Psychologia poznawcza Quotes

“Mówienie prawie zawsze zachodzi w kontekście społecznym, dlatego planowanie mowy wymaga uwzględnienia pragmatycznego aspektu języka. Mówca i słuchacz muszą ze sobą współdziałać, co Paul Herbert Grice (1975) nazwał zasadą kooperacji (cooperative principle; ramka 13.5). Owa zasada sprowadza się do tego, że obie strony wzajemnie sobie pomagają: mówca tak planuje wypowiedź, aby odbiorca zrozumiał ją zgodnie z pierwotnym sensem i intencją, a słuchacz stara się trafnie interpretować intencje mówcy i sens jego wypowiedzi. W szczególności zasada kooperacji wymaga wzajemnego uwzględnienia własnych przekonań, oczekiwań i umiejętności komunikacyjnych, a przede wszystkim wiedzy. Mówca łamie zasadę kooperacji, jeśli nie bierze pod uwagę stanu umysłu słuchacza, a słuchacz - gdy ignoruje stan umysłu mówcy. Na przykład, gdy żona mówi do męża: „Chyba już nie pada", może mieć na myśli fakt, że znikły przeszkody, aby wyjść na spacer z psem, a przez to sugeruje, że należałoby to uczynić. Jeśli mąż odpowie: „To chodźmy na spacer", daje dowód współpracy, ale jeśli wygłosi uwagę: „Tak, rzeczywiście, rozchmurzyło się", łamie zasadę kooperacji. Ludzie mogą łamać tę zasadę intencjonalnie, wtedy rozmowa jest rodzajem walki i przejawem agresji, lub nieintencjonalnie, z powodu braku danych co do przekonań, oczekiwań i wiedzy drugiej strony, a najczęściej z tego powodu, że owe dane są niekompletne lub fałszywe.”
― Edward Nęcka, Psychologia poznawcza