Zn�w gruba kasa pop�yn��a z lokat do funduszy. Tylko jak unikn�� funduszowych nielot�w?

Niezbyt cz�sto pisuj� w blogu o funduszach inwestycyjnych i mam z tego powodu nieustaj�ce wyrzuty sumienia. Zw�aszcza, �e zainteresowanie nimi w�r�d tzw. szarych zjadaczy bu�ek stale ro�nie - pami�� o krachu funduszy po upadku Lehman Brothers jakby zblad�a, a niskie stopy procentowe sprawiaj�, �e przynajmniej niewielka cz��� Polak�w pr�buje zast�pi� pewny, lecz n�dzny doch�d z lokaty czym� bardziej zyskownym. A w tej dziedzinie rz�dz� fundusze inwestycyjne do sp��ki z produktami strukturyzowanymi. Analizy Online opublikowa�y w�a�nie dane za 2014 r., z kt�rych wynika, �e w zesz�ym roku do funduszy wp�yn��o netto 12 mld z� nowych pieni�dzy, za� dzi�ki zyskom z tych przyniesionych wcze�niej aktywa bran�y wzros�y o kolejne 6 mld z�. W sumie na koniec grudnia w funduszach trzymali�my prawie 209 mld z�. Te 12 mld �wie�ego cashu w funduszach na pierwszy rzut oka wygl�da n�dznie, bo w 2013 r. do funduszy przyp�yn��o netto 30 mld z�, ale - jak policzy�y Analizy Online - je�li chodzi o pieni�dze klient�w detalicznych, to zmieni�o si� niewiele W 2013 r. klienci detaliczni wp�acili do funudszy 16 mld z�, a w zesz�ym - ponad 11 mld z�. Za du�y spadek tempa wzrostu aktyw�w odpowiadaj� g��wnie fundusze przeznaczone dla grubych ryb, kt�re w zesz�ym roku wysz�y z mody.

Jak lokujemy w funduszach? Tu bez zmian: staramy si� wybiera� g��wnie fundusze bezpieczne. W tych specjalizuj�cych si� w inwestycjach na rynku obligacji (zar�wno rz�dowych, jak i emitowanych przez firmy) trzymamy ju� 42 mld z�. Do tego dochodzi jeszcze 28 mld z� w funduszach rynku pieni��nego i got�wkowych (inwestuj� w bony skarbowe i kr�tkoterminowe obligacje oraz w lokaty bankowe). W sumie obie grupy funduszy uros�y w zesz�ym roku a� o 13 mld z�. Te fundusze, kt�re wi��� si� z wy�szym ryzykiem, maj� sta�� grup� fan�w i utrzymuj� status quo - fundusze mieszane gromadz� 31,5 mld z�, za� akcyjne - niespe�na 29 mld z�. ��cznie obie grupy przez rok schud�y o miliard z�otych. Co z tego wynika? Ano to, ze o ile Polacy powoli wyjmuj� pieni�dze z bank�w i przenosz� m.in. do funduszy, to jednak jest to po pierwsze powolny - czym�e jest te 12 mld z� nap�ywu netto do funduszy w por�wnaniu z g�r� 550 mld z� le��cych na lokatach i kontach oszcz�dno�ciowych - a po drugie dotyczy g��wnie przesuwania kasy z inwestycji bardzo bezpiecznych (bank) na do�� bezpieczne (fundusze obligacji i pieni��ne).

Jest to o tyle dziwne, �e era niskich st�p procentowych trwa ju� grubo ponad rok i nikt nie spodziewa si�, by do jesieni 2015 r. co� mia�o si� zmieni�. Lepszej okoliczno�ci, �eby przenosi� pieni�dze z bank�w do funduszy ju� nie b�dzie. A tymczasem kasa kapie funduszom mimo wszystko do�� wolno - 16 mld z� wzrostu netto w 2013 r. oraz 11 mld z� w 2014 r. Je�li gdzie� widz� jask��k� nadziei, to g��wnie we wzro�cie tych towarzystw funduszy, kt�re nie s� bezpo�rednio zwi�zane z bankami lub firmami ubezpieczeniowymi. Niezale�ne TFI nie pozyskuj� pieni�dzy dzi�ki "przestawieniu zwrotnicy" przez zarz�dy bank�w, kt�re wpisuj� sprzedawcom fundusze do planow sprzeda�owych. One bazuj� na pieni�dzach �wiadomych klient�w, kt�rzy chc� oszcz�dza� pieni�dze poza bankami. Nikt im funduszy inwestycyjnych nie wciska, oni sami ich szukaj� i po nie przychodz�. W�r�d "niezale�nych" najja�niej �wieci gwiazda TFI Union Investment, kt�re ma ju� ponad 10 mld z� aktyw�w i wskoczy�o do pierwszej ligi najwi�kszych asset manager�w w Polsce. Liderami drugiej ligi s� natomiast Quercus TFI, Skarbiec TFI oraz Legg Mason TFI (po ok. 3-3,5 mld z� aktyw�w), Altus TFI, Opera TFI, czy Investors TFI (po 2-2,5 mld z�).

fundusze inwestycyjneTo w�a�nie wzrost aktyw�w tego typu asset manager�w b�dzie �wiadczy� o zmianie nawyk�w Polak�w w lokowaniu zask�rniak�w. Na razie o zmianie nawyk�w m�wi� nie mo�na, ale niew�tpliwie co� si� zaczyna w tej mierze dzia�. Jeszcze 20 lat niskich st�p procentowych i mo�e dojdziemy do sytuacji typowej dla kraj�w Zachodu (nie m�wi�c ju� o USA, czy krajach anglosaskich), gdzie wi�kszo�� pieni�dzy jest trzymana przez ciu�aczy na rynku kapita�owym, a mniejszo�� w bankach.

Analizy Online poda�y w ostatnich dniach kilka innych bardzo ciekawych danych dotycz�cych naszych preferencji funduszowych. Czy wiecie kt�ry fundusz by� najpopularniejszy w ca�ym 2014 r.? Ot�� najwi�kszy nap�yw nowych pieni�dzy - ponad 2 mld z� - zanotowa� fundusz UniKorona Pieni��ny (TFI Union Investment), maj�cy jednocze�nie najwy�szy mo�liwy rating (pi�� gwiazdek) w kr�tko- i d�ugoterminowym rankingu Analiz Online. W UniKorona Pieni��nym mo�na by�o zarobi� w zesz�ym roku 4%, co na tle dochodu z lokat bankowych jest wynikiem godnym podziwu. Gdybym mia� Wam poleca� towarzystwa funduszy, z kt�rych powinni�cie wybiera� dla siebie co� ciekawego (cz��� z nich obstawi�em swoimi osobistymi pieni�dzmi), to na pewno TFI Union Investment by�oby na tej short-li�cie. Wysoko ceni� sobie te� ch�opak�w (i dziewcz�ta) z Legg Mason TFI oraz z Quercus TFI. Po latach zw�tpienia zn�w cieplej my�l� o funduszach ING TFI, z sympati� przygl�dam si� te� funduszami Aviva Investors.

Oczywi�cie pisz� to z zastrze�eniem, �e warto zawsze prze�wietli� konkretny fundusz, bo w ka�dej zacnej rodzinie funduszy mo�e si� zdarzy� brzydkie kacz�tko. Na stronie www.analizy.pl znajdziecie ratingi kr�tkoterminowe i d�ugoterminowe wszystkich funduszy (a jak kto� troch� ogarnia wska�niki wahliwo�ci notowa� i m�wi�ce o ryzyku podejmowanym przez zarz�dzaj�cych, to kilka najwa�niejszych wska�nik�w te� tam znajdzie). Ale wracaj�c do ranking�w... w�r�d dziesi�ciu najcz��ciej wybieranych funduszy w zesz�ym roku by�y a� cztery fundusze lokuj�ce pieni�dze w obligacjach korporacyjnych oraz cztery fundusze pieni��ne. I tylko dwa fundusze spoza grupy bezpiecznych (w tym jeden stabilnego wzrostu)

Generalnie kto inwestowa� w funduszach akcji, to raczej w zesz�ym roku nie zarabia�. Chyba, �e by�y to akcje sp��ek ameryka�skich, bo �rednia zysk�w takich funduszy si�gn��a 18%, albo... tureckich. Tak, ta sama Turcja, kt�ra przynios�a klientom gigantyczne straty w 2013 r., tym razem by�a najbardziej op�acaln� opcj�. Fundusz UniAkcje Turcja (zn�w ten Union Investment) wypracowa� 34,5% czystego zysku, Arka BZ WBK Akcji Tureckich - 34,3%, za� Investor Turcja - 31,8%. W czo�owej dziesi�tce znalaz�o si� a� pi�� funduszy tureckich oraz trzy inwestuj�ce w akcje ameryka�skie. Analitycy, z kt�rymi rozmawiam, w tym roku radz� zwr�ci� uwag� na fundusze akcji azjatyckich (zw�aszcza na te, kt�re omijaj� Chiny, czyli gospodark� w tym regionie maj�c� najwi�cej k�opot�w). Ju� w zesz�ym roku do dziesi�tki najlepszych funduszy wbi� si� jeden z tego typu powiernik�w - Metlife Akcji Chi�skich i Azjatyckich (plus 25%).

No i na koniec potwierdzenie tego, �e polskie fundusze s� wci�� bardzo pazerne na nasze pieni�dze, za� cz��� zarz�dzaj�cych to konowa�y, udaj�ce, �e pracuj�, albo uwa�aj�ce, �e jak kupi� akcje z WIG20, to klienci b�d� ich ca�owali po r�kach. Z oblicze� Analiz Online wynika, �e w 2014 r. tylko co czwarty fundusz akcji pobi� sw�j benchmark, czyli pokona� indeks gie�dowy, kt�ry by� dla niego punktem odniesienia! Za ka�dym razem, gdy czytam takie rzeczy, denerwuj� si� dlaczego w Polsce nikt nie wprowadzi na du�� skal� ETF-�w, czyli jednostek indeksowych. Zarz�dza nimi komputer (replikuj�c wybrany indeks), prowizje i op�aty za zarz�dzanie s� ekstremalnie niskie, a klient ma pewno��, �e ani indeksu nie pobije, ani nie zarobi mniej, ni� �w indeks. Ale w funduszach inwestycyjnych wiedz�, �e ETF-y to dla nich zagro�enie, dlatego nie wprowadzaj� ich do oferty (kilka ETF-�w mo�na kupi� na warszawskiej gie�dzie, tak samo jak akcje). Kto w gromadzie n�dzarzy podaj�cych si� za zarz�dzaj�cych w tym roku pokaza� klas�? Oto lista funduszy akcyjnych, kt�re najbardziej przebi�y indeks b�d�cy dla nich punktem odniesienia. Polecam zw�aszcza b�d�ce od d�u�szego czasu na topie fundusze UniAkcje Wzrostu oraz UniKorona Akcje oraz ING Akcji i ING Selektywny (dwa ostatnie mam w prywatnym portfelu od wielu lat, a dwa pierwsze ch�tnie bym kupi�).

Co w tym roku b�dzie na topie je�li chodzi o fundusze inwestycyjne? Odsy�am w tej sprawie do mojego noworocznego wpisu blogowego, w kt�rym na przyk�adzie analiz bank�w inwestycyjnych pokaza�em co mo�e da� zarobi� w tym roku. W zesz�ym gwiazd� by�y akcje ameryka�skie i tureckie. W tym niekt�rzy zasadzaj� si� na akcje azjatyckie i japo�skie. I mo�e wreszcie polskie dadz� zarobi�? Znam te� i takich analityk�w, kt�rzy wieszcz�, i� - tak samo, jak w przypadku Turcji - tym razem czarnym koniem mo�e si� okaza�... Rosja. Nie chce mi si� w to wierzy�, ale faktem jest, �e �rednia wycena akcji rosyjskich (przez pryzmat wska�nika P/E, m�wi�cego ile dolar�w trzeba zap�aci� za dolar zysku firm) jest dzi� na poziomie dwa i p�� raza ni�szym, ni� w np. w Polsce. Tyle, �e je�li Rosja wpadnie w recesj� - a to jest pewne, jak w banku - to i zyski firm mog� drastycznie spa��. A jakie s� Wasze preferencje funduszowe na 2015 r.?