Bovenmeer (8)

Rondom het Bovenmeer wordt edelgesteente gewonnen, het roodbruine Bovenmeeragaat komt zelfs alleen maar daar voor. In haar dagboek vermeldt Lorine Niedecker een bezoek aan een Agate Shop, waar ze verscheidene edelstenen kocht.

///

Robijn van korundlapis lazulivan kalksteen dat verandertabrikooskleurige roodbruinecarneool sarderAan het Grieks ontleendklassieke exodusdook op in het noordwestenvan Amerikaje was in mijn gedachtentussen mijn tenenagaat

///

Een line-up van edelstenen: robijn, lapis lazuli, carneool, sarder en agaat. En, voor het eerst, een glimp van een verteller in Bovenmeer – ‘je was in mijn gedachten / tussen mijn tenen / agaat’ – die de lezer al gauw zal identificeren met Niedecker zelf.

Hoewel ze zichzelf onderweg een ring met een Bovenmeeragaat cadeau deed, las ik in haar dagboek ook dat ze niet veel om sieraden gaf: ‘Jewelry? I seldom wear it.’ Niedecker was bovenal gefascineerd door het verschijnsel edelsteen zelf, dat ze er überhaupt zijn, gevormd door aardse processen. Zo benadrukt ze in de eerste strofe de stoffen waaruit robijn en lapis lazuli voortkomen, respectievelijk korund en kalksteen. Door twee variëteiten te noemen – de abrikooskleurige carneool en roodbruine sarder – onderstreept ze de verscheidenheid van het kwarts chalcedon. Dat dit allemaal bestaat! lijkt ze in de eerste strofe verwonderd uit te roepen.

In de tweede strofe neemt Niedecker ons mee in een poëtische mijmering, waaruit ze in de laatste twee regels weer ontwaakt. Ze mijmert over de herkomst van het woord ‘agaat’, dat via het Grieks en Latijns in talen als het Frans, Engels en Nederlands terechtkwam, als in een uittocht. En toen aan de oevers van het Bovenmeer agaat werd gevonden, dook het woord ook daar op. Als ze zich vervolgens realiseert dat ze bovenop het echte agaat staat, ontsluimert ze, en wij uiteraard met haar.