Annerle Barnard's Blog, page 6

Spel: feit of fiksie?

Spel: feit of fiksie?

My nuutste jeugroman, Spel, is ‘n boek wat tieners sowel as volwassenes hopelik baie sal geniet. Spel het uit ‘n droom ontstaan, soos jy moontlik reeds weet. In my droom was die mensdom in ‘n dodelike spel met robotte gewikkel en toe ek wakker word, het ek geweet dat hierdie droom ‘n boek wou wees.

Spel: feit of fiksie?

Mense vra my dikwels uit na my navorsing vir Spel en hoeveel daarvan feitelik is. Spel is ‘n tienerboek en as sulks wou ek ‘n boeiende, spannende storie skryf. ‘n Groot deel van Spel is dus fiksie, maar die fiksie het wel ‘n toon (soms ‘n hele voet en been) in die werklikheid. Ten einde mense se vrae te probeer beantwoord, sal ek hier skakels na enkele aspekte van my navorsing plaas. Let ook asb. op dat daar agter in Spel ‘n volledige bronnelys (asook erkennings) is.

Ten einde meer oor ‘n spesifieke onderwerp te lees, kliek asb. op die skuinsgedrukte woorde (italics) op enige plek in die teks.

Vrywaring

Let wel: Die gebruik van enige van die skakels op hierdie blogplasings, is op eie verantwoordelikheid. Die skrywer maak van ‘n anti-virusprogram gebruik en aanvaar geen verantwoordelikheid vir enige virusse/skade wat via internetskakels opgedoen word nie.

Transterrane, oftewel H+

In een van die artikels wat ek gelees het, is daar na transterrane (transhumans) en kuborge (cyborgs) verwys. Ten einde my storie geloofwaardig te kon skryf, moes ek die verskil tussen die twee verstaan. Ek het eers met ‘n IT-kenner gaan praat en daarna ‘n aantal artikels oor hierdie tema gelees.

‘n Transterraan is ‘n verbeterde, geneties gemodifiseerde mens wat nie vatbaar is vir siekte, ouderdom en verwante swakhede nie. Om meer daaroor te lees, kliek hier of hier.

 

Nanotegnologie, oftewel nanorobotika

In Spel beskik die transterrane en kuborge oor naniete (ook bekend as nanobots, nanorobotika of nanotegnologie), met ‘n funksie soortgelyk aan die van die neuralink wat deur die Neuralink Corporation vervaardig word (en bevonds word deur Elon Musk en andere). Om meer oor Neuralink te lees, kliek hier.

Dit wat vir die toekoms in terme van die funksie van nanorobotika voorspel word, is absoluut fassinerend.

Soos vantevore genoem, is daar veel meer bronne waarna jy kan kyk — ook video’s op Youtube. Moet asb. nie jou soektog by hierdie paar bronne beïndig nie. Dis ‘n fassinerende veld.

Kuborge

‘n Kuborg is ‘n kubernetiese organisme, dus ‘n kombinasie tussen die organiese en anorganiese (mens en masjien gekombineer).

Tydens my navorsing het ek op ‘n artikel oor Neil Harbisson afgekom, waarin hy homself as die wêreld se eerste lewende kuborg beskryf het. Luister gerus na Neil Harbisson se verduideliking oor die funksie van die antenna in sy brein. 

Sommige bronne onderskei nie heeltemal tussen kuborge en transterrane nie, maar vir die doel van Spel het ek tussen die twee onderskei. 

Elon Musk reken dat alle mense lankal kuborge is. Indien jy meer wil weet, kliek hier of hier.

Indien jy wil weet waarom Elon Musk reken dat kunsmatige superintelligensie gevaarliker as kernwapens is, kliek hier. 

Robotte

Ek moes met ‘n vreeslike gesukkel probeer uitpluis wat die verskil tussen androïede en hominoïede is.

Die robot, Sophia,  is ‘n hominoïed wat burgerskap van Saudie-Arabië ontvang het — die eerste robot in die wêreld wat burgerskap van ‘n land ontvang het. Dis geweldig interessant om te hoor hoe Sophia kommunikeer. 

Volgens die inligting wat ek kon opspoor, is ‘n hominoïed ‘n robot wat ‘n kop, arms en ‘n lyf het, soos wat ‘n mens sou hê, maar dit hoef nie presies soos ‘n mens te lyk nie. Androïede daarenteen, is veronderstel om presies soos mense te lyk. In Spel lyk die androïede soveel na mense dat dit dikwels moeilik is om tussen mense en die androïede te onderskei.
Op die finansiële webwerf, Zero Hedge, het ek destyds op ‘n baie interessante artikel afgekom oor hoe kuberkrakers seksbotte sou kon kraak en in moordmasjiene sou kon verander. Newsweek het ook daaroor berig. Soortgelyke berigte het in die New York Post en in ander media verskyn.

 

Spel: Feit of fiksie?

Tot watter mate en hóé ‘n mens al bostaande in die praktyk sou kon maak werk, was (en is) nie vir my belangrik nie. Ek is nie ‘n wetenskaplike nie en het slegs die inligting wat ek nodig gehad het, gebruik ten einde ‘n storie te skep.

Wil jy meer weet?

Die plan is om in ‘n volgende blog meer inligting aangaande die res te verskaf. Indien jy hierdie interessant vind (óf oor inligting beskik wat jy graag met my sal wil deel), laat hoor asb. van jou. Indien jy Spel lees, laat weet asb. jou terugvoer.

Ek wil ook graag weet of die inligting in Spel jou dermate boei dat jyself meer oor genoemde onderwerpe wil oplees.

Indien jy wil weet waar jy Spel kan koop, hier is ‘n aantal voorstelle. 

The post Spel: feit of fiksie? appeared first on Annerle Barnard.

Hoe Spel ontstaan het?

Hoe Spel ontstaan het?

Ek het een nag gedroom dat die mensdom met robotte in ‘n spel verwikkeld was. In my droom het die robotte die mensdom afgemaai. Die milieu was Bloemfontein. Wanneer motors reguit in ‘n straat af gery het, het die robotte hulle uitgelos. Sodra hulle iewers afgedraai het, het die robotte hulle geblaas. Bande het op die teer geskree, metaal het geskeur, mense het gegil. Dit was chaos. En toe word ek wakker.

Met die wakker-word-slag het ek onmiddellik geweet dat ek ‘n storie daaroor moet skryf, maar kom ons wees eerlik. Dis effe dun vir ‘n roman. Ek bedoel, ek het my hele droom pas in drie reëls vir jou vertel.

Waar begin ‘n mens?

Die protagonis in Spel, Lukas, het sommer net kom aanklop. Ek het onmiddellik geweet hoe hy gaan lyk, hoe oud hy gaan wees en watter tipe persoonlikheid hy sou hê. Dis egter nie genoeg inligting vir ‘n boeiende roman nie.

Hoe Spel ontstaan het?

Die skryf van Spel was eintlik ‘n proses (net soos met my vorige twee boeke vir tieners). Ek het heel eerste by IT-kenners gaan aanklop om te verstaan wat die verskil tussen kuborge en transterrane is. Onwetend het my fantastiese stiefdogter gedurende hierdie periode vir my inligting aangestuur rakende virtuele troues, virtuele bruide, ens. Ek het navorsing oor kuborge, transterrane, genetiese manipulasie, ens. begin doen.

Wanneer die kosmandjie van Afrika leegloop

Ek en my man het in die verlede na ‘n aantal video’s oor sintropiese boerdery gekyk. Dit stem min of meer ooreen met dit wat ek van ‘n regeneratiewe boerdery weet. Die sintropiese boerderymetodes behels onder andere organiese boerderypraktyke tesame met die herstel van die grond en omgewing.

Ek en my man besef ook die waarde van inseklewe, veral die onskatbare waarde van bye en liewenheersbesies. Een aand het ons met vriende sit en gesels toe die gesprek in die rigting van bye en die natuur beweeg het. So het bye my storie betree en ‘n leitmotif in Spel geword.

Omdat ons kontak het met Zimbabwiërs wat destyds moes oorleef terwyl die winkelrakke in Zimbabwe leeg was, weet ons dat die enigste mense wat min of meer kon aangaan, diegene was wat heeltemal onafhanklik van die stelsel was: diegene met eie boorgate en sonkrag, eie groente, vrugte en vee, ens.

Oorlog en puin

In die verlede het ek heelwat oor die destydse Weimar Republiek opgelees, hoofsaaklik omdat ek ‘n Franz Kafka aanhanger is en hy gedurende daardie tyd geleef het. Ek het oor wêreldoorloë begin dink en navorsing gaan doen oor die grootste oorsake van oorloë in die geskiedenis. Daarmee saam kom toe natuurlik diktators ter sprake en daarom is daar ook ‘n diktator in Spel teenwoordig. 

Medisyne tydens puin en pyn?

In ‘n stadium het ek begin wonder waar mense tydens sulke vreeslike periodes van puin en pyn medisyne kry — en gekry het. Spesifiek chroniese medikasie, byvoorbeeld medisyne vir asma, ADHD, diabetes, hartkwale, ens. Eintlik enige medisyne en mediese hulp. Die protagonis in my wetenskapsfiksie jeugroman, Spel, stoei gevolglik met ‘n mediese probleem.

Relevante vraagstukke in Spel

Hierdie boek vir tieners (sowel as volwassenes), Spel, spreek verskeie vraagstukke aan omdat dit dinge is waaroor ek al geruime tyd lank reeds wonder. Indien jy graag na die gesprek tussen my en Ilse Salzwedel (RSG, Skrywers en Boeke) oor Spel wil luister, kliek hier.

Die slagoffers van oorlog

Hoe oorleef kinders wat hulle ouers tydens oorlog verloor het? Wie sorg vir hulle?

Vriendskap

Soms bring omstandighede mense nader aan mekaar. In jou diepste uur van nood is daar dikwels iemand wat jou help om staande te bly.

Liefde

‘n Mens hoor soms van mense wat mekaar tydens oorlog (of die onrus van ‘n fin de siècle) gevind het. Vind Lukas liefde in Spel?

Klippe kou

Hierdie was om verskeie redes die heel moeilikste boek wat ek nog geskryf het. Dit was omtrent klippe kou en party is heel afgesluk. Ek wou in ‘n stadium tou opgooi, want ek kon om die dood nie ‘n futuristiese (maar realistiese) wapen ‘ontwerp’ nie. In wanhoop bel ek destyds tydens die skryfproses ‘n kenner en hy gee my ‘n idee, waarna ek toe ‘n kundige skakel wat my met die fyner besonderhede gehelp het. Die heel moeilikste vir my tydens die skryfproses was onder andere:

Name: eiename (m.a.w. karaktername) sowel as name vir goed, byvoorbeeld brandstof.‘n Realistiese, futuristiese wapen. Oorwinning

In alle erns: ek was op die punt om van Spel te vergeet (en aan iets anders te begin werk) toe ek besluit om ‘n kenner te bel om te hoor of hy my kon help en so wrintie het hy my ‘n idee gegee, wat my nuwe moed laat skep het … en voilà.

Waar jy Spel asook Sweepslag en Sindikaat kan koop? Kliek hier.

Wil jy graag na die uitmuntende Phyllis Green se bespreking van Sweepslag en Sindikaat luister? Kliek hier. 

The post Hoe Spel ontstaan het? appeared first on Annerle Barnard.

Die belangrikheid van karaktername

Die belangrikheid van karaktername

Karakters en dus ook hulle name, dra baie tot jou storie by. My advies is dus om jou karakters se name met oorleg te kies.

Hoe besluit ek op karaktername?

Ek besluit gewoonlik wat die karakter vir my beteken en wat die karakter verteenwoordig. Dan besluit ek watter naam ek vir die karakter wil gee.

Die belangrikheid van karaktername

Voordat ek meer oor die karakters in my boeke en die keuse van hulle name sê, kan ek dalk ‘n paar algemene riglyne deel:

Moenie vir jou karakters name gee wat naby aan mekaar is en amper dieselfde klink nie, byvoorbeeld Syd en Cyd of Janet en Sanet. Dis verwarrend.Kies ‘n naam wat by die karakter se persoonlikheid pas.Maak seker dat jou karakter se naam by sy/haar etniese agtergrond pas.Hou die tydperk waarin die storie afspeel, asook jou karakter se ouderdom, in ag.Indien jy wil, gee vir jou karakter ‘n naam met betekenis.Karakters se byname dra dikwels betekenis, byvoorbeeld Donker en Konkel in Sindikaat, Bullet in Sweepslag .Maak seker dat die naam en van bymekaar pas. Othello Koekemoer is nie iets wat lekker op die oor lê nie.Moenie ‘n werklike beroemde se naam gebruik nie. Jy kan moontlik probleme optel indien jy vir Shawn Mendes sonder sy toestemming ‘n skurk in jou boek maak. Dieselfde geld vir ander beroemdes, asook bekendes in ander werke. Almal weet Macbeth was een van Shakespeare se karakters.Moenie vir al die newekarakters name gee nie. Indien die taxibestuurder of dokter in jou storie nie ‘n belangrike rol speel nie, hoef hy nie ‘n naam te hê nie.Indien jy vir jou kakrakter ‘n buitengewone naam gee, maak seker dat jy ‘n goeie rede daarvoor het. Die belangrikheid van karaktername: die protagonis in Sweepslag en Sindikaat

Die protagonis in Sweepslag en Sindikaat se naam is Paul Rudman. Ek wou ‘n karakter skep wat nie skroom om die waarheid te praat nie. Ek het destyds aan die historiese Paulus van die Bybel gedink. Paul Rudman het egter nie Paulus se wysheid nie en daarom is sy voornaam nie Paulus nie, maar die verkorte, Engelse weergawe, Paul. Dit is dan uiteraard ook Engels om by sy van te pas. Paul se pa is Engelssprekend en sy ma Afrikaanssprekend. Die van, Rudman, is kort en kragtig. (Paul is nie eintlik iemand wat doekies omdraai nie en daarom sou ‘n lang, omslagtige naam nie by sy persoonlikheid gepas het nie.)

Bullet

Bullet is een van die antagoniste. Hy het geen genade nie. Sy naam is daarom baie gepas.

Angel Aghostinho

Tydens die ontstaan van Sweepslag het ek van die beroemde sokkerspeler, Ángel Di María, te hore gekom. Sy voornaam (van sy persoonlikheid en lewe weet ek niks nie) was die inspirasie vir my karakter se naam. Ek kon egter nie ‘n beroemde se naam gebruik sonder enige reperkussies nie en dus moes ek na ‘n geskikte van begin soek. Angel (Aghostinho) se naam in my eerste twee jeugromans, Sindikaat en Sweepslag is ironies, is presies die teenoorgestelde van dit wat hy is en daarom verwys Paul per keer na hom as die gevalle engel (Sindikaat). Ek was — en is steeds — gek oor die naam.

Bossie

Bossie se regte naam is Casper Bosman. Op bl. 8 (Sindikaat) sê Paul sy ouers moes hom eintlik Casspir genoem het. ‘n Casspir is ‘n mynbestande voertuig wat tydens die 1980’s in Suid-Afrika deur die weermag gebruik is. Bossie is dan ook min of meer soos ‘n Casspir: senuwees van staal, sterk en redelik onbuigbaar. Bossie se bynaam (afkomstig van sy van, Bosman) dui op PTSV na erge trauma, asook ‘n toestand wat dit vir soldate moeilik gemaak het om weer by die gewone lewe aan te pas na alles wat hulle gedurende oorlog ervaar het. Paul wonder in ‘n stadium of hy sy pa moet laat weet dat die bos besig is om Bossie terug te vat (bl. 165). Dit is egter nie Bossie wat aan PTSV lei nie, wel Johnny de Sousa. Paul self sukkel met depressie en angs. Ten spyte van sy bynaam, is Bossie soos ‘n Casspir — wat sy naam effens misleidend maak.

Die belangrikheid van karaktername Die Chinese naam Hai (in Sindikaat ) beteken ‘vanuit die see/coming from the sea’. Dit is baie doelbewus gekies vir dit wat hy verteenwoordig.Ju-Long beteken ‘magtige draak.’Die naam Yi, kan onder andere ‘profiting’ (om ‘n wins te maak) beteken.

 

Hierdie is enkele voorbeelde uit my twee boeke vir tieners, Sweepslag en Sindikaat. Ek kies graag karaktername en byname met betekenis, maar dit is en bly die skrywer se keuse.

Lees gerus verder indien jy meer wil weet ook die karakters in Spel se name.

Die belangrikheid van karaktername

Die belangrikheid en betekenis van karaktername is iets wat ‘n mens glad nie moet onderskat nie. Hier volg nog enkele voorbeelde uit my nuutste wetenskapsfiksie jeugroman, Spel, goue wenner van die Samlam-prys vir Jeuglektuur, 2021.

Karaktername in Spel

Spel is op 20 November 2021 te Kaapstad bekendgestel. Weens die groen tema en die kwessies waarmee die protagonis worstel, behoort alle ouderdomme tussen 13 en 103 by hierdie jeurgoman aanklank te vind. 

Lukas Brandt

In my nuutste jeugroman, Spel, is Lukas Brandt die protagonis. Lukas het ‘n tradisionele, oudmodiese naam wat pas by sy taalgebruik. Aan Romeo noem hy dat ‘Lukas’ ook ‘n Bybelse naam is. Die van Brandt is afkomstig uit Duits and beteken letterlik ‘om te brand’ (afgelei van ‘brennen’). Lukas se wêreld is figuurlik gesproke aan die brand, wat lei tot ‘n gevoel van eko-angs en vervreemding, maar Lukas is nie ‘n persoon wat sit en wag vir dinge om te gebeur nie. Hy laat dinge gebeur, maak dinge brand.

Romeo

Romeo, oftewel R0M30, is een van die heel eerste transterrane wat kuborg geword het. Die eerste deel van sy naam R0M, sinspeel op ‘read-only memory’. Sover my kennis strek, word ROM nie meer in ons hedendaagse tegnologie gebruik nie.

Lukas verwys in een insident na Romeo as “Lover Boy”, ‘n verwysing na Shakespeare se Romeo and Juliet. Omdat Romeo figuurlike taalgebruik verstaan, verstaan hy dat Lukas met sy eiesoortige naam spot. Romeo is in geen romantiese verhouding betrokke nie, maar hy gee om vir mense, onthou dat hyself eens mens was.

JJ

JJ is een van die nuwe generasie jeug. Hy’t moderne hare en klere en hy gebruik sleng. (Lukas se ouers het hom en sy beste vriend, Dimpho, tuis onderrig en daarom is hulle taalgebruik meer soos die van volwassenes, eerder as skoolgaande tieners). JJ het in die krotbuurte in Bloemfontein gewoon en grootgeword (totdat sy paadjie met dié van Lukas gekruis het).

Jolene

Oor haar wil ek nie te veel sê nie. Lees Spel en laat weet my asseblief wat jy van hierdie wêreld en die karakters dink.

The post appeared first on Annerle Barnard.

Hoe maak jy skryftyd?

Hoe maak jy skryftyd?

Ek moet bieg dat ek ook daarmee stoei om voldoende skryftyd te kry. Ek ry kinders rond, probeer ‘n besigheid bedryf en skryf. Glad nie maklik nie.

1. Een uur per dag

In een uur per dag kan ‘n mens baie vermag. Meer as wat jy dink. Maak egter seker dat jy weet waar om die volgende keer aan te gaan ten einde nie tyd te mors nie.

2. Elke sekonde tel

Wanneer ek ophou skryf vir die dag, maak ek net daar waar ek opgehou skryf het (op my manuskrip) vir my notas (en highlight dit met geel of pienk of groen) sodat ek die volgende keer weet waar om aan te gaan. Toe ek aan Sindikaat geskryf het, sou ek byvoorbeeld ná hoofstuk 25 ‘n nota gemaak het wat bloot lees:

Paul en Bossie in geleende voertuig.Aanval deur onbekende in swart Ford Ranger.Skoot klap.

Bostaande het die inhoud van hoofstuk 26 geword. Dit het gehelp dat ek presies geweet het waar om aan te gaan, ten einde nie kosbare tyd te mors nie.

Ek het tydens ‘n besoek aan die Bosveld aan Spel (wat ek vir die Sanlam-prys vir Jeugliteratuur, 2021 ingestuur het) geredigeer.

3. Bietjie-bietjie maak baie

As jy 250 woorde per dag skryf, het jy na 240 dae ‘n manuskrip van 60 000 woorde. Dis die lengte van ‘n jeugroman, soos Sweepslag of Sindikaat. Indien jy elke dag 250 woorde kan skryf, het jy in minder as ‘n jaar ‘n hele roman — met nog tyd oor om aan jou roman te redigeer.

4. Behou jou momentum en redigeer later

Heelwat mense redigeer terwyl hulle skryf. Ek het dit aanvanklik probeer, maar dit werk nie vir my nie. ‘n Mens raak so verstrengel in jou redigeerwerk dat die storie glad nie vorder nie. Ek het gevoel dat ek net mooi niks bereik nie. ‘n Mens kan nie sien wat van jou harde werk geword het nie. Daarom skryf ek die hele manuskrip klaar en begin dan om te redigeer. Indien daar egter ‘n groot verandering is waarsonder die storie nie kan vorder nie, sal ek die verandering eers aanbring en dan verder skryf.

5. Die beste plek en tyd om te skryf

Die beste plek en tyd sou in stilte in jou studeerkamer wees (met heeldag se ononderbroke skryftyd), maar vir baie van ons is daardie slegs ‘n droom. Ek weet van skrywers wat in vliegtuie en in koffiewinkels skryf. Ek het al in my motor voor die skool met my skootrekenaar op die passasiersitplek gaan sit en skryf ten einde ‘n sperdatum te haal. Indien dit vir jou belangrik is om te skryf, maak van enige tyd en enige plek wat hom daartoe leen, gebruik. Ek het al by koffiewinkels gevra of ek my skootrekenaar kon inprop en ek moet sê dat al die eienaars tot dusver baie gaaf en behulpsaam was.

6. Hoe maak jy skryftyd?

Dis nie altyd maklik nie. Al wat ek weet, is dat as daar ‘n wil is, is daar ‘n weg.

7. Hoe gemaak as daar op ‘n spesifieke dag regtig geen skryftyd is nie?

Dit het al baie met my gebeur. Wanneer omstandighede van so ‘n aard is dat ek nie my skootrekenaar kan saamneem nie, lees ek materiaal vir navorsing. Ek het byvoorbeeld vandag ‘n boek wat ek saamneem skool toe en ek beplan om dit te lees en notas te maak terwyl ek langs die sportveld sit en wag. Onthou dat lees ook navorsing is. Ek het altyd ‘n boek op my foon (wettig!) en wanneer ek byvoorbeeld by die dokter se spreekkamer sit en wag, lees ek.

The post Hoe maak jy skryftyd? appeared first on Annerle Barnard.

Vergemaklik jou skryfproses!

Vergemaklik jou skryfproses!

Om ‘n boek te skryf is nie maklik nie. Daar is egter maniere om die ‘olifant in die yskas te kry.’

Karakter of storie eerste?

By my klop die karakter soms eerste aan my grysstof en soms die storie. Soms arriveer hulle gesamentlik. Maak nie saak in watter orde dit gebeur nie, beide is korrek.

Oor metodes rakende die beplanning van jou plot kan ek nie te veel sê nie. Ek begin met die eerste sin en het self geen idee waar die storie heen op pad is nie (ek is dus ‘n ‘pantser’ en nie ’n ‘plotter’ nie). Ek doen egter wel beplanning rakende ander aspekte en dit sal ek graag met jou deel.

Toeps en gratis toeps:

Vir diegene wat tegnologie nie as ‘n verskrikking sien nie is daar ‘n verskeidenheid toeps en gratis toeps, byvoorbeeld Evernote, Spice Mobile, Hemingway, A Novel Idea en Self Control om die proses vir jou makliker te maak. Vele skrywers maak van Scrivener gebruik.

Goeie nuus!

Vir diegene wat MS Word verkies, ek gebruik ook slegs MS Word.

Vergemaklik jou skryfproses: Hoe lyk jou karakters?Beplan jou karakters en weet watter eienskappe hulle uniek maak. Lees hier meer oor die beplanning van jou karakters.Beplan jou karakters deeglik. Vir ‘n gratis karakterkaart, kliek hier.Soek foto’s van hoe jou karakters lyk op Pinterest/die Internet.Kies vir jou karakters interessante name wat by die temas in jou storie aansluit. (Meer oor die keuse van karaktername in ‘n volgende blog.)Trek ‘n tydlyn van gebeure indien nodig.‘n Tydlyn het my al menigmaal uit die verknorsing gehelp.NavorsingDeeglike navorsing maak jou storie geloofwaardig. Navorsing het al male sonder tal my storie vorentoe gedryf toe ek nie geweet het hoe verder nie.Voorbeeld: In Spel (benoem vir die Sanlamprys vir Jeuglektuur, 2021) het ek klippe gekou tydens een toneel waar ek ‘n futuristiese wapen moes inskryf. My storie is op die wetenskap gebaseer, selfs al neem dit soms ‘n tree of vyf verder in die rigting van fantasie. Ek het  ‘n wapen nodig gehad wat werklik in die toekoms sou kon bestaan, selfs al bestaan dit nie tans nie — en dis net mooi waar die olifant by die yskas wou uitval. Ek is nie ‘n wetenskaplike nie en daarom het ek nie geweet hoe so ‘n wapen sou lyk nie. Ek bel toe een kenner en hy gee my ‘n idee. Daarna bel ek ‘n mediese persoon en hy help my toe met die fyner besonderhede sodat hierdie wapen geloofwaardig sou wees en kon doen wat dit moes.Veral voordat my eerste boek gepubliseer is, was dit vreesaanjaend om onbekendes rakende navorsing vir ‘n storie te kontak. Dit raak egter makliker sodra jy besef dat mense nie omgee om hul kennis te deel nie.Skryf ten minste ‘n uur per dag.In een uur kan jy ongeveer 250 woorde skryf. Indien jy 250 woorde elke dag skryf, het jy binne 240 dae 60 000 woorde geskryf. Dit is min of meer die lengte van ‘n jeugroman.Hou moed.Een woord op ‘n slag is al wat nodig is. Sommige dae bly die woorde ‘n mens ontwyk. Doen dan navorsing. Of lees. Werk aan jou karakters. Probeer weer die volgende dag. Moenie moed verloor nie.

The post Vergemaklik jou skryfproses! appeared first on Annerle Barnard.

Skryf aksietonele wat boei!

Skryf aksietonele wat boei!

Die beroemde skrywer, Lee Child, het gesê: “You should write the fast stuff slow and the slow stuff fast.” Dis iets wat ek veral toepas wanneer ek aksietonele skryf.

Hoe skryf jy aksietonele wat lesers boei?

Indien jy nie ‘n mediese persoon ken vir wie jy oor die gevolge van vuishoue en koeëls kan vra en ook nie ‘n Oosterse gevegsmeester ken nie, daar is hulp op Pinterest. Daar is egter ‘n paar tegnieke wat jy in jou agterkop moet hou tydens die skryf van aksietonele.

Wat is op die spel?

Vir elke toneel wat jy skryf, moet daar ‘n doelwit, motivering en konflik wees. Jou aksietoneel moet dus ook gemotiveerd wees. Waarom het die geveg ontstaan en hoekom is dit onvermydelik?

Gebruik al jou sintuie

Jou karakters kan soveel meer doen as om bloot net te sien. Dink aan die reuk van sand, of petrol; hoe iemand se knieë op die teer brand; die metaalagtige smaak van bloed ens.

Emosie?

Watter emosies beleef jou karakters gedurende die verloop van die geveg? Daar is ‘n groot verskeidenheid waarvan jy gebruik kan maak.

Afwagting maak dikwels meer impak as ‘n vuishou.

Dink aan ‘n film waarin die karakters probeer keer dat ‘n bom ontplof. Daardie afwagting speel met die kyker se emosies. So ook enige ander aksietonele.

Die baie bekende draaiboekskrywer, filmregisseur en -vervaardiger Alfred Hitchcock het gesê: “There is no terror in die bang, only in the anticipation of it.”

Die reaksie van ander karakters

Indien daar omstanders is, mag dit van waarde wees om hulle reaksie op die geveg te wys, selfs al is dit net ‘n nabytoneel (die trek van iemand se mond, of ‘n gil).

Wat is die nagevolge?

Die wêreld moet darem ‘n bietjie verander het teen die tyd dat die stof gaan lê. Selfs ‘n positiewe uitkoms gaan nie sonder pyn en verlies wees nie. Dink aan enigiets wat jou storie vorentoe kan dryf.

Gebruik aksietonele om jou karakters te ontwikkel. Dit moet meer as slegs skop, skiet en doodslaan wees. Voor watter keuses kom jou karakter te staan?Laat jou karakters wapens gebruik wat by hulle persoonlikhede pas.

Gebruik ook die aksietonele om iets van jou karakters se persoonlikhede te openbaar. Veg een van hulle vuil? Oordink hulle ‘n handeling of stormram hulle die opponent?

Bevraagteken jou karakters se motiewe en morele waardes via aksietonele, of laat hulle hul eie waardes en motiewe bevraagteken.

Paul Rudman bevraagteken homself voortdurend en dis juis hulle onderonsie met Johnny de Sousa in Sindikaat wat Paul se ewewig tot die uiterste beproef.

Selfs al skryf jy die vinnige gebeure stadig, moenie die toneel uitrek net omdat jy kan nie. Maak seker elke sin dra by tot die toneel.

Krok.

As hy nie sy gat roer nie, is dit tickets met hulle al drie.

Die boomstomp gly geluidloos nader. Agter hom, nog een.  Sindikaat, bl. 247

Styl? Gebruik kort frases. (Langer sinne verbreek die spanning.)Gebruik kort, maklike woorde.Maak van aksiebelaaide werkwoorde gebruik, eerder as passiewe werkwoorde, byvoorbeeld “staan”.Gebruik grafiese, konkrete selfstandige- en byvoeglike naamwoorde. ‘n Sin soos “ hy druk die koue loop teen sy kop,” maak meer impak as “hy dreig hom met ‘n pistool”.

Paul se longe skree, sy oë wil uitpop, sy nekare bult. Sindikaat, bl. 246

Nabytonele Gebruik twee of drie nabytonele (close-ups) wat iets anders tydens die geveg verteenwoordig, byvoorbeeld oë wat rek van vrees, die smaak van sandkorrels, die weerkaatsing van ‘n loop, ens. Skryf aksietonele wat boei!

Aksietonele wat lesers boei, gaan oor meer as bloot net ‘n geveg. Dis meer as net swaarde, messe en gewere. Dit moet ‘n aspek van jou karakters wys wat hulle andersins nie soou openbaar nie en wat hulle dwing om dieper te delf as wat hulle gedink het moontlik is ten einde die risiko verhoog soos wat min ander scenario’s kan.

The post Skryf aksietonele wat boei! appeared first on Annerle Barnard.

Held of ‘n antiheld?

Held of 'n antiheld?

Let wel: Die benaming antiheld en held in hierdie teks verwys ook na antiheldinne en heldinne. Dit word dus nie geslagspesifiek aangewend nie.

Held of 'n antiheld?

Almal hou van ‘n held/heldin: die goeie ou of meisie wat die bose oorwin.

Wees egter versigteig dat jy nie perfekte helde/heldinne skep nie. Dis nie geloofwaardig nie. Die mees geloofwaardige helde en heldinne het karakterfoute en maak foute.

Ek is mal oor goeie antihelde en antiheldinne. Hier volg enkele voorbeelde: Peter in die Divergent-reeks, Nova in die Renegades-reeks, Warner in Shatter Me, Rhysand in A Court of Thorns and Roses en A Court of Mist and Fury, Jack Reacher in the Jack Reacher-reeks, Hannibal Lecter in Silence of the Lambs, Lisbeth Salander van die Millenium-reeks, Anna Karenina in Leo Tolstoi se bekende werk met dieselfde titel, Catherine in Wuthering Heights, Lady Macbeth in Macbeth en Bossie in Sindikaat.

Wat is ‘n antiheld?

‘n Antiheld is ‘n sentrale karakter in ‘n storie (boek/film/drama) wat nie oor die konvensionele heldhaftige eienskappe beskik nie. Antihelde maak dit moeiliker om tussen goed en kwaad te onderskei.

So ‘n persoon se swakhede sal die leser opval, tog word die persoon met simpatie uitgebeeld ten einde die lig op die swakhede van die mensdom te laat val.

Verskille tussen die held en antiheld

Die antiheld se morele waardes verskil van die van ‘n konvensionele held.

‘n Held lewe volgens ‘n aanvaarbare, konvensionele morele kode.Antihelde lewe volgens hulle eie morele kode.‘n Held is die moderne weergawe van die konvensionele ridder op ‘n wit perd.‘n Antiheld se perd is vuil en sy wapenrusting vol duike. Die antiheld kan selfs ‘n krimineel wees, byvoorbeeld Hannibal Lecter en Dexter.‘n Held staan by sy besluite en neem maklik besluite.‘n Antiheld word soms weens omstandighede gedwing om ‘n besluit te neem.‘n Held bereik uiteindelik sy finale doelwit, tensy die storie ‘n tragedie is. Hamlet (Shakespeare) is byvoorbeeld ‘n tragiese held. So ook Macbeth, Othello, ens.Antihelde se morele waardes verander dikwels nie gedurende die verloop van die storie nie, byvoorbeeld Jack Reacher in Lee Child se bekende reeks, asook Bossie in Sindikaat.‘n Held is ‘n idealis.‘n Antiheld is ‘n realis.‘n Held kan kompleks, maar sonder konflikterende idees en waardes wees.‘n Antiheld is ‘n komplekse karakter wat dikwels die mensdom se werklike konflikterende idees en waardes weerspieël. Hy belig problematiese vraagstukke en laat die leser dink.

Antihelde se motivering is dikwels edel. Wel, hulle dínk dit is. Net soos skurke voel hulle dat hulle gedrag regverdigbaar is. Hulle is goed wanneer dit van hulle vereis word — en skurke wanneer omstandighede dit vereis. Ek dink onmiddellik aan Jack Reacher, Bossie in Sindikaat en Rhysand.

Waarvan hou lesers?

Lesers hou van karakters wat eg lyk, wat lyk na regte mense in werklike situasies.

Vyf verskillende tipes antihelde Die klassieke antiheld

Hierdie antiheld stoei dikwels met self-twyfel en angs, byvoorbeeld Frodo in Lord of the Rings.

Die ridder op die vuil perd

Hierdie antiheld is nie heeltemal boos nie. Sy agtergrond verduidelik sy handelinge, maar verskoon dit nie. Hy ken die verskil tussen reg en verkeerd en het goeie bedoelings, byvoorbeeld die Marvel-films se Iron Man.

Die gewetenlose antiheld

Hierdie tipe antiheld sal enigiets doen om sy uiteindelike doel te bereik en het geen morele waardes nie. Alhoewel sy aksies roekeloos mag wees, is sy bedoelings moontlik goed. Jack Sparrow in Pirates of the Caribbean is ‘n goeie voorbeeld.

Die held in naam aleenlik

Van al die tipes antihelde is hierdie die een wat die lyne tussen goed en sleg die meeste laat kruis. Sy bedoelings is dikwels nie goed nie. Hy sal doen wat hy moet om wraak te neem of ‘n geliefde te beskerm, maar hy sou moontlik die skurk kon gewees het — as hy nie die protagonis was nie. Hier dink ek nogal aan Dexter van die reeks met dieselfde titel.

Die pragmatis

Bossie in Sindikaat is ‘n pragmatis. Hy weet wat die verskil tussen reg en verkeerd is, maar wanneer iets gedoen moet word, doen hy dit en sal die gevolge hanteer wanneer iets skeefloop.

Onthou, jou antiheld moet die hindernisse in sy pad oorkom en uiteindelik as wenner seëvier. Geloofwaardige antihelde met interessante persoonlikhede is fassinerende karakters. Fassinerende karakters is uiters belangrik in boeke vir tieners. Soos wat ‘n mens via die Marvel en ander films sien, is anti-helde belangrik in films en boeke vir tieners en kinders.

“Comic book fans have loved Wolverine, and all the ‘X-Men’ characters, for more than the action. I think that’s what set it apart from many of the other comic books. In the case of Wolverine, when he appeared, he was a revolution really. He was the first anti-hero.” — Hugh Jackman

Waar jy my boeke kan koop?

By alle goeie boekwinkels. Vra dit asb. aan indien dit uit voorraad is. Enkele voorstelle:

Amazon

Graffiti Boeke

Ander

The post Held of ‘n antiheld? appeared first on Annerle Barnard.

Hoe gemaak met kritiek?

Hoe gemaak met kritiek?

Wanneer jy skryf en jou storie aan ‘n uitgewer stuur, betree jy ‘n publieke sfeer. Dit maak nie saak hoe goed jy skryf nie, daar sal altyd iemand wees wat nie daarvan hou nie.

Hoe ek so iets kan sê? Maklik. Hou jy van William Shakespeare se werke?

Ek is mal oor Shakespeare se werke, maar in my vriendekring is daar bitter min met ooghare vir Shakespeare.

Selfs Shakespeare was nie van kritiek gevrywaar nie.

Hoe gemaak met kritiek?

Negatiewe kritiek is nooit lekker nie. Daar is mense wat nie ‘n hand aan ‘n pen wil waag nie en selfs mense wat opgehou skryf het omdat hulle nie vir die kritiek kans sien nie.

1. Vel soos ‘n renoster

Wanneer ‘n mens skryf, moet jy ‘n dik vel ontwikkel. Troos jou hieraan, die rugby-afrigters en -spelers wêreldwyd se werk is ook publiek en hulle kry beslis kritiek. Daar is egter  (ongelukkig!) minder mense wat lees as wat rugby kyk.

Wanneer jy ‘n vel soos ‘n renoster ontwikkel, sal jy minder bang wees om jou werk met ander te deel.Konstruktiewe kritiek help ‘n mens om te verbeter — en dis een ding waarna ons almal streef: om jou absolute beste te lewer.Terugvoer moet jou inspireer om te verbeter, eerder as om jou in sak en as te laat sit.

Onthou, selfs al ontwikkel ‘n mens ‘n vel soos ‘n renoster, is daar nie eintlik iets soos terugvoer wat sonder enige pyn gepaardgaan nie. Dis moeilik om te hoor dat iets nie heeltemal is soos wat lesers dit sou wou hê nie. In dieselfde asem wil ek jou egter ook aan Shakespeare herinner.

2. Lesers vs. uitgewers, manuskripontwikkelaars en resensente Dit is goed om lesers vir terugvoer te vra. Hulle is nie professionele persone nie, maar hulle terugvoer het beslis groot waarde.Omdat ek jeugromans skryf, vra ek altyd ‘n tiener of twee vir hulle terugvoer. Al wat ek wil weet, is:Is die storie boeiend?Indien dit jou aandag op plekke verloor het, waar?Waarvan het jy gehou of nie gehou nie?Maak die storie en karakters vir jou sin?Wat sou jy byvoeg/verander, indien jy kon?

Ek ontvang graag terugvoer, maar besluit dan self waarmee ek saamstem en waarmee nie. In my mees onlangse manuskrip het twee tienermeisies onder andere vir my gesê dat hulle meer oor ‘n sekere karakter wou weet en en meer oor die verhouding tussen twee karakters wou weet en ek het bietjie daarop uitgebrei, want ek het gevoel dat hulle kommentaar beslis waarde het.

Tydens die skryf van my debuutroman, Sweepslag, het ‘n tienermeisie vir my notas op ‘n gedrukte weergawe van die manuskrip gemaak om aan te dui wat vir haar werk en wat nie. So ook met Sindikaat.

Met elkeen van my manuskripte het ek ‘n tiener of twee (asook twee of drie volwasse betalesers) vir terugvoer gevra. Glo my, dis beslis nie moeite werd, maar onthou my storie oor Shakespeare. Die finale besluit lê by jou.

3. Moenie jou geliefdes vir terugvoer vra nie Jou ma, ouma en ander helfte gaan moontlik dink dat als wat jy doen perfek is en gaan nie die kritiek lewer wat nodig is ten einde jou manuskrip te verbeter nie. 4. Hoe gemaak met persone wat namens jou besluite wil neem? Uitgewers en manuskripontwikkelaars is die mense met die kennis en insig. Neem hulle advies ter harte. Jou vriende dink dalk hulle kan help, maar gaan jou moontlik van die wal af in die sloot help.Iemand het lank gelede aangebied om my manuskrip vir my te proeflees omdat die persoon ‘n kenner op ‘n sekere gebied is. Wat ek skryf, het egter niks met daardie spesifieke veld uit te waai nie. Ek het hoflik bedank, maar nooit die manuskrip aan die persoon gestuur nie.Mense het my ook al gevra waarom ek jeugromans skryf en nie eerder volwasse fiksie nie, want ‘kinderboeke is te maklik’. Ek gaan nie eens die moeite doen om hier te probeer verduidelik nie. My standaard antwoord is: ek skryf waarvan ek hou.Dis jóú storie, jou besluit.

Waat kan jy my boeke koop? Hier!

Kan jy my boeke aanlyn koop? Ja. Hier. 

The post Hoe gemaak met kritiek? appeared first on Annerle Barnard.

Drama met die diere

Drama met die diere

“Daardie poedel dink sy is ‘n Jack Russel. Sy gaan fynvleis van julle hoender maak.” My argument val op dowe ore.

Ons het ‘n nuwe silkie (hoendertjie) om die skadelike insekte in die tuin uit te sorteer. Sy het daardie oggend eers haar intrek geneem en het onmiddellik die kinders se troeteldier geword. Ons poedel is egter nie ‘n Paris Hilton handsakpoedel nie en gevolglik verwag ek moeilikheid. Gade wen egter die meningsverskil en ons ry.

Dit reën vere

Terug by die huis, stoot ek die voordeur oop. My maag sak tot in my skoene en my asem is te min. Deur die skuifdeure na agter sien ek reeds ons grasperk is veerwit.

Drama met die diere?

Die kinders huil onophoudelik. Oudste (nou ‘n tiener) was destyds ongeveer sewe en Jongste (tans ‘n tween) drie, dink ek.

“Wat maak ons met die dooie hoender?” wil manlief verslae weet.

“Sit hom in ‘n sak, dan bêre ek hom in die yskas tot more.” (Ons het destyds in die dorp gewoon en ek het geen idee gehad wat anders om met die hoender te doen nie.)

“In die yskas?”

Ek verduidelik dat een van ons werknemers heel moontlik iemand sal teëkom wat ‘n silkie sal wil gaarmaak. (Dit was toe ook so.)

“Maar dis ons hóénder,” protester Gade. Hy kyk met nuwe oë na my en nee, dit het niks met my wonderlike persoonlikheid te doen nie.

“Presies. Dis nie ‘n kat of ‘n hond nie. Dis ‘n hoender.”

(Ten spyte van my eie hartseer oor die oulik silkie, is ek vreeslik rasioneel, soos wat ek nou maar soms is. My pa was ‘n kind tydens die Groot Depressie en ‘n tiener tydens die Tweede Wêreldoorlog en omdat hy die ekonomiese impak van beide beleef het, het hy ons geleer dat ‘n mens nie mors met kos wat iemand anders dalk nog sou wou eet nie.)

Uit die dood opgewek?

‘n Ruk nadat ek die silkie in ‘n PnP-sak in die yskas gedruk het, kom vra Jongste my vir ‘n pleister. Ek los die boksie op die kombuiskas en maak aandete.

“Wat maak die kind?” wil Gade meteens weet.

Toe ek die silkie by Jongste neem en die klomp pleisters wat hy op die hoender geplak het, begin aftrek, huil albei seuns hulself in ‘n ander bloedgroep in.

Geskroeide vlerke?

“Mamma, boetie lyk so onskuldig-stout,” sê Oudste gister (14 Augustus 2021).

“Nou wat beteken dit?”

“Hy lyk soos ‘n engeltjie, maar as hy aankom, sien jy hier kom moeilikheid.”

Nou ja … Dit klink vir my ‘n bietjie soos die pot wat die ketel swart noem. Of is dit nou andersom? Wat ook al. Beide se vlerke is erg geskroei.

*

Ek is seker jou werf is nie sonder drama nie. Deel jou storie met ons.

The post Drama met die diere appeared first on Annerle Barnard.