Χαρίκλεια Καβάφη του Κοραή Δαμάτη

Η Χαρίκλεια παντρεύτηκε τον Πέτρο-Ιωάννη Καβάφη στην Κωνσταντινούπολη το 1849. Αυτή ήταν 14 ετών και εκείνος 36. Τα δύο πρώτα χρόνια του γάμου τους τα πέρασαν στην Πόλη. Το 1852 έφυγαν για την Αγγλία, όπου ο Καβάφης μεταμόρφωσε την ανατολίτισσα νεαρά σε γυναίκα του κόσμου, με αγγλικά, γαλλικά και ζωγραφική. Το 1854 ή το 1855 η οικογένεια (που στο μεταξύ είχε αποκτήσει τρία παιδιά, τον Γεώργιο -1850-, τον Πέτρο-Ιωάννη -1851- και τον Αριστείδη -1853-) εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια. «Ορισμένες φωτογραφίες της από την εποχή εκείνη, παρά την ατελή φωτογραφική μέθοδο των δεκαετιών ’50 και ’60, δείχνουν πως υπήρξε πράγματι ωραιοτάτη», έγραφε ο Κωνσταντίνος Καβάφης για τη μητέρα του.

Εισαγωγή: Γιώργος Παναγιωτίδης, συγγραφέας - καθηγητής Δημιουργικής Γραφής

Φωτογραφίες Έκδοσης: Cavafy Archive - Onassis Foundation

Ο Κοραής Δαμάτης γεννήθηκε το 1952 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στην Ελλάδα ήρθε με την οικογένειά τουτο 1962. Σπούδασε θέατρο. Χόρεψε με την ομάδα «Χορικά» της Ζουζούς Νικολούδη και στο Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλού Μάνου. Πήρε μέρος σαν ηθοποιός και χορευτής σε αρκετές παραστάσεις. Δημιούργησε τη θεατρική ομάδα «Έβδομο Θέατρο». Έχει σκηνοθετήσει έργα των Ευριπίδη, Σαίξπηρ, Βάις, Μπρεχτ, Μπέκετ, Λόπε ντε Βέγκα, Ζενέ, Καμύ, Μπωμαρσαί, Αριστοφάνη, Γκομπρόβιτς, Μακ-Νάλλη, Σέρμαν, Ουίλλιαμς, Ιονέσκο, Μολιέρο, Ζιρωντού, Αρμπούζωφ, Ανούιγ, Μακ Ντόνα, Φρίελ, Σεβαστίκογλου, κ.ά. για το Εθνικό Θέατρο, τα ΔΗΠΕΘΕ, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και για το ελεύθερο θέατρο. Διδάσκει 43 χρόνια σε Σχολές Θεάτρου. Το 2016 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Το Σπίτι Μόνο (εκδόσεις Γαβριηλίδης) και το 2021 η συλλογή ιστοριών του Αφορμές (εκδόσεις Βακχικόν).

Ο Θεατρικός Πολυχώρος ΕΣΤΙΑ, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Universitas, παρουσίασε στη Λευκωσία τον θεατρικό μονόλογο «Χαρίκλεια Καβάφη» υπό τη μορφή θεατρικού αναλογίου. Το έργο, γραμμένο από τον σκηνοθέτη, ηθοποιό και συγγραφέα Κοραή Δαμάτη, αντλεί αφορμή από τα ελάχιστα διαθέσιμα ιστορικά τεκμήρια για τη μητέρα του Κωνσταντίνου Καβάφη και, μέσα από τη μυθοπλασία, φιλοτεχνεί τη μορφή μιας πολυσύνθετης, ισχυρής γυναικείας προσωπικότητας του 19ου αιώνα.

Η παράσταση αποτελεί μια ευαίσθητη και πολυεπίπεδη προσέγγιση της Χαρίκλειας Φωτιάδη – Καβάφη, γυναίκας με έντονη πολιτισμική ταυτότητα, εμπειρίες διασποράς και καθοριστική παρουσία στην προσωπική πορεία του Ποιητή. Μέσα από τη φωνή της, αναδεικνύεται η ιδιαίτερη οικογενειακή και συναισθηματική γεωγραφία που περιέβαλε τον Καβάφη, εμπλουτίζοντας την κατανόηση του έργου του.Τον ρόλο της Χαρίκλειας Καβάφη ερμηνεύει η καταξιωμένη Ελληνίδα ηθοποιός Μαρία Αλιφέρη, ενώ επιλεγμένα ποιήματα του Καβάφη αποδίδονται από τους Φάνη Πέτσα και Μάριο Σαρπέτσα, συμβάλλοντας στη σύνθεση ενός πολυφωνικού αφηγηματικού πλαισίου. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Άγις Παίκος, ενώ τη σκηνογραφική επιμέλεια έχει αναλάβει η Μαρίζα Παρτζίλη. Παρών και στις δύο παραστάσεις θα είναι ο συγγραφέας του έργου, Κοραής Δαμάτης. Οι παραστάσεις θα πραγματοποιήθηκαν στην Αίθουσα Μελίνα Μερκούρη, το Σάββατο 24 Μαΐου και την Κυριακή 25 Μαΐου 2025. Η εκδήλωση φωτίζει μια λιγότερο γνωστή πτυχή της ζωής του Κωνσταντίνου Καβάφη, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εμβάθυνση της κατανόησης τόσο του ποιητικού του έργου όσο και της προσωπικής του ιδιοσυγκρασίας.