Tự thắng – Self-conquer

Chào anh chị em,

Kinh Pháp Cú nói về tự thắng:

Dầu tại bãi chiến trường
Thắng hàng ngàn quân địch
Tự thắng mình tốt hơn
Thật chiến thắng tối thượng.

Tự thắng, tốt đẹp hơn
Hơn chiến thắng người khác
Người khéo điều phục mình
Thường sống tự chế ngự.

Dầu trời Càn-thát-bà,
Ma vương hay Phạm thiên
Đều không thể đánh bại
Người tự thắng như vậy.

( Kinh Pháp Cú, Phẩm Ngàn, câu 103, 104, 105)

Thắng người thì dễ, tự thắng mình thì khó. Đối thủ lợi hại nhất của mình là chính mình.

– Bạn ra đường thấy côn đồ đánh người, bạn bước đến cho hắn một đấm nằm dài đợi công an tới còng tay. Về đến nhà bà xã nói một câu gì đó, bạn bực mình nói móc họng, bà xã không vui nín thinh, bạn tiếp tục cau có cằn nhằn, bà xã cãi lại, và cả hai to tiếng, giận nhau cả tháng. Đó là thắng người, nhưng không thắng chính mình được để mà dịu dàng và nhường nhịn.

– Bạn mới trở thành thủ khoa đầu vào trong kỳ thi tuyển vào Đại học Luật. Về đến nhà đứa em nói: “Thủ khoa luật thì có gì đáng nói, có ngon thì thi vô y khoa cho biết.” Và bạn trả lời: “Luật sư làm đủ mọi thứ, từ ra tòa, đến chính trị, đến điều hành kinh doanh. Bác sĩ thì chỉ có chữa bệnh như thợ sửa xe cao cấp, có gì đáng nói?” Thế là hai chị em bắt đầu gân cổ đấu khẩu nghề nào hay hơn, và cuộc chiến chỉ tạm chấm dứt khi bạn bỏ đi và đóng cửa một cái rầm.

Trong một ngày bạn thua bao nhiều lần như thế – bạn làm những điều mà bạn đã học và đã biết là không nên làm, nhưng đụng một tí chuyện là vẫn cứ làm.

Trên đường dài, bạn cũng thua thường trực bao nhiêu lần?

– Bạn muốn bỏ hút thuốc, nhưng 3 năm rồi vẫn chưa bắt đầu bỏ.

– Bạn muốn tìm việc khác, nhưng cả 5 năm nay không tìm việc, vì cứ sợ người ta không nhận.

– Bạn là ca sĩ và nổi tiếng là kiêu căng, ai cũng biết; bạn cũng muốn khiêm tốn, nhưng mở miệng với khán giả hay báo chi thì luôn vẫn một giọng điệu nữ vương.

– Bạn là linh mục xứ đạo, và luôn ăn nói trịch thượng với giáo dân, chẳng có Giêsu một chút nào.

– Bạn là sư trụ trì, thúc đẩy mọi cách để kiếm tiền, từ các thùng phước sương đến đủ mọi cách buôn bán du lịch, và ca nhạc nhảy nhót, “để có tiền xây thêm chùa cho Phật” – Phật không cần chùa; Phật cần bạn dẹp bỏ tham sân si.
…

Mỗi ngày bạn thua bao nhiêu lần? Và trong đời thua trong bao nhiêu việc, bao nhiêu cơ hội?

Tự thắng chính mình là điều khó, vì con người chúng ta hoặc trì trệ, hoặc si mê, hoặc cả hai. Nói đúng ra, rất nhiều người không thấy mình thua cả chục lần trong ngày. Thế cho nên nhà Phật nói si mê – người si mê không biết mình si mê. Người si mê có thể thấy người khác, nhưng không thể thấy chính mình.

Tại sao ta phải tự thắng?

Tại vì, bạn là kẻ thù số một của chính bạn. Kẻ thù này của bạn giam bạn trong tăm tối. Nếu bạn không thắng được kẻ thù “tôi”, bạn luôn ở trong nhà tù tối tăm của vô minh và đau khổ – vô minh là mắt xích đầu, khởi động khổ đau và luân hồi lẩn quẩn, trong chuỗi Thập Nhị Nhân Duyên.

Luân hồi đây có thể hiểu theo nghĩa là bạn cứ lẩn quẩn trong vòng tròn si mê và đau khổ mãi cả đời, mỗi ngày mà không thoát ra được.

Si mê và đau khổ luôn đi cùng với nhau. Nếu bạn không tự thắng, ngày nào của bạn cũng là si mê và đau khổ. Có lẽ mỗi bạn đều đã có kinh nghiệm về điều này, chẳng cần phải giải thích thêm.

Bạn tự thắng được, đó là giải thoát, giác ngộ, tỉnh thức.

Nhưng làm thế nào để tự thắng?

– Trước hết, bạn phải rất thành thật với chính bạn. Nhìn vào chính mình một các sâu sắc và thành thật để thấy mình đang thua bao nhiều lần trong một ngày. Nếu bạn không thấy rõ được điều này, nghĩa là không thấy vấn dề, thì chẳng thể có giải đáp cho vấn đề. Trước hết, bạn phải thấy vấn đề.

– Thấy được vấn đề rồi, bạn phải khởi quyết tâm giải quyết vấn đề: “Tôi phải tự thắng. Không ngớ nga ngớ ngẩn, lười biếng, và si mê như bao nhiêu năm nay nữa. Tôi phải thắng cái tôi si mê, trì trệ. Ngay bây giờ. Ngay tức thì.”

– Rồi bạn ghi lại trong đầu những cuộc thua của bạn: Mình hay nói dối, mình hay tự cao, mình hay hứa hão, mình luôn thiếu tự tin, mình lười biếng, mình mê ăn uống, mình thiếu kỷ luật, mình không biết học – gặp ai cũng thích làm thầy đời của họ, mình ham tiền, mình ham nổi tiếng, mình hay ganh tị…

Bạn cũng nên “quán” mình thường xuyên như thế, để mình có thể thành thật với chính mình và hiểu rõ yếu kém của mình hơn.

– Bạn thực hành ngay, chấm dứt những tiêu cực của mình, bằng cách làm điều tích cực ngược lại: Mình hay nói dối thì bắt đầu nói thật, mình hay hứa hão thì bắt đầu hứa là phải giữ lời, mình hay kiêu căng thì bắt đầu tư duy khiêm tốn và nói năng khiêm tốn…

– Và quan trọng nhất, cầu nguyện để có thêm sức mạnh và bạn đồng hành hỗ trợ: “Xin Phật/Chúa cho con sức mạnh và đồng hành với con để con tự thắng, thành một người mới, thành thật hơn, khiêm tốn hơn, yêu người hơn, biết chăm lo cho xã hội và mọi người chung quanh hơn… để con xứng đáng là môn đồ và là bạn của Phật/Chúa.”

Và cầu nguyện như thế MỖI ngày.

Và bạn sẽ mạnh mẽ và tự thắng mình, thành một người mới, tĩnh lặng hơn, thông thái hơn, và yêu thương hơn.

Chương 33 Đạo Đức Kinh viết:

Biết người là Trí (trí tuệ).
Biết mình là Minh (sáng).
Thánh nhân có Lực (sức).
Tự thắng mình là Cường (mạnh).

Thánh nhân là người thánh thiện, người công chính, bậc thượng căn.

Biết người là Trí,
Nhưng biết mình mới là Sáng (giác ngộ).
Người thánh thiện có Sức,
Nhưng tự thắng mình mới là Mạnh.

Và đó là giác ngộ, giải thoát, tỉnh thức, enlightenment.

Chúc các bạn luôn tự thắng.

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Tự thắng – Self-conquer

Dear Brothers and Sisters,

The Dhammapada speaks of self-conquest:

Even in the battlefield
Those who conquer thousands of enemies
Self-conquest is better
This is the ultimate victory.

Self-conquest is better
Than conquering others
He who is well-controlled
Always lives in self-control.

Neither the Gandharva,
Mara, nor Brahma
Can defeat
Such a self-conqueror.

(Dammapada, chapter Thousands of verses 103, 104, 105)

It is easy to defeat others, but difficult to defeat yourself. Your most formidable opponent is yourself.

– You go out and see a thug beating someone, you go up and punch him to the ground, unconscious, waiting for the police to come and handcuff. When you get home, your wife says something, you get disturbed and say something sarcastic, your wife is not happy and keeps quiet, you continues to frown and nag, your wife argues back, and both of you argue loudly, become angry with each other for a month. That is defeating others, but not defeating yourself, to be gentle and tolerant.

– You have just won the top prize in the entrance exam to Law University. When you get home, your younger brother says: “What’s so special about being the top student in law? If you’re good, go to medical school to see.” And you reply: “Lawyers do everything, from going to court, to politics, to running a business. Doctors only treat patients like high-class auto mechanics, what’s so special about it?” So the two sisters start arguing about which profession is better, and the fight only ends when you slam the door and leave.

How many times do you lose in a day – you do things that you have learned and know you shouldn’t do, but you still do them when something happens.

How many times do you lose in the long run?

– You want to quit smoking, but you haven’t started to quit for 3 years.

– You want to find another job, but you haven’t looked for a job for 5 years because you’re afraid people won’t hire you.

– You’re a singer and you’re famous for being arrogant, everyone knows that; you also want to be humble, but when you open your mouth to the audience or the press, you always have a queenly tone.

– You’re a parish priest, and you always speak arrogantly to your parishioners, without any Jesus in you.

– You are the pagoda abbot, promoting all ways to make money, from donation boxes to all kinds of tourism business, and music and dancing, “to have money to build more temples for Buddha” – Buddha does not need temples; Buddha needs you to get rid of greed, anger and ignorance.
…

How many times do you lose each day? And in how many things, how many opportunities, do you lose in life?

It is difficult to conquer yourself, because we humans are either stagnant, or deluded, or both. To be exact, many people do not see that they lose dozens of times a day. That is why Buddhism says deluded – a deluded person does not know that he is deluded. A deluded person can see others, but cannot see himself.

Why do we have to conquer ourselves?

Because, you are your own number one enemy. This enemy of yours keeps you in the dark. If you cannot conquer the enemy “I”, you are always in the dark prison of ignorance and suffering – ignorance is the first link, starting suffering and the cycle of reincarnation, in the chain of Twelve Links of Dependent Origination.

Reincarnation here can be understood as you are always wandering in the circle of ignorance and suffering all your life, each day, without being able to escape.

Ignorance and suffering always go together. If you do not conquer yourself, every day of your life is ignorance and suffering. Perhaps each of you has experienced this, no need to explain further.

You conquer yourself, that is liberation, enlightenment, awakening.

But how to conquer yourself?

– First of all, you must be very honest with yourself. Look deeply and honestly at yourself to see how many times you lose yourself in a day. If you do not see this clearly, that is, do not see the problem, then there can be no answer to the problem. First of all, you must see the problem.

– Once you see the problem, you must start to resolve the problem: “I must overcome myself. I am no longer stupid, lazy, and ignorant like I have been for so many years. I must overcome my ignorant, stagnant self. Right now. Immediately.”

– Then you write down in your mind a list of your weaknesses: I often lie, I am arrogant, I often make empty promises, I always lack confidence, I am lazy, I crave for food, I lack discipline, I don’t know how to learn – I like to be a teacher to everyone I meet, I love money, I love fame, I am jealous…

You should also “observe” yourself like that regularly, so that you can be honest with yourself and understand your weaknesses better.

– Practice right away. Stop your negativity by doing the positive things: If you often lie, start telling the truth; if you often make empty promises, start keeping your promises; if you often are arrogant, start thinking humbly and speaking humbly…

– And most importantly, pray for more strength and a supportive companion: “Please Buddha/God give me strength and accompany me so that I can overcome myself, become a new person, more honest, more humble, more loving, and know how to care for society and everyone around me more… so that I am worthy of being a disciple and friend of God/Buddha.”

And pray like that EVERY day.

And you will be strong and conquer yourself, and become a new person, calmer, wiser, and more loving.

Chapter 33 of the Tao Te Ching says:

Knowing others is Wisdom.
Knowing yourself is the Light.
The sage has Strength.
Self-conquering is Strong.

A sage is a good person, a righteous person, a person of the highest capacity.

To know others is Wisdom,
But to know oneself is Enlightenment.
The sage has Strength,
But to conquer oneself is Strong.

And that is enlightenment, liberation, awakening.

Wishing you always self-conquer.

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com