DEKALOG

1Kendine Tanrı gibi bir usta bul: Poe, Maupassant, Kipling, Çehov.2Kendi sanatının zirvesine asla erişemeyeceğini iyice belle. Sanatının ehli olma hayalleri kurma. Zaten bir gün mümkün olursa, sen farkında olmadan olacak. 3Taklitten olabildiğince sakın; etkileme ancak çok güçlüyse taklit et. Her şeyden önemlisi, kişiliğin gelişimi uzun bir sabır gerektirir. 4Başarılı olma yeteneğine körü körüne inanma. Bunun yerine, arzularını harekete geçiren şevkine sıkı sıkı sarıl. Sanatını bütün kalbinle kız arkadaşın gibi sev. 5İlk sözcüğün gideceği yeri bilmeden yazmaya koyulma. İyi işlenmiş bir öyküde, ilk üç satır en az son üç satır kadar önemlidir. 6Tam tamına şu durumu ifade etmek istiyorsan, "Nehirden serin bir yel esiyordu", dilde sadece o durumu ifade edebilecek sözler kullan. Kendi sözünü bulduğunda, ünlü ya da ünsüz yinelemelerini dert etme. 7İlla gerekmiyorsa sıfat kullanma. Zayıf bir isme istediğin kadar renkli kuyruk tak nafile. İlla da sıfat kullanman gerekiyorsa, eşi benzeri olmayan tek bir sıfat kullan. Ama bunu bulmak için de uğraşmak gerekir. 8Karakterlerinin elinden tut ve öykünün sonuna kadar bırakma; onları yalnızca kurguladığın biçimde gör. Yapamayacakları ya da kâle almadıkları şeylere takılıp dikkatini dağıtma. Okuru taciz etme. Öykü işlenmiş mıcır taşlarından oluşan bir romandır. Bu mutlak gerçeği aklından çıkarma- her ne kadar mutlak gerçeği aklından çıkarma- her ne kadar mutlak olmasa da. 9Duyguların etkisi altında yazma. Bırak o anda ölsünler, sonra geri çağırırsın. Daha sonra eskiden oldukları gibi diriltebilirsen, sanatta yolun yarısını kat etmişsindir demektir. 10Yazarken arkadaşlarını düşünme, öykü basıldıktan sonra da düşünme. Sanki öykün, senin de aralarında olabileceğin küçük bir odayı dolduran karakterlerinden başka kimsenin ilgisini çekmeyecekmiş gibi anlat. Hayattan bir öykü çıkarmanın yolu yok.
Horacio Quiroga
Horacio Quiroga (1878-1937) Uraguay doğumlu roman, ısa öykü ve şiir yazarı. Hayatının büyük bölümünü Arjantin Buenos Aires'te geçirdi. Gazetecilik ve kısa süreler öğretmenlikle sulh hâkimliği yaptı. Edgar Allan Poe ve Guy de Maupassant'ın yapıtlarından etkilendi. Yazdıklarında doğayla ilişkili korku, hastalık, acı gibi temaları işledi. Kansere yakalandı, yatırıldığı hastanede siyanür içerek intihar etti. Türkçedekiyapıtları: Koca Orman Masalları (Varlık, 1963), Sevimli Geyik (Oda, 1993), Vızvız Arı (Oda 1991)
Kaynak: Notos Öykü sayı 51
İspanyolcadan çeviren Işık Canipek