Centrala SKOK-�w pod lup� KNF. Jak p�ynie kasa na ratowanie Kas? Niepatriotycznie

Przy okazji sprawozdania z kolejnego posiedzenia Komisja Nadzoru Finansowego opublikowa�a arcyciekawy, cho� przy tym przygn�biaj�cy dokument, po�wi�cony SKOK-om. Je�li si� nad nim g��biej zastanowi�, to pokazuje on bezsens ratowania SKOK-�w w ich obecnej postaci - przynajmniej dop�ki kto� nie wytnie naro�li, kt�ra oplata kasy i na nich paso�ytuje. Zanim jednak opowiem o najwa�niejszych liczbach przedstawionych w tej analizie, przypomn�, �e SKOK-i s� dzi� w stanie ci��kim . Ich fundusze w�asne, czyli podstaw� do prowadzenia jakiejkolwiek dzia�alno�ci, nadz�r szacuje na minus 70 mln z�, a je�li doliczy� do tego korekty wynikaj�ce z inspekcji KNF w kasach - to saldo spadnie do poziomu minus 660 mln z�. �eby SKOK-i spe�nia�y cho�by najni�sze wymogi dotycz�ce posiadania w�asnego kapita�u, obowi�zuj�ce w firmach przyjmuj�cych pieni�dze od ludzi, brakuje im 1,5 mld z�. Straty SKOK-�w za ostatni rok nadz�r szacuje na 565 mln z� (cho� same SKOK-i twierdz�, �e wypracowa�y 23 mln z� zysku). Ju� 31% kredyt�w jest przeterminowana w sp�acie lub stracona.

P�� miliarda strat i p��tora miliarda dziury w kapita�ach to wystarczaj�cy pow�d, by si� zastanawia� czy ten okr�t mo�e nadal p�yn��. 45 kas przygotowuje programy naprawcze (tylko 10 SKOK-�w nie musi "si� naprawia�"). Jeden SKOK ju� zbankrutowa� (z pieni�dzy pochodz�cych od bank�w jego klientom wyp�acono ponad 800 mln z�). Kolejne dwa SKOK-i s� przeznaczone do przej�cia przez banki. W sumie ta tr�jka stanowi 7-8% aktyw�w ca�ego systemu. A co b�dzie z reszt�, z kilkunastoma, kilkudziesi�cioma kolejnymi kasami? To pytanie otwarte. Mo�na by�oby wierzy� w postawienie tego wszystkiego na nogi, gdyby by�o wida�, �e samym SKOK-owcom zale�y. Ale jest tak, �e Grzegorz Bierecki, do niedawna szef tej weso�ej, samonadzoruj�cej si� ha�astry - o kt�rej nadu�yciach pisa�em przez wiele lat i mia�em z tego powodu pewnie z kilkana�cie wygranych proces�w w s�dzie - zrejterowa� z funkcji kapitana. Cz�onkowie SKOK, w liczbie ponad 2,6 mln, nie maj� najmniejszej ochoty dokapitalizowa� systemu kwot� sk�adek wartych 1,5 mld z�. Prezesi samych SKOK-�w s� - zdaniem KNF - jak dzieci we mgle: KNF nie da� zgody na pe�nienie funkcji kilkunastu prezesom SKOK-�w, a tak�e - co ju� wcale nie jest zabawne - szefowi Krajowej SKOK.

Teraz do tego obrazu dochodzi jeszcze jeden element. Ot��, jak wynika z opublikowanego we wtorek komunikatu, KNF policzy� jakie obci��enia ponosz� SKOK-i -na rzecz r��nych sp��ek, fundacji i innych podmiot�w, z kt�rymi ��cz� je r��ne umowy (formalnie stworzone po to, �eby SKOK-i mog�y wsp�lnie zamawia� i limitowa� koszty dzia�ania). Du�a cz��� tych sp��ek, na rzecz kt�rych p�ac� SKOK-i, jest kontrolowana przez sp��k� SKOK Holding w Luksemburgu . Zajmuje si� ona g��wnie inkasowaniem dywidend, a jej g��wnym udzia�owcem jest Krajowa SKOK. Wed�ug KNF w zesz�ym roku, za po�rednictwem jedenastu podmiot�w kontrolowanych przez SKOK Holding, ze sp��dzielczego systemu wyp�yn��o ponad 83 mln z�. W tym roku ma to by� jakie� 70 mln z�. Do ko�ca zesz�ego roku luksemburska sp��ka zakumulowa�a ��cznie z tych wszystkich wyp�at r�wnowarto�� 141 mln z�. Gdyby SKOK Holding (pomara�czowy tw�r na wykresie obok) wyp�aci� te pieni�dze w formie dywidendy do Krajowej SKOK (na zielono na wykresie), mog�yby one wr�ci� do SKOK-�w (s� na czerwono) w formie pomocy, lub po�yczek. Tak si� jednak nie dzieje. Z jednej wi�c strony klienci bank�w p�ac� po�rednio - w formie wyp�at z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego - na ratowanie SKOK-�w, a z drugiej strony te SKOK-i wypuszczaj� dziesi�tki milion�w z�otych rocznie w formie zap�aty za us�ugi na rzecz sp��ek kontrolowanych z Luksemburga. KNF narysowa�a nawet taki milutki schemacik powi�za� kapita�owych:

Z analizy KNF wynika te�, �e system wci�� jest �r�d�em dobrych zarobk�w dla ludzi, kt�rzy tak nim zarz�dzali przez 20 lat, �e teraz grozi mu bankructwo. Z Krajowego Rejestru S�dowego wynika� ma, �e Grzegorz Bierecki, by�y d�ugoletni prezes Krajowej SKOK, zasiada w zarz�dach pi�ciu podmiot�w oplataj�cych SKOK-i (SKOK Holding, Arenda Bierecki, MP 59 Bierecki Sosnowski, SIN Bierecki oraz Fundacja Sanitas), a tak�e w radach nadzorczych pi�tnastu kolejnych (SKOK Stefczyka, Stefczyk Nieruchomo�ci, Asekuracja, TUn� SKOK, TUW SKOK, TFI SKOK, TF SKOK, Apella, eCard, TZ SKOK, TZ SKOK SKA, Stefczyk Finanse i jeszcze trzy fundacje na dok�adk�). I jeszcze w wolnych chwilach szefuje WOCCU, skok-owemu stowarzyszeniu z siedzib� w USA. Jego brat Jaros�aw jest w dw�ch zarz�dach i dziewi�ciu radach, Adam Jedli�ski zasiada w siedmiu gremiach zarz�dczych, Grzegorz Buczkowski w pi�tnastu, za� Andrzej Sosnowski - w o�miu. Ludzie renesansu, prawda? Daliby�cie rad� pracowa� w tylu miejscach naraz? Pisa�em ju� jaki� czas temu, �e prezes Bierecki jako� daje rad�. A w tym czasie pracownicy SKOK-�w dr�� o swoj� przysz�o�� i nawet porz�dnie nie mog� si� ubezpieczy� od utraty pracy. Wed�ug oblicze� KNF sp��ki kontrolowane przez SKOK Holding w 2012 r. wyp�aci�y cz�onkom swoich zarz�d�w i rad nadzorczych co najmniej 17 mln z� wynagrodzenia.

Co to wszystko oznacza? Ano chyba to, �e uzdrawianie SKOK-�w nie b�dzie mia�o wi�kszego sensu, dop�ki nie zostan� przerwane nici, kt�re powoduj�, �e pieni�dze ze SKOK-�w wyciekaj� nie tylko wskutek fatalnej polityki kredytowej i braku zarz�dzania ryzykiem, ale te� wskutek jakich� dziwnych uk�ad�w z zaprzyja�nionymi podmiotami. Czas pewnie zada� te� pytanie o intencje ludzi zarz�dzaj�cych dzi� systemem SKOK, a zw�aszcza zarz�du Krajowej SKOK. Bo z jednej strony pozwala on na to, �e pieni�dze ciekn� ze SKOK-�w jak z durszlaka, a z drugiej strony nie pomaga SKOK-om w uzyskaniu finansowania w trudnych chwilach. Na razie KNF sukcesywnie odsuwa od zarz�dzania SKOK-ami osoby, kt�re - jak mo�na si� domy�la� - s� odpowiedzialne za kultywowanie kosztownych powi�za� finansowych, utrudniaj�cych skuteczn� restrukturyzacj�. Wygl�da na to, �e SKOK-i, je�li maj� przetrwa� ten kryzys i by� kiedy� lokaln� konkurencj� dla bank�w, wymagaj� nie tylko oczyszczenia finansowego, ale i personalnego. Pytanie czy da si� tego dokona� "na mi�kko", bez - cho�by kontrolowanego - bankructwa du�ej cz��ci systemu.