Ek is anders! En jy?
Iets tref my netnou, heel uit die bloute. Deesdae het kinders almal een of ander issue, met name soos ADD en die hele alfabet deur waarvan buitestaanders min verstaan. Net soveel kinders is ook op die outismespektrum. Alles word blameer: Tegnologie, eetgewoontes en ek noem nie eers die mite van inentings nie.
[image error]
Ons verstaan dit nie, tensy dit ons kind of kleinkind is. Dan is daar soveel inligtig dat jou kop duisel daarvan. Daar is terapie, daar is raad, daar is pille, daar is Facebook groepe, maar die kind bly maar homself, ten spyte van die beste pogings.
Ek hoor gereeld mense wonder waar al hierdie nuwe diagnoses vandaan kom. Is dit regtig nuut? Of was ons maar almal so gebore, met een of ander issue? Dat ons uniekheid net nie erken is nie, ons gedrag toegeskryf aan stoutigheid, rebelsheid, skaamheid, luiheid of wat ook al. Waarom anders het ons volwassenes en oumense geword met goeters en geite, wat nie in vrede met mekaar kan leef nie?
Die eeue ou probleem om die wisselwerking tussen Nature vs Nurture te verstaan, word nou deur nuwe navorsing in die rigting gestuur dat oorerwing en genetika ‘n groter rol speel as eksterne faktore, soos voeding, omgewing en kultuur. Aan die spits van hierdie navorsing was Robert Plomin, met die publikasie van sy boek: Blueprint: How DNA Makes Us Who We Are.
Plomin skryf tereg: “We now know that DNA differences are the major systematic source of psychological differences between us. Environmental effects are important but what we have learned in recent years is that they are mostly random – unsystematic and unstable – which means that we cannot do much about them.”
Mense vertel graag op Facebook hoe hulle van altyd af anders gevoel het, die buitestaander was, nie met die trop beweeg het nie en misverstaan is. Hulle is terselfdertyd reg én verkeerd. Almal voel in ‘n mate so, almal kan dit net nie so goed uitdruk nie.
Hoe sou dit gewees het as ons geslag kinders ook raakgesien is vir ons eie unieke eienskappe en menswees? As ons nie in vormpies gedruk is nie? Dan sou meeste van ons ook maar gediagnoseer kon wees met ‘n paar letters van die alfabet. Vir die nuwe geslag kindertjies kan die etikette om hulle nekkies hulle soms wurg, maar dikwels ook bevry, om bloot te leef wie hulle is.
Ons is maar almal vissies wat swem in die see, en in elkeen se hart, is hy daardie rooi vissie. Hy sien net die gryses, en daarom dink hy hy is ook grys. Maar diep in sy vishartjie weet hy, hy is rooi en hulle swem in dieselfde see, almal is aan dieselfde gevare van vistreilers en nette blootgestel. Ons is almal daardie rooi vissie op ‘n manier. Ons moet maar net leer om elkeen te swem met sy eie vin.
“Always remember that you are absolutely unique. Just like everyone else.”
― Margaret Mead
