Yanis Varoufakis's Blog, page 12

FORTUNE Magazine’s Nick Lichtenberg reviews my TECHNOFEUDALISM

When I admit to my fandom as we sit down for a zoom interview, he immediately tells me off. (This is exactly what I wanted.) “I don’t want fans in life, you know,” he says. “Ever since I entered politics, I acquired two things that I never wanted to have: enemies and fans.” You see, Varoufakis insists, polarization is a greater problem than whether you’re left or right, whatever your beliefs are.“Humanity’s escape from tribalism was the one thing that we could celebrate and now we are going back to a kind of tribalism,” he says. But that’s not why we’re here. We are here to talk about humanity’s escape from something else entirely: the economic system of capitalism. Because Varoufakis’ new book, now out in the U.S. after a European release in 2023, is his theory of “Technofeudalism: What Killed Capitalism.”I am such a fan of Varoufakis that I had to write my own critique in the pages of Fortune, insisting that while his and others’ concept of technofeudalism is compelling, what we saw in 2023 was the return with a vengeance of “retro capitalism.” Supply chains and energy independence were the major economic stories of that year as inflation continued its long descent from a 40-year peak in 2022, while so far 2024 is showing that old-school automobiles are still the rage as the electric vehicle revolution stumbles out of the gates.But when Varoufakis, at 62 years old a very distinguished type of provocateur, is sitting across from you on a Zoom call, it’s hard to argue some of his points. But it’s more fascinating to know what his friends and, yes, his fans had to say about his new book that argues capitalism has already been dead for over a decade, and we’re only just now beginning to realize it.“I have to say I was expecting a far worse reception than I got,” he tells me, and he says the left (his own “tribe,” so to speak) was more upset with it, and not because they disagreed with it. “People on both left and right are wedded to the idea of capitalism” he says, likening it to “the air we breathe.”He mentioned the case of an old-school Communist in London who confronted him. “He was spot on. He said, ‘I can’t accept what you’re saying, because if what you’re saying is right, then it’s not enough to organize auto workers and nurses.’” At least he was honest, Varoufakis adds. “He was saying that, you know, [your book is] making my life so unbearably difficult that I can’t possibly accept your premise.”Here’s how Varoufakis broke down his own journey to realizing that capitalism died without (almost) anyone realizing it, how it has especially “poisoned” Gen Z, how the Fortune 500 is in danger of becoming the Fortune 7, and why we all need to act like one of this Gen Xers’ favorite bands, and “rationally” rage against the machine.How the 2008 crash turned capitalism into a Soviet ‘wet dream’ Shortly after telling me about his Communist friend, Varoufakis clarifies that he’s not saying he’s like Adam Smith, the Scottish Enlightenment genius who saw the capitalist world to come with  The Wealth of Nations , but he’s not not Adam Smith, either.Feudalism had been the way of the world for hundreds of years, so who could really believe that free markets and capital would take over? Similarly, we are now living through a “great transformation whereby everything we took for granted is no longer,” he said, adding, “you’re not going to have many converts” to that idea, “at least not at the beginning.”Varoufakis’ own mind rebelled at his conclusions. “It took me years before I accepted that, before I could say to myself that capitalism is dead. When I first said that to myself, I thought, ‘Come on, you’re being stupid.’”But just consider: The Global Financial Crisis and the collapse of century-plus-old banks on Wall Street. Just like the crash of 1929 that brought on the Great Depression, says Varoufakis, the crash of 2008 got him worrying about the state of the world. Even still, he didn’t imagine that something would emerge that would be other than capitalism.After his combustible, short-lived political career, Varoufakis tells me (as he details in his new book), he went back to his mathematical training and began really looking at the algorithms driving the major winners of post-crash capitalism: Big Tech. What he found wasn’t capitalism, wasn’t even a marketplace, at all.“The moment you enter Amazon.com, you’ve exited capitalism,” he says, adding that it’s a trading platform, not a market, and you must not confuse the two. And here, the self-described Marxist appeals to the wisdom of not just Adam Smith, but also the arch-free-market economists Milton Friedman and Friedrich Hayek. “If they were alive, they would agree with me” that every market has to be decentralized, at least to some degree, he says.“We all walk into a market, even if there’s only one seller, at least we can talk one to one another as buyers and exchange views.” For Amazon, Google, Facebook and all of what he calls “cloud capitalists,” there is no conversation of economic exchange that isn’t mediated by the algorithm, “which is owned by one man,” adding that such an outcome would be a “wet dream” of the Soviet Union’s State Planning Committee, or Gosplan. “If Gosplan had the algorithm, they would be over the moon, because it’s the ultimate in centralization.”I have to ask him at this point about the major markets story of 2023 and early 2024, as the exceptional American stock market shook off its bear market and stormed into a bull run with the so-called “Magnificent Seven,” the tech companies that include the very same names Varoufakis accuses of ruining capitalism. Does he see their dominance of the stock market as a sign that he’s right or that he’s wrong? Of course, he says, it just shows that the Fortune 500 risks becoming irrelevant if all the value is going to accrue to the tech firms that operate their own fiefdoms. “It’s going to become the Fortune 7 very soon,” he says with a smile on his face.The poisoning of Gen Z and ‘death of the liberal individual’And this gets to why you are reading about a Marxist provocateur in the pages of Fortune magazine: He is also a committed individualist and, yes, a liberal.This is not to say liberal in the recent American political context of center-left, or liberal in the Adam Smith sense of free markets being the most efficient, but liberal in the tradition of Enlightenment philosophers such as John Locke or Thomas Hobbes, prizing the importance of the individual in society. (To be clear, this is my interpretation of Varoufakis’ thought, not his own.)Varoufakis does have an example of liberalism in his book: Ironically, it’s his father, a chemical engineer who was a committed Communist while being a very successful bourgeois capitalist, thriving within a system he was ideologically committed to overthrowing—much like his famous son today. Varoufakis writes movingly in Technofeudalism about how his father was the “personification of the liberal individual,” free to have his own political beliefs and his own hobbies, publishing articles on archeology, dabbling in metallurgy, teaching his son about the Greek mythology that animates his thinking even today.This separation of work, leisure and hobbies is gone in the age of the algorithm, Varoufakis argues. Just look at Gen Z and the lie of Big Tech. The Silicon Valley mythology encourages the indulgence of self-expression, but how can you do that in a culture mediated by an algorithm owned by one man? “If you are an upper middle class kid. and you have aspirations for life, you know that every video you upload on TikTok, everything you write on Twitter, everything you put on Facebook is going to be thrown at you during a job interview.” There are only two reactions: apathy or inhibition.In an argument that recalls Kyle Chayka’s  Filterworld  and Taylor Lorenz’s  Extremely Online , Varoufakis says the digital native Gen Z generation is not being driven by a sense of “inner liberty,” but rather by what they think Google considers to be a free person. “There’s no nice, clean separation between work and play anymore. And that cannot leave that generation untouched. It really poisons their way of relating to one another, because even [that] is going to become part of their CV.”It’s a “depressed society,” where aggregate demand is low, he says (agreeing with Larry Summers’ arguments about “secular stagnation”). Every effort by central banks to stimulate the economy goes largely to the cloud fiefdoms described in his book, as economic activity is sucked out of marketplaces into the trading platforms of the cloud. In the real world, the “cloud serfs” with depressed prospects face increased asset prices and a housing market that Varoufakis calls “unapproachable.”The zeitgeist agrees with much of what Varoufakis says. From “quiet quitting” among western Gen Zers to “lying flat” in China to even the surgeon general’s remarks about the “loneliness epidemic,” the emerging culture of young adult professionals is one of grappling with mental health struggles, if not outright depression.The Gen Z that Varoufakis sees are “alienated” people who are cynical because of the pervasive effects of social media on all of culture. “They get much older, much faster as a result of living in a social media world in which they are compelled to try to find an identity which in the end is not self-driven. That’s why I am talking about the death of the liberal individual, because then it’s no longer autonomous.”He even waxes a bit nostalgic for the supposedly “tyrannical” days of mid-20th century capitalism, when to work for IBM, “you had to be dressed in the IBM way,” or to work for Toyota, “you had to sing the Toyota anthem.” In those times, you could be a corporate person during the day and an anarchist poet in the evening at night, he says, and that’s lost to us now.So, I ask, what he describes sounds a lot like one of my favorite bands from the proto-digital 1990s: Rage Against The Machine. Does he want us to take that away from his book?“I loved Rage Against The Machine,” he responds. “I’ve danced to many of those songs. So obviously my answer to you is yes,” but then he pauses and emphasizes that “It has to be a rational rage, a very moderate rage.” Every rebellion is pregnant with authoritarianism, he responds, and after all, he adds, he is a liberal.“Some people think that sounds like a contradiction, to be liberal and left wing.” But the whole point of liberalism, he adds, is the importance of the autonomous individual.It’s a message you could almost be a fan of.

For FORTUNE’s site, click here.

 

 

The post FORTUNE Magazine’s Nick Lichtenberg reviews my TECHNOFEUDALISM appeared first on Yanis Varoufakis.

Why is Labour still using the self-defeating, discredited ‘maxed out credit card’ analogy? The GUARDIAN

It is one thing to U-turn on a modest green transition programme. It is another to do so using mendacious Tory economic paradigms.Rarely has a lacklustre policy been abandoned for a reason so bad that it threatens to inflict long-term damage on a society. Independently of whether the £28bn green investment programme was the right policy for the next Labour government to commit to, Rachel Reeves’s reasons for ditching it were an undeserved gift to the Tories and a partial vindication of their disgraceful flirtations with an austerian, anti-green political narrative.Speaking on BBC Radio 4’s Today shortly after her U-turn on Labour’s headline £28bn green transition programme, the shadow chancellor explained her decision by claiming that, under Jeremy Hunt, the Treasury is “planning on maxing out the credit card”, adding for good effect that the Tories are “maxing out the headroom ahead of the next general election” thus limiting “what an incoming Labour government will be able to achieve”. By comparing the state’s coffers to an overladen credit card, Reeves endorsed an insidious fallacy.If we owe George Osborne anything, it is irrefutable empirical evidence that using the analogy of a credit card for a nation’s budget (along with inane “belt tightening” and “fixing the roof when it is sunny” metaphors) is a terrible basis for prudent fiscal policy. It is true that the Tories will leave scorched earth behind for the next government, with a budget dripping in red ink and a pitiful level of investment in the technologies and services the UK needs to escape a long-term slump. But this is precisely the reason why Labour must reject the austerian urges that, inevitably, spring from the credit card analogy.When your credit card is “maxed out”, you do indeed need immediately to tighten your belt. The reason why parsimony works for you, and helps limit your debt, is that you are blessed with an income that is independent of what you decide to spend money on. In other words, if you don’t buy the shoes or new phone you covet, your income will not diminish, and so your deficit will shrink reliably. But the state’s budget is nothing like a credit card. As chancellor of the exchequer, your (tax) income is highly dependent on your (public) spending. Limit your spending and you have limited your income too. This is why the more Osborne slashed public spending in the 2010s, the more money he needed to borrow. By adopting the “maxed credit card” narrative, Reeves endorsed Osborne’s flawed logic and, indirectly, absolved the Tories for the wanton damage they have inflicted on a generation of Britons.Austerity, and the credit card analogy that provides its thin veneer of logic, is not just bad for workers and people in desperate need of state support during tough times; it also depresses investment. By hastening the stagnation of a society’s aggregate income, it signals to businesses that they would be mad to put money into building up the capacity to produce the output that society is too impecunious to buy. That’s how austerity undermined investment in Britain and that’s how it will annul Labour’s ambition to draw in private green investments, now that Reeves has ditched her modest green public investment plan, replacing it with wishful thinking that the private sector will, magically, make up the difference.But none of this means that the ditched £28bn policy was optimal or, indeed, that an incoming chancellor can safely commit the Treasury to borrow and spend unlimited amounts. The difficulty that any British government faces today is that, since President Biden inaugurated his expansive green transition spending spree (improbably labelled the Inflation Reduction Act), the UK is caught up in a subsidy war between the US, China and, to some extent, Germany and France. This is a multitrillion-dollar subsidy contest that the UK cannot win and, thus, should not enter. In this context, were it to be spent as planned (ie, as Inflation Reduction Act-like subsidies for private business), Labour’s £28bn would be a mere drop in the ocean, incapable of diverting the torrent of capital rushing into the US and China.If subsidies are a fool’s wager when competing with the US, whose central bank mints the world’s reserve currency, what should Britain do? Having dropped the fantasy that subsidies can attract battery manufacturers and microchip producers to the UK in numbers consistent with a British green industrial revolution, a Labour government should do two things. Set aside a modest sum (say, £6bn) to subsidise energy conservation and, critically, found a public investment bank to inject green investments into green tech enterprises directly (private or public) to the tune of up to 3% of national income annually. These large sums can be raised, not through Treasury bonds that need to be repaid by taxpayers, but by bonds issued by a new public investment bank – to be repaid from the proceeds of the green enterprises they fund. The Bank of England could also help with an announcement: if the price of these green bonds were to fall below a certain point, it would buy them second-hand – even while selling off its stock of Treasury bonds. This mere announcement would ensure it would not need actually to buy them because investors would rush in to snap them up, thus leaving Britain’s public debt servicing costs unaffected.In 1942, John Maynard Keynes proclaimed: “Let us not submit to the vile doctrine of the 19th century that every enterprise must justify itself in pounds, shillings and pence of cash income … Assuredly we can afford this and so much more. Anything we can actually do, we can afford.” Britain’s conundrum, today, is that the next government, whose job will be to fix the Tories’ mess, is led by politicians who share neither Keynes’s aims nor his innovative approach to public finance. Judging by Reeves’s recent performance, they seem to care more about the fiscal hawks in their midst and in the Tory press. So much so that, to prove their mettle as bona fide austerians, they adopt the most pernicious allegory to have disgraced economic thinking.

Yanis Varoufakis is an economist, author and secretary-general of MeRA25. His latest book is Technofeudalism: What Killed Capitalism

For The Guardian’s site, click here

 

 

The post Why is Labour still using the self-defeating, discredited ‘maxed out credit card’ analogy? The GUARDIAN appeared first on Yanis Varoufakis.

«Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Βασίλης Σκουρής (σεζόν #2, επεισόδιο #2)

Μια πραγματικά εφ’ όλης της ύλης ωριαία συνέντευξη στο πρόσφατο ΣΚΛΗΡΟ ΜΑΡΚΑΡΙΣΜΑ – μιας σειρά που δημιούργησε το ΜέΡΑ25 για να απαντήσει στη μιντιακή συστημική μονοφωνία, με συνεντεύξεις όπως έπρεπε να είναι, χωρίς ταμπού και υπαγορευμένες ερωτήσεις.Για την ανασυγκρότηση του ΜέΡΑ25«Μπαίνοντας στη μάχη δε συζητάς για την ήττα», ήταν η απάντηση του Γιάνη Βαρουφάκη στην πρώτη ερώτηση του Βασίλη Σκουρή αναφορικά με το ενδεχόμενο αποτυχίας στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Πάντως, ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 δεν απέφυγε να αναφέρει ότι, μετά την αποτυχία των εκλογών του 23, όλοι και όλες στο ΜέΡΑ25 μπήκαμε σε μια τρίμηνη ενδοσκόπηση, με ενδελεχή συζήτηση σχετικά με τα λάθη μας, μια διαδικασία που βοήθησε ώστε σήμερα, μετά από ένα ξεκαθάρισμα, να μπορούμε να πούμε ότι κάνουμε πράξη το σύνθημά μας, “για τους ανθρώπους, όχι για τα αξιώματα”.Για την Κεντροαριστερά και την πολιτική κυριαρχία της ΔεξιάςΓια την έλλειψη μιας μεγάλης προοδευτικής αντιπολίτευσης, ο Γιάνης Βαρουφάκης εξήγησε το μηχανισμό της πολιτικής χρεοκοπίας του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Για το μεν ΠΑΣΟΚ η διαδικασία αυτή ξεκίνησε από τη διαφθορά της εποχής Σημίτη και ολοκληρώθηκε με την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, για τον δε ΣΥΡΙΖΑ, η διαδικασία ξεκίνησε με την συνθηκολόγηση του 2015. Το ότι τα αποτελέσματά της δεν φάνηκαν άμεσα όπως περίμενε, οφείλεται μόνο στα βαθιά αντιδεξιά αντανακλαστικά ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Το γεγονός όμως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τον μεγαλύτερο χορηγό της ΝΔ είναι αδιαμφισβήτητο: από το 2019 είχαμε επισημάνει ότι, έχοντας νομοθετήσει όλη τη μνημονιακή υποδομή, δεν θα μπορεί να αντιπολιτευτεί τη ΝΔ που θα την εφαρμόζει, όπερ και εγένετο.Μάλιστα η συνθηκολόγηση του 2015 αποτέλεσε το χορηγό της δεξιάς παλινόρθωσης και στην Ευρώπη, πράγμα που πιστοποιείται από την τύχη των Podemos και του Die Linke που είχαν συνδεθεί στενά με τον ΣΥΡΙΖΑ και είχαν επενδύσει πολιτικά στο παράδειγμα εκείνης της ελληνικής άνοιξης. Αυτός είναι και ο λόγος της κριτικής μας στον Αλέξη Τσίπρα, όχι κάποια προσωπική πικρία.Έπειτα, ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 εξήγησε τους λόγους της ιδεολογικής και πολιτικής κυριαρχίας της Δεξιάς αυτή τη στιγμή στη χώρα. Με την προοδευτική αξιωματική αντιπολίτευση πολιτικά αυτο-υποθηκευμένη και με τη συγκυρία του covid να δίνει ανέλπιστο δημοσιονομικό χώρο, ο Μητσοτάκης γίνεται κυρίαρχος (χωρίς βέβαια να παραβλέπεται η μιντιακή υπεροπλία της ΝΔ). Αυτή η κυριαρχία Μητσοτάκη αποτελεί λόγο μεγάλων πανηγυρισμών για την ολιγαρχία, καθώς η χώρα έχει γίνει πεδίο τεράστιας κερδοφορίας, με τα funds να αγοράζουν δάνεια και δημόσια περιουσία σε εξευτελιστικές τιμές και να τα εκποιούν με μυθικά ποσοστά κέρδους.Στη συνέχεια, απάντησε στην ερώτηση του τι εννοεί όταν λέει “Μητσοτάκης ΑΕ”. Εκεί έδωσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που είχε καταγγείλει και από το βήμα της Βουλής, ότι δηλαδή στα funds που λεηλατούν τα σπίτια του κόσμου, συμμετέχει ενεργά ο κοινωνικός κύκλος του πρωθυπουργού. Αυτό που είναι τραγικό, τόνισε ο γραμματέας του ΜέΡΑ25, είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν απάντησε, γνωρίζοντας αυτό που έγινε την επόμενη μέρα: Πλήρης αποσιώπηση μιας τόσο σοβαρής καταγγελίας, που σε άλλη χώρα θα είχε ρίξει την κυβέρνηση, από τα ολιγαρχικά ΜΜΕ.Για την Ευρώπη και τις ΕυρωεκλογέςΣτην ερώτηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε πως λειτουργεί ως διευθυντήριο ενός καρτέλ, όπου η δημοκρατία είναι εξοβελισμένη. Ο αγώνας για να μην αφήσουμε την Ευρώπη να παραμένει έτσι, εξηγεί τη συμμετοχή μας σε όλα τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα, άρα και τις ευρωεκλογές.Στη συνέχεια εξήγησε το μηχανισμό μέσα από τον οποίο η Ακροδεξιά έφτασε να είναι προ των πυλών ή και εντός της εξουσίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Από τη μία η σοσιαλδημοκρατική αριστερά σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία, άφησε τις τράπεζες να κάνουν πάρτι χωρίς να κληθούν ποτέ να πληρώσουν τα σπασμένα των στοιχημάτων τους σε τοξικά παράγωγα. Από την άλλη η αριστερά με τη μορφή του ΣΥΡΙΖΑ συνθηκολόγησε με τα μνημόνια που διέσωσαν αυτές τις τράπεζες σε βάρος του λαού. Έτσι ο μόνος που έμεινε να διεκδικεί την ταμπέλα του αντισυστημισμού ήταν η ακροδεξιά. Η οποία βέβαια, είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη να συνεργαστεί με τη δεξιά όταν η ολιγαρχία κρίνει ότι αυτό είναι απαραίτητο.Απέναντι σε αυτό τον κίνδυνο, ούτε η σοσιαλδημοκρατία ούτε η κεντροαριστερά μπορεί να είναι η απάντηση. Αντίθετα, η απάντηση για εμάς βρίσκεται στην αγωνιστική αριστερά στην οποία θέλουμε να παίξουμε ενωτικό ρόλο.Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμιαΤο επόμενο κομμάτι της συνέντευξης ήταν για το καυτό θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Εκεί ο Γιάνης Βαρουφάκης πρώτα αποδόμησε το διπλό μύθο που καλλιέργησε η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ, ότι δήθεν στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά και καλά ιδιωτικά πανεπιστήμια και ότι στην Ελλάδα θα επενδύσουν πανεπιστήμια όπως το Harvard. Ο αληθινός στόχος της κυβέρνησης είναι αφενός η εξυπηρέτηση των κολλεγίων, σε συνδυασμό με την ΕΒΕ, και αφετέρου η εκ των έσω άλωση του δημοσίου πανεπιστημίου.Στη νεολαία που βρίσκεται ήδη σε διαδικασία αποχώρησης από τη χώρα, η κυβέρνηση λέει ότι για να μείνεις εδώ πρέπει να γίνει μέρος ενός διεφθαρμένου συστήματος όπου το πορτοφόλι της οικογένειάς σου καθορίζει το αν θα μπεις στην ιατρική ή όχι. Γιαυτό τα παιδιά είναι τόσο εξοργισμένα.Η δημόσια πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι στο στόχαστρο γιατί η άρχουσα τάξη της χώρας μας δεν συνδέεται μαζί της με κανέναν τρόπο: τα παιδιά της, τα στέλνει να σπουδάσουν στο εξωτερικό χωρίς να περάσουν καν από τις λυκειακές σπουδές που περνάνε τα άλλα παιδιά, μιας και κάνουν ΙΒ (international bacaleaureat). Επειδή όμως τα δημόσια πανεπιστήμια έχουν φτιαχτεί με το μόχθο των Ελλήνων και έχουν αξίες που αξίζει να διατηρηθούν, εμείς και η νεολαία θα τα υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο, ακόμα και με καταλήψεις.Για την «πρόθυμη» εξωτερική πολιτικήΤέλος, στην επισήμανση του Βασίλη Σκουρή ότι η Ελλάδα είναι ο πιο πρόθυμος σύμμαχος της Δύσης στις τελευταίες πολεμικές αναμετρήσεις, ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 δήλωσε:Νιώθω βαθιά ντροπή ως πολίτης που η Ελλάδα σήμερα είναι πιο εξαρτημένη από τα ξένα κέντρα από ότι ήταν το 2015. Αυτό το βλέπουμε από την τρόικα που υπαγορεύει οικονομική πολιτική, τις ΗΠΑ που υπαγορεύουν τη στάση μας στην Ουκρανία και το παλαιστινιακό. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων δεν έμαθαν το μάθημα του Ανδρέα Παπανδρέου, ότι τους yesmen δεν τους υπολογίζει κανείς, άρα αν είσαι τέτοιος δεν υπηρετείς τη χώρα. Ακόμα, ο Γιάνης Βαρουφάκης υπενθύμισε ότι, σύμφωνα με τη συνθήκη της Ρώμης, ο κ. Μητσοτάκης και οι υπουργοί του είναι υπόλογοι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την ηθική υποστήριξη που παρέχουν στη γενοκτονία, κάτι που το ΜέΡΑ25 είχε επισημάνει από τον Οκτώβριο.

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.

The post «Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Βασίλης Σκουρής (σεζόν #2, επεισόδιο #2) appeared first on Yanis Varoufakis.

«Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Πάνος Χαρίτος (σεζόν #2, επεισόδιο #1)

Μια πραγματικά εφ’ όλης της ύλης ωριαία συνέντευξη στο πρόσφατο ΣΚΛΗΡΟ ΜΑΡΚΑΡΙΣΜΑ – μιας σειρά που δημιούργησε το ΜέΡΑ25 για να απαντήσει στη μιντιακή συστημική μονοφωνία, με συνεντεύξεις όπως έπρεπε να είναι, χωρίς ταμπού και υπαγορευμένες ερωτήσεις.

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.

The post «Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Πάνος Χαρίτος (σεζόν #2, επεισόδιο #1) appeared first on Yanis Varoufakis.

«Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Πάνος Χαρίτος (σεζόν #2, επεισόδιο #1)

Μια πραγματικά εφ’ όλης της ύλης ωριαία συνέντευξη. Θεματολογία: Το ΜέΡΑ25, το Αγροτικό Πρόβλημα, η αδυναμία της προοδευτικής παράταξης, Ιδιωτικά “πανεπιστήμια”, η Ακρίβεια, οι εξοπλισμοί, Ευρώπη και ευρωεκλογές.

The post «Σκληρό Μαρκάρισμα» : Γιάνης Βαρουφάκης – Πάνος Χαρίτος (σεζόν #2, επεισόδιο #1) appeared first on Yanis Varoufakis.

Ντελόρ και Σόιμπλε: Τα δύο πρόσωπα του ευρώ – News24|7

Ποιός ευθύνεται περισσότερο για την σκληρή λιτότητα στην ευρωζώνη και την σαθρή αρχιτεκτονική του ευρώ; Οι άγνωστες πτυχές της γαλλο-γερμανικής σύγκρουσης

Από όλους τους Ευρωπαίους πολιτικούς που δεν ηγήθηκαν ποτέ των χωρών τους, ο Ζακ Ντελόρ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχαν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην σημερινή Ευρώπη. Μεταξύ τους, οι δύο πολιτικοί, που απεβίωσαν εντός του ίδιου εικοσιτετράωρου τον περασμένο Δεκέμβρη, διαμόρφωσαν την σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, με όλα της τα συμπαρομαρτούντα. Οι θητείες τους μπορεί να μην συνέπεσαν ακριβώς, αλλά η σύγκρουση των σχεδίων τους έγραψε Ιστορία. Και, μολονότι η σημασία των δύο ανδρών αναγνωρίζεται ευρέως, αυτό που δεν έχει γίνει κατανοητό είναι ότι πίσω από την σημερινή υστέρηση της Ευρώπης (οικονομική, ηθική και γεωπολιτική) κρύβεται η μεταξύ τους σύγκρουση.

Κρίνοντας από τους επικήδειους και τις νεκρολογίες, οι δύο άνδρες θα μείνουν στη Ιστορία με γνώμονα τις φαινομενικές διαφορές τους: Ο Ντελόρ ως ο φανταχτερός γάλλος ρωμαιοκαθολικός σοσιαλδημοκράτης του οποίου το όνειρο μιας κεϋνσιανής Ευρώπης ήταν o εφιάλτης της Βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ. Κι ο Σόιμπλε ως ο αυστηρός γερμανός νομικός του οποίου ο δημοσιονομικός καλβινισμός τρομοκρατούσε τους υπουργούς οικονομικών των ελλειμματικών χωρών της ΕΕ. Ενώ κι οι δύο έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικοί ευρωπαϊστές, και ως εκ τούτου εχθροί των ευρωσκεπτικιστών, ο Ντελόρ παρουσιάζεται ως ο πιο ανυπόμονος φεντεραλιστής, σε αντίθεση με τον Σόιμπλε ο οποίος φέρεται ως απρόθυμος να παραχωρήσει τις εξουσίες του γερμανικού κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες.

Τίποτα από αυτά δεν είναι ψευδές. Όμως, όλα μαζί συνθέτουν μια, συνολικά, παραπλανητική απεικόνιση των κινήτρων και των πράξεων των δύο πολιτικών.

Η στρατηγική στροφή του Ντελόρ

Όταν το 1984 ο τότε καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας Χέλμουτ Κολ έδινε στον Σόιμπλε την πρώτη του θέση στο υπουργικό συμβούλιο, ένα υπουργείο χωρίς χαρτοφυλάκιο με αντικείμενο τις σχέσεις Δυτικής-Ανατολικής Γερμανίας, ο Ντελόρ βρισκόταν ήδη στον τρίτο χρόνο μιας εφιαλτικής θητείας ως ο πρώτος υπουργός Οικονομικών του Πρόεδρου Φρανσουά Μιτεράν. Η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου του Μιτεράν, μια συμμαχία του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος, είχε εκλεγεί τον Ιούλιο του 1981 με λαϊκή εντολή κατά της λιτότητας και με πρόταγμα την «εξισωτική ανάπτυξη». Σχεδόν αμέσως μετά τις εκλογές εκείνες, το γαλλικό κεφάλαιο άρχισε να αποδρά μαζικά προς την Γερμανία. Για να σταματήσει την αιμορραγία, ο Ντελόρ έπρεπε είτε να υποτιμήσει σημαντικά το φράγκο είτε να αυξήσει τα επιτόκια σε επίπεδα καταστροφικά για την οικονομία.

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Μηχανισμού (EMS), τον οποίο η Γερμανία και η Γαλλία είχαν ιδρύσει μετά βαΐων και κλάδων το 1978, η συναλλαγματική ισοτιμία ήταν σταθερή και οποιαδήποτε υποτίμηση του φράγκου απαιτούσε την συγκατάθεση της Γερμανίας. Για να την παραχωρήσει, η γερμανική κυβέρνηση απαίτησε ένα βαρύτατο τίμημα: την μείωση των πραγματικών μισθών στη Γαλλία (πάγωμα των μισθών εν μέσω υψηλού πληθωρισμού) την οποία η κυβέρνηση Μιτεράν είχε εκλεγεί για να αποτρέψει.

Έτσι, ο Ντελόρ βρέθηκε με δύο επιλογές: να σκίσει τη συνθήκη του EMS ώστε να υποτιμήσει μονομερώς το φράγκο ή να ανεβάσει τα επιτόκια στο ιλιγγιώδες 25%. Επέλεξε το δεύτερο. Κι όμως, τα κεφάλαια συνέχισαν να εγκαταλείπουν την Γαλλία, ενώ το κατά κεφαλήν γαλλικό εισόδημα μειώθηκε περισσότερο από 10% μέσα σε τρία χρόνια. Έως να φτάσει στα μέσα του το έτος 1983, ο Ντελόρ είχε υιοθετήσει πλήρη λιτότητα (συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των μισθών που απαιτούσε η Γερμανία ), οι αριστεροί υπουργοί είχαν παραιτηθεί, και η Γαλλία είχε υιοθετήσει πλήρως την γερμανική πολιτική «ανταγωνιστικού αποπληθωρισμού», η οποία γέννησε τις πολιτικές του «ισχυρού φράγκου» καθ’ όλη τη δεκαετία του 1990.

Επρόκειτο για την ταφόπλακα της σοσιαλδημοκρατικής ατζέντας του Μιτεράν, όπως όλα έδειχναν; Όχι, είπε ο Ντελόρ στον Μιτεράν, τον οποίο έπεισε πως για να καταπολεμήσουν την λιτότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο έπρεπε πρώτα να την υιοθετήσουν, και επιβάλουν, πλήρως στο εσωτερικό της Γαλλίας. Οι φιλεργατικές πολιτικές εντός της Γαλλίας, υποστήριξε ο Ντελόρ, θα ηττούνταν πάντα από τις χρηματοπιστωτικές αγορές της αγγλόσφαιρας (δηλαδή, τις χρηματαγορές του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης) οι οποίες πάντα θα στοιχημάτιζαν εναντίον του φράγκου, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού του γαλλικού κράτους, προκαλώντας τη φυγή κεφαλαίων στη Γερμανία και φέρνοντας έτσι την υποτίμηση τόσο του γαλλικού νομίσματος όσο και του γαλλικού κράτους.

Ο μόνος τρόπος για να υλοποιήσουν την ατζέντα του 1981, έλεγε ο Ντελόρ στον Μιτεράν, ήταν να πείσουν τις διεθνείς χρηματαγορές ότι τα στοιχήματά τους κατά του φράγκου ήταν μάταια, επειδή το φράγκο ήταν πλέον άρρηκτα συνδεδεμένο με το πανίσχυρο γερμανικό μάρκο. Και το δια ταύτα του επιχειρήματος του Ντελόρ; Η σοσιαλδημοκρατική τους ατζέντα θα μπορούσε ακόμα να θριαμβεύσει, αλλά μόνο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επρόκειτο πραγματικά για ένα τεράστιο σχέδιο ναπολεόντειου βεληνεκούς που ουσιαστικά απαιτούσε την «κατάληψη» της Μπούντεσμπανκ (της γερμανικής κεντρικής τράπεζας) με στόχο την υιοθέτηση του γερμανικού μάρκου από το Παρίσι (μέσω μιας επίσημης νομισματικής ένωσης) προτού, με κάποιο τρόπο, οι γερμανικές ελίτ πειστούν να υιοθετήσουν την ατζέντα των γάλλων σοσιαλδημοκρατών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πεισμένος από αυτή την ανάλυση, το 1985 ο Μιτεράν χρησιμοποίησε την επιρροή του ώστε να δρομολογήσει τον διορισμό του Ντελόρ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της Κομισιόν. Από τις Βρυξέλλες, πλέον, ο Ντελόρ, μέσα από τα γνωστά σε εμάς «πακέτα» και ιδίως την περίφημη Επιτροπή Ντελόρ δρομολόγησε με την σειρά του την δημιουργία της ενιαίας αγοράς και, το βασικό του μέλημα, του ευρώ.

Σε αντίθεση με τους αυθεντικούς φεντεραλιστές που επιδίωκαν μια πλήρη αστικοδημοκρατική ομοσπονδιακή πολιτική ένωση, ο Μιτεράν και ο Ντελόρ δεν είχαν ποτέ σκοπό να τερματίσουν το διακυβερνητικό πλαίσιο λήψης αποφάσεων (intergovernmental decision making process) στην Ευρώπη. Απέρριπταν την ομοσπονδοποίηση θεωρώντας απαραίτητη την διατήρηση της γαλλικής εθνικής κυριαρχίας επί του γαλλικού κράτους όχι μόνο για λόγους πατριωτικούς αλλά, όπως πίστευε ακράδαντα ο Ντελόρ, επειδή ο μόνος τρόπος να γίνει η Ευρώπη σοσιαλδημοκρατική ήταν να ηγείται της ίδρυσής της το γαλλικό κράτος. Έτσι, Ντελόρ και Μιτεράν δικαιολογούσαν γιατί επέμεναν ότι οι αποφάσεις της ΕΕ έπρεπε να συνεχίσουν να παίρνονται όπως συνέβαινε από το 1950: στο πλαίσιο ενός καρτέλ που η αντιπροσωπευτική αστική δημοκρατία μένει εκτός των διαδρόμων και των αιθουσών στις οποίες λαμβάνονται οι σοβαρές αποφάσεις. Αυτό που επιθυμούσαν, σε επίπεδο Βρυξελλών, ήταν μια νομισματική ένωση που θα γεννούσε, αυθόρμητα, μια δημοσιονομική (αλλά όχι πολιτική) ένωση – επί της οποίας η Γαλλία θα κυριαρχούσε. (*)

Η αντίδραση του Σόιμπλε

Στην Μπούντεσμπανκ κατάλαβαν αμέσως τι προσπαθούσε να κάνει ο Ντελόρ. Από το 1983 μέχρι σήμερα, η Φρανκφούρτη, όπου έχει την έδρα της η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, θα προέβαινε στη μία επιθετική νομισματική κίνηση μετά την άλλη τιμωρώντας το Παρίσι κάθε φορά που επανερχόταν στην επιφάνεια το σχέδιο του Ντελόρ. Από τους πολιτικούς της γερμανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ο Σόιμπλε ήταν εκείνος που ανέλαβε, σχεδόν «εργολαβικά», τον ρόλο του πολιτικού εκφραστή του σχεδίου της Μπούντεσμπανκ κόντρα στο σχέδιο του Ντελόρ να «αγκαλιάσει» το γερμανικό μάρκο.

Ο Σόιμπλε είχε αναγνωρίσει στον Ντελόρ έναν αριστοτέχνη τακτικιστή που οραματιζόταν την Ευρώπη κατ’ εικόνα μιας Μεγάλης Γαλλίας, η οποία θα χρησιμοποιούσε το γερμανικό μάρκο για να χρηματοδοτεί σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές στη Γαλλία και, κάπως λιγότερο, στην υπόλοιπη ΕΕ. Για να αντιμετωπίσουν τον Ντελόρ, Σόιμπλε και Μπούντεσμπανκ αντιπρότειναν μια πολύ μικρότερη νομισματική ένωση η οποία θα περιλάμβανε μόνο κράτη με πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και εξαιρετικά χαμηλά δημοσιονομικά ελλείμματα. Κι η Γαλλία; Κανονικά, πίστευε ο Σόιμπλε, ως δομικά ελλειμματική οικονομία, η Γαλλία έπρεπε (όπως η Ιταλία και βέβαια η Ελλάδα) να μείνει εκτός ευρωζώνης. Όμως, ο Σόιμπλε κατανοούσε την πολιτική και γεωστρατηγική σημασία της συμπερίληψης της Γαλλίας στο κοινό νόμισμα αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι γάλλοι κυβερνώντες θα αποδέχονταν την απώλεια της κυριαρχίας τους επί του γαλλικού κρατικού προϋπολογισμού – απαραίτητη προϋπόθεση για να παραμείνει βιώσιμη μια ελλειμματική χώρα εντός νομισματικής ένωσης που, επίτηδες, στερείται δημοσιονομικής ένωσης.

Τον Ιούλιο του 1988, ο Ντελόρ πήγε στην Αγγλία για να μιλήσει στο ετήσιο συνέδριο της Βρετανικής Ομοσπονδίας Εργατικών Συνδικάτων – το TUC. Εκείνη την εποχή, τα βρετανικά εργατικά συνδικάτα ζούσαν στον απόηχο τεράστιων ηττών στα χέρια της Θάτσερ η οποία, μόλις ένα χρόνο πριν, είχε θριαμβεύσει για τρίτη συνεχόμενη φορά στις εθνικές εκλογές. Για να το πω απλά: ο Ντελόρ τους βρήκε σε κατάσταση απόγνωσης. Στην ομιλία του, ο Ντελόρ περιέγραψε το όραμά του για μια «Κοινωνική Ευρώπη» των εργαζόμενων, σε αντίθεση με το «κλαμπ των καπιταλιστών», όπως γλαφυρά περιέγραψε την τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (την σημερινή ΕΕ). Κρίνοντας από το παρατεταμένο, και με μεγάλο ενθουσιασμό, χειροκρότημα που ακολούθησε στο τέλος της ομιλίας του, ο Ντελόρ είχε κερδίσει τους εκπροσώπους των βρετανικών συνδικάτων.

Εκείνη την ημέρα, το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας άρχισε τη μετατόπισή του από τον ευρωσκεπτικισμό στην ευρωλαγνεία. Την ίδια μέρα, και για τον ίδιο λόγο, άρχισε να χτυπά κώδωνας κινδύνου στο κεφάλι της Θάτσερ με αποτέλεσμα, δύο μήνες αργότερα, να εκφωνήσει την σημαδιακή της ομιλία στην πόλη Bruges του Βελγίου όπου, για πρώτη φορά, αναφέρθηκε στον τρόμο της απέναντι στο «ευρωπαϊκό υπερκράτος» που σχεδιάζουν «κάποιοι» στις Βρυξέλλες – μια ομιλία που, αναμφισβήτητα, αποτελεί την «σύλληψη» του Brexit.

Η Θάτσερ, όπως κι ο Μιτεράν, είχαν υποτιμήσει την ικανότητα του Σόιμπλε να συντρίψει το σχέδιο Ντελόρ. Βέβαια, στα τέλη του 1988, ήταν εύκολο να πιστέψει κάνεις, ότι οι εξελίξεις ευνοούσαν τον Ντελόρ. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου, που ακολούθησε λίγο αργότερα, ήταν θείο δώρο για τον Μιτεράν και τον Ντελόρ καθώς ανέτρεψαν την στρατηγική Σόιμπλε-Μπούντεσμπανκ για μια μικρή νομισματική ένωση μεταξύ, αποκλειστικά, των πλεονασματικών οικονομιών. Κι αυτό γιατί, η αντίθεση της Θάτσερ στη γερμανική επανένωση, δώρισε στον Μιτεράν το όπλο που χρειαζόταν για να εξαναγκάσει τον Κολ να συναινέσει στην Μεγάλη Ευρωζώνη: Αν θέλεις επανένωση, πες ναι στην νομισματική ένωση που, έτσι, κατάληξε να περιλαμβάνει όχι μόνο τη Γαλλία αλλά και άλλες ελλειμματικές χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία – και τελικά και την Ελλάδα.

Η μάχη για την Ευρώπη

Η αποδοχή της δημιουργίας της μιας μεγάλης και ετερογενούς ευρωζώνης, με αντάλλαγμα την έγκριση της επανένωσης της Γερμανίας από τη Γαλλία, ήταν μια μάχη που ο Σόιμπλε και η Μπούντεσμπανκ ήξεραν ότι θα χάσουν. Αλλά ο Σόιμπλε δεν είχε εγκαταλείψει τον πόλεμο.

Ο Μιτεράν και ο Ντελόρ, αλλά και ο Σόιμπλε και η Μπούντεσμπανκ, ανέκαθεν γνώριζαν ότι η απουσία δημοσιονομικής ένωσης καθιστούσε την ετερογενή νομισματική ένωση εύθραυστη – και πως η επί πλέον απουσία ενός κοινού τραπεζικού συστήματος έκανε το ευρώ ακόμη πιο εύθραυστο. Όλοι τους προέβλεπαν πώς η πρώτη σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση θα ανάγκαζε το πολιτικό προσωπικό της ΕΕ είτε να δημιουργήσουν ένα ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών, είτε να διαλύσουν την Μεγάλη Ευρωζώνη, ή να καταδικάσουν την Ευρώπη σε μόνιμη παρακμή. Ωστόσο, βρέθηκαν σε αδιέξοδο εξαιτίας της σύγκρουσης μεταξύ του Ντελόρ (με την υποστήριξη του Μιτεράν), ο οποίος επιθυμούσε εκείνο που η Θάτσερ αντιλαμβανόταν ως ένα δυστοπικό υπερκράτος, και του οράματος του Σόιμπλε (το οποίο υποστήριζε η Bundesbank) για μια μικρότερη ευρωζώνη μέσα σε μια μεγαλύτερη ΕΕ πολλών ταχυτήτων. Έτσι, με το όπλο παρά πόδα, όλοι περίμεναν την επόμενη μεγάλη μάχη, την οποία θα πυροδοτούσε η πρώτη σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση.

Όταν αυτή η μεγάλη κρίση ήρθε, δύο δεκαετίες αργότερα, ο Ντελόρ είχε πλέον συνταξιοδοτηθεί ενώ ο Σόιμπλε ήταν Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, από όπου κυριαρχούσε στο Eurogroup – το άτυπο (ή μάλλον παράτυπο) συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Από τη στιγμή που η κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη του 2008 πυροδότησε τη διαδοχική χρεοκοπία των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών, και την πτώχευση του ελληνικού κράτους δύο χρόνια αργότερα, ο Σόιμπλε ήξερε ότι «το παιχνίδι άρχισε».

Ο Σόιμπλε προέβλεψε ότι οι γάλλοι, στο πλαίσιο της μακράς σκυταλοδρομίας που είχε ξεκινήσει ο Ντελόρ, θα εκμεταλλεύονταν την κρίση για να πιέσουν για τον μακροχρόνιο στόχο τους: τη δημοσιονομική ένωση που θα ξεκινούσε με την αμοιβαιοποίηση μέρους του δημόσιου χρέους (αρχικά της Ελλάδας και κατόπιν και άλλων ελλειμματικών κρατών). Η απωθητική στρατηγική του Σόιμπλε ήταν να αντιπροτείνει, αντί για την αμοιβαιοποίηση, τα πτωχευμένα κράτη να ενθαρρυνθούν και να βοηθηθούν να εγκαταλείψουν το ευρώ. Ξαφνικά, το Grexit έγινε η εναλλακτική που ο Σόιμπλε πρότεινε αντί της σκληρής λιτότητας και της υπέρμετρης εσωτερικής υποτίμησης σε ελλειμματικές χώρες που, ο ίδιος θεωρούσε, δεν έπρεπε ποτέ να έχουν μπει στο ευρώ.

Ως πρακτικός προτεστάντης ορθοφιλελεύθερος (ordoliberal), που είχε επιλέξει την άγνοια των μακροοικονομικών, ο Σόιμπλε πίστευε στη λιτότητα. Το είχε αποδείξει, άλλωστε, κατά τη διάρκεια της επανένωσης της Γερμανίας όπου έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξαθλίωση και την βάναυση αποβιομηχάνιση της Ανατολικής Γερμανίας (κάτι που εξηγεί την σημερινή ροπή της προς την Ακροδεξιά) για τον ίδιο ακριβώς λόγο που, μετά το 2010, έγινε ο υπέρμαχος της λιτότητας σε όλη την Ευρώπη: για να διατηρηθεί το μεταπολεμικό, μερκαντιλιστικό, δυτικογερμανικό επιχειρηματικό μοντέλο.

Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον για την περίοδο της οξείας κρίσης του ευρώ είναι ότι ακόμη και ο Σόιμπλε κατάλαβε ότι το επίπεδο λιτότητας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα μεταξύ 2010 και 2019 ήταν «υπερβολικά» καταστροφικό. Πώς το ξέρω; Επειδή μου το εξήγησε ο ίδιος γλαφυρά και πειστικά κατά τις πολύωρες συζητήσεις μας στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες το 2015 όταν ανταλλάσσαμε απόψεις για τα αίτια και την φύση της κρίσης. Σε μία από εκείνες τις συζητήσεις, έφτασε μάλιστα στο σημείο να επιβεβαιώσει ότι, κατά την άποψή του, η ευρωζώνη ήταν «λανθασμένα δομημένη» και χρειαζόταν την πολιτική ένωση στην οποία οι γάλλοι αντιστάθηκαν.

«Το ξέρω», του είπα για να τον ενθαρρύνω να συνεχίσει: «Ήθελαν να χρησιμοποιήσουν το μάρκο σας αλλά χωρίς να μοιραστούν την κυριαρχία.» Κούνησε το κεφάλι του καταφατικά: «Ναι, έτσι είναι. Και δεν θα το δεχτώ», συνέχισε. «Βλέπεις, λοιπόν, ότι ο μόνος τρόπος που μπορώ να κρατήσω αυτό το πράγμα συμπαγές, ο μόνος τρόπος που μπορώ να το διατηρήσω ενωμένο, είναι με μεγαλύτερη πειθαρχία. Όποιος θέλει το ευρώ πρέπει να αποδεχτεί την πειθαρχία. Και θα έχουμε μια πολύ ισχυρότερη ευρωζώνη αν η πειθαρχία αυτή ενισχυθεί από το Grexit». (**)

Ο Σόιμπλε δεν είχε ψευδαισθήσεις. Η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν είχε να κάνει με την Ελλάδα. Είχε να κάνει με τη Γαλλία και ιδίως με το όραμα του Ντελόρ. Ήθελε να δώσει στους γάλλους ιθύνοντες να καταλάβουν ότι, αν ήθελαν το ευρώ (το οποίο στις συζητήσεις μου το ανέφερε δύο φορές ως μάρκο!), έπρεπε να είναι έτοιμοι να καλωσορίσουν την τρόικα στο Παρίσι και να εγκαταλείψουν επιτέλους το όνειρο του Ντελόρ για μια Μεγάλη Γαλλία με προβιά Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιμονή του στο Grexit ήταν, με άλλα λόγια, ένα όχι και τόσο διακριτικό μήνυμα προς τη γαλλική πολιτική κάστα: Όπως κι η Ελλάδα, μόνο εκτός ευρώ μπορείτε να έχετε μια ανάπαυλα από τη λιτότητα.

Τρεις επιλογές

Η λογική θεμελίωση της θέσης του Σόιμπλε ήταν απλή: Δεδομένης της κακής αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης, η Ευρώπη μετά το 2008 αντιμετώπιζε τρεις επιλογές, τις οποίες ο ίδιος κατέτασσε ως εξής:

Καλύτερο σενάριο: Μια μικρότερη ομοιογενής ευρωζώνη που θα απαιτεί μόνο «λογική» λιτότητα από τα κράτη-μέλη της καθώς θα επιτρέπει τη διαγραφή χρέους για τις υπερχρεωμένες χώρες, με αντάλλαγμα την έξοδο τους από το ευρώ.

Κακό σενάριο: Διατήρηση της αρχικής ετερογενούς Μεγάλης Ευρωζώνης με το τίμημα της αβάστακτης λιτότητας και της μη διαγραφής χρέους για τις υπερχρεωμένες χώρες.

Απαράδεκτο σενάριο: Το όραμα του Ντελόρ για μια δημοσιονομική ένωση χωρίς την αντίστοιχη πολιτική ένωση – αυτό που η Θάτσερ αποκάλεσε «ευρωπαϊκό υπερκράτος».

Ο στόχος του Σόιμπλε ήταν η μικρότερη ευρωζώνη με το Grexit να αποτελεί το πρώτο βήμα, το μέσο, προς την επίτευξή του. Μέσα σε λίγες ημέρες, η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα οδηγούσε την Ιταλία και άλλες ελλειμματικές χώρες να ακολουθήσουν την Ελλάδα στην έξοδο, υλοποιώντας έτσι το αρχικό σχέδιο της Μπούντεσμπανκ για μια μικρή, μερκαντιλιστική ευρωζώνη μέσα σε μια μεγαλύτερη ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.

Οι γαλλικές ελίτ, μαζί με τους ομολόγους τους στην Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα και αλλού αντιτάχθηκαν σθεναρά στην επιλογή Σόιμπλε-Μπούντεσμπανκ. Όχι βέβαια επειδή έκριναν ότι η έξοδος από το ευρώ προσέκρουε στο «εθνικό συμφέρον» των χωρών μας αλλά, κυνικότατα, επειδή ήθελαν τα εγχώρια περιουσιακά τους στοιχεία να παραμείνουν εκφρασμένα στο μάρκο-ευρώ. Για να κρύψουν το όχι και τόσο ενάρετο κίνητρό τους, οι άρχουσες τάξεις μας προσποιούνταν πως η κρίση του ευρώ σήμανε την ώρα της εφαρμογής του αρχικού σχέδιου του Ντελόρ για δημοσιονομική ένωση. Αλλά η υποκρισία τους κατέστη εμφανής από δύο πράγματα: Πρώτον, το πόσο εύκολα αποδέχθηκαν την άρνηση του Βερολίνου στο σχέδιο Ντελόρ – ούτε για τα μάτια του κόσμου δεν προέβαλαν ενστάσεις στην ακύρωσή του από την Καγκελάριο Μέρκελ. Δεύτερον, το γεγονός ότι οι γάλλοι σοσιαλιστές αποδείχθηκαν – άλλη μια φορά – αρνητικοί στο να συμπληρώσουν την δημοσιονομική ένωση που πρότειναν με την πολιτική ένωση της Ευρώπης (βάζοντας πάνω απ’ όλα τον δικό τους έλεγχο επί των γαλλικών δημοσιονομικών).

Ο Σόιμπλε αισθάνθηκε υποχρεωμένος να τους βάλει στη θέση τους. Ξανά και ξανά τους μήνυε ότι το σχέδιο Ντελόρ ήταν απαράδεκτο, αν μη τι άλλο επειδή ήταν πολιτικά αδύνατο να περάσει από τα διάφορα εθνικά κοινοβούλια. Εάν οι υπερχρεωμένες χώρες, τους είπε, ήθελαν να διατηρήσουν το ευρώ, τότε εκείνοι (οι έλληνες, ιταλοί, γάλλοι κυβερνώντες, όχι οι γερμανοί) έπρεπε να επιβάλουν μαζική, μη βέλτιστη λιτότητα στους λαούς τους. Με άλλα λόγια, αν δεν ήθελαν το «καλό σενάριο» που τους πρότεινε (βλ. πιο πάνω), τότε θα έπρεπε να αρκεστούν στο «κακό». Προς απογοήτευσή του, συμφώνησαν! Το κρίσιμο είναι ότι κι η καγκελάριος του, η Άνγκελα Μέρκελ, υπό την επιρροή και συμπαράσταση του Μάριο Ντράγκι (του προέδρου της ΕΚΤ), τάχθηκε με το μέρος τους και μάλιστα αντιμετώπισε τον υπουργό Οικονομικών της με εμφανή περιφρόνηση.

Τότε, ένας συντετριμμένος Σόιμπλε, αναγκασμένος να συναινέσει στην επιλογή της Μέρκελ, παρά το γεγονός ότι ήξερε καλά πως το «κακό σενάριο» απαιτούσε τεράστια λιτότητα κι ένα τσουνάμι τυπωμένου από την ΕΚΤ χρήματος που θα εγκλώβιζε την Ευρώπη ολόκληρη (όχι μόνο για τις ελλειμματικές χώρες) σε μια πορεία παρακμής, κατέθεσε τα όπλα. Σχεδόν αμέσως, σηματοδότησε στην Μέρκελ την ετοιμότητά του να εγκαταλείψει το υπουργείο Οικονομικών και να ημι-αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική. Η Μέρκελ του αρνήθηκε, κι όχι για πρώτη φορά, την τιμή της Προεδρίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας και του πρόσφερε αντί για αυτήν την, ουσιαστικά, υποτιμητική διάκριση της Προεδρίας της Ομοσπονδιακής Βουλής.

Σήμερα, τα σχέδια τόσο του Ντελόρ όσο και του Σόιμπλε θυμίζουν ερείπια, σαν σε αρχαία ελληνική τραγωδία που οι πρωταγωνιστές καταλήγουν ηττημένοι από την πανουργία των περιστάσεων. Ο τρόπος που έγινε η διαχείριση της κρίσης του ευρώ κατέστρεψε τα οράματα και των δύο επιφανών πολιτικών. Από τη μία, εξευτέλισε το όραμα του Ντελόρ για μια Ευρώπη κατ’ εικόνα μιας σοσιαλδημοκρατικής Μεγάλης Γαλλίας. Κι από την άλλη, κατέστρεψε το γερμανικό μεταπολεμικό οικονομικό μοντέλο που ήθελε να προστατεύσει ο Σόιμπλε διατηρώντας το στο επίκεντρο της ΕΕ μια βιομηχανικά ισχυρή, δημοσιονομικά ανεξάρτητη αλλά όχι πολιτικά ηγεμονική Γερμανία.

Όταν ακόμα το ευρώ βρισκόταν στο σχεδιαστήριο, ούτε ο Ντελόρ ούτε ο Σόιμπλε θα μπορούσαν να φανταστούν, ή να συγχωρήσουν, την ανόητη αντίδραση της Ευρώπης στην αναπόφευκτη κρίση του ευρώ. Ο συνδυασμός της μαζικής λιτότητας και του αχαλίνωτου τυπώματος χρήματος υπέρ των τραπεζιτών, που τελικά διατήρησε την ευρωζώνη στην αρχική της μορφή, ήταν ανάθεμα και για τον Ντελόρ και για τον Σόιμπλε.

Παρά την σύγκρουση των σχεδίων τους, οι δύο πολιτικοί θα συμφωνούσαν πως, αφού ξέσπασε η κρίση του ευρώ, είτε έπρεπε να προχωρήσει η δημοσιονομική ένωση (η επιλογή Ντελόρ) είτε να συρρικνωθεί η ευρωζώνη (η επιλογή Σόιμπλε). Αυτό που έγινε, δηλαδή ούτε το ένα ούτε το άλλο, ο Ντελόρ και ο Σόιμπλε θα συμφωνούσαν δρομολόγησε τον πολιτικό κατακερματισμό και την μόνιμη παρακμή της Ευρώπης. Η άνοδος της Ακροδεξιάς, και η πλήρης και εξευτελιστική υποταγή της ΕΕ στο ΝΑΤΟ ακολούθησαν ως φυσιολογική εξέλιξη. Το ότι οι νεκρολογίες των δύο αυτών σημαντικών πολιτικών προσώπων δεν αναφέρουν τίποτα από αυτά είναι ένα ακόμα σύμπτωμα της ευρωπαϊκής παρακμής.

(*) Για περισσότερα επί της συστηματικής προσπάθειας του γαλλικού κατεστημένου να «καταλάβει» την Μπούντεσμπανκ, και την αποτρεπτική στρατηγική της τελευταίας, βλ. Γ. Βαρουφάκης, «Η Αρπαγή της Ευρώπης», Εκδόσεις Πατάκη 2016

(**) Βλ. Γ. Βαρουφάκης, «Ανίκητοι Ηττημένοι», Εκδόσεις Πατάκη 2017

Το πιο πάνω άρθρο αποτελεί απόδοση της μηνιαίας στήλης του Γιάνη Βαρουφάκη στο Project Syndicate

The post Ντελόρ και Σόιμπλε: Τα δύο πρόσωπα του ευρώ – News24|7 appeared first on Yanis Varoufakis.

Technofeudalism -a video essay summarising the book

Wherever we turn, we witness the triumph of capital. Capital has prevailed everywhere: in warehouses, factories, offices, universities, public hospitals, the media – in space but also in the microcosm of genetic engineering. So, how do I dare claim that capitalism has been killed? By whom? The deliciously ironic answer is that capitalism was killed by its own hand… by capital!If I am right, the issue is not what AI will do to us in the future but what has already happened: Capital became so dominant that it mutated into a variant so toxic that, like a stupid virus, it killed off its host, capitalism, replacing it with something far, far worse.This new mutant capital, that killed capitalism, lives in the proverbial cloud – so, let us call it cloud capital.What is cloud capital? What makes it so different?Cloud capital, of course, does not really live up in the cloud. It lives down on Earth, comprising networked machines, server farms, cell towers, software, AI-driven algorithms – and of course it lives on our oceans’ floors where untold miles of optic fibre cables rest.Unlike traditional capital, from fishing rods to the steam-engines of the Industrial Revolution to today’s modern industrial robots that are produced means of production, cloud capital does not produce anything – it comprises machines manufactured so as to modify human behaviour.That’s what Amazon’s Alexa or Google’s Assistant or Apple’s Siri is: It is a produced means of behavioural modification. It is a machine, a piece of capital, which we train to train us to train it to determine that which we want. And, once we want it, the same networked machine sells it to us, directly, bypassing markets.As if that were not enough, the same machinery succeeds in making us sustain the enormous behavioural modification machine network to which it belongs with our free voluntary labour. We are sustaining it as we post reviews, rate products, upload videos, rants, photos – we help reproduce cloud capital without getting a penny for our labour. In essence, it has turned us into its cloud serfs!Meanwhile, in the factories and the warehouses, where waged proletarians work under increasingly precarious conditions, the same algorithms that modify our behaviour and sell products to us directly – those algorithms are deployed, usually by digital devices tied to the workers’ wrists, to make proletarians, workers in the warehouses, in the factories work faster, to direct and to monitor them in real time.I started by saying that wherever we turn, we stumble on the triumph of capital. But it is cloud capital that is the real winner. It is amazing how it performs, at once, five roles that used to be beyond capital’s capacities: Cloud capital grabs our attention. It manufactures our desires. It sells to us, directly, outside any traditional markets, that which is going to satiate the desires it made us have. It drives proletarian labour inside the workplaces. And it elicits massive free labour from us, its cloud-serfs.Is it surprising that the owners of this cloud capital – let’s call them cloudalists – have a hitherto undreamt power to extract? To extract gargantuan surplus value from proletarians; untold quantities of free labour from almost everyone; and mind-numbing cloud rents from vassal capitalists – from sellers? Is it a wonder that they are vastly more powerful than Henry Ford or Rupert Murdoch could ever be?“Hang on”, I hear you say. “Is Jeff Bezos really different to Henry Ford? Aren’t they all a species of monopoly capitalists? Monopolists?” No, amazon.com is not a monopolistic capitalist enterprise.The moment you enter amazon.com you have exited capitalism altogether! Sure enough, the place is teaming with buyers and sellers. So, yes, it is an enormous trading platform but, no, a market it certainly is not! One man called Jeff owns everything. But he is much, much more than a mere monopolist.Jeff doesn’t own the factories that produce the stuff sold on his platform by traditional capitalists who have to use it to ply their trade. What he does own is more important: Jeff owns the algorithm that decides which products you see and which you don’t – the very algorithm that you have trained to know you perfectly so that it matches you with a seller, whom it also knows perfectly well, with a view to maximising the probability that every such match, transaction, will generate, for Jeff, the highest rent that Jeff can charge the seller for what you buy: up to 40% of what you pay is pocketed by Jeff, the cloudalist!The mind rebels at the enormity but also the radical novelty of this kind of exploitation: The same algorithm that we help train in real time to know us inside out – that same algorithm both modifies our preferences and administers the selection and delivery of commodities that will satisfy these preferences.If you and I were to type “electric bicycles” or “binoculars” while in amazon.com, you and I would get totally different recommendations. In a traditional market or shopping mall it would be as if you and I were walking next to each other, our eyes trained in the same direction, the same shop window, but we were to see different things depending on what Jeff’s algorithm wants each one of us to see.Everyone navigating around amazon.com – except Jeff Bezos of course – everyone in amazon.com is wandering around in algorithmically constructed isolation as if in a Panopticon where, unable to see each other, we only see Jeff’s all-seeing algorithm or, more accurately, only what his algorithm allows us to see with a view to maximising his cloud rent – which is, of course, today’s version of the ground rent that the feudal lords used to extract from their vassals and their peasants.This is not capitalism. Ladies and gentlemen, welcome to technofeudalism!How did cloud capital kill capitalism? How did it rise up? Who paid for it?Capitalism, lest we forget, had two pillars: markets and profit. Of course, markets and profit remain ubiquitous. Nevertheless, cloud capital has evicted both markets and profit from the centre of our socioeconomic system, pushing them out to its margins, and replacing them:Markets, the medium of capitalism, have been replaced by cloud fiefs – digital trading platforms like amazon.com or Alibaba which, as we saw, look like, but are not, markets.And Profit? The fuel of capitalism? Well, that has been replaced by its feudal predecessor: rent. But, specifically, a new form of rent, a cloud rent that must be paid for access to those cloud fiefs or digital platforms.But how did cloud capital emerge? It began life in the late 1990s when the original Internet, which was a Commons – it functioned as a capitalism-free-zone – that original Internet, Internet 1.0 if you want, was privatised by the emergent Big Tech.Who paid for the trillions it cost to manufacture and to accumulate cloud capital so quickly in the hands of so very few cloudalists? The startling answer is: The G7 countries’ central banks, mostly! How did that happen? Well, by accident, or – to be more precise – by… crisis!After the financial sector collapse of 2008, our central bankers printed up to $35 trillion to bail out the bankers at a time when the governments were subjecting our peoples to harsh austerity. Capitalists were clever enough to foresee that the many would be too impecunious to buy their stuff. So, instead of investing, they took the central bank money to the stock exchange and the bond markets, where they bought shares, bonds – along with yachts, art, bitcoin, NFTs any ‘asset’ they could lay their hands on. The only capitalists who actually invested in capital were Big Tech owners. For example, 9 out of every 10 dollars that went into creating Facebook came from these central bank monies! That’s how cloud capital was financed and how the cloudalists became our new ruling class.As a result, real power today resides not with the owners of machinery, buildings, railway and phone networks, industrial robots. These old-fashioned, terrestrial capitalists continue to extract surplus value from waged labour, but they are no longer in charge, as they used to be. They have become vassals in relation to the owners of cloud capital, of the cloudalists. As for the rest of us, we have returned to our former status as serfs, contributing to the wealth and power of the new ruling class with our unpaid labour — in addition to the waged labour we perform, when we get the chance to do it.But surely, someone will say, this is still capitalism, isn’t it?So, you are still unconvinced? I know, it is hard to part with the term, with the word, capitalism. It is not just liberals who think of capitalism like fish think of the water they swim in – as natural. Socialists too need to feel that our purpose in life, the reason we landed on this Earth, is to overthrow capitalism. The news that I bring that capital beat us to it, and now we have something worse in capitalism’s place, that news is hard to accept. Indeed, it is mostly my fellow-travelling leftist friends who try to dissuade me – to convince me that, yes, cloud capital may be important but “this is still capitalism mate”.Let’s call it rentier capitalism or monopoly capitalism, they suggest. But that simply will not do! Cloud rent is not like ground rent, because it requires massive investment in new tech. And it is not monopoly rent either, because Bezos and Zuckerberg, instead of monopolising markets to sell their manufactures (like Ford and Eddison did), Bezos and Zuckerberg have replaced markets and have no interest in manufacturing anything (unlike Henry Ford and Thomas Eddison).How about surveillance capitalism? Again, no, it won’t do. Cloudalists do not simply use algorithms to brain wash us on behalf of advertisers in an otherwise capitalist setting. No, cloud capital reproduces itself through our free-labour, it directly exploits waged labour, and it squeezes cloud rents from vassal capitalists in trading platforms that are not markets. This is not capitalism folks! Any kind of capitalism.But what about the observation that technofeudalism is parasitic on the capitalist sector within it? Yes, it is true. Were the conventional capitalists to die out, cloudalists would perish, unable to skim off cloud rents from the manufacturers. So what? After capitalism overthrew feudalism, capitalists were also parasitic on landowners, in the sense that, without private land producing food, capitalism would wither. Similarly, now: While the traditional capitalist sector feeds technofeudalism, it is cloud capital and cloud rent that dominate.Does it matter whether we call it technofeudalism or some form of capitalism?At this point, it is important to recall Marx’s maxim that the point is not to interpret but to change the world. So, does it matter if this is still capitalism or whether we call it technofeudalism? I think it does.Recognising that our world has become technofeudal helps us grasp the enormity of what it will take to organise the victims of exorbitant power, the exploited who, now, include not only waged labourers but also the hordes of cloud serfs who are reproducing the very cloud capital that keeps them in a state of deepening precarity.The concept of technofeudalism drives home the point that organising auto-workers and nurses, while still essential, is insufficient. It elucidates what it will take to organise the movements against the fossil fuel cartel when our means of communication are run on cloud capital primed to poison public opinion. It explains how the shift to electric cars caused German deindustrialisation, as profits due to precision mechanical engineering are being replaced by rents extracted by owners of the cloud capital keeping tabs on the drivers’ routes and in-cabin habits. Elon Musk’s decision to buy Twitter suddenly makes a lot more sense. Twitter for Musk is an interface between his mechanical capital stock at Tesla and SpaceX and cloud capital. The New Cold War between the USA and China, especially after the war in Ukraine, is explained as the repercussion of an underlying clash between two technofeudalisms, one whose cloud rents are denominated in dollars the other in yuan.Isn’t it mindboggling? It took mind-bending scientific breakthroughs, fantastical neural networks, and imagination-defying AI programs to accomplish what? To create a world where, while privatisation and private equity asset-strip all physical wealth around us, cloud capital goes about the business of asset-stripping our brains. To own our minds individually, we must own cloud capital collectively. Once we have reclaimed our minds, we can put them collectively to work out a way to create a new cloud capital commons. It will be damned hard. But it’s the only way we can turn our cloud-based artefacts from a produced means of behaviour modification to a produced means of human collaboration and emancipation.Cloud serfs, cloud proles and cloud vassals of the world, unite! We have nothing to lose but our mind-chains!

US EditionUK EditionGreek Edition (Μιλώντας στον πατέρα μου – Μία εισαγωγή στην τεχνοφεουδαρχία)

 

 

 

The post Technofeudalism -a video essay summarising the book appeared first on Yanis Varoufakis.

The Two Faces of the Euro: Jacques Delors and Wolfgang Schäuble – Project Syndicate Long Read

Of all European politicians who never led their countries, Jacques Delors and Wolfgang Schäuble had the greatest impact on Europe. Between them, the two men, who passed away within a day of each other in December, shaped today’s European Union, warts and all.ATHENS – Of all European politicians who never led their countries, Jacques Delors and Wolfgang Schäuble had the greatest impact on Europe. Between them, Delors and Schäuble, who died within a day of each other in December, shaped today’s European Union, warts and all. Their tenures did not really overlap, but their bitter clashes over the future of Europe made history. And while the significance of both men is widely recognized, the strong causal link between their conflicting visions and the EU’s current slump is not well understood.Judging by the various obituaries, the two men are remembered for their ostensible differences: Delors, the flamboyant French, Roman Catholic, social democrat whose dream of a Keynesian Europe was British Prime Minister Margaret Thatcher’s nightmare; and Schäuble, the austere German lawyer whose fiscal Calvinism terrified deficit-spending southern European, as well as French, finance ministers. While both have been acknowledged as noteworthy Europeans, and thus foes of Euroskeptics, Delors is portrayed as the more impatient centralizer, in sharp contrast to Schäuble, who was reluctant to cede the German parliament’s powers to Brussels.None of this is false. But the portrayal of the two men’s motivations and deeds it leaves us with is incomplete – and possibly misleading.DELORS’ TACTICAL U-TURNBy the time then-West German Chancellor Helmut Kohl gave Schäuble his first cabinet position, a junior ministry, in 1984, Delors had just ended a hellish tenure as French President François Mitterrand’s first finance minister. Mitterrand’s government, comprising the Socialists and Communists, had been elected in 1981 on an anti-austerity platform promising egalitarian growth. Almost immediately after that election, French capital fled en masse to Germany. To stop it, Delors had either to devalue the franc substantially or increase interest rates to economy-busting levels.Under the European Monetary System (EMS), which Germany and France had forged with great fanfare in 1978, the exchange rate was fixed, and any devaluation of the franc required Germany’s consent. To grant it, Germany demanded a hefty price: a real wage reduction (a wage freeze amid high inflation), which the Mitterrand government had been elected to avert.1Delors was left with two options: tear up the EMS treaty (and devalue the franc unilaterally) or raise interest rates to a whopping 25%. He chose the latter, but capital continued to flee, while French income per capita fell by more than 10% in three years. By 1983, Delors had adopted full austerity (including the wage freeze demanded by Germany), leftist ministers had resigned, and France was on the road to embracing Germany’s strategy of competitive disinflation (reflected in the strong franc policies that became standard throughout the 1990s).Was that the end of Mitterrand’s socialist agenda? No, said Delors: to fight austerity at a European level, France first had to embrace it. Pro-labor policies within France, Delors argued, would always be defeated by the Anglosphere’s financial markets betting against the franc, driving up the French state’s borrowing costs, causing capital to flee to Germany, and forcing the devaluation of both the French currency and the French state.The only way to implement their 1981 agenda, Delors told Mitterrand, was to convince financial markets that betting against the franc was futile because it was indivisibly linked to the mighty Deutsche Mark. Their agenda could still triumph, but only at a pan-European level – a massive project which required “capturing” the Bundesbank (essentially adopting the Deutsche Mark through a monetary union) and, somehow, pushing German elites to adopt the French socialists’ agenda at the European level.Persuaded by this analysis, in 1985 Mitterrand used his influence to lobby successfully for Delors’ appointment to the presidency of the European Commission. From Brussels, Delors pushed for the introduction of the euro, using as his vehicle the famous Delors Committee.Unlike true federalists who sought a fully-fledged democratic political union, Mitterrand and Delors never planned to end Europe’s intergovernmental decision-making framework, which they believed was better suited to their aim of projecting French government priorities and methods onto Europe. What they craved was a monetary union that would spawn, surreptitiously, a fiscal (but not a political) union, which France would dominate.A SHIELD CALLED SCHÄUBLEUnsurprisingly, the Bundesbank saw these moves coming. From 1983 onward, the Bundesbank made aggressive monetary moves intended to give the Delors stratagem a series of bloody noses. Among German politicians, it was Schäuble who embraced fully the Bundesbank’s project of fending off Delors’ bearhug.Schäuble had recognized in Delors a master tactician envisioning a Europe in the image of a Greater France that deployed the Deutsche Mark to fund social democratic policies. To counter Delors, the Bundesbank-Schäuble strategy was to push for a much smaller monetary union that would include only states with a current-account surplus and ultra-low government deficits. Schäuble understood the political and geostrategic importance of including France, but the French would have to accept the loss of sovereignty over their national budget – a prerequisite for any deficit country to remain sustainably within a currency union that lacks a fiscal union.In September 1988, Delors gave a speech to Britain’s Trades Union Congress that coincided with TUC members’ darkest hour – the aftermath of Thatcher’s third general election victory. Delors outlined his vision of a “Social Europe,” in contrast to the “capitalists’ club,” as he described the European Common Market. Judging by the standing ovation he received, Delors had won over the British workers’ representatives.On that day, Britain’s Labour Party began its shift from Euroskepticism to Europhilia. On the same day, and for the same reason, alarm bells went off in Thatcher’s head. Weeks later, she delivered her famous Bruges speech – arguably the moment Brexit was conceived – in which she warned of the approaching European “superstate.”Thatcher made the same mistake as Mitterrand: she had underestimated Schäuble’s capacity to crush Delors’ project. It was an easy mistake to make. The fall of the Berlin Wall was about to give Delors’ ambitions a major boost. In view of Thatcher’s opposition to German reunification, Mitterrand suddenly had the leverage he needed to force Kohl to acquiesce to a larger eurozone, including not only France but other deficit countries like Spain, Portugal, and eventually Greece, too.BATTLEGROUND EUROPEAccepting the establishment of a large and heterogenous eurozone in exchange for France’s endorsement of German reunification was a battle that Schäuble and the Bundesbank agreed to lose. But Schäuble had not given up the fight.Mitterrand and Delors, but also Schäuble and the Bundesbank, always knew that the heterogenous monetary union’s lack of a fiscal union made it brittle – and its lack of a banking union even more so. They all foresaw how a serious financial crisis would force Europe’s political class either to create a federal treasury, break up the existing eurozone, or accept Europe’s permanent decline. But they were at an impasse because of the clash between Delors (with Mitterrand’s backing), who craved what Thatcher perceived as a dystopic superstate, and Schäuble’s vision (backed by the Bundesbank) of a smaller eurozone within a larger, multi-speed EU. So, they all waited for the next great battle, which the first serious financial crisis would trigger.By the time it happened, two decades later, Delors had retired and Schäuble was Germany’s finance minister, whence he dominated the Eurogroup – the informal council of eurozone finance ministers. As soon as Lehman Brothers’ collapse in 2008 sparked the sequential bankruptcy of German and French banks and the insolvency of the Greek state two years later, Schäuble knew it was “game on.”Schäuble foresaw that the French, carrying Delors’ baton in this three-decade-long relay, would use the crisis to press for their long-standing goal of fiscal union – starting with debt mutualization. His defense strategy was to propose that insolvent countries be encouraged and helped to leave the euro. Suddenly, Grexit was an alternative to harsh austerity and inordinate internal devaluation.1As a practicing Protestant ordoliberal with a chosen disdain for macroeconomics, Schäuble believed in austerity. During Germany’s reunification, he had played a leading role in impoverishing and actively de-industrializing East Germany for precisely the same reason that, after 2010, he became the champion of austerity across Europe: to maintain the postwar, mercantilist, West German business model.But even Schäuble understood that the level of austerity imposed on Greece between 2010 and 2015 was excessively destructive. How do I know? Because when I was Greece’s finance minister, we spent hours discussing these matters, and he told me as much on several occasions.In one of those exchanges, he went so far as to confirm that, in his view, the eurozone was “constructed wrongly” and needed a political union, which the French resisted. “I know,” I said, to encourage him to continue. “They wanted to use your Deutsche Mark but without sharing sovereignty!” He nodded in agreement: “Yes, this is so. And I won’t accept it,” he continued. “So, you see, the only way I can keep this thing together, the only way I can hold this thing together, is by greater discipline. Anyone who wants the euro must accept discipline. And it will be a much stronger eurozone if it is disciplined by Grexit.”Schäuble was under no illusions. Pushing Greece out of the eurozone had little to do with Greece and everything to do with France and Delors’ vision. He wanted France to grasp that, if they wanted the euro (which in our conversations he twice referred to as the Deutsche Mark), they had to welcome the troika in Paris and drop Delors’ dream of a Greater France in an EU frock. His insistence on Grexit was a not-so-subtle message to the French political caste: Like Greece, you can have a respite from austerity only outside the euro.THREE CHOICESThe logic behind Schäuble’s position was simple: Given the eurozone’s bad architecture, post-2008 Europe faced three options, which he ranked in the following order:Best Option: A smaller homogenous eurozone requiring only moderate austerity and allowing debt write-offs for the heavily indebted countries, in exchange for exiting the euro.Bad Option: Maintain the original heterogenous eurozone at the price of massive austerity and no therapeutic debt write-offs.Unacceptable Option: Delors’ vision of a fiscal union without a democratic political union – what Thatcher had labeled a European “superstate.”Schäuble’s preferred option was a Greek exit from the euro. This would lead Italy and other deficit countries to follow Greece out within a matter of days, finally realizing the Bundesbank’s original plan for a small, mercantilist eurozone within a larger single market.French elites, along with their counterparts in Italy, Spain, and Greece, opposed this option fiercely, because they wanted their domestic assets to remain denominated in the euro. To hide their less-than-virtuous motive, they made noises that the time had come to implement Delors’ original plan for fiscal union. But their hypocrisy was evident in the fact that even France’s Socialists were unwilling to supplement fiscal union with political union, lest French national sovereignty be imperiled.Schäuble felt obliged to lay down the law: The Delors plan was unacceptable, not least because it would be politically impossible to enact in various national parliaments. If heavily indebted countries wanted to keep the euro, it was they (not Germany) that had to impose massive, suboptimal austerity on their people (the Bad Option). To his chagrin, they agreed to do that. Crucially, his chancellor, Angela Merkel, under the influence of Mario Draghi, the President of the European Central Bank at the time, sided with them and treated her finance minister with considerable contempt.A broken Schäuble acquiesced to Merkel’s choice, knowing full well that relying on so much austerity and money printing was suboptimal and detrimental not only to the deficit countries but also to the EU as a whole. Almost immediately, he signaled his readiness to leave the finance ministry and retreat into semi-retirement. Merkel denied him, and not for the first time, the honor of the Presidency of the Federal Republic and offered him the wooden spoon of the Bundestag Presidency.Today, both Delors’ and Schäuble’s visions lay in ruins, as if in a Greek tragedy. The way the euro crisis was managed put paid to Delors’ vision of a Europe in the image of a social-democratic Greater France, and it ruined Schäuble’s attempt to safeguard the postwar model at the heart of a fiscally sovereign Germany that continues to lose itself in a mercantilist Europe.Back when the euro was still on the drawing board, neither Delors nor Schäuble could have imagined, or would condone, Europe’s inane response to the euro’s inevitable crisis. The combination of massive austerity and monetary largesse that preserved the eurozone in its original format, which both Delors and Schäuble correctly deemed unviable, is the reason why Europe is now politically fragmented and in secular decline. History, once more, proved a cruel master of noteworthy Europeans who refused to see that Europe’s interests are in direct opposition to the interests of its ruling classes.

The post The Two Faces of the Euro: Jacques Delors and Wolfgang Schäuble – Project Syndicate Long Read appeared first on Yanis Varoufakis.

In celebration of Rosemary Bechler 1951-2021 (text & video)

I met Rosemary in February 2016 in Berlin, where we inaugurated DiEM25. After weeks of frantic emailing, in which she had made clear her determination to be part of our pan-European movement from its beginning to her very last breath (as it turned out), I first held her hand in mine fittingly in the Red Salon of the splendid Volksbühne theatre where, that evening, we launched DiEM25, together.Since then, Rosemary honoured me personally, and DiEM25 more broadly, with intense support, criticism, ideas, papers, proposals, campaigns – a one-woman movement that chose our movement, of all the movements, to motivate and to dedicate her inexhaustible energies to. As a long-standing member of DiEM25’s Coordinating Collective she was our mentor, our conscience, our support mechanism and our fiercest critic – all couped up in a cocoon of empathy and joy.A true internationalist, combining the virtues of the Suffragettes, the Spanish International Brigades, the Civil Rights movement, every fair and necessary industrial strike there was, Rosemary found the time and the reason to support me personally during my darkest hours. Never stepping back from being critical when she felt she needed to be, she also never failed to shore up my psyche, to strengthen my resolve, indeed to offer material help well beyond what was either expected or even proportional.More importantly, Rosemary combined her personal loyalty to me and to her immediate collaborators in DiEM25 with a sheer resolve to represent the rank-and-file of our movement – to give the benefit of the doubt to anyone who took exception with anything that we did – and to act as their advocate within the movement, even if she strongly disagreed with them. You see, for Rosemary, what made us strong and worthy was not so much what we each said and did but the conversation itself – the dialogue that underpinned our policies and our actions.In the midst of the pandemic, already fighting the disease that made it hard for her to breathe, Rosemary sent me – personally – an email with what was, as it is now obvious, her own personal thirteen thousand word-long manifesto. On that manifesto’s first page, I underlined one sentence that sums up Rosemary’s agenda:I argue [she wrote] that conversation, with its equal opportunity, its mutual vulnerability, non-violence and openness to persuasion and considered judgment, is at the core of democracy. And that it is deliberative democracy that is the key target of the Nationalist International [DiEM25’s term for the ultraright, xenophobic, neofascist surge that capitalism’s deep crisis in 2008 unleashed around the world].Rather than blubber on, allow me to read out the conclusion of that Manifesto – for it is, I trust, replete with insights and a brilliant summary of Rosemary’s politics, philosophy and ethos.Entitled ‘Self-organisation, the missing piece of the jigsaw’, here is how Rosemary long, manifesto-like email ended:As a pan-European transnational movement, we need to expand our theory of political change. It is not surprising that we have concentrated on protecting and promoting the unrivalled rational coherence of our evolving programme. An asset which allows us to create rational rage as the only way to win the hearts and minds of a majority of Europeans needs more support to take maximum advantage of it in elections to come. Lack of funding, and lack of an electoral base, may have made us too defensive about the hard-won achievements of the 2019 European elections, and how far we still have to go. DiEM25 members should appreciate the top-down disciplines that serve this amplification of effect; they should frankly marvel at our Coordinating Collective’s ability, in its mix of elected and ex officio members, day in day out, to achieve as much as they have done to support our program. But, if we are to confront head on the fact that we can be right and yet be totally defeated – and we expect nothing less of ourselves at DiEM25 – we must acknowledge that while this rational rage may indeed be a necessary component of winning the hearts and minds of Europeans, it is not by itself a sufficient one for moving them beyond political apathy and turning them into voters, let alone citizens who will act for change, the role models who will ultimately deliver success to a movement like ours. The missing element here is the motivational drive…Beyond the pursuit of rational rage amongst pro-Europeans, we need a broader theory of change in which, especially in the neoliberal era of identity politics, we recognise that what motivates our members as well (who start out like other ‘ordinary people’), is their own quest for status and meaning. This in turn is bound up in ideological narratives, whether of celebrity status, or victimhood, family expectations, national aspirations or cosmopolitan belongings, which have a profound determining effect on what members and voters and citizens do. None of the carriers of these narratives are likely to respond to a coherent overall programme alone. People are searching for the feel-good factor, and under coronavirus, nothing is more important than the cultivation of that source of hope in the fightback against fear. In all these quests, probably the most progressive and the one which should interest us the most is individual quests for self-empowerment, consolidated through collective experiences of self-empowerment, which, grounded in the pursuit of the common good, happen at one and the same time to be the basis for democratic agency – which in turn happens to be the only force that those of us committed to fighting against the Nationalist Neofascist International have at our disposal. If we are to take the aggrandizing fantasy metaphor away from them which the far right are all too willing to supply – we have to be able to replace it with something else, and that something else is personal and collective empowerment forged in mutually vulnerable relationships. Members as self-organisers – not foot soldiers, or mere supporters, passive audience members, or dispensers of leaflets, but self-motivated and mutually valued democrats whose smartness comes from encountering the Other. It is this nonviolent democratic agency as activism and example to others, strengthened by a visionary programme of the present and the future, that will one day democratise Europe.That was our Rosemary! A deep thinker on how to combine the personal with the political, the rank-and-file’s intimate ambitions with the movement’s objective needs. She stood by us, individually and collectively, like no other. Till her last breath.A few days before she passed, Rosemary emailed us regarding our Save Our NHS campaign. It would be the last we heard from her. It was typical of Rosemary to express gratitude to comrades who owed her so much. And to hint at her own impending long sleep, courtesy of the ‘inconvenient’, as she liked to describe it, disease that would ultimately take her away from us. Her words resonate more strongly with each passing day:“Such a relief to be working on this with you guys … all the best and sleep much better for all this classy political activity! As I will now!”Rosemary’s passing was hard to bear. I think I am speaking on behalf of everyone at DiEM25 when I say: We salute you, Rosemary. We salute your loyalty, your friendship, your sharp analysis and your dedication to preventing our movement from becoming top-heavy, to keeping alive its commitment to its grassroots, to enlisting the Dunkirk spirit in our collective struggle. And we promise you that we shall not rest until your spirit reaches everyone that can be reached in Britain, across Europe and beyond.

The post In celebration of Rosemary Bechler 1951-2021 (text & video) appeared first on Yanis Varoufakis.

On the state of Europe (its Economy, Treaties, Migration, Italy&Greece) – interviewed by FOTOSINTHESI

DiEM25 was born in 2016 to counter the oligarchies that control and influence the lives of European citizens. How has the situation changed in recent years?Our mission has failed. Instead of being democratised, power within the EU has become even more concentrated and opaque. As we had predicted, because it was not democratised, the EU is disintegrating in substance though not in form. So here is the paradox: While the oligarchies have succeeded in fending off any attempt to democratise power, they themselves lost much of their capacity to steer Europe. Whereas we once used to have a North-South divide, now we have also a deep East-West divide. To see this clearly, ask yourself the following question: Suppose, tomorrow, there is a grand negotiation to end the war in Ukraine called by the USA, Russia, China and India – to which the EU is invited to join. Who would represent the EU? Neither von der Leyen nor Borrel have the authority. But, at the same time, Scholtz and Macron are mistrusted by Eastern European and Scandinavian governments. In short, the failure to democratise Europe has contributed not only to the triumph of Europe’s oligarchy but also to their loss of control. A true tragedy for Europe.These days there is discussion about the revision of the EU budget rules. What do you think should be the changes to be introduced?The first change is that we should scrap rules – all of them. Rules are no substitute for missing institutions. Take the United States and subtract from it the federal government and all its institutions (e.g., federal social security, the FDIC etc.). Would any set of rules be able to compensate for the loss of the federal institutions? No! Similarly in the EU. What we need is not new rules but new institutions that give rise to a common debt management agency, a common investment vehicle and a common social security. If we don’t want these, or can’t agree on how to run them democratically, the only logical alternative is to go back to our separate currencies and remain a loose free trade area.The report by Stiglitz and Guzman on world riches and hypotheses of minimum taxation to make Europe collect money has just been released. Do you believe that this is a suitable tool for making large international companies pay taxes?No, I don’t. It would be sensible to have the same corporate and value added tax rates. But, as long as debt repayments and cross-border expenses are tax deductible, multinational companies can always manipulate their expenses (through various shell companies) to reduce their taxable income. For this reason, I have proposed to the United Nations Development Program a different approach: a universal tax of revenues (as opposed to profits) for large corporations.Italy and Greece often have equally questionable behavior in terms of compliance with international regulations both with regard to rescues at sea and the reception of migrants. What is your opinion on these migration policies?I am sorry but I refuse to be complicit in crimes against humanity by endorsing the use of Orwellian language to hide our governments’ crimes against humanity. What you refer to as ‘questionable behaviour’ is, in my mind, explicitly criminal behaviour. Our coastguards are behaving criminally, violating international law and pushing vulnerable people into stormy seas in the full knowledge that many of them will drown. The cynical excuse for this is that, otherwise, we are swarmed with migrants that Europe cannot house. This is wrong. At times, Italy and Greece have been overwhelmed by too many newcomers. But that’s only because other European countries have shut their borders. Why? Because of racism and its exploitation by populists. Overall, Europe needs migrants. Labour forces are shrinking everywhere. Instead of drowning these people in the Mediterranean, we should welcome them, find a rational way of relocating them around Europe and, thus, benefitting from their hunger to learn, work and contribute to our societies.You have launched a petition calling for the resignation of Ursula von der Leyen whose mandate expires with the next elections. There is talk of Mario Draghi as a possible successor supported by Emmanuel Macron. How would you see this solution?In one sense, no one can be worse than von der Leyen – a failed German defence minister who botched the order to vaccines during the pandemic and dared dash to Israel after the 7th of October to cheerlead Netanyahu’s murderous bombing and invasion of Gaza. Mario Draghi is certainly a more competent person but also one who has never, ever bothered to seek a democratic mandate. A technocrat one time employee of Goldman Sachs, a bank known for its misanthropy, who later was given the task of crushing the democratically elected government in which I served by illegally closing down our banks, his appointment would confirm that Brussels is meant to remain a democracy-free-zone.What is your opinion on the treaty of 8 October 2021 on the overcoming of bilateral treaties which become the first inclusive fermier for the minum tax or web tax applied from 1 January 2024 by 138 countries?It is a little like giving aspirin to a dead corpse: it does no harm but it offers no cure either.The revision of the European treaties has been discussed for some time. One of the objectives is to overcome the unanimity necessary for the approval of resolutions on a series of issues considered sensitive by member states such as foreign policy and common security issues. Do you agree with this reform? If we had a democratically elected federal government, and a Parliament capable of dismissing it (something the European Parliament cannot do with the EU Council), yes, removing national veto power could make sense. But we don’t. So, as things stand, removing the national veto is the last straw for what is left of our democracies. A wafer-thin majority in several large countries could impose upon many EU countries policies that the vast majority disdains in those countries.And what else should be reformed to give greater effectiveness to the commission’s action?Nothing. The Commission must go. The EU Council must go. Nothing can legitimise EU policies and actions other than a democratically elected federal government. Everything else is a form of tyranny. Almost seventy years after the Treaty of Rome, it is time to realise that either we federate or we turn the EU into a loose trade area with some areas of additional cooperation.In Italy the electoral law for the European elections provides for a threshold of 4%, don’t you think it would be unrealistic to present yourself as a list with little chance of overcoming the threshold?When people tell me that something that must happen is unrealistic, I take heart by looking at a flying airplane or recalling the banning of slavery – things that, once upon a time, were considered beyond the limits of realism.

For the FOTOSINTESI site, where this interview was published in Italian, click here.

The post On the state of Europe (its Economy, Treaties, Migration, Italy&Greece) – interviewed by FOTOSINTHESI appeared first on Yanis Varoufakis.