Ton van 't Hof's Blog: Ton van ’t Hof, page 61

Een dag aan de poort

John Ashbery in Can You Hear, Bird (1995):

EEN DAG AAN DE POORTEen slobberige en demotiverendewind nam het over van het knarsende verkeer.Wolken van de stokerijbedekten de hemel. De verkoop van ocarina’s kelderde.Geloof me, het was een situatie waarin Aladins lampmisschien een ommekeer teweeg had kunnen brengen. En waar was ik?Tussen architectuur, tijdschriften, gerecyclede vis,wachtend totdat slijtagein mijn grafiek zou verschijnen. Succes,bonne chance. Wijs de citersen hun vrienden op me, de ondes-Martenot.Alleen zeg ik: Wat hierheen komt verkwijntautomatisch. En de mist, ingrijpend.Zoals een gevleugelde traangeheime rijksdocumenten becommentarieert,verminderen andere tederheden de scherpe kantjesvan het wachten. Groot, pislink,gekleed in de kleren van de dag,zijn paraplu vasthoudend, draaide hij zich half omen riep kst. Zei dat hij ons nodig had.Zei dat de lucht vanavond Iers groen zou zijn.

Wie ooit vol spanning op de uitslag van een medisch onderzoek heeft gewacht, zoals ik, herkent zichzelf wellicht in dit gedicht. De vreselijkste gedachten spookten door mijn hoofd. Ik klopte bijkans aan de hemelpoort. Want je weet: op een dag is het voorbij: ‘Wat hierheen komt verkwijnt / automatisch.’

Ashbery was bijna zeventig toen Can You Hear, Bird werd uitgebracht. Een leeftijd waarop je je nadrukkelijk realiseert dat alles verandert, vergankelijk is. Het is niet onaannemelijk dat hij dit gedicht schreef met een nare wachtkamerervaring in zijn achterhoofd.

Maar wie is die ‘hij’ in de laatste strofe? De arts die de uitslag van het onderzoek meedeelt? Een gepikeerde man met de zeis? Petrus, eerste der apostelen? God zelve? Niets is zeker bij Ashbery.

Ik zit en mediteer

:

Ik zit en mediteer in stilte en donkerte
waar niets in je opkomt
ik veeg voor huis als de westenwind geluwd is
ik maak een pad voor het maanlicht

Oost of west

:

Oost of west noord of zuid en dan weer terug
met kar of paard over land per boot over water
de poort naar roem en rijkdom is even ver weg als de hemel
toch werken miljoenen zich uit de naad om het te bereiken

Een schoon geregend lapje grond

:

Een schoon geregend lapje grond
een oude den, half bedekt met mos
zulke dingen verschijnen voor onze ogen
maar we doen er niet allemaal hetzelfde mee

Ik steeg

:

Ik steeg wandelstok in de hand voorbij de pijnbomen
en kwam op een smaragdgroene top aan
een zwerm kraanvogels zat een havik achterna
bomen wierpen hun schaduwen op de beekjes
doornen ontmoedigen het plukken van wilde vruchten
en kruiden herken je gemakkelijk aan hun geur
rookslierten versluierden de zakkende zon
de halve klif werd belommerd door rode bladeren

Het leven is van korte duur

:

Het leven is van korte duur
dus waarom zou je in cirkeltjes ronddraaien
als er niets meer in huis is ga ik op zoek naar bataten
als mijn pij moet worden opgelapt overweeg ik lotusbladeren
ik heb de elandenstaart neergelegd en ben gestopt met preken
en in mijn verstofte soetra's zit de papiermot
ik heb te doen met eenieder die een monnikspij draagt
en druk is met zijn doelen en verknochtheden

Als teken van autoriteit bezat een abt in China soms een elandenstaart. Stonehouse vervulde enkele jaren de functie van abt.

Een monnik alleen

De boeddhistische monnik Stonehouse (1272-1352) leefde ruim veertig jaar in afzondering in de bergen ten zuidwesten van Shanghai. ‘Stonehouse’ is een pseudoniem, zijn echte naam weten we niet. Tijdens zijn verblijf in de bergen schreef hij meer dan honderdtachtig gedichten, die in de jaren tachtig van de vorige eeuw voor het eerst naar het Engels werden vertaald. In 2014 herzag vertaler Bill Porter, alias Red Pine, zijn eerdere bewerkingen: .

In de komende weken zal ik een paar van deze prachtverzen overzetten van het Engels naar het Nederlands.

Een monnik alleen zit stil en ontspannen
hij leeft het hele jaar van wat karma brengt
bamboe en gele bloemen vereenvoudigen zijn gedachten
zijn leven is zo simpel als een wolkje of een beek
hij houdt een rots niet voor een tijger op een heuvel
of de reflectie van een boog voor een slang in zijn kom
in het bos vergeet hij wereldse zaken
volgt bij zonsondergang de terugvliegende kraaien

*

A monk on his own sits quiet and relaxed
he survives all year on what karma brings
bamboo and yellow flowers simplify his thoughts
his life is as plain as a cloud or a stream
he doesn’t mistake a rock for a tiger on a hill
or the image of a bow for a snake in his bowl
oblivious in the woods to worldly affairs
at sunset he watches the crows flying back

Een ogenblik van niets

Een briefkaart met een gedicht van K. Schippers, afkomstig uit zijn bundel (2014). De kaart is gedrukt door Tungsten Pers.

Zou er werkelijk niets achter dit gedicht schuilen?

Glad vergeten

Vanmiddag vond ik twee Amerikaanse tijdschriften terug, uit 2010 en 2011, waarin gedichten van mijn hand zijn opgenomen, die ik direct in het Engels schreef. Ik was ze glad vergeten. Het meest ambitieuze vers is ongetwijfeld ‘bright eyed sky’, waarin ik een willekeurige Amerikaanse stad bij avond of nacht portretteer:

bright eyed sky

the city that never darkens
lights beat stringing up

where ads are going

the ghostlight cars
self oscillate

the little fuffy clouds
way designs bend over
round ass bobbing

visible radiation was
at warp speed

we comin’ yo direction

or whatever wind
elliptic surfaces

the heights wondrous deep
nude outside

some other tracking sea

Lichter, maar met een sterk beeldend slot, is dit korte titelloze gedicht:

straight romantic holiday sex in front of chimney

in tha house in tha house

two young american chestnut trees

Grond

Opstandig & wellustig

In petrichor #5, plezierige podiumkrant voor poëzie en beeldende kunst, trok een gedicht van Marije Langelaar mijn aandacht: als reactie op de toegenomen preutsheid, als werkje in het weinig beoefende genre wellustige poëzie.

En geslaagd, wat mij betreft, in beide opzichten:

GROND

Ik zat met mijn gloeiende kut op de aarde
Mijn gloeiende kut en ik.

Ik wachtte op iets.
Terwijl ik niet wist wat precies.

Mijn klit schuurde over de graspollen.
Ik voelde elke zandkorrel.

Mijn gloeiende kut en ik.