Ανδρέας Καπανδρέου's Blog, page 108

Ύμνος εις την Ελευθερίαν, ο εθνικός ύμνος των Ελλήνων

Ο Ζακυνθινός ποιητής Διονύσιος Σολωμός  (1798-1857) έγραψε  το 1823, μεσούσης της Ελληνικής Επανάστασης, το ποίημα με τίτλο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν».  Το ποίημα τυπώθηκε για πρώτη φορά στο Μεσολόγγι το 1824 και την ίδια χρονιά ο Φωριέλ το συμπεριέλαβε στη συλλογή των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών. Το ποίημα «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» συνδυάζει στοιχεία από τον ρομαντισμό αλλά και τον κλασικισμό και αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές.Ο ύμνος  μελοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1828 από τον Κερκυραίο μουσικοσυνθέτη Νικόλαο Μάντζαρο (αργότερα ακολούθησαν και άλλες μελοποιήσεις από τον ίδιο). Οι δύο πρώτες στροφές του ποιήματος έχουν καθιερωθεί και επίσημα σαν ο Ελληνικός Εθνικός Ύμνος (της Ελλάδος από το 1865 και της Κύπρου από το 1966).Ολόκλορο το ποίημα:
ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ
1Σε γνωρίζω από την κόψητου σπαθιού την τρομερή,σε γνωρίζω από την όψη,που με βιά μετράει τη γη.2Απ' τα κόκκαλα βγαλμένητων Ελλήνων τα ιερά,και σαν πρώτα ανδρειωμένη,χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!3Εκεί μέσα εκατοικούσεςπικραμένη, εντροπαλή,κι ένα στόμα ακαρτερούσες,έλα πάλι, να σου πει.4Άργειε νάρθει εκείνη η μέρα,κι ήταν όλα σιωπηλά,γιατί τάσκιαζε η φοβέρακαι τα πλάκωνε η σκλαβιά.5Δυστυχής! Παρηγορίαμόνη σου έμενε, να λεςπερασμένα μεγαλεία,και διηγώντας τα να κλαις.6Και ακαρτέρει, και ακαρτέρειφιλελεύθερη λαλιά,ένα εκτύπαε τ' άλλο χέριαπό την απελπισιά.7Κι έλεες: πότε, α! πότε βγάνωτο κεφάλι απ' τις ερμιές;Και αποκρίνοντο από πάνωκλάψες, άλυσες, φωνές!8Τότ' εσήκωνες το βλέμμαμες στα κλάματα θολό,και εις το ρούχο σου έσταζ' αίμα,πλήθος αίμα Ελληνικό.9Με τα ρούχα αιματωμένα,ξέρω ότι έβγαινες κρυφά,να γυρεύεις εις τα ξέναάλλα χέρια δυνατά.10Μοναχή το δρόμο επήρες,εξανάλθες μοναχή.Δεν είν' εύκολες οι θύρες,εάν η χρεία τες κρουταλεί.11Άλλος σου έκλαψε εις τα στήθια,αλλ' ανάσασι καμμιά.Άλλος σου έταξε βοήθεια,και σε γέλασε φρικτά!12Άλλοι, ωιμέ! στη συφορά σουοπού εχαίροντο πολύ,σύρε να βρεις τα παιδιά σου,σύρε, ελέγαν οι σκληροί.13Φεύγει οπίσω το ποδάρι,και ολογλήγορο πατείή την πέτρα, ή το χορτάρι,που την δόξα σου ενθυμεί.14Ταπεινότατη σου γέρνειη τρισάθλια κεφαλή,σαν φτωχού που θυροδέρνει,κι είναι βάρος του η ζωή.15Ναι. Αλλά τώρα αντιπαλεύεικάθε τέκνο σου με ορμή,που ακατάπαυστα γυρεύειή τη νίκη, ή τη θανή.16Απ' τα κόκκαλα βγαλμένητων Ελλήνων τα ιερά,και σαν πρώτα ανδρειωμένηχαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!17Μόλις είδε την ορμή σουο ουρανός, που για τ'ς εχθρούςεις την γη την μητρική σουέτρεφ' άνθια και καρπούς,18εγαλήνευσε. Και εχύθηκαταχθόνια μία βοή,και του Ρήγα σου απεκρίθηπολεμόκραχτη η φωνή.19Όλοι οι τόποι σου σ' εκράξανχαιρετώντας σε θερμά,και τα στόματα εφωνάξανόσα αισθάνετο η καρδιά.20Εφωνάξανε ως τ' αστέριατου Ιονίου και τα νησιά,και εσηκώσανε τα χέριαγια να δείξουνε χαρά.21Μ' όλον που ναι αλυσωμένοτο καθένα τεχνικά,και εις το μέτωπο γραμμένοέχει: Ψεύτρα Ελευθεριά.22Γκαρδιακά χαροποιήθηκαι του Βάσιγκτον η γη,και τα σίδερα ενθυμήθηπου την έδεναν και αυτή.23Απ' τον πύργο του φωνάζει,σα να λέει σε χαιρετώ,και την χήτη του τινάζειτο Λεοντάρι το Ισπανό.24Ελαφιάσθη της Αγγλίαςτο θηρίο, και σέρνει ευθύςκατά τ' άκρα της Ρουσίαςτα μουγκρίσματα τ'ς οργής.25Εις το κίνημά του δείχνει,πως τα μέλη είν' δυνατά.Και στου Αιγαίου το κύμα ρίχνειμια σπιθόβολη ματιά.26Σε ξανοίγει από τα νέφηκαι το μάτι του Αετού,που φτερά και νύχια θρέφειμε τα σπλάχνα του Ιταλού.27Και σ' εσέ καταγυρμένος,γιατί πάντα σε μισεί!έκρωζ', έκρωζε ο σκασμένος,να σε βλάψει αν ημπορεί.28Άλλο εσύ δεν συλλογιέσαιπάρεξ που θα πρωτοπάς.Δεν μιλείς, και δεν κουνιέσαιστες βρισιές οπού αγροικάς.29Σαν τον βράχον οπού αφήνεικάθε ακάθαρτο νερόεις τα πόδια του να χύνειευκολόσβηστον αφρό,30οπού αφήνει ανεμοζάλη,και χαλάζι, και βροχή,να του δέρνουν την μεγάλη,την αιώνια κορυφή.31Δυστυχιά του, ω δυστυχιά του,οποιανού θέλει βρεθείστο μαχαίρι του αποκάτου,και σ' εκείνο αντισταθεί.32Το θηρίο π' αναλογιέται,πως του λείπουν τα μικρά,περιορίζεται, πετιέται,αίμα ανθρώπινο διψά.33Τρέχει, τρέχει όλα τα δάση,τα λαγκάδια, τα βουνά,και όπου φθάση, όπου περάση,φρίκη, θάνατος, ερμιά.34Ερμιά, θάνατος, και φρίκη,όπου επέρασες κι εσύ.Ξίφος έξω από την θήκη,πλέον ανδρείαν σου προξενεί.35Ιδού εμπρός σου ο τοίχος στέκειτης αθλίας Τριπολιτσάς.Τώρα τρόμου αστροπελέκινα της ρίξεις πεθυμάς.36Μεγαλόψυχο το μάτιδείχνει, πάντα όπως νικεί,και ας είν' άρματα γεμάτη,και πολέμιαν χλαλοή.37Σου προβαίνουνε και τρίζουν,για να ιδείς πως είν' πολλά.Δεν ακούς που φοβερίζουνάνδρες μύριοι και παιδιά;38Λίγα μάτια, λίγα στόματαθα σας μείνουνε ανοιχτά,για να κλαύσετε τα σώματα,που θε να βρει η συμφορά.39Κατεβαίνουνε, και ανάφτειτου πολέμου αναλαμπή.Το τουφέκι ανάβει, αστράφτει,λάμπει, κόφτει το σπαθί.40Γιατί η μάχη εστάθη ολίγη;Λίγα τα αίματα γιατί;Τον εχθρό θωρώ να φύγει,και στο κάστρο ν' ανεβεί.41Μέτρα… είν' άπειροι οι φευγάτοι,οπού φεύγουν δειλιούν.Τα λαβώματα στην πλάτηδέχοντ' ώστε ν' ανεβούν.42Εκεί μέσ' ακαρτερείτετην αφεύγατη φθορά.να, σας φθάνει. Αποκριθείτεστης νυκτός τη σκοτεινιά.43Αποκρίνονται, και η μάχηέτσι αρχίζει, οπού μακριάαπό ράχη εκεί σε ράχηαντιβούιζε φοβερά.44Ακούω κούφια τα τουφέκια,ακούω σμίξιμο σπαθιών,ακούω ξύλα, ακούω πελέκια,ακούω τρίξιμο δοντιών.45Α! τι νύκτα ήταν εκείνη,που την τρέμει ο λογισμός;Άλλος ύπνος δεν εγίνηπάρεξ θάνατου πικρός.46Της σκηνής η ώρα, ο τόποςοι κραυγές, η ταραχήο σκληρόψυχος ο τρόποςτου πολέμου, και οι καπνοί,47και οι βροντές και το σκοτάδι,οπού αντίσκοφτε η φωτιά,επαράσταιναν τον άδηπου ακαρτέρευε τα σκυλιά.48Τ' ακαρτέρειε. - Εφαίνοντ' ίσκιοιαναρίθμητοι γυμνοί,κόρες, γέροντες, νεανίσκοι,βρέφη ακόμη εις το βυζί.49Όλη μαύρη μυρμηγιάζει,μαύρη η εντάφια συντροφιά,σαν το ρούχο οπού σκεπάζειτα κρεββάτια τα στερνά.50Τόσοι, τόσοι ανταμωμένοιεπετιούντο από την γη,όσοι ειν' άδικα σφαγμένοιαπό τούρκικην οργή.51Τόσα πέφτουνε τα θερι-σμένα αστάχια εις τους αγρούς.Σχεδόν όλα εκειά τα μέρηεσκεπάζοντο απ' αυτούς.52Θαμποφέγγει κανέν' άστρο,και αναδεύοντο μαζί,αναβαίνοντας το κάστρομε νεκρώσιμη σιωπή.53Έτσι χάμου εις την πεδιάδα,μες στο δάσος το πυκνό,όταν στέλνει μίαν αχνάδαμισοφέγγαρο χλωμό,54εάν οι άνεμοι μες στ' άδειατα κλαδιά μουγκοφυσούν,σειούνται, σειούνται τα μαυράδια,οπού οι κλώνοι αντικτυπούν.55Με τα μάτια τους γυρεύουν,όπου είν' αίματα πηχτά,και μες στ' αίματα χορεύουνμε βρυχίσματα βραχνά.56Και χορεύοντας μανίζουνεις τους Έλληνας κοντά,και τα στήθια τους εγγίζουνμε τα χέρια τα ψυχρά.57Εκειό το έγγισμα πηγαίνειβαθειά μες στα σωθικά,όθεν όλη η λύπη βγαίνει,και άκρα αισθάνονται ασπλαχνιά.58Τότε αυξαίνει του πολέμουο χορός τρομακτικά,σαν το σκόρπισμα του ανέμουστου πελάου τη μοναξιά.59Κτυπούν όλοι απάνου κάτου.Κάθε κτύπημα που εβγήείναι κτύπημα θανάτου,χωρίς να δευτερωθεί.60Κάθε σώμα ιδρώνει, ρέει.Λες και εκείθεν η ψυχή,απ' το μίσος που την καίει,πολεμάει να πεταχθεί!61Της καρδιάς κτυπίες βροντάνεμες στα στήθια τους αργά,και τα χέρια οπού χουμάνεπερισσότερο είν' γοργά.62Ουρανός γι' αυτούς δεν είναι,ουδέ πέλαγο, ουδέ γη.Γι' αυτούς όλους το παν είναιμαζωμένο αντάμα εκεί.63Τόση η μάνητα και η ζάλη,που στοχάζεται, μη πωςαπό μια μεριά κι απ' άλληδεν μείνει ένας ζωντανός.64Κοίτα χέρια απελπισμέναπως θερίζουνε ζωές!Χάμου πέφτουνε κομμέναχέρια, πόδια, κεφαλές,65και παλλάσκες, και σπαθιά,με ολοσκόρπιστα μυαλά,και με ολόσχιστα κρανίασωθικά λαχταριστά.66Προσοχή καμμία δεν κάνεικανείς, όχι, εις την σφαγή.Πάνε πάντα εμπρός! Ω! φθάνει,φθάνει. Έως πότε οι σκοτωμοί;67Ποιος αφήνει εκεί τον τόπο,πάρεξ όταν ξαπλωθεί;Δεν αισθάνονται τον κόπο,και λες κι είναι εις την αρχή.68Ολιγόστευαν οι σκύλοι,και Αλλά εφώναζαν, Αλλά.Και των Χριστιανών τα χείληφωτιά εφώναζαν, φωτιά.69Λεονταρόψυχα εκτυπιούντο,πάντα εφώναζαν φωτιά,και οι μιαροί κατασκορπιούντο,πάντα σκούζοντας Αλλά.70Παντού φόβος και τρομάρα,και φωνές και στεναγμοί.Παντού κλάψα, παντού αντάρα,και παντού ξεψυχισμοί.71Ήταν τόσοι! Πλέον το βόλιεις τ' αυτιά δεν τους λαλεί.Όλοι χάμου εκείτοντ' όλοιεις την τέταρτην αυγή.72Σαν ποτάμι το αίμα εγίνη,και κυλάει στην λαγκαδιά,και τ' αθώο χόρτο πίνει,αίμα αντίς για τη δροσιά.73Της αυγής δροσάτο αγέρι,δεν φυσάς τώρα εσύ πλιοστων ψευδόπιστων το αστέριφύσα, φύσα εις το ΣΤΑΥΡΟ.74Απ' τα κόκκαλα βγαλμένητων Ελλήνων τα ιερά,και σαν πρώτα ανδρειωμένη,χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!75Της Κορίνθου ιδού και οι κάμποι.Δεν λάμπ' ήλιος μοναχάεις τους πλάτανους, δεν λάμπειεις τ' αμπέλια, εις τα νερά.76Εις τον ήσυχον αιθέρατώρα αθώα δεν αντηχείτα λαλήματα η φλογέρα,τα βελάσματα το αρνί.77Τρέχουν άρματα χιλιάδες,σαν το κύμα εις το γιαλό.Αλλ' οι ανδρείοι παλληκαράδεςδεν ψηφούν τον αριθμό.78Ω τρακόσιοι! σηκωθείτεκαι ξανάλθετε σ' εμάς.τα παιδιά σας θέλ' ιδήτεπόσο μοιάζουνε με σας.79Όλοι εκείνοι τα φοβούνται,και με πάτημα τυφλόεις την Κόρινθο αποκλειούνται,κι όλοι χάνονται απ'εδώ.80Στέλνει ο άγγελος του ολέθρουπείνα και θανατικό,που με σχήμα ενός σκελέθρουπερπατούν αντάμα οι δυο.81Και πεσμένα εις τα χορτάριααπεθαίνανε παντούτα θλιμμένα απομεινάριατης φυγής και του χαμού.82Και εσύ αθάνατη, εσύ θεία,όπου ό,τι θέλεις ημπορείς,εις τον κάμπο, Ελευθερία,ματωμένη περπατείς!83Στη σκιά χεροπιασμένεςστη σκιά βλέπω κι εγώκρινοδάχτυλες παρθένεςόπου κάνουνε χορό.84Στο χορό γλυκογυρίζουνωραία μάτια ερωτικά,και εις την αύρα κυματίζουνμαύρα, ολόχρυσα μαλλιά.85Η ψυχή μου αναγαλλιάζει,πως ο κόρφος καθεμιάςγλυκοβύζαστο ετοιμάζειγάλα ανδρείας, και ελευθεριάς.86Μεσ' στα χόρτα στα λουλούδιατο ποτήρι δεν βαστώ.Φιλελεύθερα τραγούδιασαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.87Απ' τα κόκκαλα βγαλμένητων Ελλήνων τα ιερά,και σαν πρώτα ανδρειωμένη,χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!88Πήγες εις το Μεσολόγγιτην ημέρα του Χριστού,μέρα που άνθισαν οι λόγγοι,και το τέκνο του Θεού.89Σου ήλθε εμπρός λαμποκοπώνταςη Θρησκεία μ' ένα σταυρό,και το δάκτυλο κινώνταςόπου ανεί τον ουρανό,90σ' αυτό, εφώναξε, το χώμαστάσου ολόρθη, Ελευθεριά.και φιλώντας σου το στόμαμπαίνει μες' στην εκκλησιά.91Εις την τράπεζα σιμώνει,και στο σύγνεφο το αχνόγύρω γύρω της πυκνώνειπου σκορπάει το θυμιατό.92Αγροικάει την ψαλμωδία,οπού εδίδαξεν αυτή.Βλέπει την φωταγωγίαστους Αγίους εμπρός χυτή.93Ποιοι είν' αυτοί που πλησιάζουνμε πολλή ποδοβολή,κι άρματ' άρματα ταράζουν;Επετάχτηκες Εσύ.94Α! το φως που σε στολίζει,σαν ηλίου φεγγοβολή,και μακρόθεν σπινθηρίζει,δεν είναι, όχι, από τη γη.95Λάμψιν έχει όλη φλογώδη,χείλος, μέτωπο, οφθαλμός.Φως το χέρι, φως το πόδικι όλα γύρω σου είναι φως.96Το σπαθί σου ανασηκώνεις,τρία πατήματα πατάς,σαν τον πύργο μεγαλώνεις,και εις το τέταρτο κτυπάς.97Με φωνή που καταπείθει,προχωρώντας ομιλείς."Σήμερ' άπιστοι, εγεννήθη,ναι του κόσμου ο Λυτρωτής.98Αυτός λέγει… Αφογκρασθείτε.Εγώ είμ' Άλφα, Ωμέγα εγώ.Πέστε που θ' αποκρυφθείτεεσείς όλοι, αν οργισθώ;99Φλόγα ακοίμητην σας βρέχω,που μ' αυτήν αν συκριθείκείνη η κάτω οπού σας έχωσαν δροσιά θέλει βρεθεί.100Κατατρώγει, ωσάν την Σχίζα,τόπους άμετρα υψηλούς,χώρες, όρη, από τη ρίζα,ζώα, και δένδρα, και θνητούς.101Και το παν το κατακαίει,και δεν σώζεται πνοή,πάρεξ του άνεμου που πνέειμες στη στάχτη τη λεπτή".102Κάποιος ήθελε ερωτήσει:Του θυμού του είσαι αδελφή;Ποίος είν' άξιος να νικήσει,ή με σε να μετρηθεί;103Η γη αισθάνεται την τόσητου χεριού σου ανδραγαθιά,που όλη θέλει θανατώσει,την μισόχριστη σπορά.104Την αισθάνονται, και αφρίζουντα νερά και τ' αγροικώδυνατά να μουρμουρίζουνσαν να ρυάζετο θηριό.105Κακορίζικοι, που πάτετου Αχελώου μες στη ροή,και πιδέξια πολεμάτεαπό την καταδρομή.106Να αποφύγετε! το κύμαέγινε όλο φουσκωτό.εκεί ευρήκατε το μνήμα,πριν να ευρήτε αφανισμό.107Βλασφημάει, σκούζει, μουγγρίζεικάθε λάρυγγας εχθρού,και το ρεύμα γαργαρίζειτες βλασφήμιες του θυμού.108Σφαλερά τετραποδίζουνπλήθος άλογα, και ορθάτρομασμένα χλιμιντρίζουνκαι πατούν εις τα κορμιά.109Ποιος στον σύντροφον απλώνειχέρι, ωσάν να βοηθηθεί;Ποιος την σάρκα του δαγκώνειόσο οπού να νεκρωθεί;110Κεφαλές απελπισμένες,με τα μάτια πεταχτά,κατά τ' άστρα σηκωμένεςγια την ύστερη φορά.111Σβήεται - αυξαίνοντας η πρώτητου Αχελώου νεροσυρμή -το χλιμίντρισμα και οι κρότοι,και του ανθρώπου οι γογγυσμοί.112Έτσι ν' άκουα να βουίξειτον βαθύν Ωκεανό,και εις το κύμα του να πνίξεικάθε σπέρμα Αγαρηνό.113Και εκεί που ναι η Αγία Σοφία,μες στους λόφους τους επτά,όλα τ' άψυχα κορμία,βραχοσύντριφτα, γυμνά,114σωριασμένα να τα σπρώξειη κατάρα του Θεού,κι απ' εκεί να τα μαζώξειο αδελφός του Φεγγαριού.115Κάθε πέτρα μνήμα ας γένει.Και η Θρησκεία, κι η Ελευθεριάμ' αργοπάτημα ας πηγαίνειμεταξύ τους, και ας μετρά.116Ένα λείψανο ανεβαίνειτεντωτό, πιστομητό,κι άλλο ξάφνου κατεβαίνει,και δεν φαίνεται και πλιό.117Και χειρότερα αγριεύεικαι φουσκώνει ο ποταμός.Πάντα, πάντα περισσεύειπολυφλοίσβιμα και αφρός.118Α! γιατί δεν έχω τώρατην φωνή του Μωυσή;Μεγαλόφωνα, την ώραόπου εσβηούντο οι μισητοί,119τον Θεόν ευχαριστούσεστου πελάου τη λύσσα εμπρός.Και τα λόγια ηχολογούσεαναρίθμητος λαός.120Ακολουθάει την αρμονίαη αδελφή του Ααρών,η προφήτισσα Μαρία,μ' ένα τύμπανο τερπνόν,121και πηδούν όλες οι κόρεςμε τις αγκάλες ανοιχτές,τραγουδώντας, ανθοφόρες,με τα τύμπανα κι εκειές.122Σε γνωρίζω από την κόψητου σπαθιού την τρομερή,σε γνωρίζω από την όψηπου με βία μετράει τη γη.123Εις αυτήν είν' ξακουσμένο,δεν νικιέσαι εσύ ποτέ.Όμως, όχι, δεν είν' ξένοκαι το πέλαγο για σε.124Το στοιχείον αυτό ξαπλώνεικύματ' άπειρα εις τη γη,με τα οποία την περιζώνει,κι είν' εικόνα σου λαμπρή.125Με βρυχίσματα σαλεύειπου τρομάζει η ακοή.Κάθε ξύλο κινδυνεύεικαι λιμιώνα αναζητεί.126Φαίνετ' έπειτα η γαλήνηκαι το λάμψιμο του ηλιού,και τα χρώματα αναδίδειτου γλαυκότατου ουρανού.127Δεν νικιέσαι, είν' ξακουσμένο,στην θηράν εσύ ποτέ.Όμως, όχι, δεν είν' ξένοκαι το πέλαγο για σε.128Περνούν άπειρα τα ξάρτια,και σαν λόγγος στριμωχτάτα τρεχούμενα κατάρτια,τα ολοφούσκωτα πανιά.129Σε τες δύναμές σου σπρώχνεις,και αγκαλά δεν είν' πολλέςπολεμώντα, άλλα διώχνεις,άλλα παίρνεις, άλλα καις.130Με επιθύμια να τηράζειςδύο μεγάλα σε θωρώ,και θανάσιμον τινάζειςεναντίον τους κεραυνό.131Πιάνει, αυξάνει, κοκκινίζει,και σηκώνει μια βροντή,και το πέλαο χρωματίζειμε αιματόχροη βαφή.132Πνίγοντ' όλοι οι πολεμάρχοι,και δεν μνέσκει ένα κορμί,Χάρου, σκιά του Πατριάρχη,που σε πέταξαν εκεί.133Εκφυγόσμιγαν οι φίλοιμε τους εχθρούς τους τη Λαμπρή,και τους έτρεμαν τα χείλη,δίνοντάς τα εις το φιλί.134Κειές τες δάφνες, που εσκορπήστε,τώρα πλέον δεν τες πατεί,και το χέρι, όπου εφιλείστεπλέον, α! πλέον δεν ευλογεί.135Όλοι κλαύστε. Αποθαμένοςο αρχηγός της Εκκλησιάς.Κλαύστε, κλαύστε κρεμασμένοςωσάν να τάνε φονιάς.136Έχει ολάνοικτο το στόμαπ' ώρες πρώτα είχε γευθείτ' Άγιον Αίμα, τ' Άγιον Σώμα.λες πως θε να ξαναβγεί137η κατάρα που είχε αφήσειλίγο πριν να αδικηθεί,εις οποίον δεν πολεμήσει,και ημπορεί να πολεμεί.138Την ακούω, βροντάει, δεν παύειεις το πέλαγο, εις τη γη,και μουγκρίζοντας ανάβειτην αιώνιαν αστραπή.139Η καρδιά συχνοσπαράζει…πλην τι βλέπω; Σοβαράνα σωπάσω με προστάζειμε το δάκτυλο η θεά.140Κοιτάει γύρω εις την Ευρώπητρεις φορές μ' ανησυχιά.Προσηλώνεται κατόπιστην Ελλάδα, κι αρχινά.141"Παλληκάρια μου! οι πολέμοιγια σας όλοι είναι χαρά,και το γόνα σας δεν τρέμειστους κινδύνους εμπροστά.142Απ' εσάς απομακραίνεικάθε δύναμη εχθρική.Αλλ' ανίκητη μια μένειπου τες δάφνες σας μαδεί143μία, που όταν ωσάν λύκοιξαναρχόστενε ζεστοί,κουρασμένοι από τη νίκηαχ! τον νουν σας τυραννεί.144Η Διχόνοια που βαστάειένα σκήπτρο η δολερή.καθενός χαμογελάει,παρ' το, λέγοντας, και συ.145Κειό το σκήπτρο, που σας δείχνειέχει αλήθεια ωραία θωριά.Μην το πιάστε, γιατί ρίχνειεισέ δάκρυα θλιβερά.146Από στόμα οπού φθονάει,παλληκάρια, ας μην πωθεί,πως το χέρι σας κτυπάειτου αδελφού την κεφαλή.147Μην ειπούν στον στοχασμό τουςτα ξένα έθνη αληθινά.Εάν μισούνται ανάμεσά τουςδεν τους πρέπει Ελευθεριά.148Τέτοια αφήστενε φροντίδα.Όλο το αίμα οπού χυθείγια θρησκεία, και για πατρίδα,όμοιαν έχει την τιμή.149Στο αίμα αυτό, που δεν πονείτεγια πατρίδα, για θρησκειά,σας ορκίζω, αγκαλιασθείτε,σαν αδέλφια γκαρδιακά.150Πόσον λείπει, στοχασθείτε,πόσον ακόμα να παρθεί.Πάντα η νίκη, αν ενωθείτε,πάντα εσάς θ' ακολουθεί.151Ω ακουσμένοι εις την ανδρεία!καταστήστε ένα σταυρό,και φωνάξετε με μία:Βασιλείς, κοιτάξτ' εδώ.152Το σημείον που προσκυνάτεείναι τούτο, και γι' αυτόματωμένους μας κοιτάτεστον αγώνα τον σκληρό.153Ακατάπαυστα το βρίζουντα σκυλιά, και το πατούνκαι τα τέκνα του αφανίζουν,και την πίστη αναγελούν.154Εξ αιτίας του εσπάρθη, εχάθηαίμα αθώο χριστιανικό,που φωνάζει από τα βάθητης νυκτός : Να κδικηθώ.155Δεν ακούτε, εσείς εικόνεςτου Θεού, τέτοια φωνή;Τώρα επέρασαν αιώνες,και δεν έπαυσε στιγμή.156Δεν ακούτε; Εις κάθε μέροςσαν του Άβελ καταβοά.Δεν είν' φύσημα του αέροςπου σφυρίζει εις τα μαλλιά.157Τι θα κάμετε; Θ' αφήστενα αποκτήσωμεν εμείςΛευθερίαν, ή θα την λύστεεξ αιτίας πολιτικής;158Τούτο αν ίσως μελετάτε,ιδού, εμπρός σας, τον Σταυρό.Βασιλείς! ελάτε, ελάτε,και κτυπήσετε κι εδώ".


Διαβάστε επίσης:
- Τόμος αφιερωμένος στον Διονύσιο Σολωμό

Ο Δραγουμάνος του Κυριάκου Δ. Παπαδόπουλου

Ο Δραγουμάνος: ψυχή φυλακισμένη / Κυριάκου Παπαδόπουλου. Λεμεσός: Κυπροέπεια, 2002.
Το ιστορικό μυθιστόρημα του Κυριάκου Δ. Παπαδόπουλου «Ο Δραγουμάνος» αναφέρεται στη ζωή του γνωστού κύπριου Δραγουμάνου Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου (1779 -1809).Στην ιστορία που ξεκινά από τα παιδικά χρόνια  του Χατζηγεωργάκη στη Λευκωσία μέχρι και την εκτέλεσή του στην Κωνσταντινούπολη, αναφέρονται τα σπουδαιότερα γεγονότα της εποχής και σε αυτή παρελαύνουν τα σημαντικότερα ιστορικά πρόσωπα (όπως π.χ. ο Χατζημπακκής, ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός, κ.α.).Ο συγγραφέας διανθίζει, με μαεστρία, το κείμενό του με ιστορικά έγγραφα και επιστολές βάζοντας τον αναγνώστη στο κλίμα της εποχής.Πρόκειται για ένα καλογραμμένο κείμενο μέσα από το οποίο κάποιος μπορεί να διαβάσει με μυθιστορηματικό τρόπο τα πραγματικά γεγονότα της ζωής του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου αλλά και να μάθει ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την πολυτάραχη περίοδο στην οποία αναφέρεται.

Στα πολύ θετικά του συγγραφέα η ιστορική μελέτη που έχει κάνει προκειμένου να μαζέψει τα στοιχεία που τον βοήθησαν να γράψει το μυθιστόρημα. Στο βιβλίο τα περισσότερα γεγονότα και πρόσωπα είναι ιστορικά. Τα μόνα φανταστικά πρόσωπα είναι ο επαναστάτης τροβαδούρος Φλώρος Αυγέρος ο οποίος προσπαθεί με το τραγούδι του να διαδώσει τις νέες ιδέες του διαφωτισμού στην Κύπρο και ο μεγαλόσωμος τύπος που κυλούσε και στοίβαζε τα μεγάλα κοτρώνια. Πρόκειται για δύο αλληγορικούς χαρακτήρες οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τις λαϊκές τάσεις της εποχής, ο ένας του επαναστάτη, του τραγουδιστή των παθών του κυπριακού λαού και ο άλλος του εκφραστή της αγανάκτησης του κυπριακού λαού, ο οποίος μη μπορώντας να πολεμήσει εκδηλωνόταν με την ρήψη πετρών στα λεγόμενα «αναθεματήρια».
Φανταστικό είναι και το γεγονός της ανακάλυψης από τον Χατζηγεωργάκη ενός ενετικού θησαυρού, στοιχείο το οποίο ο συγγραφέας πρόσθεσε ώστε να δικαιολογήσει τον (ύποπτα μεγάλο, είναι αλήθεια), πλούτο του Δραγουμάνου.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:Ο Δραγουμάνος Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος (1750;-1809) υπήρξε μια δυναμική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της Κύπρου κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής. 

Ο Δραγουμάνος, ψυχή φυλακισμένη, είναι ένα ατμοσφαιρικό ιστορικό μυθιστόρημα, υπό την έννοια ότι δημιουργεί σε κάθε σκηνή και ενότητα την κατάλληλη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, έτσι ώστε να κινηθεί η πλοκή, να εξελιχθεί η δράση με αποτέλεσμα οι χαρακτήρες να φτάσουν στο ζενίθ των επιδιώξεών τους. Οι άπληστοι να κορέσουν την απληστία τους, οι καλοί να δείξουν την καλοσύνη τους και οι ήρωες να φτάσουν στην ηρωική πράξη εντελώς μόνοι.
Διαβάστε επίσης:
Ο παράδοξος κόσμος του Κυριάκου Δ. Παπαδόπουλου

Συνέντευξη μου στον Γιώργο Σωτήρχο και το περιοδικό Συμναντικές Διαδρομές

[Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Συμάντικές Διαδρομές, τχ. 20, Απρ. 2014]

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΜΑΓΙΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ  ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΩΤΗΡΧΟΣ
Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας από τις Εκδόσεις ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ της συλλογής διηγημάτων του Ανδρέα Καπανδρέου, «Ο γιος της μάγισσας» κάναμε μαζί του μια μικρή κουβέντα για να τον γνωρίσουν καλύτερα οι φίλοι αναγνώστες του περιοδικού και των εκδόσεων.
Ανδρέα, καλώς ήρθες στις Συμπαντικές Διαδρομές!
- Ευχαριστώ το Περιοδικό για τη φιλοξενία και για τη δυνατότητα που μου δίνει να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες του. Με την έκδοση του νέου μου βιβλίου συντάσσομαι κι εγώ μαζί με τον εκδοτικό οίκο Συμπαντικές Διαδρομές στον αγώνα που διεξάγει για τη διάδοση της λογοτεχνίας του φανταστικού στην Ελλάδα.

Τι σημαίνει να είσαι στην Κύπρο συγγραφέας που ασχολείται με τη λογοτεχνία του φανταστικού; Πιστεύεις ότι υπάρχουν στην Κύπρο συγγραφείς του είδους και ανάλογο κοινό και ότι γενικά το κοινό ξέρει τι είναι Λογοτεχνία του Φανταστικού;
- Είναι κάπως περίεργο να γράφεις λογοτεχνία του φανταστικού σε μια χώρα όπου το αναγνωστικό κοινό είναι ούτως ή άλλως περιορισμένο. Χρειάζεται, λοιπόν, αγώνας αρχικά να εξηγήσεις στον κόσμο τι είναι η φανταστική λογοτεχνία και μετά να πείσεις  τους αναγνώστες να την εμπιστευθούν και να τη διαβάσουν.
Υπάρχει όμως και η γοητεία που αφήνει αυτή η προσπάθεια. Είναι πολύ όμορφη η  αίσθηση ότι με τα κείμενά σου βοηθάς την πατρίδα σου να ενταχθεί στο διεθνή χάρτη της φανταστικής λογοτεχνίας. 
Αν και κατά καιρούς κάποιοι κύπριοι συγγραφείς ασχολήθηκαν περιστασιακά με τη λογοτεχνία του φανταστικού, αυτή τη στιγμή είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού αυτοί που παράγουν σ’ αυτό το είδος λογοτεχνίας.


Το πρώτο διήγημα του βιβλίου «Ο γιος της μάγισσας» αναφέρεται στο «Βιβλίο του Διαβόλου». Πως προέκυψε η ιδέα για να το γράψεις;
- Το συγκεκριμένο διήγημα είναι το μεγαλύτερο του βιβλίου και είναι εμπνευσμένο από την πραγματική ιστορία του βιβλίου «Codex Gigas» ή «Βιβλίο του Διαβόλου», το οποίο είναι υπαρκτό και σήμερα φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας στην Στοκχόλμη. Η ιδέα ξεκίνησε όταν διάβασα για το συγκεκριμένο βιβλίο και τον μύθο που το συνόδευε. Το δικό μου διήγημα αφηγείται την ιστορία του πρωταγωνιστή από την ημέρα της γέννησής του όπως εγώ την φαντάστηκα. Η ιστορία, λοιπόν, είναι διανθισμένη με μύθους της εποχής του Μεσαίωνα αλλά, φυσικά, και με δική μου μυθοπλασία. Το τέλος του διηγήματος είναι υπερφυσικό ή εξηγείται με τη λογική, ανάλογα με τη διάθεση του αναγνώστη.


Μίλησε μας με δικά σου λόγια για τις ιστορίες του βιβλίου. Η θεματολογία του βιβλίου ξεκινάει από την επιστημονική φαντασία και απλώνεται μέχρι και την αλληγορία. Εσύ ήθελες να γίνει έτσι ή απλά έτσι σου βγήκε;
- Οι ιστορίες στο βιβλίο «Ο γιος της μάγισσας», ποικίλουν όσον αφορά στη θεματολογία τους. Στο βιβλίο μπορεί κάποιος να διαβάσει ιστορίες φανταστικές, τρόμου, επιστημονικής φαντασίας αλλά και ιστορίες οι οποίες ακροβατούν μεταξύ φανταστικού και πραγματικότητας και οι οποίες από κάποιους μπορούν να χαρακτηριστούν ως «mainstream» (γενική) λογοτεχνία.
Γενικά μου αρέσει να πειραματίζομαι γράφοντας διαφορετικού είδους κείμενα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο η εναλλαγή της θεματολογίας των ιστοριών ήταν εσκεμμένη επειδή ήθελα να αιφνιδιάσω τον αναγνώστη. Πρόκειται για ένα παιχνίδι που μου αρέσει να κάνω με τους αναγνώστες. Τους προδιαθέτω με μια ιστορία που διαβάζουν κάνοντας τους να πιστέψουν ότι ξέρουν τι θα διαβάσουν στην αμέσως επόμενη, αλλά εγώ έρχομαι να τους το ανατρέψω προκαλώντας  τους έκπληξη.  

Πες μας κάποια περισσότερα πράγματα για την ιστορία επιστημονικής φαντασίας που υπάρχει στο βιβλίο. Από πού την εμπνεύστηκες;
- Το διήγημα «Οι νεκροί στον πλανήτη Ογκλ» είναι μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας με μυθολογικά στοιχεία. Ξεκινά περιγράφοντας ένα πόλεμο, μια εισβολή που δέχεται ο πλανήτης Ογκλ από μια άλλη εχθρική και πολύ πιο εξελιγμένη τεχνολογικά φυλή, τους Τιτάνες. Μέσα από την αφήγηση δίνονται στοιχεία για την ιστορία των κατοίκων του πλανήτη, τους Ογκλμανούς και στο τέλος αποκαλύπτεται ένα μεγάλο μυστικό, το οποίο έχει σχέση με την καταγωγή τους και το οποίο τελικά τους σώζει. Δεν σας κρύβω ότι η ιστορία του πλανήτη Ογκλ με έχει απασχολήσει αρκετά και ήδη έχω στο μυαλό μου μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη «μυθολογία» και την εξέλιξη των Ογκλμανών, την οποία καταγράφω με την προοπτική να βγει σε ένα νέο βιβλίο.
Τώρα όσον αφορά την έμπνευση για την συγκεκριμένη ιστορία είναι πολύ δύσκολο να την προσδιορίσω. Δεν υπήρξε κάποιο ξεκάθαρο ερέθισμα για να γράψω το συγκεκριμένο διήγημα. Νομίζω ότι σε αυτό συναντά κάποιος τις επιρροές που είχα κατά καιρούς διαβάζοντας επιστημονική φαντασία αλλά και μυθολογία.


Θέλεις να μοιραστείς κάτι τελευταίο για τα βιβλία σου με τους αναγνώστες μας;
- Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους αναγνώστες για τη θερμή ανταπόκριση με την οποία υποδέχτηκαν εμένα και τα βιβλία μου και να τους υποσχεθώ ότι σύντομα θα διαβάσουν καινούργια κείμενά μου.
Τελειώνοντας θέλω να στείλω ένα μήνυμα προς τους φίλους του περιοδικού Συμπαντικές Διαδρομές αλλά και γενικότερα προς τους αναγνώστες της φανταστικής λογοτεχνίας: Δώστε την ευκαιρία και σε έλληνες συγγραφείς του φανταστικού, διαβάζοντας τους. Σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν πολύ αξιόλογες περιπτώσεις ελλήνων συγγραφέων που δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τους ξένους συναδέλφους τους!

Νουβορδία: το αλληγορικό – πολιτικό διήγημα του Άντη Ροδίτη

Νουβορδία / Αντρέας Ροδίτης. Λευκωσία: Αιγαίον, 1983.
Το διήγημα Νουβορδία είναι ένα μικρό σε έκταση διήγημα του Άντη Ροδίτη το οποίο εκδόθηκε και κυκλοφόρησε αυτόνομα, για πρώτη φορά στη Λευκωσία το 1976 (τυπογραφείο Κόσμος).
Στο αλληγορικό αυτό διήγημα το οποίο διαδραματίζεται σε μια φανταστική χώρα, τη Νουβορδία, μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει καταστάσεις και γεγονότα που συνέβησαν στην Κύπρο από την εποχή της ανεξαρτησίας της μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974 και αμέσως μετά.
Ο συγγραφέας παρουσιάζεται καυστικός και κριτικός απέναντι κυρίως στις νοοτροπίες των κατοίκων της Νουβορδίας [Κύπρου] όπου επικρατεί το γλείψιμο, η αναξιοκρατία, ο αριβισμός και ο ωχαδερφισμός. Ενδιαφέρον είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο Ροδίτης παρουσιάζει τους εισβολείς [τούρκους] μέσα από τη ματιά του αιχμάλωτου αφηγητή (τους παρουσιάζει σαν αιμοδιψή τέρατα).Στην έκδοση του 1983 ο ίδιος ο συγγραφέας μας ενημερώνει στην αρχή του βιβλίου:
«Η “Νουβορδία”, στην τελική της μορφή σ’ αυτή την έκδοση, άρχισε να γράφεται αρκετά πριν την εισβολή και τελείωσε τον Μάρτη του 1975. Τυπώθηκε σε βιβλίο τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου σε 500 αντίτυπα. Δέχτηκε εχθρικές κριτικές και δεν προωθήθηκε στα βιβλιοπωλεία. Υποβλήθηκε σαν υποψήφιο βιβλίο για βράβευση στο Υπουργείο Παιδείας [της Κύπρου]. Δεν βραβεύτηκε και δεν αγοράστηκε. (Πρόκειται για την ίδια χρονιά που απορρίφθηκε και η τελευταία ποιητική συλλογή του Παντελή Μηχανικού “Κατάθεση”).» 
Διαβάστε επίσης:
- Δέκα χιλιάδες μέλισσες, του Άντη Ροδίτη - Κουράγιο Πηνελόπη του Άντη Ροδίτη

Το παράξενο κορίτσι με το τατουάζ δράκου του Στιγκ Λάρσον

Το κορίτσι με το τατουάζ / Στιγκ Λάρσον ; μετάφρ. Γιώργος Μαθόπουλος. Αθήνα: Ψυχογιός, 2009.[Τίτλος πρωτοτύπου στα σουηδικά: “Män som hatar kvinnor” [Οι άντρες που μισούν τις γυναίκες], τίτλος αγγλικής έκδοσης: “The Girl with the Dragon Tattoo” [Το κορίτσι με το τατουάζ δράκου].
Το βιβλίο του Στιγκ Λάρσον (Stieg Larsson 1954-2004) «Το κορίτσι με το τατουάζ» αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας «Millennium», η οποία όταν εκδόθηκε (το 2005, ένα χρόνο μετά το θάνατο του συγγραφέα) έγινε best seller σε Ευρώπη και ΗΠΑ.  Πρόκειται για ένα αστυνομικό θρίλερ το οποίο κέρδισε τα βραβεία: Glass Key Award [Glasnyckeln] for Best Nordic Crime Novel [2006], Anthony Award for Best First Novel [Bouchercon World Mystery Convention] [2009] και Barry Award - Best British Novel ['Deadly Pleasures' Mystery Magazine] [2009].Στο μυθιστόρημα πρωταγωνιστεί ένα παράξενο αντισυμβατικό κορίτσι με εκπληκτικές ικανότητες στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές η οποία καλείται να βοηθήσει ένα δημοσιογράφο να εξιχνιάσει μια εξαφάνιση. Τελικά η εξερεύνηση μετατρέπεται σε θρίλερ και η σχέση των δύο πρωταγωνιστών εξελίσσεται με τρόπο που μας αποδεικνύει ότι ακόμα και τα πιο σκληρά κορίτσια έχουν τις δικές τους ευαισθησίες…Από την περίληψη του βιβλίου:H Χάριετ Βάνγκερ εξαφανίστηκε πριν από τριάντα έξι χρόνια κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιρινού φεστιβάλ στο σουηδικό θέρετρο Χέντεμπι. Παρά τις έρευνες της αστυνομίας, δε βρέθηκε ποτέ κανένα ίχνος της δεκαεξάχρονης κοπέλας. Το έσκασε; Έπεσε θύμα απαγωγής; Ή δολοφονίας; Κανείς δε γνωρίζει: η υπόθεση έκλεισε κι όλοι ξέχασαν τις λεπτομέρειες. Όλοι, εκτός από το θείο της Χάριετ, τον Χένρικ Βάνγκερ, έναν ηλικιωμένο βιομήχανο, που έχει βάλει σκοπό της ζωής του να λύσει το μυστήριο προτού πεθάνει. Στους τοίχους του γραφείου του υπάρχουν σαράντα τρία κορνιζαρισμένα λουλούδια. Τα επτά πρώτα ήταν δώρα από την ανιψιά του. Τα υπόλοιπα έφταναν ανώνυμα κάθε χρόνο στα γενέθλιά του.
Έτσι αρχίζει το "Millennium", ένα θρίλερ εγκλήματος και τιμωρίας, σεξουαλικής διαστροφής και οικονομικής εξαπάτησης, αλλά και μια τρυφερή ερωτική ιστορία ανάμεσα σ' έναν κατατρεγμένο δημοσιογράφο και ένα ανορεξικό κορίτσι με τατουάζ, άσο στα κομπιούτερ.
Ακολούθησαν τα επόμενα δύο βιβλία της τριλογίας τα οποία στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός:
Βιβλίο 2: Τίτλος πρωτοτύπου: “Flickan som lekte med elden” [Το κορίτσι που έπαιξε με τη φωτιά], τίτλος αγγλικής έκδοσης: “The Girl Who Played with Fire”, τίτλος ελληνικής μετάφρασης: “Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά” (Ψυχογιός, 2009). H Λίσμπετ Σαλάντερ, ιδιοφυΐα στους υπολογιστές, δε διστάζει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να πετύχει το στόχο της. Δεν ξεχνά και δε συγχωρεί, και όταν συναντά διαφθορά και κακοποίηση, ιδίως απέναντι σε γυναίκες, είναι ανελέητη. Κηρύσσοντας πόλεμο σ’ αυτούς που κινούν τα νήματα της βιομηχανίας του εμπορίου σαρκός χρησιμοποιεί τις ικανότητές της ως χάκερ για να βοηθήσει στην έρευνα που έχει ξεκινήσει ο Μίκαελ Μπλούμκβιστ, εκδότης του περιοδικού Μιλένιουμ.
Βιβλίο 3:  Τίτλος πρωτοτύπου: “Luftslottet som sprängdes” [Το κάστρο του αέρα που ανατινάχθηκε], τίτλος αγγλικής έκδοσης: “The Girl Who Kicked the Hornets' Nest” [Τo κορίτσι που κλώτσησε τη φωλιά της σφήκας].  τίτλος ελληνικής έκδοσης: “Το κορίτσι στη φωλιά της σφήγκας” (Ψυχογιός, 2010).H Λίσμπετ Σαλάντερ καταστρώνει την εκδίκησή της απέναντι στον άνθρωπο που προσπάθησε να τη σκοτώσει και στις κυβερνητικές οργανώσεις που παραλίγο να καταστρέψουν τη ζωή της. Αλλά η αποστολή της δεν είναι εύκολη. Γιατί μετά τη σφαίρα που δέχτηκε στο κεφάλι, νοσηλεύεται στην Εντατική υπό στενή επιτήρηση, και όταν βγει θα οδηγηθεί στο δικαστήριο κατηγορούμενη για τρεις φόνους και μία απόπειρα δολοφονίας.
Το μυθιστόρημα "Το κορίτσι με το τατουάζ" μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2009, στη σουηδική ταινία "Man som hatar kvinnor/The Girl with the Dragon Tattoo" σε σκηνοθεσία Νιλς Άρντεν Όπλεφ (Niels Arden Oplev), με τον Μάικλ Νίκβιστ (Michael Nyqvist) και τη Νούμι Ραπάς (Noomi Rapace) στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Στην Αμερική έγινε ταινία το 2011 με τον τίτλο «The Girl with the Dragon Tattoo» σε σκηνοθεσία David Fincher με πρωταγωνιστές τους Daniel Craig και Rooney Mara.
Το τρέιλερ της αμερικάνικης ταινίας (The Girl with the Dragon Tattoo, 2011):
Το τρέιλερ της σουηδικής ταινίας (Män som hatar kvinnor, 2009):

Τα 20 διηγήματα του Νίκου Νικολάου–Χατζημιχαήλ

20 διηγήματα / Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ. Λευκωσία: Κάρβας*, 2014.
Το τελευταίο βιβλίο του συγγραφέα και ζωγράφου Νίκος Νικολάου–Χατζημιχαήλ αποτελείται από 20 σύντομα διηγήματα. Κύριο χαρακτηριστικό των διηγημάτων αυτών είναι η νοσταλγία και η ευαισθησία με την οποία ο συγγραφέας προσεγγίζει θέματα όπως η απώλεια, ο πόλεμος, η συλλογική μνήμη, τα παιδικά χρόνια στο χωριό, τα συγγενικά πρόσωπα, η σκλαβωμένη Αμμόχωστος κ.ά.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα διηγήματα: Ο γητευτής των μυρμηγκιών – Η Κιθάρα – «Επιστροφή στην ευτυχία» – Η πόλη όλη – Το ενθυμητάριο – Η καρδερίνα γύρισε – Η Αγία Ρόδη η ποιήτρια – Ξέρεις ποδήλατο; –  Η Ελβίρα – Τα πουλιά κλαίνε – Ο κρατήρας με τις εφτά λαβές – Οι Τσερκέζοι – Τέρας χωρίς κεφάλι – Η μαύρη μοτοσυκλέτα – Το αεικίνητον – Η γητεύτρα – Η κόρνα – Το θαύμα – Ο άνθρωπος με το πιδκιαύλιν – Η «Λάμπουσα».Οι ιστορίες του βιβλίου μας ταξιδεύουν, κυρίως, στην κατεχόμενη επαρχία της Αμμόχωστου, μιας άλλης εποχής, τότε που η ζωή ήταν πιο αθώα και τα πράγματα γύρω μας είχαν περισσότερο χρώμα.  Κάρβας ονομάζεται και ο εκδοτικός οίκος που συνέστησε ο Νίκος Νικολάου–Χατζημιχαήλ και στον οποίο έχει εκδώσει μέχρι σήμερα δύο βιβλία του.Ο Νικολάου – Χατζημιχαήλ χρησιμοποιεί, όχι συχνά, μέσα στα κείμενά του και κάποιες λέξεις της κυπριακής ντοπιολαλιάς, τις οποίες όμως φροντίζει να επεξηγήσει στο τέλος του βιβλίου παραθέτοντας ένα μικρό γλωσσάρι. Το κάθε διήγημα συνοδεύεται με σχετικό σκίτσο ζωγραφισμένο από τον ίδιο τον συγγραφέα. 
Από τα διηγήματα ξεχώρισα το μεγαλύτερο του βιβλίου με τίτλο «Η πόλη όλη» στο οποίο ο συγγραφέας μας παρουσιάζει τον πόνο και την οδύνη για τον χαμό της Αμμοχώστου (κατά την τουρκική εισβολή του 1974) μέσα από τα μάτια ενός παπαγάλου ο οποίος επέλεξε να παραμείνει στην εγκαταλειμμένη πόλη. 
Ιδιαίτερα μου άρεσε και «Το ενθυμητάριο» στο οποίο ο συγγραφέας περιγράφει την κατασκευή ενός κομπολογιού από ένα αιχμάλωτο πολέμου με κουκούτσια ελιάς.

Ευχάριστη έκπληξη για μένα αποτέλεσε το «Τέρας χωρίς κεφάλι», μια ιστορία με πρωταγωνιστή ένα φανταστικό φονικό ακέφαλο τέρας (διαβολοτόμαρο) το οποίο υπερίπταται και σκορπά τον τρόμο πάνω από το παλιό νεκροταφείο του χωριού. Το διήγημα αυτό το οποίο είναι εμπνευσμένο, όπως μου διηγήθηκε ο ίδιος ο συγγραφέας,  από μια δοξασία που υπήρχε παλιά στο χωριό του, μπορεί άνετα να ενταχθεί στην αγαπημένη μου θεματική κατηγορία της «φανταστικής λογοτεχνίας».    Μικρά αποσπάσματα από τo διήγημα «Τέρας χωρίς κεφάλι»:«Σκορπούσε το φόβο και τον τρόμο και μόνο με το άκουσμα του ονόματός της. Ήταν ένα ιπτάμενο τετράγωνο τομάρι δύο μέτρα επί δύο, με κοντή σκουρόχρωμη τρίχα και οι τέσσερεις άκρες της που είχαν επιμηκυνθεί και στρογγυλοποιηθεί, ανεβοκατέβαιναν γρήγορα σαν φτερούγες. Δεν είχε κεφάλι αλλά όταν περνούσε με μεγάλη ταχύτητα, φαινόταν σαν να την είχε κτυπήσει ακριβώς στη μέση μια μπάλα ποδοσφαίρου, που έχοντας μεγαλύτερη ταχύτητα, την παρέσυρε μαζί της στην πορεία της…»
«…Δεν έχασα καιρό, κρατώντας το μαχαιράκι ακόμα στο αριστερό μου χέρι, πάτησα με δύναμη το πετάλι κι έγινα ένα με το σκοτάδι που εν τω μεταξύ έγινε πηχτό. Μα εγώ δεν το φοβόμουνα πια το σκοτάδι» 

*Κάρβας, σύμφωνα με τον  Στέφανο Βυζάντιο (5ος μ.Χ. αι.), ονομάζεται ο άνεμος που φυσά από τη μεριά της Καρπασίας (χερσόνησος στο βορειοανατολικό άκρο της Κύπρου).
Κάρβας ονομάζεται και ο εκδοτικός οίκος που συνέστησε ο Νίκος Νικολάου – Χατζημιχαήλ και στον οποίο έχει εκδώσει, μέχρι σήμερα, δύο βιβλία του.

Αμάρ (διήγημα)

Ένα ανατρεπτικό αστυνομικό διήγημα στο οποίο ένας αδίστακτος Μαροκινός γκάγκστερ είναι έτοιμος για όλα, όχι όμως για την πραγματικότητα που αντικρίζει ξαφνικά μπροστά του…
Το διήγημα περιλαμβάνεται στο βιβλίο: Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν: αλλόκοτα διηγήματα / Ανδρέας Καπανδρέου. Λευκωσία: Επιφανίου, 2010.

(Διαβάστε ολόκληρο το διήγημα εδώ - http://literarybistro.blogspot.com/2012/06/blog-post_5933.html)

Η φάρμα των ζώων: το αλληγορικό – πολιτικό μυθιστόρημα του Τζωρτζ Όργουελ

Η φάρμα των ζώων / Τζωρτζ Όργουελ[τίτλος πρωτοτύπου: Animal Farm / George Orwell]
Ο Βρετανός συγγραφέας Τζωρτζ Όργουελ (George Orwell, 1903-1950), υπήρξε υπέρμαχος του σοσιαλισμού, και ιδίως του αναρχο-συνδικαλισμού, ενώ ήταν και φιλικά προσκείμενος στον τροτσκισμό. Στρατολογήθηκε στην αντιφασιστική πάλη και πολέμησε εναντίων του Φράνκο στον ισπανικό εμφύλιο (1936-1939).  Οι βιαιότητες που αντίκρισε κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου (και ιδιαίτερα η βίαιη καταστολή των αναρχικών της Καταλονίας από τους Ισπανούς κομμουνιστές, με τις ευλογίες της Σοβιετικής Ένωσης) τον έκαναν πολέμιο της ΕΣΣΔ και ιδίως του Σταλινισμού. Στα μάτια του Όργουελ, η Σταλινική ΕΣΣΔ δεν ήταν πραγματικά σοσιαλιστική, αλλά μία εναλλακτική μορφή ολοκληρωτικού καθεστώτος.Ο Όργουελ αφιερώθηκε στην προσπάθεια μετατροπής της πολιτικής σε συγγραφική τέχνη. Αρχικά αποτύπωσε τις εμπειρίες που αποκόμισε από τον ισπανικό εμφύλιο στο βιβλίο του «Πεθαίνοντας στην Καταλωνία». Πέντε χρόνια πριν τον θάνατό του κυκλοφόρησε το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Η φάρμα των ζώων».Πρόκειται για ένα αλληγορικό έργο το οποίο ουσιαστικά είναι μια παρωδία της μπολσεβίκικης επανάστασης. Στο βιβλίο αυτό ο Όργουελ παρουσιάζει με ποιο τρόπο οι μεγάλες ιδέες διαφθείρονται και προδίδονται από τους ίδιους τους υποστηρικτές τους.Στην ιστορία του βιβλίου τα ζώα μιας φάρμας, επαναστατούν ενάντια στον άνθρωπο που ήταν το αφεντικό τους και αφού καταφέρνουν να τον διώξουν, αναλαμβάνουν τα ίδια τη διαχείριση της φάρμας. Πολύ σύντομα όμως δημιουργείται μια νέα διεφθαρμένη ελίτ την οποία αποτελούν τα γουρούνια τα οποία πλέον αλλάζουν το σλόγκαν της επανάστασης από «Όλα τα ζώα είναι ίσα», σε «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα» (υπονοώντας ότι τα γουρούνια είναι έχουν περισσότερα δικαιώματα από τα υπόλοιπα ζώα).Ο Όργουελ με το βιβλίο αυτό θίγει τα κακώς έχοντα στη μεταεπαναστατική Σοβιετική Ένωση και καυτηριάζει την στάση του Στάλιν και του περίγυρου του.Ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτήρισε το βιβλίο «ως σατιρική ιστορία που διακωμωδούσε τον Στάλιν». Ανάμεσα στους ήρωες της ιστορίας μπορεί κάποιος, εύκολα να ταυτίσει το αυταρχικό γουρούνι Ναπολέον με τον Ιωσήφ Στάλιν και  το επαναστατικό γουρούνι Σνόουμπολ με τον Τρότσκι.
Ο Όργουελ δυσκολεύτηκε αρκετά να εκδώσει το έργο του αφού την εποχή που γράφτηκε, κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η ΕΣΣΔ και ο Στάλιν ήταν σύμμαχοι της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ. Τέσσερεις εκδότες, σε Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ αρνήθηκαν να το εκδώσουν. Ένας άλλος εκδοτικός οίκος, παρά την αρχική αποδοχή του, αρνήθηκε την έκδοση μετά από συμβουλές του Υπουργείου Πληροφοριών της Μεγάλης Βρετανίας. Ο ίδιος ο υπουργός πληροφοριών μάλιστα φέρεται να προσπάθησε να πείσει το Όργουελ να συμβολίσει στο έργο του τους κομμουνιστές με άλλα ζώα, πιο ευγενή από τα γουρούνια.Τελικά, ο Λονδρέζικος εκδοτικός οίκος Secker and Warburg ανέλαβε την έκδοση του βιβλίου, το 1945.
Ο συγγραφέας ήταν πολύ ενοχλημένος από την υψηλή εκτίμηση που έχαιρε ο Στάλιν (λόγω Β Παγκοσμίου Πολέμου) ανάμεσα στο βρετανικό κοινό και ιδιαίτερα ανάμεσα στον πνευματικό κόσμο.  Αρχικά έγραψε ένα πρόλογο στο βιβλίο του, όπου διαμαρτυρόταν για την ιδιότυπη λογοκρισία που οι Βρετανοί επέβαλλαν στους εαυτούς τους και το γεγονός ότι υποβάθμιζαν την κριτική προς τη Σοβιετική Ένωση, τον σύμμαχό τους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. «Το μελανό σημείο της λογοκρισίας του Τύπου στην Αγγλία είναι ότι είναι εθελούσια... Γεγονότα αποσιωπώνται από τον Βρετανικό Τύπο, όχι λόγω κυβερνητικών παρεμβάσεων, αλλά εξαιτίας μίας γενικής σιωπηρής συμφωνίας». Αν και είχε εκχωρηθεί χώρος για αυτή την εισαγωγή στην πρώτη έκδοση, τελικά δεν συμπεριελήφθη και έτσι δεν συμπεριλαμβάνεται στις περισσότερες εκδόσεις. Μετά από χρόνια, το 1972, ο Ίαν Άνγκους βρήκε το πρωτότυπο με τον τίτλο «Η Ελευθερία του Τύπου» και ο Μπέρναρντ Κρικ το δημοσίευσε, μαζί με την εισαγωγή του, στο The Times Literary Supplement στις 15 Σεπτεμβρίου 1972 υπό τον τίτλο «How the essay came to be written» (Πως ήταν το ολοκληρωμένο δοκίμιο).Το βιβλίο έγινε τελικά τεράστια εμπορική επιτυχία καθώς τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, διαδέχθηκε ο Ψυχρός Πόλεμος και η αρνητική πλέον αντιμετώπιση της ΕΣΣΔ από το δυτικό κοινό. Το περιοδικό Time επέλεξε το βιβλίο ως μία από τις κορυφαίες 100 Αγγλικές νουβέλες (1923 - 2005).Το 1996 κέρδισε το Αναδρομικό Βραβείο Hugo, ενώ συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή των Σπουδαίων Βιβλίων του Δυτικού Κόσμου (Great Books of the Western World) στον 60ο τόμο.
Η φάρμα των ζώων έχει διασκευαστεί για το θέατρο και έχει ανέβει σε παραστάσεις και στην Ελλάδα.
Ελληνικές εκδόσειςΟι ελληνικές εκδόσεις του βιβλίου που κατάφερα να εντοπίσω είναι οι εξής:Κάκτος (1978, 1979), Ν. Δαμιανός (χ.χ.), Πέλλα (198_), Γράμματα (1982, 1994, 2001), Νέα Σύνορα – Λιβάνη (1993, 1995, 2007), Αναστασιάδη (1996), Παπαζήσης (1998), Ελεύθερος τύπος 19--, Ζαχαρόπουλος (2001).Οι εκδόσεις Κάκτος κυκλοφόρησαν το βιβλίο μεταφράζοντας τον τίτλο του σε «Η επανάσταση των ζώων»  Από τις περιλήψεις κάποιων ελληνικών εκδόσεωνΈχοντας ξεφορτωθεί τον άνθρωπο που ήταν αφεντικό τους, τα ζώα της φάρμας ελπίζουν να ζήσουν ελεύθερη ζωή, γεμάτη αφθονία. Όμως, μια έξυπνη κι αδίστακτη ελίτ ζώων καταλαμβάνει την εξουσία και τα άλλα ζώα αντιλαμβάνονται απελπισμένα ότι έχουν παγιδευτεί στους παλιούς τρόπους ζωής.Η ανατριχιαστική ιστορία του Όργουελ - της προσδοκίας του ιδεαλισμού από την τυραννία και τη διαφθορά - εξακολουθεί και σήμερα να είναι επίκαιρη όπως όταν πρωτοεκδόθηκε στα 1945.Ο μύθος ετούτος παραμένει η σημαντικότερη σάτιρα που έχουμε του πιο σκοτεινού προσώπου της σύγχρονης ιστορίας.(Malcolm Brandbury, Mail on Sunday)  Στη "Φάρμα των ζώων" ο Όργουελ σατιρίζει τη ρωσική επανάσταση και τη Ρωσία των μετεπαναστατικών χρόνων, κατ' επέκταση όμως και κάθε επανάσταση. Στο αγρόκτημα του κυρίου Τζόουνς τα ζώα με επικεφαλής τα γουρούνια, επαναστατούν εναντίον των ανθρώπων και τους διώχνουν. Τα γουρούνια όμως, και ο αρχηγός τους, ο Ναπολέων, δεν αργούν να διαφθαρούν από την εξουσία και μια νέα τυραννία παίρνει τη θέση της παλιάς. Το τελικό σύνθημα είναι "Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα".
Η περίφημη αλληγορία του Όργουελ, κριτική του ολοκληρωτισμού και ειδικά του σταλινικού φαινομένου, που διαβάστηκε και άσκησε επιρροή όσο λίγα βιβλία. Η επανάσταση των ζώων μιας φάρμας, η ανατροπή της τυραννίας του ανθρώπου και η πορεία της νέας εξουσίας προς τον αυταρχισμό.

Μια συγκλονιστική επιστολή από το αλβανικό μέτωπο (1940)

Αλβανικό μέτωπο, 25 Νοεμβρίου 1940
Ο γιος γράφει στον πατέρα του ο οποίος βρίσκεται στο μέτωπο, ρωτώντας τον την διεύθυνση του αδερφού του ο οποίος πολεμούσε σε άλλο σημείο του μετώπου.  

Η απάντηση του πατέρα προς το γιο του, ποιητική και συγκλονιστική ταυτόχρονα: 


«Παιδί μου 
Μού ζητάς την διεύθυνση του αδελφού σου. 
Σου την γράφω "Πάνθεον Ηρώων". 
Σφίξε την καρδιά σου.
Σε φιλώ Ο πατέρας σου.»

4 ποιήματα της Ντίνας Κατσούρη από τη συλλογή "50 παρά μία ανατροπές"

Πενήντα παρά μία ανατροπές: ποιήματα / Ντίνα Παγιάση Κατσούρη. Λευκωσία: Άνευ, 2011
4 ποιήματα της Ντίνας Παγιάση Κατσούρη από την ποιητική της συλλογή «Πενήντα παρά μία ανατροπές»:
Εκείνη τη μέρα
Εκείνη τη μέραο σαλπιγκτής θα καταθέσει τη σάλπιγγά τουο  πυροσβέστης την αντλία τουη  καλόγρια το ράσο τηςο  πιανίστας τις νότες τουο  Ρόμπιν Χουντ το τόξο τουο Ηρακλής το ρόπαλό τουη ξαδέρφη του τα κοτσιδάκια τηςο γιατρός το νυστέρι τουκαι εγώ τη δεξιά κοιλία της καρδιάς μου.Εκείνη τη μέρα.
Μόνα Λίζα(18/12/2005 είδηση από εφημερίδα)
Ωραία, λοιπόν,οι επιστήμονες αποκρυπτογράφησαν το αινιγματικό χαμόγελό της:83% ευτυχία, 9% υπεροψία,6% φόβος και 2% οργή.Το δάκρυ της για τον Λεονάρντο πως δεν το είδαν;
Ελπίδα
Σου είπαη ελπίδα πεθαίνειπάντα τελευταίακαι εσύ μου είπες το θέμα είναι να μην πεθαίνει ποτέ.
Οι κανόνες
Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι οριζόντιοι,κάθετοι και διαγώνιοι.Ο έρωταςείναι όλα τούτα μαζί.
Ίσως, όμως, και κανένα. 

Διαβάστε επίσης:-  Όταν το ποδόσφαιρο γίνεται ποίηση!