Cengiz Çandar's Blog, page 128

Bomba iddia! Musk, Trump’la gizli telefon görüşmesi yaptı

Elon Musk’ın, vergi indirimi yasa tasarısı nedeniyle arasının açıldığı ABD Başkanı Donald Trump’la ilgili bazı paylaşımlarından pişmanlık duyduğuna ilişkin açıklama yapmadan önce başkanla telefonda görüştüğü ileri sürüldü.

New York Times gazetesinin ismini açıklamak istemeyen, konuya aşina üç kişiye dayandırdığı haberinde, Musk’ın Trump’ı eleştirirken ileri gittiği için pişman olduğunu belirttiği dünkü paylaşımından önce, 9 Haziran’da Trump’la telefon görüşmesi yaptığı öne sürüldü.

Haberde ayrıca, Musk’ın 6 Haziran’da Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Susie Wiles ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile telefonda görüşerek “hatasını telafi etmeye çalıştığı” iddia edildi.

Musk, dünkü paylaşımında, “Trump’la ilgili bazı paylaşımlarımdan pişmanlık duyuyorum.” ifadesini kullanarak “fazla ileri gittiğini” kaydetmişti.

Diğer yandan Trump da dünkü açıklamasında, Musk’a karşı kötü duygular beslemediğini, sadece aralarında yaşanan tartışmadan dolayı şaşkın olduğunu belirtmiş ve Musk’la uzlaşabileceği mesajını vermişti.

TRUMP İLE MUSK ARASINDAKİ TARTIŞMA

ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray’daki görevinden kısa süre önce ayrılan ve Kongre’nin gündemindeki vergi kesintisi tasarısına yönelik sert eleştiriler yapan iş insanı Musk’ın açıklamalarından büyük hayal kırıklığı duyduğunu belirtmişti.

Trump, “Elon ile çok iyi bir ilişkimiz vardı ancak artık bu ilişkinin iyi gidip gitmediğini bilmiyorum. Elon’dan dolayı büyük hayal kırıklığına uğradım, halbuki ona çok yardım ettim.” ifadelerini kullanmıştı.

Donald Trump’ın açıklamalarına X hesabından karşılık veren Musk ise “Ben olmasaydım Trump seçimi kaybederdi. Demokratlar, Temsilciler Meclisini kontrol ederdi ve Cumhuriyetçiler Senato’da 51-49 çoğunluğa sahip olurdu.” yorumunu yapmıştı.

Trump’ın daha önceki hazine borç yüküyle ilgili X paylaşımlarına da atıf yapan Elon Musk, “Bu adam bugün nerede?” ve “Büyük Çirkin Yasa, bütçe açığını 2,5 trilyon dolar daha artıracak!” ifadelerine yer vermişti.

Musk ayrıca, kamuoyunda Epstein dosyaları olarak bilinen ve kız çocuklarına cinsel istismar ve fuhuş ağı oluşturma suçlamalarıyla yargılanırken hapiste ölü bulunan milyarder Jeffrey Epstein davasına ilişkin dosyalarda ABD Başkanı Trump’ın adının da yer aldığını iddia etmişti. (AA)

Bomba iddia! Musk, Trump’la gizli telefon görüşmesi yaptı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

TikTok fenomeni Lame gözaltında mı? ABD’den sınır dışı iddiası

ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE), Senegalli-İtalyan TikTok fenomeni Khaby Lame’nin gözaltına alındığını bildirdi.

NBC News’ün haberine göre, ICE, TikTok’ta 162 milyon takipçisi bulunan Lame’nin gözaltına alındığını ve “vize süresini aştığı” gerekçesiyle ülkeyi terk etmesinin istendiğini açıkladı.

ICE sözcüsü, Khaby Lame’nin Las Vegas kentindeki Harry Reid Uluslararası Havalimanı’nda ICE yetkilileri tarafından gözaltına alındığını ve “ülkeden gönüllü ayrılmasına” izin verildiğinin aktarıldığını iddia etti.

Lame’nin ajans temsilcileri arasında yer alan “Sharks Celebrities”, ICE’nin iddiasını “yalan haber” olarak nitelendirdi ve Lame’nin “bu ay ABD’yi ziyaret etmediğini” bildirdi.

TikTok fenomeni, konuya ilişkin yorum yapmadı.

Öte yandan Lame, ABD’den ayrıldığının bildirilmesinden bu yana sosyal medya paylaşımlarına devam etti. Lame’nin Instagram’daki son paylaşımının Brezilya’dan yapıldığı görüldü.

Lame, bugüne kadar gözaltına alındığı belirtilen en yüksek profilli kişilerden biri olarak kayda geçerken Başkan Donald Trump’a yönelik eleştirileriyle tanınan Türk asıllı Amerikalı çevrim içi siyasi yorumcu Hasan Piker de 13 Mayıs’ta Chicago kentindeki O’Hare Havalimanı’nda ICE tarafından sorgulandığını açıklamıştı. (AA)

TikTok fenomeni Lame gözaltında mı? ABD’den sınır dışı iddiası yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Trump’tan flaş açıklama! ABD ordusu zafer üstüne zafer kazanacak

Donald Trump, ABD’nin bazı personelini Orta Doğu’dan geri çekme kararından saatler sonra, “İlerleyen günlerde ABD Ordusu’nun zafer üstüne zafer kazanacağına her zamankinden daha fazla inanıyorum.” açıklaması yaptı.

Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, ABD ordusunun ilerleyen günlerde başarılar elde edeceğini belirtti.

“İlerleyen günlerde ve gelecek her kuşakta, ABD Ordusu’nun zafer üstüne zafer kazanacağına her zamankinden daha fazla inanıyorum.” ifadelerini kullanan Trump, orduya seslenerek “Amerika’yı dünyanın öbür ucuna kadar savunacaksınız.” mesajını verdi.

Trump’ın açıklamaları, ABD’nin bazı personellerini Orta Doğu’dan çekme kararının ardından geldi.

TRUMP, ORTA DOĞU’DAKİ ABD’Lİ PERSONELİN AYRILMASINI “BÖLGEDEKİ TEHLİKENİN ARTMASINA” BAĞLADI

ABD Başkanı Trump, başkent Washington’da bulunan Kennedy Merkezine girişte basın mensuplarına gündemi değerlendirdi.

Trump, Orta Doğu genelinde birçok ülkedeki zorunlu olmayan ABD’li personelin görev yaptıkları ülkelerden ayrılmalarına yönelik talimatları yorumlarken, “Evet, oradan çekiliyorlar çünkü orası tehlikeli bir yer olabilir. Neler olacağını göreceğiz. Çekilme kararını personelimize bildirdik.” ifadesini kullandı.

Bölgedeki gerilimin azaltılması konusundaki sorulara da yanıt veren Trump, İran’ın nükleer programı konusundaki tutumunu yineleyerek, “Asla nükleer silaha sahip olamazlar. Bu kadar basit. Nükleer silaha sahip olamazlar. Buna izin vermeyeceğiz.” dedi.

SAVUNMA BAKANI HEGSETH’TEN İRAN UYARISI

Öte yandan ABD Senatosu’nda katıldığı oturumda İran’ın nükleer programına ilişkin kendi yaklaşımlarını dile getirdi.

Hegseth, Senatör Lindsey Graham’in “İran’ın barışçıl nükleer enerji programı yerine nükleer silah elde etmeye çalıştığına” yönelik iddiasıyla ilgili bölümde, “Nükleer silaha çok benzeyen bir şeye doğru ilerlediklerine dair birçok gösterge var.” yorumunu yaptı.

ABD Dışişleri Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, Orta Doğu’daki zorunlu olmayan Amerikalı personelin görev yaptıkları ülkelerden ayrılmalarına izin verildiği belirtilmişti.

İran ile ABD arasındaki nükleer müzakere süreci devam ederken Trump, müzakerelerin anlaşmayla sonuçlanmaması halinde İran’ı “daha önce görülmemiş şekilde bombalayacaklarını” söylemişti.

İran Savunma Bakanı Aziz Nasırzade, buna karşılık, ABD’nin bölgedeki tüm üslerinin İran’ın saldırı menzilinde olduğunu söyleyerek, “Müzakerelerin başarılı olmasını umuyorum ancak başarısız olursa ve bize çatışma dayatılırsa karşı tarafın kayıpları kesinlikle bizimkinden fazla olacaktır.” demişti

TRUMP, İKİ HAFTAYA KADAR ÜLKELERE TARİFE MEKTUPLARI GÖNDERECEKLERİNİ SÖYLEDİ

Trump, başkent Washington’da bulunan Kennedy Merkezi’ne girişte basın mensuplarından gelen soruları yanıtladı.

Ticaret müzakereleri için tanınan süreyi uzatmayı düşünüp düşünmediği sorusuna Trump, “İsterdim ama buna ihtiyacımız olacağını sanmıyorum.” cevabını verdi.

Trump, Çin ile “harika” bir anlaşma yaptıklarını belirterek, anlaşmadan çok memnun olduklarını ve ihtiyaç duydukları her şeye sahip olduklarını kaydetti.

Daha önce İngiltere ile de ticaret anlaşması imzalandığını hatırlatan Trump, “Şu anda anlaşmalar açısından çok iyi gidiyoruz.” diye konuştu.

Trump, bir noktada ülkelere mektuplar göndereceklerini ifade ederek, “İşte anlaşma bu, kabul edebilirsiniz ya da etmeyebilirsiniz. Kullanmak zorunda değilsiniz, ABD’de alışveriş yapmak zorunda değilsiniz.” diyeceklerini anlattı.

Birçok ülkenin kendileriyle anlaşma yapmak istediğini dile getiren Trump, Japonya, Güney Kore ve daha birçok ülkeyle görüştüklerini bildirdi.

Trump, “Şu anda yaklaşık 15 ülkeyle görüşüyoruz ama bildiğiniz gibi toplamda 150’den fazla ülke var ve hepsiyle görüşemeyiz. Bu yüzden yaklaşık bir buçuk iki hafta içinde bazı ülkelere mektup gönderip anlaşmanın ne olduğunu söyleyeceğiz.” dedi. (AA)

Trump’tan flaş açıklama! ABD ordusu zafer üstüne zafer kazanacak yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Kadir İnanır’ın son hali ortaya çıktı

Beynine üçüncü kez pıhtı atan, geçtiğimiz yıl operasyon geçiren ve tedavisi devam eden usta sanatçı Kadir İnanır’ın son hali ortaya çıktı.

Yeşilçam’ın efsane isimlerinden 76 yaşındaki usta oyuncu Kadir İnanır, geçtiğimiz Mart ayında inme sebebiyle hastaneye kaldırılmıştı. Sevilen sanatçı Kadir İnanır’ın bilinci kapalı şekilde Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi’ne sevk edildiği belirtilmişti.

Tedavisi iyiye giden İnanır, 4 ay süren yoğun bakım sürecinin ardından önce normal odaya alınıp, ardından taburcu edilmişti. Ancak temmuz ayında akciğerinde oluşan enfeksiyon nedeniyle bu kez başka bir hastanede tedavi altına alınmıştı. Fizik tedavi süreci devam eden 76 yaşındaki sanatçının son hali ortaya çıktı.

YEĞENİ SON SAĞLIK DURUMUNU AÇIKLAMIŞTI

Şarkıcı Soner Sarıca, geçtiğimiz haftalarda dayısı Kadir İnanır’ın sağlık durumu hakkında açıklama yapmıştı.

Arıca; “Sadece benim dayım diye değil, tüm ülke için önemli değer. Herkesin dua ediyor olmasını kıymetli buluyorum. Bir takım fizik tedaviler alıyor” demişti.

Arıca, usta ismin setlere dönmesi hakkındaki soruya ise “Benim cevap vermem zor ve yanlış olabilir ama şu an gayet iyi” yanıtını vermişti.

KADİR İNANIR’IN YENİ GÖRÜNTÜSÜ ORTAYA ÇIKTI

Hastanedeki tedavisi eden usta sanatçının son sağlık durumundaki gelişmeleri sevenleri yakından takip ediyor.

İnanır’ı yakın arkadaşları Ümit Tokcan ve Sali Turhan fizik tedavi gördüğü merkezde ziyaret etti.

Yaklaşık beş aydır fizik tedavi gören sanatçıyı, en son ziyaret eden isimler halk müziği sanatçısı Ümit Tokcan ve ressam Sali Turan oldu. Hasret gideren arkadaşlar, o anları sosyal medyadan paylaştı.

Kadir İnanır’ın son hali ortaya çıktı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

ABD medyası: İsrail, İran’a saldırı için geri sayımda

ABD medyası, İsrail’in birkaç gün içerisinde İran’a askeri operasyon yapmayı planladığını iddia etti.

ABD-İran görüşmelerinin 15 Haziran’da Umman’da yeniden başlayacağı açıklaması ve ABD’nin Orta Doğu’daki zorunlu olmayan Amerikalı personelin görev yaptıkları ülkelerden ayrılmalarına izin vermesi gelişmelerinin ardından bölgeye ilişkin gündem durulmuyor.

NBC News’un haberinde, İsrail’in, İran’a saldırı planına ilişkin konuşan yetkililerin iddialarına yer verildi.

Söz konusu iddialarda ise, İsrail’in birkaç gün içerisinde İran’a askeri harekat düzenlemeyi planladığı ifadeleri yer aldı.

Söz konusu saldırının “büyük ihtimalle” ABD desteği olmadan gerçekleşeceğini öne süren kaynaklar, ABD’li yetkililerin böyle bir ihtimale karşı teyakkuzda olduğunu belirtti.

Kaynaklar ayrıca, ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Michael Erik Kurilla’nın, Capitol Hill’de vereceği ifadenin de, bu konuya odaklanabilmesi için ertelendiğini savundu.

NYT DE İSRAİL’İN SALDIRIYA HAZIRLANDIĞINI ÖNE SÜRDÜ

New York Times (NYT) gazetesinin ABD’li, Avrupalı ve İranlı yetkililere dayandırdığı haberinde de, İsrail’in İran’a yakın zamanda saldırı düzenlemeye hazırlandığı öne sürüldü.

Öte yandan yetkililer, hazırlanan saldırının kapsamına ilişkin bilgi paylaşmadı.

İranlı yetkililer ise, Tahran hükümeti ve ordu yetkililerinin olası bir İsrail saldırısına karşı planlama yapmak üzere toplandığını ve bu planların İsrail’e yüzlerce balistik füze ile karşılık vermeyi içerdiğini öne sürdü.

ABD’li kıdemli bir donanma yetkilisi, ABD’nin birkaç haftadır Umman Denizi’nde tuttuğu “Carl Vinson” adlı uçak gemisinin konumunu değiştirmeye yönelik planları olmadığını söyledi.

ORTA DOĞU’DAKİ PERSONEL KARARI

ABD Dışişleri Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, Orta Doğu’daki zorunlu olmayan Amerikalı personelin görev yaptıkları ülkelerden ayrılmalarına izin verildiği belirtilmişti.

ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu’daki ABD’li personelinin bazılarının ülkelerinden ayrılması kararını, “bölgenin tehlikeli bir yer haline gelebileceği” gerekçesiyle aldıklarını söylemişti. (AA)

ABD medyası: İsrail, İran’a saldırı için geri sayımda yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Kayserispor’dan teknik direktör Gisdol ile 2 yıllık anlaşma

Süper Lig ekibi Kayserispor, teknik direktör Markus Gisdol ile 2 yıllık anlaşma sağladığını duyurdu.

Süper Lig ekibi Kayserispor, teknik direktör Sergej Jakirovic ile yollarını ayırmasının ardından daha önce Samsunspor’u çalıştıran Markus Gisdol ile anlaşma sağladı. Anlaşmayı sosyal medya hesabından paylaşan sarı kırmızı takım, “Hoş Geldin Markus Gisdol Kulübümüz, Teknik Direktörlük görevi için Markus Gisdol ile 2 yıllık anlaşma sağlamıştır. Anlaşmanın hem Markus Gisdol’a hem de kulübümüze hayırlı olmasını diliyoruz” ifadelerine yer verdi.

Kayserispor’dan teknik direktör Gisdol ile 2 yıllık anlaşma yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Erdoğan: 48 adet KAAN Türkiye’de üretilerek Endonezya’ya ihraç edilecek

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dost ve kardeş Endonezya ile imzaladığımız anlaşma çerçevesinde 48 adet KAAN (Milli muharip uçak) Türkiye’de üretilerek Endonezya’ya ihraç edilecek.” ifadesini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabından KAAN’ın Endonezya’ya ihraç edilmesine ilişkin açıklamada bulundu.

Milli muharip uçak KAAN ile ilgili çok önemli ve güzel bir gelişmeyi paylaşmak istediğini belirten Erdoğan, “Dost ve kardeş Endonezya ile imzaladığımız anlaşma çerçevesinde 48 adet KAAN, Türkiye’de üretilerek Endonezya’ya ihraç edilecek. KAAN’ın üretiminde Endonezya’nın sahip olduğu yerel kabiliyetlerden de yararlanılacak.” ifadesini kullandı.

“BÜTÜN FİRMALARIMIZIN BAŞARILARININ DEVAMINI DİLİYORUM”

Türkiye’nin yerli ve milli savunma sanayisinin kaydettiği gelişmeyi ve ulaştığı noktayı gözler önüne seren bu anlaşmanın Türkiye ve Endonezya için hayırlı olmasını temenni eden Erdoğan, şunları kaydetti:

“Ortaya koyduğu irade ile anlaşmanın imzalanmasında büyük pay sahibi olan değerli mevkidaşım Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’ya selam ve teşekkürlerimi iletiyorum. Savunma Sanayii Başkanlığımız ve TUSAŞ başta olmak üzere KAAN’ın üretiminde ve Türkiye tarihinin bu rekor ihracat sözleşmesinin imzalanmasında emeği geçen tüm kuruluşlarımızı tebrik ediyorum. Savunma sanayimizin daha da güçlenmesi adına her türlü desteği verdiğimiz, bundan sonra da kararlılıkla destekleyeceğimiz bütün firmalarımızın başarılarının devamını diliyor, savunma sanayiinde çalışan tüm kardeşlerime şükranlarımı sunuyorum.”

“BU PROJE STRATEJİK İŞBİRLİĞİNİN EN SOMUT ÖRNEKLERİNDEN BİRİ OLACAK”

SSB Başkanı Görgün, “(Endonezya’ya KAAN ihracatı) Bu proje, ortak üretim, teknoloji paylaşımı ve stratejik işbirliğinin en somut örneklerinden biri olacak” dedi. (AA)

Erdoğan: 48 adet KAAN Türkiye’de üretilerek Endonezya’ya ihraç edilecek yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Macron’dan sosyal medya hamlesi: 15 yaş altına yasak gelebilir

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, özellikle gençler arasında şiddet olaylarının artmasında önemli bir rolü olduğunu düşündüğü sosyal medyayı 15 yaş altı çocuklara yasaklamak istediğini söyledi.

Macron, France 2 kanalına verdiği röportajda, sosyal medya kullanımına kısıtlama getirmek ve bunun Avrupa Birliğinin (AB) tamamında uygulanmasını istediğini ifade etti.

Fransa Cumhurbaşkanı, “15 yaş altına sosyal medyayı yasaklamalıyız.” dedi.

Sosyal medyanın çocuklar tarafından kullanımına yaş sınırı getirmek amacıyla AB’nin yürüttüğü çalışmaların birkaç ay içinde sonuçlanacağını umduğunu belirten Macron, bu konuda adım atmak için AB’yi beklemeyeceklerini de dile getirdi.

Macron, 15 yaş altına sosyal medya yasağı getirilmesine ilişkin, “Eğer (AB genelinde) yapılmazsa, Fransa’da bunu yapmaya başlayacağız. Bekleyemeyiz.” ifadelerini kullandı.

Emmanuel Macron’un açıklamaları, Fransa’da bir ortaokul öğrencisinin okul çalışanını bıçaklayarak öldürdüğü olayın ardından geldi.

Fransa’da 2023’ten bu yana 15 yaşından küçük çocukların sosyal medya platformlarına kaydolmaları veli iznine bağlanırken bu platformların, küçüklerin velisinden izin alıp almadığını doğrulamak için bir sistem oluşturulması zorunlu kılınıyor. (AA)

Macron’dan sosyal medya hamlesi: 15 yaş altına yasak gelebilir yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Bayramda otoyollardan yaklaşık 16,3 milyon araç geçti

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Kurban Bayramı döneminde otoyollardan yaklaşık 16,3 milyon aracın geçiş yaptığını açıkladı.

Uraloğlu, yazılı açıklamasında, Kurban Bayramı döneminde kara yolu, demir yolu ve hava yolu trafik verilerine ilişkin bilgi verdi.

Türkiye’deki araç sayısının 32 milyona yaklaştığına işaret eden Uraloğlu, “Kurban Bayramı seyahatlerinin başladığı 4 Haziran ile bayramın son günü olan 9 Haziran arasında otoyollardan yaklaşık 16,3 milyon araç geçiş yaptı.” ifadesini kullandı.

Uraloğlu, Karayolları Genel Müdürlüğüne (KGM) bağlı otoyollar ile Fatih Sultan Mehmet ve 15 Temmuz Şehitler köprülerinin bu dönemde ücretsiz hizmet verdiğini hatırlatarak, söz konusu tarihlerde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden 1 milyon 479 bin 462, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nden de 1 milyon 173 bin 290 aracın geçiş yaptığını belirtti.

İki köprünün toplam 2 milyon 652 bin 752 araca hizmet verdiğini belirten Uraloğlu, söz konusu tarih aralığında KGM sorumluluğundaki otoyollardan toplam 10 milyon 839 bin 511 geçiş gerçekleştiğini ifade etti.

Uraloğlu, yap-işlet-devret modeliyle yapılan Kuzey Marmara, Ankara-Niğde, Gebze-Orhangazi-İzmir, Malkara-Çanakkale, Menemen-Aliağa-Çandarlı ve Aydın-Denizli otoyollarını 5 milyon 450 bin 795 aracın kullandığını bildirerek, “4-9 Haziran’da 1915 Çanakkale Köprüsü’nden 89 bin 537, Osmangazi Köprüsü’nden 480 bin 900, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden 468 bin 592 araç geçti. Şehirler arası otobüs firmaları da 275 bin 645 seferde 3 milyon 322 bin 695 yolcuya hizmet verdi.” ifadesini kullandı.

“KENT İÇİ RAYLI SİSTEM VE TRENLERLE 2 MİLYON 783 BİN 182 YOLCUYA HİZMET VERİLDİ”

Uraloğlu, İstanbul’da Marmaray’ın Gebze ile Halkalı arasında 1 milyon 905 bin 962 vatandaşa hizmet verdiğini, Sirkeci-Kazlıçeşme Hattı’nı 34 bin 971, Gayrettepe-İstanbul Havalimanı-Arnavutköy Hattı’nı da 108 bin 906 vatandaşın kullandığını bildirdi.

Ankara’da YHT ile entegre hizmet veren Sincan-Kayaş hattındaki yolcu sayısının da sürekli arttığına işaret eden Uraloğlu, “Başkentray ile söz konusu dönemde 284 bin 223 yolcuya hizmet verdik. Böylece, söz konusu dönemde kent içi raylı sistemleri toplam 2 milyon 442 bin 968 kişi kullandı. YHT’ler ile 167 bin 435 vatandaş seyahat etti. Ana hat ve bölgesel trenlerle de 172 bin 779 kişi taşındı. Söz konusu dönemde TCDD Taşımacılık tarafından işletilen yüksek hızlı tren, ana hat ve bölgesel trenler ile kent içi raylı sistemleri 2 milyon 783 bin 182 kişi kullandı.”

“HAVALİMANLARINDA YAKLAŞIK 3,9 MİLYON YOLCU AĞIRLANDI”

Uraloğlu, havalimanları yolcu sayısına ilişkin de “Kurban Bayramı tatili döneminde havalimanlarımızda 3 milyon 871 bin 108 yolcuya hizmet verildi, 27 bin 655 uçak trafiği gerçekleşti. İstanbul Havalimanı’nda, 1 milyon 152 bin 452 yolcuya hizmet verdik. Esenboğa Havalimanı’nda da 189 bin 470 yolcumuzu ağırladık. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda 188 bin 354, Antalya Havalimanı’nda 859 bin 217 yolcuya hizmet verildi.” ifadesini kullandı.

Muğla Milas-Bodrum Havalimanı’nda 100 bin 747, Muğla Dalaman Havalimanı’nda 134 bin 926 yolcuyu ağırladıklarını belirten Uraloğlu, şunları kaydetti:

“Bayram döneminde 2025 yılının rekorları art arda geldi. 7 Haziran Cumartesi günü Antalya Havalimanı 195 bin 132, 8 Haziran Pazar günü de Muğla Milas-Bodrum Havalimanı 24 bin 880 yolcu sayısıyla 2025’in en yüksek rakamına ulaştı. 9 Haziran Pazartesi günü Adnan Menderes Havalimanı 40 bin 947, Muğla Dalaman Havalimanı da 31 bin 495 yolcuyu ağırlayarak rekor kırdı.” (AA)

Bayramda otoyollardan yaklaşık 16,3 milyon araç geçti yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Çin’e en çok borcu olan 20 ülke

Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, “Afrika’nın başta altyapı olmak üzere kalkınmaya yönelik ihtiyaçları var. Çin ise bu ihtiyaçları en uygun koşullarla sağlayacak olmasından dolayı ön plana çıkıyor.” dedi.

Çin, Kuşak ve Yol Girişimi aracılığıyla Afrika’daki ekonomik ve stratejik etkisini derinleştirirken, küresel ticaretteki konumunu güçlendiriyor. Bu durum, Afrika ülkeleri için hem fırsatlar hem de potansiyel zorluklar barındırıyor.

2013’te duyurulan Kuşak ve Yol Girişimi, Çin’den Asya, Avrupa ve Afrika’ya uzanan büyük bir altyapı ağı oluşturmayı hedefliyor. Bu girişim kapsamında, demir yolları, limanlar, otoyollar ve enerji santralleri gibi mega projeler hayata geçiriliyor.

Afrika ülkeleri, Kuşak ve Yol Girişimi’nin önemli bir parçası haline gelmiş durumda bulunuyor. Çin Exim Bank ve Çin Kalkınma Bankası gibi kurumlar aracılığıyla sağlanan milyarlarca dolarlık krediler, bu projelerin finansmanında kilit rol oynuyor.

Ancak bu durum, uluslararası arenada çeşitli tartışmaları da beraberinde getiriyor. Uzmanlar, Çin’in sunduğu kredilerin Afrika ülkelerini “borç tuzağına” sürükleyebileceği konusunda endişelerini dile getiriyor. Şeffaflık eksikliği ve bazı projelerin sürdürülebilirliği konularındaki sorular, bu endişelerin temelini oluşturuyor. Bazı Afrika ülkelerinin Çin’e olan borç yükünün artmasıyla kritik altyapı varlıklarını devretmek zorunda kalabileceği riskine işaret ediyor.

AFRİKA’DA ÇİN’E EN ÇOK BORCU OLAN ÜLKE ANGOLA

AA muhabirinin Dünya Bankasından derlediği verilere göre, 2023’te, Çin’e en çok borcu olan 20 ülkenin 11’ini Afrika kıtasındaki ülkeler oluşturuyor.

Verilere göre, Çin’e en çok borcu olan Afrika ülkesi 17,8 milyar dolar ile Angola. Onu, 6,5 milyar dolar ile Etiyopya, 6,3 milyar dolar ile Mısır takip ediyor.

6 milyar dolar ile Zambiya ve Kenya, 5,1 milyar dolar ile Nijerya, 4,2 milyar dolar ile Fildişi Sahili, 3,5 milyar dolar ile Güney Afrika ve Kamerun, 3,2 milyar dolar ile Kongo Cumhuriyeti ve 2,9 milyar dolar ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Çin’e en çok borcu olan ülkeler arasında yer alıyor.

Afrika kıtasındaki ülkeler haricinde ise 22,5 milyar dolar ile Pakistan, 21,2 milyar dolar ile Arjantin, 8,6 milyar dolar ile Sri Lanka, 6,7 milyar dolar ile Bangladeş, 6 milyar dolar ile Laos, 4 milyar dolar ile Kamboçya, 3,5 milyar dolar ile Belarus, 3,3 milyar dolar ile Ekvator ve 3 milyar dolar ile Brezilya listede bulunuyor.

ÇİN, AFRİKA’NIN KALKINMAYA OLAN İHTİYACINI KARŞILAYACAK EN UYGUN ÜLKE OLARAK ÖNE ÇIKIYOR

Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, AA muhabirine, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında büyük altyapı projeleri bulunduğunu ve bunların zaten yüksek rakamlı işler olduğunu söyledi.

Atlı, “Sistem nasıl çalışıyor? Bir Çin Bankası finansmanı sağlıyor, bir Çin firması o işe gidiyor ve bütün bunların başında da Çin devleti de var. Bir devlet kapitalizmi sisteminden bahsediyoruz. Herhangi bir Afrika ülkesindeki herhangi bir Çin firmasının işi ve ona herhangi bir Çin bankasının finansman sağlaması değil, bunlar tesadüfen veyahut piyasa üzerinden şekillenmiyor. Çin’in dış politikasının bir parçası olarak şekilleniyor. Çünkü Çin’in devlet kapitalizmi sisteminin çerçevesinde gelişiyor.” diye konuştu.

Bu kapsamda bu ülkelerin borçlandığına ve çok ciddi altyapı ihtiyaçları olduğuna işaret eden Atlı, Çin’e borcu olan ülkeler arasında Afrika ülkelerinin çoğunluk olmasının temel sebebinin o ülkelerin bu büyük projelere ihtiyacı olmasından kaynaklandığını vurguladı.

Ülkelerin bu yüzden borçlandığını belirten Atlı, şöyle devam etti:

“Çin firması geliyor, bunu yapıyor. Sonra da borçlarını ödüyorlar veya ödeyemiyorlar veya işte nasıl oluyorsa, çünkü farklı farklı formatlar da var. Yap-işlet-devret gibi farklı formatlar da var. Burada öncelikle, Afrika’nın başta altyapı olmak üzere kalkınmaya yönelik ihtiyaçları var. Çin ise bu ihtiyaçları en uygun koşullarla sağlayacak olmasından dolayı ön plana çıkıyor. Çünkü Çin hem daha iyi koşullar sunuyor hem projeyi daha çabuk zamanda bitirebiliyor. Daha önemlisi ise Batı ülkelerinden farklı olarak, Çin, bu tür projelerde böyle siyasi koşullar gibi kriterle takılmıyor. Başka bir koşulun gerekliliğini ortaya koymuyor. Dolayısıyla burada Afrikalı ülkeler için birinci olarak önemli olan kalkınma ihtiyaçlarını karşılamak, ikinci olarak ise bunu da en uygun koşullarda yapmak ve onun da adresi Çin’e çıkıyor. Afrikalılar açısından baktığınızda böyle bir durum var.”

“BÜTÜN BUNLAR ÇİN’İN DEVLET POLİTİKASI KAPSAMINDA YAPILIYOR”

Atlı, Çin açısından bakıldığında biraz dikkatli olmak gerektiğini kaydederek, eleştirilecek tarafların da olduğunu dile getirdi.

Piyasa dinamikleri çerçevesinde herhangi bir Çin firmasının bölgede önemli bir kar gördüğü için o yatırımı yapmadığını anlatan Atlı, “Bütün bunlar Çin’in devlet politikası kapsamında yapılıyor. Şimdi Çin açısından baktığımızda şöyle bir şey var, Çin orada işi yapıyor, tabii parasını da almak istiyor. Şimdi ‘borç tuzağı’ ifadesine şu yüzden katılmıyorum; evet, ilgili ülkeler ödemede zorluk çekiyor olabilirler ve bu sadece Çin’den aldıkları borçla ilgili bir şey değil. Diğer ülkelerden aldıkları borçlarda da aynı durumdalar. Dolayısıyla hani ‘borç tuzağı’ ifadesine de biraz karşıyım. Çünkü bu ülkeler sadece Çin’e borçlu değiller, sadece Çin’e borç ödemekte zorlanmıyorlar.” diye konuştu.

Atlı, Çin’in zaten koşulları ortaya koyduğuna dikkati çekerek, hem ekonomik hem de siyasi anlamda, Çin’in tercih edeceği şeyin bu ülkelerin borçlarını zamanında ödemesi olacağını, borç tuzağı kavramının biraz daha mevcut jeopolitik kırılmalar içerisinde Batı’nın kendi kaygılarından kaynaklandığını vurguladı.

Her şeyin günlük güneşlik olmadığına işaret eden Atlı, Çin’in bu proje finansmanı gibi konularda, uluslararası standartlarda şeffaflığa sahip olmadığını, projelere tek tek bakmak gerektiğini, bu borçlandırma ilişkisinin eleştirilecek tarafının bulunduğunu ancak bunun Çin’in kendi çıkarı için bu ülkeleri borç tuzağına düşürmesinde ekonomik ve siyasi olarak o çıkar göremediğini söyledi.

“ÇİN YAPAY ZEKA VE 5G GİBİ ALANLARDA DÜNYADA LİDERLİK ARAYIŞI İÇERİSİNDE”

Atlı, son dönemlerde, Çin’in Afrika’daki projeleri de dahil olmak üzere büyük rakamlı altyapı ve enerji projelerinden giderek daha çok yeşil dönüşüm, dijitalleşme gibi katma değerli ama rakam olarak düşük ölçekli projelere doğru yönlendiğini belirtti.

Çin’in “ben sizin kalkınma ihtiyaçlarınızı görüyorum, anlıyorum ve bu ihtiyaçların en uygun karşılanmasını ben sağlarım.” şeklinde bir yaklaşımının bulunduğuna dikkati çeken Atlı, sözlerini şöyle tamamladı:

“Günümüzde de altyapı ihtiyaçları hala önemli ama dijitalleşme ve sürdürülebilirlikte çok hızlı ön plana çıkıyor. Çin, biraz daha oraya kayıyor. Orada bence şu da var; herhangi bir Afrika ülkesinde bir liman yapıldı ama bu ödenemedi, dediğim gibi bu bence Çin için de bir sıkıntı ama dijitalleşme projeleri gibi daha bu yeni ekonomiye dönük, daha böyle Çin’in şu anda dünyada liderlik arayışı içerisinde olduğu alanlar, yani yapay zeka, 5G gibi alanlarda ‘ben sizin kalkınma ihtiyaçlarınızı da karşılıyorum’ diyebilmek hem Çin’i o borcun ödememe riskinden bir ölçüde korumuş oluyor hem de Çin’in kendisini dünyada konumlandırmak istediği pozisyona daha uyumluluk sağlıyor.” (AA)

Çin’e en çok borcu olan 20 ülke yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.