Ghi chép lang thang (tiếp theo)

 

Ghi chép lang thang (tiếp theo)

Về Huế

Về Huế lần này cùng đi với Bác sĩ Thân Trọng Minh, người bạn cùng lớp cùng trường ở Y khoa Đại học đường Saigon hơn nửa thế kỷ trước, một “người Huế thứ thiệt” nên mình… học thêm, biết thêm được nhiều thứ… rất huế. TTM không chỉ là một bác sĩ, anh còn là nhà thơ, họa sĩ, kịch tác gia, là một bạn văn thân thiết từ xa xưa của thời Gió Mai, Ý Thức, Tình Thương… Anh cũng là người trình bày bìa cho tập thơ đầu tay của mình, Tình Người, năm 1967, lúc còn học dưới mái trường Y.

Việc đầu tiên ở Huế là Minh kêu cùng đi thăm nhà Từ đường cùa dòng tộc anh ở An Lỗ, qua sông Phú Ốc… cách Huế chừng 40 cây số. Chuyến đi cùng với cả gia đình anh hơn mười người, Thanh Hằng (bà xã TTM) và cô Kim Kê, người bạn. Minh kè kè cuốn gia phả dòng họ để trao cho một người em. Sau đó anh đưa đi thăm ngôi mộ cổ của ông Tổ cách đây 600 năm (Viên, người em anh bảo 400 năm chứ, nhưng Minh quả quyết 600 năm!), làm mình sực nhớ hôm nay là Mùng 10 tháng 3 Âm lịch, đang có Lễ giỗ Tổ Hùng Vương 4000 năm  ở Phú Thọ. Minh nói Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ… đều có mộ ở Kim Long, gần chùa Linh Mụ.

Rồi xe đi qua Phong Điền, Quãng Điền, vựa lúa của Thừa Thiên-Huế, thấy còn bát ngát những cánh đồng vàng nhưng Viên nói đang đô thị hóa dần rồi. Qua một nơi gọi là Sịa, Minh nói Huế có câu ‘nhất Huế nhì Sịa” là ở đây, cũng là quê nhà của Hồ Thanh Ngạn, bạn chúng tôi đã mất. Mấy ngày ở Huế, Minh cùng gia đình về “làng”, có nhà tự để thăm bà con, rồi thăm bạn bè, có bạn đang hấp hối, bạn đang nằm liệt…

Nhưng đây rồi. Phá Tam Giang. Mình nhớ mấy câu thơ viết về Huế năm xưa mà Trương Thìn đã phổ nhạc, bài Một ngày ở Huế: “…Một ngày Từ Hiếu băn khoăn/ Đồi sương dốc dựng té lăn cù rồi/ Một ngày sông nước thuyền trôi/ Tam Giang sóng vỗ đâu hồi còn thơ/ Một ngày ngày xửa ngày xưa/ Một ngày ở Huế đã vừa trăm năm” (Đỗ Nghê, 1995).

“Thương em anh cũng muốn vô/ Sợ truông nhà Hồ sợ phá Tam Giang” (Ca dao). Từ nhỏ vốn đã “sợ” Phá Tam Giang qua câu ca dao đó rồi, bây giờ tận mắt nhìn Phá Tam Giang mới… hết hồn! Ôi mênh mông trời nước. Tỉnh Thừa Thiên có thành phố Huế 80km2 còn riêng Phá Tam Giang đã rộng hơn 50km2 rồi và trải dài đến 24km, từ bắc vào nam, từ bến đò Vĩnh Tu đến Cầu Hai, Lăng Cô. Nhớ bài thơ Chiều trên Phá Tam Giang của Tô Thùy Yên với bài phổ nhạc của Trần Thiện Thanh ngày nào.

 

 

 

 

 

 

 

 

Phá Tam Giang nhìn từ Túy Vân Tự.

 

 

Lăng Cô. Đường lên đèo Hải Vân.
Phá Tam Giang kéo dài đến Đầm Cầu Hai, Lăng Cô.

Ngày hôm sau, chúng tôi đến thăm chùa Từ Đàm. Nhớ năm 2008, mình cũng đã có lần đến đây trình bày về đề tài Thiền và Sức khỏe trong Tuần lễ Văn hóa Phật giáo, lần đó có nhà văn Nguyên Ngọc, Gs Cao Huy Thuần v.v… đông vui. Sông Hương dịp đó lần đầu tiên thả bảy đóa hoa sen rất đẹp trên dòng nước, phía trên cầu Tràng Tiền. Sau này đọc Thái Kim Lan mình mới biết người ‘chủ xị’ vụ này là thầy Tâm An (Thích Không Nhiên) hiện là Phó chủ biên Tạp chí Liễu Quán. Từ Đàm nay do thầy Hải Ấn trụ trì. Thầy Hải Ấn không phải ai xa lạ, vốn là một bác sĩ y khoa, đồng nghiệp của chúng tôi. Nghe kể chuyện lúc thầy đang là tu sĩ, học y khoa, đi thực tập đỡ đẻ cũng nhiều và đều rất mát tay. Thầy đi vắng. Chúng tôi ra ngồi… dưới cội Bồ đề trước sân chùa, đợi vào thăm vị Đại sư thân với bác sĩ TTM.

 

 

Chiều đó, chúng tôi về Mỹ Lợi, thăm ‘chốn xưa’ của Nguyễn Tường Bách, Lữ Quỳnh, Lê Trọng Nguyễn… Đây chính là quê của bà Từ Cung, mẹ vua Bảo Đại.

Đường vào làng quanh co. Các nhà thờ dòng tộc họ Hoàng, họ Nguyễn, họ Phan… còn vài người già cả trông nom. Rất nhiều mồ mả. Có những ngôi nhà tan hoang đầy vết bom đạn. TTMinh chỉ đây là nhà bà… Từ Cung, đây là nhà Bà ngoại TS Nguyễn Tường Bách… Đây là con đường mà Lữ Quỳnh thường đi hồi nhỏ, mê một cô nào đó không dám nói ra. Đây là con đường làng mà nhạc sĩ Lê Trong Nguyễn đã viết bài Nắng Chiều ” Qua bến nước xưa lá hoa về chiều… Ngập ngừng mềm đưa trong nắng lưa thưa… khi đến cuối thôn chân bước không hồn… nhớ sao là nhớ bóng người ngày thơ”… “Nay anh về qua sân nắng/ chạnh nhớ câu thề/ tim tái tê/ chẳng biết bây giờ/ người em gái. duyên ghé về đâu…” . Minh nhắc nào DT, nào BT…ôi những người đẹp của ngàn đời xứ Huế… nay biết về đâu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Từ đó, chúng tôi về thăm Túy Vân Tự, ngôi chùa nằm chơ vơ giữa Phá Tam Giang. Xưa muốn đến thăm phải đi thuyền. Nay nhờ có cầu Trường Hà nên có thể đi bằng xe hơi, hoặc đi từ cửa bể Thuận An.

Túy Vân là ngôi chùa được các đời vua Gia Long, Minh Mang và nhất là Thiệu Trị đặc biệt chăm sóc vì sự hùng vĩ, uy nghi và tuyệt đẹp của nó. Trên đỉnh tháp, tầm mắt nhìn rộng khắp cõi trời đất mênh mông và nhìn rõ hơn tứ đại ngũ uẩn của cỏ cây mây nước và của con người mình… Ở đó đã có thể thấy biết sắc bất dị không, sắc tức thị không…

Nhóm chúng tôi trèo lên đến đỉnh tháp cao nhất để nhìn bao quát cảnh trời nước bao la…

 

 

 

 

 

 

 

Gặp thầy Minh Chính trụ trì. Thầy đang cuốc đất dọn dẹp với các đệ tử và bà con Phật tử đến làm công quả. Lúc này, nhờ đườg sá tốt dần nên chùa đã có nhiều người đến viếng cảnh, tu tập.

Một ngày… ở Huế, được thấy được nghe được học hỏi biết bao điều!

Đỗ Hồng Ngọc

(còn tiếp)