Περί Τρέλας
Αντονέν Αρτώ, Βιρτζίνια Γουλφ, Φρήντριχ Νίτσε, Έντγκαρ Άλλαν Πόε και Μαίρη Σέλλεϋ. Το κοινό της συλλογής που συνθέτουν αυτή τη συλλογή 34 επιστολών, είναι η επιδείνωση της ψυχικής υγείας τους. Τον Αρτώ τον διάβασα τώρα για πρώτη φορά, μέσα από τις επιστολές του από την ψυχιατρική κλινική του Ροντέζ, όπου και νοσηλεύτηκε. Ομολογώ πως μου ήταν κάπως δυσάρεστο, μιας και φάνηκε να προσπαθεί να διαπραγματευτεί την τύχη του, πού θα καταλήξει, να εξαγοράσει κατά μια έννοια την ελευθερία του. Ένα ζήτημα μάλλον απαίσιο, εάν όλοι αναλογιστούμε πώς πρέπει να έχουν νιώσει και να νιώθουν άνθρωποι στη θέση του, όταν το τοπίο της ζωής της ζωής αρχίζει να είναι περισσότερο θολό παρά βέβαιο.
Η Γουλφ ήταν (όπως πάντα) συγκινητική, δίνοντας μια καθαρότητα παρά τη φρίκη του πόνου της. Η Γουλφ παρατήρησε τις κρίσεις της και πώς συμπεριφερόταν πριν, ενδιάμεσα και μετά από αυτές και λειτούργησε για χάρη του λογοτεχνικού της οράματος όσο καλύτερα μπορούσε. Μόνο εκείνη θα μπορούσε να είναι πιο έξυπνη κι από το ίδιο της το μυαλό. Ακριβώς πριν διάβαζα τα δοκίμιά της για τη λογοτεχνία, όπου παρέδιδε μαθήματα δεξιοτεχνίας και τώρα διάβασα τις τελευταίες επιστολές που έγραψε στον σύζυγό της Λέναρντ πριν γεμίσει τις τσέπες του παλτού της με πέτρες και αποχωρήσει, γνωρίζοντας πως το μυαλό της δεν θα επιστρέψει και δεν θα μπορεί πια να γράφει. Τεράστια λύπη καταπλακώνει τον αναγνώστη, ενώ διαβάζει τη Βιρτζίνια να αποχαιρετά και να καταθέτει τέτοια λόγια στην οικογένειά της.
«Ως εμπειρία, η τρέλα, είναι φανταστική, σε διαβεβαιώνω, και δεν το λέω αφ’ υψηλού και στη λάβα της ανακαλύπτω ακόμη πολλά από τα πράγματα για τα οποία γράφω.»
Ο Νίτσε μια ζωή δυσάρεστος θα μου είναι. Τα «γράμματα τρέλας» του με τον εσταυρωμένο προκαλούν αναστάτωση, βέβαια. Διάβασα για τη φιλία του με μια φεμινίστρια της εποχής και γέλασα λίγο πικρά. Ο Πόε ακόμα κι έτσι παραμένει ποιητικός: «Ήμουν τρελός, ανάμεσα σε μεγάλη διαλλείματα φριχτής λογικής».
Εκεί που κανείς περιμένει πως η εντυπωσιακή Σέλλεϋ ίσως και να καταλήγει λιγωτική, αναγκάζεται να διαβάσει τις περιγραφές για την άφθαρτη καρδιά (κυριολεκτικά) του Πέρσυ και υποθέτω πως πάντα θα υπάρχει κάποιος κρυφός χώρος όπου μπορούν να προστίθενται εντός των αναγνώστη, καινούριες αναγνώσεις, των ήδη παλιών και πασίγνωστων διανοητικών τιτάνων της λογοτεχνίας.
Μια έκδοση που σίγουρα αφορά τους αναγνώστες των παραπάνω ονομάτων και οποιανδήποτε τον απασχολεί η ψυχική υγεία. Η έκδοση συνοδεύεται από την έρευνα των εκδόσεων ως ένα πολύ χρήσιμο σημείο εκκίνησης για όποιον θέλει να εργαστεί περεταίρω.
