Sorit paradoksu

Elmar Hussein, 2021, “Mülahizələr məntiqi. Fəlsəfə və qeyri-səlis məntiq”, Bakı, “Parlaq İmzalar” nəşriyyatı, s. 130

“Fəlsəfədə mövcud olan qeyri-müəyyənlik fenomenini daha ətraflı şəkildə analiz etmək üçün Sorit paradoksunu nəzərdən keçirə bilərik. Sorit anlayışı qədim yunan sözü olan soros anlayışından yaranıb və hərfi tərcümədə “topa” və ya “qalaq” deməkdir. Sorit paradoksu ilkin formada neçə qum dənəciyinin qum topası yarada biləcəyinə dair sualı özündə ehtiva edirdi. Əgər 10000 qum dənəcəyi qum topasının yaranması üçün kifayət edirsə, onda 9999 qum dənəciyi də qum topasının yaranması üçün kifayət edir, çünki 1 qum dənəciyi qum topasının qeyri-qum topasına çevrilməsi üçün şərait yaratmır. Əgər 9999 qum dənəciyi dənəcəyi qum topasının yaranması üçün kifayət edirsə, onda 9998 qum dənəciyi də qum topasının yaranması üçün kifayət edir, çünki 1 qum dənəciyi qum topasının qeyri-qum topasına çevrilməsi üçün şərait yaratmır. Əgər 9998 qum dənəciyi dənəcəyi qum topasının yaranması üçün kifayət edirsə, onda 9997 qum dənəciyi də qum topasının yaranması üçün kifayət edir, çünki 1 qum dənəciyi qum topasının qeyri-qum topasına çevrilməsi üçün şərait yaratmır və s. Əgər hər dəfə 1 qum dənəciyi qum topasının qeyri-qum topasına çevrilməsi üçün şərait yaratmırsa, onda qum topası qeyri-qum topasına necə çevrilir? Əgər 1 qum dənəciyi qum topasının qeyri-qum topasına çevrilməsi üçün şərait yaradırsa, onda 1 qum dənəciyi niyə qum topası hesab edilmir?”