‘dead cat bounce’ (i.e., even a dead cat will bounce significantly if dropped from a great height)?Had he allowed his readers a longer view, the dead cat bounce would have become evident: GDP per capita remains 16% below its 2008 level – the only EU (or indeed OECD) country not to have caught up after the 2008 crisis.Had he also taken an interest in real wages, Mr Giles would have noticed that Greece has managed to break another bleak record: real wages are languishing at a sad level 22% below their 2008 level, with Hungary a distant second (-18%). To add insult to injury, Greek wages (in PPP terms) have managed not only to remain at the bottom of the eurozone league table but to beat Bulgarian wages in the race to the bottom of the equivalent EU table.Mr Giles also thought it a good idea to take a swipe at my claim that Greece remains in debtors’ prison. He must have been feeling confident that his readers would never get to see the actual data. Per head income in Greece is now more or less where it was in 2002: at around €19k. Back then, however, debt per head amounted to €15k (€13.5k public and only €1.6k private debt). Today, with the more or less the same income, every Greek is saddled with, on average, a €64.6k debt (€38.7k public και €25.9 private). In aggregate, public and private debt is close to €800 billion (€405 billion public and €380 billion private) while national income struggles to reach €230 billion. [Nb. Only the delinquent debts of citizens to the tax office, social security, banks and vulture funds amount to a whole GDP, i.e. €230 billion. Additionally, in a country of 10 million souls, 1.1 million homes and business premises have been foreclosed by the funds that bought the distressed mortgages from the banks and are being auctioned off.\If this is not debtors’ prison, what is?Last, but certainly not least: Mr Giles has missed out on perhaps the worst aspect of the EU bailouts’ spectacular failure: the wave of universal austerity that the Greek bailouts unleashed (hitting in turn Ireland, the Iberian peninsula, Italy, France and, finally Germany itself), coupled with tremendous money printing by the ECB, created the forces that are now devastating Europe’s industrial heartlands: Universal austerity ensured that aggregate demand was too low for corporations to want to invest in productive capacity. And ECB largesse (also known as Quantitative Easing) allowed Big Business to make money by buying back their own shares, rather than investing. The result? Fifteen years of an investment strike that has led to Europe missing out on a whole technological revolution (green energy, batteries, EV, cloud capital, AI etc.). Greece’s bailouts, in short, spearheaded catastrophic policies that are, today, rendering Europe a failed economic bloc.To conclude, Tacitus-like @ChrisGiles is treating his FT readers to a celebration of the eurozone bailouts when, in reality, they created a desert and proceeded to call it peace. With such friendly scribblers, Europe has no need for sworn enemies.

The post My reply to Chris Giles celebration of the eurozone bailouts in the Financial Times appeared first on Yanis Varoufakis.

Ο εχθρός του ιμπεριαλιστή δεν είναι πάντα φίλος του αντι-ιμπεριαλιστή – Εφημερίδα των Συντακτών

O ιμπεριαλισμός τελικά κερδίζει όταν κάνουμε το λάθος να υποστηρίζουμε τυραννικές μορφές όπως ο Ασαντ.Στις 15 Αυγούστου 2021 έπεσε το αμερικανοκίνητο καθεστώς της Καμπούλ. Τότε, εξέφρασα ανακούφιση για την ήττα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και, ταυτόχρονα, τρόμο για το τι επρόκειτο να υποστούν οι γυναίκες του Αφγανιστάν στα χέρια των τζιχαντιστών Ταλιμπάν.Αμέσως, το «φιλελεύθερο»-ιμπεριαλιστικό λόμπι των ΗΠΑ μου επιτέθηκε ομαδόν επειδή πανηγύριζα τη νίκη των… Ταλιμπάν. Για τα τσιράκια του ιμπεριαλισμού, αν δεν υποστηρίζεις τον ιμπεριαλισμό τους, είσαι υποστηρικτής των τζιχαντιστών που τα έβαλε μαζί τους. Η ιμπεριαλιστική νοοτροπία αρνείται να δει το προφανές: το καθήκον να αντιταχθούμε, με την ίδια θέρμη, τόσο στον ιμπεριαλισμό τους όσο και στους τζιχαντιστές που ο ιμπεριαλισμός τους ενισχύει με τη βαρβαρότητά του.Την περασμένη Κυριακή, το καθεστώς του Ασαντ κατέρρευσε καθώς οι τζιχαντιστές εισέβαλαν στη Δαμασκό. Και πάλι, εξέφρασα την ανακούφισή μου για την πτώση ενός τυραννικού καθεστώτος, προσθέτοντας: «Οι Σύροι έχουν υποφέρει αρκετά. Το ζητούμενο από αύριο είναι να μην υποφέρουν περισσότερο, όπως οι Ιρακινοί και οι Λίβυοι μετά την πτώση των δικτατόρων τους».Αμέσως, δέχθηκα (όπως και στην περίπτωση της πτώσης της Καμπούλ) επίθεση επειδή πανηγύρισα τη νίκη των… τζιχαντιστών – αυτή τη φορά από αντιπάλους του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Γι’ αυτούς, αν δεν υποστήριζες τον Ασαντ, θα έπρεπε να είσαι υποστηρικτής των τζιχαντιστών που αντιτάχθηκαν στον Ασαντ και των Αμερικανοϊσραηλινών χορηγών τους. Πρόκειται για την ίδια λογική με εκείνη του ιμπεριαλιστικού λόμπι: «Αν δεν είσαι μαζί μας, είσαι εναντίον μας». Οπως οι Αμερικανοί αρνούνταν την ευθύνη της ενίσχυσης των Ταλιμπάν βομβαρδίζοντας χωριά και πόλεις, έτσι κι οι αντι-ιμπεριαλιστές επικριτές μου αρνούνται να δουν ότι, λόγω των τυραννικών του μεθόδων, το καθεστώς Ασαντ μόνο τους τζιχαντιστές που το ανέτρεψαν ενίσχυε.Το δίδαγμα από αυτή την τραγωδία για τους αντι-ιμπεριαλιστές είναι απλό: ο ιμπεριαλισμός τελικά κερδίζει όταν κάνουμε το λάθος να υποστηρίζουμε τυραννικές μορφές όπως ο Ασαντ (ή, πριν από αυτόν, ο Σαντάμ) επειδή είναι εχθροί του ιμπεριαλιστικού εχθρού μας. Ο μόνος τρόπος να νικηθεί ο ιμπεριαλισμός μακροπρόθεσμα είναι να κερδίσουμε τις καρδιές και τον νου της πλειοψηφίας. Κάτι που δεν γίνεται υποστηρίζοντας λαομίσητους τυράννους μόνο και μόνο επειδή είναι εχθροί των εχθρών μας.Αλλά, ρωτούν κάποιοι, δεν ήταν το Ιράκ σε καλύτερη κατάσταση πριν ο στρατός των ΗΠΑ ανατρέψει τον Σαντάμ; Φυσικά και ήταν. Η Λιβύη δεν ήταν καλύτερα πριν η Δύση ανατρέψει τον Καντάφι; Φυσικά και ήταν. Η Συρία δεν κινδυνεύει να υποστεί ένα ακόμα χειρότερο λουτρό αίματος μετά την πτώση του Ασαντ, όπως ακριβώς έγινε στο Ιράκ και τη Λιβύη; Φυσικά. Αλλά αυτός δεν είναι λόγος να αντιμετωπίζουμε τον Σαντάμ, τον Καντάφι ή τον Ασαντ ως τη «λύση», ως το αντίδοτο στον ιμπεριαλισμό. Τα τυραννικά καθεστώτα αποξενώνουν τους ίδιους τους λαούς τους και, στο τέλος, καταρρέουν – καταλήγοντας ανίκανα να αντισταθούν στον ιμπεριαλισμό.Εν ολίγοις, οι αντι-ιμπεριαλιστές έχουμε υποχρέωση να υιοθετούμε ελάχιστα ηθικά πρότυπα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο όπλο μας, όχι τα AK47 ή οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι. Γιατί μόνο με ελάχιστα ηθικά πρότυπα μπορούν να κερδηθούν οι μάζες. Μόνο τηρώντας ελάχιστα ηθικά πρότυπα θα εκθέτουμε τη διπροσωπία των δυτικών ΜΜΕ που, χωρίς να ερυθριάζουν, πέρασαν τόσο γρήγορα από το (α) να δικαιολογούν την επί δύο δεκαετίες κατοχή του Αφγανιστάν ως απαραίτητη στον αγώνα για την αποτροπή της κατάληψης της Καμπούλ από τους τζιχαντιστές στο (β) να πανηγυρίζουν για την κατάληψη της Δαμασκού από τους… τζιχαντιστές!Αλίμονο, αν εμείς δεν τηρούμε ελάχιστα ηθικά πρότυπα και, αντίθετα, υποστηρίζουμε τυράννους που αντιτίθενται στους εχθρούς μας. Τότε φαντάζουμε στα μάτια της πλειοψηφίας το ίδιο υποκριτές με τα φερέφωνα της δυτικής προπαγάνδας. Κι αυτό θα ήταν το μεγαλύτερο δώρο στον δυτικό Τύπο, στον ιμπεριαλισμό, στην τυραννία. Διότι, τότε, η αντιπαράθεση θα εκφυλιζόταν σε μια κουβέντα του στιλ «Οι δικοί μας μπάσταρδοι δεν είναι τόσο κακοί όσο οι δικοί σας».Είναι, τελικά, απλό: Οπως δεν χρειάστηκε να κλάψει κανείς για τον Σαντάμ Χουσέιν για να καταδικάσει την εγκληματική εισβολή του Μπους στο Ιράκ ή για το αμερικανικό καθεστώς στην Καμπούλ πριν καταδικάσει τους Ταλιμπάν, έτσι και με τον Ασαντ: χαιρετίζουμε την πτώση του δικτάτορα και καταδικάζουμε τους τζιχαντιστές που τον έριξαν. Οχι μόνο δεν είναι ουδετερότητα (ίσες αποστάσεις) αλλά είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος να σταθούμε στο πλευρό των πολλών και να τα βάλουμε πραγματικά με τον ιμπεριαλισμό.Τώρα, μετά την πτώση του Ασαντ, προέχει να στρέψουμε τα πυρά της κριτικής μας προς τον δυτικό Τύπο που, ενώ μιλάει με λυρισμό για τη «νέα Συρία που γεννιέται», δεν λέει λέξη για τις αμερικανικές και ισραηλινές βόμβες που πέφτουν από τον ουρανό σε όλη τη νέα αυτή Συρία – ή για τα ισραηλινά τανκς που πατάνε τη γη της. Και να συνεχίσουμε να μιλάμε για τον λαό της Παλαιστίνης, τον οποίο ο ιμπεριαλισμός συνεχίζει να πολτοποιεί χωρίς σχεδόν κανείς να μιλάει για αυτό από την ώρα της πτώσης του Ασαντ – ένα αναπάντεχο δώρο στον Νετανιάχου και τους χορηγούς του σε ΗΠΑ – Ε.Ε.

*Το άρθρο αποτελεί συντομευμένη απόδοση της μηνιαίας στήλης του Γιάνη Βαρουφάκη στο κινεζικό ειδησεογραφικό πρακτορείο quancha.cn

The post Ο εχθρός του ιμπεριαλιστή δεν είναι πάντα φίλος του αντι-ιμπεριαλιστή – Εφημερίδα των Συντακτών appeared first on Yanis Varoufakis.

Lessons from Syria: An imperialist’s enemy is not always an anti-imperialist’s friend – China Academy op-ed

On 15th August 2021, when the Kabul US-puppet regime fell, I expressed relief that US imperialism was defeated and, simultaneously, horror at what the women of Afghanistan were about to suffer in the hands of the jihadist Taliban.Immediately, the US liberal-imperialist lobby attacked me for… celebrating the Taliban victory. You see, for imperialism’s stooges, if you do not support US imperialism you must be a supporter of jihadists who opposed US imperialism. The imperialist mindset refuses to see the obvious: we had a duty to oppose, with equal fervour, both US imperialism and the jihadists that US imperialism strengthened through its brutality. They could not see that a US imperialist invasion only strengthened the jihadists who wanted to place the women of Afghanistan under gender apartheid.Last Sunday, Assad’s regime collapsed and the jihadists stormed Damascus. Again, I expressed relief that a tyrnannical regime had fallen, adding:  “Syrians have suffered enough. The task now is to ensure they do not suffer more, as the Iraqis and the Libyans did after the fall of their dictators. To that end, foreign powers, Western and non-Western, must also be kept at bay.”Immediately, I was (as in the case of the fall of Kabul) attacked for celebrating the… jihadist victory – this time by opponents of US-imperialism. For them, if you did not support Assad you must have been a supporter of the jihadists who opposed Assad. Same logic as that of US imperialism’s cheerleaders: “If you are not with us you are against us”. My anti-imperialist detractors could not see that the Assad regime, because of its tyrannical ways, only strengthened the jihadists who overthrew Assad.[image error]My message to anti-imperialists who think that supporting tyrannical figures like Assad (or, before him, Saddam) because he is the enemy of our imperialist enemy is: Think again! To fight imperialism and win in the long run, we must win the hearts and minds of people. And we cannot do this by supporting tyrants, whom the people loathe, just because they are enemies of our enemies.But was Iraq not better off, some ask, before Saddam was overthrown by the US army? Of course it was. Was Libya not better off before the West took out Qaddafi? Of course it was. Is Syria not running the risk of becoming an even worse bloodbath after Assad’s fall, just as Iraq and Libya were? Of course it does. But, this is no reason to treat Saddam, Qaddafi or Assad as the ‘solution’, as the antidote to imperialism. Their tyrannical regimes alienate their own people and, in the end, crumble – thus proving incapable of resisting imperialism. That they may be, for a while, the enemy of the chief imperialist, the US, does not make them a friend of anti-imperialists.In short, anti-imperialism will only succeed if anti-imperialists maintain some minimum ethical standards. That’s our greatest weapon, not AK47s or anti-aircraft missiles.A bullet-riddled portrait of Syria’s Bashar al-Assad adorns Hama’s municipality following the city’s capture by rebel forces on December 6, 2024For if we stick to minimum ethical standards we can win over the masses worldwide who appreciate a principled humanist stance. We can also expose more readily the duplicity of the Western media who went, without blushing, from (a) justifying the two-decade-long occupation of Afghanistan as essential in the fight to prevent the jihadists from taking Kabul to (b) celebrating the take over of Damascus by the… jihadists!Alas, if we don’t maintain minimum ethical standards, and instead support tyrants who are opposed to our enemies, our opposition to the enemy’s favourite tyrants will sound as hypocritical as the Western press. And that, believe me, would be the greatest gift to the Western press, to imperialism, to tynanny. For, at that point, it would be reduced simply to a contest between their “tyrants” and our “tyrants”.To conclude, there is nothing confusing about condemning both Saddam Hussein and George W. Bush’s criminal invasion of Iraq. Both Milosevic and NATO’s bombing of Serb civilians. Both the Taliban and the US invasion of Afghanistan. Both Assad’s regime and the US-backed jihadists that overthrew him. Not only is there no contradiction but it is the only right and effective way to be anti-imperialist.Turning to what really matters today, what we now have after the fall of Assad is a Western press waxing lyrical about the new Syria being born without saying a word about the US and Israeli bombs falling from the sky all over the new Syria.Also, have you noticed that no one is talking about the ongoing genocide in Gaza? This is the greatest gift to Netanyahu, his US minders and their EU genocide cheerleaders.So, comrades, let us maintain minimum ethical standards in combating imperialism. And let’s keep talking Palestine!

For the China Academy site click here.

The post Lessons from Syria: An imperialist’s enemy is not always an anti-imperialist’s friend – China Academy op-ed appeared first on Yanis Varoufakis.

Ανοιχτή επιστολή των Γιάνη Βαρουφάκη & Μπράιαν Ίνο προς τους δικαστές του ΔΠΔ με αφορμή την επέτειο της 7/10: Κινητοποιηθείτε τώρα, αλλιώς το Διεθνές Δίκαιο «τελειώνει»

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ7η Οκτωβρίου 2024Αξιότιμοι δικαστές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,Όταν τον Ιανουάριο μάθαμε ότι το Δικαστήριό σας αποφάσισε να εξετάσει τις καταγγελίες για όσα συμβαίνουν στην περιοχή Ισραήλ-Παλαιστίνης, αναθαρρήσαμε. Η ανθρωπότητα χρειάζεται ένα Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που να διασφαλίζει το Διεθνές Δίκαιο και να είναι έτοιμο να διερευνήσει σοβαρές καταγγελίες για παραβιάσεις του.Σήμερα, 7η Οκτωβρίου 2024, ακριβώς ένα χρόνο μετά την έναρξη της τελευταίας και πιο βάναυσης φάσης της εβδομηνταεξάχρονης ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, αισθανόμαστε την ανάγκη να απευθυνθούμε σε εσάς. Όχι μόνο εξαιτίας της αυξανόμενης βαναυσότητας των όσων συμβαίνουν δυτικά του Ιορδάνη ποταμού, αλλά και εξαιτίας του επικίνδυνου προηγούμενου που δημιουργείται όταν κράτος-μέλος του ΟΗΕ καταστρατηγεί κατά το δοκούν το Διεθνές Δίκαιο όσον αφορά την αποδεκτή συμπεριφορά κρατών σε περιόδους πολέμων και συγκρούσεων. Εάν καταφανείς παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου δεν ελέγχονται από ένα δικαστήριο όπως το δικό σας, όλο και περισσότερα κράτη θα διαπράττουν εγκλήματα πολέμου χωρίς καν τον φόβο της καταδίκης από τα δικαστήρια τα οποία η διεθνής κοινότητα, αμέσως μετά τις εκατόμβες του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, κατέστησε υπεύθυνα για την προστασία του Διεθνούς Δικαίου.Διότι είναι πλέον αδιαμφισβήτητο: Η κυβέρνηση του Ισραήλ έχει βαλθεί να αφανίσει συστηματικά κάθε πτυχή της ζωής των Παλαιστινίων στη Γάζα. Έχουμε ήδη δει:Τον πιο εντατικό βομβαρδισμό πυκνοκατοικημένης αστικής περιοχής στην μεταπολεμική ΙστορίαΤην πιο στοχευμένη λιμοκτονία πληθυσμού από τον Δεύτερο Παγκόσμιο ΠόλεμοΤη συστηματική καταστροφή υγειονομικών εγκαταστάσεων και υπηρεσιώνΈναν άνευ προηγουμένου αριθμό δολοφονημένων δημοσιογράφων και προσωπικού του ΟΗΕ.Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει πλήξει σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, αρχεία, πολιτιστικά κέντρα, χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, τζαμιά και εκκλησίες. Καθηγητές και δάσκαλοι έχουν σκοτωθεί, μαζί με τους μαθητές τους και συχνά ολόκληρες τις οικογένειές τους. Εν τω μεταξύ, υπό την κάλυψη της σύγκρουσης στη Γάζα, Ισραηλινοί έποικοι, προστατευόμενοι από Ισραηλινούς στρατιώτες, εκδιώκουν Παλαιστίνιους από την προγονική τους πατρίδα, παραβιάζοντας ευθέως κάθε αρχή του Διεθνούς Δικαίου.Δεν πρόκειται απλά για παραβιάσεις από κάποια κυβέρνηση. Η διεθνής κοινότητα δεν έχει κανένα λόγο να περιμένει ότι κάποια κυβερνητική αλλαγή θα επαναφέρει το ισραηλινό κράτος στους κόλπους του Διεθνούς Δικαίου. Την 19η Ιουλίου 2024 το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε παράνομη την κατοχή της Δυτικής Όχθης, της Γάζας και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ. Πέντε ημέρες αργότερα, η ισραηλινή Κνεσέτ ψήφισε, με συντριπτική πλειοψηφία 65-9, να αγνοήσει την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου και να χαρακτηρίσει προκλητικά τη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως μέρος της «Γης του Ισραήλ». Για να αποδείξει ακόμη περισσότερο την περιφρόνησή της για το Διεθνές Δίκαιο και τους θεσμούς που δημιούργησε η ανθρωπότητα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να το υποστηρίξει, την περασμένη Τετάρτη η κυβέρνηση του Ισραήλ απαγόρευσε στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Γκουτέρες την είσοδο στη χώρα!Ιδού λοιπόν το ερώτημα: Πότε μπορούμε να περιμένουμε διώξεις από το δικαστήριό σας;Σήμερα είναι η επέτειος της έναρξης του πιο ζοφερού κεφαλαίου μιας τραγωδίας για την οποία η γενιά μας θα είναι υπόλογη στις μελλοντικές γενιές.Σήμερα η ανθρωπότητα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ ένα δικαστήριο σαν το δικό σας, όπου αμερόληπτοι νομικοί από όλο τον κόσμο μπορούν να καταλήγουν σε συναίνεση σχετικά με το τι συνιστά νόμιμη συμπεριφορά στον πόλεμο και τα επακόλουθά του.Σήμερα, ο ζωτικής σημασίας ρόλος σας κρίνεται. Για αυτό σας καλούμε να δράσετε άμεσα.Σας ευχαριστούμεΓιάνης Βαρουφάκης και Μπράιαν Ίνο

Εάν θέλετε να εκφράσετε την συμφωνία σας με την επιστολή μας (έστω και ανώνυμα), πατήστε εδώ.

Για αντίγραφο (σε pdf) αυτής της επιστολής, πατήστε εδώ.

Για την ανάρτηση του Μπράιαν Ίνο, πατήστε εδώ.

ΓΙΑΤΙ ΣΤΕΙΛΑΜΕ ΤΗΝ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΔΠΔ ΣΗΜΕΡΑ, 7η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥΠριν από ένα χρόνο, σαν σήμερα, στις 7 Οκτώβρη, μαχητές υπό την ηγεσία της Χαμάς έπληξαν και διαπέρασαν τον φράχτη που φυλάκιζε 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους (κυρίως πρόσφυγες από την πρώτη εθνοκάθαρση της Νάκμπα του 1948) στη Γάζα, τη μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο. Σε απάντηση στη δολοφονία εκείνη την ημέρα πάνω από χιλίων ισραηλινών πολιτών και την απαγωγή εκατοντάδων άλλων, πράξεις που συνιστούν εγκλήματα πολέμου, το Ισραήλ ανταπέδωσε με μια στρατιωτική εκστρατεία που διαρκεί ένα χρόνο και ισοδυναμεί με καλά σχεδιασμένη, εκούσια γενοκτονία.Ένα χρόνο μετά, τουλάχιστον 50 χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί επί τόπου ενώ περισσότεροι από 200 εκατοντάδες χιλιάδες έχουν υποκύψει σε τραύματα και ασθένειες στη συνέχεια – για να μην αναφερθώ στα δεκάδες χιλιάδες ακρωτηριασμένα παιδιά χωρίς επιζώντες γονείς.Σήμερα, στην επέτειο της 7ης Οκτωβρίου, δεν διαφαίνεται κανένα τέλος στη γενοκτονία. Το Ισραήλ τελεί υπό την εξουσία μιας γενοκτονικής ακροδεξιάς κυβέρνησης, η οποία δεν χάνει ευκαιρία να κλιμακώσει τη δολοφονική εκστρατεία της στη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ, το Νότιο Λίβανο και ευρύτερα. Και μάλιστα, το χειρότερο είναι ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης υποστηρίζει τη γενική κατεύθυνση της κυβέρνησης που οδηγεί στην καταστροφή όχι μόνο τη Μέση Ανατολή αλλά και την ίδια την ισραηλινή κοινωνία.Ο Μπράιαν Ίνο και εγώ εκτιμούμε ότι η χιονοστιβάδα των εγκλημάτων πολέμου που συσσωρεύεται καθημερινά δεν είναι μόνο μια καταστροφική πορεία για τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς, αλλά και μια καταστροφική εξέλιξη για την διεθνή Ειρήνη, ακόμα και για την αυτοεκτίμηση της ανθρωπότητας,. Μετά τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο και τις θηριωδίες του, τα κράτη μας συγκεντρώθηκαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για να συμφωνήσουν σε κρίσιμες αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των Παγκόσμιων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της αποδεκτής συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια πολέμων.Για αυτό, σήμερα, με αφορμή τη ζοφερή επέτειο, ο Μπράιαν κι εγώ κάνουμε έκκληση στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να κάνει το καθήκον του: Να στηρίξει το Διεθνές Δίκαιο διώκοντας αυταπόδεικτα εγκλήματα πολέμου που γίνονται μπροστά στα μάτια μας στο Ισραήλ και στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Διαφορετικά, θα έχουν συνεισφέρει στην νομιμοποίηση της γενοκτονίας, διεθνώς.Γιάνης Βαρουφάκης

The post Ανοιχτή επιστολή των Γιάνη Βαρουφάκη & Μπράιαν Ίνο προς τους δικαστές του ΔΠΔ με αφορμή την επέτειο της 7/10: Κινητοποιηθείτε τώρα, αλλιώς το Διεθνές Δίκαιο «τελειώνει» appeared first on Yanis Varoufakis.

Brian Eno’s & Yanis Varoufakis’ Open Letter to the Judges of the ICC, on the anniversary of 7th October: Act now or International Law withers forever

OPEN LETTER TO THE JUDGES OF THE INTERNATIONAL CRIMINAL COURT7th October 2024Dear Judges of the International Criminal Court,When we heard in January that the Court on which you sit had decided to hear the case concerning the situation in Israel-Palestine, we were encouraged. Humanity needs an International Criminal Court that upholds the rule of law and is prepared to investigate the most serious allegations of violations of international law.Today, on 7 October 2024, exactly one year after the start of the latest and most brutal phase of the seventy-six-year-old Israeli-Palestinian conflict, we feel the need to address you directly. Not only because of the increasing cruelty of what is happening west of the Jordan River, but also because of the dangerous precedent that would be set if a state could operate so far outside the international consensus of acceptable behaviour in times of conflict. Unless such violations are sanctioned by a court such as yours, states will carry out war crimes with greater impunity in the future.For it is now beyond dispute: Israel’s Government   has set out to eliminate systematically every aspect of Palestinian life in Gaza. We have already seen:The most intensive bombing of a densely populated urban area in living memoryThe most deliberate starvation of a population since the Second World WarThe systematic destruction of health facilitiesAn unprecedented number of journalists and UN personnel killed.The Israeli government has attacked schools, universities, libraries, archives, cultural centres, heritage sites, mosques and churches. Professors and teachers have been killed, along with their students and often their entire families. Meanwhile, under the cover of the Gaza conflict, Israeli settlers, protected by IDF soldiers, are evicting Palestinians from their ancestral homeland in direct violation of every principle of international law.These are not merely violations by a government. The international community has no reason to expect that a change of government will bring the Israeli state back into the fold of international law. On 19 July 2024 the International Court of Justice ruled as unlawful Israel’s occupation of the West Bank, Gaza and East Jerusalem. Five days later, the Israeli Knesset voted 65-9 to ignore the ICJ ruling and provocatively described the West Bank, Gaza and East Jerusalem as part of “the Land of Israel”. To prove further its contempt for international law and the institutions humanity created after the Second World War to support it, last Wednesday Israel’s government banned UN Secretary General Guterres from entering the country.So here is the question: When can we expect indictments from your Court?Today is the anniversary of the beginning of the bleakest chapter of a tragedy that our generation will be answerable for to future generations. Today humanity needs more than ever a court like yours, where impartial legal minds from around the world can reach consensus on standards of legal conduct in war and its aftermath. Your role is vital, and we implore you to act immediately.Thank youBrian Eno and Yanis Varoufakis

If you want to endorse our letter (anonymously also, if that’s your preference), please click here.

For a pdf copy of this letter, click here. 

For Brian Eno’s post, click here.

CONTEXT: WHY WE WROTE THIS LETTER TO THE JUDGES OF THE ICCA year ago, on October 7th, a Hamas-led force attacked and scaled the fence imprisoning 2.3 million Palestinians (mostly refugees from the original 1948 Nakba ethnic cleansing drive) in Gaza, the world’s largest prison. In response to the murder that day of more than a thousand Israeli civilians and the abduction of scores of them, acts that constitute war crimes, Israel retaliated with a year-long military campaign that amounts to a well-planned, fully-fledged genocide.A year on, at least 50 thousand Palestinians have been killed on the spot and more than 200 thousand have succumbed to wounds and disease subsequently – not to mention the tens of thousands of maimed children with no surviving parents.Today, on the anniversary of 7th October, no end to the carnage is in sight. Israel is in the grip of a genocidal far right government which is now escalating its murderous campaign into the West Bank, East Jerusalem, South Lebanon and beyond. Worse still, there is clear evidence that the main opposition supports the government’s general direction, leading not only the Middle East but Israeli society itself to ruin.Brian Eno and I believe that the avalanche of war crimes that is building up daily is not just a catastrophic path for Palestinians and Israelis but also a disastrous development for humanity’s self-image, for its soul. After the last world war, under the auspices of the UN, the world’s nations came together to agree to crucial principles of International Law, including Universal Human Rights and appropriate conduct during war.So, today, on this bleak anniversary, we are appealing to the International Criminal Court to do its duty. To uphold International Law by prosecuting self-evident war crimes in Israel-Palestine, lest war crimes, even genocide become normalised across the world.Yanis Varoufakis

The post Brian Eno’s & Yanis Varoufakis’ Open Letter to the Judges of the ICC, on the anniversary of 7th October: Act now or International Law withers forever appeared first on Yanis Varoufakis.

ΤΕΧΝΟΦΕΟΥΔΑΡΧΙΑ – μια βιντεο-παρουσίαση του βιβλίου

Όπου κι αν κοιτάξουμε, βλέπουμε το Κεφάλαιο να θριαμβεύει. Να κυριαρχεί παντού: στα εργοστάσια, στα γραφεία, στην ύπαιθρο, στα πανεπιστήμια, στις θάλασσες, στα νοσοκομεία, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης – στο Διάστημα, αλλά και στον μικρόκοσμο των γενοτύπων. Πώς τολμώ λοιπόν να ισχυρίζομαι ότι ο καπιταλισμός εξοντώθηκε; Από ποιον;Η απολαυστικά ειρωνική απάντηση είναι ότι ο καπιταλισμός δολοφονήθηκε από το ίδιο του το χέρι… από το κεφάλαιο!Αν έχω δίκιο, το ζήτημα δεν είναι τι θα μας κάνει η τεχνητή νοημοσύνη μελλοντικά, αλλά τι μας έχει ήδη κάνει: Το κεφάλαιο κυριάρχησε σε τέτοιο βαθμό που μεταλλάχθηκε – μια μετάλλαξη τόσο τοξική που, σαν ένας ηλίθιος ιός, σκότωσε τον ξενιστή του, τον καπιταλισμό, αντικαθιστώντας τον με κάτι πολύ, πολύ χειρότερο.Αυτό το νέας μορφής, μεταλλαγμένο κεφάλαιο, που σκότωσε τον καπιταλισμό, ζει στο περίφημο υπολογιστικό νέφος – ας το ονομάσουμε, λοιπόν, νεφοκεφάλαιο.ΤΙ ΕIΝΑΙ ΤΟ ΝΕΦΟΚΕΦAΛΑΙΟ; ΤΙ ΤΟ ΚAΝΕΙ ΤΌΣΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚO;Το νεφοκεφάλαιο δεν ζει βέβαια στα σύννεφα, στον ουρανό, αλλά, εδώ, στη Γη. Απαρτίζεται από δικτυωμένες μηχανές, απέραντες φάρμες διακομιστών-servers, πύργους κινητής τηλεφωνίας, λογισμικό, αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης – με τα πλοκάμια του, υπό την μορφή αμέτρητων χιλιόμετρων καλώδιων οπτικών ινών, να αναπαύονται στον πυθμένα των ωκεανών.Σε αντίθεση με το παραδοσιακό κεφάλαιο, από τα δίχτυα του ψαρρά μέχρι τις ατμομηχανές της Βιομηχανικής Επανάστασης και τα σημερινά υπερσύγχρονα βιομηχανικά ρομπότ, τα οποία είναι παραχθέντα μέσα παραγωγής – σε αντίθεση δηλαδή με εργαλεία και μηχανές που φτιάχτηκαν για να παράγουν άλλα προϊόντα, το νεφοκεφάλαιο απαρτίζεται από μηχανές που δημιουργήθηκαν, όχι για να παράγουν πράγματα αλλά, για να τροποποιούν την ανθρώπινη συμπεριφορά.Αυτός είναι  Alexa της Amazon, ή του Google Assistant, ή του Siri της Apple: ένα παραχθέν μέσο τροποποίησης της συμπεριφοράς μας – ένα εξάρτημα τεράστιου μηχανικού δίκτυου που φτιάχτηκε για να το εκπαιδεύουμε εμείς, να μας εκπαιδεύει εκείνο, να το εκπαιδεύουμε ώστε, εν τέλει, να καθορίζει τι ποθούμε. Και με το που το ποθούμε, αυτό το ίδιο μηχανικό δίκτυο που μας έκανε να το ποθούμε, μας το πουλάει, απευθείας –  παρακάμπτοντας κάθε αγορά.Σαν να μην έφτανε αυτό, το ίδιο δίκτυο μηχανών, το ίδιο νεφοκεφάλαιο, καταφέρνει να μας κάνει να το εμπλουτίζουμε με την δωρεάν, εθελοντική εργασία μας. Πως; Με κάθε ανάρτηση βίντεο, σχόλιου, φωτογραφίας, κριτικής – με κάθε like ή βαθμολόγηση  προϊόντων, με κάθε καρδούλα – με κάθε μια αντίδρασή μας βοηθάμε στην αναπαραγωγή του νεφοκεφάλαιου χωρίς να παίρνουμε δεκάρα τσακιστή για την εργασία μας. Όπως οι κολλήγοι επί φεουδαρχίας εργάζονταν χωρίς μισθό, έτσι κι εμείς δουλεύουμε αμισθί για το νεφοκεφάλαιο.Στο μεταξύ, οι ίδιοι αλγόριθμοι που τροποποιούν τη συμπεριφορά μας, και μας πουλάνε απευθείας προϊόντα που μας έπεισαν ότι θέλουμε – οι ίδιοι αυτοί αλγόριθμοι επιτηρούν, κατευθύνουν και τρομοκρατούν τους μισθωτούς προλετάριους στα εργοστάσια, στις αποθήκες, στους χώρους μισθωτής εργασίας, από το παπάκι του ντελιβερά μέχρι το εργοστάσιο. Πως; Μέσα από ψηφιακές συσκευές που φοράνε στο χέρι τους οι εργαζόμενοι – συσκευές συνδεδεμένες με το νεφοκεφάλαιο οι οποίες σε πραγματικό χρόνο τους επιτηρούν, τους κατευθύνουν και τους τρέχουν όλο και πιο γρήγορα.Ξεκίνησα λέγοντας ότι, όπου κι αν στραφούμε, βλέπουμε το κεφάλαιο να θριαμβεύει. Αλλά ο πραγματικός θριαμβευτής είναι το νεφοκεφάλαιο. Είναι καταπληκτικό ότι επιτελεί, ταυτόχρονα, πέντε ρόλους που το παραδοσιακό κεφάλαιο ποτέ δεν κατάφερε να επιτελέσει: Το νεφοκεφάλαιο τραβάει την προσοχή μας. Κατασκευάζει τις επιθυμίες μας. Μας πουλάει, απευθείας, έξω από κάθε παραδοσιακή αγορά, αυτό που θα ικανοποιήσει τις επιθυμίες που μας έκανε να έχουμε. Επιτηρεί και «επιταχύνει» την μισθωτή εργασία στους εργασιακούς χώρους. Και αποσπά μαζική δωρεάν εργασία από όλους μας, τους νεφο-κολλήγους του. Όλα αυτά τα πετυχαίνει ένα δίκτυο μηχανών. Ήδη! Τώρα!Δεν είναι φυσικό οι ιδιοκτήτες αυτού του νεφοκεφάλαιου να έχουν αδιανόητες έως τώρα εκμεταλλευτικές δυνατότητες; Πέραν της δυνατότητας να αποσπούν ακόμα περισσότερη υπεραξία από τους μισθωτούς, αποσπούν επί πλέον ανυπολόγιστες ποσότητες δωρεάν εργασίας από σχεδόν όλους μας και, το πιο σημαντικό, χρεώνουν τεράστια «ενοίκια» στις εταιρείες που πουλάνε τα προϊόντα στις πλατφόρμες τους. Δηλαδή, πέραν της εκμετάλλευσης των μισθωτών, μετατρέπουν τους παραδοσιακούς καπιταλιστές σε υποτελείς τους και την υπόλοιπη κοινωνία σε νεο-κολλήγους τους – ή, για την ακρίβεια – σε νεφοκολλήγους τους. Δεν είναι φυσικό να είναι, και να αισθάνονται, πολύ πιο ισχυροί από ό,τι θα μπορούσαν ποτέ να είναι ο Χένρι Φορντ ή ο Ρούπερτ Μέρντοχ;«Μισό λεπτό!», σε ακούω να λες. «Τα παραλές. Σε τι διαφέρει ένας Τζεφ Μπέζος από έναν Χένρι Φορντ; Μονοπωλιακοί καπιταλιστές δεν είναι όλοι τους;» Όχι! Η amazon.com δεν είναι ένα καπιταλιστικό μονοπώλιο.Την στιγμή που μπαίνεις στο amazon.com έχεις βγει από τον καπιταλισμό! Ναι, εκεί μέσα συνωστίζονται άπειροι αγοραστές και πωλητές. Ναι, η Amazon είναι μια πλατφόρμα συναλλαγών. Αλλά, όχι, αγορά σίγουρα δεν είναι! Ναι, ανήκει σ’ έναν άνθρωπο που λέγεται Jeff. Αλλά, όχι, μονοπώλιο δεν είναι. Είναι κάτι πολύ, πολύ περισσότερο από μια μονοπωλιακή αγορά!Στον Τζεφ δεν ανήκουν τα εργοστάσια που παράγουν τα προϊόντα που αγοράζεις στην πλατφόρμα του. Του ανήκει κάτι πολύ πιο σημαντικό: Ο αλγόριθμος που εσύ εκπαιδεύεις να σε γνωρίζει τέλεια, ώστε να σε «ζευγαρώνει» με κάποιον πωλητή, τον οποίο επίσης γνωρίζει τέλεια, με σκοπό να μεγιστοποιήσει την πιθανότητα ότι κάθε τέτοιο «ζευγάρωμα», κάθε τέτοια συναλλαγή, θα αποφέρει, για τον Τζεφ, την υψηλότερη πρόσοδο που μπορεί να χρεώσει ο Τζεφ στον πωλητή για αυτό που αγοράζεις: έως και το 40% της τιμής που καταβάλεις την τσεπώνει ο Τζεφ!Ο νους εξεγείρεται από το μέγεθος αλλά και τη ριζοσπαστική καινοτομία αυτού του είδους εκμετάλλευσης: Ο ίδιος αλγόριθμος που βοηθάμε να εκπαιδεύεται σε πραγματικό χρόνο για να μας γνωρίζει από μέσα, απ’ έξω κι ανακατωτά – αυτός ο ίδιος αλγόριθμος τροποποιεί τις προτιμήσεις μας και διαχειρίζεται την επιλογή και την παράδοση των εμπορευμάτων που θα ικανοποιήσουν αυτές τις προτιμήσεις.Αν εσείς και εγώ πληκτρολογήσουμε «ηλεκτρικά ποδήλατα» ή «κιάλια» ενώ βρισκόμαστε στο amazon.com, εσείς και εγώ θα λάβουμε εντελώς διαφορετικές συστάσεις. Σε μια παραδοσιακή αγορά, σ’ ένα εμπορικό κέντρο, θα ήταν σαν να περπατάμε δίπλα-δίπλα, με τα μάτια μας στραμμένα προς την ίδια κατεύθυνση, προς την ίδια βιτρίνα, αλλά να βλέπουμε διαφορετικά πράγματα ανάλογα με το τι θέλει ο αλγόριθμος του Τζεφ να δει ο καθένας μας.Καθώς περιηγείσαι στο amazon.com, στην ελληνική skroutz.gr, βρίσκεσαι σε αλγοριθμικά κατασκευασμένη απομόνωση, σαν σ’ ένα Πανοπτικόν, όπου, μη μπορώντας να δούμε ο ένας τον άλλον, βλέπουμε μόνο τον αλγόριθμο που βλέπει τα πάντα. Για την ακρίβεια, βλέπουμε μόνο ό,τι μας επιτρέπει ο αλγόριθμος του Τζεφ να δούμε με σκοπό να μεγιστοποιήσει την νεφοπρόσοδό του – την σημερινή εκδοχή της γεωπροσόδου που οι φεουδάρχες αποσπούσαν από τους υποτελείς και τους κολλήγους τους.Αυτό δεν είναι καπιταλισμός. Κυρίες και κύριοι, καλώς ήρθατε στην τεχνοφεουδαρχία!Πώς όμως αναδύθηκε το νεφοκεφάλαιο; Ποιος χρηματοδότησε την παραγωγή του;Ο καπιταλισμός, μην ξεχνάμε, είχε δύο πυλώνες: τις αγορές και το κέρδος. Φυσικά, οι αγορές και το κέρδος επιβιώνουν μια χαρά. Βρίσκονται παντού. Όμως, το νεφοκεφάλαιο εξοστράκισε τόσο τις αγορές όσο και το κέρδος από το επίκεντρο του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος, σπρώχνοντάς τα στο περιθώριο και αντικαθιστώντας τα:Οι αγορές, το μέσον του καπιταλισμού, έχουν αντικατασταθεί από ψηφιακές πλατφόρμες συναλλαγών όπως η amazon.com, η Alibaba, η Skroutz, η eFood – οι οποίες, όπως είδαμε, μοιάζουν με αγορές, αλλά δεν είναι αγορές, καθώς θυμίζουν περισσότερο φέουδα χτισμένα με νεφοκεφάλαιο – ας τα πούμε νεφοφέουδα.Και το κέρδος; Το καύσιμο του καπιταλισμού; Λοιπόν, αυτό έχει αντικατασταθεί από τον φεουδαρχικό προκάτοχό του: την πρόσοδο ή, ακριβέστερα, την νεφοπροσόδο – ένα ποσό που πληρώνουν οι παραδοσιακοί, υποτελείς πλέον, καπιταλιστές για την πρόσβαση σε αυτές τις ψηφιακές πλατφόρμες, στα νεφοφέουδα.Πώς αναδύθηκε το νεφοκεφάλαιο; Τα πρώτα βήματα τα έκανε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν το Διαδίκτυο, που μέχρι τότε ήταν κοινοκτημοσύνη των χρηστών, το Διαδίκτυο 1.0 αν θέλετε, ιδιωτικοποιήθηκε από την αναδυόμενη Big Tech, την Silicon Valley.Ποιος πλήρωσε τα τρισεκατομμύρια που κόστισε η παραγωγή κι η συσσώρευση τόσου νεφοκεφάλαιου τόσο γρήγορα στα χέρια τόσο λίγων τεχνοφεουδαρχών; Οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης, ως επί το πλείστον! Πώς συνέβη αυτό; Λόγω ατυχήματος, Ή -για να είμαστε πιο ακριβείς- λόγω της τραπεζικής κατάρρευσης του 2008.Μετά το Κραχ του 2008, οι πανικόβλητοι κεντρικοί τραπεζίτες τύπωσαν έως και 35 τρισεκατομμύρια δολάρια για να διασώσουν τους τραπεζίτες, την ώρα που οι κυβερνήσεις υπέβαλαν τους λαούς μας σε σκληρή λιτότητα. Οι καπιταλιστές, ορθά, προέβλεψαν ότι, λόγω της λιτότητας, η πλειοψηφία θα ήταν πολύ απένταροι για να αγοράσουν νέα, ακριβά προϊόντα. Έτσι, πήραν τα χρήματα των κεντρικών τραπεζών και τα πήγαν στα χρηματιστήρια και στις αγορές ομολόγων, όπου αγόρασαν μετοχές, ομόλογα – μαζί με κότερα, έργα τέχνης, bitcoin, NFTs οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο έβρισκαν. Οι μόνοι καπιταλιστές που πραγματικά επένδυσαν σε μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας, σε κεφάλαιο, ήταν οι ιδιοκτήτες της Big Tech. Εννέα στα δέκα δολάρια που δαπανήθηκαν για να υπάρξει η Facebook προήλθαν από αυτά τα χρήματα των κεντρικών τραπεζών! Έτσι χρηματοδοτήθηκε το νεφοκεφάλαιο κι έτσι οι ιδιοκτήτες τους μετατράπηκαν στην Νέα Άρχουσα Τάξη. Σε τεχνοφεουδάρχες.Ως αποτέλεσμα, η πραγματική εξουσία σήμερα δεν ανήκει στους ιδιοκτήτες των βιομηχανικών ρομπότ, των εργοστασίων, των κτιρίων ή των σιδηροδρομικών και τηλεφωνικών δικτύων. Αυτοί οι παραδοσιακοί καπιταλιστές συνεχίζουν να αποσπούν υπέρογκη υπεραξία από τη μισθωτή εργασία, αλλά δεν μπορούν να την κρατήσουν, δεν έχουν πλέον το πάνω χέρι, όπως παλιά. Έχουν γίνει υποτελείς σε σχέση με τους ιδιοκτήτες του νεφοκεφάλαιου. Όσο για εμάς τους υπόλοιπους, παίζουμε πλέον έναν ρόλο που θυμίζει κολλήγους που συμβάλλουν στον πλούτο και την εξουσία της Νέας Άρχουσας τάξης με την απλήρωτη εργασία μας – σε συνδυασμό με την όποια μισθωτή εργασία καταφέρνουμε να διατηρούμε.Ναι, αλλά κεφαλαιοκρατία, καπιταλισμός, δεν είναι όλο αυτό το πράγμα;Δεν έχεις πειστεί ακόμα, έτσι; Ξέρω. Είναι δύσκολο να αποχωριστούμε την λέξη, το όρο «καπιταλισμός». Και δεν είναι μόνο η αστική τάξη που νοείται τον καπιταλισμό όπως τα ψάρια νοούν το νερό – ως δεδομένο, φυσικό, μόνιμο περιβάλλον τους. Κι οι σοσιαλιστές έχουμε γαλουχηθεί να θεωρούμε σκοπό της ζωής μας, ως τον λόγο που υπάρχουμε σε αυτό τον κόσμο, την ανατροπή του καπιταλισμού. Η είδηση που φέρνω ότι το κεφάλαιο μας πρόλαβε, τον σκότωσε το ίδιο, και τον αντικατέστησε με κάτι χειρότερο, μας προκαλεί δυσφορία. Πράγματι, κυρίως οι αριστεροί συνοδοιπόροι μου είναι εκείνοι που προσπαθούν να με μεταπείσουν – να με πείσουν ότι, ναι, μπορεί το νεφοκεφάλαιο να είναι σημαντικό, αλλά «ακόμα στον καπιταλισμό ζούμε, σύντροφε.»Αντιπροτείνουν να μιλάμε για καπιταλισμό των ραντιέρηδων, για ψηφιακό καπιταλισμό, ή για μονοπωλιακό καπιταλισμό. Λάθος. Ο Μπέζος κι ο Ζούκερμπεργκ δεν είναι απλά ραντιέρηδες. Η νεφοπρόσοδός τους διαφέρει ριζικά από την γεωπρόσοδο, καθώς η γη δεν απαιτεί τις γιγάντιες επενδύσεις σε νέα τεχνολογία που απαιτεί η συσσώρευση νεφοκεφάλαιου που γεννά την νεφοπρόσοδό τους. Ούτε έχει σχέση με μονοπωλιακά κέρδη καθώς ο Μπέζος και ο Ζούκερμπεργκ, αντί να μονοπωλούν αγορές για να πουλήσουν τα προϊόντα τους (όπως έκαναν ο Φορντ κι ο Έντισον) και έχουν υποκαταστήσει τις αγορές με νεφοφέουδα και δεν τους νοιάζει να παραγάγουν τα προϊόντα που προωθούν (σε αντίθεση με τον  Φορντ και τον  Έντισον).Μήπως να μιλάγαμε για τον «καπιταλισμό της επιτήρησης», surveillance capitalism; Και πάλι, όχι. Οι τεχνοφεουδάρχες δεν χρησιμοποιούν, απλά, τους αλγόριθμους για να μας κάνουν πλύση εγκεφάλου για λογαριασμό διαφημιστών σ’ ένα κατά τα άλλα καπιταλιστικό περιβάλλον. Όχι, το νεφοκεφάλαιο αναπαράγεται ταυτόχρονα μέσω της δωρεάν εργασίας μας, εκμεταλλευόμενο άμεσα τη μισθωτή εργασία και αποσπώντας νεφοπροσόδους από υποτελείς καπιταλιστές σε πλατφόρμες συναλλαγών, σε νεφοφέουδα, που δεν είναι αγορές. Αυτό δεν είναι καπιταλισμός, κυρίες και κύριοι! Οποιουδήποτε είδους.Ναι, αλλά δεν αληθεύει ότι η τεχνοφεουδαρχία είναι παρασιτική και χωρίς τον καπιταλιστικό τομέα στο εσωτερικό της να παράγει εμπορεύματα και αξίες θα πεθάνει; Ναι, είναι αλήθεια. Αν οι παραδοσιακές καπιταλιστικές εταιρείες εξαφανιστούν, οι τεχνοφεουδάρχες θα εξαφανίζονταν κι αυτοί, μη μπορώντας να αποσπάσουν νεφοπροσόδους – υπεραξίες από τον παραδοσιακό καπιταλιστικό κλάδο. Και λοιπόν; Ξεχνάμε ότι, αφού ο καπιταλισμός ανέτρεψε τη φεουδαρχία, οι βιομηχανίες τους  ήταν επίσης παρασιτικές στους γαιοκτήμονες, με την έννοια ότι, χωρίς ιδιωτική γη να παράγει τρόφιμα, ο καπιταλισμός θα λιμοκτονούσε; Έτσι και τώρα: Ενώ ο παραδοσιακός καπιταλιστικός τομέας τροφοδοτεί την τεχνοφεουδαρχία, την εξουσία έχουν οι ιδιοκτήτες του νεφοκεφάλαιου που συσσωρεύουν τον περισσότερο πλούτο αποθησαυρίζοντας βουνά νεφοπροσόδων.Έχει σημασία αν το ονομάζουμε τεχνοφεουδαρχία ή κάποια μορφή καπιταλισμού;Σε αυτό το σημείο, αξίζει να θυμηθούμε τη ρήση του Μαρξ ότι το ζητούμενο δεν είναι να ερμηνεύσουμε αλλά να αλλάξουμε τον κόσμο. Επομένως, έχει σημασία αν αυτός εξακολουθεί να είναι καπιταλιστικός ή αν τον ονομάσουμε τεχνοφεουδαρχία; Νομίζω ότι, ναι, έχει σημασία.Η αναγνώριση ότι ο κόσμος μας έχει γίνει τεχνοφεουδαρχικός μας βοηθάει να κατανοήσουμε το μέγεθος του εγχειρήματος – τι θα χρειαστεί για να συνασπιστούν τα θύματα της εκμετάλλευσης που, τώρα, δεν περιλαμβάνουν μόνον τους μισθωτούς αλλά και τις ορδές των νεφοκολλήγων που αναπαράγουν το ίδιο το νεφοκεφάλαιο που τους κρατάει σε μια κατάσταση όλο και βαθύτερης επισφάλειας.Η έννοια της τεχνοφεουδαρχίας αναδεικνύει ότι ο συνδικαλισμός των προλετάριων, των νοσηλευτών, των εργατών της γης αν και εξακολουθεί να είναι αναγκαίος, δεν είναι ικανός. Καταδεικνύει τι θα χρειαστεί για να οργανωθούμε κόντρα στο καρτέλ των ορυκτών καυσίμων, όταν τα μέσα επικοινωνίας μας λειτουργούν με νεφοκεφάλαιο προγραμματισμένο να δηλητηριάζει την κοινή γνώμη, τον δημόσιο διάλογο. Εξηγεί πώς η στροφή στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα προκάλεσε τη γερμανική αποβιομηχάνιση, καθώς τα κέρδη που οφείλονται στην μηχανολογία υποκαταστάθηκαν από τις προσόδους που αποκομίζουν οι τεχνοφεουδάρχες μέσω νεφοκεφάλαιου που καταγράφει τις διαδρομές και τις συνήθειες των οδηγών και επιβατών αυτοκινήτων τύπου Tesla και BYD. Η απόφαση του Ίλον Μάσκ να αγοράσει το Twitter αποκτά, ξαφνικά, νέο νόημα: Για τον Μασκ, το Twitter δεν ήταν παρά μια ευκαιρία παντρέματος του μηχανολογικού του κεφάλαιου (ιδίως της Tesla και της SpaceX) με ιδιόκτητο, δικό του νεφοκεφάλαιο. Ο Νέος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποκαλύπτεται ως ο απόηχος της υποβόσκουσας σύγκρουσης μεταξύ δύο τεράστιων νεφοφέουδων, ένα που συσσωρεύει νεφοπροσόδους εκφρασμένους σε αμερικανικά δολάρια, το άλλο σε κινεζικά γουάν.Δεν είναι απίστευτο; Χρειάστηκαν επιστημονικές ανακαλύψεις που ξεπερνούν κάθε φαντασία, φανταστικά νευρωνικά δίκτυα και θαυμαστά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης για να επιτευχθεί τι; Να δημιουργηθεί ένας κόσμος όπου, ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις και τα φαντς κανιβαλίζουν τα κοινά κι όλο τον φυσικό πλούτο γύρω μας, το νεφοκεφάλαιο κανιβαλίζει τον εγκέφαλό μας.Για να ανακτήσουμε το μυαλό μας, πρέπει να ανακτήσουμε συλλογικά την ιδιοκτησία του νεφοκεφάλαιου. Μόλις επανακτήσουμε το μυαλό μας, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να βρούμε έναν τρόπο να δημιουργήσουμε, συλλογικά, το νέο κοινόχρηστο νεφοκεφάλαιο. Θα είναι πολύ δύσκολο! Είναι όμως ο μόνος τρόπος για να μετατρέψουμε αυτό το κορυφαίο δημιούργημά μας, το νεφοκεφάλαιο, από παραχθέν μέσο τροποποίησης της συμπεριφοράς μας σε παραχθέν μέσο ανθρώπινης συνεργασίας και χειραφέτησης.Κολλήγοι, προλετάριοι και υποτελείς του νεφοκεφάλαιου ενωθείτε! Δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα εκτός από τις αλυσίδες του μυαλού μας.——-Το πιο πάνω αποτελεί περίληψη του βιβλίου «Μιλώντας στον πατέρα μου. Μια εισαγωγή στην τεχνοφεουδαρχία», Εκδόσεις Πατάκη – βλ. εδώ

 

The post ΤΕΧΝΟΦΕΟΥΔΑΡΧΙΑ – μια βιντεο-παρουσίαση του βιβλίου appeared first on Yanis Varoufakis.

Welcome to the Age of Technofeudalism – interviewed by WIRED magazine

The tech giants have overthrown capitalism. That’s the argument of former Greek finance minister Yanis Varoufakis, who became famous trying to defend debt-laden Greece from its German creditors. Varoufakis has never quite regained the notoriety of 2015. But he has remained a prominent left-wing voice. After a failed campaign for a seat in the European Parliament in 2019, he plans to run again this June. This time, his adversary isn’t Berlin or the banks. It’s the tech companies he accuses of warping the economy while turning people against one other.COURTESY OF PENGUIN RANDOM HOUSEVaroufakis is also a prolific author; his 17th book, written as a letter to his techno-curious father, chronicles the evolution of capitalism from the 1960s advertising boom, through Wall Street in the 1980s, to the 2008 financial crisis and the pandemic. In its most compelling stretches,  Technofeudalism argues that Apple, Facebook, and Amazon have changed the economy so much that it now resembles Europe’s medieval feudal system. The tech giants are the lords, while everyone else is a peasant, working their land for not much in return.To Varoufakis, every time you post on X, formerly Twitter, you’re essentially toiling Elon Musk’s estate like a medieval serf. Musk doesn’t pay you. But your free labor pays him, in a sense, by increasing the value of his company. On X, the more active users there are, the more people can be shown advertising or sold subscriptions. On Google Maps, he argues, users improve the product—alerting the system to traffic jams on their route.The feudal comparison isn’t novel. But Technofeudalism attempts to introduce the idea to a wider audience. Its US release, launched the month before regulators in the US and European Union simultaneously initiated antitrust actions against Apple, also had impeccable timing.Over Zoom, I spoke to Varoufakis, from his home near Athens, about how the tech giants have changed the economy—and why we should care about it.

This interview has been edited for length and clarity.

WIRED: That word, technofeudalism, what does it mean? How is the feudal system relevant here?

Yanis Varoufakis: Profit drives capitalism, rent drove feudalism. Now we have moved [from one system to the other] because of this new form of super-duper, all-singing, all-dancing capital: cloud capital, algorithmic capital. If I’m right, that is creating new digital fiefdoms like Amazon.com, like Airbnb, where the main mode of wealth extraction comes in the form not of profit but of rent.

Take the Apple Store. You are producing an app, Apple can withhold 30 percent of your profits [through a commission fee]. That’s a rent. That’s like a ground rent. It’s a bit like the Apple Store is a fiefdom. It’s a cloud fiefdom, and Apple extracts a rent exactly as in feudalism. So my argument is not that we went back from capitalism to feudalism. My argument is that we have progressed forward to a new system, which has many of the characteristics of feudalism, but it is one step ahead of capitalism. To signal that, I added the word techno.

When you’re talking about these digital fiefdoms, the idea is easier to understand in terms of platforms that take a cut of the sales, like the Apple App Store or Amazon. But can you also accuse other platforms of operating these digital fiefs, like Facebook?

Facebook is a classic cloud fief. It creates cloud capital which is attractive to you, to me, to other people who want to communicate with each other—to find friends, or post their views, or news about their dog or their cat. So you’re drawn into this fiefdom, and then the next step for Zuckerberg was to draw into the same fiefdom publishers and advertisers in order to sell them the attention of users. And then immediately after that, as Cory Doctorow so beautifully describes through his concept of enshittification, you’re a publisher, you feel great because your sales go up through Facebook, and then suddenly, you find that you’ve been downgraded. And then you have to pay a higher cloud rent in order to be re-upgraded [paying for ads, for example, for customers to find your product]. That’s typical cloud capitalism, producing technofeudalism.

I understand technofeudalism as affecting three groups of people. Can we boil down who is affected into these groups?

Yes, and I’ve given them names. The company that produces the electric bicycles sold on Alibaba or Amazon.com, this is a vassal capitalist. Most of the profit margin for that company is skimmed off by Jeff Bezos [Amazon’s founder and executive chairman] in the form of cloud rent.

Second is cloud proles, or cloud proletarians. Look at the workers in Amazon warehouses who are monitored by algorithms.

And the third one is you and me. I call us cloud serfs. Because the parallel with the serfs is that we volunteer free labor. It doesn’t matter whether we’re enjoying it or not. Every time you upload a video on Tiktok, on Facebook, on Instagram, you’re adding to the capital stock of these companies. We are adding to it directly through our labor or our movement or our existence. In that way we’re serfs, but we are more than serfs, we’re cloud serfs producing capital. And that has never happened in the history of the world.

A company like Apple might argue that instead of being a fiefdom, maybe the Apple App Store is more like a mall where companies have to rent their stores from whomever owns the building. How is technofeudalism different from the mall dynamic?

Well, hugely. Say you and I were going into partnership together with a fashion brand. We go to the shopping mall and we hire a shop, the rent is fixed. It is not proportional to our sales. The more money we make, the higher our price-to-rent margin. With the Apple Store, they get 30 percent of all sales. That’s not at all the same thing. That is the equivalent of the ground rent that the feudal lord used to extract from vassal capitalists.

What makes cloud capitalism a worse economic system than capitalism?

The first thing is from a macroeconomic perspective. When you have such a large sum of money extracted in the form of cloud rent, that money disappears from a circular flow of income. According to my calculations, between 35 and 40 percent of GDP is being siphoned off the circular flow of income by cloud rent, and that means there is less money in the economy. Investment is low, and that means less good, quality jobs in the rest of the economy.

The second reason is that this cloud capital is designed to reproduce itself through our attention and through our free labor. And platforms discovered that we spend more time doing this, producing free cloud capital for the owners of cloud capital, if we’re angry. So algorithms are primed to poison our conversations. That is highly detrimental to our democracies because consensus is really bad for cloud capital. It doesn’t want it. It wants you and me to be angry and shouting at each other.

Now, as a professor, I have noticed the effect on kids in universities in Britain, in Australia, here in Greece, in America. I find that students today are too scared of having a face-to-face conversation. They want a safe space. They do not want any challenging ideas to be presented to them in class. They protest, they will have you thrown out of university if you say something that upsets them, about anything. But give them a phone and they become toxic and ballistic. Now, that is no way of running a democracy or a civilized society for that matter.

People have already expressed dissatisfaction with capitalism in various protest movements across Europe. Why should they care that there’s been a shift to a slightly different system that’s dominated by a slightly different kind of company?

Ordinary people need to know the reasons behind the discontent. The discontented always ask: Why is this happening? Giving them an answer, in a way that makes sense to them, is hugely empowering. This is the foundation of any possibility of democracy. Because to have democracy, it’s not enough to be able to vote every four or five years. You need people who understand what is going on, who are informed about the causes of their discontent. Because if they don’t understand the causes of their discontent, then it’s easy for them to fall prey to xenophobia, to misogyny, to racism. Then they can say, it’s the Jew. It’s the Muslim. It’s the foreigner. It’s the Brit. It’s the German, whatever. Then people latch on to simple solutions, which is the beginning of fascism.

Are we at the beginning of fascism? And if so, is that really technofeudalism’s fault?

I think that fascism is already on the rise. In France almost 45 percent of the population are supporting a neofascist [Marine Le Pen]. In Italy, we have a neofascist prime minister, Giorgia Meloni. That was not the doing of technofeudalism, because technofeudalism came later. What happened is, the rise of cloud capital and the siphoning off of money from the circular flow of income increases the discontent within people. At the same time you have the algorithms which make money and accumulate cloud capital to the extent that we hate one another. Hate is the fuel of facism. So if you blend discontent, the fact that most people can’t make ends meet, and you throw in there the hatred that is reinforced by the algorithms, that’s fascism.

So if we have this new system that is fueling a new fascism, then what should we do about it?

Well, many things. But to begin with, let’s understand where we are, so we don’t blame the foreigners. We don’t blame women. We don’t blame trans people. A little bit of knowledge goes a long way towards recreating the circumstances for a decent conversation between us.

In economic terms, we need to introduce a cloud tax immediately. Tax Amazon 5 percent for every transaction that takes place on its platform. Then, introduce a capacity for you and me to own a digital identity so we don’t need Google or Facebook to vouch for who we are on the internet. Having a state-issued digital identity will go a long way towards restoring or handing you property rights over your data, because at the moment you do not own your data.

You can introduce interoperability. I am on X. I can’t go to Bluesky. Let’s say that Elon Musk decides to block me because I said something he didn’t like. He has blocked me before for a couple of weeks. Now, I have more than a million followers on X. I cannot leave without losing them. If I go to Bluesky, I have 10 followers. Interoperability would mean that if I go to another platform, to Bluesky, when I post something on Bluesky, then my 1 million followers on X can hear it.

It’s interesting you mention interoperability, because that’s one of the proposals in the EU’s Digital Markets Act, which feels like it’s at least trying to get at some of the problems you’ve outlined. Do you think it goes far enough?

No, it certainly doesn’t go far enough. There are some interesting ideas in there, like interoperability. But nobody in government is actually working on this. This is my problem. Not that it is a hard task, but there is nobody working on it, because they don’t care. They are all in the pockets of the big technofeudal lords, as I call them.

So if you believe no one in government is doing anything, how do you move forward from that?

That’s a very good question. I have no idea. But this is why—against my spirit, against my preferences and my desires—I’m still in politics, because there is no alternative to politics.

Click here for WIRED’s site, where this interview was published

The post Welcome to the Age of Technofeudalism – interviewed by WIRED magazine appeared first on Yanis Varoufakis.