Skrywers en hulle Stories
Hierdie vision wat ek gehad het dat daar onsigbare wolke bokant ons koppe dryf, wat bloedrooi blink storie-appels baar wat skrywers kan pluk en eet, en dan só stories voortbring, bly spook in my kop.
“A writer is a world trapped in a person” het Victor Hugo gesê. Mens lees dikwels dat skrywers sê die karakters het ‘n wil van hulle eie, of die storie wou geskryf wees. Die prentjie in my kop is dat daar ‘n storie vebykom in ‘n soort kollektiewe poel van stories en die skrywer steek sy hand uit en pluk die storie soos ‘n vrug wat ryp geword het in die storiepoel. Wanneer die skrywer reg is vir die storie en storie ryp is vir die skrywer, is daar ‘n magiese proses wat allerhande aardse lastighede behels soos laatnagligte, kos wat brand, gesinne se geduld wat opraak. Maar die storie moet geskryf kom.
Mens hoor ook dikwels dat skrywers sukkel met wederstrewige karakters op. Nou vra ek myself af, waar kom daardie wederstrewigheid en eiesinnigheid van die karakters vandaan? Is dit deel van daardie storiepoel? Is dit mense wat iewers sou kon leef?
Dikwels is dit ook daardie gedagtes wat spontaan opkom wanneer ek besig met mindless take, wat mense tref. Die strykplankgedagtes. Meestal maak ek dadelik notas daarvan (dankie tog vir Google Keep) en is soms verwonderd as ek agterna my notas lees, asof dit nie ek self is wat dit geskryf het nie.
Dieselfde gebeur met my drome. Ek droom deesdae vreemde vivid drome, wat heeltemal anders voel, asof dit werklik afspeel, op vreemde plekke met vreemde mense. Sulke drome is duidelik anders as my gewone drome, dit voel of dit uit ‘n baie dieper deel van my bewussyn kom. Daar uit die plek waar mens net onder baie diep hipnose bykom. Ek kry die gevoel dat dit my eie lewe is wat op ‘n dimensie uitspeel, dele van my lewe wat sou kon wees, gegewe klein keuses wat ek iewers langs die pad sou maak wat my lewe heeltemal in ‘n ander rigting op vreemde paaie sou stuur.
Die vraag bly! Is hierdie dalk die storiepoel waaruit skrywers tap? Ons lewens wat sou kon wees, die karakters die mense wat deel vorm daarvan?
Sou daar ‘n skakel kon wees tussen hierdie storiepoel, die karakters wat skrywers manipuleer en die wêreld waarin ons in ons drome leef? Ek hoop so.
“Ek het gisteraand ook vir jou geskryf, maar dit was in my dagboek. Ek gaan ’n mooi dagboek skryf. Ek wil nie hê mense moet eendag glo aan sommiges se blerrie bevooroordeelde opinies nie!“
Ingrid Jonker, in Vlam in die sneeu.
Brink weer, het kopieë van al sy briewe met deurslagpapier gemaak. Hoe het hulle geweet hulle liefdesverhaal gaan dekades later nog in die nuus wees?
By ‘n onlangse skrywersgesprek tussen Daniël Lotter, Erla en Sidney het hulle gesels oor die “toevalligheid” om oor iets te skryf, en dan gebeur dit knap nadat die boek verskyn het.
Natuurlik weerkaats wolke soms, en ‘n ander skrywer pluk die afbeelding van dieselfde appel, en twee stories verskyn gelyktydig by verskillende uitgewers, met dieselfde tema.
Solank as die aarde het verskyn kort nadat die skryfster Lucia Prinsloo oorlede is, amper dieselfde tyd as Betsie van Niekerk, skrywer van So ook op die aarde. Dit is ’n interessante sinchronisiteit van titels, amper soos die ooreenkomste tussen die temas en milieu waarin die verhale van Jan van Tonder (Grootgeluk), Cas Wepener (Roman) en Chanette Paul (Murasie) afgespeel het, wat amper gelyktydig by drie verskillende uitgewers verskyn het.
Is skrywers en kunstenaars se gordyn tussen dimensies dunner as ander mense s’n? Is hulle dalk meer in tune met die Universe, om die appels wat die onsigbare storiepoelwolk baar te pluk? Ek wil so ver gaan om te sê in daardie poel is daar verskillende keuses van wat moontlik gaan gebeur, en skrywers gryp gulsig daarna, voordat iemand anders dalk die appel pluk.
Dankie vir die dapper lesers wat tot hier gelees het.
