Bovenmeer (3)

Bij afdeling drie, die afschuwwekkend afloopt, moest ik denken aan Gaston Bachelards uitspraak dat het poetische beeld ‘een onverhoedse oneffenheid aan de oppervlakte van de psyche’ is (in La poétique de l’espace, 1958):

///

Radisson:‘een labyrint van plezier’deze wereld van het meerLang haar, lang geweerVingernagels uitgetrokkendoor Mohawks

///

Pierre-Esprit Radisson was een Franse pionier en pelsjager die in de tweede helft van de zeventiende eeuw de gebieden rondom de Grote Meren doorkruiste. Een deel van zijn lotgevallen legde hij vast in Voyages, dat hij tijdens een tussentijds verblijf in Engeland schreef. Het citaat in regel twee, ‘een labyrint van plezier’, lichtte Lorine Niedecker uit een beschrijving in dat boek van de wouden ten zuiden van het Bovenmeer. Toen Radisson die streek verkende was hij reeds jaren eerder zijn vingernagels in indiaanse gevangenschap kwijtgeraakt.

Achttien woorden, zes simpele regels en een caleidoscoop aan betekenissen. Het vers triggert het voorstellingsvermogen van de lezer. Dat van mij wordt bovendien gevoed door een verblijf in Wisconsin eind jaren tachtig en de kennisname van de inhoud van een lading hoofdzakelijk westerse boeken, strips, televisieseries en films over de ontdekking en toe-eigening van Noord-Amerika. Mijn globale beeld van deze gewelddadige geschiedenis wordt door Niedecker bevestigd: avontuurlijk en gevaarlijk voor de witte indringers en bovenal bedreigend voor de oorspronkelijke bewoners.

Wat ik bewonderenswaardig vind: Radisson heeft de Mohawks, als ik het wel heb, nooit iets nadragen, alsof hij de martelingen die hij onderging begreep.