Ended - group read #5: Post voor mevrouw Bromley by Stefan Brijs

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

The 5th group read starts on Wednesday, 25 July 2012 and ends on Tuesday 11 September 2012. The book we will be reading is Post voor mevrouw Bromley by Stefan Brijs .

Comments can be left in either Dutch or English and please, feel free to join in any time because the more the merrier!

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Bij mijn bibliotheek zouden er drie exemplaren van Post voor mevrouw Bromley moeten zijn, maar ze zijn alle drie uitgeleend. Ik heb er eentje laten reserveren vorige week, want ik zou het boek graag lezen. Ik ben benieuwd hoe lang het gaat duren voordat ik het boek te leen krijg: Er had de dag na mijn aanvraag een exemplaar terug moeten komen en dat is niet gebeurd, dus nu is het afwachten geblazen want de andere twee komen pas in de loop van augustus terug...

[Thibaut]

veel succes alvast, ben niet zo een ervaren lezer als u (jullie) maar ik vind het alvast een zeer goed boek.

[Marlous]

Booklovinglady wrote: "Bij mijn bibliotheek zouden er drie exemplaren van Post voor mevrouw Bromley moeten zijn, maar ze zijn alle drie uitgeleend. Ik heb er eentje laten reserveren vorige week, want ik zou het boek graa..."

Ik heb het zelfde probleem in mijn bieb en in de vakantieperiode zou het weleens lang kunnen gaan duren voordat het boek weer terug is. Ik hoop dat het op tijd beschikbaar is, het klinkt als een erg interessant boek.
Trouwens ik heb het zelfde probleem met Tonio en Godenslaap beiden zijn ook steeds uitgeleend in de bieb, dus van mijn deelname aan een group read komt nog niet veel terecht.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Ik vond net tussen mijn e-mail een berichtje van de bieb dat ik vanaf vandaag Post voor mevrouw Bromley kan komen halen! Vanmiddag gaat mij dat niet meer lukken, helaas, en vanwege de zomeropeningstijden zal ik nu geduld moeten hebben tot maandag. Maar het boek is er in ieder geval en daar ben ik heel blij mee.

Ik heb het even nagekeken in de online bibliotheekcatalogus en het blijkt dat ‘mijn’ boek het vierde exemplaar is. Dit stond in één van de filialen als ‘niet beschikbaar’ toen ik de reservering plaatste en ik had dit boek dan ook niet meegeteld. Maar misschien vonden ze dat mijn aanvraag lang genoeg gestaan had :-) en krijg ik nu dit boek omdat het boek wat 20 juli had moeten terugkomen er nog steeds niet is.

Ik kan dus binnenkort beginnen. Jippie! :-)

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Thibaut wrote: "veel succes alvast, ben niet zo een ervaren lezer als u (jullie) maar ik vind het alvast een zeer goed boek."

Ben heel benieuwd naar het boek en ga er volgende week aan beginnen (zie ook mijn eerdere bericht).

Wat dat 'ervaren lezer' betreft; hoeveel je leest en wat je leest maakt niet uit, zo lang je er maar plezier in hebt en het je ontspanning geeft. Daarom zijn er ook diverse onderwerpen te vinden in de groep, van literatuur tot misdaadromans, thrillers, fantasy, jeugdboeken, stripboeken en zelfs kookboeken. Er is echt voor elk wat wils... Hoop ik :-)

Ik ben / wij zijn natuurlijk nieuwsgierig hoe je straks over het boek denkt als je het uit hebt. En tussentijds berichten plaatsten mag ook natuurlijk. Graag zelfs. Zo te zien ben je de eerste die is begonnen met Post voor mevrouw Bromley.

[Thibaut]

Booklovinglady wrote: "Thibaut wrote: "veel succes alvast, ben niet zo een ervaren lezer als u (jullie) maar ik vind het alvast een zeer goed boek."

Ben heel benieuwd naar het boek en ga er volgende week aan beginnen (z..."

Haha, moest er aan beginnen he, als ik had ingediend als voorstel :-)

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Ik heb het boek gistermiddag opgehaald bij de bibliotheek en heb gisteren meteen al een stuk gelezen. Toen ik het ophaalde dacht ik 'Ha, lekker dik boek. Daar ben ik even mee zoet.', maar dit blijkt tegen te vallen. Of mee te vallen, dat is natuurlijk maar net hoe je het bekijkt :-) Het boek leest héél vlot weg en ik heb dan ook al ongeveer een kwart van het boek gelezen gisteren.

Eén van de dingen die mij al is opgevallen, is dat de schrijfstijl tot op heden vrij vlak is; er zit weinig tot geen diepgang in. Met andere woorden, het is beslist niet ingewikkeld en dit maakt het boek heel makkelijk leesbaar, iets waardoor het ongetwijfeld een groot publiek zal aanspreken. (Dit is beslist geen kritiek overigens, dus begrijp me niet verkeerd).

Wat ik dan wel merkwaardig vind in het deel dat ik tot nu toe heb gelezen, is dat Stefan Brijs in het verhaal John Patterson terug laat denken aan een opmerking van een van zijn docenten, meneer Barnwell. Deze heeft ooit tegen John gezegd ”Je moet tussen de regels lezen. Daar gebeurt het.” (p. 70 in mijn uitgave). Daar ben ik het helemaal mee eens normaal gesproken (zie bijvoorbeeld ook mijn opmerking bij Godenslaap tijdens de vorige group read). Het 'probleem', als je het tenminste zo kunt noemen, met Post voor mevrouw Bromley is alleen dat het, in ieder geval tot op heden, een 'recht-toe-recht-aan' boek is; er gebeurt niets tussen de regels door... En dan denk ik bij mezelf, waarom zet je als auteur dan zo'n opmerking in het boek?

Een ander iets wat mij is opgevallen zijn de (vertaalde) citaten van zeer bekende Engelse dichters als Milton, Keats en Wordsworth. Die citaten vind ik persoonlijk totaal niet bij de vlakke schrijfstijl van het boek passen. Ik begrijp dat Stefan Brijs wil laten zien dat John geïnteresseerd is in Engelse literatuur, maar Milton's Paradise Lost, om maar iets te noemen, is zéér zware literatuur en de citaten zijn, mijns inziens dan, niet geschikt voor lezers die Milton's werk niet kennen (en als Nederlander en Vlaming natuurlijk ook nog de vereiste achtergrondkennis missen). Paradise Lost is erg mooi maar je hebt er heel wat achtergrondkennis voor nodig om het te kunnen begrijpen; het heeft mij toen ik begin twintig was tijdens mijn studie de nodige hoofdbrekens opgeleverd (ook al had ik toen al de nodige achtergrond kennis opgedaan). Tussen de regels door kunnen lezen, bijvoorbeeld, is bij Paradise Lost zeker een vereiste. En ook bij dit soort dingen denk ik dan weer 'wat doet zoiets in dit boek?'. Voor mij persoonlijk voegen dit soort citaten niets toe aan het verhaal, eerder het tegenovergestelde, als ik eerlijk ben.

Tot op heden kan ik het boek zeker waarderen want het verhaal is goed en ik ben dan ook benieuwd waar het naar toe gaat :-) Wordt vervolgd…

[Angela]

Ook in mijn bibliotheek zijn alle exemplaren van het boek momenteel uitgeleend. Door bovenstaande reacties ben ik wel nieuwsgierig geworden naar het boek. Dat wordt dus reserveren..

[Lies]

Over de citaten.
Ik denk dat ze bedoeld zijn John en zijn situatie te typeren. John behoort tot de lagere sociale klassen. Misschien niet echt arbeidersklasse, maar toch bijna. Zijn gedweep met Engelse literatuur is niet congruent met wie hij is. Net zo zijn de citaten niet congruent met de stijl en (misschien) het beoogde publiek.

Verder denk ik dat je de woorden uit Paradise Lost als foreshadowing kan zien. Dat Paradise Lost over de verbanning uit de tuin van Eden gaat, is niet zo moeilijk te achterhalen. In het begin van het verhaal gaat het John voor de wind. Zit hij in de tuin van Eden en zal hij iets doen waardoor hij hieruit wordt verbannen?

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

@Lies
Leuk, nog een lezer (en berichtenschrijver)! :-)

Ik denk dat je gelijk hebt wat betreft de doelstelling van Stefan Brijs om John's fascinatie voor Engelse literatuur te laten zien, dat zag ik zelf ook als reden. Dat de citaten mogelijk ook worden gebruikt juist omdat ze niet overeenstemmen met de stijl en het (beoogde) lezerspubliek had ik nog niet aan gedacht. Maar toch, afgezien van het feit dat ik de citaten qua stijl niet bij de schrijfstijl van het verhaal vind passen, denk ik dat Stefan Brijs zijn doel voorbij schiet als hij uit Paradise Lost gaat citeren. Hoeveel Nederlanders en Vlamingen zouden het werk kennen? Tijdens mijn middelbare schooldagen werd het bij Engelse literatuur wel genoemd, maar dat was dan ook dat, waarschijnlijk omdat men het te moeilijk vond.

Stefan Brijs gebruikt geen citaten uit Beowulf of Sir Gawain and the Green Knight, daar laat hij het bij een verwijzing om aan te geven wat John leest. Dat had hij wat mij betreft ook mogen doen voor eerder genoemde poëzie, of de inhoud van wat John las omschrijven, of iets dergelijks.

De citaten uit Goethe's Het lijden van de jonge Werther vond ik minder storend, mogelijk omdat het hier om proza gaat of mischien simpelweg om het feit dat ik Het lijden van de jonge Werther nog niet gelezen heb, hoewel ik wel weet waar het over gaat.

Wat vinden andere groepsleden die het boek lezen/gelezen hebben van de citaten? Daar ben ik wel nieuwsgierig naar. Thibaut, door je berichten hier ik weet dat jij het boek aan het lezen bent bijvoorbeeld...

[Corry]

Ik moet me aansluiten bij sommige anderen hier dat het boek weinig diepgang heeft. Toch nodigt het uit tot verderlezen.

[Lies]

Ik heb het boek vorig jaar in december gelezen. Ik heb nu dus de luxe van de teruglik en ik heb ook een eindoordeel. Ik probeer voorzichtig te zijn met mijn commentaar omdat jullie nog aan het lezen zijn.

Het is niet zo gemakkelijk om dingen te zeggen/schrijven zonder mensen te beïnvloeden in hun lectuur.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

@Corry
En nog een lezer... Leuk!
Ben het volledig met je eens dat het boek ondanks de geringe diepgang zeker uitnodigd tot verder lezen. Ik hoop dan ook dat er nog meer reacties komen, want ik (en hopelijk ook anderen) ben bij dit soort dingen altijd heel benieuwd hoe andere lezers over een boek denken. We lezen immers allemaal anders.

@Lies
Ik begrijp helemaal wat je bedoelt :-) Ik probeer me zowel bij group reads als bij algemene reviews inhoudelijk altijd zo veel mogelijk op de vlakte te houden, zodat ik het verhaal niet 'weggeef' voor lezers die nog moeten beginnen.

Het is overigens ook mogelijk om inhoudelijke opmerkingen als ' spoilers ' aan te geven. Tegenwoordig zou GR zelfs de aangegeven 'spoilers' automatisch moeten verbergen, zodat je ze alleen ziet als je het echt wilt. Ik doe het zelf nooit, maar het schijnt prima te werken bij reviews, dus mogelijk werkt het hier bij de group read ook.
Een andere mogelijkheid is natuurlijk om aan het begin van dit soort meer inhoudelijke opmerkingen met hoofdletters ***SPOILER*** te typen en daarna op een nieuwe regel verder te gaan met de opmerking zelf, dan kunnen lezers dit soort teksten overslaan als zij ze niet willen lezen voordat ze het boek uit hebben. Ook deze methode wordt door sommigen gebruikt bij reviews.

Maar algemene opmerkingen over stijl en dergelijke geven de verhaallijn niet echt weg en zijn van harte welkom hoor.

[Janny]

wat zijn jullie al ver! ik moet nog beginnen. maar als ik de comments lees, staat me wat moois te wachten.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Ik heb het boek gisteren uitgelezen. Persoonlijk vond ik het begin van het tweede deel minder interessant dan het eerste deel, hoewel het later wel beter werd. Maar zoals gezegd, dat soort dingen is persoonlijk. Ik zal, zoals Lies ook al zei, het verhaal niet weggeven, dus ik ben zuinig met inhoudelijk commentaar. Maar wel één opmerking in dit opzicht: Door het lezen van het tweede deel besef je eens en te meer hoe jong, onervaren, en naïef, John eigenlijk nog is.

Hoewel het boek qua stijl voor mij een beetje buiten mijn normale smaak valt, was het interessant om te lezen en ik heb er dan ook beslist geen spijt van. Ik moet hier nog wel aan toevoegen dat ik het eigenlijk meer een goed geschreven jeugdboek vond ('oudere' jeugd natuurlijk) dan een roman voor volwassenen. In dat opzicht vond ik het dan ook vergelijkbaar met bijvoorbeeld Wij, twee jongens van Aline Sax, historisch gezien ook een zeer interessante roman. Ook dat boek had een vrij vlakke vertelstijl en miste diepgang, maar het boek is dan ook als jeugdboek geschreven en hier in de bieb geclassificeerd voor oudere jeugd. Alles in aanmerking genomen zou ik Post voor mevrouw Bromley dan ook héél graag voor mijn middelbare school examen gelezen hebben al die jaren geleden; het zou een prima boek voor mijn lijst geweest zijn.

@Janny
Je schrijft 'Wat zijn jullie al ver!' en dan kom ik om te vertellen dat ik het boek uit heb.... Sorry :-) Maar de group read duurt nog tot 11 september en aangezien het boek niet in alle bibliotheken even vlot te krijgen is, zullen er waarschijnlijk nog wel meer groepsleden zijn die later instromen en dat is geen enkel probleem natuurlijk. In ieder geval veel leesplezier gewenst!

[Mirjam]

Ik ga er komende week in beginnen. Dit is de eerste keer dat ik aan de group read mee doe.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Mirjam wrote: "Ik ga er komende week in beginnen. Dit is de eerste keer dat ik aan de group read mee doe."

Leuk! Ik ben benieuwd wat je er van vindt (en de andere deelnemers aan de group read denken er ongetwijfeld hetzelfde over).

[Corry]

Ik heb het uit, en ik heb ervan genoten. Eerst had ik een onbestemd gevoel dat het authenticiteit miste - omdat het een Vlaamse schrijver is die het leven in London weergeeft. Maar dat ebde al snel weg. Het aspect propoganda werd in het eerste deel sterk in beeld gebracht. En leefde door in het tweede deel, maar vanuit een ander perspectief. Het heeft tot het einde van het verhaal geduurd eer ik begrip kon opbrengen voor de leugens van John.
De eerste wereldoorlog is een thema dat me interesseert en ik heb van het boek genoten. Ik moest echter steeds denken aan Het lied van de loopgraven, van Sebastian Faulks...

[Marloes]

wat grappig, zonder dat ik wist dat deze groep het ging lezen, heb ik zelf het boek net in vier dagen uitgelezen! is zeker een aanrader. kan niet wachten om er over in discussie te gaan. Ben benieuwd naar jullie reacties.

[Eifos]

ik kreeg het boek in februari voor m'n verjaardag. Om de één of andere reden was ik niet echt geneigd om er snel in te beginnen. Deze zomer is het er dan toch van gekomen en ik heb er van genoten. Ik houd van boeken waar ik kan in verdwijnen, mijn ogen kan toe doen en het gevoel hebben dat ik "in" het verhaal zit. Dat had ik met dit boek echt wel, zelfs nu nog kan ik met mijn ogen toe de loopgraven zo voor me zien, een paar treffende scènes al helemaal. Ik heb een zeer visueel geheugen en een boek moet dat kunnen prikkelen. Ik lees hier commentaar dat het "oppervlakkig" zou zijn. Wat bedoelen jullie daarmee? Ik ben verre van een literair kenner...

[Marlous]

Ik heb ook eindelijk het boek te pakken kunnen krijgen, dus ik moet hem voor het einde van deze group read nog op tijd kunnen uitlezen. Ik heb pas een pagina of 20 gelezen, dus ik kan er nog weinig over zeggen, behalve dat ik de schrijfstijl in ieder geval erg prettig vind.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

Eifos wrote: "ik kreeg het boek in februari voor m'n verjaardag. Om de één of andere reden was ik niet echt geneigd om er snel in te beginnen. Deze zomer is het er dan toch van gekomen en ik heb er van genoten. ..."

Of een boek je al dan niet bevalt is in de eerste plaats natuurlijk een kwestie van smaak, en gelukkig heeft iedereen een andere smaak, anders zou het een saaie bedoening worden :-)

Wat het 'oppervlakkig' betreft: Persoonlijk vond ik het boek niet veel diepgang hebben. De personen zijn niet zo goed uitgewerkt als ik graag zou zien en het verhaal 'rommelt' een beetje te veel naar mijn smaak en dat vind ik jammer, want het is een goed, maar ook lastig, onderwerp om over te schrijven.

Maar het is maar net wat je gewend bent en waar je van houdt, het is wat mij betreft dan ook beslist geen oordeel over 'goed' of 'slecht'. Zelf lees ik liever de wat 'zwaardere' literatuur, en ja, ik weet dat dit mensen soms afschrikt. Maar ik heb niet altijd even veel tijd om te lezen en als ik dan moet kiezen, dan kies ik voor een boek met diepgang (wat men over het algemeen als het 'zwaardere' werk betiteld) want daar haal ik meer voldoening uit en daar kan ik helemaal in opgaan (zoals bijvoorbeeld bij Godenslaap, het boek van de vorige group read).

Het allerbelangrijkste blijft echter dat je plezier hebt in het lezen, ongeacht wat je leest en wat anderen er van vinden :-) En natuurlijk is het leuk om te kijken wat anderen van een boek vinden en er over te discussieren, hoewel ik discussieren via een site altijd aanzienlijk lastiger vind dat 'face-to-face':-) zoals ik met vrienden soms doe.

[Thibaut]

Ik ga akkoord met de commentaar van Booklovinglady, grote diepgang zat er inderdaad niet in maar ik vond het wel een goed boek in het genre van 'page-turner'... Het leest heel vlot, heb het zelf op 4 dagen uitgelezen. Heb zelf een druk 'professioneel' leven en dan zorgt dit type boek voor een goede ontspanning. In ieder geval beter dan televisie ;-)
Groeten

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...)]

BelgianRiver wrote: "Ik ga akkoord met de commentaar van Booklovinglady, grote diepgang zat er inderdaad niet in maar ik vond het wel een goed boek in het genre van 'page-turner'... Het leest heel vlot, heb het zelf op..."

Eens: Absoluut beter dan televisie :-)

[Angela]

Ik heb het boek ook eindelijk weten te bemachtigen. Heb inmiddels zo'n 30 pagina's gelezen en het leest inderdaad lekker weg. Ben benieuwd waar het verhaal heen gaat.

[Angela]

Inmiddels heb ik het boek ook gelezen en zoals (bijna) iedereen hierboven ook al heeft gezegd: het boek leest als een trein. Persoonlijk vond ik het een mooi en boeiend verhaal vanuit een interessant perspectief.

Hierboven lees ik dat niet iedereen dit een boek met veel diepgang vind, mede vanwege de redelijk eenvoudige stijl. Voor mij hoeft een boek geen moeilijke woorden, eindeloze zinnen en veel metaforen te bevatten om diepgang te hebben. Post voor mevrouw Bromley zette mij aan het denken, omdat het zich afspeelt in een redelijk extreme situatie (de eerste wereldoorlog) waardoor de mensen in het boek te maken krijgen met zeer moeilijke keuzes. Wel of niet aanmelden voor het leger? (Voor John eerst een makkelijke keuze, maar de propaganda blijkt een grote rol te spelen.) Wel of niet de brieven bezorgen (John's vader)? Wel of niet de waarheid vertellen aan mensen die nog een klein sprankje hoop hebben (Johns brieven)? Al deze situaties gaven het boek voor mij toch de nodige diepgang. De stijl is inderdaad redelijk rechttoe rechtaan, maar daarom zou ik het nog geen (oudere) jeugdliteratuur willen noemen.

Wat betreft de citaten, waar het hierboven over ging, tijdens het lezen heb ik mij daar niet aan gestoord. Paradise Lost is wellicht moeilijke kost (ik heb het boek nooit gelezen), maar in het verhaal wordt wel uitgelegd dat het in het werk van Milton gaat over de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs. Omdat de meeste lezers dat verhaal toch wel zullen kennen is verdere uitleg niet echt nodig. Daarnaast vind ik de citaten wel iets toevoegen aan het boek. Zo staat er in het boek een citaat (p. 69-70) waarin de volgende zinnen voorkomen:

'Zij keken om en zagen heel de oostkant
Van 't paradijs, pas nog hun blijde woonplaats
Daar zwaaide nu die vlammenkling, de poort
Vol wapenvuur en bange droomgezichten.'

Deze zinnen zijn toch ook wel van toepassing op de talloze dorpen en steden die verwoest werden in de eerste wereldoorlog en daardoor vind ik ze zeker niet misplaatst.

Het enige wat mij een beetje tegenstond in het boek was dat de relatie tussen Martin en John aan het begin van het boek al een beetje verstoord is. Ze gaan minder met elkaar om en hun werelden liggen steeds verder uit elkaar. Daarom vond ik het soms lastig te geloven dat John in het tweede deel constant met Martin bezig is. Natuurlijk heeft dit te maken met de oorlog en zijn ze als kinderen samen opgegroeid, maar omdat het boek begint op een punt dat hun vriendschap toch een beetje aan het afbrokkelen is had ik daar soms wel moeite mee.

[Marlous]

Ik heb het boek ook uit.
De schrijfstijl vond ik erg prettig, je leest er lekker door heen. Het boek bestaat uit 2 delen. Het eerste deel speelt zich af in Londen voordat John in dienst gaat. In het begin kon ik nog wel meeleven met John, maar mijn probleem was dat hij mij steeds meer ging irriteren. Hij leek voor mij steeds minder een mens van vlees en bloed maar echt duidelijk een door de schrijver verzonnen figuur.

Ik vond namelijk dat er een gebrek aan karakter was, hij leek nauwelijks eigen ideeën en meningen te hebben en de besproken citaten waren voor mij niet genoeg om mij te doen geloven dat hij echt een passie voor Engelse literatuur had. Ik voelde dat eigenlijk nergens. Ook leek hij me weinig nadenkend voor een arbeidersjongen die zich helemaal had weten op te werken tot een student. Hij maakt een bewuste keuze om niet in dienst te gaan om aan zijn studie te beginnen. Het lijkt mij ook vreemd dat - hoewel hij veel moeilijkheden tegenkomt - hij zo weinig lust weet op te brengen om in ieder geval te proberen te slagen voor zijn 1e jaar, zeker omdat hij moet weten wat voor opoffering het voor zijn vader is en wat voor uitzondering hij is en wat voor voorrecht dat hij kan studeren als jongen uit de arbeidersklasse.
Het 2e deel als hij midden in de oorlog beland vond ik weer beter. Ik ben het er mee eens dat er niet echt veel diepgang in zit en het is ook niet zo dat het een verhaal is dat ik niet eerder heb gelezen inclusief de executies door de eigen kant (wat anderen ook al opmerkten doet het denken aan vele andere boeken). Maar de onbegrijpelijk ellende en slachtoffers van de geheel onnodige 1e wereldoorlog blijven altijd indrukwekkend. Wel kon ik niet helemaal begrijpen waarom hij die achtergehouden brieven van zijn vader niet weer had overgedragen aan de post. Ik snap helemaal dat je mensen verdriet wil besparen (en ik begreep zijn acties in het geval van Jimmy), maar het leek mij erger om mensen die je niet eens kent zo lang in onzekerheid te laten.
Dus al met al vond ik het boek ok, maar niet een echte aanrader.

[Angela]

Voor de geinteresseerden: de schrijver van Post voor mevrouw Bromley, Stefan Brijs is vorig jaar te gast geweest in het programma Boeken om te praten over zijn boek.

http://www.uitzendinggemist.nl/afleve...

Het gesprek zit aan het begin van de aflevering. Ik vond het wel interessant om te horen hoe Brijs aan het idee is gekomen en hoe hij te werk is gegaan.