Cengiz Çandar's Blog, page 284

Trump’ın eski avukatı Giuliani hakkında, haciz davasında “mahkemeyi tahkir” kararı

ABD’de, hakkındaki hakaret davasını kaybederek 148 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edilen Donald Trump’ın eski avukatı Rudy Giuliani’nin, sahip olduğu değerli eşyaları hacizden kaçırmakla suçlandığı davada mahkemeyi tahkir ettiğine karar verildi.

Manhattan’da yapılan duruşmada Yargıç Lewis Liman, Giuliani aleyhine karar verdi.

New York Bölge Yargıcı Liman, Giuliani’nin, ödemesi gereken tazminat için haciz gelen malvarlıkları hakkında mahkemenin talep ettiği bilgi ve delilleri sağlamada verilen süreyi geçirerek, “mahkemenin açık ve net bir emrini kasıtlı olarak ihlal ettiğini” söyledi.

Giuliani hakkında “mahkemeyi tahkir” kararı veren Yargıç Liman, bunun cezai yaptırımını da iki Georgia seçim görevlisinin açtığı davada mahkeme kararına uymama ve malvarlıklarının durumuyla ilgili davanın sonunda değerlendireceğini kaydetti.

Giuliani’nin haciz gelen malvarlıklarının durumuyla ilgili dava 16 Ocak’ta New York’ta görülmeye başlanacak.

– Giuliani hakkındaki hakaret davası

ABD’de 2020’deki başkanlık seçimlerinde Georgia eyaletinde görev yapan Ruby Freeman ve kızı Wandrea Arshaye Moss, Giuliani tarafından oy pusulası sayımı sırasında Trump aleyhine sahtekarlık yapmakla itham edilerek hedef gösterilmişti.

Freeman ve Moss, kendilerine iftira atıldığını ve can güvenliklerinin tehlikeye girdiğini belirterek, Aralık 2021’de Trump’ın avukatı Giuliani hakkında hakaret davası açmıştı.

Eski New York Belediye Başkanı Giuliani, Freeman ve Moss’un 2020’deki başkanlık seçimleri sırasında oy pusulasında sahtekarlık yaptıkları konusunda kamuoyuna yalan beyanda bulunduğunu kabul etmiş ancak bu sözlerinin ifade özgürlüğü tarafından korunduğunu savunmuştu.

Ağustos 2023’te, mahkemece suçlu bulunan Giuliani’nin tazminat ödemesi gerektiğine karar verilmiş, 16 Aralık 2023’te de bu meblağın 148 milyon dolar olduğu belirtilmişti.

Kararın arından iflas duyurusu yapan Giuliani’nin tazminat bedeli olarak elindeki değerli varlıklara haciz konulmuş, ancak Giuliani mahkeme kararına rağmen bunları teslim etmemekle suçlanarak hakkında tekrar dava açılmıştı. (AA)

Trump’ın eski avukatı Giuliani hakkında, haciz davasında “mahkemeyi tahkir” kararı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

ABD’den Suriye açılımı: Muafiyetler başladı

ABD Hazine Bakanlığı, Suriye’ye insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırmak amacıyla devlet kurumlarıyla yapılan işlemlerin yanı sıra, bazı enerji ile havale hareketlerine izin veren 6 ay süreli muafiyet sağlandığını bildirdi.

ABD yönetimi, Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesi yönünde adım attı.

Bu kapsamda ABD Hazine Bakanlığı, Suriye’deki temel hizmetlerin devam etmesini sağlamak amacıyla yeni bir lisans yayımladı.

Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi’nin (OFAC) yayımladığı lisans ile Suriye’deki yönetim kurumlarıyla yapılan işlemlerin yanı sıra, ülkeye veya ülke içinde petrol, petrol ürünleri, doğal gaz ve elektrik dahil enerjinin satışı, tedariki, depolanması veya bağışlanmasının desteklenmesine yönelik faaliyetler ile Suriye Merkez Bankası aracılığıyla yapılan işlemlerin de kapsama alındığı ticari olmayan, kişisel para hareketlerine 7 Temmuz’a kadar izin verildi.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Suriye’de Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık 2024’te devrilmesi sonrası yayımlanan lisansın, ABD’nin yaptırımlarının, temel insani ihtiyaçları karşılamaya yönelik faaliyetleri, kamu hizmetlerinin sağlanmasını veya insani yardımları engellemeyecek şekilde uygulanması konusundaki taahhüdünü vurguladığı aktarıldı.

Esed rejiminin Suriye halkına yönelik zalimliği, terörizme destek vermesi ve bölgedeki istikrarı bozan eylemleri sonucu Suriye’nin en kapsamlı şekilde yaptırım uygulanan bir ülke olduğu belirtilen açıklamada, sağlanan yaptırım muafiyetleriyle Suriye halkının daha umutlu, güvenli ve barışçıl gelecek inşa etmelerini desteklemek amacıyla elektrik, enerji, su ve sanitasyon dahil ülke genelinde temel hizmetlerin ve yönetim işlevlerinin sürekliliğinin sağlanmasının hedeflendiği ifade edildi.

Açıklamada, söz konusu lisans ile Esed ve çevresi, Suriye Hükümeti, Suriye Merkez Bankası ve Heyet Tahrir Şam’a (HTŞ) yönelik yaptırımların kaldırılmadığı aktarıldı.

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, konuya ilişkin değerlendirmesinde, “Beşşar Esed’in Rusya ve İran tarafından desteklenen acımasız ve baskıcı yönetiminin sona ermesi, Suriye ve halkına yeniden inşa için eşsiz bir fırsat sunuyor.” ifadelerini kullandı.

Adeyemo, “Bu geçiş döneminde, Hazine Suriye’de insani yardımı ve sorumlu yönetimi desteklemeye devam edecek.” değerlendirmesinde bulundu. (AA)

ABD’den Suriye açılımı: Muafiyetler başladı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Kızıldeniz’de gerilim! Husiler: Truman’a saldırdık

Yemen’deki İran destekli Husiler, Kızıldeniz’de ABD’nin “USS Harry S. Truman” uçak gemisini hedef aldıklarını açıkladı.

Husilerin Askeri Sözcüsü Yahya Seri, yaptığı açıklamada, Kızıldeniz’de ABD donanmasındaki bir uçak gemisi ve İsrail’e saldırılar düzenlediklerini belirtti.

Kızıldeniz’in kuzeyinde ABD’nin “USS Harry S. Truman” uçak gemisine füze ve insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırılar düzenlediklerini aktaran Seri, söz konusu saldırıları, ABD’nin Yemen’e yönelik büyük hava saldırılarına hazırlandığı sırada gerçekleştirdiklerini öne sürdü.

“ABD’nin Yemen’e planladığı saldırıları bu eylemle önlediklerini” iddia eden Seri, gündüz saatlerinde İsrail’in Yafa ve Askalan bölgelerine İHA’larla saldırılar düzenlediklerini de ifade etti.

Husilerin Askeri Sözcüsü Seri, “Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları ve ablukayı sürdüren İsrail’i hedef almaya devam edecekleri” tehdidinde bulundu.

– Kızıldeniz’deki durum

Yemen’de İran’ın desteklediği Husiler, İsrail’in Gazze’deki saldırılarına tepki gerekçesiyle 31 Ekim 2023’ten bu yana Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu belirttikleri ticari gemilere el koyuyor ve bazılarına da insansız hava araçları ve füzelerle saldırıyor.

Husilerin eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi, Kızıldeniz’deki seferlerini durdurma kararı aldı.

ABD, küresel deniz ticareti güvenliğinin tehlikeye girdiği gerekçesiyle 18 Aralık 2023’te bir grup ülkenin katılımıyla Husi güçlerine karşı “Refah Muhafızı Operasyonu” adında çok uluslu “deniz görev gücü” oluşturulduğunu açıkladı.

ABD ve İngiltere’nin, Yemen’de kontrollerinde bulunan bölgelere saldırısı üzerine Husiler, bu iki ülkenin tüm gemilerini hedef alacağını duyurdu. (AA)

Kızıldeniz’de gerilim! Husiler: Truman’a saldırdık yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

e-ticaret rekoru: 1,2 trilyon dolar aşıldı

ABD’li yazılım şirketi Salesforce, tatil dönemi perakende satışlarının dünya genelinde 1,2 trilyon dolar, ABD’de ise 282 milyar dolarla rekor seviyeye çıktığını bildirdi.

Salesforce, 1,5 milyar alışveriş ve 1,6 trilyon sayfa görüntülemesinin analizine dayanan 1 Kasım-31 Aralık 2024 dönemini kapsayan tatil sezonu verilerini yayımladı.

Şirketten konuya ilişkin yapılan açıklamada, çevrim içi satışların yeni zirvelere ulaştığı ifade edilerek, tatil sezonunda perakende satışların dünya genelinde yüzde 3 artarak 1,2 trilyon dolara yükseldiği belirtildi.

Bu dönemde ABD’deki satışların yüzde 4 artışla 282 milyar dolar olduğu aktarılan açıklamada, Avrupa Birliği’nde de yüzde 1 artış kaydedildiği ifade edildi.

Açıklamada, beklenenden daha iyi geçen tatil alışveriş sezonunun, artan tüketici harcamalarının yanı sıra mobil ve sosyal medya ticaretindeki artışlardan güç aldığını gösterdiği vurgulandı.

Ancak, alışveriş yapanların şimdiden 122 milyar dolarlık ürünü iade ettiğine değinilen açıklamada, hem tüketicilerin hem de perakendecilerin, ürün önerileri ve kişiselleştirilmiş sipariş desteği yoluyla tatil alışverişi deneyimlerini geliştirmek için yapay zeka kullanımına yöneldiği aktarıldı.

Bunların tüm çevrim içi siparişlerin yüzde 19’unu oluşturduğu ifade edilen açıklamada, yapay zeka desteğiyle yapılan alışverişin 2023 tatil sezonuna göre yüzde 6 arttığı bildirildi.

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Salesforce Tüketici Analizleri Direktörü Caila Schwartz, “Perakendeciler güçlü bir tatil sezonu geçirdi, ancak bir önceki yıla kıyasla iade oranındaki yüzde 28’lik artış bazı endişelere neden oluyor.” ifadesine yer verdi.

Yapay zekayı benimseyen perakendecilerin bunun faydalarını şimdiden görmeye başladığına işaret eden Schwartz, perakendecilerin iadelerden kaynaklanan gelir kayıplarını en aza indirme ve müşterilerle yeniden etkileşim kurma hedefleri nedeniyle yapay zeka araçlarının bu yıl daha kritik olacağını vurguladı. (AA)

e-ticaret rekoru: 1,2 trilyon dolar aşıldı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Gürcistan’da AB protestoları sürüyor

Gürcistan’ın Avrupa Birliği’ne (AB) katılım müzakerelerin başlatılması sürecinin 4 yıllığına askıya alınmasına karşı 40 gün önce başlayan gösteriler, başkent Tiflis’te Ortodoks Hristiyanların Noel Bayramı’nda da devam etti.

Gürcistan hükümetinin, ülkenin AB’ye katılım müzakerelerin başlatılması sürecinin 2028’e kadar askıya alması kararına karşı 28 Kasım 2024’te başlatılan gösteriler sürüyor.

Gürcistan’daki Ortodoks Hristiyanlar Noel Bayramı’nı kutlarken, ülkede 26 Ekim’de yapılan parlamento seçiminden sonra başlayan ve hükümetin AB ile ilgili verdiği karar nedeni ile artan protestolar Tiflis’te bayrama rağmen 40’ıncı gününde devam etti.

Noel Bayramı’nı gösteride geçirmek isteyenler gece saatlerinde Parlamento Binası’nın önünde toplandı.

Ellerinde AB ile Gürcistan bayrakları ve bayram nedeni ile mumlar taşıyan göstericiler, Tiflis sokaklarında yürüyüş yaptı.

Parlamentonun önündeki Şota Rustaveli Caddesi’ni trafiğe kapatan göstericiler, parlamento seçimlerinin yenilenmesi çağrısında bulundu.

– Gürcistan’daki gelişmeler

AB, ABD, eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili ve muhalefet, iktidardaki Gürcü Hayali Partisinin kazandığı parlamento seçimlerini kabul etmiyor ve hükümetin AB’ye katılım müzakerelerinin başlamasını askıya almasına tepki gösteriyor.

Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze’nin hükümeti ise Batı’nın desteklediği bazı güçler, eski Cumhurbaşkanı Zurabişvili ve muhalefeti, “sokak eylemleri” ile hükümeti devirmeye çalışmakla suçluyor.

ABD ile bazı Avrupa ülkeleri ise Gürcistan hükümetinin yetkililerine yaptırımlar uyguladı. (AA)

Gürcistan’da AB protestoları sürüyor yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Terör örgütleriyle bağlantılı bazı gerçek ve tüzel kişilerin mal varlıkları donduruldu

Hazine ve Maliye Bakanlığı, terör örgütlerine finansman sağladığı yönünde makul sebeplerin varlığına istinaden bazı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de bulunan mal varlıklarının dondurulmasına karar verdi.

Bakanlıkça hazırlanan “Malvarlığının Dondurulması Kararı”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında “terörün finansmanı” suçu kapsamına giren fiilleri gerçekleştirdikleri hususunda makul sebeplerin varlığına istinaden, terör örgütleri PKK/KCK bağlantılı 7 gerçek kişi ile 5 tüzel kişinin, DEAŞ ve El Kaide bağlantılı 22 gerçek kişinin ve FETÖ/PDY bağlantılı 1 gerçek kişi ile 9 tüzel kişi ve kuruluşun Türkiye’deki mal varlıkları donduruldu. (AA)

Terör örgütleriyle bağlantılı bazı gerçek ve tüzel kişilerin mal varlıkları donduruldu yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Beşiktaş’ta Başkan Serdal Adalı ve yönetimi, mazbatalarını aldı

Beşiktaş Kulübü’nde 29 Aralık 2024 tarihinde gerçekleşen olağanüstü seçimli genel kurulda başkanlığa seçilen Serdal Adalı ve yönetim kurulu üyeleri, Tüpraş Stadyumu Moda Merkezi’nde düzenlenen törenle mazbatalarını aldı.

Serdal Adalı: “Yeni dönemin Beşiktaş için güzel günlerin başlangıcı olacağına inanıyorum”
Mazbatasını Divan Kurulu Başkanı Tevfik Yamantürk ile Disiplin Kurulu Başkanı Ahmet Akpınar’ın elinden alan Başkan Serdal Adalı, konuşmasında, “2025 yılının Beşiktaş camiasına hak ettiği güzellikleri getirmesini diliyorum. Tarihimizin en yüksek katılımlı genel kurulunda göreve seçilmenin gurunu yaşıyoruz. Beşiktaş’ı bizlere emanet eden genel kurul üyelerine teşekkürlerimi sunuyorum. Bu güveni boşa çıkartmayacağımızdan, Beşiktaş’a hizmet etmek için var gücümüzle çalışacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Bize verilen emanete layık olacağız. Yeni dönemin Beşiktaş için güzel günlerin başlangıcı olacağına inanıyorum” cümlelerine yer verdi.

Tevfik Yamantürk: “Biz devamlı dalgaya karşı yüzüyoruz”
Beşiktaş Divan Kurulu Başkanı Tevfik Yamantürk de siyah-beyazlı kulübün zor bir dönemden geçtiğini dile getirdi. Yamantürk, “Hepimize hayırlı olsun. Zor bir dönemden geçiyoruz. Bana deseler ki hayatta kimi yerinde olmak istemezdin, başkanın yerinde olmak istemezdim. Çünkü nelerle karşılaşacağını bilmiyor ama bu işin üstesinden geleceğini inanıyorum. Burada ciddi bir kamuoyu baskısı var ama bunu da göğüsleyecek karakterde olduğunu biliyorum. Bunların üstesinden bu kulüp, camia kalkar. Benim gördüğüm sıkıntı maalesef makama gelenler, makamı kendilerine ait zannediyorlar. Biz devamlı dalgaya karşı yüzüyoruz, bu dalgayı da biz oluşturuyoruz. Çok ciddi bir emaneti yönetmek üzere buraya geldiniz. İnşallah çok başarılı olursunuz. Buna kalpten inanıyorum. İnşallah emaneti layık olduğu yerlere taşıyacağız” ifadelerini kullandı.

Serdal Adalı başkanlığındaki yönetim kurulunda yer alan isimler şöyle:
Asil: Hakan Daltaban, Murat Kılıç, Çağatay Abraş, A. Orhan Özalp, Mustafa Mollaoğlu, Uğur Fora, Kaan Kasacı, Merve Öztopaloğlu, Özkan Arseven, Toygun Batallı
Yedek: Esra Sayın, İbrahim Sağlam, Görkem Bilgi, Selahattin Solmaz, Turgut Koç

Beşiktaş’ta Başkan Serdal Adalı ve yönetimi, mazbatalarını aldı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

İstanbul Havalimanı’nda yakalanan goril yavrusuna isim aranıyor

Tarım ve Orman Bakanlığı, İstanbul Havalimanı’nda yakalanan goril yavrusuna isim arandığını duyurdu.

Bakanlığın X sosyal medya hesabından, Ticaret Bakanlığına bağlı Gümrükler Muhafaza ekiplerinin İstanbul Havalimanı’nda yakaladığı nesli tükenmek üzere olan goril yavrusuna ilişkin paylaşım yapıldı.

Bakanlık paylaşımında kamuoyunun merakla takip ettiği goril yavrusuna ilişkin, “Çok sevilen yavru gorilin ismini arıyoruz. Önerilerinizi #Benceİsmi etiketine bekliyoruz.” ifadesi kullanıldı.

Paylaşımda, goril yavrusunun yeni fotoğrafına da yer verildi.

Gümrükler Muhafaza ekiplerinin yaptığı kontrolde evrakları olmadan Türkiye’den transit geçirilmeye çalışılan goril yavrusu yakalanmıştı.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü personelince rehabilitasyon ve bakımı yapılan goril yavrusunun sağlık durumunun iyiye gittiği ve gözlem altında tutulmaya devam edileceği belirtilmişti.

İstanbul Havalimanı’nda yakalanan goril yavrusuna isim aranıyor yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

‘Annem Ankara güzel bir aile dizisi’

Kanal D’nin sevilen dizisi Annem Ankara’da ‘Suphi Dayı’ karakterine hayat veren Özgürcan Çevik, konusu, dönemi ve oyunculuk performansları ile beğeni toplayan Annem Ankara hakkında konuştu.

Her gelen teklifi kabul etmediğini söyleyen Çevik, “Annem Ankara gerçekten iyi bir senaryo, çok yetenekli oyuncuların olduğu iyi de bir kadrosu var. Güzel bir aile dizisi izliyoruz ki bu da son yıllarda biraz özlendi” dedi. Senaryoyu okuduğunda çok beğendiğini ifade eden oyuncu, “Annem Ankara’nın senaryosu ilk geldiğinde bir Ankaralı olarak algımda seçicilik oldu, okuduktan sonra da çok beğendim. Senaristimiz Başak Angigün de benim Ankara’dan tanıdığım bir arkadaşımdı, bu da tesadüf oldu” şeklinde konuştu.

GERÇEK BİR HİKAYE
Başak Angigün’ün kendi gerçek hayat hikayesinden yola çıkarak kaleme aldığı, yönetmenliğini Faruk Teber’in yaptığı, BKM imzalı Annem Ankara’nın başrollerini Bergüzar Korel ve Mehmet Günsür paylaşıyor.

GÜÇLÜ KADRO
Dizinin güçlü oyuncu kadrosunda Korel ve Günsür’ün yanı sıra; Özgürcan Çevik, Gökçe Eyüboğlu, Sevinç Erbulak,Yıldıray Şahinler ve Güler Ökten, Sinem Uslu, Muharrem Türkseven, Mustafa Açılan, Dilek Çelebi, Hakan Akın,Fatma Toptaş, Durukan Çelikkaya, Ezgi Gör, Selen Özbayrak, Başak Akan, Mustafa Enis Bilir, Beyza Şekerci, Cansu Dağdelen, Ediz Gülsuyu, Mert Tanık, Naz Özgülüş, Egemen Ulaş Önkal Mehmet Can Akça, Yasin Pehlivan yer alıyor.
Gerçek bir hikâyeden uyarlanan Annem Ankara, her çarşamba akşamı saat 20.00’de Kanal D’de.

‘Annem Ankara güzel bir aile dizisi’ yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

ANALİZ Avrupa’nın zor yılı: 2025

Avrupa Birliği (AB), 2025’te ABD’de transatlantik işbirliğini önemseyen önceki yönetimin aksine bir yaklaşıma sahip Donald Trump yönetimiyle hem ekonomi hem savunma alanlarında büyük sınav verirken kendi içinde de başta göç olmak üzere birçok sorunla “birliğini” koruyarak baş etmeye çalışacak.

AB’de Ursula von der Leyen başkanlığında 2. dönem Aralık 2024’te başladı.

Alman siyasetçi, yeni ekibini tanıtırken bir yandan AB ülkelerinin savunma harcamalarını ve yatırımlarını artırması, diğer yandan Avrupa’nın ABD ve Çin’le arasındaki inovasyon açığını kapatması gerektiği mesajını verdi.

Von der Leyen, bu nedenle ilk 100 günlük icraatları olarak “Avrupa Savunmasının Geleceğine İlişkin Beyaz Bülten”, “Temiz Sanayi Mutabakatı” ve “Rekabet Pusulası” gibi çalışmaları zikretti ancak ilk dönemi Kovid-19 salgını ve Ukrayna’da patlak veren savaş ile bunların ekonomi üzerindeki olumsuz sonuçlarının gölgesinde geçen von der Leyen’in ekibini bu kez daha çetin sınamalar bekliyor.

Öncelikli görevler listesinin başında savaşın sürdüğü Ukrayna’ya mali ve askeri yardım geliyor.

AB’nin savaşın başından bu yana Ukrayna’ya yardımları 122 milyar avroyu aştı. Bu sene AB, ortak bütçesinden Kiev’e her ay 1,5 milyar avro aktarmayı planlıyor ancak şimdiye kadar ülkeye yapılan tüm yardımların yaklaşık yarısını ABD tek başına finanse etti.

20 Ocak’ta görevi devralacak Trump, tehditlerini yerine getirerek ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı yardımı durdurur ya da keserse AB, omuzlarında daha büyük bir yük bulacak.

– Savunma

AB, Ukrayna’ya ek olarak 2025’te Rusya’ya karşı kendi savunmasına odaklanacak.

Trump’ın tehditlerini yerine getirmesinin olumsuz sonuçlarının bir boyutu da AB’nin savunma alanında daha büyük bir zorlukla karşı karşıya kalmasına yol açacak.

Brüksel, Washington’ın NATO’ya daha az yatırım gerçekleştirdiği ve Kiev’e desteğini çektiği senaryoya uzun süre hazırlık yaptı.

Olası Trump dönemi için bir nevi “Trump görev gücü” kurulmuş, üye ülkelerle ve Amerikalı muhataplarla düzenli görüşmeler yapılmıştı ancak üst düzey AB’li diplomatlar, kulislerde bu hazırlıkların yeterli olmadığını ifade ediyor.

Bu hazırlıklar çerçevesinde von der Leyen, ilk kez yeni ekibinde savunmadan sorumlu bir üyeye yer verdi.

AB Komisyonunun Savunmadan Sorumlu Üyesi Andrius Kubilius, AB üyesi ülkelerin silahlanma ve tedarik politikalarını daha iyi koordine etmekle görevlendirildi ancak birçok AB ülkesinin bütçesi, hızla alım ya da üretim yapmak için yeterli değil.

Bu baskı, Trump’ın NATO şemsiyesinde Avrupa müttefiklerden daha fazla katkı talep etme söylemini eyleme dökmesi halinde daha da artacak.

– Göç

AB’nin 2015-2016 döneminde karşı karşıya kaldığı yoğun düzensiz göçten sonra hazırlanan Göç ve İltica Anlaşması, yıllar süren tartışmaların ardından geçen sene kabul edildi.

2026’da yürürlüğe girmesi beklenen yeni kurallar, temel olarak göç yükünü ilk varış ülkelerinden alıp tüm üyeler arasında dağıtmayı hedefliyor.

AB’nin dış sınırlarını güçlendirme, iltica başvurularının süratle sonuçlandırılması, başvurusu reddedilenlerin menşe ülkelerine geri gönderilmelerinin hızlandırılması ve kaynak ülkelerle işbirliğinin artırılması, anlaşmaya dair önemli unsurların arasında yer alıyor.

2024’ün sonuna doğru İtalya’nın aşırı sağcı Başbakanı Giorgia Meloni’nin Arnavutluk ile, sığınma başvurusu yapanların AB dışına gönderileceği merkezler kurulmasına dair anlaşmanın uygulamaya konulması, gözleri bu tür bir çözüme çevirdi.

Von der Leyen, bu çözüme desteğini açıkça ifade ederken geri göndermelerin hızlandırılması için 2025’te yeni bir direktif teklif sunacağını ifade etti.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, yeni tedbirlerin yeni insan hakları ihlallerine yol açacağı uyarısını yaparken AB’nin önünde buna mahal vermeden düzensiz göçle baş etmek gibi bir ikilem de bulunuyor.

– Trump’ın ekonomi politikaları

AB’nin Trump ile ticari ilişkilerdeki gerilimleri de idare etmesi gerekecek.

Trump’ın ABD’de uygulamayı planladığı korumacı ticaret politikaları, AB ile sorun yaşayacağı ana konular arasında yer alacak.

Göreve başlamasıyla özellikle ticaret alanında çok sert bir tutum sergilemesi beklenen Trump’ın hedefinde Avrupa da bulunuyor.

AB’nin ilk döneminde çeşitli ticari sorunlar yaşadığı Trump’la tekrar yüzleşmesi gerekecek.

AB ülkelerinin ABD ile yılda yaklaşık 150 milyar dolar ticaret fazlası vermesinden rahatsız olan Trump’ın, Avrupa ürünlerine yüzde 10 ila 20 ilave gümrük vergisi uygulaması söz konusu olacak.

Trump, henüz göreve başlamadan Avrupa’ya sert bir uyarıda da bulundu. Avrupa’nın ABD’den daha fazla petrol ve doğal gaz satın almaması halinde ek gümrük vergilerinin uygulayacağını açıklayan Trump’ın tehdidi Brüksel’de yankılandı.

AB, özellikle Rus gazının Ukrayna üzerinden sevkiyatının yeni yılda tamamen durmasının ardından tedarikte ABD’ye yöneleceği sinyalini vermiş durumda.

Enerjide dışa bağımlılığı yüksek Avrupa’nın bu alanda atabilecek fazla bir adımı bulunmuyor. En büyük gaz tedarikçisi Rusya’yı kaybeden AB, ucuz enerji ürünleri bulamazken bu durumda hızlı bir çözüm imkanı da mevcut değil.

ABD, hem petrol hem de sıvılaştırılmış doğal gazda (LNG) Avrupa’nın en büyük tedarikçisi konumuna geldi.

AB, Trump’la ilişkileri geliştirmek için ABD’den daha fazla LNG almayı planlıyor. Avrupa, enerji ürünü ithalatındaki artışın ABD ile ticaret açığının bir ölçüde azalmasını ve bu durumun Trump’ı sakinleştirmesini umuyor.

– Almanya ve Fransa’da iç sorunlar

AB’nin başat ekonomisi, Almanya’da ekonomik yavaşlama yaşanması ve ülkenin seçim dönemine girmesi, bu ülkenin kendi iç meselelerine odaklanmasıyla sonuçlandı.

Birliğin ikinci büyük ekonomi olan Fransa’da da yaşanan krizler neticesinde istikrarlı bir hükümet kurulamaması da bu ülkenin elini bağlıyor.

İki büyük itici gücün kendi sorunlarını gidermeye yoğunlaşmasıyla AB’nin eylem kabiliyeti zayıf düşmüş oldu.

Almanya ve Fransa’nın desteği olmadan AB’nin önemli ekonomik kararlar alması mümkün olmuyor. Bu nedenle, Almanya ve Fransa’daki iç sorunlar, AB içinde önemli ekonomik kararlar alınmasına engel teşkil ediyor.

– Zayıf büyüme ve rekabetçilik kaybı

AB’nin ekonomik büyümesi, ABD ve Çin ile karşılaştırıldığında da oldukça yavaş seyrediyor. AB’nin 2025’te yüzde 1,5 büyüyeceği öngörülüyor.

Avrupa’nın ekonomik büyümesindeki zayıflık, uzun vadede çok daha belirgin bir hal alıyor. Son 15 yılda Avrupa ekonomisi, ABD’nin gerisinde kaldı. Bu dönemde ABD’nin GSYH’si yüzde 70 artarken AB’ninki sadece yüzde 20 yükseldi. Bu açık her geçen gün daha belirgin bir hal alıyor.

Avrupa, üretkenlik ve rekabet gücünde de ciddi kayıp yaşıyor. Üretkenlik artışı yavaşlayan ve iş gücü maliyetleri çok artan AB ülkeleri, ABD ve Çin gibi büyük ekonomilere kıyasla sanayide rekabet gücünü kaybetmiş durumda.

Buna ilave olarak çok sayıda AB ülkesinin yüksek kamu borcu ve bütçe açıkları da Birliğin hareket alanını sınırlandırıyor. AB’de kamu borcunun GSYH’ye oranı, yüzde 82 seviyesinde bulunuyor. Özellikle Yunanistan, İtalya, Fransa, Belçika, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde kamu borcu oranı yüzde 100’ü aşıyor. Bu durumda yüksek borçlu ülkelerin ekonomilerini canlandıracak alanlara kaynak aktarması zor bir hal alıyor.

– Çiftçi sorunları

Avrupa ülkelerindeki çiftçiler, geçen yıl boyunca artan üretim maliyetleri karşısında tarımsal ürünlere daha yüksek fiyat ödenmesi talebiyle yoğun protestolar düzenlemişti. Çiftçiler, AB kurumları önünde de traktörleriyle şiddetli eylemler yapmıştı.

Birliğin tarım politikaları, çevre, iklim ve doğa restorasyon hedefleri, desteklemelerdeki kesintiler, yüksek enerji, yakıt ve gübre maliyetleri ile dış ülkelerden gelen ucuz tahıl ürünleri, Avrupa’daki çiftçileri rahatsız eden konuların arasında yer alıyor.

Avrupalı çiftçiler, AB’nin Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay’ın da üyeleri olduğu MERCOSUR ile yapmayı planladığı ve et ürünlerini de kapsayan serbest ticaret anlaşmasını da engellemek istiyor.

Çiftçilerin benzer eylemlerini bu yıl da sürdürmesi bekleniyor.

AB bütçesinin yaklaşık üçte biri tarımsal desteklemelere ayrılıyor. Bu boyutta bir kaynak 20 milyon çiftçiye sunulurken geri kalmış durumdaki sanayi ve teknoloji gibi çeşitli diğer sektörler de AB’den daha fazla mali destek bekliyor.

Bu süreçte, AB’nin kendi sınırlı kaynaklarını yeniden planlaması ve öncelikli alanlara aktarması gerekecek ancak atılacak her adıma karşı Avrupa genelinde sert protestolar düzenlenmesi kaçınılmaz görünüyor.

– AB’yi ekonomi ve güvenlikte gerginlik bekliyor

AA muhabirine değerlendirmede bulunan Avrupa’nın önde gelen düşünce kuruluşlarından German Marshall Fund’ın Başkan Yardımcısı Ian Lesser, Avrupa’yı 2025’te yapısal bir sorun olan “ekonomik milliyetçilik ve güvenlik zorunlulukları arasında bir çatışma”nın beklediğini söyledi.

Lesser, “Bu çatışma, Birliği, ortaklık yapmaya teşvik etmiyor. Daha büyük stratejilere ihtiyaç duyulan bir zamanda ulusal yaklaşımları teşvik ediyorlar.” dedi.

Avrupa’nın buna ek olarak bir de “belirsizlik”le karşı karşıya olduğunu vurgulayan Lesser, “ABD ile Çin arasında, Rusya ile NATO arasında işlerin aniden çok kötü gidebilme ihtimali, AB’ye muazzam zorluklar getirebilir.” ifadelerini kullandı.

Lesser, şunları kaydetti:

“Göreve gelen Trump yönetimi, kesinlikle bu belirsizlik denkleminin bir parçası. ABD’nin ortaklarının her şeyden önce öngörülebilirliğe baktığı bir zamanda öngörülemez olmak, Trump’ın liderliğinin ayırt edici özelliği. Bu retorik zorluğun ne kadarının gerçekleştiğini göreceğiz ancak şu an için Trump’ın sözlerine bakarsak ticaret konusunda artan bir gerginlik olacağını, güvenlik konusunda da gerginlik olacağını varsaymamız gerektiğini düşünüyorum.”

– ABD’de ilk Trump dönemi, özellikle AB ülkeleri ile ciddi gerilimlere sahne olmuştu

İlk döneminde başkan seçilmeden önce Brüksel’i “cehennem çukuru” olarak tanımlayan Trump, göreve geldikten sonra da AB’yi “ABD karşıtı” ve özellikle “ticari hasım” olarak nitelendirdi.

Yine Trump’ın NATO’nun Avrupalı müttefiklerinden bazılarını “ihmalkar” olmakla suçlaması, NATO’nun kendisinin ise “modasının geçtiğini” söylemesi hatta üstü örtülü şekilde ABD’yi NATO’dan çekebileceğine yönelik sözleri, AB nezdinde büyük rahatsızlık uyandırdı.

Üslubundaki katılığa ek olarak Trump, özellikle Avrupa ülkelerini daha fazla savunma harcaması yapmaya zorladı, İran nükleer anlaşmasından ve Paris İklim Anlaşması’ndan çekildi, izlediği korumacı ticaret politikalarıyla da ABD’yi, AB için tümüyle öngörülemez bir müttefike dönüştürdü.

İkinci kez aday olmaya hazırlanırken de Trump, AB’yi endişeye sevk eden söylemlerinden geri durmayıp NATO’ya finansal yükümlülüklerini yerine getirmeyen müttefiklere yönelik herhangi bir Rus saldırısını engellememe tehdidinde bulundu. (AA)

ANALİZ Avrupa’nın zor yılı: 2025 yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.