Ngô Tiến Nhân: Đỗ Hồng Ngọc học PHẬT – như tôi thấy

 

Đỗ Hồng Ngọc học PHẬT – như tôi thấy 

Ngô Tiến Nhân

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc vừa gởi cho tôi “ hợp tuyển “ Tôi học Phật sau cơ may “ cấm túc-nhập thất “ 3 tháng trong Sài Gòn giãn cách để “còng lưng edit “ và thiết kế trang bìa với yêu cầu xem trước và… có nhận xét !

Trước hết tập sách có trang bìa được Hoạ sĩ Ngọc.(tôi rất thích các ký họa của Anh chỉ vài nét mà lột tả được chân dung thần thái nhân vật) thiết kế công phu và gởi gắm nhiều thông điệp, mang chất lãng mạn của một tâm hồn Thi sĩ Đỗ Nghê cũng như cách học “Lõm bõm” đặc thù của Anh .

Hai bàn tay nâng niu 3 chiếc lá như đơm một đóa hoa mà hương thơm của nó đưa ta về rừng Simsapa cận tọa Thầy nghe giảng . Tôi thấy 3 cuốn kinh mà Anh chọn trong rừng kinh điển ( Bát nhã Tâm kinh – Kinh Kim Cang – Kinh Pháp Hoa ) đủ tối giản mà vẫn kết thành viên kim cương toả sáng dẫn đường ta đi tới Giác ngộ . Còn hai bàn tay kia phải chăng là hai bàn tay Bất nhị Đạo – Đời của Bồ tát Duy Ma Cật ?

Tất cả được chiếu soi trong gam màu của Hoài niệm của trầm tư song sau nó vẫn lung linh ánh hoàng kim một thủa !

Đấy là “ nhàn đàm” về hình thức , còn nội dung còn cấu tứ ?

Vụ này không dễ đâu !

Tôi quen biết và trở nên thân thiết với Anh Ngọc khoảng 20 năm , thời gian không dài song vì gặp nhau thường xuyên lại có nhiều mối quan tâm chung cũng đồng điệu vài chuyện nên có cảm giác gần gũi… từ kiếp nào . Chúng tội gặp nhau hàng tuần tại Chùa Xá lợi trong Nhóm học Phật ( nơi Anh làm Trưởng tràng ), lại cùng sinh hoạt tại Salon Văn hoá Càphê Thứ bẩy gặp nhau có hẹn hoặc không hẹn trong các hội thảo tọa đàm hay triển lãm … cũng thật tình cờ (hay không ?) chúng tôi có nhiều bạn hay người quen chung đặc biệt trong lĩnh vực liên quan đến Phật pháp !

Dài dòng một chút để nói rằng tôi có chút duyên để phần nào hiểu Anh còn Anh hình như có tin tôi đôi phần nên hỏi ý .

Lúc đầu do nông nổi nên tôi hăng hái trình bày về cấu trúc tuyển tập, về tổ chức bản thảo, về tầm quan trọng của dẫn luận … quên rằng Anh là dân cầm bút lão luyện lại có hai trợ thủ chuyên nghiệp bên tây !

Rồi Anh “ kích động “ kiểu gì mà tôi bồng bột ngồi xuống rị mọ gõ phần Dẫn luận ! Cũng may còn chút tỉnh táo nên tôi ngồi đọc kỹ lại phần Dẫn nhập Anh viết .

Ơn giời ! Hú vía ! Suýt nữa thì mình làm một việc dại dột !

Dẫn nhập do chính Anh tác giả viết với sự am tường sâu sắc, cấu tứ chặt chẽ với sự cẩn trọng vốn có và bút pháp dung dị duyên dáng là hoàn hảo rồi , còn chỗ nào cho tôi nữa !

Có chăng tôi chỉ có thể viết về một góc nhìn hay một cách tiếp cận Phật pháp mà tôi thấy qua Tôi học Phật của Anh mà thôi .

Hãy xem cách “ lõm bõm “ học Phật của Anh :

Trước rừng thiên kinh vạn quyển Phật học Anh chọn cho mình chỗ đột phá : Tâm kinh . Đây là cốt tủy của Bộ kinh Bát nhã 600 quyển rút còn 260 từ rồi rút nữa còn 4 từ ( ngũ uẩn giai không ) rồi kết tinh trong một chữ Không. Đây cũng là liễu nghĩa của Trung quán luận, là hạt nhân của Phật học, ai ngộ nhập được sẽ mở lối vào Phật đạo thênh thang, sẽ đến vô trí vô đắc vô ngã … thật dũng mãnh mà cũng thật sảng khoái !

Nhưng không “ túc duyên “ thì dễ gì ngộ nhập !

Rồi Anh tấn công vào Kinh Kim Cang để nhận biết thực tướng – vô tướng , để giải phóng mình ra khỏi mọi hệ quy chiếu (ưng vô sở trụ), mọi mô thức tư duy, mọi hình thái của não trạng để tự do trực nhận chân lý !

Anh chọn Kinh Pháp Hoa với tinh thần “ khai thị chúng sinh – ngộ nhập trí kiến Phật “

Thế là tạm đủ để Anh xây dựng một nền tảng vững chắc cho việc đi hết con đường Phật học !

Rồi nữa Anh chọn kinh Duy Ma Cật để thống nhất Đạo – Đời  để xây cầu Bất nhị để thấy đời không chỉ khổ đau mà còn phúc lạc để thấy cõi Phật đâu xa …

Lõm bõm như Anh mình chạy e không kịp !

Khi công phá một công án Anh tiếp cận đa ngành có hệ thống. Anh vừa có tư duy khoa học phân tích mổ xẻ của một bác sĩ y khoa vừa mở con mắt trực giác của một thiền giả cộng thêm sự nhạy cảm của một thi sĩ Đỗ Nghê. Đừng quên Anh có sự mẫn cảm về sinh tử qua các bài thơ viết hồi 67 hay Mới hôm qua thôi ở Canada, có kinh nghiệm cận tử nghiệp và tái sinh sau cơn bạo bạnh cùng kinh nghiệm làm truyền thông với kiến thức tâm lý học và xã hội học. Anh tiếp cận một vấn đề bài bản cả về bản thể luận lẫn phương pháp luận, thấy cả Thể – Tuóng  đặc biệt là Dụng của nó Anh đào từ hai đầu theo cách nói của Harari tác giả Lược sử loài người .

Tôi vốn lười biếng học Phật, chỉ theo kiểu lãng đãng tưng tửng nên thích cách học lõm bõm của Anh. Tôi và Anh có nhiều sở thích khác biệt tỷ dụ như tôi thích rượu Anh lại mê chè, cay ngọt khác nhau nhưng hình như rượu chè cũng có thể đi cùng nhau được .

Lại nói về Thấp thoáng lời kinh. Theo tôi kinh kệ như là di tích khảo cổ nếu ta khéo bóc tách đi những lớp bụi của thời gian, của văn hoá, của lịch sử, của Huyền thoại thì những hạt còn lại như những chỉ dẫn vẫn dẫn chúng ta về núi Linh thứu, nắm lá khô vẫn chỉ đường cho ta về rừng Simsapa nghe liễu nghĩa Uyên nguyên của Thầy .

Đừng bám chắc lời kinh ( vì thế là phỉ báng ) cũng đừng xa rời ( vì thế là lời Ma vương ) mà phải nắm được liễu nghĩa cái có thể nằm giữa nằm sau và nhiều khi siêu việt khỏi ngôn từ .

Thế nên vẫn phải miên mật văn tư tu, miên mật giới định tuệ, không phải chỉ tọa thiền mà sống thiền, không phải tụng Tâm kinh mà phải sống Tâm kinh trong từng sát na để rồi Gate gate paragate parasamgate …

Có phải không Anh Đỗ Hồng Ngọc?

Ngô Tiến Nhân

(Saigon, 14.8.2021)

 

Được gửi từ iPad của tôi

…………………………………………………….

Đỗ Nghê học Phật

Ngô Tiến Nhân

Tác hữu trần sa hữu…

Nhiều người hỏi : Thi sĩ Đỗ Nghê (Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc) học Phật từ Thầy nào ( mà uyên thâm thế ?) và học từ bao giờ ?
Anh ú ớ vì… nói không được !
Anh muôn giữ giới nhưng nói thật thì vừa dài lại khiến người ta nghi hoặc nên  thường đánh trống lảng hoặc cười… trừ !
Nhưng khi không thể né mãi  Anh đành bộc bạch qua bài thơ “Bổn sư”.

Nhưng để biết Anh học Phật từ lúc nào e rằng phải viện ra đây hai bài thơ , bài Thư  cho bé sơ sinh, viết lúc chàng thi sĩ 25 tuổi là sinh viên y thực tập đỡ đẻ ở Bênh viện Từ Dũ và bài thơ Mới hôm qua thôi, viết khi đi thăm Trại dưỡng lão ở Canada khi “chàng” ở lứa tuổi … tri thiên mệnh!
Những câu hỏi nhân sinh, những băn khoăn kiếp người, những hoang mang thời loạn, những âu lo cô đơn lạc loài (mất ID ) … được Anh chia sẻ … bình đẳng với em bé sơ sinh. Rồi những chiêm nghiệm cuộc đời, nỗi niềm trắc ẩn trước những hình hài đã đi hết kiếp nhân sinh, chẳng phải những điều phải học Phật mới “ ngộ “ được sao ? Thế nên việc học Phật thực ra không có khởi đầu mà cũng chẳng có kết thúc bởi vì ta đã bẩm sinh cùng nó. Với tâm hồn mẫn cảm với “đa tình là tâm Phật” thi sĩ Đỗ Nghê không Đến với Phật pháp mà Về với nó như một lẽ đương nhiên.

Còn tại sao Đỗ Nghê phải dùng thơ để giãi bày tâm sự ư ?
Đơn giản vì ngôn từ “dẫn con người ta đi trong mê lầm suốt 3 kiếp”, ngay cả cái gọi là “chân ngôn” cũng phải hết sức cẩn trọng. Thi ca cho phép chúng ta vượt thoát khỏi khuôn khổ ngữ nghĩa có tính cách “quy định” của ngôn từ, có những ẩn nghĩa ẩn dụ nằm giữa nằm sau và quan trọng hơn là siêu vượt lên trên ngôn từ – đến một miền cảm thức mới .
Khi diễn đạt những suy tư phóng khoáng trong dòng cảm xúc tuôn chảy hình như Đỗ Nghê không muốn bị ràng buộc vào những khuôn khổ hình thức mà chọn kiểu Thơ văn xuôi (kiểu như Khalil Gibran viết Tiên trí và Thiên sứ), khi mạch tư duy dòng cảm xúc tự nó đã tạo nên tiết tấu và giai điệu của thơ .
Bổn sư vừa là câu trả lời Ai là thầy cũng là phương pháp và quan niệm học Phật của Anh. Anh thấy Phật là Như Lai!
Tất nhiên Anh học Như Lai!
Nhưng Như Lai lại không chỉ là Phật! Anh thấy Như Lai trong vạn Pháp! (vạn pháp tri Tôn mà!). Anh học Phật học các vị Tôn túc, các bậc thức giả, học bạn bè … tôi đồ rằng Anh học cả từ em bé sơ sinh, từ ông già bất động trên xe lăn từ bông hoa nở trên hàng rào từ tiếng chuông chiều … nếu tất cả giúp Anh tỉnh thức , cho Anh tăng trưởng yêu thương …
Và quan trọng hơn cả Anh học từ chính mình! Anh đánh thức Vị Phật đang ngủ trong mình để rồi hai Thầy Trò cận tọa bên nhau miên mật sớm chiều …
Như Lai còn dạy!
Ta còn học!
Phật đạo thênh thang!
Đường đời bất tận !

NTN

(Saigon, tháng 8.2021)