Một ký ức, nhân những ngày cận tết.

Một đêm đầu năm 2003 (ngày 4 hoặc 5 tháng Hai, tôi không nhớ chính xác, cách nay gần tròn 19 năm, ít lâu sau tết âm lịch), tôi từ biệt Mẹ, xách túi lên xe lửa Bắc Nam, ngồi toa cứng, đi ra Đà Nẵng nơi đã hẹn gặp Nguyễn Hữu Hồng Minh từ trước. Sau vài ngày ở Đà Nẵng, tôi cùng Hồng Minh đi xe máy vượt đèo Hải Vân ra Huế, lưu lại Huế hai ngày, rồi thì Hồng Minh quay lại Đà Nẵng còn tôi trực chỉ Hà Nội, nơi mà một tương lai mờ mịt đang chờ đợi tôi. Phải, mờ mịt: tôi hãy còn chưa biết mình sẽ trụ lại - theo nghĩa đen: cái ăn, cái mặc hằng ngày - bằng cách nào. Chỉ một thứ duy nhất sáng rõ: con đường tôi đi. Tôi đã lầm đường suốt thời gian trước đó, mất trọn những năm đẹp nhất của tuổi trẻ vào một lĩnh vực vốn không phải là thế giới của mình. Ra Hà Nội, tôi dấn vào tương lai mờ mịt, bất định về mặt vật chất, song, về mặt tinh thần, sáng rõ: đây là con đường mà tôi sinh ra để đi. Văn chương. Một dạng đầu tư rồ dại: anh có thể đầu tư cả cuộc đời vào nó và kết quả là số không tròn trĩnh. Một cuộc chơi rồ dại: anh có thể suốt đời mê mẩn chơi với nó như một đứa trẻ, và, chết đi, vẫn hồn nhiên và ngây ngô trước thế gian như một đứa trẻ.
Tôi bước từ xe lửa xuống ga Đà Nẵng lúc khoảng 3 giờ sáng. Từ đó đến nay tôi chưa một lần sống lại những giờ như thế: ngồi nơi một quán cóc đối diện nhà ga, uống hết chén trà này tới chén trà khác (có lẽ hơn chục chén?), đợi trời sáng, để có thể gọi điện cho Minh nhắn anh ra đón. Ngồi uống trà, đợi sáng, quan sát sự sống diễn ra nơi một quán cóc nhà ga vào những giờ trước khi trời sáng, và viết nốt những dòng cuối của truyện ngắn “Tâm sự của Khảm Sống”. Bên cạnh chân tôi là cái túi xách duy nhất tôi mang, trong đó có vài bộ quần áo, vài cuốn vở, cái mũ bảo hiểm. (Tôi không nhớ có cuốn sách nào không, hình như không.)
Mẹ để tôi đi mà ruột như cắt. Tôi biết như thế, dù Mẹ không nói nhiều. Mẹ là con người tuyệt vời. Mẹ biết tôi đang bắt đầu đi trên con đường mà, nhiều năm về trước, lẽ ra Mẹ cần phải đủ dứt khoát, gan góc, lì lợm để đi. Từ bỏ tất cả những ổn định và an toàn vốn có, bởi sự thật là, chúng không phải của con người mình. Những ổn định và an toàn đó là thuộc về một người khác, chứ không thuộc về một người bị “đày vào nghiệp văn” như tôi.
Lúc đó tôi không có một cô gái nào để chia tay trước khi lên đường giống như trong các phim lãng mạn. Không có cô gái nào để tôi hẹn ngày trở về. Có Mẹ tôi. Tôi hẹn Mẹ sẽ trở về. Khi tôi bắt đầu tìm lại được chính mình.
Tranh của Kaii Higashiyama